ص: 2

ص: 3

ص: 4

درس چهارم: زودباور.................................. 59

بهانه ارتباط .............................. 59

تبیین متن و محتوا ...................... 60

پیام های کاربردی تربیتی................ 64

دعا و نیایش.............................. 65

متن مطالعاتی ........................... 66

درس پنجم: مثل برف ...................................69

بهانه ارتباط .............................. 69

تبیین متن و محتوا ...................... 70

پیام های کاربردی تربیتی................ 72

دعا و نیایش.............................. 74

متن مطالعاتی ........................... 75

درس ششم: همکاری ............................ 77

بهانه ارتباط ..............................77

تبیین متن و محتوا ......................78

پیام های کاربردی تربیتی................ 82

دعا و نیایش............................. 83

درس هفتم: زیبا و ناب، مثل حجاب................. 85

بهانه ارتباط .............................. 85

تبیین متن و محتوا ...................... 86

پیام های کاربردی تربیتی................ 92

دعا و نیایش.............................. 94

ص: 6

درس هشتم: زیان زبان .......................... 95

بهانه ارتباط .............................. 95

تبیین متن و محتوا ...................... 96

پیام های کاربردی تربیتی................ 100

دعا و نیایش............................. 102

متن مطالعاتی .......................... 103

درس نهم: آب و نان..................................... 105

بهانه ارتباط ............................. 105

تبیین متن و محتوا ..................... 107

پیام های کاربردی تربیتی............... 109

دعا و نیایش............................. 112

درس دهم: امانتداری ............................. 113

بهانه ارتباط ............................. 113

تبیین متن و محتوا ..................... 116

پیام های کاربردی تربیتی............... 120

دعا و نیایش............................. 120

متن مطالعاتی .......................... 121

درس یازدهم: چند پله بالا تر.......................... 127

بهانه ارتباط ............................. 127

تبیین متن و محتوا ..................... 127

پیام های کاربردی تربیتی............... 132

دعا و نیایش.............................135

متن مطالعاتی .......................... 136

ص: 7

درس دوازدهم: شناخت معصوم ................ 141

بهانه ارتباط ............................. 141

تبیین متن و محتوا ..................... 144

پیام های کاربردی تربیتی............... 147

دعا و نیایش............................. 149

متن مطالعاتی .......................... 150

درس سیزدهم: الگو ........................... 155

بهانه ارتباط ............................. 155

تبیین متن و محتوا ..................... 156

دعا و نیایش............................. 161

متن مطالعاتی .......................... 162

درس چهاردهم: تنبل ها....................... 165

بهانه ارتباط ............................. 165

تبیین متن و محتوا ..................... 166

پیام های کاربردی تربیتی............... 167

دعا و نیایش............................. 170

متن مطالعاتی .......................... 171

درس پانزدهم: نعمت های الهی .................. 175

بهانه ارتباط ............................. 175

تبیین متن و محتوا .................... 177

پیام های کاربردی تربیتی............... 181

دعا و نیایش............................. 184

متن مطالعاتی .......................... 185

ص: 8

درس شانزدهم: دوست داشتنی.................. 189

بهانه ارتباط ............................. 189

تبیین متن و محتوا ..................... 190

پیام های کاربردی تربیتی............... 192

دعا و نیایش............................. 195

متن مطالعاتی .......................... 196

درس هفدهم: زلال ................................... 199

بهانه ارتباط ............................. 199

تبیین متن و محتوا ..................... 200

پیام های کاربردی تربیتی............... 201

دعا و نیایش............................. 203

متن مطالعاتی .......................... 205

درس هجدهم: یک خواب خوب ...................... 207

بهانه ارتباط ............................. 207

تبیین متن و محتوا ..................... 208

پیام های کاربردی تربیتی............... 210

دعا و نیایش............................. 214

متن مطالعاتی .......................... 215

درس نوزدهم: رتبه ی اول......................... 219

بهانه ارتباط ............................. 219

تبیین متن و محتوا ..................... 221

پیام های کاربردی تربیتی.............. 224

دعا و نیایش............................ 226

متن مطالعاتی ......................... 227

ص: 9

درس بیستم: امام زیبایی ها ............................................... 231

بهانه ارتباط ............................. 231

تبیین متن و محتوا .................... 232

دعا و نیایش............................ 238

متن مطالعاتی ......................... 239

درس بیست ویکم: کلیدهای روشن ........................................ 245

بهانه ارتباط ............................ 245

تبیین متن و محتوا .................... 245

پیام های کاربردی تربیتی............... 251

دعا و نیایش............................ 253

متن مطالعاتی ......................... 254

درس بیست و دوم: تابلوی بهشت ........................................ 259

بهانه ارتباط ............................ 259

تبیین متن و محتوا ..................... 260

پیام های کاربردی تربیتی.............. 263

دعا و نیایش............................ 265

متن مطالعاتی ......................... 266

درس بیست و سوم: ذره ذره................................................ 271

بهانه ارتباط ............................. 271

تبیین متن و محتوا .................... 272

پیام های کاربردی تربیتی.............. 275

دعا و نیایش............................ 276

متن مطالعاتی ......................... 277

ص: 10

درس بیست و چهارم: نور عبادت ................. 283

بهانه ارتباط ............................ 283

تبیین متن و محتوا .................... 285

پیام های کاربردی تربیتی.............. 288

دعا و نیایش............................. 290

درس بیست و پنجم: زیارت ......................... 291

بهانه ارتباط ............................. 291

تبیین متن و محتوا .................... 294

پیام های کاربردی تربیتی.............. 297

دعا و نیایش............................ 299

متن مطالعاتی .......................... 300

درس بیست و ششم: حق و باطل............... 303

بهانه ارتباط ............................ 303

تبیین متن و محتوا .................... 305

پیام های کاربردی تربیتی.............. 308

دعا و نیایش............................. 311

درس بیست و هفتم: بندگی .................. 313

بهانه ارتباط ............................ 313

تبیین متن و محتوا ..................... 314

پیام های کاربردی تربیتی............... 321

دعا و نیایش............................. 321

متن مطالعاتی ......................... 322

ص: 11

درس بیست و هشتم: هنر دوستی............. 325

بهانه ارتباط ............................ 325

تبیین متن و محتوا .................... 326

پیام های کاربردی تربیتی.............. 335

دعا و نیایش............................ 337

درس بیست و نهم: کشتی نجات................ 339

بهانه ارتباط ............................ 339

تبیین متن و محتوا .................... 340

پیام های کاربردی تربیتی.............. 345

دعا و نیایش............................ 349

متن مطالعاتی ......................... 350

درس سی ام: امام مهربان .......................... 353

بهانه ارتباط ............................ 353

تبیین متن و محتوا .................... 354

پیام های کاربردی تربیتی.............. 357

دعا و نیایش............................. 361

متن مطالعاتی ......................... 363

ص: 12

به عبارت دیگر، نقش اساسی مبلغان گرامی در ارائه بهینه محتواها و جذاب سازی متن کلاس، غیر قابل انکار بی بدیل است. این مبلع محترم است که با توانایی و اخلاص مثالی زدنی خود، نوشتار را به نطق وا می دارد و بر کارآیی و تاثیرگذاری آن، مُهر تایید می زند.

بر خود لازم می دانم از نویسندگان ارجمندی که در این مسیر بازیگر ما بودند، به ویژه حجج اسلام و المسلمین آقایان سید محمدباقر ابطحی، علیرضا نجفی، حامد تقی راد، مهدی حقگو ،محمد خدابخش، علی اکبر نژادصفری، حامد حبیبی، و نیز خانم معصومه صادق پور، تشکر و قدردانی نمایم.

با احترام؛ رضا اخوی

ص: 15

ص: 16

تذکر: مبلغ گرامی این چهار تابلو را از قبل جلسه آماده کرده و با اینکه آنها را روی کاغذ یا مقوای رنگی مناسب آماده می کند، و سپس از دانش آموزان می خواهد چینش آنها را به صورت صحیح قرار دهند.

وَ عَلاماتٍ

وَبِالنَّجمِ

یَهتَدوُن

هُم

«وَعَلَامَاتٍ وَبِالنَّجْمِ هُمْ یَهْتَدُونَ »؛ و (نیز) علاماتی قرار داد و آنها به وسیله ستارگان هدایت می شوند».(1)

یعنی خداوند یک سری« س ا ر ه ش ن ر و ت ه ای »احسنت؛ «ستاره های روشن» برای ما قرار داده است تا مسیر زندگی ما را روشن و نورانی کند.

این نشانه ها و ستاره های نورانی چه کسانی هستند؟ بله! چهارده ستاره ی پیامبر و امامان (علیهم السّلام). (2)

و سعی کنیم در زندگی خود از آنها استفاده کنیم و به کار ببندم، زندگی ما هم روشن و نورانی خواهد شد.

حالا به عنوان نمونه من برای هر ستاره به یکی از این نکته ها اشاره می کنم.

تذکر: مبلغ گرامی می تواند این بحث را در قالب کارت اجرا کند به گونه ای که روی هر کارت نام معصوم و پشت آن، نکته یا آیه و در روایت مربوطه را درج می کنند و سپس برای دانش آموزان به صورت کوتاه، تبیین می کند.

راضی و خوشحال، به بازی خودشان مشغول شدند.(1)

همچنین نقل شده که پیامبر (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) هر وقت از سفر بر می گشت، به سراغ کودکان می رفتند و با آن ها بازی می کردند. یا وقتی در راه به کودکان بر می خوردند، به یاران خود دستور می دادند تا کودکان را بلند کنند و به سوی ایشان ببرند. بعد پیامبر(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) برخی از کودکان را در آغوش خودشان و برخی را هم در پشت شان سوار می کردند.

پیامبر(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) هم خودشان با بچه ها بازی می کردند و هم به یاران خودشان سفارش می کردند تا کودکان را در آغوش گیرند و با آن ها مهربان باشند.

جالب این که وقتی بازی تمام می شد، آن بچه ها بر یکدیگر دیگر فخرفروشی می کردند. یکی می گفت: پیامبر (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) مرا در آغوش خودش گرفت، اما تو را بر پشت خویش سوار کرد! یکی دیگر می گفت: پیامبر (صلّی الله علیه و آله وسلّم )به یارانش دستور داد تو را در پشت سرش سوار کنند و...(2)

به همین جهت خداوند متعال رسول گرامی اش را تحسین کرده و فرمود:«وَإِنَّکَ لَعَلَی خُلُقٍ عَظِیمٍ » و بی شک تو دارایی اخلاقی عظیم و برجسته ای هستی».(3)

پذیرایی می کنیم، چون که خانه ی ما وسیع و امکانات مهمان نوازی مان فراهم است.

آن مرد وقتی چنین برخوردی را از حضرت دید، شرمنده شد و شروع کرد به گریه کردن. بعد گفت: شهادت می دهم که تو امام و خلیفه ی خداوند بر روی زمین هستی، خداوند داناتر است که رسالت اش را در کدام خانواده قرار دهد. الله أعلم حیث یجعل رسالَتَهُ».

بعد همراه امام حسن (علیه السّلام) راهی خانه ی آن حضرت شد و تا روزی که در مدینه بود در مهمان سرای حضرت پذیرایی می شد و بعد از آن هم در ردیف دوستان و ارادت مندان اهل بیت(علیهم السّلام) قرار گرفت.(1)

نزدیکان او و فرماندهان نظامی حضور داشتند وارد شدیم. هشام که گویا می خواست ضربه ای روحی به پدرم وارد کند و او را نزد بزرگان دربار ضعیف و حقیر جلوه دهد، او را به مسابقه با تیراندازان فرا خواند. پدرم با عذر کهنسالی از هشام خواست که از درخواست خود صرف نظر نماید، اما او نپذیرفت. تیر و کمانی به پدرم داده شد، پدرم تیر و کمان را گرفت و تیر اول را انداخت که به وسط هدف اصابت کرد. تیر دوم را که رها کرد، انتهای تیر اول را شکافت و دقیقاً بر همان نقطه هدف نشست و به همین ترتیب نُه تیر رها کرد که همه به دنبال هم بر همان نقطه اصابت کردند.

هشام که زنگ بر رخسار نداشت و با تعجب و سر افکندگی شاهد ماجرا بود، پدرم را نزد خود برد و پس از کمی گفتگو از او پرسید: این گونه تیر اندازی را چه زمانی و از چه کسی آموخته ای؟

پدرم پاسخ داد: در مدینه زمانی که نوجوان بودم، تیر اندازی را آموختم.(1)

تذکر مهم: مبلغ گرامی به اقتضای زمان و حوصله دانش آموزان، مباحث را تبیین می کند.

آن مرد گفت: یابن رسول الله، این که به او این حرف زشت را زدم اشکالی ندارد، آخر پدرمادرش اهل هندوستان اند و مسلمان نیستند.

حضرت فرمود: «مرا با پدر و مادر او کاری ندارم، به تو می گویم چرا فحاشی و بد زبانی می کنی ؟»

بعد فرمودند: «دیگر حق نداری با من رفت و آمد کنی».(1)

آن مرد گفت: صد اشرفی!

فرمود:« چه مقدار امید داری از آن بهره ببری ؟»

گفت: غیب نمی دانم.

حضرت فرمود: « من گفتم چه اندازه امید داری سود کنی؟»

گفت: دویست اشرفی.

حضرت، کیسه ی زری که در آن سیصد اشرفی بود را به آن مرد مرحمت کردند و فرمودند:

«از این را بگیر و کشاورزی ات نیز باقی است و خداوند آن چه را که امید داری به تو روزی خواهد کرد.»

وقتی آن مرد این مهربانی و بزرگوار را از امام مشاهده کرد، برخاست و سر آن حضرت را بوسید و از آن حضرت درخواست نمود که او را ببخشد.

حضرت تبسمی نموده و بازگشتند.

روزی آن مرد در مسجد نشسته بود، وقتی نگاهش به حضرت افتاد، گفت: «اللهُ أَعَلَمُ حیثُ یَجعَل رِسالَتَهُ »؛(1) خداوند خودش بهتر می داند که رسالت و امامت را در چه خاندان و افرادی قرار دهد! و بدین ترتیب او از دوستداران امام شد.

وقتی امام (علیه السّلام) این تحول رفتاری آن مرد را دیدند، خطاب به یاران خود فرمودند:« کدام یک بهتر بود، آن چه شما اراده کرده بودند، یا آنچه من انجام دادم ؟ به درستی که من اخلاق او را با پولی درست کردم و شرّ او را دفع نمودم.»(2)

ص: 26

وقتی امام از حمام خارج شد، مرد شفا یافته به دست و پای امام افتاد و چون نزدیکان وی باخبر شدند، حدود پانصد نفرشان دوست دار امام شدند و به حقانیت مذهب شیعه پی بردند!(1)

دوستان من!

ما هم می توانیم دست دوستان و همسالان خود را بگیریم و به جای رفتن به جاهای مناسب، همراه با دوست خود به مکانهایی مثل زیارتگاه، مسجد و هیئت و... برویم

خب! اگر برای پاسخ به سؤالها آماده هستید، یک صلوات قشنگ بفرستید.

مشخص می شود.« زبانی، قلبی، عملی»

آن حضرت نیز گفته مرا تکرار و تأیید کردند و اضافه کردند: ما تا زمانی که پنج نفر همدست و همداستان پیدا نکنیم، قیام نخواهیم کرد. ما موقعیت و شرایط را بهتر می دانیم.(1)

آنان به یاری من اتحاد نموده و پیمان بسته اند و از من درخواست کرده اند که به شهرشان بیایم، ولی واقع امر بر خلاف آن چیزی است که ادعا کرده اند، تو در دوران عمرت گناهان زیادی مرتکب شده ای، آیا می خواهی توبه کنی تا گناهانت پاک گردد ؟!»

ابن حر گفت: چگونه؟

امام فرمود:« فرزند دختر پیامبرت را یاری کن و در رکابش بجنگ.»

ابن حر گفت: به خدا قسم کسی که از تو پیروی می کند به سعادت ابدی قائل می گردد، ولی من احتمال نمی دهم که یاری ام به حال تو سودی داشته باشد، زیرا در کوفه برای شما یاوری نیست. به خدا سوگندت می دهم که از این کار معافم دار، زیرا نفس من به مرگ راضی نیست و من از مردن سخت گریزانم، اینک اسب معروف خود « ملحقه» را به حضورت تقدیم می دارم، اسبی که تاکنون هر دشمنی را که تعقیب کرده ام، به او رسیده ام و هیچ دشمنی نیز نتوانسته است به من دست یابد! شمشیر من را نیز بگیر، همانا آن را به کسی نزدم جز آن که مرگ را بر آن شخص چشانیده ام!

امام در برابر سخن نسنجیده و نابخردانه ابن حر چنین فرمود: «حال که در راه ما از نثار جان دریغ می ورزی، ما نیز به تو و به شمشیر و اسب تو نیاز نداریم، زیرا که من از گمراهان نیرو نمی گیرم. تو را نصیحت می کنم همان گونه که تو مرا نصیحت نمودی، تا می توانی خود را به جای دور دستی برسان تا فریاد ما را نشنوی و کارزار ما را نبینی: «فوالله لایسمع واعیتنا أحد و لاینصرنا الا اکبه الله فی نار جهنم؛ به خدا سوگند اگر صدای استغاثه ما به گوش کسی برسد و به یاریمان نشتابد، خداوند او را در آتش جهنم خواهد افکند .(1)

دنیازدگی و مرگ گریزی « ابن حر»، مانع وزش نسیم سعادت بر زندگی گناه آلودش شد، نسیم روح افزایی که می رفت کردار ناشایست گذشته اش را محو و او را در صف صالحان و شهدا قرار دهد.

ص: 42

گرچه عبید الله بن حر، امام را در منزل بنی مقاتل ترک گفت، اما حسرت و پشیمانی ابدی بر باقی مانده عمرش سایه افکند و زندگی اش را قرین تأسف و ماتم ساخت؛ حتی در سروده هایش آهنگ ندامت و حسرت پدیدار گشت.(1)

ص: 44

هر کس بجا آورد

برای او ده برابر

آن پاداش خواهد بود

کار نیکی

گروه دوم:

نِعْمَ

زَادُ الْمَعَادِ

إِلَی الْعِبَادِ

الْإِحْسَانُ

پشت کارت:

زاد و توشه مناسبی است

برای جهان آخرت

به بندگان خدا

احسان و کمک

گروه سوم:

رَاْسُ

الْإِیمَانِ

إِلَی النَّاس

الْإِحْسَانُ

کمک

به مردم

ایمان است

رأس

او در سخنی دیگر می فرماید: « رأسُ الإیمانِ الإحْسانُ إلی النّاسِ؛ کمک به مردم رأس ایمان است.»(1)

متن آیه: «مَنْ جَاءَ بالحَسَنةِ فَلَهُ عَشْرُ امثالِهَا؛ هر کس کار نیکی به جا آورد، ده برابر آن پاداش دارد.»(2)

اگر اوضاعت همیشه این باشد، باید بروی بیرون و مجبورم اخراجت کنم. اگر من را بیرون می کردند، خیلی اوضاع زندگی ام بدتر می شد. آن شب همه اش در فکر حرف های مدیر بودم که اگر من را بیرون بیندازد، چه خاکی توی سرم کنم؟

فردا صبح که بلند شدم و رفتم مدرسه، دیدم حیاط مدرسه و کلاس ها عین دسته گل شده، منبع آب هم پر است. از همسرم که برنمی آمد؛ چون توان این همه کار را نداشت. خلاصه نفهمیدم کار کی بوده.

با همسرم آن شب را تا صبح بیدار ماندیم تا از قضیه سر در بیاوریم. نزدیک صبح هر دو خواب مان برد. بلند که شدیم، دیدیم برنامه دیروز تکرار شده.

شب بعد، با هر جان کندنی بود، نخوابیدم. صبح علی الطلوع، یک پسر بچه از دیوار پرید پاپین و یک راست رفت سراغ جارو و خاک انداز. شناختم اش، از بچه های مدرسه خودمان بود. مراکه دیده ایستاد، سرش را پایین انداخت.

با بغضی که در گلویم نشسته بود، گفتم: پسرم! کی هستی؟ اسمت چیه؟ گفت: عباس... هستم.

گفتم: پسرم! چرا این کارها را می کنی؟

گفت: من به شما کمک می کنم تا خدا هم به من کمک کند، چه اشکالی دارد؟

گفتم: اشکالش این است که اگر پدر و مادرت بفهمد، من بیچاره می شوم .

توی چشم هایم خیره شد و گفت: اگر شما چیزی به آن ها نگویید، از کجا می خواهندبفهمند؟(1)

ص: 48

جدول

دوستان من!

واقعا چه لذتی از این بالاتر که انسان کاری کند که پدر و مادر از او راضی و خوشحال شوند و با چشمانی خوشحال و مملو از رضایت و شادمانی، برای موفقیت و سربلندی فرزندشان دعا کنند...

ثروت؛ کسی که اهل احسان و نیکوکاری باشد و از مال و جان خود برای دیگران مایه بگذارد، خداوند هم این خیر خواهی او را به بهترین شیوه جبران می کند و نه تنها از مال و ثروتش کم نمی کند، بلکه به او سلامتی همراه با ثروت و دارایی بیشتر می دهد. (1)

این وعدۀ خدای سبحان است که می فرماید: «لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةٌ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ ؛ برای کسانی که نیکی کردند، در این دنیا نیکی است و سرای آخرت از آن هم بهتر است».(2)

شب دوم فرا رسید و بار دیگر آن شخص به خوابش آمد. مرد صالح در جواب گفت: من نصف رفاه و آسایش را اول انتخاب کردم. بعد از آن رویا، دنیا از هر طرف به آو روی آورد. چون نعمتهای الهی نزد او فراوان و آشکار شد، همسرش به او گفت: خویشان، همسایگان و افراد محتاج را کمک کن! آن مرد به توصیه همسرش عمل نمود. نصف تعیین شده از عمر او در کمال رفاه و آسایش و کمک به دیگران گذشت، سپس از نصف هم گذاشت و همچنان وضع مالی او خوب بود. برای سومین بار، همان شخص در عالم را نزد او آمده، گفت: نیکی و احسان تو باعث شد که خدا به تو پاداش مرحمت فرماید. تو تا آخر عمر در نعمت و رفاه به سر خواهی برد.»(1)

سلامت؛ به واسطه کارهای خوب و زیبایی که انسان انجام می دهد، هم دیگران در حق انسان دعا می کنند و هم اینکه انجام کار خوب باعث رضایت الهی و فرود آمدن نعمتهای زیاد و از جمله سلامتی و تندرستی برای انسان می شود. امام صادق (علیه السّلام) می فرمودند: کمک به دیگران و احسان و نیکی باعث طول عمر انسان می شود.(2)

سعادت انسان های نیکوکار وقتی وارد جهان آخرت می شوند، خوشحال و شادمان می گردند و آرزو می کنند که ای کاش بیشتر از این کار نیک و خداپسندانه انجام می دادیم. حضرت علی (علیه السّلام) می فرمود: «بر شما باد به احسان و نیکوکاری در حق دیگران، که آن برترین و پر منفعت ترین کشت و زرع و سود آخرتی برای شما خواهد بود.(3)

و فرمود: «طوبی لِمَن أحسَنَ إلَی الِعبادِ و تَزَوَّدَ لِلمَعادِ ؛ خوشا به حال کسی که به بندگان خدا نیکی کند و برای روز قیامت توشه بردارد.»(4)

ص: 52

تذکر: مبلغ گرامی با توجه به نیاز و ظرفیت دانش آموزان، می تواند از آیات و روایات استفاده کرده و از استفاده زیاد از متن عربی پرهیز نماید.

