بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار المجلد 99 : کتاب المزار

الْجَنَّهُ فَزُرْهُ (1).

**[ترجمه]المناقب: ابن سنان گفته است: به امام رضا علیه السلام گفتم: ثواب کسی که پدرت را زیارت کند، چیست؟ فرمود: بهشت ازآن اوست؛ پس او را زیارت کن. - . المناقب 3: 442 -

**[ترجمه]

**[ترجمه]الکافی، التهذیب: مثل همین روایت را نقل کرده است. - . الکافی 4: 583؛ التهذیب 6: 82 -

**[ترجمه]

إِنْ کَانَ لَا بُدَّ مِنْهُ فَمِنْ وَرَاءِ الْحِجَابِ (1).

**[ترجمه]کامل الزیارات: از حسین پسر یسار واسطی نقل شده که گفته است: به امام رضا علیه السلام گفتم: آیا می­شود قبر امام موسی کاظم علیه السلام را در بغداد زیارت نمایم؟ فرمود: اگر چاره ای جز زیارت او نداشتی (برای رعایت تقیه) از پشت پرده زیارت کن. - . کامل الزیارات: 298 -

**[ترجمه]

**[ترجمه]کامل الزیارات: مثل همین روایت را کلینی نقل کرده است. - . کامل الزیارات: 299 -

**[ترجمه]

**[ترجمه]کامل الزیارات: از رحیم نقل شده که گفته است: به امام رضا علیه السلام گفتم: زیارت قبر امام موسی کاظم علیه السلام در بغداد برای ما سختی به همراه دارد؛ پس برای کسی که او را زیارت نماید، چه ثوابی خواهد بود؟ فرمود: برای او ثوابی است مانند ثواب کسی که قبر امام حسین علیه السلام را زیارت نموده باشد. و گفته است: مردی پیش حضرت آمد و بر او سلام کرد و نشست و از بغداد و بدکرداری ساکنانش و آنچه که از بلاهای آسمانی و عذاب و صاعقه­ها ممکن است بر آنها فرود آید، یاد کرد و اموری از این قبیل را برشمرد. وی گفته است: من بلند شدم که بروم، از امام رضا علیه السلام شنیدم که می­فرمود: اما ابوالحسن، نه. - . کامل الزیارات: 300 -

**[ترجمه]

**[ترجمه]قبس: شیخ ابوالحسن مثل همین را از محمد پسر همام برای ما حکایت کرد .

**[ترجمه]

ثُمَّ سَلْ حَاجَتَکَ تُقْضَی إِنْ شَاءَ اللَّهُ تَعَالَی.

قَالَ وَ تَقُولُ عِنْدَ قَبْرِ أَبِی الْحَسَنِ علیه السلام بِبَغْدَادَ وَ یُجْزِی فِی الْمَوَاطِنِ کُلِّهَا أَنْ تَقُولَ السَّلَامُ عَلَی أَوْلِیَاءِ اللَّهِ وَ أَصْفِیَائِهِ السَّلَامُ عَلَی أُمَنَاءِ اللَّهِ وَ أَحِبَّائِهِ السَّلَامُ عَلَی أَنْصَارِ اللَّهِ وَ خُلَفَائِهِ السَّلَامُ عَلَی مَحَالِّ مَعْرِفَهِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَی مَسَاکِنِ ذِکْرِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَی مَظَاهِرِ أَمْرِ اللَّهِ وَ نَهْیِهِ السَّلَامُ عَلَی الدُّعَاهِ إِلَی اللَّهِ السَّلَامُ عَلَی الْمُسْتَقِرِّینَ فِی مَرْضَاهِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَی الْمُمَحَّصِینَ فِی طَاعَهِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَی الْأَدِلَّاءِ عَلَی اللَّهِ السَّلَامُ عَلَی الَّذِینَ مَنْ وَالاهُمْ فَقَدْ وَالَی اللَّهَ وَ مَنْ عَادَاهُمْ فَقَدْ عَادَی اللَّهَ وَ مَنْ عَرَفَهُمْ فَقَدْ عَرَفَ اللَّهَ وَ مَنْ جَهِلَهُمْ فَقَدْ جَهِلَ اللَّهَ وَ مَنِ اعْتَصَمَ بِهِمْ فَقَدِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ وَ مَنْ تَخَلَّی مِنْهُمْ فَقَدْ تَخَلَّی مِنَ اللَّهِ أُشْهِدُ اللَّهَ أَنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمْ مُؤْمِنٌ بِسِرِّکُمْ وَ عَلَانِیَتِکُمْ مُفَوِّضٌ فِی ذَلِکَ کُلِّهِ إِلَیْکُمْ لَعَنَ اللَّهُ عَدُوَّ آلِ مُحَمَّدٍ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ أَبْرَأُ إِلَی اللَّهِ مِنْهُمْ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ هَذَا یُجْزِی فِی الزِّیَارَاتِ [الْمَشَاهِدِ] کُلِّهَا وَ تُکْثِرُ مِنَ الصَّلَاهِ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ تُسَمِّی وَاحِداً وَاحِداً بِأَسْمَائِهِمْ وَ تَبْرَأُ إِلَی اللَّهِ مِنْ أَعَادِیهِمْ وَ تَخَیَّرُ لِنَفْسِکَ مِنَ الدُّعَاءِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ (1).

**[ترجمه]کامل الزیارات: محمد پسر جعفر رزاز از ابوالحسن علیه السلام نقل نموده است که فرمود: - [در زیارت امام موسی کاظم علیه السلام] در بغداد - می­گویی: درود بر تو ای ولی خدا، درود بر تو ای حجت خدا، درود بر تو ای نور خدا در تاریکی­های زمین، درود بر تو ای کسی که برای خداوند در مورد امامت او بداء حاصل شد، من با شناخت حق و جایگاه تو، و دشمن داشتن دشمنانت، نزد تو برای زیارت آمده­ام؛ پس برایم نزد پروردگارت شفاعت کن، ای سرور من.

و گفته است: و دعا کن و خواسته­ات را درخواست نما. و گفته است: و با این زیارت، بر امام محمد تقی علیه السلام سلام بفرست. و گفته است: بگو: هرگاه خواستی امام موسی کاظم و امام محمد تقی علیهما السلام را زیارت نمایی، غسل کن و خود را پاکیزه نما و جامه­های پاک خودت را بر تن کن و قبر امام موسی کاظم و امام محمد تقی علیها السلام را زیارت نما و آن گاه که نزد قبر موسی کاظم علیه السلام می­روی، بگو: درود بر تو ای ولی خدا، درود بر تو ای حجت خدا، درود بر تو ای نور خدا در تاریکی­های زمین، درود بر تو ای کسی که برای خداوند در مورد امامت او بداء حاصل شد، من با شناخت حق و جایگاه تو، و دشمن داشتن دشمنانت، و دوست داشتن دوستانت، نزد تو برای زیارت آمده­ام؛ پس برایم نزد پروردگارت شفاعت کن، ای سرور من .

سپس نیاز خود را درخواست کن. سپس با این کلمات بر امام محمد تقی علیه السلام درود فرست و کارت را با غسل شروع کن و بگو: خدایا، بر محمد فرزند علی، آن امام نیکوکار پرهیزگار خشنود و پسندیده و حجت تو بر هر کسی که روی زمین و هر کسی که در زیر خاک است، درود بسیار و بابرکت پاکیزه و مبارک پیوسته و همواره و پیاپی، از بهترین آنچه که بر یکی از دوستانت فرستادی، درود فرست. درود برتو ای ولی خدا، درود بر تو ای نور خدا، درود بر تو ای حجت خدا، درود بر تو ای امام و پیشوای مؤمنان و وارث پیغمبران و نژاد پاک جانشینان، درود برتو ای نور خدا در تاریکی­های زمین؛ من با شناخت حق و جایگاه تو، و دشمن داشتن دشمنانت، و دوست داشتن دوستانت، نزد تو برای زیارت آمده­ام؛ پس برایم نزد پروردگارت شفاعت کن، ای سرور من.

سپس نیازت را درخواست کن که به خواست خداوند برآورده می­شود.

گفته است: نزد قبر امام موسی کاظم علیه السلام در بغداد می­گویی - و گفتن آن در همه زیارتگاه­ها کفایت می­کند - : درود بر دوستان خداوند و برگزیدگانش، درود بر امانتداران خداوند و دوستدارانش، درود بر یاوران خداوند و جانشینانش، درود بر دل­های محل معرفت خداوند، درود برمنزلگاه ذکر خداوند، درود بر نمودهای امر و نهی خداوند، درود بر دعوت کنندگان به سوی خداوند، درود براستقرار یافتگان در راه رضای خداوند، درود بر آزموده شدگان در راه طاعت خداوند، درود بر راهنمایان خلق به سوی خدا، درود بر کسانی که هر کس دوستشان بدارد، در حقیقت خدا را دوست داشته است، و هر کس دشمنشان بدارد، خدا را دشمن داشته است، و هر کس آنها را بشناسد، خدا را شناخته است، و هر کس نسبت به آنها جهالت ورزد، نسبت به خداوند جهالت ورزیده است، و هر کس به آنها چنگ زند، به خدا چنگ زده است، و هر کس از آنها تهی گردد، از خداوند تهی گشته است؛ خداوند را گواه می­گیرم که با هر کسی که با شما در سازش باشد، من نیز با او در سازش هستم؛ و با هر کسی که با شما در ستیز باشد، من نیز با او در ستیز هستم؛ به نهان و آشکار شما ایمان دارم، و کارم را در همه حال به شما واگذار نموده­ام؛ خداوند دشمن خاندان محمد را، چه از پریان باشد و چه از آدمیان، لعنت کند؛ از آنها به درگاه خداوند بیزاری می­جویم؛ خداوند بر محمد و خاندان او درود فرستد.

گفتن تمامی این کلمات در همه زیارت­ها [ی قبور امامان] جایز است و بر محمد و خاندان او بسیار درود می­فرستی و یکایک آنها را نام می­بری و از دشمنانشان به سوی خداوند بیزاری می­جویی و برای خودت و مردان و زنان مؤمن، دعای دلخواه خودت را انتخاب کرده و می­خوانی. - . کامل الزیارات: 301 -

**[ترجمه]

سُئِلَ الرِّضَا علیه السلام عَنْ إِتْیَانِ قَبْرِ أَبِی الْحَسَنِ علیه السلام فَقَالَ صَلُّوا فِی الْمَسَاجِدِ حَوْلَهُ وَ ذَکَرَ نَحْوَهُ (1).

**[ترجمه]و شیخ طوسی آن را در التهذیب روایت کرده است: از امام رضا علیه السلام در مورد زیارت قبر امام موسی کاظم علیه السلام سؤال شد، فرمود: در مساجد اطراف آن نماز بگزارید و زیارتی مانند زیارت قبل را ذکر کرد. - . التهذیب 6: 82 -

**[ترجمه]

فِی کَلَامِ ابْنِ قُولَوَیْهِ مِنْ زِیَارَهِ الْإِمَامَیْنِ علیهما السلام ثُمَّ قَالَ ثُمَّ صَلِّ فِی الْقُبَّهِ الَّتِی فِیهَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ علیهما السلام أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ رَکْعَتَیْنِ لِزِیَارَهِ مُوسَی علیه السلام وَ رَکْعَتَیْنِ لِزِیَارَهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ علیهما السلام وَ لَا تُصَلِّ عِنْدَ رَأْسِ مُوسَی علیه السلام فَإِنَّهُ یُقَابِلُ قُبُورَ قُرَیْشٍ وَ لَا یَجُوزُ اتِّخَاذُهَا قِبْلَهً(1).

**[ترجمه]می­گویم: صدوق - که رحمت خدا بر او باد - در الفقیه گفته است: هرگاه به خواست خداوند داخل بغداد شدی، غسل کن و خود را پاکیزه نما و لباس­های پاک خودت را بر تن کن و قبر هر دو امام را زیارت نما و هنگامی که کنار قبر امام موسی بن جعفر علیه السلام می­روی، بگو: درود بر تو ای ولی خدا، تا آخر عبارتی که در کلام ابن قولویه در مورد زیارت امام مو سی کاظم و امام محمد تقی علیهما السلام ذکر شد. سپس گفته است: بعد از آن، در زیر گنبدی که قبر امام محمد تقی علیه السلام قرار دارد، چهار رکعت نماز به جای آور؛ به گونه­ای که دو رکعت آن برای زیارت امام موسی کاظم علیه السلام و دو رکعت برای زیارت امام محمد تقی علیه السلام باشد؛ و در نزد سر امام موسی کاظم نماز مخوان؛ چرا که در مقابل آن، قبرهای قریش قرار دارد و جایز نیست آن­ها را در سمت قبله خود قرار دهی. - . الفقیه 2: 363 -

**[ترجمه]

أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ وَ تُجِیرَنِی مِنَ النَّارِ بِرَحْمَتِکَ.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَ وَلِیِّکَ وَ ابْنِ وَلِیِّکَ وَ افْتَحْ لَهُ فَتْحاً یَسِیراً وَ انْصُرْهُ نَصْراً عَزِیزاً اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَظْهِرْ حُجَّتَهُ بِوَلِیِّکَ وَ أَحْیِ سُنَّتَهُ بِظُهُورِهِ حَتَّی یَسْتَقِیمَ بِظُهُورِهِ جَمِیعُ عِبَادِکَ وَ بِلَادِکَ وَ لَا یَسْتَخْفِیَ أَحَدٌ بِشَیْ ءٍ مِنَ الْحَقِّ اللَّهُمَّ إِنِّی أَرْغَبُ إِلَیْهِ فِی دَوْلَتِهِ الشَّرِیفَهِ الْکَرِیمَهِ الَّتِی تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلَامَ وَ أَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ أَهْلَهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنَا فِیهَا مِنَ الدَّاعِینَ إِلَی طَاعَتِکَ وَ الْفَائِزِینَ فِی سَبِیلِکَ وَ ارْزُقْنَا کَرَامَهَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ اللَّهُمَّ مَا أَنْکَرْنَا مِنَ الْحَقِّ فَعَرِّفْنَاهُ وَ مَا قَصُرْنَا عَنْهُ فَبَلِّغْنَاهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْتَجِبْ لَنَا جَمِیعَ مَا دَعَوْنَاکَ وَ أَعْطِنَا جَمِیعَ مَا سَأَلْنَاکَ وَ اجْعَلْنَا لِأَنْعُمِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ وَ لِآلَائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ وَ اغْفِرْ لَنَا یَا خَیْرَ الْغَافِرِینَ وَ افْعَلْ بِنَا وَ بِالْمُؤْمِنِینَ مَا أَنْتَ أَهْلُهُ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ ثُمَّ اسْجُدْ وَ عَفِّرْ خَدَّیْکَ وَ امْضِ فِی دَعَهِ اللَّهِ (1).

**[ترجمه]می­گویم: مؤلف کتاب المزار الکبیر از محمد پسر جعفر رزّاز با سند قبلی تا عبارت «و سلم بهذا علی أبی جعفر علیه السلام»{و با این زیارت، بر امام محمد تقی علیه السلام سلام بده.} را روایت کرده و سپس گفته است: سپس نماز زیارت به جای می­آوری و بعد از فارغ شدن از نماز، تسبیحات حضرت زهرا را گفته و می­گویی: خدایا، دستم به سوی تو قرار گرفته، و امیدم به آنچه نزد توست افزون گشته است؛ پس ای سرور من، توبه­ام را بپذیر و مرا بیامرز و بر من مهربانی فرما، و در هر خیری برایم بهره­ای، و به سوی هر خیری برایم راهی قرار ده.

خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و دعایم را شنوا باش، و بر زاری و خواری و فروتنی و سرسپردگی­ام بر تو، رحم آور؛ چرا که من تسلیم تو هستم، و هیچ کامیابی و تندرستی و شرافت را جز به وسیله تو و از سوی تو امید ندارم، پس با رساندن من به این مکان باارزش در سال آینده بر من منت بگذار و این در حالی باشد که من از هر ناخوشی و بدی در ایمنی قرار داشته باشم؛ و مرا بر طاعت خودت و طاعت آن دوستدارانت که از میان آفریدگانت برگزیدی، یاری رسان.

خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و در دینم سلامتی قرار ده، و عمرم را طولانی کن، و بدنم را تندرست نما، ای کسی که بر من ترحم می­نمایی و به من بخشش می­کنی و از روی فضل خودت مرا بی­نیاز می­گردانی، گناهم را بیامرز، و نعمتت را در باقیمانده عمرم بر من کامل گردان، و مرا در حالیکه از من خوشنود هستی بمیران؛ خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و مرا از دین اسلام خارج مگردان، چرا که من به ریسمان تو چنگ زده­ام، و مرا به غیر خودت وا مگذار.

خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و آن چه را که برایم سودمند است به من بیاموز، و به واسطه آن چه که به من آموختی، به من سود رسان، قلبم را از علم و ترس از هیبت و انتقام خودت سرشار گردان؛ خدایا، از تو مانند شخص درمانده به درگاه تو و ترسان از عذاب و هراسان از کیفرت، درخواست می­کنم، که مرا بیامرزی، و بر من چشم­پوشی نمایی، و با رحمت خودت بر من مهربانی کنی، و با من از روی آمرزشت رفتار نمایی، و امر واجبت را از سوی من، ادا شده قرار دهی، و با فضل خودت مرا از درخواست نمودن از هریک از آفریدگانت مرا بی­نیاز گردانی، و با رحمت خودت از آتش پناهم دهی.

خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و در ظهور ولیّ و فرزند ولیّ­ات شتاب فرما، و برای او گشایشی آسان قرار ده، و شکوهمندانه یاری­اش کن؛ خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و حجتش را با ولیّ­ات پدیدار نما، و سنّتش را با ظهور او زنده گردان، تا با ظهورش تمام بندگان و سرزمین­هایت به راه راست درآید، و هیچ کس حقی را پوشیده ندارد.

خدایا، مشتاق حکومت باشکوه و بزرگوارانه او هستم، همان حکومتی که در سایه آن به اسلام و مسلمانان عزت می­بخشی، و نفاق و منافقان را به واسطه آن خوار می­گردانی؛ خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و ما را در آن حکومت از دعوت کنندگان به سوی اطاعت خودت، و رستگاران در راهت قرار ده، و کرامت دنیا وآخرت را روزی­مان گردان.

خدایا، آن چه از حق بر ما ناشناخته است، به ما بشناسان، و آن چه دستمان از آن کوتاه است به ما برسان؛ بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و همه دعاهایمان را اجابت، و همه درخواست­هایمان را به ما عطا فرما، و ما را از سپاسگزاران نعمت­هایت، و از یادکنندگان بخشش­هایت قرار ده؛ و ما را بیامرز، ای بهترین آمرزندگان، و درباره ما و مؤمنان آن گونه که تو خود سزاوار آن هستی، رفتار نما، ای مهربان­ترین مهربانان. سپس سجده کن و دو طرف روی خود را بر زمین بگذار و نزد خدا تضرع نما. - . المزار الکبیر: 179 -

**[ترجمه]

لِأَوْلِیَائِکَ مُعَادِیاً لِأَعْدَائِکَ فَاشْفَعْ لِی عِنْدَ رَبِّکَ.

ثُمَّ انْکَبَّ عَلَی الْقَبْرِ وَ قَبِّلْهُ وَ ضَعْ خَدَّیْکَ وَ تَحَوَّلْ إِلَی عِنْدِ الرَّأْسِ وَ قِفْ وَ قُلِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَشْهَدُ أَنَّکَ صَادِقٌ أَدَّیْتَ نَاصِحاً وَ قُلْتَ أَمِیناً وَ مَضَیْتَ شَهِیداً لَمْ تُؤْثِرْ عَمًی عَلَی الْهُدَی وَ لَمْ تَمِلْ مِنْ حَقٍّ إِلَی بَاطِلٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْکَ وَ عَلَی آبَائِکَ وَ أَبْنَائِکَ الطَّاهِرِینَ ثُمَّ قَبِّلِ الْقَبْرَ وَ صَلِّ رَکْعَتَیْنِ وَ صَلِّ بَعْدَهُمَا مَا أَحْبَبْتَ وَ اسْجُدْ وَ قُلِ اللَّهُمَّ إِلَیْکَ اعْتَمَدْتُ وَ إِلَیْکَ قَصَدْتُ وَ لِفَضْلِکَ رَجَوْتُ وَ قَبْرَ إِمَامِیَ الَّذِی أَوْجَبْتَ عَلَیَّ طَاعَتَهُ زُرْتُ وَ بِهِ إِلَیْکَ تَوَسَّلْتُ فَبِحَقِّهِمُ الَّذِی أَوْجَبْتَ عَلَی نَفْسِکَ اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ یَا کَرِیمُ ثُمَّ اقْلِبْ خَدَّکَ الْأَیْمَنَ وَ قُلِ اللَّهُمَّ قَدْ عَلِمْتَ حَوَائِجِی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْضِهَا ثُمَّ اقْلِبْ خَدَّکَ الْأَیْسَرَ وَ قُلِ اللَّهُمَّ قَدْ أَحْصَیْتَ ذُنُوبِی فَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْهَا وَ تَصَدَّقْ عَلَیَّ بِمَا أَنْتَ أَهْلُهُ ثُمَّ عُدْ إِلَی السُّجُودِ وَ قُلْ شُکْراً شُکْراً مِائَهَ مَرَّهٍ ثُمَّ ارْفَعْ رَأْسَکَ وَ ادْعُ بِمَا شِئْتَ لِمَنْ شِئْتَ وَ أَحْبَبْتَ.

ثُمَّ تَوَجَّهْ نَحْوَ قَبْرِ أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْجَوَادِ وَ هُوَ بِظَهْرِ جَدِّهِ علیهم السلام فَإِذَا وَقَفْتَ عَلَیْهِ فَقُلْ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا نُورَ اللَّهِ فِی ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ عَلَی آبَائِکَ السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ عَلَی أَبْنَائِکَ السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ عَلَی أَوْلِیَائِکَ أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلَاهَ وَ آتَیْتَ الزَّکَاهَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ تَلَوْتَ الْکِتَابَ حَقَّ تِلَاوَتِهِ وَ جَاهَدْتَ فِی اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ وَ صَبَرْتَ عَلَی الْأَذَی فِی جَنْبِهِ حَتَّی أَتَاکَ الْیَقِینُ أَتَیْتُکَ زَائِراً عَارِفاً بِحَقِّکَ مُوَالِیاً لِأَوْلِیَائِکَ مُعَادِیاً لِأَعْدَائِکَ فَاشْفَعْ لِی عِنْدَ رَبِّکَ.

ثُمَّ قَبِّلِ الْقَبْرَ وَ ضَعْ خَدَّیْکَ عَلَیْهِ ثُمَّ صَلِّ رَکْعَتَیْنِ لِلزِّیَارَهِ وَ صَلِّ بَعْدَهُمَا مَا شِئْتَ

ص: 12

ثُمَّ اسْجُدْ وَ قُلْ ارْحَمْ مَنْ أَسَاءَ وَ اقْتَرَفَ وَ اسْتَکَانَ وَ اعْتَرَفَ.

ثُمَّ اقْلِبْ خَدَّکَ الْأَیْمَنَ وَ قُلْ إِنْ کُنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُّ ثُمَّ اقْلِبْ خَدَّکَ الْأَیْسَرَ وَ قُلْ عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ یَا کَرِیمُ ثُمَّ عُدْ إِلَی السُّجُودِ وَ قُلْ شُکْراً شُکْراً مِائَهَ مَرَّهٍ ثُمَّ انْصَرِفْ إِنْ شَاءَ اللَّهُ (1).

**[ترجمه]می­گویم: شیخ مفید و شهید ومؤلف کتاب المزار الکبیر - که خداوند روحشان را پاک گرداند، - گفته­اند: وقتی وارد بغداد شدی، برای زیارت غسل کن و به حرم شریف برو و بر در حرم بایست و اذن وارد شدن بخواه و سپس در حالی که می­گویی: با نام خدا، و به یاری خدا، و در راه خدا، و بر آیین رسول خدا، و درود بر دوستداران خدا، وارد حرم شو و بعد از آن، تا مقابل قبر حضرت موسی بن جعفر علیه السلام قرار گیری، همچنان برو و چون کنار قبرآن حضرت ایستادی، بگو: درود بر تو ای نور خدا در تاریکی­های زمین، درود بر تو ای ولیّ خدا، درود بر تو ای حجت خدا، درود برتو ای درگاه خدا، گواهی می­دهم که تو نماز را به پا داشتی، و زکات را ادا نمودی، و امر به معروف و نهی از منکر کردی، و قرآن را آن چنان که شایسته آن بود تلاوت نمودی، و در راه خدا چنان که سزاوار بود جهاد کردی، و بر آزار مردم در راه او برای به دست آوردن پاداش صبر نمودی، و او را خالصانه پرستیدی تا اینکه زمان رحلت به سراغ تو آمد.

گواهی می­دهم که تو نزد خدا و رسول او سزاوارترین فرد، و فرزند راستین رسول خدا هستی؛ من به درگاه خدا از دشمنان تو بیزاری می­جویم، و به واسطه دوستی تو به درگاه خدا نزدیکی می­جویم؛ ای سرور من، در حالی که نسبت به حق و جایگاه تو آشنا، و دوستدار دوستدارانت و دشمن دشمنانت هستم، به سوی تو آمده­ام؛ پس نزد پروردگارت برای من شفاعت کن.

سپس با صورت بر روی قبر قرار بگیر و بر آن بوسه بزن و دو طرف روی خود را بر روی آن بگذار و به سمت سر حضرت برو و بایست و بگو: درود برتو ای فرزند رسول خدا، گواهی می­دهم که تو راستگو بوده و خیرخواهانه انجام وظیفه نمودی، امانتدارانه سخن گفتی، و با شهادت از دنیا رفتی، و گمراهی را بر هدایت بر نگزیدی، و از حق به سوی باطل منحرف نگشتی؛ خداوند بر تو و بر پدران و فرزندان پاک تو درود فرستد.

سپس قبر را ببوس و دو رکعت نماز بگزار و بعد از این دو رکعت، هر نماز که بخواهی بگزار و سجده کن و بگو: خدایا، به تو تکیه کردم، و به سوی تو آمدم، و به فضل تو امید بستم، و قبر امامم را که پیروی­اش را واجب نموده­ای زیارت کردم، و به واسطه او به تو متوسل شدم، پس به خاطر آن حق آنان که بر خودت واجب نموده­ای، مرا و پدر و مادرم و مؤمنان را بیامرز، ای بزرگوار.

سپس گونه راست خود را بر زمین بگذار و بگو: خدایا، به راستی که تو نیازهایم را می­دانی، پس بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و آنها را برآورده کن.

سپس گونه چپ خود را بر زمین بگذار و بگو: خدایا، به راستی که تو تعداد گناهانم را می­دانی، پس به حق محمد و خاندان محمد، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و گناهانم را بیامرز، و آنچنان که شایسته توست، بر من نیکی فرما.

سپس به حالت سجده برگرد و صد مرتبه «شکراً» بگو و بعد از آن، سرت را از سجده بردار و به دلخواه خودت برای هر کس که می­خواهی و دوست داری، دعا کن.

سپس به طرف قبر امام جواد علیه السلام که پشت قبر جدش قرار دارد، رو کن، آن گاه که روبروی قبر او ایستادی بگو: درود بر تو ای ولی خدا، درود بر تو ای حجت خدا، درود بر تو ای نور خدا در تاریکی­های زمین، درود بر تو ای فرزند رسول خدا، درود بر تو و بر پدرانت، درود بر تو و بر فرزندانت، درود برتو و بر دوستدارانت، گواهی می­دهم که تو حقیقتاً نماز را به پا داشتی و زکات را پرداخت کردی و امر به معروف و نهی از منکر نمودی و قرآن را چنان که شایسته آن بود، تلاوت کردی و در راه خدا چنان که سزاوار آن بود، جهاد نمودی، و برآزار مردم در راه او صبر نمودی تا رحلت از این جهان به سراغ تو آمد؛ من، در حالی که نسبت به حق و جایگاه تو آشنا، و دوستدار دوستدارانت و دشمن دشمنانت هستم، به سوی تو آمده­ام؛ پس نزد پروردگارت برای من شفاعت کن .