رحیمی به صورت ناشناس غذای آماده را در مناطق مستضعف نشین شهر توزیع می کردند. ایشان حتی برای افرادی که یخچال نداشتند، یخ در نظر می گرفت تا زمان افطار، آب سرد داشته باشند. بعضی اوقات می گفت: از «مردم پایین شهر، از خوردن گوشت محروم اند.» با کمک دوستان گوسفندی می گرفت و به همراه لوزام مدرسه، پتو ،و... به منزل محرومان می برد و تأکید ایشان این بود که اسمی از ایشان برده نشود.(1)

ص: 58

پدر بزرگ انسانها؟ آدم

رنگ تیم استقلال ؟ آبی(1)

سایه بی انتها؟ سای(2)

وقتی آن را به کسی دادی، خودت باید از آن مواظبت کنی؟ قول

زن نیست؟ مرد

خب بچه ها! حالا برای بدست آوردن عنوان جلسه امروز، باید خیلی زود و سریع، حروف ردیف وسط جدول را کنار هم بچینید تا جمله مورد نظر تکمیل شود. آفرین ! زودباور

پا به فرار گذاشت.

دزد دوم نزد مرد روستایی آمد و با تمسخر گفت: همه ریسمان و زنگوله را به گردن الاغ می بندند، تو به دُم الاغ بسته ای؟

مرد ساده پشت سرش را نگاه کرد. دید بزش نیست. گفت: ای وای، بزم چه شد؟

دزد گفت: ہزت چه جوری بود؟ او نشانه های بز را به دزد گفت. دزد گفت: چند لحظه پیش کسی را دیدم که بزی با این نشانه ها همراه داشت و از این راه می رفت.

مرد روستایی گفت: این الاغ را چند لحظه نگهدار تا من برگردم.

دزد دوم هم به راحتی الاغ را برداشته و فرار کرد.

هنگامی که از یافتن بز مایوس شد، برگشت، دید الاغش را هم برده اند. به ناچار به طرف روستایش برگشت.

دزد سوم سر چاهی نشسته بود و گریه می کرد. مرد زودباور، او را دید و سبب گریه وی را پرسید. دزد گفت: من یک جعبه پر از جواهرات داشتم. می خواستم آن را برای سلطان ببرم، اینجا از دستم داخل چاه افتاد. هر کس آن را بیرون آورد به او ده اشرفی می دهم.

مرد بیچاره لخت شد و به ته چاه رفت، ولی هرچند نگاه کرد، جعبه ای نادید. وقتی از چاه بیروان آمد، دید لباس هایش را نیز دزدیده اند.

از آن پس از همه مردم می ترسید و از آنان فرار می کرد و گاهی به افراد مشکوک، با فحش و دشنام حمله می کرد.

اهالی روستا از او سؤال کردند: چه شده است؟ چرا چنین می کنی؟ مگر دیوانه شده ای ؟ او ماجرا را برای آنها نقل کرد. مردم دل شان به حال او سوخت، پولی جمع کردند و یک الاغ ویک دست لباس برایش خریدند. مرد ساده لوح این دفعه افسار الاغ را به دست گرفته بود و خودش از جلو و الاغ به دنبال او می رفت.

دو نفر دزد او را با این حالت دیدند. یکی از آنها افسار را از گردن الاغ باز کرد و به گردن خودش انداخت. دزد دیگر الاغ را برداشت و گریخت.

ص: 61

مقداری راه را طی کردند دزد، سرفه کرد. مرد روستایی پشت سرش را نگاه کرد، دید افسار الاغ به گردن مردی است و اثری از الاغش نیست. تعجب کرد، گفت: الاغم چه شد؟!

دزد گفت: الاغ تو من بودم. هر گاه مادرم را اذیت می کنم، او مرا نفرین می کند و من برای مدتی کوتاه به صورت الاغ تغییر چهره می دهم. بعد که می بیند مردم چگونه از من بار می کشند، دلش به حالم می سوزد و برایم دعا می کند و من به صورت اولیه بر می گردم. چند دقیقه پیش مادرم دعا کرد و من به صورت انسان در آمدم!

مرد خوش باور از او عذرخواهی کرد و گفت: اگر به شما جسارتی کردم، مرا بخشید. سپس افسار را از گردنش برداشت و او را رها کرد.

چند روز بعد دید الاغش را در بازار می فروشند. نزدیک الاغ رفت و در گوشش گفت: ای بی حیا، باز مادرت را اذیت کردی. من هرگز تو را نخواهم خرید!(1)

این داستان شاید جنبه ی طنز و شوخی داشت، ولی واقعیت این است که اگر انسان دقت کافی نداشته باشد، خیلی راحت سرش کلاه خواهد رفت. به همین دلیل انسان با ایمان باید همواره زرنگ و با کیاست باشد تا فریب بدخواهان را نخورد.

مرحله نیمه تکمیلی:

مرحله تکمیلی:شیطان

یاد آوری، شیوه تکمیل کلمه شیطان: کافی دو خط مستقیم (یکی بلند و دیگری کوتاه برای حرف ن) زیر اعداد بکشید، تا کلمه مورد نظر بدست بیاید.

شاید بعضی از دوستان شما بپرسند: از کجا می گویید شیطان بدخواه ماست؟

در جواب می گوییم. او خودش گفته که من همه انسانها را فریب می دهم تا مثل خودم از چشم خدا بیفتند و جهنمی شوند. در قرآن آمده است که شیطان، بعد از آن که شکست فاحشی خورد و از از درگاه خدا اخراج شد، چنین گفت: «قَالَ أَرَأَیْتَکَ هَذَا الَّذِی کَرَّمْتَ عَلَیَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ لَأَحْتَنِکَنَّ ذُرِّیَّتَهُ إِلَّا قَلِیلًا ؛:به من بگو که این کسی (یعنی آدم را) که بر من برتری دارد [برای چه بود؟ ]اگر تا روز قیامت مهلتم دهی، به یقین فرزندانش را- جز افراد اندکی۔ زمامشان را خواهم گرفت و به سمت خود می برم». (1)

ص: 63

کنند. اگر در خواستی کردن، دیر انجام دهند، اگر کمکی خواستند، بهانه بیاورند و ..

دوستان خوب! مواظب ترفند ها و حیله های شیطان باشید.

مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْهُدَی الشَّیْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَأَمْلَی لَهُمْ ؛

کسانی که بعد از روشن شدن هدایت برای آنها، پشت به حق کردند، شیطان اعمال زشتشان را در نظرشان زینت داده و آنان را با آرزوهای طولانی فریفته است».(1)

واژه «تزیین» نیز از جمله واژگانی است که در همین راستا قابل تفسیر است؛ مانند: «وَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطَانُ أَعْمَالَهُمْ ».(2) و آیه: «« رَبِّ بِمَا أَغْوَیْتَنِی لَأُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الْأَرْضِ وَلَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ » ؛ پروردگارا به علت آن که مرا گمراه ساختی، من[ امکانات دنیایی را ]در زمین برایشان می آرایم -آنان را خواهم فریفت- و همه را گمراه خواهم ساخت».(3)

ص: 67

ص: 68

اگر با آن کنی بازی صد ناله براندازی زنبور عسل

سوال دوم:

هم در داروخانه است و هم در فرودگاه؟ باند

سوال سوم:

سه دکان تو در تو، اولی چرم فروش، دومی پرده فروش، سومی یا قوت فروش؟ انار

سوال چهارم:

هم در دریاست و هم در غذا؟ نمک

سؤال پنجم:

آن چیست که پا و سر ندارد گرد است و دراز، در ندارد توی شکمش ستارگان است جز نام دو جانور ندارد؟ خربزه سوال ششم:

بزرگترین حیوان دریایی؟ وال

سوال هفتم: وقتی فوتش گنی، جیغ می کشد؟ شیپور

خب بچه ها! حالا یک دقیقه فرصت دارید تا با کنار هم قرار دادن حروف اول این کلمات، جمله مورد نظر را پیدا کنید. یک دقیقه از همین الان شروع شد...........

آفرین! «زبان خوش»

حُسْنًا »(1) یعنی با مردم با زبان خوش حرف بزنید.

یاد آوری: آیه روی تابلو نوشته شود.

زبان خوش داشتن، یعنی احترام گذاشتن به شخصیت دیگران. این مثل مشهور را همه شنیده ایم که گفته می شود (بفرما، بشین و بتمرگ) هر سه به یک معنا هستند؛ یعنی هر سه جمله، یک مطلب را می رسانند، ولی جمله اول زیباست و باعث خوشحالی و احساس شخصیت مخاطب می شود و جمله سومی زشت است و باعث ناراحتی مخاطب می شود و جمله وسطی، ما بین آن دو است.

به خاطر همین است که خداوند تاکید می کند که با همگان با زبان خوش، مهربانانه و محترمانه حرف بزنید. مثلا وقتی به نانوایی می رویم، خوب است به نانوا بگوییم: سلام آقای نانوا !لطفاً دو تا نان» به اینکه همین طور برویم و پول را آنجا بگذاریم و نان را برداریم و برگردیم!

یا در مدرسه وقتی می خواهیم سؤالی از معلّم خود بپرسیم، خوب است با احترام از معلّم خود اجازه بگیریم و بعد صحبت کنیم، نه اینکه وسط حرف معلم با دیگران بپریم و صحبتشان را قطع کنیم!

در خانه هم اگر خواستیم مثلاً درباره غذای ناهار بپرسیم، همین که از بیرون آمدیم، نگوییم مامان! ناهار چی درست کردی ؟!

اول باید سلام کرد و خسته نباشید گفت، بعد با ادب و احترام سؤال خودمان را بپرسیم که چه غذایی پخته است.

وقتی این طور با دیگران سخن گفتیم، نتیجه اش چه می شود؟

یادآوری: مبلغ محترم در راستای پویایی جلسه، از نظرات دانش آموزان استفاده کند.

آنها هم به شخصیت ما احترام می گذارند و ما را به خاطر با ادب بودن، دوست خواهند داشت و با احترام با ما برخورد خواهند زد.

ص: 71

امام محمد باقر (علیه السّلام)درباره این گفته خداوند که« با مردم به زبان خوش سخن بگویید» فرمودند: معنای این آیه این است که یعنی بهترین سخنی که دوست دارید مردم به شما بگویند، به آنها بگویید».(1)

خداوند در قرآن می فرماید: «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ ؛ به (برکت )رحمت الهی، در برابر آنان [= مردم] نرم (و مهربان ) شدی! و اگر خشن و سنگدل بودی، از اطراف تو، پراکنده می شدند».(1)

پس فراموش نکنیم که حرف مثل برف است؛ اگر به قول قرآن کریم، «نرم و لیّن »باشد، بر دل می نشیند و دلنشین خواهد شد.

1. أجملوا فی الخطاب تسمعوا جمیل الجواب؛ سخن گفتن (با دیگران) را زیبا کنید تا پاسخ زیبا (از آنان) بشنوید.»(1)

2. «مَنْ عَذُبَ لِسَانُهُ کَثُرَ إِخْوَانُهُ ؛ هر کس شیرین سخن باشد، برادران او فراوان شوند.»(2)

3.« جَمیلُ القَولِ دَلیلُ وُفورِ العَقلِ؛ زیبایی سخن، نشانه فزون خردی است. »(3)

4. «المره یوزن بقوله و یقوّم بفعله فقل ما ترجّح زنته و افعل ما تجلّ قیمته؛ انسان به گفتارش سنجیده و به رفتارش ارزشگذاری می شود. بنابراین، چیزی بگو که گرانپایه و کاری بکن که گرانبها باشد. »(4)

5. «فَکِّرْ ثُمَّ تَکَلَّمْ تَسْلَمْ مِنَ الزَّلَلِ؛ نخست اندیشه کن آن گاه سخن گوی تا از لغزش ها در امان باشی.»(5)

6. «من لانت کلمته وجبت محبّته؛ هر کس سخن گفتنش نرم و روان باشد، دوست داشتنش نیز بایسته باشد. »(6)

7. «عود لسانک حسن الکلام تأمن الملام؛ زبان خویش را به سخنان پسندیده عادت ده تا از سرزنش دیگران در امان باشی.» (7).

8.«إیاک و مایستهجن من الکلام فإنّه یحبس علیک اللئام و ینفّر عنک الکرام؛ از سخنان زشت پرهیز کن؛ زبرا فرومایگان را به گردت نگه می دارد و گرانپایگان را از گردت می راند. »

(8)

ص: 76

می توانند توپ را دست به دست کنند)، در عین حال مراقب گروه روبرو باشند که توپ دست چه کسی از گروه از روبرو است.

با فرمان استپ (ایست) مجری، بچه ها دیگر توپ را تکان نمی دهند. حال هر گروه باید بگوید توپ دست کدامیک از نفرات گروه روبرو است

اگر درست تشخیص داد، شخصی که توپ در دستش بوده از گروه بیرون می رود در نتیجه به همین روش تعداد اعضای گروه کم شده و تشخیص برای گروه مقایل راحت تر می گردد. در انتها هر گروهی که اعضای بیشتری داشته باشند، برنده خواهند بود.

تذکر: مشابه این بازی می تواند به صورت مسابقه گروهی دارت و مانند آن و یا حتی مسابقه فکری گروهی هم انجام شود.

به یغما برده بود..

نگاه های بی روح شده، چنان چشم انتظار آسمان لعنتی بود تا معجزه ای از آن بیرون بیاید که اگر از میانشان ناله ای بر می خاست و کسی طلب کمک می کرد، کسی نمی شنیدش...

اما اگر حرفی از حاصل خیزی و پر باره محصول سالهای گذشته می شد؛ هر کس خاطره ای داشت و یا اگر از اهالی ده بالایی کسی خواسته یا ناخواسته چیزی می گفت، همه بالاخواه ( خاطر خواه و مدافع ) ده خودشان در می آمدند و درباره بهتر بودن ده خرابه خودشان اظهار نظر می کردند!

اما شکم ها هنوز گرسنه بود و اگر کسی از بین خودشان دست نیاز بالا می گرفت، فقط حرف های او را نمی شنیدند...

روز مسافری غریب به ده رسید، به گرد و خاک و خس و خاشاکی که در کوچه پس کوچه های ده سرگردان بودند و در هوا بازی می کردند نگاهی کرد، انگار فهمید که اوضاع ده از چه قرار است.

از کوله بارش دیگی در آورد و از آب پر کرد در وسط ده آتشی افروخت و سنگی توی دیگ انداخت و دیگ را روی آتش بار گذاشت و شروع به هم زدن دیک کرد!

هر کسی هم از آنجا رد می شد دعوت می کرد تا وقتی آش سنگ حاضر شد، مهمان او شود!

شکم های گرسنه کم کم به دور مرد و دیگش جمع شدند و با تعجب به آن مرد که دائماً بخار توی دیگ را بو می کرد و از آن حظ می برد، نگاه می کردند.

کمی که گذشت، غریبه سرش را بالا گرفت و گفت: اگر کمی بُن شَن(1) داشتیم خیلی خوب می شد، این آش هم خیلی خوشمزه تر می شد!

یکی از اهالی گفت: کمی در پستوی خانه من فکر می کنم بُن شَن مانده باشند، صبر کن بیارمش!

ص: 80

کمی گذشت، غریبه گفت اگر کمی هم سبزی خشک داشتیم، طعم این آش سنگمان بهتر می شد!

پیرزنی از میان جمع گفت: فکر کنم کمی در خانه سبزی خشک داشته باشم.

غریبه دوباره گفت: اگر کمی رشته هم با این سبزی توی آش سنگ بریزم، انگشتانتان را قول می دهم بخورید و همین طور ادامه پیدا کرد و هر کدام از اهالی ده، چیزی از خانه شان آوردند و سهیم شدند و آش سنگ، حسابی پر ملات شد، طوری که همه بعد از اینکه خوردند و سیر شدند، باز هم توی دیگ اضافه باقی ماند..

مسافر از آن ده رفت و آن سنگ را برای اهالی یادگار گذاشت تا دیگر کسی آنجا گرسنه نماند ...

بچه های عزیز! شما از این داستان چه نتیجه ای گرفتید؟ یاد آوری: پس از شنیدن نظرات دانش آموزان، مبلغ گرامی بحث را تکمیل می کند.

خیلی وقتها انسان قدر داشته های خود را نمی داند و به همین دلیل چه بسا دچار یأس و ناامیدی می شود و به جای فعالیت، به تنبلی و بی حالی در می آورد، در حالی که اگر با همان داشته ها حرکت و تلاش کند، می تواند به موفقیت برسد.

نتیجه دیگری که از این داستان گرفتیم آن است انسانها با همکاری و تلاش گروهی، زودتر و بهتر به نتیجه و موفقیت می رسند. مثل بازیهای ورزشی همانند فوتبال، والیبال، هندبال و دیگر ورزشهای گروهی که وقتی با هم همکاری می کنند، بهتر و بیشتر به موفقیت می رسند.

در کارهای شخصی و نیز امور خانوادگی نیز باید این همکاری وجود داشته باشد؛ مثل کمک به پدر و مادر در امور خانه همانند خرید نان و دیگر لوازم، یا مثلا همکاری در مسافرتها و میهمانیها و....

گرفت. دیگری گفت: پوست کندن آن با من، دیگری گفت: قطعه قطعه کردن آن با من. دیگری گفت: پختن آن با من.

رسول اکرم(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) فرمود:« من نیز هیزم جمع می کنم»

عرض کردند: یا رسول الله! قسم به پدران و مادران ما! شما زحمت نکشید. ما کار شما را انجام می دهیم.

حضرت فرمودند: «می دانم؛ ولی خداوند کراهت دارد که بنده اش همراه دوستان خود باشد و خود را جدا کند .»(1)

چی شد؟

«وَتَعَاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَالتَّقْوَی »(1) یعنی در نیکوکاری و پرهیزکاری، با یکدیگر تعاون و همکاری داشته باشید.

یعنی در نیکوکاری با هم همکاری کنید؛ مثل چی؟

مثلا اگر می خواهید برای مدرسه، مسجد، امامزاده یا جاهای دیگر، قرآن، مفاتیح، کتاب یا وسیله دیگری تهیه کنید، ولی به تنهایی توان مالی شما نمی رسد، می توانید پولهای خودتان را کنار یکدیگر بگذارید و آن کار را انجام دهید.

در ظهور امام زمان (علیه السّلام) تعجیل بفرما.

آمین یا رب العالمین

ص: 84

احسنت به شما بچه های باهوش! حالا من چند تا سوال دیگر می پرسم، آماده اید؟

قرآن در سوره نور، آیه 31 می فرماید: ««وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ ؛ به زنان با ایمان بگو، چشم های خود را از نگاه های آلوده فروگیرند و عفت خود را حفظ کنند».

نکته: مبلغ محترم می تواند با همراه داشتن قرآن، از دانش آموزانی که توانایی قرائت و روخوانی قرآن دارند، بخواهد تا این آیات را تلاوت نمایند.

در زمان پیامبر (صلّی الله علیه و آله وسلّم )زنان برای شرکت در نماز جماعت مسجد، از منزل خارج می شدند تا پشت سر رسول خدا(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) نماز جماعت بخوانند. در این میان، هنگامی که زنان برای نماز مغرب و عشا و صبح، برای رفتن به مسجد از منزل خارج می شدند، جوانان لا ابالی سر راه آنها می نشستند و متعرّض آنان شده و آنها را اذیت می کردند. پس در همین رابطه، این آیه نازل شد: «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أَدْنَی أَنْ یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا »(1) ای پیامبر! به زنان و دختران خود و زنان مؤمنان بگو که خویشتن را به چادر فرو پوشند که این کار برای این که آن ها به عفت و آزادگی شناخته شوند تا از تعرض و جسارت هوس رانان آزار نکشند، بر آنان بسیار بهتر است و خدا در حق خلق آمرزنده و مهربان است».(2)

کسی که دختران و زنان می توانند بدون روسری و چادر پیش او حاضر شوند؟مَحرم

کسی که دختران و زنان نمی توانند بدون روسری و چادر پیش او حاضر شوند؟ نامحرم

پسرهای داداش: محرمه.

عزیزان من! از سرعت عمل و جواب های خوب شما خیلی متشکرم.

یاد آوری: سرعت عمل و جابجایی در نمایش تکراری برخی کارت ها، باعث هیجان و جذابیت برنامه خواهد شد.

سرشار باشد، نمی سوزد

رعضه گفت: من دوست دارم با شما همراه شوم.

حضرت (علیه السّلام)فرمود: بگو: «لا اله الا الله، أبراهیم خلیل الله »و داخل آتش شو.

گفت: «لا اله الا الله، ابراهیم خلیل الله» و پا در میان آتش نهاد. بدین ترتیب، او به حضرت ابراهیم(علیه السّلام) ایمان آورد و سپس با سلامتی کامل، به جانب نمرود برگشت.

نمرود با دیدن این منظره تعجب کرد. به خاطر ترس از دست دادن حکومتش، رعضه را نصیحت کرد. نصیحت نمرود در دخترش اثر نکرد نمرود ناراحت شد و دستور داد تا رعضه را در آفتاب سوزان شکنجه کنند تا بمیرد.

ولی به دستور خداوند، جبریل امین، رعضه را از شکنجه نجات داد و او نیز نزد حضرت ابراهیم(علیه السّلام) رفت و در تحمّل تمام سختی ها با آن حضرت همراه شد. حضرت ابراهیم (علیه السّلام) نیز رعضه را برای همسری فرزندش انتخاب کرد. خداوند متعال نیز فرزندانی به آنها عنایت فرمود که همه آنها به پیامبری رسیدند.(1)

یعنی اگر کسی تصمیم بگیرد خوب باشد و رضایت امام زمان (علیه السّلام)را به دست بیاورد، می تواند حتی اگر برخی ها با او مخالفت کتند، خداوند او را یاری خواهد کرد.

.

دو: حفظ حریم محرم و نامحرم؛ مثل دست ندادن با نامحرم، حفظ حجاب پیش داماد خانواده، پسرعموها و پسر خاله ها و...

سه: دوری از گناهان؛ مثل موسیقی حرام، دروغ، تهمت، غیبت و...

چهار: اهتمام به نماز؛ خصوصاً نماز اول وقت

پنج: احترام به بزرگترها؛ البته تا جایی که از او نخواهند گناه نماید، مثلاً بی حجاب باشد یا در مقابل نامحرم آرایش نماید و...

متن نفر سوم: کشور آمریکا یکی از دشمنان و بدخواهان مردم ایران است و رابطه با آنها، مثل رابطه و دوستی گرگ و میش است.

دوستان من!

کلمات بدون نقطه، معنای چندانی ندارند و نمی توان از آنها مفهوم صحیحی را برداشت کرد، ولی وقتی کلمات نقطه گذاری می شوند، تازه مفهوم پیدا می کنند و می توان روی آن کلمات حساب باز کرد. بسیاری دیگر از حروف و کلمات هستند که با کمی تغییر و جابجایی معنایشان متفاوت و دگرگون می شود.

یاد آوری: در هر مرحله مبلغ گرامی اجازه می ده تا دانش آموزان مشارکت کرده و حدسیات خود را بیان و در روند تکمیل و تشخیص کلمات، همکاری و همراهی کنند.

مثل: حسم؛ که می تواند: خشم، چشم، جسم و حَشَم باشد.

و مثل: بار، تار، یار، نار و...(1)

و مثل:

رُبان

زبان

زیان

زنان

ژیان

می تواند منشأ خوبی و بدی، ثواب و عقاب و عزت و ذلت باشد.

از امیر مؤمنان (علیه السّلام) سؤال شد: زیباترین آفریده های خداوند چیست؟

فرمود: «سخن گفتن»

سپس سؤال شد: زشت ترین مخلوقات خدا چیست؟ فرمود: «سخن گفتن» .

سپس فرمود: «با زبان و سخن گفتن، چهره ها سفید و نورانی می شود، و با همین سخن گفتن، چهره ها سیاه می گردد».(1)

« لقمان حکیم» مردی سیاه چهره بود. شخصی او را به غلامی خرید. وقتی لقمان به خدمت گرفته شد، پس از مدتی صاحبش فهمید او فردی حکیم و دانشمند است. روزی برای امتحان به لقمان دستور داد: گوسفندی را بکش و بهترین اعضای او را برای من بیاور.

لقمان گوسفندی را کشت و دل و زبانش را نزد صاحبش برد. روز دیگر صاحبش به او گفت: امروز هم گوسفندی بکش، ولی بدترین اعضایش را برایم بیاور.

لقمان گوسفندی را ذبح کرد و این بار هم دل و زبانش را برد. صاحبش گفت: دلیل این کار چیست؟ چرا دل و زبان، بهترین و بدترین عضو بدن است؟

لقمان گفت: «اگر دل و زبان پاک باشند، هیچ چیز بهتر از این دو عضو نیست و اگر ناپاک باشند، هیچ چیز بدتر از آنها نیست».(2)

بله بچه ها!

واقعیت این است که زبان نقش خیلی مهمی در زندگی ما دارد و می تواند ما را به خوشبختی و یا بدبختی بکشاند.

ص: 97

تقاضای گذشت می کرد، ولی سفیان اعتنایی نمی کرد و حرف های زشت او را یاد آوری کرد. بدین ترتیب، ابن مقفع به سزای بدزبانی خود رسید. تنبیهی که از یک حرف به ظاهر بی ارزش زبان صادر شد و آثار آن دامن او را گرفت و نابود کرد.(1)

بله! تمسخر دیگران و دادن لقب های زشت و ناپسند گناهی بزرگ است. خداوند نیز انسان را از به کار بردن القاب زشت، برحذر داشته و اعلام کرده که یکدیگر را به القاب زشت صدا نزنید:« وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمَانِ ؛(2) و یکدیگر را با القاب زشت و ناپسند یاد نکنید که پس از ایمان آوردن، نامی که نشان از فسق و فجور دارد بسیار زشت است».

دوستان عزیز من! حالا من با سه کلمه به شما خواهم گفت که اگر بخواهیم با همین سه کلمه، می توانیم زبان خود را کنترل کنیم.

البته باید خودتان این سه کلمه را از میان جدول زیر کشف کنید.(ا ب ی ق م ی ا)

(ا ن م ق ت ل)

شیوه ی پیدا کردن رمز: ابتدا حرف اول (ا) را نوشته و با رمز2 به صورت افقی شروع به شمارش کنید، یعنی دومین حرف به دست آمده (ی) خواهد بود و همین طور ادامه دهید تا 13 حرف که کامل شد، با آنها سه کلمه مورد نظر را کامل کنید. توجه داشته باشید که خانه ی آخر که با رنگ تیره مشخص است، جزء شمارش جدول نبوده و شمرده نمی شود.

سه کلمه مورد نظر: ایمان، قلب، قیامت

یَستقیمَ لِسانه؛ هیچ گاه ایمان بنده ای کامل و استوار نمی شود، مگر این که قلب او درست باشد و قلب او راست و درست نمی شود، مگر این که زبانش سالم باشد.(1)

زخم زبان از زخم شمشیر بدتره.

اسلواکی: تا وقتی که« زبان» زنده است «ملت» نمرده. چینی : قلم زبان باید در جوهر دل فرو برده شود.

یونانی: زبان استخوان ندارد، ولی استخوان شکن است.. ایرلندی: اگر چه زبان استخوان ندارد، ولی می تواند سرهای زیادی را بشکند. (1)

ص: 104

مشکل گشا بسم الله

اول کار بسم الله

وقت غذا بسم الله

موقع خواب بسم الله

گفتار ما

بسم الله

در هر کجا بسم الله

یک بار دیگر همه با هم، یک صدا می گوییم: «بسم الله الرحمن الرحیم»: به نام خداوند بخشنده مهربان

حالا یک معما: آن چیست که همه موجودات به آن نیاز دارند؟ آفرین بر شما، بله آب

حالا هر کدامتان یک قلم بردارید و در دفترتان یک لیوان آب که در کنارش ساقه ای از گندم است را نقاشی کنید.(1)

تذکر: مبلغ گرامی می تواند همزمان از یکی دو نفر از دانش آموزان بخواهد این تصویر را روی تابلو بکشند.

ص: 106

سوال ها:

1.خالق جهان آفرینش کیست؟خدا(1، 15و 13)

2. به سپاسگزاری در مقابل نعمت های خدا چه گفته می شود؟ شکر (6، 9 و10)

3. نام هر چیزی که راحت باشد و دشوار نباشد، چیست؟ آسان(5 ، 11، 7 و 8)

4. خدای دروغین را چه می گویند؟بت (16 و 14)

5. به عضوی که وظیفه اش رساندن هوا به شش ها است؟ چه می گویند؟ نای (12، 17 و 3)

6 . برای ورود به خانه را چه می گویند ؟در ( 4و 2)

ص: 108

حالا جاهای خالی را به کمک کلمه هایی که درون کارت ها نوشته ام و به شما نشان می دهم، تکمیل نمایید.(1)

1. در آغاز بر زبان آوردن نام خدا، یعنی گفتن بسم الله الرحمن الرحیم؛ اولین وظیفه ای است که هر مسلمان بر عهده دارد.

2. خوب جویدن غذا

همه می دانیم که وقتی غذا را خوب می جویم به راحتی در بدن هضم می شود و به بدن ما انرژی لازم را می بخشد.

3. کم نگاه کردن به صورت دیگران .

هنگام خوردن غذا، حواسمان فقط به غذا خوردن خودمان باشد و به چهرۀ دیگران نگاه نکنیم.

4. شستن دست ها.

قبل از غذا دست های خود را بشوییم، چون ممکن است پس از بازی، با کار و تلاش با دست آلوده سر سفره بنشینیم و میکروب ها از دست آلوده ما وارد بدنمان شوند و ما را دچار بیماری کنند.

5. لقمه را کوچک گرفتن.(2)

یکی دیگر از وظایف ما این است که لقمه هایمان را کوچک انتخاب کنیم و به قول معروف بر اساس ظرفیت دهانمان لقمه بگیریم، تا هم نشانۀ ادب باشد و هم غذا روی لباسمان نریزد.

6. هنگام غذا خوردن از پُرخوری بپرهیزیم.

7. در پایان غذا خوردن شکر خدا را بجا آوردن و در پایان آب نوشیدن، فرستادن سلام بر امام حسین (علیه السّلام).

بچه های نازنین باید همیشه به یاد داشته باشیم و فراموش نکنیم، تمام نعمت هایی که داریم خداوند مهربان به ما عنایت کرده است. پس لازم است بعد از خوردن غذا از خدا تشکر کنیم و

ص: 110

برای تشکر کردن، بگوییم « الحمد لله » و موقع نوشیدن آب هم سلام بر امام حسین (علیه السّلام) را فراموش نکنیم.

یکی دیگر از چیزهایی که باید به یاد داشته باشیم و برای سلامتی لازم است این است که: باید قبل از سیر شدن کامل، دست از غذا بکشیم.

حالا بچه های خویم، به این شعر خوب گوش کنید و بگویید در شعر نام چه نوشیدنی و غذایی آمده است.

گاوه می گه آی بچه ها

من که می دم شیر به شما

خوب می دونید که من کی ام

این همه خوشحال از چی ام

علف که خوردم شیر می شه

ماست و کره و پنیر می شه

من بچه ها را رو دوست دارم

برایشان شیر می آرم

هر روز به آن ها شیر می دم

شیر زیاد می دم نه کم

حالا کدام یک از شما می تواند نام خوردنی ها و یا نوشیدنی های مفیدی که در شعر آمده است را بگوید؟ بله، شیر، ماست، کره، پنیر.

همان طوری که بدن ما به آب و غذا احتیاج دارد به خوردنی ها و نوشیدنی های دیگری هم نیاز دارد.

یکی از آن ها شیر است که از حیوانات خوب و مهربانی، مثل گوسفند و گاو می گیریم تا بدنی نیرومند با استخوان های محکم داشته باشیم. علاوه بر آن دندان هایمان هیچ گاه دچار پوسیدگی نشوند..

نه تنها از شیر، بلکه از گوشت گاو و گوسفند هم استفاده می کنیم

من دو عدد سیب را از قبل آماده کرده ام. هر کدام(1) را به یکی از دوستان شرکت کننده می دهم تا آن ها نمایش کوتاهی اجرا کنند. شما با توجه به حرکت های نمایشی دوستانتان، بگویید هر کدام چه کاری را انجام دادند.

احسنت، نفر اول سیب را شست و سپس آن را خورد، ولی نفر دوم بدون شستن سیب، آن را خورد، کار کدام بهتر است و باید ما هم یاد بگیریم و آن را رعایت کنیم ؟ بله، بهتر است میوه را پیش از خوردن بشوییم.

حالا نوبت نمایش دوم است.(2)

احسنت، نفر اول بعد از غذا برای سلامتی دندان هایش مسواک زد، اما نفر دوم این کار را انجام نداد.

تذکر: بعد از رسم شکل دایره ها، مبلغ گرامی از دانش آموزان می خواهد حدس بزنند که موضوع گفتگو امروز چیست و بعد با راهنمایی کردن در مرحله بعد، حروف کلمه امانت را از بیرون دایره ها به هم متصل کرده و بحث را ادامه می دهد.

امانت

آفرین بچه ها! موضوع گفتگوی امروزمان در مورد امانت است، حتماً می دانید که امانت وظیفه ای ای است که خداوند برای همه ما نسبت به حقوق دیگران قرار داده است.

حالا چه کسی می تواند برای ما امانت را توضیح دهید.(1)

ص: 114

صاحبش پیدا شود آیا مراقب آن هستیم که آسیبی به آن وارد نشود؟ آیا نسبت به آبروی دیگران که حفظ آن امانتی بزرگ بر گردن ما است توجهی داریم یا نه؟

پس دوستان من، لازم است اول با امانت آشنا شویم و بعد وظایف خود را نسبت به آن بدانیم. تا خدای نکرده گول شیطان را نخوریم و ایمان مان را از دست ندهیم.

خیانت کردن انسان به خودش چه موقعی است؟ اگر ما نسبت به یک مالی که دیگران نزد ما سپرده اند خیانت کنیم، صاحب مال با ما چگونه برخورد می کند ؟

حال اگر نسبت به وجود خودمان که صدها درجه از مال و اموال بالاتر و مهمتر است غافل باشیم، مطمئناً در محضر خداوند باید پاسخگو باشیم.

واجبات الهی مثل نماز و روزه و...

نوع دیگر امانت که جزء وظایف دینی ماست، انجام تکالیفی است که خداوند بر ما واجب کرده است. واجباتی مثل نماز و روزه ...

ای خیال های بد

درد می کند سرم

پیش من امانت است

قلک برادرم

فرمودند: « إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ یَبْعَثْ نَبِیّاً إِلَّا بِصِدْقِ الْحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ إِلَی الْبَرِّ وَ الْفَاجِر؛ خداوند هیچ پیامبری را برنینگیخته، جز به راستگویی و ادای امانت به نیکوکار و بدکار ».(1)

امیر مومنان (علیه السّلام) فرمود: سوگند می خورم که لحظه ای قبل از وفات پیامبر (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) سه بار از او شنیدم که فرمود: «یا ابا الْحَسَنِ ادِّ الْامانَةَ الی البِرِّ وَالْفاجِرِ فیما قَلَّ وَجَلَّ حتَّی فی الخَیطِ وَالْمِخْیطِ؛ ای ابالحسن! امانت را به نیکوکار و بدکار پس بده، کم باشد یا زیاد، حتّی نخ و سوزن».(2)

حضرت صادق (علیه السّلام) همچنین به یکی از دوستان خود چنین فرمود: إنّ ضارِبَ علیٍّ بالسّیفِ و قاتِلَهُ لوِ ائْتَمَنَنی و اسْتَنْصَحَنی و اسْتَشارَنی ثُمّ قَبِلتُ ذلکَ مِنهُ لَأدَّیتُ إلَیهِ الأمانةَ؛ اگر قاتل علی (علیه السّلام) امانتی پیش من می گذاشت و یا از من نصیحتی می خواست و یا با من مشورتی می کرد و من آمادگی خود را برای این امور اعلام می داشتم، قطعاً حق امانت را ادا می نمودم ».(3)

و امام باقر (علیه السّلام) می فرماید:« از خداوند اجازه ترک سه چیز را به هیچ کس نداده: یکی رد امانت (به صاحبش) می باشد چه نیکوکار باشد چه بدکار...» (4).

جوان جلو رفت و گفت: من این کیسه را پیدا کردم، این کیسه مال تو است، طلاهایت را بگیر!

مرد کیسه را گرفت و شمرد، دید بله درست است دوباره پول ها را به جوان برگرداند و گفت: مال خودت باشد، با من به منزل بیا، کاری با تو دارم.

بعد جوان را به خانه خودش برد تا کیسه دیگر که در هر کدام از آنها هزار دینار زر سرخ بود به اور داد و گفت: همه این پول ها مال تو باشد!

جوان که واقعاً تعجب زده شده بود، گفت: مرا مسخره می کنی؟

مرد گفت: به خدا قسم که تو را مسخره نمی کنم. ماجرا از این قرار است که من قصد داشتم مکه مشرف شوم، یکی از اقوام این طلاها را به من داد و گفت: اینها را با خودت به مکه ببر و یک کیسه آن را در محل عبور بینداز، بعدش فریاد کن چه کسی این کیسه را پیدا کرده؟

اگر کسی آمد و گفت من برداشتم! این کیسه دیگر را هم به او بده، چون او فرد أمین این روزگار است. هم خودش از این ما می خورد و هم به دیگران می دهد .... جوان پول ها را به خانه آورد به دلیل امانتداری و صداقت، از خوبان روزگار شد.

داشت، اگر[ از گناه کردن] بترسند و امانت داری پیشه کنند و به حق عمل نمایند.» (1)

ص: 126

چندان خوب، وقتی مشغول بازی هستند، یا اینکه صدای مادرشان را می شنوند، ولی جواب نمی دهند، چون می ترسند بازی را از دست بدهند و مجبور شوند به دنبال کاری بروند.

البته این پاسخ ندادن هم ممکن است برای ما گران تمام شود، وقتی پدر یا مادر متوجه شوند شنیده ایم و به روی مبارکه خودمان نیاورده ایم.

در هر حال، گذشته از شوخی و خنده بچه های عزیز! ما دو نوع بله داریم:

بله ای که تله است

بله ای که پله است

یعنی چی؟ یعنی بعضی جاها وقتی بگوییم بله، در تله می افتیم و گرفتار می شویم و بعضی جاها بله گفتن، پله ای می شود برای صعود و موفقیت.

کجاها پله است و کجاها تله؟

دستان می آید و فوری دست خود را می کشید.

برای برخورد یا شیطان و جواب رد دادن به او نیز همین کار را بکنید؛ یعنی شیطان وقتی قصد فریب شما را داشت... جواب را خودتان از میان این کلمات پراکنده پیدا کنید.

تذکر: مبلغ گرامی می تواند این کلمات را بر روی کاغذ نوشته و به ده نفر از دانش آموزان بدهد و از آنان بخواهد که چینش این کلمات را به صورت صحیح و کامل انجام دهند. ناگفته روشن است که جابجایی ها و مشارکت دانش آموزان در تکمیل روند ترجمه آیه مورد نظر، باعث ایجاد جذابیت و پویایی جلسه خواهد گردید و بستر را برای تبیین مناسب تر محتوا، فراهم می سازد

فوراً - پناه- وسوسه- آغوش - خدا -می برند - شیطان - هنگام به- مؤمنان

آفرین به دوستانی که کمک کردند تا کلمات را به صورت صحیح کنار هم قرار دهیم: «از مؤمنان، هنگام وسوسه شیطان، فوراً به آغوش خدا پناه می برند».(1) پس وقتی شیطان انسان مؤمن را وسوسه کرد و به کار زشت و نادرست دعوت کرد، فوراً حواسشان جمع می شود و از گناه دوری می کنند.

قبول کنیم.

فراموش نکنیم که «بله» کم نیاوردن، شبیه «بله» بی ارادگی و «بله» رو کم کنی است، یعنی کسانی تحت تأثیر حرف های دیگران قرار می گیرند که اعتماد به نفس شان پایین است و قدرت و قاطعیت «نه» گفتن ندارند، لذا سعی می کنند مثل آنها باشند و خود را به رنگ جماعت در بیاورند.

ایشان می فرمایند: پدرم در سنین پیری که مرد 70 ساله ای بود، به بیماری آب چشم دچار شد. بنده آن وقت در قم بودم، تدریجاً در نامه هایی که ایشان برای ما می نوشت، مشخص شد که ایشان چشمانش درست نمی بیند، من به مشهد آمدم و دیدم که ایشان محتاج دکتر است، قدری به دکتر مراجعه کردم و بعد برای تحصیل به قم برگشتم...

در سال 1343 بود که من ناچار شدم ایشان را به تهران بیاورم، چون معالجات در مشهد جواب نمی داد، به چند دکتر که مراجعه کردم، ما را مایوس کردند و گفتند هر دو چشم ایشان معیوب شده و قابل معالجه نیست... پدرم در آن زمان مطلقاً نمی دید و ما باید دستانش را می گرفتیم و راه می بردیم؛ لذا برای من غصه شده بود که اگر پدرم را رها می کردم و به قم می آمدم، ایشان مجبور بود گوشه ای در خانه بنشیند و قادر به مطالعه و معاشرت و هیچ کاری نبود. از طرف دیگر اگر می خواستم ایشان را همراهی کنم و از قم دست بردارم، این هم برای من غیر قابل تحمل بود، زیرا با قُم انس گرفته بودم و تصمیم داشتم تا آخر عمر در قم بمانم... یک روز خیلی ناراحت بودم، شدیداً در حال تردید و نگرانی و اضطراب به سر می بردم. به سراغ یکی از دوستانم رفتم، به او تلفن کردم و گفتم: وقت دارید پیش شما بیایم؟

گفت: بله. من به منزل ایشان رفته و قضیه را گفتم. به او گفتم من دنیا و آخرتم را در قم می بینم و از طرفی نمی توانم پدرم را با این چشم نابینا تنها بگذارم.

او یک تامّل [و مکث ]مختصری کرد و گفت: شما بیا یک کاری بکن [بیا با خدا معامله کن] و برای خدا از قم دست بکش و برو در مشهد بمان، خدا دنیا و آخرت تو را می تواند از قم به مشهد منتقل کند.

من یک تأمّلی کردم و دیدم عجب حرف خوبی است و لذا برای خاطر خدا، پدر را به مشهد می برم و پیش او می مانم، خدای متعال هم اگر ازاده کند، می تواند دنیا و آخرت من را از قم به مشهد بیاورد.

با حال بشُاش و آسودگی به منزل آمدم. پدر و مادرم که چند روزی من را ناراحت دیده بودند و اکنون بشاش و خوشحال، تعجب کردند. گفتم: من تصمیم گرفتم که به مشهد بیایم، آنها اوّل

ص: 134

باورشان نمی شد، از بس این تصمیم را امر بعید می دانستند که من از قم دست بکشم.

خلاصه به مشهد رفتم و خدای متعال توفیقات زیادی به من داد... اگر بنده در زندگی توفیقی داشتم، اعتقادم این است که ناشی از همان برّی (نیکی) است که به پدر، بلکه به پدر و مادرم انجام داده ام.(1)

بچه ها حدس زدید این فرد چه کسی بود؟ (پس از شنیدن نظرات دانش آموزان...)

آفرین! رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای حفظه الله ؛ حالا برای سلامتی ایشان یک صلوات بلند بفرستید.

همچنین فرمودند: «عَلیکَ بطِاعَةِ الاَبِ وَ بِرِّهِ وَ التَّواضُعِ وَ الخُضُوعِ وَ الإعظامِ وَ الإکرامِ لَهُ، وَ خَفضِ الصَّوتِ بِحَضرَتهِ؛؛ بر تو باد که از پدر فرمانبرداری کنی، به او نیکی کنی، در برابرش فروتنی و کرنش و بزرگداشت و احترام داشته باشی و صدایت را در حضور او پایین بیاوری» .(1)

3. نگاه مهربانانه؛ رسول خدا (صلّی الله علیه و آله وسلّم )فرمودند: « اَلنَّظَرُ إِلَی اَلْوَالِدَیْنِ بِرَأْفَةٍ وَ رَحْمَةٍ عِبَادَةٌ؛ نگاه کردن از روی مهر و محبت به چهره پدر و مادر، عبادت به شمار می آید».(2) همچنین فرمودند: «نگاه از روی علاقه و دوستی فرزندان به پدر و مادر، عبادت است».(3)

امام صادق(علیه السّلام) نیز فرمودند: « لاَ تَمْلَأْ عَیْنَیْکَ مِنَ اَلنَّظَرِ إِلَیْهِمَا إِلاَّ بِرَحْمَةٍ وَ رِقَّةٍ وَ لاَ تَرْفَعْ صَوْتَکَ فَوْقَ أَصْوَاتِهِمَا وَ لاَ یَدَکَ فَوْقَ أَیْدِیهِمَا وَ لاَ تَتقَدَّمْ قُدَّامَهُمَا .؛ چشمهایت را جز از روی دلسوزی و مهربانی به پدر و مادر خیره مکن و صدایت را بلندتر از صدای آنان نبر و دست هایت را بالاتر از دست های آنان نیاور و جلوتر از آنان قدم بر مدار».(4)

4. سکوت در هنگام غضب: پیامبر اعظم (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) می فرمایند: «مِن حَقِّ الوالِدِ علی وَلَدِهِ أن یَخشَعَ لَهُ عِندَ الغَضَبِ .؛ حقّ پدر بر فرزند این است که به هنگام غضب و خشم پدر، فرزند در مقابل او خاشع بوده و سر تسلیم فرود آورد». (5).

5.ناراحت نکردن آنها؛ پیامبر اعظم(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) فرمود: «مَنْ أَحْزَنَ وَالِدَیْهِما فَقَدْ عَقَّهُمَا: هر کس پدر و مادرش را ناراحت کند، عاق شده است».(6) و فرمود: «و منَ العُقوقِ أن ینظُرَ الرّجِلُ الی والدیه فَیُحدَّ النَّظر الیهما.؛ یکی از ملاک ها و نشانه های عاق شدن انسان، این است که فردی با تندی و تیزی، به پدر و مادرش نگاه کنند» .(7)

ص: 137

ذُنُوبِهِ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ ؛ کسی که قبر شهدای آل محمد(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) را زیارت کند و با این زیارت خدا و تقرب به نبی را قصد کرده باشد، از گناهانش همچون روزی که از مادر متولد شده است، خارج می شود».(1)

حضرت علی(علیه السّلام) از رسول خدا (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) نقل کرده است که ایشان فرمود:سَتُدْفَنُ بَضْعَةٌ مِنِّی بِخُرَاسَانَ مَا زَارَهَا مَکْرُوبٌ إِلَّا نَفَّسَ اللَّهُ کَرْبَهُ وَ لَا مُذْنِبٌ إِلَّا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَه؛؛ به زودی پاره تن من در سرزمین خراسان دفن می شود، هیچ غمگینی او را زیارت نمی کنند جز آنکه غمش بر طرف می شود، و گناهکاری او را زیارت نمی کند، جز آنکه خداوند گناهان او را می بخشد».(2)

تحمّل آن را ندارد. اگر هم به او یاد ندهم، دلش از ما تیره می گردد.»