سپس قبر را ببوس و هر دو گونه خود را روی آن قرار ده و دو رکعت نماز زیارت به جای آور و بعد از آن، به دلخواه خودت نماز بخوان؛ سپس سجده کن و بگو: خدایا، بر کسی که بدی کرده و مرتکب گناه شده است، و خوار و ذلیل گشته و اعتراف نموده است، رحم کن.

پس جانب راست صورت را روی زمین بگذار و بگو: اگر من بنده بدی بوده­ام، تو پروردگار خوبی هستی؛ سپس گونه چپ صورت را بر زمین بگذار و بگو: گناه بنده­ات بزرگ گشته است، پس سزاوار است که گذشت و عفو تو نیز نیکو گردد، ای بزرگوار. سپس به حالت سجده برگرد و صد مرتبه «شکراً» بگو و زیارت را به خواست خداوند به پایان برسان. - . المزار الکبیر: 177 و المزار شهید: 58 -

**[ترجمه]

وَ انْفَعْنِی بِحُبِّهِمَا وَ السَّلَامُ عَلَیْکُمَا وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ (1).

**[ترجمه]زیارت دیگری برای زیارت همزمان آن دو امام علیهما السلام بیان کرده­اند که عبارت است از:

درود بر شما ای دو ولیّ خدا، درود بر شما ای دو حجت خدا، درود برشما ای دو نور خدا در تاریکی­های زمین، گواهی می­دهم که شما حقیقتاً آن چه را که خداوند به شما واگذار کرده بود تبلیغ نمودید، و آن چه را که به شما سپرده بود حفظ کردید، و حلال خدا را حلال، و حرام خدا را حرام دانستید، و حدود خدا را برپا داشتید، و کتاب خدا را تلاوت نمودید، و برای رسیدن به پاداش خداوند بر آزار و اذیت مردم شکیبایی نمودید تا رحلت از این دنیا به سراغ شما آمد. به درگاه خدا از دشمنان شما بیزاری می­جویم و به پیشگاه خدا به واسطه دوستی شما تقرّب می­جویم، من در حالی که به حق و جایگاه شما آشنا، و نسبت به دوستداران شما دوستدار، و نسبت به دشمنان شما دشمن، و به آن هدایتی که شما بر آن بودید، بینا، و به گمراهی مخالفت کنندگان با شما، دانا هستم، برای زیارت به درگاه شما آمدم، پس برایم نزد پروردگارتان شفاعت کنید؛ زیرا برای شما در نزد خداوند آبرویی بس بزرگ و مقامی پسندیده وجود دارد .

پس از این، خاک گرانقدر آن را ببوس و صورت راست خود را بر روی آن بگذار و به طرف سر قبر برو و بگو: درود بر شما ای دو حجت خداوند در زمین و آسمان، - من - بنده و دوستدار و زیارت کننده شما، و نزدیکی جوینده به سوی خدا به وسیله زیارت شما هستم؛ خدایا، زبان راستین درباره اولیاء برگزیده­ات برایم قرار ده، و زیارتگاه­های آنان را برایم دوست داشتنی گردان، و مرا در دنیا و آخرت همراه آنان قرار ده، ای مهربان­ترین مهربانان.

سپس برای هر یک از دو امام، دو رکعت نماز زیارت به جای آور و به دلخواه خودت دعا کن. وقتی خواستی بروی، با ایشان وداع کن و بعد از آن که همانند ایستادن زمان آمدن، ایستادی، بگو:

درود بر شما ای دو ولیّ خدا، شما را به خدا می­سپارم و بر شما درود می­فرستم، ما به خداوند و به رسول او و به هر آنچه شما دو امام آوردید و به آن راهنمایی نمودید، ایمان آوردیم؛ خدایا، نام ما را با گواهان ثبت فرما؛ خدایا، این زیارت را آخرین زیارت من از ایشان قرار مده، و همراهی ایشان را روزی­ام گردان، و مرا با این دو امام محشور بگردان، و به واسطه محبت ایشان به من سود رسان؛ درود بر شما دو امام و رحمت خدا و برکت­های او نثار شما باد. - . المزار الکبیر: 178؛ مزار الشهید: 59 -

**[ترجمه]

عَلَیْکَ یَا خَازِنَ عِلْمِ الْمُرْسَلِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا نَائِبَ الْأَوْصِیَاءِ السَّابِقِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَعْدِنَ الْوَحْیِ الْمُبِینِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَاحِبَ الْعِلْمِ الْیَقِینِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عَیْبَهَ عِلْمِ الْمُرْسَلِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الصَّالِحُ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الزَّاهِدُ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْعَابِدُ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ السَّیِّدُ الرَّشِیدُ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْمَقْتُولُ الشَّهِیدُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ ابْنَ وَصِیِّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ یَا مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ بَلَّغْتَ عَنِ اللَّهِ مَا حَمَّلَکَ وَ حَفِظْتَ مَا اسْتَوْدَعَکَ وَ حَلَّلْتَ حَلَالَ اللَّهِ وَ حَرَّمْتَ حَرَامَ اللَّهِ وَ أَقَمْتَ أَحْکَامَ اللَّهِ وَ تَلَوْتَ کِتَابَ اللَّهِ وَ صَبَرْتَ عَلَی الْأَذَی فِی جَنْبِ اللَّهِ وَ جَاهَدْتَ فِی اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ حَتَّی أَتَاکَ الْیَقِینُ.

وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ مَضَیْتَ عَلَی مَا مَضَی عَلَیْهِ آبَاؤُکَ الطَّاهِرُونَ وَ أَجْدَادُکَ الطَّیِّبُونَ وَ الْأَوْصِیَاءُ الْهَادُونَ الْأَئِمَّهُ الْمَهْدِیُّونَ لَمْ تُؤْثِرْ عَمًی عَلَی هُدًی وَ لَمْ تَمِلْ مِنْ حَقٍّ إِلَی بَاطِلٍ وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ نَصَحْتَ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ أَنَّکَ أَدَّیْتَ الْأَمَانَهَ وَ اجْتَنَبْتَ الْخِیَانَهَ وَ أَقَمْتَ الصَّلَاهَ وَ آتَیْتَ الزَّکَاهَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ عَبَدْتَ اللَّهَ مُخْلِصاً مُجْتَهِداً مُحْتَسِباً حَتَّی أَتَاکَ الْیَقِینُ فَجَزَاکَ اللَّهُ عَنِ الْإِسْلَامِ وَ أَهْلِهِ أَفْضَلَ الْجَزَاءِ وَ أَشْرَفَ الْجَزَاءِ.

أَتَیْتُکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ زَائِراً عَارِفاً بِحَقِّکَ مُقِرّاً بِفَضْلِکَ مُحْتَمِلًا لِعِلْمِکَ مُحْتَجِباً بِذِمَّتِکَ عَائِذاً بِقَبْرِکَ لَائِذاً بِضَرِیحِکَ مُسْتَشْفِعاً بِکَ إِلَی اللَّهِ مُوَالِیاً لِأَوْلِیَائِکَ مُعَادِیاً لِأَعْدَائِکَ مُسْتَبْصِراً بِشَأْنِکَ وَ بِالْهُدَی الَّذِی أَنْتَ عَلَیْهِ عَالِماً بِضَلَالَهِ مَنْ خَالَفَکَ وَ بِالْعَمَی الَّذِی هُمْ عَلَیْهِ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی وَ نَفْسِی وَ أَهْلِی وَ مَالِی وَ وُلْدِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَتَیْتُکَ مُتَقَرِّباً بِزِیَارَتِکَ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی وَ مُسْتَشْفِعاً بِکَ إِلَیْهِ فَاشْفَعْ لِی عِنْدَ رَبِّکَ لِیَغْفِرَ لِی ذُنُوبِی وَ یَعْفُوَ عَنْ جُرْمِی وَ یَتَجَاوَزَ عَنْ سَیِّئَاتِی وَ یَمْحُوَ عَنِّی خَطِیئَاتِی وَ یُدْخِلَنِی الْجَنَّهَ وَ یَتَفَضَّلَ عَلَیَّ بِمَا هُوَ أَهْلُهُ وَ یَغْفِرَ لِی وَ لِآبَائِی وَ لِإِخْوَانِی وَ لِجَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فِی مَشَارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبِهَا بِفَضْلِهِ وَ جُودِهِ وَ مَنِّهِ.

ص: 15

ثُمَّ تَنْکَبُّ عَلَی الْقَبْرِ وَ تُقَبِّلُهُ وَ تُعَفِّرُ خَدَّیْکَ عَلَیْهِ وَ تَدْعُو بِمَا تُرِیدُ ثُمَّ تَتَحَوَّلُ إِلَی الرَّأْسِ تَقُولُ:

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ یَا مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ أَشْهَدُ أَنَّکَ الْإِمَامُ الْهَادِی وَ الْوَلِیُّ الْمُرْشِدُ وَ أَنَّکَ مَعْدِنُ التَّنْزِیلِ وَ صَاحِبُ التَّأْوِیلِ وَ حَامِلُ التَّوْرَاهِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْعَالِمُ الْعَادِلُ وَ الصَّادِقُ الْعَامِلُ یَا مَوْلَایَ أَنَا أَبْرَأُ إِلَی اللَّهِ مِنْ أَعْدَائِکَ وَ أَتَقَرَّبُ إِلَی اللَّهِ بِمُوَالاتِکَ فَصَلَّی اللَّهُ عَلَیْکَ وَ عَلَی آبَائِکَ وَ أَجْدَادِکَ وَ أَبْنَائِکَ وَ شِیعَتِکَ وَ مُحِبِّیکَ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ ثُمَّ تُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ لِلزِّیَارَهِ تَقْرَأُ فِیهِمَا سُورَهَ یس وَ الرَّحْمَنِ أَوْ مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ ثُمَّ تَدْعُو بِمَا تُرِیدُ(1).

**[ترجمه]سید پسر طاووس - که خداوند از او خشنود باد - گفته است: هرگاه خواستی امام موسی بن جعفر علیه السلام را زیارت نمایی، بهتر است غسل نمایی، سپس به مزار مقدس روانه شوی در حالی که با آرامش و وقار باشی. همین که به حرم رسیدی، بایست و بگو: خدا بزرگ است، خدا بزرگ است، هیچ معبودی جز خداوند نیست، و خدا بزرگ است؛ به خاطر راهنمایی­اش به دین خود، و توفیق دادن به راهی که به سوی آن دعوت کرده است، ستایش مخصوص اوست. خدایا، تو گرامی­ترین هدف، و گرامی­ترین میزبان هستی؛ من به درگاهت آمدم تا به وسیله فرزند دختر پیامبرت - که درودهای تو بر او و بر پدران پاک و فرزندان پاکیزه­اش باد، - تقرّب جویم؛ خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و کوشش مرا بیهوده مگردان، و امیدم را قطع مکن، و مرا نزد خودت در دنیا و آخرت به واسطه آنان آبرومند و از نزدیکی یافتگان قرار ده.

سپس پای راستت را هنگام وارد شدن جلوتر گذاشته و می­گویی: به نام خدا و به یاری خدا و در راه خدا و بر آیین رسول خدا - که درود خدا بر او و خاندانش باد، - خدایا، مرا و پدر و مادرم و تمام مردان و زنان مؤمن را بیامرز.

وقتی که به در بارگاه رسیدی، بایست و برای اذن دخول گرفتن بگو: آیا داخل شوم ای رسول خدا؟ آیا داخل شوم ای پیامبر خدا؟ آیا داخل شوم ای محمد فرزند عبدالله؟ آیا داخل شوم ای امیرالمؤمنین؟ آیا داخل شوم ای ابامحمد حسن؟ آیا داخل شوم ای اباعبدالله حسین؟ آیا داخل شوم ای ابامحمد علی فرزند حسین؟ آیا داخل شوم ای اباجعفر محمد فرزند علی؟ آیا داخل شوم ای اباعبدالله جعفر فرزند محمد؟ آیا داخل شوم ای سرور من، ای ابالحسن موسی فرزند جعفر؟ آیا داخل شوم ای سرورم، ای اباجعفر؟ آیا داخل شوم ای سرورم، ای محمد فرزند علی؟

بعد از داخل شدن چهار مرتبه «الله اکبر» بگو، سپس رو به قبر بایست و در حالتی که قبله بین دو کتف تو قرار داشته باشد، بگو: درود بر تو ای ولیّ خدا و فرزند ولیّ خدا، درود بر تو ای حجت خدا و فرزند حجت او، درود بر تو ای برگزیده خدا و فرزند برگزیده­اش، درود بر تو ای امانتدار خدا و فرزند امانتدارش، درود بر تو ای نور خدا در تاریکی­های زمین، درود بر تو ای امام و پیشوای راهنما، درود بر تو ای نشانه دین و تقوا، درود بر تو ای خزانه­دار دانش پیامبران، درود بر تو ای خزانه­دار دانش رسولان، درود بر تو ای جانشین اوصیاء گذشته، درود بر تو ای منبع وحی آشکار شده، درود بر تو ای دارنده علم یقینی، درود بر تو ای گنجینه دانش رسولان، درود بر تو ای پیشوای شایسته، درود بر تو ای امام بی زغبت به دنیا، درود بر تو ای امام عبادتگر، درود بر تو ای امام بزرگوار و رشید، درود بر تو ای امام کشته شده و شهید، درود برتو ای فرزند رسول خدا و فرزند جانشین او.

درود بر تو ای سرور من، ای موسی فرزند جعفر، و رحمت خدا و برکت­های او نثار تو باد. گواهی می­دهم که تو واقعاً آن چه را که خداوند بر عهده تو قرار داده بود، به مردم رساندی؛ و آن چه را به تو سپرده بود، نگاه داشتی؛ و حلال خدا را حلال، و حرام خدا را حرام دانستی؛ و احکام خدا را برپا داشتی؛ و کتاب خدا را تلاوت نمودی؛ و در راه خدا بر آزار خلق شکیبایی کردی؛ و در راه خدا آنچنان که شایسته آن بود، به مجاهدت پرداختی، تا اینکه رحلت از این دنیا به سراغ تو آمد.

گواهی می­د­هم که تو بر همان روشی که پدران پاک تو و نیاکان پاک­سرشت و اوصیاء و راهنمایان، آن امامان راه یافته، بر آن از دنیا رفتند، از دنیا رفتی؛ و گمراهی را بر هدایت مقدم نداشتی، و از حق به باطل نگرویدی، گواهی می­دهم که تو در راه خدا و رسول خدا و امیرالمؤمنین، نصیحت خیرخواهانه کردی، و امانت را ادا نمودی، و از خیانت دوری گزیدی، و نماز را به پا داشتی، و زکات را ادا کردی، و امر به معروف و نهی از منکر نمودی، و خدا را از روی اخلاص و کوشش و به دست آوردن پاداش، بندگی کردی تا آن که رحلت از این دنیا به سراغ تو آمد؛ پس خداوند برای تو از طرف اسلام و اهل آن، بهترین و باشکوه­ترین پاداش­ را عنایت کند.

ای فرزند رسول خدا، من در حالی به زیارت تو آمدم که به حق و جایگاه تو آشنا، و به برتری تو معترف هستم، و دانش شما را در سینه دارم، و در پرده پیمان تو امان گرفته­ام، و به قبر تو پناهنده شده، و به بارگاه تو گریخته­ام، و خواستار شفاعت به درگاه خدا به واسطه تو، و دوستدار دوستانت، و دشمن دشمنانت، بینا و بصیر به مقام تو و به هدایتی

که تو برخوردار از آن هستی، دانا به گمراهی کسی که با تو مخالفت ورزد، و به آن نابینایی­ که چنین کسانی به آن دچار هستند، هستم.

ای پسر رسول خدا، پدر و مادرم و خودم و خاندانم و مالم و فرزندانم فدای تو باد؛ من نزد تو برای زیارت آمدم تا به وسیله آن به درگاه خدای متعال تقرّب بجویم و به وسیله تو به سوی او طلب شفاعت نمایم، پس برایم نزد پروردگارت شفاعت کن تا گناهم را بیامرزد و جرمم را ببخشد و از بدی­هایم درگذرد و خطاهایم را از من محو نماید و مرا داخل بهشت گرداند، و بر من آنچنان که سزاوار او است، تفضل نماید و مرا و پدرانم و برادران و همه مردان و زنان مؤمن را در هر جای زمین باشند، به فضل و بخشش و احسان خودش بیامرزد .

سپس خود را بر قبر بیفکن و آن را ببوس و دو طرف روی خود را روی آن بگذار و به دلخواه خودت دعا کن؛ سپس به طرف سر قبر برگرد و بگو:

درود بر تو ای سرور من، ای موسی فرزند جعفر، و رحمت خدا و برکت­های او نثار تو باد؛ گواهی می­دهم که تو امام هدایتگر، و سرپرستی راهبر هستی؛ و تو معدن فرود آمدن وحی، و دارنده دانش تأویل قرآن، و دارنده تورات و انجیل در سینه، و عالم و عادل و راستگو و عمل کننده هستی؛ ای سرور من، به درگاه خدا از دشمنانت بیزاری می­جویم، و به درگاه خدا به وسیله دوستی تو تقرّب می­جویم؛ پس خداوند درود و رحمت و برکت­هایش را نثار تو و پدران و نیاکان و فرزندان و شیعیان و دوستدارن تو کند.

سپس دو رکعت نماز زیارت به جای آور و درآن سوره «یس» و «الرحمان» و یا هر چه از قرآن میسر باشد، بخوان؛ سپس آن چه را که می­خواهی، دعا کن. - . مصباح الزائر: 198 - 200 -

**[ترجمه]

خَلْقَهُ وَ آتَاکُمْ کِتَابَهُ وَ خَصَّکُمْ بِکَرَائِمِ التَّنْزِیلِ وَ أَعْطَاکُمْ فَضَائِلَ التَّأْوِیلِ وَ جَعَلَکُمْ تَابُوتَ حِکْمَتِهِ وَ عَصَا عِزِّهِ وَ مَنَاراً فِی بِلَادِهِ وَ أَعْلَاماً لِعِبَادِهِ وَ أَجْرَی فِیکُمْ مِنْ رَوْحِهِ وَ عَصَمَکُمْ مِنَ الزَّلَلِ وَ طَهَّرَکُمْ مِنَ الدَّنَسِ وَ أَذْهَبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ وَ آمَنَکُمْ مِنَ الْفِتَنِ بِکُمْ تَمَّتِ النِّعْمَهُ وَ اجْتَمَعَتِ الْفُرْقَهُ وَ ائْتَلَفَتِ الْکَلِمَهُ وَ لَکُمُ الطَّاعَهُ الْمُفْتَرَضَهُ وَ الْمَوَدَّهُ الْوَاجِبَهُ وَ أَنْتُمْ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ النُّجَبَاءُ وَ عِبَادُهُ الْمُکْرَمُونَ أَتَیْتُکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ عَارِفاً بِحَقِّکَ مُسْتَبْصِراً بِشَأْنِکَ مُوَالِیاً لِأَوْلِیَائِکَ مُعَادِیاً لِأَعْدَائِکَ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی صَلَّی اللَّهُ عَلَیْکَ وَ سَلَّمَ تَسْلِیماً(1) الصَّلَاهُ عَلَیْهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ صَلِّ عَلَی مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ وَصِیِّ الْأَبْرَارِ وَ إِمَامِ الْأَخْیَارِ وَ عَیْبَهِ الْأَنْوَارِ وَ وَارِثِ السَّکِینَهِ وَ الْوَقَارِ وَ الْحِکَمِ وَ الْآثَارِ الَّذِی کَانَ یُحْیِی اللَّیْلَ بِالسَّهَرِ إِلَی السَّحَرِ بِمُوَاصَلَهِ الِاسْتِغْفَارِ حَلِیفِ السَّجْدَهِ الطَّوِیلَهِ وَ الدُّمُوعِ الْغَزِیرَهِ وَ الْمُنَاجَاهِ الْکَثِیرَهِ وَ الضَّرَاعَاتِ الْمُتَّصِلَهِ الْجَمِیلَهِ وَ مَقَرِّ النُّهَی وَ الْعَدْلِ وَ الْخَیْرِ وَ الْفَضْلِ وَ النَّدَی وَ الْبَذْلِ وَ مَأْلَفِ الْبَلْوَی وَ الصَّبْرِ وَ الْمُضْطَهَدِ بِالظُّلْمِ وَ الْمَقْبُورِ بِالْجَوْرِ وَ الْمُعَذَّبِ فِی قَعْرِ السُّجُونِ وَ ظُلَمِ الْمَطَامِیرِ ذِی السَّاقِ الْمَرْضُوضِ بِحَلَقِ الْقُیُودِ وَ الْجَنَازَهِ الْمُنَادَی عَلَیْهَا بِذُلِّ الِاسْتِخْفَافِ وَ الْوَارِدِ عَلَی جَدِّهِ الْمُصْطَفَی وَ أَبِیهِ الْمُرْتَضَی وَ أُمِّهِ سَیِّدَهِ النِّسَاءِ بِإِرْثٍ مَغْصُوبٍ وَ وَلَاءٍ مَسْلُوبٍ وَ أَمْرٍ مَغْلُوبٍ وَ دَمٍ مَطْلُوبٍ وَ سَمٍّ مَشْرُوبٍ.

اللَّهُمَّ وَ کَمَا صَبَرَ عَلَی غَیْظِ الْمِحَنِ وَ تَجَرَّعَ فِیکَ غُصَصَ الْکُرَبِ وَ اسْتَسْلَمَ لِرِضَاکَ وَ أَخْلَصَ الطَّاعَهَ لَکَ وَ مَحَضَ الْخُشُوعَ وَ اسْتَشْعَرَ الْخُضُوعَ وَ عَادَی الْبِدْعَهَ وَ أَهْلَهَا وَ لَمْ یَلْحَقْهُ فِی شَیْ ءٍ مِنْ أَوَامِرِکَ وَ نَوَاهِیکَ لَوْمَهُ لَائِمٍ صَلِّ عَلَیْهِ صَلَاهً نَامِیَهً مُنِیفَهً زَاکِیَهً تُوجِبُ لَهُ بِهَا شَفَاعَهَ أُمَمٍ مِنْ خَلْقِکَ وَ قُرُونٍ مِنْ بَرَایَاکَ وَ بَلِّغْهُ عَنَّا تَحِیَّهً وَ سَلَاماً وَ آتِنَا مِنْ لَدُنْکَ فِی مُوَالاتِهِ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً وَ مَغْفِرَهً وَ

ص: 17

رِضْوَاناً إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَمِیمِ وَ التَّجَاوُزِ الْعَظِیمِ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ ثُمَّ تُصَلِّی رَکْعَتَیِ الزِّیَارَهِ وَ تَقُولُ عَقِیبَهُمَا وَ أَنْتَ قَائِمٌ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحُرْمَهِ مَنْ عَاذَ بِکَ مِنْکَ وَ لَجَأَ إِلَی عِزِّکَ وَ اسْتَظَلَّ بِفَیْئِکَ وَ اعْتَصَمَ بِحَبْلِکَ وَ لَمْ یَثِقْ إِلَّا بِکَ یَا جَزِیلَ الْعَطَایَا یَا فَکَّاکَ الْأُسَارَی یَا مَنْ سَمَّی نَفْسَهُ مِنْ جُودِهِ وَهَّاباً أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ لَا تَرُدَّنِی مِنْ هَذَا الْمَقَامِ خَائِباً فَإِنَّ هَذَا مَقَامٌ تُغْفَرُ فِیهِ الذُّنُوبُ الْعِظَامُ وَ تُرْجَی فِیهِ الرَّحْمَهُ مِنَ الْکَرِیمِ الْعَلَّامِ مَقَامٌ لَا یَخِیبُ فِیهِ السَّائِلُونَ وَ لَا یُجْبَهُ فِیهِ بِالرَّدِّ الرَّاغِبُونَ مَقَامُ مَنْ لَاذَ بِمَوْلَاهُ رَغْبَهً وَ تَبَتَّلَ إِلَیْهِ رَهْبَهً مَقَامُ الْخَائِفِ مِنْ یَوْمٍ یَقُومُ فِیهِ النَّاسُ لِرَبِّ الْعالَمِینَ وَ لَا تَنْفَعُ فِیهِ شَفاعَهُ الشَّافِعِینَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ کَانَ مِنَ الْفَائِزِینَ ذَلِکَ یَوْمٌ لا یَنْفَعُ فِیهِ مالٌ وَ لا بَنُونَ إِلَّا مَنْ أَتَی اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّهُ لِلْمُتَّقِینَ وَ قِیلَ لَهُمْ هذا ما کُنْتُمْ تُوعَدُونَ لِکُلِّ أَوَّابٍ حَفِیظٍ مَنْ خَشِیَ الرَّحْمنَ بِالْغَیْبِ وَ جاءَ بِقَلْبٍ مُنِیبٍ ادْخُلُوها بِسَلامٍ ذلِکَ یَوْمُ الْخُلُودِ اللَّهُمَّ فَاجْعَلْنِی مِنَ الْمُخْلَصِینَ الْفَائِزِینَ وَ اجْعَلْنِی مِنْ وَرَثَهِ جَنَّهِ النَّعِیمِ وَ اغْفِرْ لِی وَ لِوَالِدَیَّ وَ لِوُلْدِی یَوْمَ الدِّینِ وَ أَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ وَ اخْلُفْ عَلَی أَهْلِی وَ وُلْدِی فِی الْغَابِرِینَ وَ اجْمَعْ بَیْنَنَا جَمِیعاً فِی مُسْتَقَرِّ رَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ سَلِّمْنِی مِنْ أَهْوَالِ مَا بَیْنِی وَ بَیْنَ لِقَائِکَ حَتَّی تُبْلِغَنِی الدَّرَجَهَ الَّتِی فِیهَا مُرَافَقَهُ أَحِبَّائِکَ الَّذِینَ عَلَیْهِمْ دَلَلْتَ وَ بِالاقْتِدَاءِ بِهِمْ أَمَرْتَ وَ اسْقِنِی مِنْ حَوْضِهِمْ مَشْرَباً رَوِیّاً سَائِغاً هَنِیئاً لَا أَظْمَأُ بَعْدَهُ وَ لَا أَحْلَا عَنْهُ أَبَداً وَ احْشُرْنِی فِی زُمْرَتِهِمْ وَ تَوَفَّنِی عَلَی مِلَّتِهِمْ وَ اجْعَلْنِی فِی حِزْبِهِمْ وَ عَرِّفْنِی وُجُوهَهُمْ فِی رِضْوَانِکَ وَ الْجَنَّهَ فَإِنِّی رَضِیتُ بِهِمْ أَئِمَّهً وَ هُدَاهً وَ وُلَاهً فَاجْعَلْهُمْ أَئِمَّتِی وَ هُدَاتِی وَ وُلَاتِی فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ وَ لَا تُفَرِّقْ بَیْنِی وَ بَیْنَهُمْ طَرْفَهَ عَیْنٍ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ آمِینَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ وَ صَلِّ مَا تَخْتَارُ وَ ادْعُ بِمَا تُرِیدُ(1).