وحی آمد: «ای موسی! خواسته او را اجابت کن که ما از کَرَم، دعای کسی را هرگز رد نمی کنیم.»

گفت ای موسی بیاموزی که ما

رد نکردیم از کَرَم هرگز دعا

حضرت موسی (علیه السّلام) سرانجام تنها زبان خروس و سگ را به او آموخت. مرد جوان از این که زبان این دو موجود را یاد گرفته بود بسیار خوشحال بود. روز اول خدمتکارش برایش صبحانه آورد و مقداری از نان خرده ها را در حیاط ریخت.

سگ و خروس جلو دویدند. خروس تکّه بزرگ نان را با نوکش گرفت. سگ اعتراض کرد « ای خروس ! تو همیشه به ما ظلم می کنی، آخر تو می توانی دانه گندم و جو بخوری، اما من نمی توانم. از این مختصر غذایی که قسمت ما سگ هاست هم نمی گذری؟»

خروس گفت: «دوست عزیز ناراحت نباش! فردا اسب اربابمان می میرد، مردن اسب، جشن شما سگ هاست. تا می توانید از لاشه آن خواهید خورد.»

مرد جوان وقتی این را از خروس شنید، فوری به بازار رفت و اسبش را فروخت.

روز دوم باز هم هنگام صبحانه شنید که سگ به خروس گفت: «ای دروغگوا مگر نمی گفتی اسب ارباب می میرد ؟ پس چرا نمرد؟»

خروس گفت: چرا مُرد؛ ولی در جای دیگر؛ چون ارباب همان دیروز آن را فروخت. اما دوست عزیزم ناراحت نباش! فردا قاطر ارباب می میرد و شما تا چند روز گوشت سیری می خورید.»

مرد جوان با شنیدن این سخن، قاطر را هم به بازار برد و فروخت.

روز سوم مرد جوان باز هم به صحبت های سگ و خروس گوش داد. سگ گفت:« ای دروغگوی فرییکار! چند روز است که با وعده های بی اساس فریبم می دهی. مگر نگفتی قاطرش می میرد؟ پس چه شد؟ »

خروس گفت: «تقصیر من چیست؟ این دیگر از بدشانسی شماست. من دروغ نگفتم.

ص: 142

قاطرش مرده؛ ولی ضررش به خریدار رسیده؛ زیرا همان دیروز او قاطرش را فروخت.

أما ناراحت نباش! غلام ارباب فردا می میرد. ارباب و نزدیکان غلام خیرات خواهند کرد و نان های زیاد نصیب شما خواهد شد.» مرد جوان تا این را شنید، غلامش را هم به بازار برد و فروخت.

روز چهارم مرد جوان خیلی خوشحال بود و با خود می گفت: «چه موفقیت بزرگی نصیبم شده. از آن زمان که زبان حیوانات را آموختم، جلوی بسیاری از زیانها را گرفتم و بلاها را از خود دور ساختم».

در همین فکر و خیالی بود که صدای بلند سگ و خروس را شنید. سگ با عوعوی تند و عصبانی اش می گفت: «ای خروس! از من دور شو تا روی دروغگویی چون تو را تبینم.»

خروس که شرمنده شده بود گفت: «می دانم. حق با تو است. باید هم با من این جور رفتار کنی؛ ولی باور کن من مقصر نیستم. ما خروس ها دروغگو نیستیم. اگر بودیم که لطف خدا شامل حال ما نمی شد و این صدای لطیف را به ما نمی داد تا با صدای خود هنگام نماز مسلمانان را آگاه سازیم. برای من هم عجیب است. هر که را اسم می برم، ارباب آن را می فروشد؛ اما دوست عزیز! فردا صد درصد به آرزویت خواهی نرسید و غذایی سیری خواهی خورد. »

سگ گفت: «لابُد این دفعه نوبت کنیزش هست و ارباب هم آن را خواهد فروخت».

خروس جواب داد: نه! دیگر خرید و فروشی در کار نخواهد بود.»

سگ با تعجّب پرسید: «چطور مگر؟ »

خروس گفت: «آخر این بار نوبت خود ارباب است.

فردا او می میرد و تا چند غذای زیادی به شما سگ ها خواهد رسید.»

مرد جوان تا این را شنید، وحشت کرد. با شتاب به سوی خانه حضرت موسی (علیه السّلام) دوید. به پای موسی افتاد و با گریه و زاری گفت: ای کلیم الله به فریاد من برس! حضرت موسی (علیه السّلام)پرسید: «چه شده؟»

مرد تمام ماجرا را برایش تعریف کرد، حضرت موسی (علیه السّلام) گفت: خُب، تو که خیلی در کارت

ص: 143

اوستا شدی، برو خودت را هم بفروش! من همان روز اوّل به تو هُشدار دادم که این کار برای تو خطرناک است؛ اما تو گوش نکردی و اصرار داشتی که اگر زبان حیوانات را بیاموزم، از دین و دنیا عبرت می گیرم و به خدا نزدیک تر می شوم. پس چه شد آن همه ادعا؟ تو نه تنها عبرت نگرفتی، بلکه گناه هم کردی. هر زبانی که به تو روی آورد، آن را به مردم بیچاره تحمیل کردی.

آن اسب و قاطر و غلام «بلا گردان» تو بودند. مردن آنها تا زمانی که تو صاحب شان بودی، بلا را از تو دور می کرد؛ اما تو...»

تا بدانی که زبان جسم و مال

سود جان باشد، رهانَد از وَبال

مرد جوان باز اصرار کرد که مرا از مرگ نجات بده. موسی گفت: «با تقدیر الهی نمی شود کاری کرد. تنها می توانم برایت دعا کنم تا خداوند از گناهت درگذرد و با ایمان از دنیا بروی».

بنابراین حضرت موسی (علیه السّلام) به درگاه خدا دعا کرد: «خدایا از گناهانش درگذر و او را با ایمان از دنیا ببر! خداوندا تو خود شاهدی که به او گفتم دانستن اسرار غیبی در توان تو نیست، اما او قبول نکرد و به گناه افتاد. خدایا از تو می خواهم از کناهش درگذاری!»

سرغیب آن را سَزَد آموختن

که گفتن لب تواند دوختن(1)

چی؟

پس از دادن فرصت برای حل کلمه، پشت کارت نشان داده می شود: ظرفیت

ظرفیت ندارند از خیلی چیزها باخبر باشند؛ چون ممکن است از دانش و اطلاعات خودشان سوء استفاده کنند؛ لذا خدا تعدادی را خود بر می گریند و به آنها

(ت م ص ع )

به صورت همزمان علم و (عصمت)

آفرین! عصمت می دهد تا راه خطا نروند و با این اطمینان و ضمانت از طرف خداوند، از دانسته های خود فقط برای کارهای مفید و مورد تأیید خداوند استفاده کنند.

به همین دلیل است که ما معتقد هستیم پیامبران و امامان ما همگی معصوم و دور از خطا هستند و به هیچ وجه از این قدرتهایی که خداوند در اختیار آنها قرار داده است، سوء استفاده که هیچ، حتی برای کارهای شخصی خودشان هم استفاده نمی کنند.

خداوند در قرآن کریم، درباره پیامبر(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) می فرماید: «وَمَا یَنْطِقُ عَنِ الْهَوَی إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحَی! پیامبر کسی است که هرگز سخنی از روی هوا و هوس نمی گوید و آنچه که می گوید به جز وحی که به وی می شود نمی باشد».(1)

به همه کسانی که ممکن است در حقانیت آنها شک دارند، ثابت کنند که آنها نماینده خداوند توانا هستند و اوست که چنین قدرتی به آنها داده است و از سوی دیگر، هر کجا که برای پیشرفت دین لازم باشد، از این قدرت استفاده کنند .

مسیحیان طبق معمول درخواست باران کردند و آن راهب دستهایش را به آسمان بلند کرد و نصارا و راهبان نیز دست به دعا برداشتند. همان زمان ابری پیدا شد و باران آمد. أمام دستور داد دست راهب را بگیرند و آنچه در دست دارد، خارج سازند.

وقتی چنین کردند، دیدند استخوانی میان انگشتان اوست. آن را گرفتند و نزد امام آوردند. حضرت آن را در پارچه ای پیچید و به راهب فرمود: حالا درخواست باران کن. او درخواست کرد، اما باران نیامد. بلکه ابرها هم کنار رفت و خورشید پیدا شد.

مردم شگفت زده شدند و خلیفه از امام علت آن را پرسید، فرمود: «در دست او قطعه ای از استخوان یکی از پیامبران خدا بود که از قبور انبیا به دست آورده اند. هرگاه استخوان پیامبری زیر آسمان ظاهر شود، باران سیل آسا می بارد.» مردم با گفتار امام (علیه السّلام) آرام شدند و دلهاشان مطمئن شد.(1)

به این ترتیب، امام عسکری (علیه السّلام) با علم و قدرت خدادادی خودشان، مردم را فریب خوردن نجات دادند و دروغگویان را رسوا کردند.

جدول(ا م ا)(د ت ه) ( ه ا ی) (ا ش شکل ساعت)

معنوی آنان استفاده کنیم و از آنان بخواهیم که دست ما را بگیرند و به سوی خوبیها هدایت کنند.

امام یک به یک نام آنان، پدران و قبایلشان را ذکر کرد. سپس فرمود: «آیا می خواهید بگویم سؤال بعدی تان چیست؟ می خواهید تفسیر این آیه را بپرسید:« کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِی السَّمَاءِتُؤْتِی أُکُلَهَا کُلَّ حِینٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا ».(1)

گفتند بله.

فرمود: «درختی که ریشه اش ثابت و شاخه هایش در آسمان است، ما ائمه معصومین (علیهم السّلام) هستیم. ماییم که از علم خود، هر چه بخواهیم به هر کس از شیعیان خود عطا می کنیم. »

سپس فرمود: « آیا قانع شدید یا بیشتر بگویم ؟ »

گفتند: ما به کمتر از اینها نیز قانع بودیم.(2)

عبدالله کرد و فرمود: «اگر چنین گمان می کنی که تو امام بعد از پدر هستی، در میان آتش بنشین و با مردم سخن بگو.»

عبد الله از زور خجالت و غضب، رنگ به رنگ شد و از منزل امام بیرون رفت.(1)

ناگهان الاغ صحیح و سالم سر پا ایستاد.

امام فرمود: «آیا مسخره کردنی در کار بود؟! اکنون برو به همسفرهایت برس. »(1)

ص: 154

خدا همواره روی سر انسان باشد و در همه حال او را یاری نماید. یکی از برترین راههای به یاد خدا ماندن، نماز خواندن است که انسان را سرپا و سرحال نگه می دارد؛ همانطور که وقتی شارژ موبایل تمام می شود، آن را شارژ می کنید؛

به ماشین بنزین می رسانید تا حرکت داشته باشد؛

به هیکل مبارک، بارها در روز تغذیه می رسانید تا خدایی نکرده، ذره ای از انرژی شما کم نشود و...

نماز هم شارژ معنوی و غذای روح و جان انسان است که ذکر و یاد خدا را در دل زنده نگه می دارد و باعث می شود که انسان از بدیها دور ی کند. به خاطر همین نه تنها پیامبر و امامان (علیهم السّلام) بلکه حتی بزرگان ما هم توقع نماز، تمام کارهایشان را تعطیل می کردند.

رسول خدا (صلّی الله علیه و آله وسلّم )موقع نماز که می شد، حال معنوی خاصی پیدا می کرد و می فرمود: «گرسنه از غذا سیر و تشنه از آب سیراب می شود، ولی (نماز و گفت و گو با خداوند متعال، برای من چنان لذتی دارد که) من از نماز سیر نمی شوم ».(1)

یا حضرت علی (علیه السّلام) هنگام جنگ گاه گاهی به خورشید نگاه می کرد. یکی از یاران حضرت پرسید چرا به آسمان نگاه می کنید؟

حضرت فرمود: «برای این که نماز اول وقت از دستم نرود». پرسید: «حالا و در این شرایط ؟»

فرمود: «آری!»(2)

چون خدا خودش به دل و قلب انسان نگاه می کند و از واقعیت های ذهنی انسان با خبر است، پس اگر نیت زیبا و قشنگ داشته باشد، خدا هم او را بیشتر دوست خواهد داشت، ولی اگر بدخواهی و کینه توزی در دل داشته باشند، زندگی را برای خودش تلخ کرده، از آن لذت نمی برد و چه بسا خودش را هم گرفتار و مصیبت زده می کند.

نقل شده که الان یکی از شهرها، زنی بود بسیار حسود. حسود یعنی کسی که خوشی و شادی برایش قابل تحمل نیست و می خواهد هر طور شده، آنان را گرفتار و ناراحت کند.

بچه های عزیز! این زن، او همسایه ای داشت به نام «خواجه سلمان» که مردی ثروتمند و محترم بود. زن به خواجه حسادت می کرد و خیلی دوست داشت تا راهی پیدا کند که هم مال و ثروت او را از بین ببرد و هم او را بدنام کنند و از چشم مردم بیندازد؛ ولی تمام نقشه هایش تقش بر آب می شد و کاری از پیش نمی برد.

او بالاخره تصمیم گرفت او را بکشد. برای اجرای نقشه، او حلوایی پخت و در آن زهر ریخت. موقع صبح وقتی خواجه در حال بیرون رفتن بود، نان حلوا را در نانی گذاشت و به خواجه داد و گفت: «خیراتی» است .

خواجه چون عجله داشت، آن را نخورده، به راه افتاد و از شهر خارج شد. در ازراه دو جوان را دید که خسته و گرسته بودند. او نان و حلوا را به آن ها داد.

آن دو با خوشحالی نان و حلوا را گرفتند و خوردند و به محض خوردن آن، مُردند.

خبر به حاکم شهر رسید. دستور داد خواجه را دستگیر کردند. هنگامی که از در بازجویی شد، خواجه داستان را بازگو کرد.

زمان را حاضر کردند. چون چشم زن به آن جنازه ها افتاد، شروع کرد به داد و فریاد و گریه و زاری. معلوم شد که آن دو، یکی فرزند و دیگری برادر او بوده است. خود آن زن نیز از شدت تأثر و ناراحتی پس از دو روز مُرد.(1)

ص: 158

امیر مؤمنان (علیه السّلام) در روایتی زیبا می فرماید:«مَن حَفَرَ بِئرا لِأخیهِ المُؤمنِ وَقَعَ فیه؛ کسی که چاه بِکَند تا برادر دینی او در آن بیفتد، اول از همه خودش در آن خواهد افتاد.»(1)

و فاضلاب کار بگذارند.

نگاه عباس متوجه یکی از کارگرها شده بود که خیلی پیرو استخوانی بود. ناگهان دیدیم عباس از ما جدا شد و رفت به طرف کارگرها بیل را از دست پیر مرد گرفت و با اصرار شروع کرد به کندن زمین.

از فردا، به محض این که از مدرسه تعطیل می شد، می رفت به همان خیابان، سراغ پیر مرد تا جای او کار کند.(1)

۔

حضور خلیفه بیرون آمد و نوشته ای هم در دست دارد.

خیال کرد خلیفه در نامه نوشته مال زیادی به وی بد هند. عصبانیتش بیشتر شده ولی به روی خود نیاورد و با زبانی به ظاهر خیرخواهانه و دلسوزانه گفت: تو زحمت نکش، این دو هزار درهم را بگیر و به جایی برو تا استراحت کنی. فقط تا چند روز خودت را به خلیفه نشان نده. او هم قبول کرد.

ندیم حسود نامه را به مأمور خلیفه داد، مأمور هم وقتی نامه را خواند؛ فوری او را به قتل رساند.

مدتی بعد، خلیفه که فکر می کرد ادیب کشته شده است، از خدمتگزارانش پرسید: آن ادیب خوش زبان و خوش گفتار کجاست؟ آیا به سفر رفته؟

گفتند: ما او را دیده ایم. خلیفه که تعجب کرده بود، گفت: او را نزد من بیاورید. سپس رو به ادیب کرد و گفت: من به تو نامه ای داده بودم، آن را به مأمور ندادی؟

ادیب ماجرای نامه و گرفتن وزیر را نقل کرد. خلیفه گفت: از تو یک سوال می کنم، دروغ نگو! بگو تو به ندیم ما گفتی: بوی دهن خلیفه مرا اذیت می کند؟

گفت: نه،

خلیفه بیشتر تعجب کرد و گفت: چرا وقتی نزد من آمدی، دورتر نشستی و با دستمال، دهان خود را گرفتی؟

عرض کرد: ندیم شما، مرا به خانه خود برد و سیر به من خورانید. چون به حضور شما آمدم، ترسیدم بوی دهانم خلیفه را اذیت کند.

اینجا بود که خلیفه از واقعیت این ماجرای عجیب آگاه شد.(1)

ص: 164

نفر اول: رفتن کنار آینه، شانه کردن موها، پوشیدن لباس و خارج شدن از خانه و خرید بستنی مثلا و خوردن آن در مسیر راه.

نفر دوم: برنده شدن در مسابقه، احساس و ابراز خوشحالی، پوشیدن لباس، زدن عینک به چشم، استفاده از عطر و رفتن بالای سن و جایگاه و ابراز احساسات برای مخاطبان.

نفر سوم: مشغول بودن به بازی با رایانه یا موبایل همراه با هیجان و خوشحالی، نگاه کردن به ساعت ( مثلا ساعت روی دیوار یا ساعت مچی)، ناراحتی و نگرانی از دیر شدن، حرکت با عجله و شتاب، وضو گرفتن و به نماز ایستادن و یک نفس راحت کشیدن و دوباره برگشت به بازی...

یاد آوری: به بهترین اجرا، به انتخاب دانش آموزان جایزه تعلق می گیرد و در صورت امکان، به مخاطبانی که بتواند با سرعت عمل بهتر، موضوع پانتومیم را حدس بزنند نیز، هدیه ای تعلق می گیرد.

تنبل ها از سراسر ایران به آنجا آمدند و زندگیشان از بودجه دولتی تأمین می شد.

مخارج و هزینه های تنبل خانه روزز به روز بیشتر می شد، شاه گفت: این همه پول برای تنبل خانه ؟ عرض کردند: بله. تعداد تنبلها زیاد شده و هر روز هم بیشتر از دیروز می شود!

شاه به صورت سرزده و با لباس مبدل به صورت ناشناس از تنبل خانه بازدید کرد. دید این قدر جمعیت زیاد شده که تنبلها از در دیوار ایوان بالا می روند و جای سوزن انداختن نیست.

شاه خودش را معرفی کرد. هر چه گفتند: شاه آماده، فایده ای نداشت، آن قدر شلوغ بود که شاه هم نمی توانست داخل شود. شاه فهمید که بسیاری از این ها اصلاً تتبل نیستند و خود را تنبل جا زده اند تا حقوق بگیرند و بدون تلاش و کار کردن، راحت بخورند و بخوابند.

شاه به کاخ خود برگشت و برای حل مسأله با مشاوران خود مشورت کرد. هریک طرحی ارایه دادند تا بتوانند تنبل های واقعی را از غیر تنیل ها تشخیص بدهند؛ ولی هیچ یک از این طرح ها عملی نبود.

سر انجام دلقک شاه گفت: برای تشخیص تنیل های حقیقی از تنیل نماها، همه را به حمامی ببرید و دریچه های حمام را ببندید و آتش و گرمای حمام را به تدریج زیاد کنید، تنبل نماها تاب و تحمل حرارت را ندارند و از حمام بیرون میان می روند، ولی تنبل های واقعی، در حمام می مانند.

شاه این روش را پسندید و آن را به اجرا در آورد. تنبل نماها یک به یک از حمام فرار کردند. در آخر، فقط دو نفر باقی ماندند که روی سنگ های سوزان کف حمام خوابیده بودند. یکی ناله می کرد و می گفت: آخ موختم، آخ سوختم. دیگری حال ناله و فریاد هم نداشت و فقط گاهی با صدای ضعیف می گفت: بگو رفیقم هم سوخت!

جواب این تنبل ها چیست؟

پس از شنیدن تعدادی از نظرات دانش آموزان...

آفرین به دوستان خوبی که خیلی خوب و دقیق اشاره کردند؛ عقب ماندن از پیشرفت، شکست در درس و تحصیلات، نرسیدن به ثروت و دارایی، نگاه بد دیگران به او به عنوان یک تنبل و بی عرضه، وقت تلف کردن های زیاد و...

ولی بچه ها! یک آفت و بدی خیلی مهم این گونه زندگی کردن که باعث اتفاقات ناگواری برای تنبل ها می شود، همان چیزی است که شما باید در این جدول آن را پیدا کنید.جدول

رمز جدول لها: عدد 4

شیوه پیدا کردن رمز: ابتدا حرف اول (ب) را نوشته و با رمز 4 به صورت افقی شروع به شمارش کنید، یعنی دو مین حرف به دست آمده (ی )خواهد بود و همین طور ادامه دهید تا 19 حرف که کامل شد، با آنها جمله مورد نظر را کامل کنید. توجه داشته باشید که خانه ی آخر که با رنگ تیره مشخص است، جز شماره جدول نبوده و شمرده نمی شود.

جمله مورد نظر: بی حالی معنوی، آفت تنبلی.

امام باقر(علیه السّلام) در این باره فرمودند: «مَنْ کَسِلَ عَنْ أَمْرِ دُنْیَاهُ فَهُوَ عَنْ أَمْرِ آخِرَتِهِ أَکْسَلُ .؛ کسی در کار دنیای خود تنبل باشند و مستی کند، در کار آخرتش، بیشتر سستی خواهد کرد».(1)

ص: 168

یعنی کسی که حال غذا خوردن ندارد، مطمئنا حال نماز هم نخواهد داشت؛ کسی که حال درس خواندن و مطالعه کتاب ندارد، قرآن را هم نخواهد خواند، کسی که حال رفتن به ورزش و پیاده روی و کوهنوردی ندارد، برای راهپیمایی، رفتن به مسجد و مانند آن هم تنبلی خواهدکرد...

مقاومتی راه بیفتد؛ یعنی همه باید تلاش کنند و از تنبلی و بی حالی بیرون بیایند و با عزم و اراده همگانی و تحرک و پویایی، کشور را به آبادانی و سربلندی بیشتر برسانند

حالا نقش شما به عنوان یک دانش آموز چیست؟

برای تحقق این مهم، دانش آموزان می توانند با خرید جنس های ایرانی و نخریدن وسائل خارجی مثل لباس، کیف و کفش، لوازم التحریر و ... به این دستور رهبری عمل کنند و جامعه را از وابستگی به بیگانگان و چشم به دست بیگانگان داشتن رها کنند و با جدیت در درس و تحصیل، تنبلی و سستی را کنار بگذارند و موفقیت و سربلندی آینده را برای ایران و مردم کشورشان فراهم کنند.

ناخواسته است».(1)

نشانه های تنبل؛ پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله وسلّم ): «وَ أَمَّا عَلَامَةُ الْکَسْلَانِ فَأَرْبَعَةٌ: یَتَوَانَی حَتَّی یُفَرِّطَ وَ یَفَرَّطُ حَتَّی یُضَیِّعَ وَ یُضَیِّعُ حَتَّی یَأْثِمَ وَ یَضْجَرَ ؛ نشانه تنبل، چهار چیز است: چندان سستی می کند که به کندی می گراید و چندان کندی می کند که (اصل کار) را فرو می گذارد؛ و چندان فرو گذاری می کند، که گنه کار و دل مرده می شود».(2)

حضرت علی (علیه السّلام) نیز فرمود: «تَأخیرُ العَمَلِ عُنوانُ الکَسَلِ؛ به تأخیر افکندن کار، نشانه تنبلی است».(3)

محرومیت ها: امام صادق (علیه السّلام): «إِیَّاکَ وَ اَلْکَسَلَ وَ اَلضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا یَمْنَعَانِکَ حَظَّکَ مِنَ اَلدُّنْیَا وَ اَلْآخِرَةِ.: از تنبلی و بی حوصلگی دوری کن؛ که آن دو، تو را از بهره دنیا و آخرتت باز می دارند». (4).

امام باقر(علیه السّلام) نیز فرمودند: ««الکَسَلُ یَضُرُّ بالدِّینِ و الدُّنیا؛ تنبلی و کسالت، به دین و دنیا ضرر می زند» .(5)

خطر تنبلی: امام صادق (علیه السّلام) می فرماید: «از دو صفت بپرهیز؛ ملالت و تنبلی؛ اگر ملول باشی حق را تحمل نکنی و اثر تنبل باشی از ادای حق باز مانی ».(6)

آسیب های معنوی: امام صادق(علیه السّلام) فرمود: « مَنْ کَسِلَ عَنْ طَهُورِهِ وَ صَلَاتِهِ فَلَیْسَ فِیهِ خَیْرٌ لِأَمْرِ آخِرَتِهِ وَ مَنْ کَسِلَ عَمَّا یُصْلِحُ بِهِ أَمْرَ مَعِیشَتِهِ فَلَیْسَ فِیهِ خَیْرٌ لِأَمْرِ دُنْیَاهُ ؛ کسی که نسبت به پاکیزگی و نماز خود، تنبلی و کسالت ورزد، در او خیری برای آخرتش نیست، و کسی که نسبت

ص: 172

به انجام اموری که معاشش را اصلاح می کند تنبلی ورزد، در امور خیری برای دنیایش نیست».(1)

امام باقر (علیه السّلام) نیز فرمودند: «إیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ کُلِّ شَرٍّ ، مَنْ کَسِلَ لَمْ یُؤَدِّ حَقّا؛ از تنبلی و کم حوصلگی بپرهیز که آن دو کلید هر شرّی هستند؛ آدم تنبل هیچ حقّی را ادا نمی کند ».(2)

و حضرت علی (علیه السّلام)فرمودند: «الْکَسَلُ یُفْسِدُ الْآخِرَةَ؛ تنبلی، آخرت را تباه می کند ».(3)

آسیب های دنیایی: حضرت علی (علیه السّلام) می فرمایند: «کَثْرَةُ النَّوْمِ وَ الْکَسَلِ یُورِثُ الْفَقْر؛ خواب زیاد و تنبلی، نتیجه اش فقر و نداری خواهد بود».(4) و در تمثیلی زیبا فرمودند: «لَمَّا ازْدَوَجَتِ الاْشْیاءَ ازْدَوَجَ الْکَسَلُ وَ الْعَجْزُ، فَنَتَجَ مِنْها الْفَقْرُ؛؛: هنگامی که هر چیزی با دیگری ازدواج کرد تنبلی با ناتوانی ازدواج نمود و حاصل این ازدواج فقر و تنگدستی شد».(5) و فرمودند: «آفَةُ النُّجْحِ الْکَسَلُ؛ آفت موفقیت، تنبلی است

یک راهکار: حضرت علی (علیه السّلام)؛ وضادُّوا التَّوانِی بالعَزم؛ با عزم و اراده و به مبارزه سستی بروید».(6)

پایان

ص: 173

ص: 174

یک سوره از قرآن؟

اسم یک میوه؟

اگر بیاد تاریکی میره؟

مورچه به زبان عربی؟

اسم یک گل؟

نوشیدنی داغ؟چای

ناهار چی خوردی؟

تیم فوتبال ایرانی یا خارجی؟

ماشین مورد علاقه؟

نام یک کشور؟

رنگ مورد علاقه؟

چشم، قدرت خود را به رُخ کشیده و به زیبایی هر چه تمام تر، آن را در رنگها و شکل های مختلف و با قدرت دید بسیار بالا آفریده است.

مهلت می دهم.

پس هشام در کوتاه ترین زمانه خود را به امام صادق (علیه السّلام) رساند و گفت: ای فرزند رسول خدا(صلّی الله علیه و آله وسلّم )، عبدالله دیصانی سؤالی از من پرسیده و جز خدا و شما پاسخ آن را نمی داند. بعد سؤال دیصانی را مطرح کرد.

امام صادق (علیه السّلام) فرمود:« ای هشام، کدام یک از حواس پنج گانه ی تو از همه کوچک تر است ؟»

هشام گفت: چشم هایم.

امام(علیه السّلام) فرمود: «مقدار بینایی آن چقدر است؟ »هشام گفت: به اندازه یک عدس یا کمتر.

امام(علیه السّلام) فرمود: «با چشم هایت به اطراف خویش بنگر و به من بگو چه می بینی ؟»

هشام گفت: آسمان، زمین، خانه ها، قصرها، بیابان ها، کوه ها و نهرها را می بینم.

امام صادق(علیه السّلام) فرمود: «آن خدایی که می تواند آنچه را تو دیدی در درون یک عدس و کمتر از آن قرار دهد؛ می تواند همه ی دنیا را درون تخم مرغ جای دهد؛ به گونه ای که نه تخم مرغ بزرگ تر و نه دنیا کوچک تر می شود».

هشام که از شنیدن این پاسخ زیبا خوشحال شده بود، خود را در آغوش امام صادق (علیه السّلام) انداخت و صورت و دست و پای آن حضرت را بوسید و گفت: ای فرزند رسول خدا(صلّی الله علیه و آله وسلّم )، پاسخ شما کافی است و با خوشحالی به خانه ی خود بازگشت.

فردای آن روز، دیصانی نزد او آمد و گفت: ای هشام من آمدم که عرض کنم، نه آنکه از تو جواب بخوابم!

هشام گفت: اگر برای گرفتن جواب هم آمده ای، پاسخت آماده است. بعد جواب حضرت را به او گفت. دیصاتی وقتی فهمید این پاسخ زیبا را امام صادق (علیه السّلام) گفته است، به خانه امام صادق(علیه السّلام) آمد و اجازه ورود خواست. چون وارد شد گفت: ای جعفر بن محمد، مرا به پروردگار خود راهنمایی کن»، امام صادق(علیه السّلام) فرمود: نام تو چیست؟ او جواب نداد و از خانه امام خارج شد. اصحاب امام به او گفتند: برای چه نام خود را نبردی، دیصانی گفت: اگر می گفتم: نام من

ص: 179

عبد الله است، او می پرسید آن خدایی که تو بنده ی او هستی، کیست؟ به او گفتند: باز گرد و بخواه که این سؤال را نپرسد!

پس دیصانی به خانه امام (علیه السّلام) برگشت و گفت: مرا به پروردگارم راهنمایی کنید و از نام من سوال نفرمایید. امام صادق(علیه السّلام) به جایی اشاره کردند و فرمودند: بنشین.

در آنجا یکی از کودکان امام (علیه السّلام) تخم مرغی در دست داشت و با آن بازی می کرد. حضرت به او فرمود: این تخم مرغ را بمن بده. کودک آن را به امام داد حضرت فرمود: ای دیصانی، چنان که می بینی این تخم مرغ، بسته است و پوسته ی غلیظی برروی آن قرار گرفته در زیر این پوسته ی غلیظ و محکم، پوسته ی رقیق و نازکی قرار دارد و درون پوسته ی رقیق، دو مایع روان نقره ای و طلایی وجود دارد؛ که هیچ کدام داخل دیگری نمی شوند و همان گونه که می دانی، نه کسی از آن خارج شده که خبر از سلامت آن بدهد و نه کسی در آن داخل شده که خبر از فساد و خرابی آن بدهد و معلوم نیست آیا برای پیدایش جوجه نر آفریده شده و یا برای پیدایش جوجه ماده. از مثل این تخم ها انواع طاووس ها [و جوجه های گوناگون دیگر] بیرون می آید: آیا فکر نمی کنی که برای این آفرینش مدبری [حکیم] لازم است؟

ابوشاکر دیصانی چیزی نگفت و سر به زیر انداخت و پس از اندکی تأمل، رو به آن حضرت کرد و در حالی که نور ایمان بر قلبش تابیده بود، گفت:« گواهی می دهم که معبودی جز خدایی یکتا نیست و او یکتا و بی همتا است، و گواهی می دهم که محمد صلی الله علیه وسلم بنده و رسول خدا است، و تو امام و حجّت از طرف خدا بر مردم هستی، و من از عقیده باطل و از اعمال گذشته خود توبه می کنم».(1)

ص: 180

ما وابسته به آنان است.

یکی از این نعمت ها: ن ق ر آ است(1) که هر چه بخواهیم در آن وجود دارد و هر فرد مسلمانی وظیفه دارد تا همواره به قرآن مراجعه و روزانه چند آیه را تلاوت کند؛ خصوصاً همراه با معنای آن.

اما دومین نعمت مهمی که خداوند به همه ما داده چیست؟

شما باید با پاسخ دادن به این سؤالاتی که از شما می پرسم، جواب را پیدا کنید. آماده اید؟

1. سفر دسته جمعی و گروهی دانش آموزان که خیلی دوست دارند؟اردو

٢. لقب امام دهم؟ هادی

3. سوره ای به معنای شب؟ لیل

4. لقب حضرت ابالفضل العباس؟ باب الحوایج

5. کشور مظلوم و همسایه عربستان که سعودیها به کشورشان حمله کرد؟ یمن

6. دعایی که شب های چهارشنبه خوانده می شود؟توسل

خب بچه ها! حالا حروف اول این کلمه ها را کنار هم بگذارید تا دو مین نعمت خداوند را متوجه شویم؟

احسنت! اهل بیت(علیهم السّلام)

همان کسانی که راه درست را به ما نشان می دهند و خدای برای راهنمایی و نشان دادن مسیر درست زندگی، آنها را آفریده و نزد ما انسانها فرستاده است.

یاد آوری: مبلغ محترم می تواند این بخش را با استفاده از کارت و به صورت مرحله به مرحله و همراه با توضیحات کوتاه انجام دهید اینکه همزمان با بیان این جملات، حرف ش را روی تابلو نوشته و سپس مطلب را ادامه می دهد.

اما اگر در هر کدام از این موارد برعکس عمل کنیم، یعنی خدای ناکرده به پدر و مادر نگاه تند و خشمگینانه داشته باشیم، یا با زبان کلماتی بگوییم که آنها ناراحت شوند؛ یا به جای استفاده درست از اعضای بان، از آنها برای اذیت و آزار دیگران استفاده کنیم با دوستان نامناسب رفیق باشیم. سخنان زشت و ناپسند مانند دروغ و تهمت و حرفهای زشت بر زبان بیاوریم، نسبت به نماز و قرآن بی اعتنا و تنبل باشیم، و... همه اینها ناسپاسی نعمت است و باید این کارها را ترک کنیم.

وظیفه سوم ما این است که به حرفها و دستورات خدا گوش دهیم؛ قرآن بخوانیم؛ به بزرگترها احترام بگذاریم؛ نماز بخوانیم و در پایان نماز، سجده کنیم و حداقل سه بار بگوییم: شُکراً لله؛ یعنی خدایا شکرت از این همه نعمت که به ما داده ای.

امام علی (علیه السّلام) نیز با عنایت به رعایت میزان فهم مخاطب فرمود: «اَحْسَنُ الْکَلامِ ما لا تَمُجُّهُ الأذانُ وَلا یتْعِبُ فَهْمُهُ الْأَفْهام؛ زیباترین سخن، آن است که برای گوشها ناخوشایند و درک آن برای فهم مردم سخت نباشد. »(1)

یا در جای دیگر می فرماید: «أحسنُ الکلام ما زانَهُ حُسنُ النظام، وفَهِمَه الخاصُّ والعامّ ُ؛

بهترین کلام آن است که زیبایی ترکیبش آن را زینت داده و برای خاص و عام قابل فهم باشد. »(2)

بدین جهت آنان همین آموزه را همواره مد نظر داشته و متناسب با ظرفیت و سطح فهم و دانش مخاطبان مطالب را ارائه می کردند. در این بحث نیز امام صادق (علیه السّلام)، پاسخی ساده و اقناعی ارائه کردند که همین جواب به ظاهر ساده، باعث گرایش آن فرد به حقیقت گردید.

البته باید توجه داشت که پاسخهای دیگری به سؤالات این چنین می توان داد از جمله آنکه از طرف مقابل یک سؤال بدیهی پرسیده شود که آیا می شود به یک پرفسور و ریاضیدان گفت: اگر ریاضیدان ماهر و نخبه ای هستی، طوری محاسبه کن که 2 ضربدر 2 مساوی 7 شود؟! آیا می توان او را ناتوان و عاجز و کم سواد دانست ؟!

به عبارت دیگر، اگر این گونه سؤالها شکافته شود، اساساً سؤال غلطی است؛ به تعبیر دیگر، صورت مسأله اشتباه است؛ زیرا مفهوم این سؤال این است که با فرض تحقّق این امر، باید جهان هستی ضمن بزرگ بودن، کوچک هم باشد، مثل این که گفته شود موجودی در عین این که ده متر است در همان لحظه 20 متر باشد، این، تناقض و محال است و صورت مساله غلط است. اگر شما از دانش آموزی بخواهید که 20 عدد گردو را بین 30 نفر تقسیم کند به صورتی که به هر یک از آنان یک گردوی کامل و درست برسد و او این کار را نتواند انجام دهد، در این حال، آیا اشکال از دانش آموز است یا از تقاضای غیر ممکن شما؟ قطعاً این امر نشانگر عدم توانایی دانش آموز در انجام این کار نیست، بلکه صورت سؤال و تقاضای شما غلط است.

در مثال مذکور نیز اصل مسئله اشتباه و ناممکن است؛ لذا وقتی شخصی از امیر المؤمنین (علیه السّلام)

ص: 187

پرسید که: «هَلْ یَقْدِرُ رَبُّکَ أَنْ یُدْخِلَ الدُّنْیَا فِی بَیْضَةٍ مِنْ غَیْرِ أَنْ تَصْغُرَ الدُّنْیَا أَوْ تَکْبُرَ الْبَیْضَةُ، آیا پروردگار تو می تواند دنیا را در تخم مرغی داخل کند بدون آنکه دنیا کوچک و تخم مرغ بزرگ شود، امام (علیه السّلام)فرمود: «إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لاَ یُنْسَبُ إِلَی اَلْعَجْزِ وَ اَلَّذِی سَأَلْتَنِی لاَ یَکُونُ؛ همانا خداوند به عجز و ناتوانی متصّف نمی شود، ولی آن چه تو از من درباره آن پرسپدی، ناشدنی است[ و قابلیت وجود ندارد]».(1)

پرنده شانه به سر؟هدهد

شهر باران؟ رشت

پسر بابا؟برادر

لقب پیامبر اعظم (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) امین

کلید بهشت؟ نماز

خب بچه ها! سؤال ها تمام شد؛ حالا یک دقیقه فرصت دارید تا حروف اول کلمه ها را کنار هم بگذارید تا جمله مورد نظر بدست آید. آماده اید ؟ زمان شروع شد.........

کلمه صحیح باغبان مهربان

این کار به صلاح آنان بوده و همانند هرس کردن علف های هرز، درون باغ و بوستان است که باعث می شود آفتها از آنها دور شده، ثمرات بهتری بدهند.

بنابراین، فرزندان نباید از برخی سخت گیری های والدین خود ناراحت شوند و خدای ناکرده، رفتار ناپسندی در مقابل آنها داشته باشند؛ چون مطمئنا هیچ کس مثل پدر و مادر، دلسوز و خیر خواه انسان نیست و مهریاتی و عطوفت آنها را نخواهد داشت. واقعا چه کسی- جز خدا- می تواند مهربان تر از پدر و مادر برای انسان باشد ؟

تذکر: مبلّغ محترم هنگام نقل داستان، مبالغ را روی تابلو بنویسد.

می گویند یک روز پسر بچه ای یک برگ کاغذ به مادرش داد.

مادر که در حال آشپزی بود، دست هایش را با حوله تمیز کرد و نوشته را با صدای بلند خواند.

پسرش برای او نوشته بود: صورت حساب!

مرتب کردن وسایل خانه: 5000 تومان

مراقبت از برادر کوچکم 2000 تومان

نمره ی ریاضی خوبی که گرفتم: 3000 تومان

بیرون گذاشتن زباله: 1000 تومان

جمع بدهی شما به من: 12000 تومان!

مادر نگاهی به چشمان منتظر پسرش کرد. چند لحظه خاطراتش را مرور کرد و سپس خودکاری برداشت و پشت برگه ی صورت حساب نوشت:

بابت 9 ماه بارداری که در وجودم رشد کردی: هیچ.

بابت تمام شب هایی که به پایت نشستم و برایت دعا کردم: هیچ.

بابت تمام زحماتی که در این چند سال کشیدم تا تو بزرگ شوی: هیچ.

بابت غذا، نظافت تو و خرید اسباب بازی هایت: هیچ.

پسرم! اگر این ها را جمع بزنی خواهی دید که: هزینه ی محبت واقعی من به تو هیچ است.

وقتی پسر نوشته ی مادرش را خواند، چشمانش پر از اشک شد و در حالی که به چشمان

ص: 191

مادرش نگاه می کرد، گفت: مامان... دوستت دارم. آن گاه خودکاری برداشت و زیر صورت حساب نوشت: قبلاً به طور کامل پرداخت شده است.

یادآوری: دانش آموزان با شنیدن این داستان که با چاشنی عاطفه همراه است، به یاد فداکاری های مادر می افتند. در این هنگام مبلّغ محترم می پرسد: یک نکته ی انحرافی در این داستان وجود داشت، مثل این که کسی متوجه آن نشد؟ روی تابلو دقت کنید...

نکته ی انحرافی: مادر متوجه نشد که پسرش سرش کلاه گذاشته، چون جمع بدهی می شود 11000 تومان، نه 12000 تومان که پسر از مادرش درخواست کرده بود!

نکته: مبلغ محترم می تواند در قالب کارت یا نوشتن روی تابلو و مانند آن، مباحث را ارائه کند.

1. صدایش را بالاتر از صدای آنها نبرد؛

2. با خشم به آنها نگاه نکند؛

3. دستانش را موقع صحبت بالا نبرد؛

4. به آنها خیره نشود مگر از روی مهربانی؛(1)

موقعی که خواست زنبیل را به جای اول بیاویزد، پیرزن چیزهایی نامفهومی گفت. بعد جوان برای حضرت موسی (علیه السّلام) غذا آورد و با هم غذا خوردند.

حضرت موسی (علیه السّلام) سؤال کرد. قصه تو با این پیرزن چیست؟

عرض کرد: این پیرزن مادر من است، چون وضع مادی ام خوب نیست که کنیزی برایش بخرم، خودم کارهایش را انجام می دهم .

پرسید: آن کلماتی که به زبان جاری می کرد چه بود؟

گفت: هر وقت او را شست و شو می دهم و غذا به او می خورانم، می گوید: خدا تو را ببخشد و همنشین هم درجه ی حضرت موسی (علیه السّلام) در بهشت کند.

موسی(علیه السّلام) فرمود: ای جوان بشارت می دهم به تو که خداوند دعای او را در باره ات مستجاب گردانیده است، جبرئیل به من خبر داد که در بهشت، تو همنشین من هستی.(1)

نماز بخواند و زکات نپردازد، نمازش نیز پذیرفته نمی شود. 2- به سپاسگزاری از خودش و پدر و مادر فرمان داده است، پس کسی که از پدر و مادرش سپاسگزاری نکند، خدا را شکر نکرده است. 3- به تقوای الهی فرمان داده و به صله رحم، پس کسی که صله رحم انجام ندهد، تقوای الهی را هم بجا نیاورده است».(1)

5. پیامبر اعظم(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) «کُن بارّاً واقتَصِر عَلَی الجَنَّةِ، وإن کُنتَ عاقّاً فَظّاً، فَاقتَصِر عَلَی النّار؛ [با پدر و مادر] نیکوکار باش و در بهشت، جای بگزین» و اگر[ با پدر و مادرت ]بدرفتار و درشت خوی بودی، به آتش[ دوزخ ]بسنده کن[ و آرزوی بهشت را در سر مپروران]»(2)

6. امام صادق(علیه السّلام) : بِرُّ الْوالِدَینِ مِنْ حُسْنِ مَعْرِفَةِ الْعَبْدِ بِاللهِ اِذْ لاعِبادَةَ اَسْرَعُ بُلُوغا بِصاحِبِها إِلی رِضَی اللهِ مِنْ حُرْمَةِ الْوالِدَینِ الْمُسْلمَیْنِ لِوَجْهِ اللهِ تَعالی: نیکی به پدر و مادر نشانه شناخت شایسته بنده خداست؛ زیرا هیچ عبادتی زودتر از رعایت حرمت پدر و مادر مسلمان به خاطر خدا انسان را به رضایت خدا نمی رساند».(3)

7. امام باقر(علیه السّلام) : «ثَلاَثٌةٌ لَمْ یَجْعَلِ اَللَّهُ لِأَحَدٍ مِنَ اَلنَّاسِ فِیهِنَّ رُخْصَةً بِرُّ اَلْوَالِدَیْنِ بَرَّیْنِ کَانَا أَوْ فَاجِرَیْنِ وَ الوَفَاءٌ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ اَلْفَاجِرِ وَ أَدَاءُ اَلْأَمَانَةِ للْبَرِّ وَ اَلْفَاجِرِ؛ سه چیز است که خداوند عز و جل در باره هیچ یک از آنها اجازه مخالفت نداده است. برگرداندن امانت به صاحبش نیک باشد یا بد، وفای به عهد نیک یا بد، و نیکی به اطاعت از پدر و مادر، نیک باشد یابد».(4)

8. امام صادق(علیه السّلام) : «اِن اَحبَبتَ اَن یَزیدَ اللّه ُ فی عُمُرِکَ فَسُرَّ اَبَ_وَیکَ ؛ اگر دوست داری که خداوند عمرت را زیاد کند، پدر و مادرت را شاد کن».(5)

ص: 197

9. پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله وسلّم ): « یُفْتَحُ أَبْوَابُ اَلسَّمَاءِ بِالرَّحْمَةِ فِی أَرْبَعِ مَوَاضِعَ عِنْدَ نُزُولِ اَلْمَطَرِ وَ عِنْدَ نَظَرِ اَلْوَلَدِ فِی وَجْهِ اَلْوَالِدِ وَ عِنْدَ فَتْحِ بَابِ اَلْکَعْبَةِ وَ عِنْدَ اَلنِّکَاحِ.؛ درهای آسمان رحمت الهی در چهار مورد گشوده می شود، هنگام آمدن باران، آن گاه که فرزند به صورت پدر و مادر خود نگاه کند و هنگام بازگشایی درب خانه خدا و هنگام ازدواج».(1)

10. از امام صادق (علیه السّلام) پرسیدند: أی الأعمال أفضَلُ؟ امام فرمودند: « الصّلاةُ لِوَقِتِها و برّ الوالدین و الجِهادُ فی سبیل الله؛ برترین اعمال کدامند؟ نماز اوّل وقت، نیکی به پدر و مادر و جهاد در راه خدا ».(2)

11. امام صادق (علیه السّلام): «و منَ العُقوقِ أن ینظُرَ الرّجِلُ الی والدیه فَیُحدَّ النَّظر الیهما.؛ از چیزهایی که موجب عاق شدن است، این است که انسان به پدر و مادر خویش تیز نگاه کند. (خیره شود )».. (3)

12. امام صادق(علیه السّلام) : «یَجبُ للوالدَین علی الوَلَدِ ثلاثةُ أشیاءَ: شکرهما علی کلّ حالٍ، و طاعتهما فیما یأمرائه و ینهیانه عنه فی غیر معصیة الله و نصیحتهما فی السّر و العلانیة؛ پدر و مادر سه حق بر فرزند خویش دارند؛ در هر حال سپاسگزار و شاکر آنان باشد؛ در آنچه به آن امر و یا از آن نهی می کنند، مطیع آنان باشد، مگر اینکه موجب معصیت پروردگار شود؛ در آشکار و نهان، خیرخواه و دلسوز آنان باشد». .(4)

ص: 198

لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّی یَرِدَا عَلَیَّ اَلْحَوْضَ مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَمْ تَضِلُّوا؛من در میان شما دو چیز گرانبها می گذارم، کتاب خدا و عترتم؛ اهل بیتم، در این دو از هم جدا نمی شوند؛ تا اینکه در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند، تا زمانی که به این دو چنگ زده اید گمراه نمی شوید». (1)

یعنی اگر می خواهید مانند آن چاله آب، خشک و گندیده نشوید و از مسیر صحیح زندگی جدا و منحرف نگردید، باید اتصال و ارتباط خودتان را با اهل بیت(علیهم السّلام) برقرار کنید چون آنها همیشه با مهربانی و لطفی که دارند، یاری رسان شما در مشکلات خواهند بود.