**[ترجمه]زیارت دیگری برای سرورمان، امام موسی کاظم علیه السلام: طبق آنچه پیش از این گفته شد، اذن ورود می­گیری و سپس پای راستت را هنگام وارد شدن، جلوتر می­گذاری و پس از آن که داخل شدی، صد مرتبه تکبیر می­گویی و مقابل ضریح می­ایستی و می­گویی:

درود بر تو ای بنده شایسته، درود بر تو ای نور درخشنده، درود بر تو ای ماه تابان، درود بر تو ای باران سودمند، درود بر تو ای امام کاظم، درود بر تو ای ولیّ خدا و حجت او، درود بر تو ای نور خدا در تاریکی­ها، درود برتو ای - عضو - خاندان خدا، درود بر تو ای درگاه خدا، درود بر تو ای برگزیده خدا، درود بر تو ای بنده خاص خدا، درود بر تو ای راز به ودیعه سپرده شده خدا، درود بر تو ای راه خدا، درود بر تو ای زیور نیکان، درود بر تو ای ادامه نژاد پاکان، درود بر تو ای عنصر خوبان، درود برتو ای وسیله آزمون آفریدگان، درود بر تو ای کسی که برای خداوند در مورد امامت او بداء حاصل شد؛ درود بر تو ای میراث­دار دانش پیامبران، و نژاد پاک جانشینان، و گواه روز جزا .

گواهی می­دهم که تو و پدرانت که قبل از تو بودند و فرزندانت که بعد از تو هستند، سروران و دوستان و پیشوایان من هستند؛ گواهی می­دهم که شما برگزیدگان خدا و انتخاب شدگان و حجت رسای خدا هستید که با علم خود، شما را انتخاب نمود، و شما را یاورانی برای دینش، قیام کننده به فرمانش، و خزانه­دار حکمتش، و نگهبانانی برای رازش، و اساس و پایه­های توحیدش، معادن برای کلماتش، و بازگو کنندگانی برای وحی­اش و گواهانی بر بندگانش قرار داد؛ و آفریدگانش را به شما سپرد، و کتابش را به شما داد، و شما را با کرامت­های نزول قرآن مخصوص گردانید، و فضائل تأویل را به شما عطا کرد، و شما را تابوت حکمتش، و عصای عزتش، و مشعل­هایی در سرزمین­هایش، و نشانه­هایی برای بندگانش قرار داد، و از روحش در شما جاری نمود، و شما را از لغزش نگاه داشت، و از ناپاکی پاک نمود، و از شما پلیدی را دور کرد، و شما را از فتنه­ها ایمن نگاه داشت.

به وسیله شما نعمت کامل گشت، و پراکندگی تبدیل به جمع شد، و سخن­ها یکی گشت؛ اطاعت قطعی و محبت واجب تنها برای شماست؛ شما دوستان پاک و بندگان گرامی خداوند هستید؛ ای فرزند رسول خدا، من در حالی که به حق تو آشنا، و نسبت به جایگاه تو بینا، نسبت به دوستانت دوستدار، و نسبت به دشمنانت دشمن هستم، نزد تو آمدم؛ پدر و مادرم فدای تو باد؛ خداوند بر تو درود و سلام فراوان فرستد. - . مصباح الزائر: 200 -

(درودی برای امام موسی کاظم؛ که خداوند بر او درود فرستد.) خدایا، بر محمد و اهل بیت او درود فرست؛ و بر موسی بن جعفر، جانشین نیکوکاران، و پیشوای برگزیدگان، وگنجینه روشنایی­ها، و وارث آرامش و وقار، و حکمت و آثار، کسی که شب را تا سحر برای شب زنده­داری بیدار بود، و پیوسته طلب آمرزش می­نمود، هم­دوش سجده­های طولانی، و اشک­های فراوان، و مناجات بسیار، و زاری­های پی در پی و نیکو بود، و قرارگاه خویشتن­داری و عدالت، و خیر و فضل، و بخشش و بذل، و مونس بلا ها و شکیبایی، و واقع شده تحت فشار ظلم، و مدفون گشته با بیدادگری، و شکنجه کشیده در کنج زندان­ها و تاریکی سلول­ها، با پاهای کبود شده در حلقه­های زنجیر، جنازه­ای که با خواری و خفت بر او فریاد می­زدند، و وارد شده بر جدش مصطفی و پدرش علی مرتضی و مادرش بانوی همه زنان، با ارث غصب شده، و حکومت به زور گرفته شده، و امر [امامت] مغلوب گشته، و خون مورد مطالبه، و زهر نوشیده شده، درود فرست.

خدایا، همان گونه که بر سختی رنج شکیبایی نمود، و جرعه جرعه گرفتاری را به جان خرید، و تسلیم رضای تو گشت، و در طاعت تو اخلاص ورزید، و برای تو بی­آلایش بود، و خضوع در برابر تو را به نمایش گذاشت، و با بدعت و اهل آن دشمنی کرد، در اجرای اوامر و نواهی تو، سرزنش ملامتگران در او مؤثر واقع نگشت، پس بر او درودی با برکت و بلند مرتبه و پاک که مایه شفاعت او بر امت­هایی از آفریدگانت، و گروه هایی از بندگانت باشد، درود فرست؛ و به او از جانب ما تحیّت و سلامی برسان، و از نزد خودت در دوستی او فضل و احسان و آمرزش و خشنودی به ما عطا فرما؛ به راستی که تو دارای فضل و بخشش همه­گیر، و گذشت بزرگ هستی، به خاطر رحمتی که داری، ای مهربان­ترین مهربانان.

سپس دو رکعت نماز زیارت به جای آور و در دنباله آن، در حالت ایستاده بگو: خدایا، من به احترام کسی که از تو به تو پناه آورد، و به عزت تو پناهنده شد، و در زیر سایه­ات قرار گرفت، و به ریسمان تو چنگ زد، و جز به تو اعتماد نکرد، از تو درخواست می­نمایم ای زیاد عطا کننده، ای رها کننده اسیران، ای کسی که خودش را به خاطر جودش بسیار بخشنده نامید، که بر محمد و خاندان محمد درود فرستی، و مرا از این مکان نومید بر مگردانی، چرا که اینجا، جایی است که در آن گناهان بزرگ آمرزیده می­شود، و در آن رحمت از جانب خداوند بزرگوار و بسیار دانا امید می­رود، و مکانی است که در آن نیازخواهان نومید نمی­شوند، و به مشتاقان جواب رد داده نمی­شود، و جایگاه کسی است که از روی اشتیاق به سرورش پناه برده، و از روی ترس به او روی آورده است؛ و جایگاه کسی است که می­ترسد از روزی که مردم برای پروردگار جهانیان به پا می­خیزند، و و در آن روز، شفاعت شفاعتگران آنها را سود نبخشد، جز آن کسی که خداوند رحمان به او اجازه شفاعت داده و از رستگاران بوده باشد؛ و آن روزی است که در آن هیچ مال و فرزندی سود نمی دهد، مگر کسی که دلی پاک به سوی خدا بیاورد؛ و [آن روز] بهشت برای پرهیزگاران نزدیک می گردد. و به آنان گفته شود: این همان است که وعده یافته اید [و] برای هر توبه کار نگهبانِ [حدود خدا] خواهد بود، آنکه در نهان از خدای بخشنده بترسد و با دلی توبه کار [باز] آید؛ به سلامت [و شادکامی] در آن درآیید [که] این روزِ جاودانگی است.

خدایا، پس مرا از مخلصان و رستگاران، و از وارثان بهشت پرنعمت قرار ده؛ و مرا و پدر و مادرم و فرزندانم را در روز جزا بیامرز؛ و مرا به صالحان ملحق گردان؛ و برای خانواده و فرزندانم در میان باقی­ماندگان، جانشین قرار ده؛ و همه ما را در قرارگاه رحمت خودت گرد آور، ای مهربان­ترین مهربانان.

مرا از سختی­های هراسناکی که بین من و دیدارت وجود دارد، در سلامت بدار؛ تا مرا به درجه­ای برسانی که در آن همراهی دوستانت وجود دارد؛ کسانی که برآنها راهنمایی نمودی، و به پیروی­شان دستور دادی، و به من از حوض ایشان شرابی سیراب کننده و گوارا بنوشان، آن گونه که هرگز بعد از آن تشنه نشوم، و هیچ گاه چیزی شیرین­تر از آن نباشد، و مرا در گروه آنان محشور فرما، و بر آیین آنان بمیران، و مرا در گروه آنان قرار ده، و چهره­هایشان را در بهشت به من بشناسان، به راستی من به امامت و هدایت و ولایت آنان خشنود گشتم، پس آنان را پیشوایان و راهنمایان و سروران من در دنیا و آخرت قرار ده، و بین من و آنها به اندازه یک چشم بر هم زدن جدایی میانداز، ای مهربان­ترین مهربانان؛ بپذیر ای پروردگار جهانیان. و به دلخواه خودت نماز به جای آور و هر آن چه می­خواهی، دعا کن. - . مصباح الزائر: 201 - 202 -

**[ترجمه]

عَلَی ضَرِیحِهِ وَ تَقُولُ:

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَفْوَهَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا نُورَ اللَّهِ فِی ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا إِمَامَ الْمُتَّقِینَ وَ وَارِثَ عِلْمِ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا سُلَالَهَ الْوَصِیِّینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا شَاهِدَ یَوْمِ الدِّینِ أَشْهَدُ أَنَّکَ وَ آبَاءَکَ الَّذِینَ کَانُوا مِنْ قَبْلِکَ وَ أَبْنَاءَکَ الَّذِینَ یَکُونُونَ مِنْ بَعْدِکَ مَوَالِیَّ وَ أَوْلِیَائِی وَ أَئِمَّتِی وَ قَادَتِی فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ.

وَ أَشْهَدُ أَنَّکُمْ أَصْفِیَاءُ اللَّهِ وَ خِیَرَتُهُ مِنْ خَلْقِهِ وَ حُجَّتُهُ الْبَالِغَهُ انْتَجَبَکُمْ لِعِلْمِهِ وَ جَعَلَکُمْ خَزَنَهً لِسِرِّهِ وَ أَرْکَاناً لِتَوْحِیدِهِ وَ تَرَاجِمَهً لِوَحْیِهِ وَ مَعَادِنَ لِکَلِمَاتِهِ وَ شُهُوداً لَهُ عَلَی عِبَادِهِ وَ اسْتَرْعَاکُمْ أَمْرَ خَلْقِهِ وَ خَصَّکُمْ بِکَرَائِمِ التَّنْزِیلِ وَ أَعْطَاکُمُ التَّأْوِیلَ وَ جَعَلَکُمْ أَبْوَاباً لِحِکْمَتِهِ وَ مَنَاراً فِی بِلَادِهِ وَ أَعْلَاماً لِعِبَادِهِ وَ ضَرَبَ لَکُمْ مَثَلًا مِنْ نُورِهِ وَ عَصَمَکُمْ مِنَ الزَّلَلِ وَ طَهَّرَکُمْ مِنَ الدَّنَسِ وَ آمَنَکُمْ مِنَ الْفِتَنِ فَبِکُمْ تَمَّتِ النِّعْمَهُ وَ اجْتَمَعَتْ بِکُمُ الْفُرْقَهُ وَ بِکُمُ انْتَظَمَتِ الْکَلِمَهُ وَ لَکُمُ الطَّاعَهُ الْمُفْتَرَضَهُ وَ الْمَوَدَّهُ الْوَاجِبَهُ الْمُوَظَّفَهُ وَ أَنْتُمْ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ النُّجَبَاءُ أَحْیَا بِکُمُ الصِّدْقَ فَنَصَحْتُمْ لِعِبَادِهِ وَ دَعَوْتُمْ إِلَی کِتَابِ اللَّهِ وَ طَاعَتِهِ وَ نَهَیْتُمْ عَنْ مَعَاصِی اللَّهِ وَ ذَبَبْتُمْ عَنْ دِینِ اللَّهِ أَتَیْتُکَ یَا مَوْلَایَ یَا أَبَا إِبْرَاهِیمَ مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ یَا ابْنَ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ ابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ وَ ابْنَ سَیِّدَهِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ عَارِفاً بِحَقِّکَ مُسْتَبْصِراً بِشَأْنِکَ مُصَدِّقاً بِوَعْدِکَ مُوَالِیاً لِأَوْلِیَائِکَ مُعَادِیاً لِأَعْدَائِکَ فَعَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ مِنِّی أَفْضَلُ التَّحِیَّهِ وَ السَّلَامِ ثُمَّ تَقُولُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی حُجَّتِکَ مِنْ خَلْقِکَ وَ أَمِینِکَ فِی بِلَادِکَ وَ خَلِیفَتِکَ فِی عِبَادِکَ وَ لِسَانِ حِکْمَتِکَ وَ مَنْهَجِ حَقِّکَ وَ مَقْصَدِ سَبِیلِکَ وَ السَّبَبِ إِلَی طَاعَتِکَ وَ صِرَاطِکَ الْمُسْتَقِیمِ وَ خَازِنِکَ وَ الطَّرِیقِ إِلَیْکَ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ فَرَطِ أَنْبِیَائِکَ وَ سُلَالَهِ أَصْفِیَائِکَ دَاعِی الْحِکْمَهِ وَ خَازِنِ الْحِلْمِ وَ کَاظِمِ الْغَیْظِ وَ صَائِمِ الْقَیْظِ وَ إِمَامِ الْمُؤْمِنِینَ وَ زَیْنِ الْمُهْتَدِینَ الْحَاکِمِ الرَّضِیِّ وَ الْإِمَامِ الزَّکِیِ

ص: 19

الْوَفِیِّ الْوَصِیِّ.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ وَ عَلَی الْأَئِمَّهِ مِنْ آبَائِهِ وَ وُلْدِهِ وَ احْشُرْنِی فِی زُمْرَتِهِ وَ اجْعَلْنِی فِی حِزْبِهِ وَ لَا تَحْرِمْنِی مُشَاهَدَتَهُ اللَّهُمَّ فَکَمَا مَنَنْتَ عَلَیَّ بِوَلَایَتِهِ وَ بَصَّرْتَنِی طَاعَتَهُ وَ هَدَیْتَنِی لِمَوَدَّتِهِ وَ رَزَقْتَنِی الْبَرَاءَهَ مِنْ عَدُوِّهِ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تَجْعَلَنِی مَعَهُ وَ مَعَ الْأَئِمَّهِ مِنْ آبَائِهِ وَ وُلْدِهِ بِرَحْمَتِکَ وَ مَعَ مَنِ ارْتَضَیْتَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ بِوَلَایَتِهِ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ وَ خَیْرَ النَّاصِرِینَ.

ثُمَّ تُصَلِّی عَلَیْهِ بِمَا تَقَدَّمَ فِی الزِّیَارَهِ الثَّانِیَهِ وَ تُصَلِّی صَلَاهَ الزِّیَارَهِ وَ تَدْعُو بَعْدَهَا بِالدُّعَاءِ الَّذِی تَقَدَّمَ عَقِیبَ صَلَاهِ تِلْکَ الزِّیَارَهِ ثُمَّ تَمْضِی فَتَقِفُ عِنْدَ رِجْلَیْهِ علیه السلام وَ تَقُولُ:

اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْکَشَفَ الْغِطَاءُ وَ ضَاقَتِ الْأَرْضُ وَ مَنَعَتِ السَّمَاءُ وَ أَنْتَ یَا رَبِّ الْمُسْتَعَانُ وَ إِلَیْکَ یَا رَبِّ الْمُشْتَکَی اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الَّذِینَ فَرَضْتَ طَاعَتَهُمْ وَ عَرَّفْتَنَا بِذَلِکَ مَنْزِلَتَهُمْ وَ فَرِّجْ عَنَّا کَرْبَنَا قَرِیباً کَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ یَا أَبْصَرَ النَّاظِرِینَ وَ یَا أَسْمَعَ السَّامِعِینَ وَ یَا أَسْرَعَ الْحَاسِبِینَ وَ یَا أَحْکَمَ الْحَاکِمِینَ یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ یَا مُصْطَفَی یَا مُرْتَضَی یَا مُرْتَضَی یَا مُصْطَفَی انْصُرَانِی فَإِنَّکُمَا نَاصِرَایَ وَ اکْفِیَانِی فَإِنَّکُمَا کَافِیَایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی تَقُولُ ذَلِکَ حَتَّی یَنْقَطِعَ النَّفَسُ ثُمَّ تَسْأَلُ حَاجَتَکَ فَإِنَّهَا تُقْضَی بِإِذْنِ اللَّهِ (1)

ثُمَّ تَقِفُ عَلَی قَبْرِ الْجَوَادِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ تُقَبِّلُهُ وَ تَقُولُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ الْبَرَّ التَّقِیَّ الْإِمَامَ الْوَفِیَّ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الرَّضِیُّ الزَّکِیُّ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا نَجِیَّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا سَفِیرَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا سِرَّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ضِیَاءَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا سَنَاءَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا کَلِمَهَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا رَحْمَهَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النُّورُ السَّاطِعُ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْبَدْرُ الطَّالِعُ السَّلَامُ

ص: 20

عَلَیْکَ أَیُّهَا الطَّیِّبُ مِنَ الطَّیِّبِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الطَّاهِرُ مِنَ الْمُطَهَّرِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْآیَهُ الْعُظْمَی السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْحُجَّهُ الْکُبْرَی السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمُطَهَّرُ مِنَ الزَّلَّاتِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمُنَزَّهُ عَنِ الْمُعْضِلَاتِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْعَلِیُّ عَنْ نَقْصِ الْأَوْصَافِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الرَّضِیُّ عِنْدَ الْأَشْرَافِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عَمُودَ الدِّینِ أَشْهَدُ أَنَّکَ وَلِیُّ اللَّهِ وَ حُجَّتُهُ فِی أَرْضِهِ وَ أَنَّکَ جَنْبُ اللَّهِ وَ خِیَرَهُ اللَّهِ وَ مُسْتَوْدَعُ عِلْمِ اللَّهِ وَ عِلْمِ الْأَنْبِیَاءِ وَ رُکْنُ الْإِیمَانِ وَ تَرْجُمَانُ الْقُرْآنِ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مَنِ اتَّبَعَکَ عَلَی الْحَقِّ وَ الْهُدَی وَ أَنَّ مَنْ أَنْکَرَکَ وَ نَصَبَ لَکَ الْعَدَاوَهَ عَلَی الضَّلَالَهِ وَ الرَّدَی أَبْرَأُ إِلَی اللَّهِ وَ إِلَیْکَ مِنْهُمْ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ وَ السَّلَامُ عَلَیْکَ مَا بَقِیتُ وَ بَقِیَ اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ(1)

الصَّلَاهُ عَلَیْهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الزَّکِیِّ التَّقِیِّ وَ الْبَرِّ الْوَفِیِّ وَ الْمُهَذَّبِ الصَّفِیِّ هَادِی الْأُمَّهِ وَ وَارِثِ الْأَئِمَّهِ وَ خَازِنِ الرَّحْمَهِ وَ یَنْبُوعِ الْحِکْمَهِ وَ قَائِدِ الْبَرَکَهِ وَ عَدِیلِ الْقُرْآنِ فِی الطَّاعَهِ وَ وَاحِدِ الْأَوْصِیَاءِ فِی الْإِخْلَاصِ وَ الْعِبَادَهِ وَ حُجَّتِکَ الْعُلْیَا وَ مَثَلِکَ الْأَعْلَی وَ کَلِمَتِکَ الْحُسْنَی الدَّاعِی إِلَیْکَ وَ الدَّالِّ عَلَیْکَ الَّذِی نَصَبْتَهُ عَلَماً لِعِبَادِکَ وَ مُتَرْجِماً لِکِتَابِکَ وَ صَادِعاً بِأَمْرِکَ وَ نَاصِراً لِدِینِکَ وَ حُجَّهً عَلَی خَلْقِکَ وَ نُوراً تُخْرَقُ بِهِ الظُّلَمُ وَ قُدْوَهً تُدْرَکُ بِهِ الْهِدَایَهُ وَ شَفِیعاً تُنَالُ بِهِ الْجَنَّهُ اللَّهُمَّ وَ کَمَا أَخَذَ فِی خُشُوعِهِ لَکَ حَقَّهُ وَ اسْتَوْفَی مِنْ خَشْیَتِکَ نَصِیبَهُ فَصَلِّ عَلَیْهِ أَضْعَافَ مَا صَلَّیْتَ عَلَی وَلِیٍّ ارْتَضَیْتَ طَاعَتَهُ وَ قَبِلْتَ خِدْمَتَهُ وَ بَلِّغْهُ مِنَّا تَحِیَّهً وَ سَلَاماً وَ آتِنَا فِی مُوَالاتِهِ مِنْ لَدُنْکَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً وَ مَغْفِرَهً وَ رِضْوَاناً إِنَّکَ ذُو الْمَنِّ الْقَدِیمِ وَ الصَّفْحِ الْجَمِیلِ.

ثُمَّ صَلِّ صَلَاهَ الزِّیَارَهِ فَإِذَا سَلَّمْتَ فَقُلْ: اللَّهُمَّ أَنْتَ الرَّبُّ وَ أَنَا الْمَرْبُوبُ وَ أَنْتَ الْخَالِقُ وَ أَنَا الْمَخْلُوقُ وَ أَنْتَ الْمَالِکُ

ص: 21

وَ أَنَا الْمَمْلُوکُ وَ أَنْتَ الْمُعْطِی وَ أَنَا السَّائِلُ وَ أَنْتَ الرَّازِقُ وَ أَنَا الْمَرْزُوقُ وَ أَنْتَ الْقَادِرُ وَ أَنَا الْعَاجِزُ وَ أَنْتَ الْقَوِیُّ وَ أَنَا الضَّعِیفُ وَ أَنْتَ الْمُغِیثُ وَ أَنَا الْمُسْتَغِیثُ وَ أَنْتَ الدَّائِمُ وَ أَنَا الزَّائِلُ وَ أَنْتَ الْکَبِیرُ وَ أَنَا الْحَقِیرُ وَ أَنْتَ الْعَظِیمُ وَ أَنَا الصَّغِیرُ وَ أَنْتَ الْمَوْلَی وَ أَنَا الْعَبْدُ وَ أَنْتَ الْعَزِیزُ وَ أَنَا الذَّلِیلُ وَ أَنْتَ الرَّفِیعُ وَ أَنَا الْوَضِیعُ وَ أَنْتَ الْمُدَبِّرُ وَ أَنَا الْمُدَبَّرُ وَ أَنْتَ الْبَاقِی وَ أَنَا الْفَانِی وَ أَنْتَ الدَّیَّانُ وَ أَنَا الْمُدَانُ وَ أَنْتَ الْبَاعِثُ وَ أَنَا الْمَبْعُوثُ وَ أَنْتَ الْغَنِیُّ وَ أَنَا الْفَقِیرُ وَ أَنْتَ الْحَیُّ وَ أَنَا الْمَیِّتُ تَجِدُ مَنْ تُعَذِّبُ یَا رَبِّ غَیْرِی وَ لَا أَجِدُ مَنْ یَرْحَمُنِی غَیْرَکَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ قَرِّبْ فَرَجَهُمْ وَ ارْحَمْ ذُلِّی بَیْنَ یَدَیْکَ وَ تَضَرُّعِی إِلَیْکَ وَ وَحْشَتِی مِنَ النَّاسِ وَ أُنْسِی بِکَ یَا کَرِیمُ ثُمَّ تَصَدَّقْ عَلَیَّ فِی هَذِهِ السَّاعَهِ بِرَحْمَهٍ مِنْ عِنْدِکَ تُهْدِی ءُ بِهَا قَلْبِی وَ تَجْمَعُ بِهَا أَمْرِی وَ تَلُمُّ بِهَا شَعَثِی وَ تُبَیِّضُ بِهَا وَجْهِی وَ تُکْرِمُ بِهَا مَقَامِی وَ تَحُطُّ بِهَا عَنِّی وِزْرِی وَ تَغْفِرُ بِهَا مَا مَضَی مِنْ ذُنُوبِی وَ تَعْصِمُنِی فِیمَا بَقِیَ مِنْ عُمُرِی وَ تَسْتَعْمِلُنِی فِی ذَلِکَ کُلِّهِ بِطَاعَتِکَ وَ مَا یُرْضِیکَ عَنِّی وَ تَخْتِمُ عَمَلِی بِأَحْسَنِهِ وَ تَجْعَلُ لِی ثَوَابَهُ الْجَنَّهَ وَ تَسْلُکُ بِی سَبِیلَ الصَّالِحِینَ وَ تُعِینُنِی عَلَی صَالِحِ مَا أَعْطَیْتَنِی کَمَا أَعَنْتَ الصَّالِحِینَ عَلَی صَالِحِ مَا أَعْطَیْتَهُمْ وَ لَا تَنْزِعْ مِنِّی صَالِحاً أَعْطَیْتَنِیهِ أَبَداً وَ لَا تَرُدَّنِی فِی سُوءٍ اسْتَنْقَذْتَنِی مِنْهُ أَبَداً وَ لَا تُشْمِتْ بِی عَدُوّاً وَ لَا حَاسِداً أَبَداً وَ لَا تَکِلْنِی إِلَی نَفْسِی طَرْفَهَ عَیْنٍ أَبَداً وَ لَا أَقَلَّ مِنْ ذَلِکَ وَ لَا أَکْثَرَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَرِنِی الْحَقَّ حَقّاً فَأَتَّبِعَهُ وَ الْبَاطِلَ بَاطِلًا فَأَجْتَنِبَهُ وَ لَا تَجْعَلْهُ عَلَیَّ مُتَشَابِهاً فَأَتَّبِعَ هَوَایَ بِغَیْرِ هُدًی مِنْکَ وَ اجْعَلْ هَوَایَ تَبَعاً لِطَاعَتِکَ وَ خُذْ رِضَا نَفْسِکَ مِنْ نَفْسِی وَ اهْدِنِی لِمَا اخْتُلِفَ فِیهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِکَ إِنَّکَ تَهْدِی مَنْ تَشَاءُ إِلَی صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ ثُمَّ ادْعُ بِمَا أَحْبَبْتَ (1).

**[ترجمه]زیارت دیگری که با آن امام - موسی کاظم - علیه السلام زیارت می­شود، به این ترتیب است که برای وارد شدن به همان شیوه که در گذشته آمد اذن می­گیری و مقابل ضریح می­ایستی و می­گویی: درود بر تو ای ولی خدا، درود بر تو ای برگزیده خدا، درود بر تو ای حجت خدا، درود بر تو ای نور خدا در تاریکی­های زمین، درود بر تو ای پیشوای پرهیزکاران، و میراث­دار دانش پیشینیان و پسینیان، درود بر تو ای از نسل جانشینان، درود بر تو ای گواه روز جزا، گواهی می­دهم که تو و پدرانت که پیش از تو بودند و فرزندانت که بعد از تو خواهند بود، سروران من و دوستان و پیشوایان و رهبرانم در دنیا وآخرت هستید.

گواهی می­دهم که شما برگزیدگان خدا و انتخاب شدگان او از میان آفریدگانش و حجت رسای او هستید که شما را با علم خود، انتخاب نموده و خزانه­دارهایی برای راز خود، و پایه­هایی برای یکتایی­اش، و بازگو کنندگانی برای وحی­، و محل قرار گرفتن کلماتش، و گواهانی برای بندگانش قرار داد، و امورات آفریدگانش را به شما سپرد، و کرامت­های نزول قرآن را مختص شما گردانید، و به شما دانش تأویل قرآن را عطا نمود، و شما را درهای حکمتش، و مایه روشنی در شهرها، و نشانه­هایی برای بندگانش قرار داد، و شما را برای نور خود، مثال زد، و شما را از لغزش نگاه داشت، و از پلیدی پاک نمود، و از فتنه­ها ایمن نگاه داشت؛ به وسیله شما نعمت کامل شد، و پراکندگی به گردهم­آیی تبدیل گشت، و به وسیله شما کلمه الهی نظم یافت [و وحدت حاصل شد]؛ اطاعت بی چون و چرا، و محبت واجب و سفارش شده تنها برای شما است؛ شما دوستداران برگزیده خداوند هستید که به وسیله شما، راستی را زنده گردانید؛ پس برای بندگانش نصیحت و خیرخواهی نمودید، و آنها را به کتاب خدا و اطاعت او دعوت نمودید، و از گناهان خدا باز داشتید، و از دین خدا دفاع نمودید.

ای سرورم، امام موسی کاظم علیه السلام، ای فرزند آخرین پیامبران، و فرزند پیشوای جانشینان، و فرزند بانوی زنان عالم، در حالی که به حق تو آگاه، و به مقام تو آشنا، و تصدیق کننده وعده تو، و دوستدار دوستانت، و دشمن دشمنانت هستم، نزد تو آمده­ام؛ پس ای سرور من، بهترین درود و سلام از طرف من نثار تو باد.

سپس می­گویی: خدایا، بر حجت خود از میان آفریدگانت، و امانتدار تو در سرزمین هایت، و جانشین تو در بین بندگان، و زبان حکمت، و طریقه حق، و مقصد راه، و دلیل بر طاعت، و راه مستقیم تو، و خزانه­دار و راه به سوی تو، حضرت موسی فرزند جعفر، که بازمانده پیامبرانت، و نسل برگزیدگانت، ندا دهنده حکمت، و خزانه­دار حلم و بردباری، و فرو برنده خشم، و روزه­دار در اوج گرما، و پیشوای مؤمنان، و زیور رهیافتگان، و حاکم پسندیده، و پیشوای پاک باوفا و جانشین - راستین - است، درود فرست.

خدایا، بر او و بر پیشوایان از پدران و فرزندان او درود فرست؛ و مرا در زمره او محشور گردان؛ و در گروه او قرار ده؛ و مرا از زیارت وی محروم مگردان؛ خدایا، همان گونه که با ولایت او بر من منت نهادی، و فرمانبرداری او را به من شناساندی، و مرا به محبت او راهنمایی کردی، و بیزاری از دشمن او را روزی­ام گردانیدی، پس از تو درخواست می­نمایم که با رحمت خودت مرا همراه او و همراه پیشوایان از پدران و فرزندان او و همراه آن مؤمنانی که برای آن ها به داشتن ولایت او خشنود گشتی، قرار دهی؛ ای پروردگار جهانیان و بهترین یاوران.

سپس طبق آن چه در زیارت دوم گفته شد، بر او درود می­فرستی و نماز زیارت به جای می­آوری و بعد از نماز، دعایی را که در تعقیب نماز همان زیارت گفته شد، می­خوانی؛ سپس نزد پاهای حضرت علیه السلام می­ایستی و می­گویی:

خدایا، گرفتاری بزرگ شد، و پنهان آشکار گشت، و پرده برداشته شد، و زمین تنگ شد، و آسمان دریغ نمود، و ای پروردگار تو تنها یاور هستی، و ای پروردگار شکایت تنها به سوی توست؛ خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، همان کسانی که اطاعتشان را واجب گرداندی، و به این وسیله مقامشان را به ما شناساندی؛ و گرفتاری ما را بسان چشم بر هم زدن یا زودتر از آن، از ما بر طرف گردان؛ ای بیناترین بینایان، و ای شنواترین شنوایان، و ای سریع­ترین حساب­رسان، و ای داورترین حاکمان. ای محمد ای علی، ای علی ای محمد، ای مصطفی ای مرتضی، ای مرتضی ای مصطفی، یاری­ام کنید که شما یاران من هستید؛ و کفایتم کنید که شما کفایت کنندگان من هستید؛ ای صاحب الزمان، به فریادم برس؛ به فریادم برس؛ به فریادم برس؛ مرا دریاب؛ مرا دریاب؛ مرا دریاب .

این دعا را تا بریده شدن نفس می­گویی، سپس حاجتت را درخواست می­کنی که به اذن خدا برآورده می­شود. - . مصباح الزائر: 202 - 203 -

سپس نزد قبر امام جواد علیه السلام می­ایستی و بر آن بوسه می­زنی و می­گویی:

درود بر تو ای ابا جعفر محمد فرزند علی، انسان نیکوکار و پرهیزکار، و امام باوفا؛ درود بر تو ای انسان پسندیده و پاک؛ درود بر تو ای ولی خدا؛ درود بر تو ای هم­راز خداوند؛ درود بر تو ای نماینده خداوند؛ درود بر تو ای صاحب راز خدا؛ درود بر تو ای نور خداوند؛ درود بر تو ای فروغ خدا؛ درود بر تو ای کلمه خدا؛ درود بر تو ای رحمت خداوند؛ درود بر تو ای نور درخشنده؛ درود بر تو ای ماه تابان؛ درود بر تو ای پاک از نسل انسان­های پاک؛ درود بر تو ای پاکیزه از نژاد پاکیزگان؛ درود بر تو ای نشانه بزرگ؛ درود بر تو ای حجت بزرگ؛ درود بر تو ای به­دور از لغزش­ها؛ درود بر تو ای منزه از مشکلات؛ درود بر تو ای برتر از کاستی در ویژگی­ها؛ درود بر تو ای پسندیده در نزد مردمان شریف؛ درود بر تو ای ستون دین؛ گواهی می­دهم که تو ولی خدا و حجت او در زمین، و قرب خدا، و برگزیده او، و امانتدار دانش خداوند و دانش پیامبران، و پایه ایمان و ترجمان قرآن هستی.

گواهی می­دهم که هر کسی پیرو تو باشد، بر طریق حق و هدایت است و به درستی که هر کس منکر تو باشد و به دشمنی تو برخیزد، در گمراهی و هلاکت است؛ من از آنها در دنیا و آخرت به درگاه خداوند و آستان تو بیزاری می­جویم؛ و تا زمانی که من هستم و شب و روز برپاست، بر تو درود باد. - . مصباح الزائر: 206 -

(درود فرستادن بر امام جواد؛ که خداوند بر او و خاندانش درود و سلام فرستد.)

خدایا، بر محمد و اهل بیت او درود فرست؛ و بر محمد فرزند علی، آن امام پاکیزه و پرهیزکار، و نیکوکار و باوفا، و پاکیزه و پاک، رهبر امت، و وارث امامان، و خزانه­دار رحمت، و سرچشمه حکمت، و پیشوای برکت، و هم­طراز قرآن در فرمانبرداری، و نمونه­ای از جانشینان در اخلاص و عبادت، و حجت والای تو، و نمونه برجسته، و کلمه نیکوی تو، و دعوت کننده به سوی تو، و راهنمایی کننده به سوی تو، درود فرست؛ همان کسی که او را نشانه­ای بر بندگانت، و مترجم قرآن، و آشکار کننده دستور تو، و یاری کننده دین، و دلیل بر آفریدگانت، و نوری که به وسیله آن تاریکی­ها را شکافتی، و پیشوایی که هدایت به وسیله او به دست می­آید، و شفاعت کننده­ای که بهشت به شفاعت او به دست می­آید، قرار دادی.

خدایا، همچنان که در خشوع خود برای تو، چیزی کم نگذاشت و از خشیت تو، بهره­اش را کامل برگرفت، پس بر او چندین برابر آن مقدار درودی که بر هر دوستی که فرمانبرداری­اش را پسندیدی، و خدمت او را پذیرفتی، فرستادی درود فرست؛ و از طرف ما بر روح پاک آن حضرت، درود و سلام رسان، و در دوستی او از نزد خود به ما فضل و احسان و آمرزش و خشنودی عطا کن؛ به راستی که تو دارای بخشندگی دیرینه و چشم­پوشی نیکو هستی.

سپس نماز زیارت به جای آور و بعد از اینکه سلام نماز را دادی، بگو:

خدایا، تو پروردگار هستی و من پرورش داده شده­ام، تو آفریدگار هستی و من آفریده شده­ام، تو مالک هستی و من مملوک هستم، تو بخشنده هستی و من درخواست کننده­ام، تو روزی دهنده هستی و من روزی­خوارم، تو توانا هستی و من ناتوانم، تو نیرومند هستی و من ضعیف هستم، تو فریادرس هستی و من فریاد بر آورنده هستم، تو جاودانه هستی و من از بین رونده­ام، تو بزرگ هستی و من کوچکم، تو باعظمت هستی و من ناچیزم، تو سرور هستی و من برده­ام، تو عزتمند هستی و من خوارم، تو بلندمرتبه هستی و من پستم، تو تدبیرگر هستی و من در گرو تدبیر تواَم، تو پاینده هستی و من گذرا هستم، تو پاداش دهنده هستی و من مزد گیرنده، تو برانگیزاننده هستی و من برانگیخته شده هستم، تو بی­نیاز هستی و من نیازمندم، تو زنده هستی و من مرده­ام؛ ای پروردگار، تو کسی غیر از من را برای عذاب دادن داری، ولی من کسی غیر از تو را که بر من دلسوزی و مهربانی نماید، ندارم .

خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و ظهور آنها را نزدیک گردان، و بر خواری­ام در برابر تو، و بر زاری­ام به درگاه تو، و بر هراسان بودنم از مردم، و همدم شدنم با تو ای بزرگوار، رحم نما؛ در این لحظه با رحمتی از جانب خودت بر من نیکی فرما، به گونه­ای که قلبم را با آن آرام کنی، و کارم را با آن سامان دهی، و پراکندگی­ام را با آن گرد آوری، و چهره­ام را با آن سفید گردانی، و منزلتم را با آن گرامی داری، و بار گناهم را از من فرو ریزی، و گناهان گذشته­ام را با آن بیامرزی، و مرا در مدت عمر باقی­مانده­ام محافظت کنی، و در تمام مدت آن، مرا به اطاعت خودت و آنچه تو را از من خشنود می­سازد، بکار گیری، و کردارم را به بهترین کردارها منتهی سازی، و بهشت را پاداش آن برای من قرار دهی، و مرا به راه مردمان شایسته بگماری، و مرا در استفاده شایسته از آنچه بخشیده­ای یاری کنی، هم چنان که به نیکان در استفاده شایسته از آنچه به آنها بخشیده­ای یاری دادی؛ و توفیق عمل نیک را که به من عطا نموده­ای، هرگز از من نستانی؛ و مرا به ناشایستی که از آن نجاتم داده­ای، هیچگاه باز مگردانی؛ و مرا مورد سرزنش دشمنان و رشک­بران قرار ندهی؛ و هرگز مرا به اندازه یک چشم بر هم زدن و نه کم­تر از این مقدار و نه بیشتر از آن، به خودم وا مگذاری، ای پروردگار جهانیان.

خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و حق را در شکل حقیقت بنمایان تا از آن پیروی کنم؛ و باطل را در شکل باطل بنمایان تا از آن دوری نمایم، و حق و باطل را بر من مشتبه مساز که مبادا بدون هدایتی از جانب تو، به پیروی از هوای نفس خودم پردازم؛ و نفسم را تابع طاعت خودت قرار ده؛ و از نفسم آنچه را که مورد رضای توست بر گیر؛ و به اذن خودت به حقیقتی که در مورد آن اختلاف نظر به وجود آمده است، راهنمایی­ام کن؛ زیرا تو هر کسی را بخواهی، به راه راست راهنمایی می­کنی. سپس به دلخواه خودت دعا کن. - . مصباح الزائر: 207 - 208 -

**[ترجمه]

الصَّلَاهَ وَ آتَیْتَ الزَّکَاهَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ جَاهَدْتَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ وَ عَبَدْتَ اللَّهَ مُخْلِصاً حَتَّی أَتَاکَ الْیَقِینُ فَعِشْتَ سَعِیداً وَ مَضَیْتَ شَهِیداً یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَکُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ.

ثُمَّ قَبِّلِ التُّرْبَهَ وَ ضَعْ خَدَّکَ الْأَیْمَنَ عَلَیْهَا وَ صَلِّ رَکْعَتَیْنِ لِلزِّیَارَهِ وَ ادْعُ بَعْدَهُمَا بِمَا تَشَاءُ(1).

**[ترجمه]زیارت دیگری برای امام جواد علیه السلام درود بر درگاه روی آورده شده، و راه راست، و عالم تأیید شده، و سرچشمه حکمت­ها، و چراغ تاریکی­ها، و سرور عرب و عجم، هدایت کننده به راه شکوفایی، توفیق داده شده توسط تأیید خداوندی و استواری؛ ای سرور من، ابی جعفر محمد فرزند علی، امام جواد، گواهی می­دهم ای ولی خدا، که تو نماز را به پا داشتی، و زکات را ادا نمودی، و امر به معروف و نهی از منکر کردی، و در راه خدا آن چنان که شایسته بود، جهاد کردی و خدا را خالصانه پرستیدی تا مرگ به سراغ تو آمد؛ پس خوشبخت زندگی کردی و شهید از دنیا رفتی؛ ای کاش من هم با شما بودم و به کامیابی بزرگ نائل می­شدم؛ و رحمت خدا و برکت­های او نثار تو باد.

سپس بر خاک بوسه بزن و صورت راست خود را برآن بگذار و دو رکعت نماز زیارت به جای آور و بعد از آن هر چه می­خواهی، دعا کن. - . مصباح الزائر: 208 -

**[ترجمه]

ثُمَّ تَنْکَبُّ عَلَی الْقَبْرِ وَ تُقَبِّلُهُ وَ تَدْعُو بِمَا تُرِیدُ(1)

ذِکْرُ وَدَاعٍ لَهُ وَ لِلْکَاظِمِ علیهما السلام تَقِفُ عَلَی قَبْرِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ علیه السلام وَ تَقُولُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللَّهِ وَ ابْنَ وَلِیِّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ اللَّهِ وَ ابْنَ حُجَّتِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ فَاطِمَهَ الزَّهْرَاءِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْأَئِمَّهِ الطَّاهِرِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ عَلَی آبَائِکَ الْمُطَهَّرِینَ وَ عَلَی أَبْنَائِکَ الطَّیِّبِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ یَا أَبَا جَعْفَرٍ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ السَّلَامُ عَلَیْکَ سَلَامَ مُوَدِّعٍ لَا سَئِمٍ وَ لَا قَالٍ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ أَسْتَوْدِعُکَ اللَّهَ یَا مَوْلَایَ وَ أَسْتَرْعِیکَ وَ أَقْرَأُ عَلَیْکَ السَّلَامَ آمَنْتُ بِاللَّهِ وَ بِالرَّسُولِ وَ بِمَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اکْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیَارَتِی إِیَّاهُ وَ ارْزُقْنِی زِیَارَتَهُ أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِی فَإِنْ تَوَفَّیْتَنِی فَاحْشُرْنِی مَعَهُ وَ فِی زُمْرَتِهِ وَ زُمْرَهِ آبَائِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ اللَّهُمَّ لَا تُفَرِّقْ بَیْنِی وَ بَیْنَهُ أَبَداً وَ لَا تُخْرِجْنِی مِنْ هَذِهِ الْقُبَّهِ الشَّرِیفَهِ إِلَّا مَغْفُوراً ذَنْبِی مَشْکُوراً سَعْیِی مَقْبُولًا عَمَلِی مَبْرُوراً زِیَارَتِی مَقْضِیّاً حَوَائِجِی قَدْ کَشَفْتَ جَمِیعَ الْبَلَاءِ عَنِّی اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِی مِمَّنْ یَنْقَلِبُ مُفْلِحاً مُنْجِحاً سَالِماً غَانِماً بِأَفْضَلِ مَا یَنْقَلِبُ بِهِ أَحَدٌ مِنْ زُوَّارِهِ وَ مَوَالِیهِ وَ مُحِبِّیهِ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی وَ نَفْسِی وَ أَهْلِی وَ مَالِی یَا مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ وَ یَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ اجْعَلَانِی فِی هَمِّکُمَا وَ صَیِّرَانِی فِی حِزْبِکُمَا وَ أَدْخِلَانِی فِی شَفَاعَتِکُمَا وَ اذْکُرَانِی عِنْدَ رَبِّکُمَا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْکُمَا وَ عَلَی أَهْلِکُمَا وَ لَا فَرَّقَ اللَّهُ بَیْنِی وَ بَیْنَکُمَا وَ لَا قَطَعَ عَنِّی بَرَکَتَکُمَا وَ غَفَرَ لِی وَ لِوَالِدَیَّ وَ لِجَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ إِنَّهُ حَمِیدٌ مَجِیدٌ.

ثُمَّ تَدْعُو بِمَا تُحِبُّ ثُمَّ تَخْرُجُ وَ لَا تَجْعَلْ ظَهْرَکَ إِلَی الضَّرِیحِ وَ امْضِ کَذَلِکَ حَتَّی تَغِیبَ عَنْ مُعَایَنَتِکَ.

ص: 24

إلی هذا انتهی ما أورده السید ره من زیاره الإمامین صلوات الله علیهما(1).

**[ترجمه]زیارت دیگری برای آن حضرت؛ که درودهای خداوند بر او باد.

مقابل قبر حضرت می­ایستی و می­گویی: درود بر تو ای برگزیده خدا، درود بر تو ای دوست خدا، درود بر تو ای ولی خدا، درود بر تو ای حجت خدا، درود بر تو ای نور خدا، درود بر تو ای برگزیده خدا، درود بر تو ای امام فرزند امام، درود بر تو ای فرزند سرور تمام آفریدگان، درود بر تو ای پیراسته از گناهان، درود بر تو ای دعوت کننده به سوی حق و هدایت، درود بر تو ای برطرف کننده شک و گمراهی و نابودی، درود بر تو ای دعوت کننده به سوی خیر و استواری، درود بر تو ای امام معروف به ابی جعفر محمد فرزند علی، امام جواد، درود بر تو ای فرزند بهترین آفریدگان، درود بر تو ای فرزند پیشوایان بزرگوار، درود بر تو ای خزانه­دار دانش، و معدن حکمت، درود بر تو ای تأیید شده به سبب عصمت و پاکدامنی، درود بر تو ای سرور من، ای ابا جعفر محمد فرزند علی، و رحمت خدا و برکت­هایش نثار تو باد.

گواهی می­دهم ای سرور من، که تو نماز را به پا داشتی، و زکات را ادا نمودی، و امر به معروف و نهی از منکر کردی، و کتاب خدا را آن چنان که سزاوار آن بود تلاوت نمودی، و در راه خدا آن چنان که شایسته بود جهاد کردی، و در راه او بر آزار مردم شکیبایی ورزیدی، و خالصانه خدا را عبادت کردی تا اینکه زمان رحلت از این دنیا به سراغ تو آمد؛ من به درگاه خدا از دشمنانت بیزاری می­جویم، و به سوی خدا به واسطه دوستی تو تقرّب می­جویم؛ ای فرزند رسول خدا، من برای زیارت نزد تو آمدم، در حالی که آشنا به حق تو، و پناهنده به قبر تو، و اعتراف کننده به برتری­ات، دوستدار برای کسی که تو را دوست بدارد، و دشمن برای کسی که تو را دشمن بدارد، نسبت به جایگاه تو و به گمراهی کسی که با تو مخالفت ورزد بینا و آشنا، و خواهان شفاعت به وسیله تو به درگاه خداوند هستم، تا گناهم را بیامرزد، و از بدی­هایم در گذرد، پس نزد پروردگارت مرا شفاعت نما.

سپس خود را بر روی قبر بیفکن و آن را ببوس و آنچه می­خواهی، درخواست کن. - . مصباح الزائر: 208 - 209 -

ذکر هنگام وداع آن حضرت و نیز امام موسی کاظم علیهما السلام: کنار قبر امام محمد تقی علیه السلام می­ایستی و می­گویی:

درود بر تو ای ولی خدا و فرزند ولی او، درود بر تو ای حجت خدا و فرزند حجت او، درود بر تو ای فرزند رسول خدا، درود بر تو ای فرزند امیرالمؤمنین، درود بر تو ای فرزند فاطمه زهرا، درود بر تو ای فرزند حسن و حسین، درود بر تو ای فرزند امامان پاک، درود بر تو و بر پدران پاک و بر فرزندان پاکیزه­ات باد؛ درود بر تو ای سرور من، ای ابا جعفر، و رحمت خدا و برکت­های او نثار تو باد. سلام بر تو، سلام وداع کننده­ای که نه خسته شده و نه ملول گشته است، و رحمت خدا و برکت­های او بر تو باد؛ تو را به خدا می­سپارم و از او میخواهم که حق تو را رعایت کند؛ و بر تو سلام می­کنم و به خداوند و به پیامبر و به هر چه از جانب خداوند آمده است، ایمان آوردم.

خدایا، برمحمد و خاندان محمد درود فرست، و نام ما را با گواهان ثبت کن؛ خدایا، این زیارت را آخرین زیارت من از او قرار مده، و زیارتش را تا زمانی که زنده­ام، همواره روزی من گردان، و اگر مرا از دنیا بردی، در زمره او و در زمره پدران پاک و وارسته­اش محشور کن؛ خدایا، هیچگاه بین من و او جدایی مینداز، و مرا از این بارگاه باشکوه خارج مگردان جز آن که گناهم آمرزیده شده، و کوششم مورد سپاس قرار گرفته، و کردارم پذیرفته شده، و زیارتم مورد قبول، و خواسته­هایم برآورده شده، و تمام گرفتاری­ها از من برطرف شده باشد.

خدایا، برمحمد و خاندان محمد درود فرست، و مرا از کسانی که رستگار و موفق و سالم و کامیاب باز می­گردند، به بهترین صورت که هریک از زائران و هواداران و دوستانش باز می­گردند، باز گردان؛ پدر و مادرم و خودم و خانواده­ام و دارایی­ام فدای تو باد، ای موسی فرزند جعفر، و ای محمد فرزند علی؛ مرا مورد توجه و عنایت خود قرار دهید، و از گروه خودتان بنمایید، و در شفاعت خودتان داخل گردانید، و نزد پروردگارتان مرا یاد کنید؛ درود خدا بر شما و بر خانواده شما دو امام؛ خداوند بین من و شما جدایی نیندازد، و برکت شما را از من قطع نگرداند، و مرا و پدر و مادرم و همه مردان و زنان مؤمن را بیامرزد، به راستی که او ستوده و بزرگوار است.

سپس به دلخواه خوت دعا می­کنی، و بدون اینکه به طرف ضریح پشت ­کنی خارج می­شوی، و همین گونه برو تا این که ضریح از دیدگانت ناپدید شود.

آنچه سید - که رحمت خدا بر او باد، - در مورد زیارت این دو امام آورده بود، در اینجا به پایان رسید. - . مصباح الزائر: 209 -

**[ترجمه]

**[ترجمه]زیارت این دو امام در روزهای باشرافت و زمان­های مخصوص به آن دو امام، مانند روز میلاد امام کاظم علیه السلام که هفتم صفر، و روز وفات آن حضرت که بیست و پنجم رجب یا ششم و بنا به قولی، پنجم رجب است، و روز امامت او، که نیمه رجب یا شوال است، و روز ولادت امام جواد علیه السلام که دهم رجب به روایت ابن عیّاش یا هفدهم رمضان یا نیمه آن است، و روز وفات آن حضرت که آخر ذی القعده یا یازدهم آن است، و روز امامت او که همان روز شهادت پدرش علیهما السلام است، همان طور که به زودی خواهد آمد، بیشتر مورد سفارش و مناسب­تر است .

**[ترجمه]

أَحْلَی مِنَ الشَّهْدِ وَ أَلَذَّ مِنَ الزُّبْدِ فَقَالَ لَهُ یَا حُبَابُ یَکُونُ شُرْبُکَ مِنْ هَذِهِ الْعَیْنِ أَمَا إِنَّهُ یَا حُبَابُ سَتُبْنَی إِلَی جَنْبِ مَسْجِدِکَ هَذَا مَدِینَهٌ وَ تَکْثُرُ الْجَبَابِرَهُ فِیهَا وَ یَعْظُمُ الْبَلَاءُ حَتَّی إِنَّهُ لَیُرْکَبُ فِیهَا کُلَّ لَیْلَهِ جُمُعَهٍ سَبْعُونَ أَلْفَ فَرْجٍ حَرَامٍ (1).

**[ترجمه]کشف الیقین: به خط حدیث شناس اخباری، محمد فرزند مشهدی نوشته­ای یافتم که با سند خودش نقل کرده است که جابر بن عبدالله انصاری گفته است: انس فرزند مالک که خدمتکار رسول خدا صلی الله علیه و آله بود، برای ما نقل کرد و گفت: هنگامی که امیرالمؤمنین علی بن ابی­طالب از جنگ نهروان باز گشت، در براثا فرود آمد، در آن جا عابدی وجود داشت که در مسکن خودش ساکن بود و نامش حباب بود. وقتی عابد، فریاد و صدای لشکر را شنید از مسکن به سمت بیابان روی کرد و نگاهی به سپاه امیرالمؤمنین علیه السلام انداخت وآن امر را ناپسند دانست و زود پایین آمد و گفت: این سپاه چیست؟ و فرمانده این سپاه چه کسی است؟ به او گفته شد: او امیرالمؤمنین علیه السلام است که از جنگ نهروان باز گشته است. حباب به سرعت از بین مردم عبور کرد و مقابل امیرالمؤمنین ایستاد و گفت: درود بر تو ای امیرالمؤمنین حقیقی و راستین!

امیرالمؤمنین فرمود: از کجا فهمیدی که من امیرالمؤمنین حقیقی و راستین هستم؟ حباب به او گفت: دانشمندان و بزرگان دینی ما، خبر آن را به ما داده­اند. حضرت فرمود: ای حباب! عابد به او گفت: شما از کجا اسم مرا می­دانی؟ امام فرمود: حبیب من رسول خدا صلی الله علیه و آله آن را به من آموخته است. حباب گفت: دستت را جلوتر بیاور؛ گواهی می­دهم که هیچ خدایی جز الله نیست و محمد، فرستاده خدا است و تو، علی فرزند ابی­طالب، جانشین او هستی. امیرالمؤمنین فرمود: در کجا ساکن هستی؟ حباب گفت: من در صومعه­ام که همین جا قرار دارد، ساکن هستم. امیرالمؤمنین فرمود: از امروز به بعد در این جا ساکن نباش، اما در این جا مسجدی بنا کن و آن را به نام سازنده آن نامگذاری نما؛ مردی به اسم براثا آن مسجد را بنا نمود و مسجد به نام سازنده­اش براثا نامیده شد.

سپس فرمود: ای حباب، از کجا آب می­نوشی؟ گفت: ای امیرالمؤمنین، از نهر دجله که این جا قرار دارد؛ امام فرمود: چرا در این جا چشمه یا چاهی حفر نمی­کنی؟ حباب به امام گفت: ای امیرالمؤمنین، هر زمان چاهی حفر می­کنیم، آن را شور و ناگوار می­یابیم؛ امیرالمؤمنین علیه السلام به او فرمود: در این مکان چاهی حفر کن؛ وی حفر کرد و تخته سنگی در برابرشان بیرون آمد، به طوری که نتوانستند آن را در آورند؛ امیرالمؤمنین علیه السلام آن تخته سنگ را در آورد و به دنبال آن، چشمه­ای شیرین­تر از عسل و گواراتر از سرشیر جوشیدن گرفت. امام به او فرمود: ای حباب، آب آشامیدنی تو از این چشمه خواهد بود؛ اما ای حباب، در کنار این مسجد تو، شهری ساخته خواهد شد که ستمگران در آن زیاد می­شوند و گرفتاری در آن شهر، بزرگ می­شود، تا اینکه هر شب جمعه در آنجا، هفتاد هزار زنا صورت می­گیرد. - . کشف الیقین: 156 -157 -

**[ترجمه]

فِی خَیْمَهٍ مِنَ الْمَوْضِعِ عَلَی دَعْوَهٍ ثُمَّ قَالَ أَرْضُ بَرَاثَا هَذَا بَیْتُ مَرْیَمَ علیها السلام هَذَا الْمَوْضِعُ الْمُقَدَّسُ صَلَّی فِیهَا الْأَنْبِیَاءُ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ علیهما السلام وَ لَقَدْ وَجَدْنَا أَنَّهُ صَلَّی فِیهِ إِبْرَاهِیمُ قَبْلَ عِیسَی علیهما السلام (1).