رمز جدول: عدد 3

شیوه پیدا کردن رمز: ابتدا حرف اول (ز ) را نوشته و با رمز3 به صورت افقی شروع به شمارش کنید، یعنی دو مین حرف به دست آمده (ی) خواهد بود و همین طور ادامه دهید تا 20 حرف که کامل شد، با آنها جمله مورد نظر را کامل کنید. توجه داشته باشید که خانه ی آخر که با رنگ تیره مشخص است، جزء شمارش جدول نبوده و شمرده نمی شود.

جمله مورد نظر، زیارت، نشانه دوستی و محبت.

این سخن را امام رضا(علیه السّلام) فرموده است: «إنّ لِکلِّ إمامٍ عَهداً فی عُنُقِ أولِیائهِ وشیعَتِهِ، وإنَّ مِن تَمامِ الوَفاءِ بالعَهدِ وحُسنِ الأداءِ زیارَةَ قُبورِهِم، فَمَن زارَهُم رَغبَةً فی زیارَتِهِم وتَصدیقاً بما رَغِبوا فیهِ کانَ أئمَّتُهُم شُفَعاءَهُم یومَ القِیامَةِ.؛ همانا که هر امامی، عهد و پیمانی بر گردن دوستان و شیعیانش دارد و به درستی که وفای کامل به عهد و ادای زیبای این پیمان، با زیارت قبور آنها حاصل می شود. پس هر که آنها را روی شوق و رغبت و باور نسبت به این شوق، زیارت کند، آنان در روز قیامت از او شفاعت خواهند نمود».(1)

خداوندا! توفیق زیارت امامان و امامزادگان را به همه ما عنایت کن!

خداوندا! دشمنان اهلبیت (علیهم السّلام) به ویژه داعش و حامیان آنها را نابود کن!

خدایا! توفیق دیدار حضرت مهدی (علیه السّلام) را به ما عنایت کن!

خدایا! رهبر معظم انقلاب حفظ و حمایت بفرما!

ص: 204

زیارت ما برای او نوشته شود و کسی که توانایی حمله و نیکی به ما را ندارد، پس موالی صالح و شایسته ما را صله و نیکی کنند، تا ثواب صله و نیکی به ما برای او نوشته شود».(1)

پیامبر اعظم(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) نیز بر زیارت ذربه و فرزندان خود سفارش نموده و وعده یاری و کمک آخروی به دوستداران ایشان داده است. ایشان فرمود « هر کس مرا زیارت کند، یا یکی از فرزندانم را زیارت کند، من هم روز قیامت به زیارت او می روم که او را از هول و هراسهای قیامت میرهانم».(2)

امام صادق(علیه السّلام) نیز فرمود: «هر کس که نتواند به زیارت قبر ما (امامان) بیاید، پس قبر برادران صالح و شایسته ما را زیارت کند». (3)

پایان.

ص: 206

ماه دیدم، آنها را در برابر خود سجده کتان دیدم ».(1)

یادآوری: مبلغ محترم می تواند از یکی از دانش آموزان بخواهد که این آیه را از روی قرآن تلاوت کند، دلیل تأکید بر این روش، آشنایی و انس دانش آموزان برای ارتباط و رجوع به قرآن می باشد تا با دیدن زیبایی های آن، گرایش بیشتری به آن پیدا کنند.

او تعجب کرد، بعد با خودش فکر کرد که خدا مرا به چیزی که توان انجامش را ندارم، دستور نمی دهد، پس به طرف کوه رفت تا آن را بخورد، ولی هر چقدر به کوه نزدیک تر می شد، کوه کوچک تر می شد، تا آنجا که وقتی به کوه رسید، کوه اندازه یک لقمه شده بود.

تذکر: مبلغ محترم پس از ترسیم جدول و استخراج کلمات، متناسب با زمان و ظرفیت دانش آموزان، توضیحات کوتاهی پیرامون محتواهای پشت کارت ارائه می کند.

دوستان من! این کلمه هایی که از جدول استخراج کردید، در واقع همان پاسخهای خداوند به واقعیت کارهای آن پیامبر بود. یعنی خداوند فرمود:

آن کوه را که دیدنی و بعد جلو رفتی که بخوری و هرچه به آن نزدیک تر می شدی، کوچکتر می شد و آخر لقمه ای لذیذ شد، آن پشت کارت اول: خشم

و غضب است. یعنی کسی که عصبانی می شود، انگار کوهی جلوی او باشد، هیچ جا را نمی بیند و حرفها و کارهایی می کند که بعد پشیمان می شود، ولی اگر صبر و زمان بگذرد خشمش فروکش کرده و در آخر از اینکه حرکت یا حرف بدی نزده، خوشحال می شود و این فروخوردن خشم، برایش گوارا و لذیذ می شود.

اما آن طشت طلا که پنهانش کردی، پشت کارت دوم: کار خوب و نیک است که اگر آن را پنهان کنی و به کسی نگویی (ریا نکنی ) خداوند آن را ظاهر می کند و به همه نشان می دهد. پس انسان باید کار خوب را فقط برای رضایت خداوند انجام بدهد تا هم ثواب ببرد و هم اینکه خداوند به انسان عزت و سربلندی عنایت کند.

اما آن کبوتری که پناهش داد و حفظش کردی، آن پشت کارت سوم: پند و نصیحت است؛ یعنی آدم باید نصیحتهای بزرگترها مثل پدر و مادر، معلم و روحانی و کسانی که قابل اعتماد هستند را قبول کند، چون تجربه آنها بیشتر است و باعث می شود انسان در زندگی موفق تر عمل کند.

اما آن عقاب که نا امیدش نکردی، معنی اش این است که پشت کارت چهارم: فقیر و نیاز مندی اگر به شما مراجعه کرد، او را ناامید نکند. البته کسانی که واقعا فقیر و نیازمند باشند، نه مثل بسیاری از این متکدیان و گدانماها که شغلشان گدایی است.

اما آخرین مورد که از آن فرار کرده بود، آن در مواقع پشت کارت پنجم: غیبت

غیبت در بدگویی پشت سر دیگران است که نه تنها انسان نباید آن را انجام دهد، بلکه اگر جایی دید کسی غیبت می کند، از آنجا فرار کند و بیرون برود.

ص: 213

سپس خاندان و پیروانش را فرا خواند و به آنان گفت: من تاکنون گمراه بودم و اینکه به حق پیوستم. هر کس از شما اسلام را بپذیرد، هرچه از اموال من در دست اوست به او خواهم بخشید و هر کس بر ضلالت پافشاری کند، اموالم را از او خواهم ستاند. سپس این مهمان تازه سفره هدایت پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله وسلّم )به من گفت: آیا می دانی آن دعایی که مستجاب شد چه بوده است؟

- خبر نمی دانم، و الآن می خواستم از شما سوال کنم.

- من در مراسم عروسی فرزندم سفره ای گستردم و هم کیشان خود را فرا خواندم و در همسایگی ما خانواده ای محترم ولی بی بضاعت بود. همین که سفره غذا در حیاط گسترده شد من صدای دخترک همسایه را شنیدم که به مادرش می گفت: «مجوسی با این بوی غذایش ما را آزرده». در این هنگام غذای زیادی همراه با لباس و پول برای آنان فرستادم. وقتی اعضای این خانواده مستضعف چشمشان به این کمک ها افتاد دخترک به دیگران گفت: به خدا قسم از این غذا نمی خوریم تا برای این مرد دعا کنیم. سپس دستها را به آسمان دراز کردند. دخترک گفت: «خداوند تو را با جدّ ما رسول الله محشور گرداند» و دیگران هم آمین گفتند. این بود دعایی که مستجاب گردید.(1)

ج: رؤیای پادشاه مصر درباره گاو لاغر و چاق که تعبیر به قحطی و خشکسالی بعد از فراخ شد.(1)

د: رؤیای پیامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) درباره عداد اندک مشرکان در جنگ بدر که تعبیر به شکست مشرکان شد.(2)

ه: رؤیای پیامبر اسلام(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) درباره ورود مسلمانان با سر تراشیده به مسجد الحرام، که با فتح مکّه و زیارت خانه خدا تعبیر شد. (3)

و: رؤیای مادر حضرت موسی که نوزادش را در صندوق گذاشته و به آب بیاندازد،«إِذْ أَوْحَیْنَا إِلَی أُمِّکَ مَا یُوحَی أَنِ اقْذِفِیهِ فِی التَّابُوتِ »(4) که به گفته روایات، مراد از وحی در اینجا، همان رؤیاست.

ز: رقبای حضرت ابراهیم در مورد ذبح فرزندش حضرت اسماعیل.(5) پایان.

ص: 217

ص: 218

جایزه خود را بالا ببرد.

حالا برای تمرکز و آرامش بیشتر، یک صلوات بلند بفرستید. اللهم صل علی محمد و آله محمد و عجل فرجهم

تکرار جمله: چه ژست زشتی /یا: برزیل گلر نداشت، لودر داشت.

معما: نوزادی که از پدر و مادر سیاه پوست متولد شده، دندانش سیاه است یا سفید؟ جواب: نوزاد دندان ندارد.

هم در فوتبال است و هم در کشتی؟ کاپیتان

سؤال قرآنی: سوره ای که اولش حرف دال و به معنای دود است؟ جواب: دخان

یاد آوری: روشن است که پس از انتخاب سه نفر، ادامه سؤالها نیاز نیست و مرحله بعدی اجرا می شود.

در پایان مسابقه نیز، به تناسب امتیازات بدست آمده، جوایز متفاوت نفرات اول تا سوم، همراه با تشویق دیگر دانش آموزان، داده می شود.

و امام صادق (علیه السّلام) فرمودند:(1)

برتری اوّل وقت است بر دنیا بر نماز آخر آخرت وقت مانند برتری نمازچه کسی می تواند این حدیث را که به صورت کلمات پراکنده نوشته شده، کامل کند؟

تذکر: مبلغ پس از تعیین زمان مشخص – مثلا 2 دقیقه -برای تکمیل حدیث، از یکی دو نفر می خواهد آن را بخوانند یا در تابلو صحیح آن را بنویسند.

آفرین! حضرت فرمودند: «برتری نماز اوّل وقت بر نماز آخر وقت، مانند برتری آخرت است بر دنیا ».(2)

بنابراین، دوستان خوب من! باید توجه کنیم که نماز یکی از واجبات بسیار مهم است که خداوند متعال بارها در قرآن اعلام فرموده است که باید آن را بجا بیاورید و انسان نباید به بهانه های الکی، آن را ترک کند.

همه ما وظیفه داریم که برای تقویت درستی در ارتباط با خداوند، نماز بخوانیم و دوستی خودمان را با خدا، روزبه روز بیشتر کنیم، ضمن اینکه با نماز خواندن، به خدا اعلام می کنیم که قدردان نعمتهای او هستیم و نمک نشناس نیستیم.

می گویند یکی از خیرین اصفهان که به علامه مجلسی ارادت داشت، شبی بعد از نماز جماعت خدمت ایشان آمد و گفت: گرفتاری مهمی برایم پیش آمده است.

علامه مجلسی گفت: چه گرفتاری؟

آن مرد گفت: لوطی باشی محل، به من خبر داده است که امشب با دوستانش می خواهند به خانه من بیایند و شام میهمان من باشند و قهراً می دانم اسباب لهو و لعب را هم می آورند و موجبات ناراحتی ما را فراهم می کنند و ما را در حرام می اندازند.

علامه مجلسی گفت: خودم می آیم و به لطف خداوند، مسأله آن را آن طوری که خدا بخواهد حل و فصل می کنم.

ص: 222

جناب علامه از راه مسجد جلوتر از میهمان ها به خانه آن مرد رسید، وقتی بعد از مدتی لوطی باشی و رفقایش وارد شدند، ناگهان چشمشان به علامه مجلسی افتاد، تنبک و تنبورهای خود را پنهان کردند و مؤدبانه در محضر او نشستند. اما لوطی باشی از میزبان سخت ناراحت و دلگیر شد که او علامه مجلسی را موی دماغ و مزاحم خوشی آنها کرده بود.

لوطی باشی شروع به سخن گفتن کرد و گفت: جناب مجلسی! ما لوطی ها صفات خوبی هم داریم، کمتر از اهل علم هم نیستیم.

علامه مجلسی گفت: من که چیزی از خوبی های شما نمی دانم.

لوطی باشی گفت: جناب مجلسی! تو با ما معاشرت نداری که بدانی ما چه صفات خوبی داریم؛ ما در نمک شناسی بی نظیریم. لوطی کسی است که اگر نمک کسی را چشید، تا آخر عمر یادش نمی رود و به صاحب نمک خیانت نمی کند.

علامه گفت: ولی من این حالت را در شما نمی بینم.

لوطی گفت: دراصفهان ، از هر کس می خوا هید، بپرسید تا ببینید ما نمک چه کسی را خورده ایم که نمکدانش را شکسته باشیم و به او بد کرده باشیم.

مجلس گفت: خودم گواهی می دهم که همگی شما نمک نشناس هستید. آیا شما نمک خداوند را نخورده و نمکدان او را نشکسته اید ؟ خداوند که این همه نعمت به شما داده، نعمت سلامتی و چشم و گوش و دهان و دست و پا و ... به شما داده و هر روز شما را بر سفره خود نشانده و روزی شما را رسانده است، چرا نمک به حرامی می کنید. این همه از نعمت های الهی استفاده می کنید و باز هم سرکشی و گناه و پیروی از هوا و هوس می نمایید.

سکوت سراسر مجلس را فرا گرفت، رنگ خجالت بر چهره شان نشست، زیر چشم به هم نگاهی کردند و بدون اینکه سخنی بگویند، خانه را ترک کردند.

صبح روز بعد درب خانه علامه به صدا در آمد، وقتی که در خانه را باز کرد، رییس آن گروه را دید که پشت در خانه ایستاده است. رئیس زودتر از علامه سلام کرد و گفت: دیشب سخن شما مرا به فکر وا داشت، اینک توبه کرده ام و آمده ام تا شما مسائل دینی را به من بیاموزید، لبخند

ص: 223

رضایت برلبان علامه نشست و با روی گشاده او را به خانه خود دعوت و از او پذیرایی کرد.(1)

انسان کار خوب انجام دهند، کافی است، حالا اگر چند تا گناه هم کنار آن انجام کرد، اشکالی ندارد و خداوند قبول می کنند. امام ششم(علیه السّلام) می فرماید:

شنیدم که مردم کسی را به عقل و درایت ستوده، از او تعریف و تمجید می کردند. دوست داشتم او را از نزدیک ببینم به سراغش رفتم؛ دیدم جمعی دورش حلقه زده اند. صبر کردم تا از مردم جدا شد و به راه افتاد. دنبالش رفتم. سر راهش به دکان نانوایی رسید؛ ایستاد. دیدم از غفلت نانوا استفاده کرد و دو عدد نان برداشت و زیر لباسش پنهان کرد.

تعجب کردم. آیا مؤمن و دزدی ؟ با خود گفتم: شاید با نانوا حساب و داد و ستدی دارد. از آنجا گذشت و به مغازه میوه فروشی رسید و ایستاد. آنجا هم مرد میوه فروش را غافلگیر کرد و دو انار از سبد میوه او برداشت و زیر لباسش پنهان کرد. تعجب من بیشتر شد. باز گفتم: شاید با میوه فروش هم حسابی دارد؛ اما چرا غافلگیرانه عمل می کند ؟

از آنجا گذشت؛ به فقیر بیماری رسید و آن دو نان و در انار را به او بخشید. من دیگر تأمل نکرده، جلو رفتم و از راز کارش جویا شدم. نگاهی به من کرد و گفت: تو شاید «جعفربن محمد» باشی؟

گفتم: بله، من جعفر بن محمد هستم.

گفت: تو رفتی از دین جدت بی خبر باشی، تنها انتساب به او چه سودی برای تو خواهد داشت؟

گفتم: چگونه من از دین جدم بی خبرم؟

گفت: قرآن، کتاب خدا می فرماید: «هر کس حسته و کار نیکی انجام دهد ده برابر پاداش خواهد داشت و هر کس گناهی مرتکب شود، بیش از یک مجازات خواهد داشت».

من دو نان و دو انار دزدیدم؛ مجموعاً چهار گناه مرتکب شدم و چون همه آن چهار را صدقه داده ام (به حساب یک حسنه به ده ثواب) پس چهل ثواب به دست آورده ام. وقتی چهار گناه از چهل ثواب کم کنی، سی و شش ثواب برایم باقی مانده است.

اینک دیدی که تو از دین جدت بی خبری؟

ص: 225

گفتم: مادرت در عزایت بگرید: تو از کتاب خدا بی خبری که می فرماید: « إِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ ؛ خداوند اعمال نیک را فقط از افراد با تقوا می پذیرد».(1)

صدقه و انفاق مال از پرهیزکاران مقبول است، نه از دزدان و خیانتکاران. تو که دو نان و دو انار دزدیدی، چهار گناه مرتکب شدی و چون آنها را که مال مردم بود، بدون رضایت صاحبانش به دیگری دادی، چهار گناه دیگر به گناهان چهارگانه خویش افزود. حال آیا من جاهل به دین جدم هستم یا تو؟

نگاهی به چهره من کرد و راه خود را در پیش گرفت و رفت.(2)

مِنَ الْمُصَلِّینَ ؛ بهشتیان سؤال می کنند چه چیزی شما را جهنمی کرد؟ گویند: ما از نمازگزاران نبودیم». (1)

اِرْتَفَعَتْ بَیْضاءَ نَقِیَّهً، تَقُولُ: حَفَظْتَنی حَفَظَکَ اللّهُ، وَاِذا لَمْ یُصَلِّها لِوَقْتِها، وَ لَمْ یُحافِظْ عَلَیْها رَجَعَتْ عَلَیْهِ سَوْداءَ مُظْلِمَهً، تَقُولُ: ضَیَّعْتَنی ضَیَّعَکَ اللّهُ؛ هر که نمازهای واجب را در اول وقت بخواند و درست ادا کند، فرشته آن را پاک و درخشان به آسمان رساند و آن نماز فریاد زند خدا تو را حفظ کند چنانچه حفظم کرد و تو را به خدا سپارم چنانچه مرا به فرشته ای کریم سپردی و هر که بدون عذر بعد از وقتش، آن را بدون دقت و ارتباط معنوی لازم بخواند، فرشته آن را سیاه و تاریک بالا برد و آن نماز فریاد کشد خدا ضایعت کند چنانچه ضایعم کردی و رعایتت نکند چنانچه رعایتم نکردی .».(1)

معیار انتخاب دوست: امام صادق (علیه السّلام) فرمود: «خْتَبِرُوا إِخْوَانَکُمْ بِخَصْلَتَیْنِ فَإِنْ کَانَتَا فِیهِمْ وَ إِلَّا فَاعْزُبْ ثُمَّ اعْزُبْ ثُمَّ اعْزُبْ مُحَافَظَةٍ عَلَی الصَّلَوَاتِ فِی مَوَاقِیتِهَا وَ الْبِرِّ بِالْإِخْوَانِ فِی الْعُسْرِ وَ الْیُسْر؛ برادران دینی خود را با دو خصلت بسنجید! اگر این دو علامت در آنها بود، [با آنان همراهی کنید وگرنه هر چه می توانید از آنان فاصله بگیرید! [آن دو نشانه عبارت است از: ]1. محافظت بر نماز در وقت فضیلت آن، 2۔ نیکی به برادران دینی در سختی و راحتی».(2)

برکت یافتن زندگی: رسول اکرم(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) : « لِلمُصَلّی حُبُّ المَلائِکَةِ وَ هُدیً و ایمانٌ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ بَرَکَةٌ فِی الرِّزقِ؛ برای نمازگزار، محبت فرشتگان، هدایت، ایمان، نور معرفت و برکت در روزی است».(3)

و فرمود: ثَلاثٌ لَو یَعْلَمُ النّاسُ ما فیهِنَّ ما اُخِذْنَ اِلاّ بِسَهْمَةٍ حِرصا عَلی ما فیهِنَّ مِنْ الْخَیْرِ وَ الْبَرَکَةِ: اَلتَّ_أْذینُ بِالصَّلاةِ وَ التَّهجیُر بِالجَماعاتِ وَ الصَّلاةُ فی اَوَّلِ الصُّفوفِ؛ سه چیز است که اگر مردم آثار آن را می دانستند، به جهت حریص بودن به خیر و برکتی که در آنها هست، ، به قرعه متوسل می شدند: آذان نماز، شتاب به نماز جماعت و نماز در صف اول ».(4)

پایان

ص: 229

ص: 230

نکنه اعصاب ندارید و ...

خشن شدید

ولی نه! چون امروز روز...۔

جشن است

روز شادی و روز ولادت امام ...

حسن (علیه السّلام)

ادامه داد: خداوند فرموده که نام این پسر را «حسن» بگذار. به این ترتیب، نام کودک زیبای شهر مدینه، از طرف خاله«حسن» گذاشته شد. اسمی که منحصر به فرد بود و تا آن زمان، روی هیچ کس گذاشته نشده بود.

برای خود گذاشت و نصف دیگر را در راه خدا انفاق کرد.(1)

شخصی حضور امام حسن(علیه السّلام) رسید و اظهار نیاز کرد. امام به او فرمود: «اِذْهَبْ فَاکْتُبْ حَاجَتَکَ فِی رُقْعَة وَارْفَعْهَا إِلَینَا نَقْضِیهَا لَکَ؛ برو و حاجت خود را در نامه ای بنویس و برای ما بفرست ما حاجتت را بر می آوریم» . آن مرد رفت و حاجت خود را در نامه ای نوشته برای امام (علیه السّلام) ارسال داشت. آن حضرت نیز دو برابر آنچه را خواسته بود به او عنایت فرمود. شخصی که در آنجا نشسته بود عرض کرد: «ما کان اعظم برکة الرقعة علیه یابن رسول الله! براستی چه پر برکت ہود این نامه برای این مرد ای پسر رسول خدا!.

امام (علیه السّلام)فرمود: «برکت این کار برای من بیشتر بود که سبب شاد شایستگی انجام این کار نیک را بیابم، زیرا بخشش راستین آن است که بدون درخواست شخص، نیازش را بر آوری، ولی اگر آن چه را خواسته است، به او بدهی، در واقع قیمتی است که برای آبرویش پرداخته ای».(2)

من شروع کردم به دشنام دادن او بر پدرش، چون سخن من تمام شد، آن حضرت رو به من کرد و فرمود: «اَحْسِبُک غَربیاً؛ به گمانم تو در این شهر غریب هستی؟»

گفتم: آری.

فرمود: اگر نیازمند خانه و منزل هستی به تو منزل دهیم و اگر نیاز به مال داری به تو بدهیم و اگر نیاز دیگری داری کمکت کنیم ؟»

مرد شامی می گوید: من از نزد آن حضرت رفتم، در حالی که احدی در روی زمین نزد من از وی محبوب تر نبود.(1)

همچنین آن بزرگوار، صوتی زیبا در قرائت قرآن داشت و علوم قرآن را از کودکی به خوبی می دانست. همواره پیش از خوابیدن، سوره کهف را تلاوت می کرد و سپس می خوابید.

آغوش گرفت و بوسید.(1)

ولی متأسفانه برخی بچه ها هستند که چند تا چیز جدید که یاد می گیرند، فکر می کنند پروفسور و علامه شده اند و احترام پدر و مادرشان را حفظ نمی کنند.

حسن الحسن قَالَ الْحَسَن :

حسن احسن اِنَّ اَحْسَنَ

حسن الحسن الْحَسَن

حسن الحسن خُلْقُ الْحَسَن

امام حسن(علیه السّلام) فرمود: «زیباترین خوبی ها، اخلاق خوب است ».(1)

در مجالی دیگر، محبت او را در راستای محبت خود و خدا می دانستند و مردم را از دشمنی و بغض ایشان بر حذر می داشتند و می فرمودند: «مَنْ أَحَبَّ اَلْحَسَنَ وَ اَلْحُسَیْنَ أَحْبَبْتُهُ، وَ مَنْ أَحْبَبْتُهُ أَحَبَّهُ اَللَّهُ، وَ مَنْ أَحَبَّهُ اَللَّهُ أَدْخَلَهُ جَنَّاتَ النَّعیم وَمَن اَبَغَضَهُما أَو بَغَیِ عَلَیهما اَبَغَضْتُهُ وَمَن

أَبغَضتُهُ اَبغَضَهُ اللهُ وَمَن اَبغَضَهُ اللهُ اَدخَلَهُ جَهَنَّم وَلَهُ عَذابٌ مُقیمٌ؛ کسی که حسن و حسین را دوست بدارد، دوستش دارم و کسی را که من دوست بدارم خدا دوستش می دارد و آن کس را که خدا دوست بدارد وارد بهشت پر نعمت خواهد کرد و کسی که آنان را دشمن بدارد و نسبت به آنان نافرمانی و ستم کند، دشمنش می دارم و کسی را که من، دشمن بدارم خداوند نیز او را دشمن می دارد و هر کس را که خداوند دشمن بدارد وارد جهنم می کند و برای او عذاب جاودانی خواهدبود».(1)

نیز می فرمودند: «مَن اَحَبَّنی فَلیُحِب هذَین یَعنی الحُسَن وَالحُسَین؛ کسی که مرا دوست دارد، پس باید این دو فرزند (حسن و حسین) را دوست داشته باشد» .(2)

زیبر می گوید: رسول خدا (صلّی الله علیه و آله وسلّم )حسن را می بوسید و او را به سینۀ خود می فشرد و می بویید. در خدمتش مردی از انصار بود که از عمل پیامبر (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) تعجب کرد و گفت: من پسری دارم که به حد بلوغ رسیده و تاکنون او را نبوسیده ام. پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم فرمود: «این که خداوند رحمت و عاطفه را از دل تو برگرفته، من چه گناهی دارم!».(3)

حضرت در تعبیری از آنان به «ریحانه» نام می برد و می فرماید: « اَلحَسَنُ وَالحُسَینُ رَیحانَتای مِنَ الدُّنیا ؛حسن و حسین گل های خوشبوی من در دنیا هستند».(4) در جایی دیگر، در خصوص امام مجتبی (علیه السّلام) فرمود: «اِنَّهُ رَیْحَانَتَایَ مِنَ اَلدُّنْیَا. حسن گل خوشبوی من در دنیاست».(5)

ص: 240

گاه آن حضرت از تأیید ایشان و درستی مسیر آنان سخن می فرمود که به بهشت و رضوان الهی منتهی خواهد گردید؛ بدین معنا که روش و سلوک زندگی ایشان مورد رضایت الهی است و نیکبختی و سعادت را به همراه خواهد آورد.

جابر بن عبدالله انصاری می گویند: رسول خدا(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) فرمود:« مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَنْظُرَ إِلَی سَیِّدِ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَلْیَنْظُرْ إِلَی الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ؛ . هر کس دوست دارد تا به آقای جوانان اهل بهشت نظر کند، باید به حسن بن علی نظر نماید».(1) نیز فرمودند: «الحَسَنُ و الحُسَیْنُ سَیِّدا شَبَابِ أهْلِ الجَنَّةِ ؛حسن و حسین آقای جوانان اهل بهشت هستند».(2)

چنان که در روایتی دیگر دارد: «لَاتَسُبُّوا الحَسَنُ و الحُسَیْنُ فانهما سَیِّدا شَبَابِ أهْلِ الجَنَّةِ مِن الَأوَّلینَ وَالآخِرینَ؛ حسن و حسین را دشنام ندهید که آن دو آقایان جوانان اهل بهشت هستند از اولین و آخرین».(3)

همچنین پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) درباره مقام ارجمند ایشان می فرماید: «وَ أَمَّا اَلْحَسَنُ(علیه السّلام) فَإِنَّهُ اِبْنِی وَ وَلَدِی وَ مِنِّی وَ قُرَّةُ عَیْنِی وَ ضِیَاءُ قَلْبِی وَ ثَمَرَةُ فُؤَادِی وَ هُوَ سَیِّدُ شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ وَ حُجَّةُ اَللَّهِ عَلَی اَلْأُمَّةِ أَمْرُهُ أَمْرِی وَ قَوْلُهُ قَوْلِی مَنْ تَبِعَهُ فَإِنَّهُ مِنِّی وَ مَنْ عَصَاهُ فَلَیْسَ مِنِّی؛ حسن، پسر من، و فرزند من و از من است، او نور چشم من و روشنایی قلب من، و میوه جان من است، او سید و آقای جوانان اهل بهشت و حجت خدا بر امت من است. دستورهای او دستورهای من و سخن او سخن من است. کسی که از اور پیروی کند او از من است و کسی که با دستورهای او مخالفت کند از من نیست.»(4)

از امام علی (علیه السّلام) نقل شده است که روزی امام حسن و حسین (علیهم السّلام) مشغول گُشتی گرفتن نزد رسول خدا (صلّی الله علیه و آله وسلّم )بودند. هنگام مسابقه، پیامبر(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) به حسن(علیه السّلام) فرمود: «زود باش حسن!».

به پیامبر(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) عرض کردم: «یا رسول الله(صلّی الله علیه و آله وسلّم )! آیا بزرگ تر را بر علیه کوچک تر بازی می دهید؟»

رسول خدا(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) در پاسخ من فرمودند: «فرشته ی خدا، جبرئیل حسین را تشویق می کند و می گوید حسین زود باش و من هم حسن را تشویق می کنم و می گویم: حسن ازود باش!».(1)

رفتار پیامبر (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) با کودکان به گونه ای بود که آنان هیچ محدودیتی در نوع رابطه با ایشان نداشتند. به گونه ای که حسین(علیه السّلام) بر پشت پیامبر سوار می شدند و در حالی که رسول خدا(صلّی الله علیه و آله وسلّم )چهار دست و پا راه می رفتند به ایشان «حل حل» می گفتند و رسول خدا (صلّی الله علیه و آله وسلّم )هم خطاب به آنان می فرمود: شتر شما چه شتر خوبی است!(2)

امام، همواره، مهربانی را با مهربانی پاسخ می گفت؛ حتی پاسخ وی در برابر نامهربانی نیز مهربانی بود؛ همچنان که نوشته اند، امام کوسفند زیبایی داشت که به آن علاقه نشان می داد. روزی دید گوسفند، خوابیده است و ناله می کند. جلوتر رفت و دید که پای آن را شکسته اند. امام از غلامش پرسید:« چه کسی پای این حیوان را شکسته است؟» غلام گفت: «من شکسته ام.» حضرت فرمود: «چرا چنین کردی ؟» گفت: «برای اینکه تو را ناراحت کنم». امام یا تبسّمی دلنشین فرمود: «ولی من در عوض، تو را خشنود می کنم و غلام را آزاد کرد.»(1)

همچنین آورده اند، روزی امام، مشغول غذا خوردن بودند که سگی آمد و برابر حضرت ایستاد. حضرت، هر لقمه ای که می خوردند، یک لقمه نیز جلوی آن می اندختند. مردی پرسید:

«ای فرزند رسول خدا! اجازه دهید این حیوان را دور کنم.» امام فرمود: دَعْهُ إِنِّی لَأَسْتَحْیِی مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ یَکُونَ ذُو رُوحٍ یَنْظُرُ فِی وَجْهِی وَ أَنَا آکُلُ ثُمَّ لاَ أُطْعِمُهُ .؛ نه رهایش کنید. من از خدا شرم می کنم که جانداری به صورت من نگاه کند و من در حال غذا خوردن باشم و به او غذا ندهم.»(2)

غلامان حضرت گفتند: والله ما عندنا در هم؛ دیگر [حتی] در همی نداریم، امام فرمود: «لَکنِّی أَرْجُو أَنْ یکونَ لِی عِنْدَ اللَّهِ أَجْرٌ عَظِیمٌ؛؛ اما من امید پاداشی بزرگ از نزد پروردگار خویش دارم.»(1)

روزی خلیفه سوم در مسجد نشسته بود که مرد فقیری وارد مسجد شد. نزد او رفت و درخواست کمک کرد. عثمان به او پنج درهم داد. آن مرد نگاهی به سکه ها کرد و گفت: « مرا نزد کسی راهنمایی کن [تا کمک بیشتری به من کند]. عثمان او را به امام مجتبی (علیه السّلام) که همراه حسین (علیه السّلام) و عبد الله بن جعفر نشسته بودند، فرستاد و گفت:« نزد آن چند جوان برو و از آنها کمک بخواه.» فقیر نزد آنها رفت و نیاز خود را بیان داشت. امام حسن (علیه السّلام) برای نمایاندن جنبه های تربیتی بخشش، از مرد پرسید: « إِنَّ الْمَسْأَلَةَ لاَ تَحِلُّ إِلاَّ فِی إِحْدَی ثَلاَثَ دَمٍ مُفْجِعٍ أَوْ دَینٍ مُقْرِحٍ أَوْ فَقْرٍ مُدْقِعٍ فَفِی أَیهَا تَسأَلُ ؟ کمک خواستن از دیگران، تنها در سه مورد رواست:

1 . خون بهایی به گردن انسان باشد [و توان پرداخت آن نداشته باشد]؛

2. بدهی سنگینی داشته باشد[ و از عهده پرداخت آن برنیاید]؛

3. در مانده باشد[ که دستش به جایی نرسد.] تو کدام یک از این سه دسته هستی ؟»

مرد فقیر سبب نیازمندی خود را بیان کرد. سپس امام حسن (علیه السّلام) پنجاه دینار طلا به او بخشید. حضرت امام حسین (علیه السّلام) به پیروی از ایشان و نیز رعایت جایگاه امامت، چهل و نه درهم و عبد الله بن جعفر نیز با همین انگیزه چهل و هشت درهم به او کمک کردند. عثمان با دیدن این جریان گفت: «این خاندان، کانون علم، حکمت و سرچشمه همه نیکیها هستند. »(2)

ص: 244

اینکه در یک اتاق تاریک وقتی کلید برقی را می زنید و همه جا روشن و نورانی می شود، انجام کارهای خوب و خداپسندانه و معنوی نیز، درون انسان را از روشن و منور می کند.

چه کسانی برادر یا خواهر کوچک دارند؟

حتما شما هم دیده اید که برخی بچه های کوچک، علاقه زیادی به خاموش کردن لامپ دارند؛ بعضی وقتها به بهانه روشن کردن شمع، لامپ خواب یا بازی و مانند آن، اینها بچه هستند و از روی کنجکاوی، تنوع و جلب توجه این کار را می کنند، ولی یکی هست که عمداً سعی می کند نور معنویت درون انسان را خاموش کند. چه کسی؟ ط ن ی ش ا

کارشیطان همیں است که جلوی نورانی شدن انسان را بگیرد و هر جا احساس کرد که انسان می تواند با آن کار نورانی شود، جلوی او می ایستد و سعی می کند کلید آن نور را خاموش کند. یعنی هرگاه وجدان و فطرت پاک آدم، او را به انجام کارهای درست و صواب فرامی خواند و دکمه معنویت و نور را در ذهن و فکر او روشن می کند، شیطان بلافاصله وارد عمل می شود و آن دکمه را خاموش می کند. حالا من چند تا مثال می زنم تا ببینیم عکس العمل شیطان در این موارد چیست.

تذکر: مبلغ گرامی کارتهایی را از قبل آماده کرده و متن های ذکر شده را روی و پشت کارتها می نویسد و به تناسب تبیین بحث، برای دانش آموزان ارائه می کند. روی کارت نام نور و پشت کارت، کار شیطان نوشته می شود.

ص: 246

دعای پدر و مادر در حق فرزندشان مستجاب می شود؛ خواه دعای خیر باشد و خواه نفرین و آه و ناله!

باید مراقب بود و نهایت ادب و احترام آنها را نگه داشت؛ پیامبر (صلّی الله علیه و آله وسلّم )در پاسخ به سؤال از حقّ پدر بر فرزندش فرمود: «او را به اسم صدا نزند، جلوتر از و راه نرود، پیش از او ننشیند و برایش دشنام نخرد (یعنی کاری نکنند که مردم به پدرش فحش و ناسزا بگویند)». (1)

. کنترل زبان و به جای غیبت و تهمت و دروغ و بد زبانی، به یاد خدا بودن و ذکر صلوات و دیگر ذکرها را گفتن ؛

. رعایت حیا و ادب در خانه و بیرون و حتی فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی ؛

. کنترل چشم و گوش از تصاویر، کلیپها و موسیقی های آلوده و حرام؛

.و....

نیامده، مبادا چادر از سرش بکشند و نامحرم او را ببیند.(1)

همان گونه که از این داستان متوجه شدید، امام زمان (عج) به همه به ویژه به دخترانی که مراقب عفاف و حجاب خود هستند، عنایت ویژه ای دارند. شما هم با حفظ عفت و حجاب و تقوا، توجه حضرت را به خودتان جلب کنید و مشمول دعاهای آن حضرت شوید. ان شاء الله

گاه مؤمن به برادرش تهمت بزند ایمان در قلبش از بین می رود همان گونه که نمک در آب ناپدید می شود.(1) و فرمود: « مَنِ اتَّهَمَ الْمُؤْمِنُ أَخَاهُ ف_ِی دِی_ن_ِهِ ف_َلَا ح_ُرْم_َةَ ب_َی_ْن_َهُمَا ؛ هر گاه مؤمنی برادرش را در دینش متهم سازد، دیگر حرمتی بین آن دو باقی نمی ماند (پرده دری می شود).»(2)

روی محبت به صورت عالم و دانشمند دینی عبادت است».(1)

حضرت علی(علیه السّلام) نیز فرمود:« نگاه کردن به عالم در نزد خداوند از یک سال اعتکاف در خانه خدا ( کعبه ) دوست داشتنی تر و محبوب تر است».(2)

نگاه به چهره فرزند: رسول اکرم(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) چنین فرمودند: «نَظَرُ الْوَالِدِ إِلَی وَلَدِهِ حُبّاً لَهُ عِبَادَةٌ؛ نگاه محبت آمیز پدر و مادر به صورت فرزندشان، عبادت نوشته می شود».(3)

نگاه به چهره سادات: حسین بن خالد می گوید: امام رضا(علیه السّلام) فرمودند: «نگاه کردن به چهره ذریه ما عبادت محسوب می شود». عرض کردم: منظور شما نگاه کردن به چهره پیشوایان و امامان از تسل شما است، یا نگاه به ساداتی که ذریه پیامبر(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) به شمار می آیند ؟

حضرت فرمود: « بَلِ اَلنَّظَرُ إِلَی جَمِیعِ ذُرِّیَّةِ اَلنَّبِیِّ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ عِبَادَةٌ مَا لَمْ یُفَارِقُوا مِنْهَاجَهُ وَ لَمْ یَتَلَوَّثُوا بِالْمَعَاصِی .؛ بلکه نگاه به تمامی کسانی که از ذریه و نسل پیامبر(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) هستند عبادت است، به شرطی که این ذریه از راه و روش پیامبر(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) رویگردان نباشند و خود را به گناه و معصیت آلوده نکرده باشند» .(4)

نگاه به مظاهر قدرت خداوند: نگریستن به چیزهایی که قدرت و عظمت پروردگار را در دلها زنده می کند، مانند طبیعت، کود، دریا و ... نیز از جمله نگاه های عبادت به شمار می روند. رسول خدا(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) در روایتی چنین فرمودند: «النَّظَرُ فی ثَلاثَةِ أشیاءٍ عِبادَةٌ: النَّظَرُ فِی وَجهِ الوالِدَینِ و فِی المُصحَفِ و فِی البَحرِ.؛ نگریستن به همه چیز عبادت است: نگاه کردن به پدر و مادر، نگریستن به قرآن کریم و نگاه کردن به دریا».(5)

نگاه به چهره برادر دینی: رسول خدا(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) فرمودند: «نگاه کردن به چهره برادر دینی که به او در

ص: 257

راه خدا محبت می ورزی ، عبادت است».(1)

همچنین فرمودند: «نگاهی که فرد با ایمان از روی مهر و محبت به صورت برادر مؤمن خود می اندازد، عبادت است».(2)

نگاه به چهره پیشوای عادل: رسول خدا(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) فرمودند: «نگاه کردن به صورت پیشوای عادل عبادت است».(3)

ص: 258

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

لَا أُقْسِمُ بِیَوْمِ الْقِیَامَةِ *وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ *أَیَحْسَبُ الْإِنْسَانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظَامَهُ *بَلَی قَادِرِینَ عَلَی أَنْ نُسَوِّیَ بَنَانَهُ *بَلْ یُرِیدُ الْإِنْسَانُ لِیَفْجُرَ أَمَامَهُ *یَسْئَلُ أَیَّانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ؛ به نام خداوند بخشنده بخشایگر. سوگند به روز قیامت. وسوگند به (نفس لوّامه و) وجدان بیدار و ملامت گر (که رستاخیز حق است!). آیا انسان می پندارد که هرگز استخوان های او را جمع نخواهیم کرد ؟! آری قادریم که انگشتان او را موزون و مرتب کنیم! (انسان شک در معاد ندارد) بلکه او می خواهد در تمام عمر گناه کند، (از این رو) می پرسد: «قیامت کی خواهد بود»؟!

اما این، برای پادشاه آن قوم که «شداد» نام داشت، بسیار ناخوشایند بود.

«شداد» هر روز می شنید که هود(علیه السّلام) مردم را به خدا پرستی دعوت می کند. او می دانست که سرانجام، مردم گفته های هود(علیه السّلام) را می پذیرند و به خدا ایمان می آورند و این مسأله به زبان پادشاهی و حکومت او بود؛ زیرا مردم دیگر تابع دستورها و فرمان های وی نبودند و این روند برای او و دستگاه حکومت وی خطر آفرین بود. شداد به فکر فرو رفت و دستور داد تا هود(علیه السّلام) را نزد او بیاورند.

ساعتی گذشت. مردی خوش سیما با اندامی میانه، قدم به کاخ سلطنتی گذاشت. نگهبانان او را به جایی که شداد بود، راهنمایی کردند. شداد که بر تخت خود تکیه زده بود، نگاهی به سر تا پای هود(علیه السّلام) کرد و منتظر ماند تا او در برابرش تعظیم کنند، امّا انتظار بیهوده بود.

شداد عصبانی شد و به هود(علیه السّلام) گفت: چرا بر ما تعظیم نمی کنی؟

پاسخی نشنید، آن گاه از تختش بلند شد و خود را به هود(علیه السّلام) نزدیک کرد و چشم در چشمش دوخت و گفت: ای هود! شنیده ام مردم را با سخنانت فریب می دهی، برایشان از سختی جهنم و زیبایی بهشت سخن می گویی. راستش را بگو! در سرت چه می گذرد؟ آیا به ریاست بر این مردم می اندیشی؟ تو به چه منظور این اعمال را انجام می دهی؟

امّا پیامبر خدا همچنان سکوت اختیار کرده بود. این بار، شداد با لحن مهربان تری به او گفت: حال، اگر من خدای تو را بپرستم، چه چیزی نصیبم می شود؟

با این سؤال، هود(علیه السّلام) سکوت را شکست و فرمود: جایگاهت در بهشت خواهد بود و به زندگانی جاویدان می رسی.

شداد نگاه تمسخر آمیزی به او کرد و گفت: بگو بدانم! این بهشت چگونه جایی است؟

حضرت هود(علیه السّلام) گوشه ای از نعمت ها و زیبایی های بهشت را برای شداد بازگو کرد. نعمت هایی که هرگز در فکر و ذهن شداد نمی گنجید. پس از سخنان هود(علیه السّلام)، شداد گفت: آیا تنها به دلیل این چیزهای بی ارزش که تو برشمردی، باید خدا را عبادت کنم؟ من می توانم در همین دنیا بهتر از آنها را فراهم کنم.

ص: 261

از آن روز به بعد، شداد تمامی سعی و تلاش خویش را بر این گذاشت تا بهشتی در همین دنیا بسازد. تمام کسانی را که از او فرمانبرداری می کردند، به کار گرفت؛ حتی از کسانی که در خارج از قلمرو حکومتش بودند، استفاده کرد، از آن جمله، به ضحاک پادشاه ایران، نامه ای نوشت و او را از تصمیم آگاه کرد و از او خواست هر آنچه طلا و نقره که در اختیار دارد، برای او بفرستد؛ او نیز چنین کرد.