**[ترجمه]امالی الطوسی: امام باقر علیه السلام فرمود: زمانی که امیرالمؤمنین علیه السلام از نبرد با خوارج باز گشت، از سرزمین زوراء عبورکرد و به مردم فرمود: اینجا سرزمین زوراء است؛ بروید و از آن دور شوید؛ چرا که واقع شدن خواری و ذلت در آن، سریع­تر از فرو رفتن میخ در سبوس است. وقتی به قسمتی از سرزمین بغداد آمد، فرمود: نام این سرزمین چیست؟ گفته شد: سرزمین نجرا؛ حضرت فرمود: - نجرا - سرزمینی بایر است؛ از اینجا دور شوید و به سمت راست حرکت کنید. وقتی به سمت راست آمد، با عابدی که در صومعه بود، رو به رو شد؛ به او فرمود: ای عابد، آیا می­توانم در اینجا اطراق کنم؟ عابد به او گفت: با سپاهت در این سرزمین اطراق نکن؛ فرمود: چرا؟ گفت: زیرا در این سرزمین جز پیامبر و جانشین پیامبر که با سپاهیانش در راه خداوند عز و جل نبرد می­کند، کسی فرود نمی­آید؛ در کتاب­هایمان این گونه یافته­- و خوانده­-­ایم. امیرالمؤمنین عیله السلام فرمود: من همان فرد هستم؛ عابد به سمت حضرت آمد و گفت: مرا به آیین اسلام در بیاور؛ چرا که من در انجیل وصف تو را یافته­ام و اینکه تو در سرزمین براثا خانه مریم و سرزمین عیسی علیهما السلام فرود می­آیی. امیرالمؤمنین فرمود: بایست و ما را از چیزی آگاه مساز. سپس به قسمتی از سرزمین آمد و فرمود: با دست های خود زمین را بکنید و خود حضرت نیز با دستش زمین را کند و چشمه­ای جوشان فوران کرد؛ و فرمود: این چشمه مریم است که برای او جوشیدن گرفت.

سپس فرمود: در اینجا به اندازه هفده ذراع حفر کنید؛ حفر کردند و تخته سنگی سفید رنگ نمایان گشت؛ به دنبال این، حضرت علیه السلام فرمود: بر روی این تخته سنگ بود که مریم، عیسی را از دوشش برداشت و بر روی آن نهاد و در اینجا نماز خواند. سپس امیرالمؤمنین علیه السلام آن تخته سنگ را راست نمود و به سمت آن نماز خواند و در آنجا چهار روز اقامت نمود و نماز را کامل ­می­خواند، و خانواده خویش را در چادری که با آن موضع به اندازه رسیدن صدای یک انسان فاصله داشت، اسکان داد؛ سپس فرمود: - اینجا - سرزمین براثا و این خانه مریم علیه السلام و مکان مقدّسی است که پیامبران در آن نماز خوانده­اند. امام محمد باقر علیه السلام فرمود: ما نیز چنین یافته­ایم که ابراهیم علیه السلام قبل از عیسی علیه السلام در آن مکان نماز خوانده است. - . امالی طوسی 1 : 202؛ چاپ نجف اشرف -

**[ترجمه]

**[ترجمه]در روایتی آمده است که ترسا گفت: در انجیل خوانده­ام که ایلیا جانشین البارقلیطا، محمد، پیامبر امی و آخرین فرد از پیامبران خداوند و فرستادگان او که قبل از وی بودند، در این مکان نماز می­خواند؛- و این مطلب را در ضمن سخنان بسیاری بیان کرد- هر کس او را درک نماید، باید از نوری که او آورده است، پیروی نماید؛ به یقین بدانید که در آخر الزمان در این مکان درختی کاشته میشود که میوه­اش هرگز فاسد نمی­شود. - . مناقب ابن شهرآشوب 2 : 100؛ چاپ نجف اشرف -

**[ترجمه]

رد فیه الشمس علی أمیر المؤمنین صلوات الله علیه بعد وفاه النبی صلی الله علیه و آله و هو أیضا الآن معمور و معروف (1).

و قال الشهید رحمه الله فی الذکری (2)

و من المساجد الشریفه مسجد براثا فی غربی بغداد و هو باق إلی الآن رأیته و صلیت فیه.

رَوَی الْجَمَاعَهُ عَنْ جَابِرٍ الْأَنْصَارِیِّ قَالَ: صَلَّی بِنَا عَلِیٌّ علیه السلام بِبَرَاثَا بَعْدَ رُجُوعِهِ مِنْ قِتَالِ الشُّرَاهِ وَ نَحْنُ زُهَاءُ مِائَهِ أَلْفِ رَجُلٍ فَنَزَلَ نَصْرَانِیٌّ مِنْ صَوْمَعَتِهِ فَقَالَ أَیْنَ عَمِیدُ هَذَا الْجَیْشِ فَقُلْنَا هَذَا فَأَقْبَلَ إِلَیْهِ وَ سَلَّمَ عَلَیْهِ ثُمَّ قَالَ یَا سَیِّدِی أَنْتَ نَبِیٌّ قَالَ لَا النَّبِیُّ سَیِّدِی قَدْ مَاتَ قَالَ أَ فَأَنْتَ وَصِیُّ نَبِیٍّ قَالَ نَعَمْ فَقَالَ إِنَّمَا بَنَیْتُ الصَّوْمَعَهَ مِنْ أَجْلِ هَذَا الْمَوْضِعِ وَ هُوَ بِبَرَاثَا وَ قَرَأْتُ فِی الْکُتُبِ الْمُنْزَلَهِ أَنَّهُ لَا یُصَلِّی فِی هَذَا الْمَوْضِعِ بِذَا الْجَمْعِ إِلَّا نَبِیٌّ أَوْ وَصِیُّ نَبِیٍّ ثُمَّ أَسْلَمَ فَقَالَ لَهُ عَلِیٌّ علیه السلام مَنْ صَلَّی هَاهُنَا قَالَ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ وَ أُمُّهُ فَقَالَ لَهُ عَلِیٌّ علیه السلام وَ الْخَلِیلُ علیه السلام.

ص: 30

**[ترجمه]این مسجد هم اکنون موجود است و بین جاده بغداد و زیارتگاه کاظمین قرار دارد و مستحب است در آن نماز خوانده شود و نیازها درخواست گردد. بعضی از اصحاب گفته­اند نماز خواندن در مسجد شمس خارج حله مستحب است و آن، مسجدی است که خورشید در آنجا بعد از وفات پیامبر صلی الله علیه و آله بر امیرالمؤمنین علیه السلام برگشت داده شد. این مسجد نیز در حال حاضر، پابرجا و معروف است. - . این مسجد هم چنان در قسمت چپ خروجی حله به کربلا است و به دلیل کرامتش که بدان اشاره شد، متبرک و مقصد زائران است. -

شهید - که رحمت خداوند شامل حال او باد، - در کتاب الذکری گفته است: - . الذکری: 155؛ چاپ ایران: 1271 - از مساجد با ارزش، مسجد براثا در قسمت غربی بغداد است و هم­اکنون پابرجا است؛ من آن را دیده و در آن نماز خواند­ه­ام. عده­ای از جابر انصاری روایت کرده­اند که گفته است: امام علی علیه السلام بعد از بازگشتن از جنگ خوارج، در براثا با ما - به عنوان امام جماعت - نماز خواند و ما تقریباً صد هزار نفر بودیم. مردی مسیحی از دیر خود بیرون آمد و گفت: فرمانده این لشکر کیست؟ گفتیم: این شخص؛ وی به سمت امام رفت و بر او سلام کرد.

سپس گفت: ای سرورم، آیا شما پیامبر هستید؟ حضرت فرمود: خیر؛ پیامبر، سرور من است که رحلت نموده است.وی گفت: پس جانشین پیامبر هستی؟ حضرت فرمود: بلی؛ وی گفت: صومعه به خاطر این مکان ساخته شده است که در براثا قرار دارد و در کتاب­های آسمانی خوانده­ام در این مکان، فقط پیامبر و جانشین پیامبر با چنین جماعتی نماز می­خواند؛ و سپس اسلام آورد. علی علیه السلام به او فرمود: چه کسی در این مکان نماز خوانده است؟ وی گفت: عیسی فرزند مریم و مادرش. علی علیه السلام به او فرمود: و همین­طور حضرت ابراهیم علیه السلام - نیز در آن نماز خوانده است. -

**[ترجمه]

**[ترجمه]امالی الصدوق: امام رضا علیه السلام فرمود: بارگاهی در خراسان وجود دارد که در آینده محل آمد و رفت فرشتگان قرار می­گیرد و پیوسته دسته­ای از آنها از آسمان فرود می­آیند و دسته­ای بالا می­روند، تا اینکه در صور دمیده شود. به امام گفته شد: ای پسر رسول خدا، این کدام بارگاه است؟ حضرت فرمود: آن بارگاه در سرزمین طوس قرار دارد و به خدا سوگند، آن باغی از باغ­های بهشت است؛ هر کس مرا در آن بارگاه زیارت نماید، مانند کسی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله را زیارت کرده باشد، و خداوند تبارک و تعالی برای او به سبب آن زیارت، ثواب هزار حج مورد سپاس و هزار عمره پذیرفته می­نویسد، و من و پدرانم در روز قیامت شفاعت کنندگان او خواهیم بود.

عیون الاخبار: قطّان و طالقانی و نقاش، همگی مثل این روایت را از احمد همدانی نقل کرده­اند .

**[ترجمه]

**[ترجمه]عیون الاخبار، امالی الصدوق: از امام رضا علیه السلام روایت شده است که مردی از اهل خراسان به حضرت گفت: ای پسر رسول خدا، من در خواب، پیامبر را دیدم که به من می­فرمود: آن گاه که یکی از خاندان من در سرزمین شما دفن شود، و عهده­دار امانت من بشوید، و ستاره­ام در سرزمین شما پنهان گردد، چگونه خواهید بود؟ امام رضا علیه السلام به او فرمود: من در سرزمین شما دفن می­شوم، و من پاره تن پیامبرتان هستم، و من همان امانت و ستاره هستم؛ آگاه باش که هر کس مرا زیارت نماید، در حالی که به آن چه خداوند تبارک و تعالی از حق و طاعت من واجب نموده است، آگاه باشد، من و پدرانم در روز قیامت شفاعت کنندگان او خواهیم بود و هر کس که ما شفاعت کنندگان او در روز قیامت باشیم، نجات خواهد یافت، هر چند باری به سنگینی گناه دو گروه بزرگ آدمیان و پریان بر دوش او باشد.

پدرم از جدم و او از طریق پدرش، از پدرانش علیهم السلام نقل کرده که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس مرا در خواب ببیند، به یقین مرا دیده است؛ زیرا شیطان در صورت من و در صورت یکی از جانشنانم و در صورت هیچ یک از پیروان آنان در نمی­آید و به راستی، خواب راستین، یکی از هفتاد جزء پیامبری است. - . عیون الاخبار 2: 257؛ امالی شیخ صدوق: 64 -

**[ترجمه]

الْمِصْرِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ أَبِی حُجْرٍ عَنْ قَبِیصَهَ عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: سَتُدْفَنُ بَضْعَهٌ مِنِّی بِخُرَاسَانَ مَا زَارَهَا مَکْرُوبٌ إِلَّا نَفَّسَ اللَّهُ کُرْبَتَهُ وَ لَا مُذْنِبٌ إِلَّا غَفَرَ اللَّهُ ذُنُوبَهُ (1).

**[ترجمه]عیون الاخبار، امالی الصدوق: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: پاره تن من در خراسان دفن می­گردد؛ هیچ شخص گرفتار او را زیارت نمی­کند، جز آن که خداوند غم او را بر طرف می­کند؛ و هیچ گنهکاری او را زیارت نمی­کند، جز آن که خداوند گناه او را می­آمرزد. - . عیون الاخبار 2: 257؛ امالی صدوق: 119 -

**[ترجمه]

عَهِدَهُ إِلَیَّ أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله أَلَا فَمَنْ زَارَنِی فِی غُرْبَتِی کُنْتُ أَنَا وَ آبَائِی شُفَعَاءَهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَ مَنْ کُنَّا شُفَعَاءَهُ نَجَا وَ لَوْ کَانَ عَلَیْهِ مِثْلُ وِزْرِ الثَّقَلَیْنِ (1).

**[ترجمه]عیون الاخبار، امالی الصدوق: علی بن حسن بن فضّال از پدرش نقل کرده و گفته است: از امام رضا علیه السلام شنیدم که می­فرمود: من با زهر، مسموم گشته و کشته می­شوم و در دیار غربت دفن می­گردم؛ این را از روی قولی که پدرم به من داده است می دانم و پدرم این را از پدرش و او از پدرانش و آنان از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل کرده­اند. پس هر کس مرا در دیار غربت زیارت نماید، من و پدرانم در روز قیامت شفاعت کنندگان او خواهیم بود، و هر کس که ما شفاعت کنندگان او باشیم، نجات خواهد یافت؛ هر چند بر دوش او به میزان بار گناهان آدمیان و پریان، باشد. - . عیون الاخبار 2: 263؛ امالی صدوق: 611 -

**[ترجمه]

**[ترجمه]عبارت: «علی حقیقه»، یعنی در حالی که بر حقیقت ایمان یا شهادت حقیقی باشد.

**[ترجمه]

إِلَّا حَرَّمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ جَسَدَهُ عَلَی النَّارِ(1).

**[ترجمه]عیون الاخبار: هروی گفته است: از امام رضا علیه السلام شنیدم که می­فرمود: من با سمّ و از روی ستم کشته می­شوم و در کنار هارون الرشید دفن می­گردم و خداوند عز و جل تربت مرا محل رفت و آمد شیعیان و دوستدارانم قرار می­دهد؛ هر کس مرا در این غربت زیارت نماید، دیدار من از او در روز قیامت واجب می­گردد؛ سوگند به خداوندی که محمد صلی الله علیه و آله را به پیامبری کرامت بخشید و او را بر تمام آفریدگان برگزیده ساخت، هیچ یک از شما نزد قبر من دو رکعت نماز نمی­گزارد، جز آن که سزاوار آمرزش از سوی خداوند عز و جل در روزی که او را دیدار می­نماید، می­گردد؛ و سوگند به حق آن خداوندی که ما را بعد از محمد صلی الله علیه و آله به امامت گرامی داشت، و به جانشینی آن حضرت اختصاص داد، زیارت کنندگان قبر من، گرامی­ترین میهمانان خداوند در روز قیامت خواهند بود؛ هر مؤمنی که مرا زیارت نماید و - در راه زیارت من، - قطره­ای باران به صورت او برخورد نماید، خداوند پیکر او را بر آتش جهنم حرام می­گرداند. - . عیون الاخبار 2: 256 -

**[ترجمه]

حَجَّ حَجَّهَ الْإِسْلَامِ یَرْجِعُ أَیْضاً فَیَحُجُّ أَوْ یَخْرُجُ إِلَی خُرَاسَانَ إِلَی أَبِیکَ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا علیه السلام فَیُسَلِّمُ عَلَیْهِ قَالَ بَلْ یَأْتِی خُرَاسَانَ فَیُسَلِّمُ عَلَی أَبِی علیه السلام أَفْضَلُ وَ لْیَکُنْ ذَلِکَ فِی رَجَبٍ وَ لَا یَنْبَغِی أَنْ تَفْعَلُوا هَذَا الْیَوْمَ فَإِنَّ عَلَیْنَا وَ عَلَیْکُمْ مِنَ السُّلْطَانِ شُنْعَهً(1).

**[ترجمه]عیون الاخبار: محمّد پسر سلیمان گفته است: از امام محمّد تقی علیه السلام در مورد شخصی سؤال کردم که حجّ واجب خود را با عمره تمتّع آغاز کرد و خداوند او را در به جای آوردن عمره و حج، یاری نمود؛ سپس به مدینه رفت و بر رسول خدا صلی الله علیه و آله سلام داد - و او را زیارت نمود - و سپس به زیارت پدرت امیرالمؤمنین رفت، در حالی که به حقّ او شناخت داشته و می­دانست که او حجّت خدا بر آفریدگان و درگاه خداوند که از آن به سوی خدا راه پیدا می­شود است، و بر آن حضرت سلام داد - و زیارت نمود؛ - سپس به سوی - قبر- اباعبدالله رفت و بر امام حسین علیه السلام سلام داد - و او را زیارت کرد؛ - و بعد از آن، به بغداد رفت و بر امام موسی کاظم علیه السلام سلام داد - و او را زیارت کرد - و پس از آن، به شهر خود باز گشت.

در همین زمان، خداوند آن مقدار مال که با آن، حج به جای آورد، به او روزی داد؛ کدام یک از این دو برای این مرد بهتر است؛ این کسی که حج واجب خود را به جای آورده است ،آیا برگردد و باز حجّ به جای آورد، یا به خراسان برود و پدرت امام رضا علیه السلام را زیارت نماید؟ فرمود: البته که برود بر پدرم سلام - و او را زیارت - کند، برتر است و باید در ماه رجب باشد؛ و بهتر است اکنون انجام ندهید؛ زیرا بر ما و شما از خلیفه خوف بدرفتاری هست. - . عیون الاخبار 2 : 258 -

**[ترجمه]

یَزُورُهُ کُلُّ النَّاسِ وَ أَبِی علیه السلام لَا یَزُورُهُ إِلَّا الْخَوَاصُّ مِنَ الشِّیعَهِ(1).

**[ترجمه]عیون الاخبار: پسر مهزیار گفته است: به امام محمد تقی علیه السلام گفتم: فدایت شوم، آیا زیارت امام رضا علیه السلام با فضیلت­تر است یا زیارت امام حسین علیه السلام؟ فرمود: زیارت پدرم با فضیلت­تر است؛ چون امام حسین علیه السلام را همه مردم زیارت می­کنند، ولی پدرم را جز شیعیان خاص زیارت نمی­کنند. - . عیون الاخبار 2: 261 -

**[ترجمه]

الصَّادِقُ علیه السلام: أَرْبَعُ بِقَاعٍ ضَجَّتْ إِلَی اللَّهِ أَیَّامَ الطُّوفَانِ الْبَیْتُ الْمَعْمُورُ فَرَفَعَهُ اللَّهُ وَ الْغَرِیُّ وَ کَرْبَلَاءُ وَ طُوسُ (1).

**[ترجمه]فرحه الغرّی: امام صادق علیه السلام فرمود: چهار بقعه هستند که در روزهای طوفان - نوح -، به سوی خداوند فریاد بر آوردند: خانه کعبه، که خداوند آن را والامرتبه گرداند؛ و نجف و کربلا و طوس. - . فرحه الغری: 70؛ چاپ نجف اشرف ( چاپ دوم) -

**[ترجمه]

**[ترجمه]کامل الزیارات: ابراهیم پسر اسحاق نهاوندی گفته است: امام رضا علیه السلام فرمود: هر کس مرا با وجود دوری جایگاهم و دور افتادگی مزارم زیارت کند، روز قیامت در سه جا به سراغ او می­آیم تا او را از انواع ترس­ها رها سازم: هنگامی که نامه­های اعمال به دستان راست و چپ انسان­ها داده شود؛ و در صراط؛ و هنگام سنجش اعمال مردمان. سعد [از راویان این حدیث] گفته است: این روایت را بعد از آن، از صالح پسر محمد همدانی نیز شنیدم. - . کامل الزیارات: 304 -

**[ترجمه]

حَجَّهً مَبْرُورَهً قَالَ قُلْتُ سَبْعِینَ حَجَّهً قَالَ نَعَمْ وَ سَبْعِمِائَهِ حَجَّهٍ قُلْتُ وَ سَبْعِمِائَهِ حَجَّهٍ قَالَ نَعَمْ وَ سَبْعِینَ أَلْفَ حَجَّهٍ قُلْتُ وَ سَبْعِینَ أَلْفَ حَجَّهٍ قَالَ رُبَّ حَجَّهٍ لَا تُقْبَلُ مَنْ زَارَهُ وَ بَاتَ عِنْدَهُ لَیْلَهً کَانَ کَمَنْ زَارَ اللَّهَ فِی عَرْشِهِ قُلْتُ کَمَنْ زَارَ اللَّهَ فِی عَرْشِهِ قَالَ نَعَمْ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهِ کَانَ عَلَی عَرْشِ اللَّهِ أَرْبَعَهٌ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ أَرْبَعَهٌ مِنَ الْآخِرِینَ فَأَمَّا الْأَرْبَعَهُ الَّذِینَ هُمْ مِنَ الْأَوَّلِینَ فَنُوحٌ وَ إِبْرَاهِیمُ وَ مُوسَی وَ عِیسَی وَ أَمَّا الْأَرْبَعَهُ الَّذِینَ هُمْ مِنَ الْآخِرِینَ فَمُحَمَّدٌ وَ عَلِیٌّ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ علیهما السلام ثُمَّ یُمَدُّ الْمِطْمَارُ فَیَقْعُدُ مَعَنَا مَنْ زَارَ قُبُورَ الْأَئِمَّهِ علیهم السلام أَلَا إِنَّ أَعْلَاهُمْ دَرَجَهً وَ أَقْرَبَهُمْ حَبْوَهً زُوَّارُ قَبْرِ وَلَدِی عَلِیٍّ علیه السلام (1).

**[ترجمه]کامل الزیارات: یحیی پسر سلیمان مازنی از امام موسی کاظم علیه السلام نقل کرده است که فرمود: هر کس قبر فرزندم را زیارت کند، برای او نزد خداوند، عملی مانند هفتاد حج پذیرفته شده خواهد بود. یحیی پسر سلیمان مازنی گفته است: گفتم: هفتاد حج؟ فرمود: بله؛ بلکه هفتصد حج. گفتم: هفتصد حج؟ فرمود: بله؛ بلکه هفتاد هزار حج. گفتم: هفتاد هزار حج؟ فرمود: چه بسا حجی که مورد قبول خداوند واقع نمی­شود؛ هر کس او را زیارت کند و یک شب نزد او بماند، مانند کسی است که خداوند را در عرش زیارت نموده است. گفتم: مانند کسی که خداوند را در عرش زیارت نموده است؟ فرمود: بله؛ هنگامی که روز قیامت شود، چهار نفر از پیشینیان و چهار نفر از پسینیان بر عرش خداوند قرار می­گیرند؛ چهار نفر از پیشینیان، نوح و ابراهیم و موسی و عیسی هستند؛ و چهار از پسینیان، محمد و علی و حسن و حسین علیهم السلام می­باشند؛ آن گاه شاغول عدل الهی نصب میشود و کسانی که قبرهای امامان علیهم السلام را زیارت کرده­اند، به ما ملحق شده و همراه ما می­نشینند؛ آگاه باشید که بلند مرتبه­ترین آنان و نزدیک­ترین آنان در بهره­مندی، زیارت کنندگان قبر فرزندم علی علیه السلام هستند. - . کامل الزیارات: 307 -

**[ترجمه]

قَضَاهَا لَهُ.

قَالَ فَدَخَلَ مُوسَی بْنُ جَعْفَرٍ علیه السلام فَأَجْلَسَهُ عَلَی فَخِذِهِ وَ أَقْبَلَ یُقَبِّلُ مَا بَیْنَ عَیْنَیْهِ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَیْهِ فَقَالَ لَهُ یَا طُوسِیُّ إِنَّهُ الْإِمَامُ وَ الْخَلِیفَهُ وَ الْحُجَّهُ بَعْدِی وَ إِنَّهُ سَیَخْرُجُ مِنْ صُلْبِهِ رَجُلٌ یَکُونُ رِضًی لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی سَمَائِهِ وَ لِعِبَادِهِ فِی أَرْضِهِ یُقْتَلُ فِی أَرْضِکُمْ بِالسَّمِّ ظُلْماً وَ عُدْوَاناً وَ یُدْفَنُ بِهَا غَرِیباً أَلَا فَمَنْ زَارَهُ فِی غُرْبَتِهِ وَ هُوَ یَعْلَمُ أَنَّهُ إِمَامٌ بَعْدَ أَبِیهِ مُفْتَرَضُ الطَّاعَهِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ کَانَ کَمَنْ زَارَ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله (1).

**[ترجمه]امالی الصدوق: عبدالله پسر فضل گفته است: پیش امام صادق علیه السلام بودم که شخصی از اهل طوس نزد حضرت آمد و گفت: ای پسر رسول خدا، برای کسانی که قبر اباعبدالله حسین فرزند علی علیهما السلام را زیارت کنند، چه پاداشی هست؟ حضرت فرمود: ای شخص اهل طوس، هر کس قبر اباعبدالله حسین فرزند علی علیه السلام را زیارت کند و بداند که او امامی است که خداوند اطاعت از او را برای بندگان واجب ساخته است، خداوند گناهان گذشته و آینده او را می­آمرزد و شفاعت او را درباره هفتاد گنهکار می­پذیرد و او در نزد قبر حضرت از خدای عز و جل نیازی طلب نمی­کند، مگر آنکه خداوند آن را برایش برآورده می­نماید.

عبدالله پسر فضل گفته است: سپس امام موسی کاظم علیه السلام وارد شد و امام صادق علیه السلام ایشان را بر روی پاهایش نشاند و شروع به بوسیدن بین دو چشمان حضرت کرد؛ سپس رو به مرد اهل طوس کرد و فرمود: ای طوسی، به یقین او امام و جانشین و حجت بعد از من است و از نسل او مردی خواهد آمد که باعث خشنودی خداوند عز و جل در آسمان، و خشنودی بندگان در زمین خواهد شد؛ او در سرزمین شما از روی ستم و دشمنی و با سمّ کشته می­شود و غریبانه در آنجا دفن می­گردد؛ آگاه باشید هر کس او را در غربتش زیارت کند و بداند که او امام بعد از پدرش است و اطاعت از او از سوی خداوند عز و جل واجب است، مانند کسی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله را زیارت کرده است. - . امالی صدوق: 587 -

**[ترجمه]

کَالزِّیَارَهِ مِنَ الرِّوَایَهِ بِذَلِکَ انْتَهَی (1).

**[ترجمه]سید در کتاب الإقبال هم چنین گفته است: در یکی از نوشته­های اصحاب غیر عرب (عجم) خودمان - که رضوان خداوند بر همه آنها باد، - دیدم که زیارت سرورمان امام رضا علیه السلام در بیست و سوم ذی­القعده، از دور یا نزدیک، با برخی از زیارت­های معروف، یا با آنچه در روایات آمده است و مانند زیارت است، مستحب است. - . الاقبال: 525 -

**[ترجمه]

لِی صَدْرِی وَ أَجْرِ عَلَی لِسَانِی مِدْحَتَکَ وَ مَحَبَّتَکَ وَ الثَّنَاءَ عَلَیْکَ فَإِنَّهُ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِکَ وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ قُوَّهَ دِینِی التَّسْلِیمُ لِأَمْرِکَ وَ الِاتِّبَاعُ لِسُنَّهِ نَبِیِّکَ وَ الشَّهَادَهُ عَلَی جَمِیعِ خَلْقِکَ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لِی شِفَاءً وَ نُوراً إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ وَ الْبَسْ أَطْهَرَ ثِیَابِکَ وَ امْشِ حَافِیاً وَ عَلَیْکَ السَّکِینَهُ وَ الْوَقَارُ بِالتَّکْبِیرِ وَ التَّهْلِیلِ وَ التَّسْبِیحِ وَ التَّمْجِیدِ وَ قَصِّرْ خُطَاکَ.