برای ساختن این بهشت، بهترین و خوش آب و هواترین منطقه شام را انتخاب کرد و دستور داد بهشت را آنجا بسازند. او، استادان ماهر را از سراسر کشور جمع کرد و به آنجا آورد. پس از گذشت ده ها سال، آن بهشت آماده شد؛ بهشتی که تا آن روزگار کسی به چشم ندیده بود. قصری از طلا و نقره که دیوارهای آن با جواهر و گوهر های گران قیمت آراسته شده بود. در آن جوی هایی وجود داشت که به جای ریگ های کوچک، در کف آن سنگ ریزه هایی از جواهر ریخته بودند.درخت های آن قصر از طلا ساخته شده بود و مشک و عنبر از شاخه هایش آویخته بود. هر زمان باد می وزید، بوی خوش از آنها به مشام می رسید.

شداد هرچه توان، قدرت و سیم زر بود، برای به وجود آوردن این بهشت زیبا به کار گرفت و در آن وسایل راحتی و خوش گذرانی فراهم نمود.

شداد، عمری را به انتظار به سر برده بود و برای دیدن بهشتش لحظه شماری می کرد. سرانجام، روزی به او خبر دادند که بهشت آماده شده است. چشمانش برقی زد و از شدت خوشحالی آرام و قرار نداشت. با لشکری فراوان، برای دیدن آن بهشت به راه افتاد. در دل شداد غوغایی به پا بود، او خود را تحسین می کرد که عاقبت توانسته بهشتی در همین دنیا بسازد.

آن گاه با خود گفت: حال به هود ثابت می کنیم که اگر بهشت و جهنمی هم باشد، در همین دنیاست.

برای دیدن بهشتش به راه افتاد. راه طولانی بود و انتظار دیدن بهشت موعود! او را از خود، بی خود کرده بود.

یک نفر از سپاهیان فریاد زد به بهشت رسیدیم.

ص: 262

شداد، با دقت نگاه می کرد تا بتواند از دور آنجا را ببیند. ناگهان از دور چشمش به آهویی افتاد که پاهایش از نقره و شاخ هایش از طلا بود. با اسبش به دنبال آهو تاخت و از لشکر جدا شد.

در میان راه، ناگهان سواری را دید که با قیافه ای وحشت انگیز به او نزدیک می شد. شداد بسیار ترسیده بود، سوار خود را به او رساند و گفت: ای شداد! چه خیال کرده ای؟ فکر می کنی با این عمارت، می توانی از مرگ در امان باشی؟

شداد بر خود لرزید و گفت: تو کیستی؟

- من عزراییل هستم.

شدّاد او را نشناخت. از او پرسید: چکاری می توانم برایت انجام دهم تا از سر راهم کنار روی؟

- من برای گرفتن جانت آماده ام.

شداد تازه فهمید که او کیست. به شدت ترسیده بود. پس شروع کرد به ناله و التماس تا مگر از او مهلتی بگیرد، امّا بیهوده بود. می خواست آن بهشت را ببیند و زحماتی را که ده ها سال برای ساختن آن کشیده بود از نزدیک مشاهده کند و پس از آن بمیرد، امّا عزراییل نپذیرفت.

آن گاه شداد در همان حال از اسب فرو افتاد و جان از تنش خارج شد و آرزوی دیدن بهشت را به گور بُرد.(1)

تصویر جدول(ن ا ا پ م)،(ل ح ا ا د)،(س ک ز ی ا)،(ی و ن ن شکل ساعت)

کارت چهارم: پاکی؛ یعنی دوری از زشتی ها و گناهان.

دوباره زنده می شویم و برای حساب رسی نزد خدا حاضر می گردیم، نیکوکاران به بهشت و بدکاران به دوزخ راه می یابند».

سخن او به پایان رسید. سکوت همه جا را فرا گرفت. نگاه ها به سوی پیامبر(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) دوخته شد. همه منتظر بودند که او نیز پاسخ بگوید و دلیل خود را بر وقوع معاد را بیان کند.

در این جا، آیات 66 - 70 سوره مریم، نازل شد و به آفرینش ابتدایی انسان از نیستی اشاره کرد:

« آیا انسان، به خاطر نمی آورد که ما پیش از این او را آفریدیم، در حالی که چیزی نبود!»(1)

6.« وَجَنَی الْجَنَّتَیْنِ دَانٍ »؛

7.«وَمِنْ دُونِهِمَا جَنَّتَانِ »؛

8.«فِیهِمَا عَیْنَانِ نَضَّاخَتَانِ »؛

9.«فِیهِمَا فَاکِهَةٌ وَنَخْلٌ وَرُمَّانٌ »؛

10.«فِیهِنَّ خَیْرَاتٌ حِسَانٌ »؛

11.«حُورٌ مَقْصُورَاتٌ فِی الْخِیَامِ »؛

12.«لَمْ یَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ »؛

13.«مُتَّکِئِینَ عَلَی رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِیٍّ حِسَانٍ »؛

1. و برای کسی که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ بهشت است؛ 2. آن دو باغ بهشت دارای انواع نعمتها و درختان پر طراوت است؛ 3. در آنها در چشمه دائماً در جریان است ،4. در آن دو از هر میوه ای دو نوع وجود دارد ؛ 5.این در حالی است که آنها بر فرشهایی تکیه کرده اند که آستر آنها از پارچه های ابریشمین است؛ 6. و میوه های رسیده آن دو باغ بهشتی در دسترس است؛ 7. و پایین تر از آنها در بهشت دیگر است؛ 8. در آنها دو چشمه در حال فوران است ؛9. در آنها میوه های فراوان و درخت و نخل و انار است؛ 10. و در آن باغهای بهشتی، زنان نیکو خلق و زیبا هستند؛ 11. حوریانی که در خیمه های بهشتی مستورند؛ 12. زنانی که هیچ انس و جن قبلاً با آنها تماس نگرفته است؛ 13. این در حالی است که این بهشتیان بر تختهایی تکیه زده اند که با بهترین و زیباترین پارچه های سبز رنگ پوشانده شده است».(1)

همچنین، قرآن به سبب جایگاه ویژۀ حسّ بینایی و تأثیر عمیق نعمتهای قابل لمس و درک بر روان انسان، بهشت را باغی پر از چشمه، به وسعت آسمانها و زمین دانسته که از زیر درختان رنگارنگ و گوناگون و سایه سار آن، جویهای آب روان است و آبشارها و چشمه های جوشان، بر زیبایی آن می افزاید.

ص: 268

«فِی سِدْرٍ مَخْضُودٍ وَطَلْحٍ مَنْضُودٍ وَظِلٍّ مَمْدُودٍ «وَمَاءٍ مَسْکُوبٍ ؛ در جنگلی از سدر بی خار در بوستانی از درختان موز با خوشه های چیده بر نظم، با سایبانی پردوام از شاخسار درختان با آبشارهای ریزان. »(1)

«فِیهَا عَیْنٌ جَارِیَةٌ ؛ آنجا چشمه های گوناگون است.»(2)

قرآن برای پذیرایی بهشتیان نیز مجموعه ای از سینی های زرّین، جامهای بلورین و سیمین و خادمانی زیبا که در پیرامون بهشتیان، چون رشتۀ گسسته ای از مروارید پراکنده اند، بیان می کند. در این میان رنگ سبز، آرامش بخشی درختان و لباسهای بهشتیان است. همچنین از لباسهای ابریشمی، دستبندهایی از طلا و نقره نیز یاد می کند.

«مُتَّکِئِینَ عَلَی سُرُرٍ مَصْفُوفَةٍ ؛ بر کرسیهای راحتی لم داده اند.» (3)

«یَلْبَسُونَ مِنْ سُنْدُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُتَقَابِلِینَ ؛ از حریر سبز نازک و ابریشم جامه بر تن دارند و گرد هم می نشینند.» (4)

« یُحَلَّوْنَ فِیهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُمْ فِیهَا حَرِیرٌ ؛ در آن بوستانها با دستبند ها از طلا و مروارید زیور می شوند و جامه هایشان از حریر است. »(5)

«وَیَطُوفُ عَلَیْهِمْ وِلْدَانٌ مُخَلَّدُونَ إِذَا رَأَیْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَنْثُورًا ؛ بر گردشان (برای پذیرایی) نوجوانانی جاودانی می گردند که هرگاه آنها را بینی گمان می کنی مروارید پراکنده اند. »(6)

امام علی (علیه السّلام) نیز نعمتهای بهشتی را غیرقابل درک برای انسان می شمارد و می فرمایند: کُلُّ شَیءٍ مِنَ الدُّنیا سَماعُهُ أعظَمُ مِن عِیانِهِ،وکُلُّ شَیءٍ مِنَ الآخِرَةِ

عِیانُهُ أعظَمُ مِن سَماعِهِ ،

ص: 269

فَلیَکفِکُم مِنَ العِیانِ السَّماعُ ومِنَ الغَیبِ الخَبَرُ،وَ اعْلَمُوا أَنَّ مَا نَقَصَ مِنَ الدُّنْیَا وَ زَادَ فِی الْآخِرَةِ خَیْرٌ مِمَّا نَقَصَ مِنَ الْآخِرَةِ وَ زَادَ فِی الدُّنْیَا فَکَمْ مِنْ مَنْقُوصٍ رَابِحٍ وَ مَزِیدٍ خَاسِرٍ؛

و هر چیزی از نعمت های دنیا شنیدنش بزرگتر، مهم تر و با عظمت تر از دیدن آن و هر چیزی از آخرت، دیدن آن، بزرگتر از شنیدنش است. نعمت های دنیا وصفشان بهتر از دیدنشان، ولی نعمت های آخرت دیدنشان بهتر از وصفشان است؛ پس هم اکنون که در دنیا زندگی می کنید و شما را یارای دیدن نعمت های آخرت نیست، به شنیدن نعمت های آخرت به جای دیدن نعمت های آن و نیز به خبرهای غیبی از جهان رستاخیز به جای دیدن آنچه که اکنون از دیدگان شما پنهان است، بسنده کنید و بدانید آنچه از دنیا کاهش یافته و بر آخرت افزوده گردد، بهتر است از آنچه که از آخرت کاهش یافته و بر دنیا افزوده گردد، چه بسا کاهش یافته هایی که سود آور است ، و افزایش داشته هایی که زیان آور بود».(1)

و در سخن دیگری درباره نعمت های بهشتی این گونه فرمود: «فَأَمَّا أَهْلُ الطَّاعَةِ فَأَثَابَهُمْ بِجِوَارِهِ وَ خَلَّدَهُمْ فِی دَارِهِ حَیْثُ لَا یَظْعَنُ النُّزَّالُ وَ لَا تَتَغَیَّرُ بِهِمُ الْحَالُ وَ لَا تَنُوبُهُمُ الْأَفْزَاعُ وَ لَا تَنَالُهُمُ الْأَسْقَامُ وَ لَا تَعْرِضُ لَهُمُ الْأَخْطَارُ وَ لَا تُشْخِصُهُمُ الْأَسْفَار؛ُ پس آنان که پیرو و مطیع خداوند هستند، خداوند به آنان پاداش همجواری با خود را بخشیده و در سرای خود آنان را زندگانی جاوید داده است. آن جایی که وارد شوندگان آن، بیرون نیایند و حال آنان دگرگون نشود، تر س ها به آنان روی نیاورد و بیماری ها به آنان نرسد و به خطرها گرفتار نگردند و سفرها آنان را به رنج نیندازد.».(2)

یاد آوری: مبلغ گرامی برای آشنایی بیشتر دانش آموزان با بهشت و آخرت و ارتقای معاد باوری، انان را به قرائت جزء 30 قرآن کریم در منزل تشویق و دعوت می کند.

ص: 270

تذکر 1: مبلغ گرامی می تواند ذره های بحث را روی کارت و نکات تلنگری را پشت کارت نوشته و به ترتیب و همزمان با توضیحات، آنها را به دانش آموزان ارائه کند.

تذکر 2: در جلسات دخترانه می توان روی بحث حجاب و پوشش مو، مانور بیشتری داد.

خواهند پوشاند، لذا قرآن کریم، هنگام خروج از خانه، استفاده از مقنعه و چادر را برای زنان مسلمان لازم می شمارد؛ بدین روی، از شبهه افکنان باید پرسید: آیا روسری و چادر، جز آنچه بر سر می افکنند و موها را بدان می پوشانند، معنایی دارد؟

ضمن اینکه نگاهی به سیره و روایات، زوایای مختلف این بحث را روشن تر خواهد نمود. به عنوان نمونه، ابن عباس در تفسیر جملۀ « وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَی جُیُوبِهِنَّ ؛ گفته است: «تُغَطَّی شَعْرَهَا وَ صَدرهَا وَ تَرَائِبِهَا وَسَوَالفها؛ یعنی زن مو و سینه و دور گردان و زیر گلوی خود را بپوشاند».(1)

همسر پیامبر نیز می گوید: وقتی این آیه نازل شد، هر یک از زنان به سمت لباس هایی مخصوص خود رفتند و از آن تکه ای جدا کردند و مقنعه ای مشکی پوشیدند.(2)

ضمن اینکه دقت در حکمت پوشش نیز گویای لزوم پوشش مو خواهد بود؛ زیرا مهم ترین فلسفه پوشش زن در ارتباط با دیگران، مسأله زیبایی و جذّابیت اوست و معمولاً موی دختران و زنان، جذّاب و دلرباست؛ قرآن کریم نیز تأکید دارد که زنان زینت های خویش را از نامحرمان بپوشانند(3) و بی گمان، موهای زنان، یکی از دو عنصر اصلی زیبایی به شمار می رود که باید از نامحرمان پوشانده شود. در روایتی از رسول اعظم (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) وارد شده است که هنگام خواستگاری، از موهای عروس نیز پرسید؛ زیرا موها یکی از دو زیبایی مهم زن است.(4)

دروغگو و کسی که می خواهد کارهای خود را با گناه دروغ، نیرنگ و فریب به پیش ببرد، خداوند نیز او را از راه نسیان رسوا کرده، موجبات خفت و خواری او را فراهم می آورد. امام صادق (علیه السّلام) درباره عارضه فراموشی در افراد دروغگو می فرماید: « إِنَّ مِمَّا أَعَانَ اللَّهُ عَلَی الْکَذَّابِینَ النِّسْیَان؛ یکی از مجازات های دروغگو این است که خداوند فراموشی را بر او مسلط می کند».(1)

یکی از دلایل مهم در خواری و ذلت فرد در دروغگو این است که فرد دروغگو قابل اطمینان نیست و کسی به او اعتماد نمی کند؛ زیرا یکی از معیارهای از ارجمندی و ارزش انسان در جامعه و روابط خانوادگی به میزان اطمینان و اعتماد افراد نسبت به انسان بستگی دارد و اینکه در روابط اجتماعی و خانوادگی او را فردی قابل اعتماد دانسته، روی گفتارها و رفتارهای او حساب باز کنند و ارزش قائل شوند؛ در حالی که فرد دروغگو بر اثر دروغگویی، چه بسابر اثر فراموشی یا غلط از آب در آمدن گفته هایش آبروی خود را از دست می دهد. امیر مومنان(علیه السّلام) در روایتی مرد دروغگو را با انسان مرده و فاقد حیات برابر می داند و می فرماید: «الکَذّابُ و المَیِّتُ سَواءٌ ، فإنّ فَضیلَةَ الحَیِّ علَی المَیِّتِ الثِّقةُ بهِ ، فإذا لم یُوثَقْ بکَلامِهِ بَطَلَت حَیاتُهُ؛ دروغگو و مرده یکسان هستند؛ زیرا برتری مرده بر زنده در اعتماد و اطمینان مردم به او است، پس وقتی مردم به سخن دروغگو اعتماد نکنند زنده بودن و حیات او هم بی ارزش خواهد بود.»(2)

امیر کلام حضرت علی(علیه السّلام) در تحلیل یکی دیگر از پیامدهای دروغ می فرمایند: «شایسته است انسان مسلمان از دوستی با دروغگو بپرهیزد؛ زیرا او آنقدر دروغ می گوید که اگر سخن راستی مهم بر زبان بیاورد دیگر باور نخواهد شد.»(3)

یکی را که عادت بود راستی

خطایی رود، در گذارند ازو

وگر نامور شد به قول دروغ

دگر راست باور ندارند ازو(4)

ص: 279

امام صادق(علیه السّلام) نیز فرمود: «مَن کَثُرَ کذبُهُ ذَهَبَ بَهاؤهُ؛ کسی که بسیار دروغ می گوید [و به این کار عادت کرده است]. جمال، زیبایی، منزلت و وقارش نزد مردم از بین می رود.(1)

و چه بسا نزول بلاها و گرفتاری های فراوان برای او گردد. پس چه بهتر که نیت های خود را اصلاح کنیم و یا بخشش، خیر خواهی و مثبت نگری نسبت به دیگران، رحمت و فضل خداوند را نیز به سوی خود جلب نماییم. حضرت علی (علیه السّلام)فرمود: «عَوِّد نَفسَکَ حُسنَ النِّیَّةِ و جَمیلَ المَقصَدِ ، تُدرِکْ فی مَباغیکَ النَّجاحَ ؛ خودت را به داشتن نیت خوب و مقصد زیبا عادت ده، تا در خواسته هایت موفق شوی».(1)

امیر مؤمنان (علیه السّلام) همچنین می فرماید: «مَن أساءَ النِّیَّةَ مُنِعَ الاُمنِیَّةَ ؛ هرکه بد نیت باشد، از رسیدن به خواسته ها و آرزوها باز می ماند» .(2)

رسول خدا(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) نیز می فرماید:«ما اَسَرَّ عَبْدٌ سَریرَةً اِلاّ اَلْبَسَهُ اللّه ُ رِداءَها اِنْ خَیْرا فَخَیْرٌ وَ اِنْشَرّا فَشَرٌّ؛ هر نیتی که بنده به دل گیرد، خداوند نشان و جلوه اش را همانند لباس، بر او نمودار و آشکار می کند؛ اگر نیک باشد نیک و اگر بد باشد، بد».(3)

ص: 281

ص: 282

خیلی متشکرم.

حالا روی تابلو، یک گل زیبا برای

بچه های آماده و باهوش نقاشی می کنم.

نوبتی هم باشد، نوبت چند سؤال است تا بپرسم و پاسخ های شما را در گلبرگ های این گل قشنگ بنویسم.

تصویر گلبرگ

1. چشم چشم دو ابرو............... در کدام قسمت بدن قرار دارد؟ صورت

2. مقابل بیداری چیست؟خواب

3. آنچه که به چیز دیگر اضافه شود چه می گویند؟ مضاف

این گل زیبای ما یک پیام دارد. پیام آن یک کلمه است.

شما باید حرف دوم کلمه های درون گلبرگ های گل را کنار هم قرار دهید تا پیام گل را به دست آورید.

بله، وضو

ص: 284

حالا نوبت شستن دست هاست

اول کدوم دست، اول دست راست

از روی آرنج تا سر انگشت

می شویم با آن به یک مشت و دو مشت

مثل دست راست، دست چپم را

بالا به پایین، می شویم آن را

می کشم یک بار، مسح سرم را

به جلوی سر، دست ترم را

بعد از مسح سر، مسح هر دو پاست

اول کدام پا، آول پای راست

جای مسح پا، انگشت تا مچ است

پایین به بالا، بکش کف دست

با دست راستم، روی پای راست

این دست چپم، پای چپ اینجاست

آماده هستیم، برای نماز

با یاد خدا، می کنیم آغاز

در دست من چند کارت(1) هست که روی هر کدام کلمه ای نوشته شده است.

از دوستانی که به خوبی توانستند تا این قسمت از برنامه به سوال های من جواب دهند، تقاضا می کنم جلو بیایند تا ادامه برنامه را اجرا کنیم.(2)

هر کدام از این افراد باید یک کارت بردارند و با توجه به کلمه ای که درونش نوشته شده است بگویند که در آن مورد لازم است با وضو باشیم، یا بهتر است(3) با وضو باشیم.(4)

مواردی که لازم است وضو داشته باشیم :

1. نماز خواندن: خواندن نماز واجب، بدون وضو درست نیست.

2. نام خدا :دست زدن به نام خدا بدون وضو جایز نیست. 3. لمس قرآن: به خط های قرآن، بدون وضو حق نداریم دست بزنیم.

ص: 286

مواردی که لازم نیست، بلکه بهتر است با وضو باشیم : 1. قرآن خواندن: برای خواندن قرآن بهتر است با وضو باشیم.

2. زیارت: برای رفتن به زیارت معصومان و حرم آنان بهتر است با وضو باشیم.

3. دعا خواندن: موقع خواندن دعاهایی مانند؛ دعای توسل بهتر است با وضو باشیم.

4. خوابیدن: موقع خوابیدن در شبانه روز بهتر است با وضو باشیم.

این خواب برای خودش داستان هایی دارد.

اگر آماده شنیدن داستان هستید، صلواتی محمدی بفرستید.

وحیده داشت تکالیف مدرسه اش را آماده می کرد. در همین لحظه در چوبی اتاق باز شد و پدر بزرگ وارد شد. وحیده وقتی دید دست های پدر بزرگ از آب و ضو خیس است، زود بلند شد و حوله را به او داد. پدر بزرگ مهربان حوله را گرفت و از وحیده تشکر کرد. پدر بزرگ سراغ قرآن روی طاقچه اش رفت و آن را برداشت در کنار پنجره نشسته و با صدای زیبا مشغول خوانان قرآن شد.

پس از خواندن قرآن آن را بوسید در بالای طاقچه گذاشت. آن گاه گوشه ای دراز کشید و به خواب رفت. حالا دیگر وقت اذان بود. صدای مؤدّن از مسجد به گوش می رسید. وحیده وضو گرفت و لباس مدرسه اش را پوشید. سجاده و چادر نمازش را برداشت و آماده رفتن به مدرسه شد که ناگهان پدر بزرگش را دید که کنار حوض درون حیط، مشغول وضو گرفتن است. تعجب کرد. آخر پدر بزرگش همین چند دقیقه پیش وضو گرفته بود. همچنان با تعجب از پشت پنجره پدر بزرگ را نگاه می کرد که مادر بزرگش سراغش آمد.

وحیده! مادر به چی زُل زدی؟

مادر بزرگ! پدر بزرگ مگر چند بار وضو می گیرد؟

چطور دخترم؟

مادر بزرگ! آخه پدر بزرگ همین چند دقیقه قبل وضو گرفته بود، ولی دوباره دارد وضو می گیرد.

مادربزرگ دستی بر سر وحیده کشید و گفت: عزیزم! وضوی قیلی پدر بزرگ با خوابیدن باطل شد. برای همین دوباره وضو می گیرد.

ص: 287

وحیده حالا فهمید که اگر انسان و ضو بگیرد و بخواید و بعد از خواب بلند شود، باید برای خواندن نماز دوباره وضو بگیرد.(1)

حالا سراع کلمه بعدی می رویم که با این تصویر ارتباط دارد.(2)

با این تصویری که می کشم دقت کنید: آب+=آب سیب

راهنمایی می کنم. یکی از سه کلمه ای که در ابتدای درس درون گلبرگ ها نوشتیم، کلمه «مضاف» بود.

بله با آب مضاف، یعنی آبی که از چیزی گرفته شده و یا چیزی به آن اضافه شده است، مثل آب سیب.

آیا می توان با چنین آبی وضو گرفت؟(3)خیر

تا حال درباره وضو صحبت کردیم. خداوند هم در قرآن درباره آن پیامی داده است که از داخل گلبرگ های این گل به دست می آید. اول به سوال ها پاسخ دهید تا من آن را داخل گلبرگ ها بنویسم. سپس ترجمه آیه را به دست آوریم.