وَ قُلْ حِینَ تَدْخُلُ بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ عَلَی مِلَّهِ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ اللَّهِ وَ سِرْ حَتَّی تَقِفَ عَلَی قَبْرِهِ وَ تَسْتَقْبِلَ وَجْهَهُ بِوَجْهِکَ وَ اجْعَلِ الْقِبْلَهَ بَیْنَ کَتِفَیْکَ وَ قُلْ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَنَّهُ سَیِّدُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ أَنَّهُ سَیِّدُ الْأَنْبِیَاءِ وَ الْمُرْسَلِینَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ نَبِیِّکَ وَ سَیِّدِ خَلْقِکَ أَجْمَعِینَ صَلَاهً لَا یَقْوَی عَلَی إِحْصَائِهَا غَیْرُکَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ عَبْدِکَ وَ أَخِی رَسُولِکَ الَّذِی انْتَجَبْتَهُ بِعِلْمِکَ وَ جَعَلْتَهُ هَادِیاً لِمَنْ شِئْتَ مِنْ خَلْقِکَ وَ الدَّلِیلَ عَلَی مَنْ بَعَثْتَهُ بِرِسَالَتِکَ وَ دَیَّانَ الدِّینِ بِعَدْلِکَ وَ فَصْلَ قَضَائِکَ بَیْنَ خَلْقِکَ وَ الْمُهَیْمِنَ عَلَی ذَلِکَ کُلِّهِ وَ السَّلَامُ عَلَیْهِ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی فَاطِمَهَ بِنْتِ نَبِیِّکَ وَ زَوْجَهِ وَلِیِّکَ وَ أُمِّ السِّبْطَیْنِ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّهِ الطُّهْرِ الطَّاهِرَهِ الْمُطَهَّرَهِ التَّقِیَّهِ النَّقِیَّهِ الرَّضِیَّهِ الزَّکِیَّهِ سَیِّدَهِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ وَ أَهْلِ الْجَنَّهِ أَجْمَعِینَ صَلَاهً لَا یَقْوَی عَلَی إِحْصَائِهَا غَیْرُکَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ سِبْطَیْ نَبِیِّکَ وَ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّهِ الْقَائِمَیْنِ فِی خَلْقِکَ وَ الدَّلِیلَیْنِ عَلَی مَنْ بَعَثْتَ بِرِسَالَتِکَ وَ دَیَّانَیِ الدِّینِ بِعَدْلِکَ وَ فَصْلَیْ قَضَائِکَ بَیْنَ خَلْقِکَ.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَبْدِکَ الْقَائِمِ فِی خَلْقِکَ وَ الدَّلِیلِ عَلَی مَنْ بَعَثْتَ بِرِسَالَتِکَ وَ دَیَّانِ الدِّینِ بِعَدْلِکَ وَ فَصْلِ قَضَائِکَ بَیْنَ خَلْقِکَ

ص: 45

سَیِّدِ الْعَابِدِینَ.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَبْدِکَ وَ خَلِیفَتِکَ فِی أَرْضِکَ بَاقِرِ عِلْمِ النَّبِیِّینَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ عَبْدِکَ وَ وَلِیِّ دِینِکَ وَ حُجَّتِکَ عَلَی خَلْقِکَ أَجْمَعِینَ الصَّادِقِ الْبَارِّ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ عَبْدِکَ الصَّالِحِ وَ لِسَانِکَ فِی خَلْقِکَ النَّاطِقِ بِعِلْمِکَ وَ الْحُجَّهِ عَلَی بَرِیَّتِکَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا الْمُرْتَضَی عَبْدِکَ وَ وَلِیِّ دِینِکَ الْقَائِمِ بِعَدْلِکَ وَ الدَّاعِی إِلَی دِینِکَ وَ دِینِ آبَائِهِ الصَّادِقِینَ صَلَاهً لَا یَقْوَی عَلَی إِحْصَائِهَا غَیْرُکَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَبْدِکَ وَ وَلِیِّکَ الْقَائِمِ بِأَمْرِکَ وَ الدَّاعِی إِلَی سَبِیلِکَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ وَلِیِّ دِینِکَ وَ حُجَّتِکَ عَلَی خَلْقِکَ أَجْمَعِینَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْعَامِلِ بِأَمْرِکَ الْقَائِمِ فِی خَلْقِکَ وَ حُجَّتِکَ الْمُؤَدِّی عَنْ نَبِیِّکَ وَ شَاهِدِکَ عَلَی خَلْقِکَ الْمَخْصُوصِ بِکَرَامَتِکَ الدَّاعِی إِلَی طَاعَتِکَ وَ طَاعَهِ رَسُولِکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی حُجَّتِکَ وَ وَلِیِّکَ الْقَائِمِ فِی خَلْقِکَ صَلَاهً تَامَّهً نَامِیَهً بَاقِیَهً تُعَجِّلُ بِهَا فَرَجَهُ وَ تَنْصُرُهُ بِهَا وَ تَجْعَلُنَا مَعَهُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ بِحُبِّهِمْ وَ أُوَالِی وَلِیَّهُمْ وَ أُعَادِی عَدُوَّهُمْ فَارْزُقْنِی بِهِمْ خَیْرَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ وَ اصْرِفْ عَنِّی بِهِمْ شَرَّ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ وَ أَهْوَالَ یَوْمِ الْقِیَامَهِ ثُمَّ تَجْلِسُ عِنْدَ رَأْسِهِ وَ تَقُولُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا نُورَ اللَّهِ فِی ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عَمُودَ الدِّینِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ آدَمَ صَفِیِّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ نُوحٍ نَبِیِّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ إِبْرَاهِیمَ خَلِیلِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ إِسْمَاعِیلَ ذَبِیحِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُوسَی کَلِیمِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عِیسَی رُوحِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ حَبِیبِ رَبِّ الْعَالَمِینَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ

ص: 46

یَا وَارِثَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَلِیِّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ فَاطِمَهَ الزَّهْرَاءِ سَیِّدَهِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ أَبِی مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَیْنِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ سَیِّدِ الْعَابِدِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ بَاقِرِ عِلْمِ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ الْبَارِّ الْأَمِینِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ أَبِی الْحَسَنِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ الْکَاظِمِ الْحَلِیمِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الشَّهِیدُ السَّعِیدُ الْمَظْلُومُ الْمَقْتُولُ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الصِّدِّیقُ الْوَصِیُّ الْبَارُّ التَّقِیُّ أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلَاهَ وَ آتَیْتَ الزَّکَاهَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ عَبَدْتَ اللَّهَ مُخْلِصاً حَتَّی أَتَاکَ الْیَقِینُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا الْحَسَنِ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ إِنَّهُ حَمِیدٌ مَجِیدٌ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّهً قَتَلَتْکَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّهً ظَلَمَتْکَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّهً أَسَّسَتْ أَسَاسَ الظُّلْمِ وَ الْجَوْرِ وَ الْبِدْعَهِ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ ثُمَّ تَنْکَبُّ عَلَی الْقَبْرِ وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ إِلَیْکَ صَمَدْتُ مِنْ أَرْضِی وَ قَطَعْتُ الْبِلَادَ رَجَاءَ رَحْمَتِکَ فَلَا تُخَیِّبْنِی وَ لَا تَرُدَّنِی بِغَیْرِ قَضَاءِ حَوَائِجِی وَ ارْحَمْ تَقَلُّبِی عَلَی قَبْرِ ابْنِ أَخِی رَسُولِکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی أَتَیْتُکَ زَائِراً وَافِداً عَائِذاً مِمَّا جَنَیْتُ عَلَی نَفْسِی وَ احْتَطَبْتُ عَلَی ظَهْرِی فَکُنْ لِی شَافِعاً إِلَی اللَّهِ تَعَالَی یَوْمَ حَاجَتِی وَ فَقْرِی وَ فَاقَتِی فَلَکَ عِنْدَ اللَّهِ مَقَامٌ مَحْمُودٌ وَ أَنْتَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِیهٌ ثُمَّ تَرْفَعُ یَدَکَ الْیُمْنَی وَ تَبْسُطُ الْیُسْرَی عَلَی الْقَبْرِ وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ بِحُبِّهِمْ وَ وَلَایَتِهِمْ أَتَوَلَّی آخِرَهُمْ بِمَا تَوَلَّیْتُ بِهِ أَوَّلَهُمْ وَ أَبْرَأُ مِنْ کُلِّ وَلِیجَهٍ دُونَهُمْ اللَّهُمَّ الْعَنِ الَّذِینَ بَدَّلُوا نِعْمَتَکَ وَ اتَّهَمُوا نَبِیَّکَ وَ جَحَدُوا آیَاتِکَ وَ سَخِرُوا بِإِمَامِکَ وَ حَمَلُوا النَّاسَ عَلَی أَکْتَافِ آلِ مُحَمَّدٍ اللَّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ بِاللَّعْنَهِ عَلَیْهِمْ وَ الْبَرَاءَهِ مِنْهُمْ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ یَا رَحْمَانُ.

ثُمَّ تَحَوَّلْ عِنْدَ رِجْلَیْهِ وَ تَقُولُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْکَ یَا أَبَا الْحَسَنِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْکَ وَ عَلَی رُوحِکَ وَ بَدَنِکَ صَبَرْتَ عَلَی الْأَذَی وَ أَنْتَ الصَّادِقُ الْمُصَدَّقُ قَتَلَ اللَّهُ مَنْ قَتَلَکَ بِالْأَیْدِی وَ الْأَلْسُنِ ثُمَّ ابْتَهِلْ فِی اللَّعْنَهِ عَلَی قَاتِلِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ عَلَی قَتَلَهِ الْحَسَنِ

ص: 47

وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلَی جَمِیعِ قَتَلَهِ أَهْلِ بَیْتِ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله ثُمَّ تَحَوَّلْ عِنْدَ رَأْسِهِ مِنْ خَلْفِهِ وَ صَلِّ رَکْعَتَیْنِ تَقْرَأُ فِی إِحْدَاهُمَا یس وَ فِی الْأُخْرَی الرَّحْمَنَ وَ تَجْتَهِدُ فِی الدُّعَاءِ وَ التَّضَرُّعِ وَ أَکْثِرْ مِنَ الدُّعَاءِ لِنَفْسِکَ وَ لِوَالِدَیْکَ وَ لِجَمِیعِ إِخْوَانِکَ وَ أَقِمْ عِنْدَ رَأْسِهِ مَا شِئْتَ وَ لْتَکُنْ صَلَاتُکَ عِنْدَ الْقَبْرِ(1).

**[ترجمه]عیون الاخبار: شیخ ما، محمد پسر حسن در کتاب جامع خود بیان کرده و گفته است: اگر خواستی قبر امام رضا علیه السلام را در طوس زیارت کنی، هنگام بیرون رفتن از منزل غسل کن و هنگامی که غسل می­کنی بگو: خدایا، مرا پاکیزه کن و دلم را پاک نما و سینه­ام را بگشا و ستایش و ثنای خود را بر زبانم جاری ساز؛ به راستی که هیچ توانی جز به سبب تو نیست؛ خدایا، این غسل را برایم پاک کننده، و درمان دردهایم قرار ده.

و در وقت بیرون رفتن از منزل می­گویی: به نام خدا، و به یاری خدا، و به سوی خدا، و به سوی فرزند رسول خدا - بیرون می­شوم؛ - خدا مرا بس است، و بر خدا توکل کردم؛ خدایا، به درگاه تو رو کرده­ام، و به سوی تو آهنگ نموده­ام، آنچه را که پیش توست، در نظر گرفته­ام.

وقتی بیرون رفتی، بر در خانه خود بایست و بگو: خدایا، روی خود را به درگاه تو کرده­ام، و به امید تو خانواده و دارائی و آنچه را که تو به من ارزانی داشته­ای، جا گذاشته­ام، و به تو تکیه نموده­ام؛ پس مرا نومید مکن، ای خدایی که روی آورندگان به سویش را نومید، و نگاه داشتگانش را تباه نمی­سازد؛ بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و مرا با نگاه­داری خودت نگاه دار؛ به راستی که نگاه داشته شده توسط تو، تباه نمی­گردد.

پس هرگاه به سلامت رسیدی و خواستی به زیارت بروی، غسل کن و هنگام غسل کردن، بگو: خدایا، مرا پاکیزه گردان و دلم را پاک کن و سینه­ام را بگشا، و ستایش و محبت و ثنای خودت را بر زبانم جاری ساز؛ به یقین هیچ توانی جز به سبب تو نیست؛ و من این را به خوبی دانسته­ام که آنچه موجب استواری دین من می­شود، همان تسلیم در برابر فرمان تو، و پیروی از سنت پیامبر تو، و گواهی دادن به تمام آفریدگان تو است؛ خدایا، این غسل را برای من شفا و نوری قرار ده، که تو بر هر چیز توانایی.

و پاکیزه­ترین جامه­های خود را بپوش و با پای برهنه، با آرامش و وقار و و ذکر «الله اکبر» و «لا إله إلا الله» و «سبحان الله» و گرامی داشتن یاد خداوند، برو و گام­های خود را کوتاه بردار.

هنگام داخل شدن بگو: به نام خدا و به یاری خدا و بر سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله - داخل می­شوم؛ - گواهی می­دهم که هیچ خدایی جز الله نیست، یگانه است و هیچ شریکی برای او وجود ندارد؛ و گواهی می­دهم که محمد، بنده و رسول او است، و علی ولیّ خدا است.

سپس به طرف سر قبر حضرت برو و روبروی او و رو به قبله بایست و بگو: گواهی می­دهم که هیچ خدایی جز الله نیست، یگانه است و هیچ شریکی برای او وجود ندارد؛ و گواهی می­دهم که محمد، بنده و فرستاده اوست، و او پیشوای پیشینیان و پسینیان است، و او سرور پیامبران و فرستادگان است؛ خدایا، بر محمد، بنده و فرستاده و پیامبر و پیشوای تمامی آفریدگانت، درود فرست؛ درودی که جز تو کسی توان شمارش آن را نداشته باشد.

خدایا، بر امیرالمؤمنین علی فرزند ابی­طالب، بنده و برادر فرستاده­ات، همان کسی که او را به علم خود برگزیدی، و برای هر کسی از آفریدگانت که مورد خواست تو بود، راهنما قرار دادی، و نشانه­ای برای کسی که به رسالت­هایت برانگیختی، و استوار کننده دین به یاری عدل تو، و داوری کننده بین مردم، و نگاهبان برای همه آنان قرار دادی، درود فرست؛ سلام و رحمت خداوند و برکت­های او نثار او باد.

خدایا، بر فاطمه دختر پیامبرت، و همسر ولی­ّات، و مادر دو نواده پیامبر، حسن و حسین، دو سرور جوانان اهل بهشت، آن بانوی پاک و پاکیزه و طاهره و پرهیزکار و پاکیزه و پسندیده و آراسته و سرور زنان دو جهان و همه اهل بهشت، درود فرست؛ درودی که جز تو کسی توان شمارش آن را نداشته باشد.

خدایا، بر حسن و حسین، دو نواده پیامبرت، و دو سرور جوانان اهل بهشت که در میان آفریدگانت به پا خاستند، و دو نشانه بر کسی که او را به رسالت­هایت برانگیختی، و دو استوار کننده دین از روی عدل تو، و دو داور در میان مردمان به حکم تو، درود فرست.

خدایا، بر علی فرزند حسین، بنده­ات که در میان آفریدگانت به پا خاست، و نشانه­ای بر کسی که به رسالت برانگیختی، بود، و استوار کننده دین به عدل تو، و داوری کننده در میان آفریدگانت به حکم تو، سرور عبادت کنندگان، درود فررست.

خدایا، بر محمد فرزند علی، بنده­ات و جانشین تو در روی زمین، شکافنده علم پیامبران، درود فرست.

خدایا، بر جعفر فرزند محمد، امام صادق، بنده و سرپرست دین تو، و حجت تو بر همه آفریدگانت، آن امام راستگوی نیکوکار، درود فرست.

خدایا، بر موسی فرزند جعفر، بنده شایسته­ات، و زبان گویای تو در میان آفریدگانت، همان کسی که به علم تو گویا، و حجتی بر آفریدگانت بود، درود فرست.

خدایا، بر علی فرزند موسی، امام رضا، آن امام پسندیده، و بنده و سرپرست دین تو، و برپا دارنده عدل تو، و دعوت کننده به آئین تو و آئین پدران راستگویش، درود فرست؛ درودی که کسی جز تو توان شمارش آن را نداشته باشد.

خدایا، بر محمد فرزند علی، بنده و نماینده­ات، که به فرمان تو به پا خاست، و به راه تو دعوت کرد، درود فرست.

خدایا، بر علی فرزند محمد، بنده تو و سرپرست آئین تو، و حجت تو بر همه آفریدگانت، درود فرست.

خدایا، بر حسن فرزند علی، آن عمل کننده به دستور تو، و به پا خاسته در میان آفریدگانت، و آن حجت تو و ادا کننده از طرف پیامبرت، و گواه تو بر آفریدگانت، و اختصاص یافته به بزرگواری تو، و دعوت کننده به فرمانبرداری تو و فرمانبرداری فرستاده­ات، درود فرست؛ درودهای تو نثار همه آنان باد.

خدایا، بر حجت و نماینده­ات که در میان آفریدگانت به پا خواهد خاست، درودی کامل و فزاینده و ماندنی که به سبب آن، در فرج او شتاب کنی، و یاری­اش نمایی، و به خاطر آن، ما را در دنیا و آخرت همراه او قرار دهی، درود فرست.

خدایا، به وسیله دوستی ایشان، به درگاه تو تقرّب می­جویم، و دوستدار آنان را دوست، و دشمن آنان را دشمن می­دارم؛ پس به خاطر آنان، خوبی دنیا و آخرت را روزی­ام کن، و به خاطر آنان، بدی دنیا و آخرت و سختی­های قیامت را از من دور گردان.

سپس نزد سر آن حضرت می­نشینی و می­گوئی: سلام بر تو ای ولیّ خدا، سلام بر تو ای حجت خدا، سلام بر تو ای نور خدا در تاریکی­های زمین، سلام بر تو ای استوانه دین، سلام بر تو ای وارث حضرت آدم برگزیده خدا، سلام بر تو ای وارث نوح پیغمبر خدا، سلام بر تو ای وارث ابراهیم خلیل خدا، سلام بر تو ای وارث اسماعیل قربانی خدا، سلام بر تو ای وارث موسی هم­سخن خدا، سلام بر تو ای وارث عیسی روح خدا، سلام بر تو ای وارث محمد فرزند عبدالله پایان بخش پیامبران و محبوب پروردگار جهانیان و فرستاده خداوند، سلام بر تو ای وارث امیرالمؤمنین علی، ولی خدا *؛ سلام بر تو ای وارث فاطمه زهرا سرور زنان عالمیان، سلام بر تو ای وارث ابی محمد امام حسن علیه السلام و سلام بر تو ای وارث ابی عبدالله امام حسین علیه السلام *، سلام بر تو ای وارث علی فرزند حسین، زیور عبادت کنندگان، سلام بر تو ای وارث محمد فرزند علی، شکافنده علم پیشینیان و پسینیان، سلام بر تو ای وارث جعفر فرزند محمد، آن راستگوی نیکوکار امانتدار، سلام بر تو ای وارث موسی فرزند جعفر، امام فرو خورنده خشم و بسیار بردبار.

سلام بر تو ای امام شهید و سعادتمند و ستمدیده و کشته شده، سلام بر تو ای جانشین راست­پیشه و نیک­رفتار و پرهیزکار؛ گواهی می­دهم که تو نماز را به پا داشتی، و زکات را ادا کردی، و به خوبی­ها امر کردی، و از زشتی باز داشتی، و خدا را از روی اخلاص پرستیدی، تا آنکه زمان رحلت از این دنیا به سراغ تو آمد؛ سلام بر تو ای اباالحسن، و رحمت خدا و برکت­هایش نثار تو باد؛ به راستی که او ستوده و با عظمت است. خداوند امتی را که تو را به قتل رساند، نفرین کند؛ و خداوند امتی را که به تو ظلم کرد، نفرین کند؛ خداوند امتی را که پایه ستم و ناراستی را برای شما اهل بیت بنیان نهاد، نفرین کند.

سپس خود را بر قبر می­چسبانی و می­گویی: خدایا، من از سرزمینم به آهنگ درگاه تو کوچ کردم، و به امید رحمت تو شهرها را درنوردیدم؛ پس مرا نومید و بدون برآوردن خواسته­ام بر مگردان، و به این روی آوردن من بر سَرِ قبر برادرزاده پیامبرت، که درودهای تو بر او و خاندانش باد، رحم کن. پدر و مادرم به فدای تو باد، من برای زیارت تو آمده و میهمان تو هستم، و از آن جنایت­هایی که بر خودم کرده­ام، و بار گناهی که بر دوش خود گرد آورده­ام، به تو پناهنده گشته­ام، پس در روز نیاز و ناداری­ و بیچارگی­ام، در پیشگاه خداوند شفیع من باش؛ زیرا برای تو در پیشگاه خداوند، مقامی شایسته وجود دارد و تو نزد خداوند، آبرومند هستی.

سپس دست راستت را بلند می­کنی و دست چپ را بر قبر می­گستری و می­گویی: خدایا، من به وسیله محبت و ولایت این خاندان به تو تقرب می­جویم، آخرین آنها را دوست دارم به همان نحو که اولین نفرشان را دوست داشتم، و از هر همدمی غیر از ایشان بیزاری می­جویم؛ خدایا، کسانی را که نعمت تو را دگرگون کردند، و پیامبرت را متهم ساختند، و آیات تو را انکار کردند، و امام تو را به مسخره گرفتند، مردم را بر دوش خاندان محمد سوار کردند، نفرین کن؛ خدایا، من به وسیله نفرین کردن بر آنان و بیزاری جستن از آنها در دنیا و آخرت، به تو تقرّب می­جویم، ای خدای بخشاینده.

سپس نزد پای آن حضرت برمی­گردی و می­گویی: درود خدا بر تو ای اباالحسن، درود خدا بر روان تو و بر پیکرت باد؛ تو با اینکه راستگو و تصدیق شده بودی، شکیبابی کردی؛ خداوند کسانی را که تو را به دست و زبان کشتند، هلاک گرداند. پس در لعنت کردن بر کُشنده امیرالمؤمنین و قاتلان حسن و حسین علیهما السلام و قاتلان همه اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه و آله، تضرّع و مبالغه کن .

سپس از پشت قبر برو و نزد سر آن حضرت دو رکعت نماز بگزار؛ در رکعت اوّل سوره یس و در رکعت دوم سوره الرّحمن را بخوان، و در دعا و تضرّع بکوش و برای خود و پدر و مادرت و همه برادران مؤمن خود بسیار دعا کن و هر قدر می­خواهی، نزد سر آن حضرت بمان و نمازهای تو باید نزد قبر باشد. - . عیون الأخبار 2: 267 - 270؛ صاحب المزار الکبیر نیز این زیارت را با اندکی تفاوت ذکرکرده است: 181 - 182 -

**[ترجمه]

آبَائِهِ الْمَاضِینَ وَ إِنْ أَبْقَیْتَنِی یَا رَبِّ فَارْزُقْنِی زِیَارَتَهُ أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِی إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ.

وَ تَقُولُ أَسْتَوْدِعُکَ اللَّهَ وَ أَسْتَرْعِیکَ وَ أَقْرَأُ عَلَیْکَ السَّلَامَ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِمَا دَعَوْتَ إِلَیْهِ فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِینَ اللَّهُمَّ فَارْزُقْنِی حُبَّهُمْ وَ مَوَدَّتَهُمْ أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِی السَّلَامُ مِنِّی أَبَداً مَا بَقِیتُ وَ دَائِماً إِذَا فَنِیتُ السَّلَامُ عَلَیْنَا وَ عَلَی عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِینَ وَ إِذَا خَرَجْتَ مِنَ الْقُبَّهِ فَلَا تُوَلِّ وَجْهَکَ عَنْهُ حَتَّی یَغِیبَ عَنْ بَصَرِکَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ تَعَالَی (1).

**[ترجمه]عیون الاخبار: وداع کردن؛ هرگاه خواستی با حضرت علیه السلام وداع کنی، بگو: سلام بر تو ای سرور من و پسر سرورم، و رحمت خدا و برکت­های او نثار تو باد؛ تو برای ما سپری در برابر عذاب هستی و هم اکنون لحظه بازگشت من از سوی تو است اگر به من اجازه رفتن بدهی ، هرچند من از تو روی­گردان نیستم، و کسی را برای تو جایگزین نمی­دانم، و کسی را بر تو مقدم نمی­دارم، و نسبت به همجواری تو بی رغبت نیستم، و به درستی که جانم را (در راه زیارت تو) به دست حوادث سپردم و اهل و فرزندان و وطن خودم را ترک کردم؛ پس در روز نیاز و ناداری و تنگدستی­ام، شفیع من باش؛ همان روزی که هیچ دوست و خویشی به کار نیاید؛ روزی که پدر و فرزندان برایم سودی نمی­رساند. از خداوند که آمدن من به زیارت تو را مقدّر نمود، درخواست می­کنم که به وسیله تو اندوه مرا برطرف کند؛ و از خداوند که ترک کردن بارگاهت را بر من مقدّر نمود، می­خواهم که این زیارت را آخرین بازگشت من به سوی تو قرار ندهد؛ و از خداوند که دیدگانم را برای تو گریان ساخت، می­خواهم که این زیارت را برایم سبب رستگاری و توشه قرار دهد؛ و از خداوند که قبر تو را بر من شناساند و مرا برای سلام دادن به تو و زیارتت هدایت و راهنمایی نمود، می­خواهم که مرا وارد حوض شما گرداند، و بودن با شما را در بهشت بر من روزی کند .

درود بر تو ای برگزیده خدا، سلام بر امیرالمؤمنین و جانشین فرستاده پروردگار جهانیان، و فرمانده شیعیان نشانه­دار [رو سفید]، سلام بر حسن و حسین، دو سرور جوانان اهل بهشت، سلام بر امامان، - و یکایک آنان را نام می­بری - و رحمت خداوند و برکت­های او نثار آنان باد؛ سلام بر فرشتگان جاودان خداوند، سلام بر فرشتگان مقیم و تسبیح کنندگان خداوند، همانانی که فقط به امر خداوند عمل می­کنند؛ سلام بر ما و بر بندگان نیک خداوند باد.

خدایا، این زیارت را آخرین زیارت من از حضرت قرار مده، و اگر قرار دادی، پس مرا با او و با نیاکان گذشته او محشور نما؛ و اگر مرا باقی گذاشتی، پس ای پروردگار، زیارت آنان را همیشه و تا آن موقع که زنده­ام، روزی­ام گردان، که به راستی تو بر همه چیز توانایی.

و می­گویی: تو را به خدا می­سپارم و از خدا میخواهم جانب تو را نگاه دارد و بر تو سلام می­گویم؛ ما به خدا و به آنچه دعوت نمودی، ایمان آوردیم، پس ما را جزو گواهان بنویس؛ خدایا، عشق و دوستی آنان را تا زمانی که زنده­ام، روزی­ام کن؛ سلام من همواره و پیوسته تا زمانی که زنده­ام و زمانی که از دنیا می­روم، بر تو باد؛ سلام بر ما و بر بندگان نیک خداوند باد.

و هنگامی که از بارگاه خارج شدی، روی خود را تا از دیدگانت پنهان نشده است، از او بر نگردان؛ إن شاء الله. - . عیون الأخبار 2: 270 - 271 -

**[ترجمه]

کُنْتُ عِنْدَ الرِّضَا علیه السلام فَدَخَلَ عَلَیْهِ قَوْمٌ مِنْ أَهْلِ قُمَّ فَسَلَّمُوا عَلَیْهِ فَرَدَّ عَلَیْهِمْ وَ قَرَّبَهُمْ ثُمَّ قَالَ لَهُمْ مَرْحَباً بِکُمْ وَ أَهْلًا فَأَنْتُمْ شِیعَتُنَا حَقّاً وَ سَیَأْتِی عَلَیْکُمْ یَوْمٌ تَزُورُونَ فِیهِ تُرْبَتِی بِطُوسَ أَلَا فَمَنْ زَارَنِی وَ هُوَ عَلَی غُسْلٍ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ (1).

**[ترجمه]عیون الاخبار: هروی گفته است: من در محضر امام رضا علیه السلام بودم که عده­ای از اهل قم نزد حضرت آمدند و به او سلام کردند و حضرت جواب آنها را داد و آنها را به پیش خود خواند و به آنها فرمود: سلام بر شما؛ خوش آمدید؛ به راستی که شما شیعیان ما هستید و به زودی روزی خواهد آمد که شما در آن روز، تربتم در طوس را زیارت خواهید کرد؛ آگاه باشید که هر کس قبر مرا زیارت کند، در حالی که غسل کرده باشد، گناهانش پاک می­گردد، مانند روزی که مادرش او را به دنیا آورده است. - . عیون الأخبار 2: 260 -

**[ترجمه]

السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْبَرُّ التَّقِیُّ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْعَلَمُ الْمُطَهَّرُ مِنَ الذُّنُوبِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وِعَاءَ حُکْمِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عَیْبَهَ سِرِّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْحَافِظُ لِوَحْیِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمُسْتَوْفِی فِی طَاعَهِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمُتَرْجِمُ لِکِتَابِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الدَّاعِی إِلَی تَوْحِیدِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمُعَبِّرُ لِمُرَادِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمُحَلِّلُ لِحَلَالِ اللَّهِ وَ الْمُحَرِّمُ لِحَرَامِ اللَّهِ وَ الدَّاعِی إِلَی دِینِ اللَّهِ وَ الْمُعْلِنُ لِأَحْکَامِ اللَّهِ وَ الْفَاحِصُ عَنْ مَعْرِفَهِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا الْحَسَنِ أَشْهَدُ یَا مَوْلَایَ أَنَّکَ حُجَّهُ اللَّهِ وَ أَمِینُهُ وَ صَفْوَهُ اللَّهِ وَ حَبِیبُهُ وَ خِیَرَهُ اللَّهِ مِنْ خَلْقِهِ وَ حُجَّتُهُ عَلَی عِبَادِهِ أَشْهَدُ أَنَّهُ مَنْ وَالاکَ فَقَدْ وَالَی اللَّهَ وَ مَنْ عَادَاکَ فَقَدْ عَادَی اللَّهَ وَ مَنِ اسْتَمْسَکَ بِکَ وَ بِالْأَئِمَّهِ مِنْ آبَائِکَ وَ وُلْدِکَ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَهِ الْوُثْقی وَ أَشْهَدُ أَنَّکُمْ کَلِمَهُ التَّقْوَی وَ أَعْلَامُ الْهُدَی وَ نُورٌ لِسَائِرِ الْوَرَی ثُمَّ تَنْکَبُّ عَلَی قَبْرِهِ وَ تُقَبِّلُهُ وَ تَقُولُ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی أَیُّهَا الصِّدِّیقُ الشَّهِیدُ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ وَ إِمَامِ الْمُسْلِمِینَ وَ حُجَّهِ اللَّهِ عَلَی الْخَلْقِ أَجْمَعِینَ وَ تُصَلِّی عِنْدَهُ رَکْعَتَیْنِ فَإِذَا فَرَغْتَ وَ أَرَدْتَ الْوَدَاعَ فَقُلْ یَا مَوْلَایَ یَا أَبَا الْحَسَنِ یَا مَوْلَایَ أَیُّهَا الرِّضَا أَتَیْتُکَ زَائِراً وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ خَیْرُ مَزُورٍ بَعْدَ آبَائِکَ وَ أَفْضَلُ مَقْصُودٍ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مَنْ زَارَکَ فَقَدْ وَصَلَ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله وَ أَبْهَجَ فَاطِمَهَ سَیِّدَهَ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ علیها السلام وَ نَالَ مِنَ اللَّهِ الْفَوْزَ الْعَظِیمَ فَلَا جَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیَارَتِکَ وَ إِتْیَانِ مَشْهَدِکَ وَ رَزَقَنِیَ الْعَوْدَ ثُمَّ الْعَوْدَ إِلَیْکَ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ.

**[ترجمه]کتاب عتیق غروی: اگر از منزلت خارج شدی و قصد زیارت امام رضا علیه السلام را داشتی، آنچه را در هنگام رفتن به زیارت صاحب نجف، امام علی علیه السلام گفتی، بگو؛ هنگامی که نزد قبر رسیدی، بگو:

سلام بر تو ای نشان هدایت، سلام بر تو ای جانشین وارسته، سلام بر تو ای امام معصوم و پرهیزگار، سلام بر تو ای امام برجسته و وارسته از گناهان، سلام بر تو ای محل قرار گرفتن حکم خداوند، سلام بر تو ای صندوق راز الهی، سلام بر تو ای نگاهبان وحی خدا، سلام بر تو ای ادا کننده کامل طاعت و بندگی خدا، سلام بر تو ای بازگو کننده کتاب خدا، سلام بر تو ای دعوت کننده به یگانگی خدا، سلام بر تو ای بازگو کننده مراد و خواست خداوند، سلام بر تو ای حلال کننده حلال خدا، و حرام کننده حرام خدا، و دعوت کننده به دین خدا، و آشکار کننده احکام خدا، و جستجو کننده معرفت خدا .

سلام بر تو ای اباالحسن؛ گواهی می­دهم ای سرورم، که تو حجت و امانتدار خدا، و برگزیده و دوستدار او، و انتخاب شده او از میان آفریدگان، و حجت او بر بندگان هستی؛ گواهی می­دهم که هر کس با تو دوستی کند، با خداوند دوستی کرده، و هر کس با تو دشمنی نماید، با خداوند دشمنی کرده است؛ و هرکس به تو و به امامان از پدران و فرزندان تو چنگ زند، به یقین به ریسمانی محکم­ چنگ زده است؛ و گواهی می­دهم که شما کلمه تقوا، و پرچم­های هدایت، و نوری برای سایر مردمان هستید.

سپس خودت را بر روی قبر حضرت انداخته و آن را می­بوسی و می­گویی: ای انسان راستین و شهید، ای پسر امیرالمؤمنین و پیشوای جانشینان، و امام مسلمانان، و حجت خداوند بر تمامی آفریدگان، پدر و مادرم فدای تو باد. و نزد قبر حضرت، دو رکعت نماز می­خوانی و هنگامی که فارغ شدی و قصد وداع کردی، بگو: ای سرورم، ای اباالحسن، ای سرورم، ای رضا، من برای زیارت تو آمدم و گواهی می­دهم که تو بعد از پدرانت بهترین کسی هستی که به زیارتت آیند، و بهترین مقصود هستی؛ گواهی می­دهم که هر کس تو را زیارت کند، رسول خدا صلی الله علیه و اله را زیارت کرده، و فاطمه علیها السلام، سرور زنان جهان را خوشحال ساخته، و از سوی خداوند به کامیابی بزرگ دست یافته است؛ بنابراین خداوند این زیارت را آخرین زیارت من از تو، و آمدن به بارگاهت قرار ندهد؛ و زیارت دوباره و چندین باره را روزی­ام نماید؛ بپذیر ای پروردگار جهانیان.

**[ترجمه]

بَاطِلٍ وَ أَنَّکَ قَدْ نَصَحْتَ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ أَدَّیْتَ الْأَمَانَهَ فَجَزَاکَ اللَّهُ عَنِ الْإِسْلَامِ وَ أَهْلِهِ خَیْرَ الْجَزَاءِ أَتَیْتُکَ بِأَبِی وَ أُمِّی زَائِراً عَارِفاً بِحَقِّکَ مُوَالِیاً لِأَوْلِیَائِکَ مُعَادِیاً لِأَعْدَائِکَ فَاشْفَعْ لِی عِنْدَ رَبِّکَ جَلَّ وَ عَزَّ(1).

**[ترجمه]نویسنده کتاب المزار الکبیر بعد از بیان زیارت نخستین، آورده است: زیارت دیگری نیز برای حضرت علیه السلام وجود دارد؛ به این ترتیب که غسل می­کنی و بر سر قبر او ایستاده و می­گویی: سلام بر تو ای ولیّ خدا و پسر ولی­ّ او، سلام بر تو ای حجت خدا و پسر حجت او و پدر حجت­هایش، سلام بر تو ای امام هدایتگر، و ریسمان محکم، و رحمت خداوند و برکت­های او بر تو باد. گواهی می­دهم که تو بر همان راهی از دنیا رفتی که پدران پاک تو علیهم السلام از دنیا رفتند؛ تو گمراهی را بر هدایت ترجیح ندادی، و از حق به سوی باطل منحرف نگشتی، و برای خشنودی خداوند و فرستاده­ او خیرخواهی نمودی، و امانت را ادا کردی؛ پس خداوند برای تو از اسلام و اهل آن، بهترین پاداش را عطا کند؛ پدر و مادرم فدای تو باد، به زیارت تو آمدم، در حالی که به حق تو آشنا، و با دوستدارانت دوست، و با دشمنانت دشمن هستم؛ پس نزد پروردگارت برای من شفاعت نما. - . المزار الکبیر: 182 -

**[ترجمه]

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عِیسَی رُوحِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ سَیِّدِ الْعَابِدِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ بَاقِرِ عِلْمِ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ الْبَرِّ التَّقِیِّ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ الْعَالِمِ الْحَفِیِّ.

السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الصِّدِّیقُ الشَّهِیدُ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْوَصِیُّ الْبَرُّ التَّقِیُّ أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلَاهَ وَ آتَیْتَ الزَّکَاهَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ عَبَدْتَ اللَّهَ حَتَّی أَتَاکَ الْیَقِینُ السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ إِمَامٍ عَصِیبٍ وَ إِمَامٍ نَجِیبٍ وَ بَعِیدٍ قَرِیبٍ وَ مَسْمُومٍ غَرِیبٍ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْعَالِمُ النَّبِیهُ وَ الْقَدْرُ الْوَجِیهُ النَّازِحُ عَنْ تُرْبَهِ جَدِّهِ وَ أَبِیهِ السَّلَامُ عَلَی مَنْ أَمَرَ أَوْلَادَهُ وَ عِیَالَهُ بِالنِّیَاحَهِ عَلَیْهِ قَبْلَ وُصُولِ الْقَتْلِ إِلَیْهِ السَّلَامُ عَلَی دِیَارِکُمُ الْمُوحِشَاتِ کَمَا اسْتَوْحَشَتْ مِنْکُمْ مِنًی وَ عَرَفَاتٌ السَّلَامُ عَلَی سَادَاتِ الْعَبِیدِ وَ عُدَّهِ الْوَعِیدِ وَ الْبِئْرِ الْمُعَطَّلَهِ وَ الْقَصْرِ الْمَشِیدِ السَّلَامُ عَلَی غَوْثِ اللَّهْفَانِ وَ مَنْ صَارَتْ بِهِ أَرْضُ خُرَاسَانَ خُرَاسَانَ السَّلَامُ عَلَی قَلِیلِ الزَّائِرِینَ وَ قُرَّهِ عَیْنِ فَاطِمَهَ سَیِّدَهِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ السَّلَامُ عَلَی الْبَهْجَهِ الرَّضَوِیَّهِ وَ الْأَخْلَاقِ الرَّضِیَّهِ وَ الْغُصُونِ الْمُتَفَرِّعَهِ عَنِ الشَّجَرَهِ الْأَحْمَدِیَّهِ السَّلَامُ عَلَی مَنِ انْتَهَی إِلَیْهِ رِئَاسَهُ الْمُلْکِ الْأَعْظَمِ وَ عِلْمُ کُلِّ شَیْ ءٍ لِتَمَامِ الْأَمْرِ الْمُحْکَمِ السَّلَامُ عَلَی مَنْ أَسْمَاؤُهُمْ وَسِیلَهُ السَّائِلِینَ وَ هَیَاکِلُهُمْ أَمَانُ الْمَخْلُوقِینَ وَ حُجَجُهُمْ إِبْطَالُ شُبَهِ الْمُلْحِدِینَ السَّلَامُ عَلَی مَنْ کُسِرَتْ لَهُ وِسَادَهُ وَالِدِهِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ حَتَّی خَصَمَ أَهْلَ الْکُتُبِ وَ ثَبَّتَ قَوَاعِدَ الدِّینِ السَّلَامُ عَلَی عَلَمِ الْأَعْلَامِ وَ مَنْ کُسِرَ قُلُوبُ شِیعَتِهِ بِغُرْبَتِهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهِ السَّلَامُ عَلَی السِّرَاجِ الْوَهَّاجِ وَ الْبَحْرِ الْعَجَّاجِ الَّذِی صَارَتْ تُرْبَتُهُ مَهْبِطَ الْأَمْلَاکِ وَ الْمِعْرَاجِ السَّلَامُ عَلَی أُمَرَاءِ الْإِسْلَامِ وَ مُلُوکِ الْأَدْیَانِ وَ طَاهِرِی الْوِلَادَهِ وَ مَنْ أَطْلَعَهُمُ اللَّهُ عَلَی عِلْمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهَادَهِ وَ جَعَلَهُمْ أَهْلَ السَّادَهِ [السَّعَادَهَ] السَّلَامُ عَلَی کُهُوفِ الْکَائِنَاتِ وَ ظِلِّهَا وَ مَنِ ابْتَهَجَتْ بِهِ مَعَالِمُ طُوسَ

ص: 53

حَیْثُ حَلَّ بِرَبْعِهَا.

شِعْرٌ

یَا قَبْرَ طُوسَ سَقَاکَ اللَّهُ رَحْمَتَهُ***مَا ذَا ضَمِنْتَ مِنَ الْخَیْرَاتِ یَا طُوسُ

طَابَتْ بِقَاعُکَ فِی الدُّنْیَا وَ طَابَ بِهَا***شَخْصٌ ثَوَی بِسَنَاآبَادَ مَرْمُوسٌ

شَخْصٌ عَزِیزٌ عَلَی الْإِسْلَامِ مَصْرَعُهُ***فِی رَحْمَهِ اللَّهِ مَغْمُورٌ وَ مَغْمُوسٌ

یَا قَبْرَهُ أَنْتَ قَبْرٌ قَدْ تَضَمَّنَهُ***حِلْمٌ وَ عِلْمٌ وَ تَطْهِیرٌ وَ تَقْدِیسٌ

فَخْراً بِأَنَّکَ مَغْبُوطٌ بِجُثَّتِهِ***وَ بِالْمَلَائِکَهِ الْأَطْهَارِ مَحْرُوسٌ

فِی کُلِّ عَصْرٍ لَنَا مِنْکُمْ إِمَامُ هُدًی***فَرَبْعُهُ آهِلٌ مِنْکُمْ وَ مَأْنُوسٌ

أَمْسَتْ نُجُومُ سَمَاءِ الدِّینِ آفِلَهً***وَ ظَلَّ أُسْدُ الشری [الثَّرَی] قَدْ ضَمَّهَا الْخِیسُ

غَابَتْ ثَمَانِیَهٌ مِنْکُمْ وَ أَرْبَعَهٌ***تُرْجَی مَطَالِعُهَا مَا حَنَّتِ الْعِیسُ

حَتَّی مَتَی یَزْهَرُ الْحَقُّ الْمُنِیرُ بِکُمْ***فَالْحَقُّ فِی غَیْرِکُمْ دَاجٍ وَ مَطْمُوسٌ (1)

السَّلَامُ عَلَی مُفْتَخَرِ الْأَبْرَارِ وَ نَائِی الْمَزَارِ وَ شَرْطِ دُخُولِ الْجَنَّهِ أَوِ النَّارِ السَّلَامُ عَلَی مَنْ لَمْ یَقْطَعِ اللَّهُ عَنْهُمْ صَلَوَاتِهِ فِی آنَاءِ السَّاعَاتِ وَ بِهِمْ سَکَنَتِ السَّوَاکِنُ وَ تَحَرَّکَتِ الْمُتَحَرِّکَاتُ السَّلَامُ عَلَی مَنْ جَعَلَ اللَّهُ إِمَامَتَهُمْ مُمَیِّزَهً بَیْنَ الْفَرِیقَیْنِ کَمَا تَعَبَّدَ بِوَلَایَتِهِمْ أَهْلَ الْخَافِقَیْنِ السَّلَامُ عَلَی مَنْ أَحْیَا اللَّهُ بِهِ دَارِسَ حُکْمِ النَّبِیِّینَ وَ تَعَبَّدَهُمْ بِوَلَایَتِهِ لِتَمَامِ کَلِمَهِ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ السَّلَامُ عَلَی شُهُورِ الْحَوْلِ وَ عَدَدِ السَّاعَاتِ وَ حُرُوفِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ فِی الرُّقُومِ الْمُسَطَّرَاتِ السَّلَامُ عَلَی إِقْبَالِ الدُّنْیَا وَ سُعُودِهَا وَ مَنْ سُئِلُوا عَنْ کَلِمَهِ التَّوْحِیدِ فَقَالُوا نَحْنُ وَ اللَّهِ مِنْ شُرُوطِهَا السَّلَامُ عَلَی مَنْ یُعَلَّلُ وُجُودُ کُلِّ مَخْلُوقٍ بِلَوْلَاهُمْ وَ مَنْ خَطَبَتْ لَهُمُ الْخُطَبَاءُ:

بِسَبْعَهِ آبَاءٍ هُمْ مَا هُمْ***هُمْ أَفْضَلُ مَنْ یَشْرَبُ صَوْبَ الْغَمَامِ (2)

ص: 54

السَّلَامُ عَلَی عَلِیِّ مَجْدِهِمْ وَ بِنَائِهِمْ وَ مَنْ أُنْشِدَ فِی فَخْرِهِمْ وَ عَلَائِهِمْ بِوُجُوبِ الصَّلَاهِ عَلَیْهِمْ وَ طَهَارَهِ ثِیَابِهِمْ السَّلَامُ عَلَی قَمَرِ الْأَقْمَارِ الْمُتَکَلِّمِ مَعَ کُلِّ لُغَهٍ بِلِسَانِهِمْ الْقَائِلِ لِشِیعَتِهِ مَا کَانَ اللَّهُ لِیُوَلِّی إِمَاماً عَلَی أُمَّهٍ حَتَّی یُعَرِّفَهُ بِلُغَاتِهِمْ السَّلَامُ عَلَی فَرْحَهِ الْقُلُوبِ وَ فَرَجِ الْمَکْرُوبِ وَ شَرِیفِ الْأَشْرَافِ وَ مَفْخَرِ عَبْدِ مَنَافٍ یَا لَیْتَنِی مِنَ الطَّائِفِینَ بِعَرْصَتِهِ وَ حَضْرَتِهِ مُسْتَشْهِداً لِبَهْجَهِ مُؤَانَسَتِهِ:

أَطُوفُ بِبَابِکُمْ فِی کُلِّ حِینٍ***کَأَنَّ بِبَابِکُمْ جُعِلَ الطَّوَافُ

السَّلَامُ عَلَی الْإِمَامِ الرَّءُوفِ الَّذِی هَیَّجَ أَحْزَانَ یَوْمِ الطُّفُوفِ بِاللَّهِ أُقْسِمُ وَ بِآبَائِکَ الْأَطْهَارِ وَ بِأَبْنَائِکَ الْمُنْتَجَبِینَ الْأَبْرَارِ لَوْ لَا بُعْدُ الشُّقَّهِ حَیْثُ شَطَّتْ بِکُمُ الدَّارُ لَقَضَیْتُ بَعْضَ وَاجِبِکُمْ بِتَکْرَارِ الْمَزَارِ وَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ یَا حُمَاهَ الدِّینِ وَ أَوْلَادَ النَّبِیِّینَ وَ سَادَهَ الْمَخْلُوقِینَ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ ثُمَّ صَلِّ صَلَاهَ الزِّیَارَهِ وَ سَبِّحْ وَ أَهْدِهَا إِلَیْهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ ثُمَّ قُلِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا اللَّهُ الدَّائِمُ فِی مُلْکِهِ الْقَائِمُ فِی عِزِّهِ الْمُطَاعُ فِی سُلْطَانِهِ الْمُتَفَرِّدُ فِی کِبْرِیَائِهِ الْمُتَوَحِّدُ فِی دَیْمُومِیَّهِ بَقَائِهِ الْعَادِلُ فِی بَرِیَّتِهِ الْعَالِمُ فِی قَضِیَّتِهِ الْکَرِیمُ فِی تَأْخِیرِ عُقُوبَتِهِ إِلَهِی حَاجَاتِی مَصْرُوفَهٌ إِلَیْکَ وَ آمَالِی مَوْقُوفَهٌ لَدَیْکَ وَ کُلَّمَا وَفَّقْتَنِی بِخَیْرٍ فَأَنْتَ دَلِیلِی عَلَیْهِ وَ طَرِیقِی إِلَیْهِ یَا قَدِیراً لَا تَئُودُهُ الْمَطَالِبُ یَا مَلِیّاً یَلْجَأُ إِلَیْهِ کُلُّ رَاغِبٍ مَا زِلْتُ مَصْحُوباً مِنْکَ بِالنِّعَمِ جَارِیاً عَلَی عَادَاتِ الْإِحْسَانِ وَ الْکَرَمِ.

أَسْأَلُکَ بِالْقُدْرَهِ النَّافِذَهِ فِی جَمِیعِ الْأَشْیَاءِ وَ قَضَائِکَ الْمُبْرَمِ الَّذِی تَحْجُبُهُ بِأَیْسَرِ الدُّعَاءِ وَ بِالنَّظْرَهِ الَّتِی نَظَرْتَ بِهَا إِلَی الْجِبَالِ فَتَشَامَخَتْ وَ إِلَی الْأَرَضِینَ فَتَسَطَّحَتْ وَ إِلَی السَّمَاوَاتِ فَارْتَفَعَتْ وَ إِلَی الْبِحَارِ فَتَفَجَّرَتْ یَا مَنْ جَلَّ عَنْ أَدَوَاتِ لَحَظَاتِ الْبَشَرِ وَ لَطُفَ عَنْ دَقَائِقِ خَطَرَاتِ الْفِکَرِ لَا تُحْمَدُ یَا سَیِّدِی إِلَّا بِتَوْفِیقٍ مِنْکَ یَقْتَضِی حَمْداً وَ لَا تُشْکَرُ عَلَی أَصْغَرِ مِنَّهٍ إِلَّا اسْتَوْجَبْتَ بِهَا شُکْراً

ص: 55

فَمَتَی تُحْصَی نَعْمَاؤُکَ یَا إِلَهِی وَ تُجَازَی آلَاؤُکَ یَا مَوْلَایَ وَ تُکَافَی صَنَائِعُکَ یَا سَیِّدِی وَ مِنْ نِعَمِکَ یَحْمَدُ الْحَامِدُونَ وَ مِنْ شُکْرِکَ یَشْکُرُ الشَّاکِرُونَ وَ أَنْتَ الْمُعْتَمَدُ لِلذُّنُوبِ فِی عَفْوِکَ وَ النَّاشِرُ عَلَی الْخَاطِئِینَ جَنَاحَ سِتْرِکَ وَ أَنْتَ الْکَاشِفُ لِلضُّرِّ بِیَدِکَ فَکَمْ مِنْ سَیِّئَهٍ أَخْفَاهَا حِلْمُکَ حَتَّی دَخِلَتْ وَ حَسَنَهٍ ضَاعَفَهَا فَضْلُکَ حَتَّی عَظُمَتْ عَلَیْهَا مُجَازَاتُکَ جَلَلْتَ أَنْ یُخَافَ مِنْکَ إِلَّا الْعَدْلُ وَ أَنْ یُرْجَی مِنْکَ إِلَّا الْإِحْسَانُ وَ الْفَضْلُ فَامْنُنْ عَلَیَّ بِمَا أَوْجَبَهُ فَضْلُکَ وَ لَا تَخْذُلْنِی بِمَا یَحْکُمُ بِهِ عَدْلُکَ.

سَیِّدِی لَوْ عَلِمَتِ الْأَرْضُ بِذُنُوبِی لَسَاخَتْ بِی أَوِ الْجِبَالُ لَهَدَّتْنِی أَوِ السَّمَاوَاتُ لَاخْتَطَفَتْنِی أَوِ الْبِحَارُ لَأَغْرَقَتْنِی سَیِّدِی سَیِّدِی سَیِّدِی مَوْلَایَ مَوْلَایَ مَوْلَایَ قَدْ تَکَرَّرَ وُقُوفِی لِضِیَافَتِکَ فَلَا تَحْرِمْنِی مَا وَعَدْتَ الْمُتَعَرِّضِینَ لِمَسْأَلَتِکَ یَا مَعْرُوفَ الْعَارِفِینَ یَا مَعْبُودَ الْعَابِدِینَ یَا مَشْکُورَ الشَّاکِرِینَ یَا جَلِیسَ الذَّاکِرِینَ یَا مَحْمُودَ مَنْ حَمِدَهُ یَا مَوْجُودَ مَنْ طَلَبَهُ یَا مَوْصُوفَ مَنْ وَحَّدَهُ یَا مَحْبُوبَ مَنْ أَحَبَّهُ یَا غَوْثَ مَنْ أَرَادَهُ یَا مَقْصُودَ مَنْ أَنَابَ إِلَیْهِ یَا مَنْ لَا یَعْلَمُ الْغَیْبَ إِلَّا هُوَ یَا مَنْ لَا یَصْرِفُ السُّوءَ إِلَّا هُوَ یَا مَنْ لَا یُدَبِّرُ الْأَمْرَ إِلَّا هُوَ یَا مَنْ لَا یَغْفِرُ الذَّنْبَ إِلَّا هُوَ یَا مَنْ لَا یَخْلُقُ الْخَلْقَ إِلَّا هُوَ یَا مَنْ لَا یُنَزِّلُ الْغَیْثَ إِلَّا هُوَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی یَا خَیْرَ الْغَافِرِینَ.

رَبِّ إِنِّی أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ حَیَاءٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ رَجَاءٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ إِنَابَهٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ رَغْبَهٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ رَهْبَهٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ طَاعَهٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ إِیمَانٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ إِقْرَارٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ إِخْلَاصٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ تَقْوَی وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ تَوَکُّلٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ ذِلَّهٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ عَامِلٍ لَکَ هَارِبٍ مِنْکَ إِلَیْکَ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تُبْ عَلَیَّ وَ عَلَی وَالِدَیَّ بِمَا تُبْتَ وَ تَتُوبُ عَلَی جَمِیعِ خَلْقِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ یَا مَنْ تُسَمَّی بِالْغَفُورِ الرَّحِیمِ یَا مَنْ تُسَمَّی بِالْغَفُورِ الرَّحِیمِ یَا مَنْ تُسَمَّی بِالْغَفُورِ الرَّحِیمِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْبَلْ تَوْبَتِی وَ زَکِّ عَمَلِی وَ

ص: 56

اشْکُرْ سَعْیِی وَ ارْحَمْ ضَرَاعَتِی وَ لَا تَحْجُبْ صَوْتِی وَ لَا تُخَیِّبْ مَسْأَلَتِی یَا غَوْثَ الْمُسْتَغِیثِینَ وَ أَبْلِغْ أَئِمَّتِی سَلَامِی وَ دُعَائِی وَ شَفِّعْهُمْ فِی جَمِیعِ مَا سَأَلْتُکَ وَ أَوْصِلْ هَدِیَّتِی إِلَیْهِمْ کَمَا یَنْبَغِی لَهُمْ وَ زِدْهُمْ مِنْ ذَلِکَ مَا یَنْبَغِی لَکَ بِأَضْعَافٍ لَا یُحْصِیهَا غَیْرُکَ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی طَیِّبِ الْمُرْسَلِینَ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ.

**[ترجمه]می­گویم: در یکی از نوشته­های اصحاب پیشین خودمان، زیارتی برای حضرت علیه السلام یافتم و این نسخه، قدیمی بود؛ به طوری که تاریخ نوشتن آن، سال 746 هجری است و من آن را همان گونه که یافتم، ذکر نمودم.

گفته است: زیارت سرور و پیشوای ما، امام رضا علیه السلام، که بر او و بر پدران و فرزندانش درود و سلام باد، در همه زمان­ها مناسب است، و بهترین آنها ماه رجب می­باشد.

آن زیارت از فرزندش ابی جعفر، امام جواد علیه السلام روایت شده و این است:

سلام بر تو ای ولیّ خدا، سلام بر تو ای حجت خدا، سلام بر تو ای نور خدا در تاریکی­های زمین، سلام بر تو ای ستون دین، سلام بر تو ای وارث آدم برگزیده خدا، سلام بر تو ای وارث ابراهیم دوست خدا، سلام بر تو ای وارث موسی صحبت کننده با خدا، سلام بر تو ای وارث عیسی روح خدا، سلام بر تو ای وارث محمد فرستاده خدا، سلام بر تو ای وارث امیرالمؤمنین علی فرزند ابی­طالب، سلام بر تو ای وارث حسن و حسین، دو سرور جوانان اهل بهشت، سلام بر تو ای وارث علی فرزند حسین، سرور عبادت کنندگان، سلام بر تو ای وارث محمد فرزند علی، شکافنده علم گذشتگان و آیندگان، سلام بر تو ای وارث جعفر صادق فرزند محمد، امام معصوم و پرهیزگار، سلام بر تو ای وارث موسی فرزند جعفر، دانشمند بسیار آگاه.

سلام بر تو ای انسان راستین و شهید، سلام بر تو ای جانشین معصوم و پرهیزگار، گواهی می­دهم که تو نماز را برپا داشتی، و زکات را ادا کردی، و امر به معروف و نهی از منکر نمودی، و خداوند را عبادت نمودی، تا از دنیا رفتی؛ سلام بر تو ای امام پاک­نژاد، و ارجمند و گرامی، و نزدیک - به ما و از وطن خود - دور، و مسموم و دور افتاده؛ سلام بر تو ای دانشمند ارجمند، و صاحب منزلت و قدرت، و ای دور از وطن جد و پدرش؛ سلام بر کسی که به فرزندان و خانواده­اش دستور داد تا بر او بگریند، قبل از اینکه به شهادت برسد؛ سلام بر سرزمین­های خالی و ترک شده شما، آنچنان که منی و عرفات نیز از وجود شما خالی و تهی گشته است؛ سلام بر سرور بندگان، و ذخیره وعده داده شده، و چاه ترک شده، و کاخ برپا شده، سلام بر یاری کننده انسان اندوهگین، و کسی که زمین خراسان به برکت مرقدش خراسان شده است. سلام بر امامی که زائرانش اندک هستند؛ و سلام بر نور چشم فاطمه، سرور زنان جهان؛ سلام بر دارنده سرور خوشایند، و اخلاق مورد پسند، و شاخه­های پراکنده از درخت احمدی؛ سلام بر کسی که ریاست سرزمین بزرگ، و علم همه چیز، به او ختم شده است، تا امر محکم الهی کامل گردد.

سلام بر کسانی که نام­هایشان وسیله نیازمندان، و آرامگاه­هایشان باعث ایمنی مخلوقات و برهان­هایشان باطل ساختن شبهه­های کافران است؛ سلام بر کسی که کرسی - قضاوت - پدرش امیرالمؤمنین برای او نهاده شد، تا این که با اهل کتاب، مخاصمه - احتجاج - کرد، و ستون­های دین را محکم ساخت؛ سلام بر نشانِ نشان­ها، و امامی که با غربت خودش دل­های شیعیان را تا روز قیامت شکسته است؛ سلام بر چراغ پر نور، و دریای غرّنده، که خاکش محل فرود آمدن و بالا رفتن فرشتگان است؛ سلام بر امیران اسلام، و پادشاهان ادیان الهی، و نجیب­زادگان و کسانی که خداوند به ایشان علم غیبت و شهادت آموخت، و آنها را اهل سروری و سعادت­ قرار داد؛ سلام بر پناهگاه موجودات و سایه آنها، و امامی که سرزمین طوس با سکنی گزیدن او در آنجا، متبرک و شادمان گردیده است. شعر:

ای قبری که در سرزمین طوس هستی، خداوند تو را از رحمتش سیراب گرداند، ای طوس، چه خوبی­هایی که در خود جا داده­ای.

بقعه­های تو در دنیا نیکو گردید، و آن امامی که در خاک آن پنهان گشت و در سناباد منزل کرد هم نیکو گردید .

کسی که شهادت او بر اهل اسلام بسیار سخت بود و مورد فیض رحمت الهی گردید.

ای قبر، تو همان هستی که بردباری و دانش و پاکی و وارستگی را در خود گنجانده­ای.

ای قبر، بر خود افتخار کن؛ چون تو پیکر پاک آن امام را در خود جا داده­ای و مورد غبطه مکان­های دیگر گشته­ای، و به وسیله فرشتگان محافظت می­شوی.

در هر دوره­ای از شما برای ما امام هدایتگری وجود داشته است که منزلگاهش آباد و مورد الفت ما است.

ستارگان آسمان دین الهی به تاریکی گراییدند، و شیران بیشه در کنام خود آرمیدند.

هشت ستاره از شما پنهان گشت و امید نورانی شدن چهار ستاره دیگرمی­رود؛ آن زمان که شتر، صدا برآورد.

تا اینکه حقیقت به وسیله شما روشن و آشکار، مشخص گردد؛ زیرا حقیقت در غیر از شما، تاریک و مبهم است. - 1. این ابیات در المناقب 3: 468 - 469 روایت شده و به علی پسر احمد خوافی منسوب گشته است؛ و پنج بیت نخست آن در عیون الأخبار 2: 251 آمده و به علی پسر ابی عبدالله خوافی منسوب گشته است و ظاهراً او همان شخص قبلی است. -

سلام بر مایه فخر نیکوکاران، و دارای مزاری دور افتاده، که شرط وارد شدن به بهشت و دوزخ است؛ سلام بر کسانی که خداوند درودهایش را لحظه­ای از آن ها قطع نکرده است، و موجودات ساکن به واسطه او ساکن شده­اند، و موجودات متحرک، به واسطه او به حرکت افتاده­اند؛ سلام بر کسانی که خداوند امامتشان را جدا کننده دو فرقه حق و باطل قرار داد، همان گونه که اهل مشرق و مغرب را ملزم به پذیرش ولایت آن ها کرد؛ سلام بر امامی که خداوند به واسطه او احکام کهنه شده پیامبران را زنده کرد، و مردم را ملزم به پذیرش ولایت آن ها کرد تا کلمه خداوند پروردگار جهانیان کامل گردد؛ سلام بر ماه­های سال، و تعداد ساعت­ها، و حروف «لا اله إلا الله» در رقم­های نوشته شده؛ سلام بر خوشی­های دنیا و نیک­بختی­های آن، و بر کسانی که درباره کلمه توحید از آنان سؤال شد و فرمودند: به خدا سوگند، ما یکی از شروط آن هستیم؛ سلام بر کسانی که وجود همه مخلوقات منوط به وجود آنان است و کسانی که خطیبان در مورد او گفته­اند:

آنان هفت پدرند، چه پدرانی! آنان بهترین کسانی هستند که آب ابر - باران - را نوشیده­اند. (بهترین خلق خدایند) - . این بیت را عبدالجبار پسر سعید بر منبر رسول خدا صلی الله علیه و آله در مدینه منوّره هنگامی که خطبه خواند، سرود و برای مأمون و ولی عهدش امام رضا علیه السلام دعا نمود؛ سپس بیت بالا را سرود، و این در سالی که مأمون از امام رضا علیه السلام برای ولایت عهدی بیعت گرفت، بود. المناقب 3: 473؛ چاپ نجف اشرف -

سلام بر شکوه و بنای بزرگ ایشان، و کسانی که به خاطر افتخارات و بلند مرتبگی ایشان شعر هایی در مورد وجوب درود فرستادن بر ایشان و پاکی ایشان سروده شده است. سلام بر ماه ماه­ها، سخن گوینده با هر امتی با زبان خودشان، که به شیعیانش فرمود: خداوند امامی را بر امتی قرار نمی­دهد، مگر اینکه او را به زبان آنان آشنا گرداند؛ سلام بر شادمان کننده دل­ها، و برطرف کننده غم­ها، و گرامی­ترین انسان­ها، و مایه افتخار - نسل - عبد مناف؛ ای کاش من از طواف کنندگان بر بارگاه و حضرتش باشم، و شاهد سرور دیدار و انس با او باشم.

در هر لحظه بر درگاه شما طواف می­کنم؛ گویی طواف مخصوص آستان شما قرار داده شده است.

سلام بر امام مهربان، که غم­های روز طفوف - صحرای کربلا - را برانگیخت؛ من به خداوند و به پدران پاک و به فرزندان برگزیده­ و نیک تو قسم می­خورم که اگر زیارت شما با دوری خانه­تان رنج و مشقت فراوان نداشت، حتماً مقداری از حقوق واجب شما را با زیارت پی در پی به جای می­آوردم؛ سلام بر شما ای یاوران دین، و فرزندان پیامبران، و پیشوایان آفریدگان، و رحمت خداوند و برکت­های او بر شما باد.

سپس نماز زیارت بخوان و تسبیح بگو و آن را به آن حضرت، علیه السلام هدیه کن؛ سپس بگو: خدایا، همانا از تو درخواست می­کنم؛ ای خدایی که فرمانروایی­اش همیشگی، و عزتش پایدار، و پادشاهی­اش مورد اطاعت، در بزرگی تنها، و در بقای همیشگی­اش یگانه، و در میان آفریدگانش عادل، و در داوری­اش دانا، و در عقب انداختن کیفر، بزرگوار است؛ خدایا، نیازهای من به سوی تو باز می­گردد، و آرزوهایم در پیشگاه تو باز ایستاده است، و هرگاه مرا به کار نیکی موفق کرده­ای، راهنمای من بر آن کار و راه رسیدن من به سوی آن، تو بودی؛ ای توانایی که خواسته­ها او را درمانده نمی­کند؛ ای توانگری که هر مشتاق به سوی او پناه می­آورد؛ همواره با نعمت­های تو قرین، و بر بخشش­ها و بزرگواری­های بیشمار تو در حرکت بوده­ام.

از تو به خاطر آن نیروی نفوذ کننده­ات در همه چیزها، و حکم قطعی تو که با کوچک­ترین درخواستی آن را باز می­داری، و به خاطر آن نظری که از روی عنایت به کوه­ها نمودی و آنها بلندی گرفتند، و به زمین­ها افکندی و هموار شدند، و به آسمان­ها نگریستی و آنها مرتفع گشتند، و به دریاها کردی و آنها روان گردیدند؛ از تو درخواست می­کنم. ای کسی که از ابزار دید بشر والاتر، و از ریزه­کاری­هایی که در افکار خطور کند، دقیق­تر هستی؛ ای آقای من، جز به توفیق خودت که خودِ آن نیز موجب ستایش دیگری است، ستایش نمی­شوی؛ و بر کوچک­ترین نعمتی، مورد سپاس واقع نمی­شوی، جز آنکه خود آن نیز موجب سپاسی دیگر می­شود؛ پس چه زمان نعمت­هایت به شماره در آید ای معبود من، و بخشش­هایت مورد سپاس واقع گردد ای سرور من، و ساخته­هایت قدردانی شود ای آقای من؛ و آن هم از نعمت­های تو است که ستایش کنندگان، تو را بستایند؛ و از سپاس تو است که سپاسگزاران از تو سپاسگزاری می­کنند؛ و تو هستی که در بخشش گناهان به تو تکیه می­شود، و بال­های پرده­پوشی­ خود را بر خطاکاران می­گسترانی، و سختی را با قدرت خودت برطرف می­نمایی؛ چه بسیار گناهی که بردباری­ات آن را پوشاند تا اینکه از بین رفت، و کار نیکی که فضل تو چند برابرش کرد تا پاداشت برای آن بزرگ گردید؛ تو برتر از آن هستی که جز از عدالت تو ترسیده شود، و جز احسان و فضل، چیز دیگری از تو امید رود؛ با آنچه لازمه فضل تو است، بر من نعمت ببخش؛ و با آنچه عدالت تو حکم می­کند، مرا رسوا مگردان .

ای آقای من، اگر زمین از گناهان من آگاه بود، به یقین مرا در خود فرو برده بود؛ یا اگر کوه­ها از آنها اطلاع داشتند، مرا در هم شکسته بودند؛ یا اگر آسمان­ها می­دانستند، مرا ربوده بودند؛ یا اگر دریاها می­دانستند، مرا در امواج خود غرق کرده بودند؛ آقای من، آقای من، آقای من؛ ای سرور من، سرور من، سرور من؛ چندین بار به مهمانی تو آمده­ام، پس مرا از آنچه به درخواست کنندگانت وعده فرمودی، محروم مکن؛ ای آشنا برای عارفان، و ای معبود عبادت کنندگان، و ای مورد سپاس سپاسگزاران، و ای همنشین اهل ذکر، ای ستوده ستایشگران، ای حاضر نزد آن کس که تو را جوید، ای ستوده شده کسی که او را به یگانگی بستاید، ای محبوب دوستدارش، ای فریادرس هر کس که او را در نظر گیرد، ای مقصد کسی که به سویش بازگردد، ای کسی که جز او غیب را نمی­داند، ای کسی که جز او بدی را دور نمی­گرداند، ای کسی که جز او کسی کارها را تدبیر نمی­کند، ای کسی که گناه را جز او نمی­آمرزد، ای کسی که آفریدگان را جز او نمی­آفریند، ای کسی که باران را جز او فرو نمی­فرستد، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و مرا بیامرز، ای بهترین آمرزندگان.

پروردگارا، از تو آمرزش می­خواهم، خواستن از روی شرمساری؛ و از تو آمرزش می­خواهم، خواستن از روی امیدواری؛ و از تو آمرزش می­خواهم، خواستن از روی توبه­جویی و بازگشت؛ و از تو آمرزش می­خواهم، خواستن از روی اشتیاق؛ و از تو آمرزش می­خواهم، خواستن از روی بیم و هراس؛ و از تو آمرزش می­خواهم، خواستن از روی طاعت و فرمانبرداری؛ و از تو آمرزش می­خواهم، خواستن از روی ایمان؛ و از توآمرزش می­خواهم، خواستن از روی اقرار به گناه؛ و از تو آمرزش می­خواهم، خواستن از روی اخلاص؛ و از تو آمرزش می­خواهم، خواستن از روی تقوی و پرهیزکاری؛ و از تو آمرزش می­خواهم، خواستن از روی توکل؛ و از تو آمرزش می­خواهم، خواستن از روی خواری؛ و از تو آمرزش می­خواهم، خواستن کار کننده برای تو، و گریزان از تو به سوی خودت؛ پس بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و توبه من و پدر و مادرم را بپذیر، همان گونه که توبه­پذیر تمامی آفریدگانت بوده­ای و هستی، ای مهربان­ترین مهربانان .

ای کسی که به بسیار آمرزنده و مهربان بودن معروف است، ای کسی که به بسیار آمرزنده و مهربان بودن معروف است، ای کسی که به بسیار آمرزنده و مهربان بودن معروف است؛ بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و توبه مرا بپذیر، و عملم را پاکیزه، و تلاشم را قابل سپاس گردان؛ و بر ناتوانی­ام رحم فرما؛ و صدایم را باز مدار؛ و مرا از خواسته­ام نومید مگردان؛ ای یاور یاری خواهان؛ و سلام و دعای مرا بر امامانم برسان، و در تمامی آنچه از تو درخواست نمودم، شفاعت آنها را بپذیر، و هدیه­ام را آن چنان که شایسته آنها است، به آنها برسان؛ و آن چه را که شایسته توست، از آن برای آنها بیفزای، به اندازه­ای که کسی غیر از تو توان شمارش آن را نداشته باشد؛ و هیچ قدرت و نیرویی جز به سبب خداوند بلند مرتبه و بزرگ نیست؛ و خداوند بر پاکیزه­ترین پیامبران، محمد و خاندان پاک او درود فرستد.

**[ترجمه]

وعده أو حکمته أو دینه أو شریعته قوله السلام علی شهور الحول أی عددهم علیهم السلام مطابق لعدد شهور الحول و عدد ساعات کل من اللیل و النهار و حروف لا إله إلا الله و قد یعبر عنهم بکل منها لذلک.

قوله بسبعه آباء هم قد مضی شرحه فی أبواب تاریخ الرضا علیه السلام قوله و من أنشد أی نظم فی الشعر ما یدل علی وجوب الصلاه علیهم و طهاره ثیابهم من لوث الذنوب و لعله تصحیف أرشد فیکون إشاره إلی ما بین علیه السلام للمأمون من فضل الآل و العتره و عصمتهم و وجوب الصلاه علیهم و شطت الدار بالتشدید بعدت قوله لا تئوده أی تثقل علیه قوله حتی دخلت أی غابت و ذهبت

فلم یطلع علیها أحد أو غفرت و لم یبق لها أثر أو بکسر الخاء من قولهم دخل أمره کفرح أی فسد داخله أو بالحاء المهمله من قولهم دحل عنی کمنع أی تباعد و فر و استتر.

و اعلم أن ظاهر العباره یدل علی أن هذه الزیاره مرویه عن الجواد علیه السلام و یحتمل أن یکون الإشاره فی قوله روی ذلک راجعه إلی کون أفضلها فی شهر رجب و فی بعض عبارتها ما یوهم کونها غیر مرویه و الله یعلم.

**[ترجمه]از شیخ مفید - که خداوند روحش را پاکیزه گرداند، - روایت شده است که مستحب است بعد از زیارت امام رضا علیه السلام، این دعا خوانده شود: خدایا، من از تو درخواست می­کنم ای خدایی که در ملکش دائمی است؛ تا پایان دعا.

عبارت: «الحفیّ»، یعنی دانشمند آگاه که هر چیزی را تا عمق آنها می­داند، و «النبیه»، یعنی ارجمند؛ و «القدر» با فتحه، یعنی بی­نیازی و توانگری و قدرت؛ و در اینجا، مضاف حذف شده یا از نسخه­ها افتاده است؛ یعنی «ذو القدر» بوده است. «النازح»، یعنی دور؛ فرمایش حضرت، علیه السلام: «عده الوعید»، یعنی وعده بر طرف کردن آن عذاب هایی که خداوند وعده داده است.

عبارت: «البئر المعطله» اشاره دارد به آنچه در روایت­های زیادی گذشت؛ مبنی بر این که «بئر معطله» امام غائب است؛ و «القصر المشید»، یعنی امام حاضر. فرمایش حضرت، علیه السلام: «أرض خراسان، خراسان»، یعنی خراسان به دلیل مرقد او در بین طوایف عالم، مشهور گشته و مقصد گروه­های مختلف مردم شده است؛ و عبارت: «علی البهجه»، یعنی دارنده آن.

عبارت: «الغصون»، یعنی او و سایر امامان علیهم السلام؛ یا صاحب الغصون، در صورتی که مراد از «الغصون»، اخلاق بزرگوارانه و فضیلت­های بزرگ باشد؛ و «العجّاج»، یعنی پر سر و صدا؛ کنایه از زیادی آب و شدت تلاطم امواج آن است. «الثری» مانند «العلی» - در وزن، - راهی است در سلمی که شیران بسیار دارد؛ و «الخیس» با کسره، یعنی درخت در هم پیچیده، و بیشه شیر؛ و «العیس» با کسره، یعنی شتر سفید رنگ که متمایل به زرد باشد؛ و «الطموس»، یعنی از بین رفتن و محو شدن؛ و «الخافقان»، یعنی مغرب و مشرق؛ یا افق آن دو؛ چون شب و روز در آنها آمد و شد می­کنند؛ یا دو طرف آسمان و زمین؛ یا انتهای آن دو؛ فیروز آبادی در کتابش این گونه ذکر کرده است. - . القاموس 3: 228 -

و فرمایش حضرت، علیه السلام: «و تعبّدهم»، یعنی پیامبران یا مردم؛ معنی نخست آشکارتر است. «کلمه الله»، یعنی وعده خداوند، یا حکمت او، یا دین، یا شریعت او؛ عبارت: «السلام علی شهور الحول»، یعنی عدد امامان علیهم السلام، مطابق با تعداد ماه­های سال؛ و «عدد الساعات»، یعنی تعداد امامان مطابق با ساعات هر یک از شب و روز است؛ و هم چنین برابر تعداد حروف عبارت « لا إله إلا الله» میباشد؛ و به همین علت گاهی با هر یک از آنها برای تعبیر از امامان علیهم السلام استفاده می­شود.

شرح فرمایش حضرت: «بسبعه آباءهم»، در ابواب تاریخ امام رضا علیه السلام بیان شد. عبارت: «و من أنشد»، یعنی هر کس شعر بسراید که دلالت بر واجب بودن درود و سلام بر آنان و پاکی­شان از آلودگی گناهان دارد؛ و شاید این کلمه، اشتباه نوشتاری از کلمه «أرشد» باشد که در این صورت به آنچه حضرت علیه السلام برای مأمون از فضیلت خاندان و عترت پیامبر صلی الله علیه و آله و عصمت و واجب بودن درود بر آنها بیان نمود، اشاره خواهد داشت. «و شطّت الدار» با تشدید، یعنی دور شد؛ عبارت: «لا تؤوده»، یعنی بر او سنگین نمی­شود؛ و عبارت: «حتی دخلت»، یعنی تا اینکه پنهان گشت و رفت و کسی بر او اطلاع نیافت، یا پوشیده شد و اثری از آن باقی نماند؛ یا با کسره حرف «خاء» از عبارت «دخل أمره» مانند «فرح» - در وزن، گرفته شده است؛ - یعنی درونش تباه گشت؛ یا با حرف «حاء» بی نقطه، از عبارت «دحل عنّی» مانند «منع» - در وزن، گرفته شده است؛ - یعنی دور شد، و فرار کرد، و پنهان شد.

و بدان که ظاهر عبارت نشان می­دهد که این زیارت از امام جواد علیه السلام روایت شده است و احتمال دارد اشاره­ای که در کلام و با عبارت: «روی ذلک» وجود دارد، به پر فضیلت بودن آن در ماه رجب مربوط باشد؛ و در برخی عبارت­های زیارت، چیزهایی وجود دارد که روایی نبودن آنرا به گمان می­آورد؛ و البته خداوند بهتر می­داند.

**[ترجمه]

**[ترجمه]برخی از مطالبی که مناسب این باب است، در باب گذشته بیان شد .

**[ترجمه]

عِدَّهُ رُسُلٍ کُلٌّ یَقُولُ أَجِبْ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ فَلَمَّا وَصَلَ إِلَی الْبَوَّابِ قَالَ لَهُ جَاءَ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ هُنَا قَالَ الْبَوَّابُ لَا.

فَلَمَّا دَخَلَ عَلَی الْخَلِیفَهِ قَرَّبَهُ وَ أَدْنَاهُ وَ أَمَرَ لَهُ بِکُلِّ مَا انْقَطَعَ عَنْ جَائِزَتِهِ فَلَمَّا خَرَجَ قَالَ لَهُ الْبَوَّابُ وَ یُسَمَّی الْفَتْحَ قُلْ لَهُ یُعَلِّمُنِی الدُّعَاءَ الَّذِی دَعَا لَکَ بِهِ ثُمَّ فِیمَا بَعْدُ دَخَلَ الرَّجُلُ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ علیه السلام فَلَمَّا بَصُرَ بِهِ قَالَ هَذَا وَجْهُ الرِّضَا قَالَ نَعَمْ وَ لَکِنْ قَالُوا إِنَّکَ مَا جِئْتَ إِلَیْهِ.

فَقَالَ أَبُو الْحَسَنِ علیه السلام إِنَّ اللَّهَ عَوَّدَنَا أَنْ لَا نَلْجَأَ فِی الْمُهِمَّاتِ إِلَّا إِلَیْهِ وَ لَا نَسْأَلَ سِوَاهُ فَخِفْتُ أَنْ أُغَیِّرَ فَیُغَیِّرَ مَا بِی فَقَالَ یَا سَیِّدِی الْفَتْحُ یَقُولُ یُعَلِّمُنِی الدُّعَاءَ الَّذِی دَعَا لَکَ بِهِ فَقَالَ إِنَّ الْفَتْحَ یُوَالِینَا بِظَاهِرِهِ دُونَ بَاطِنِهِ الدُّعَاءُ لِمَنْ دَعَا بِهِ بِشَرْطِ أَنْ یُوَالِیَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ لَکِنَّ هَذَا الدُّعَاءَ کَثِیراً مَا یَدْعُو بِهِ عِنْدَ الْحَوَائِجِ فَتُقْضَی وَ قَدْ سَأَلْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ لَا یَدْعُوَ بِهِ بَعْدِی أَحَدٌ عِنْدَ قَبْرِی إِلَّا اسْتُجِیبَ لَهُ ثُمَّ ذَکَرَ الدُّعَاءَ کَمَا مَرَّ(1).

**[ترجمه]عده الداعی: روایت شده است که مردی هر سال نزد خلیفه سهم و مقرّری داشت؛ روزی خلیفه بر او خشم گرفت و برای چند سال، مقرّری او را نداد؛ آن گاه مرد نزد سرورمان امام هادی علیه السلام آمد و منع مقرّری­اش از جانب خلیفه را بر او تعریف کرد و از ایشان خواست که اگر نزد خلیفه آمد، سفارش او را نزد خلیفه بنماید و به بازگرداندن مقرّری­اش نزد او میانجی­گری کند؛ سپس مرد بیرون رفت. وقتی شب شد، خلیفه پیکی را به سوی او فرستاد و او را طلبید؛ مرد آماده شد و به منزل خلیفه رفت، هنوز نرسیده بود که چند پیک او را دیدند که هر یک می­گفتند: امیرالمؤمنین را اجابت کن؛ هنگامی که به دربان رسید، به او گفت: آیا علی فرزند محمد به اینجا آمده است؟ دربان گفت: خیر.

هنگامی که نزد خلیفه رسید، وی آن مرد را به نزد خود طلبید و نزدیک خود جای داد و دستور داد هر آنچه از سهمش قطع شده بود را به او بدهند؛ هنگامی که بیرون رفت، دربان که «فتح» نام داشت، به او گفت: به او بگو: دعایی را که با آن برای تو دعا کرد را به من یاد دهد؛ بعد از آن مرد نزد امام هادی علیه السلام رفت؛ هنگامی که حضرت چشمش به او افتاد، فرمود: آیا این چهره نشانگر خشنودی و رضایت است؟ مرد گفت: بله؛ اما گفتند که شما نزد خلیفه نرفته­ای.

امام هادی علیه السلام فرمود: خداوند عادت ما قرار داده است که در سختی­ها جز به او پناه نبریم، و جز از او چیزی طلب نکنیم؛ پس من ترسیدم که این عادت را تغییر دهم و خداوند نیز آن چه را که برایم قرار داده است، تغییر دهد. مرد گفت: سرورم، فتح می­گفت که به شما بگویم آن دعایی را که با آن برای من دعا کردی، به او نیز بیاموزی؛ حضرت فرمود: به یقین «فتح» در ظاهر و نه در درون و باطن، با ما دوستی می­کند؛ این دعا برای کسی است که با آن دعا کند، به شرطی که با ما اهل بیت دوستی نماید؛ این دعا در هنگام نیاز خوانده می­شود و آن حاجت برآورده می­گردد و من از خدای عز و جلّ خواستم که کسی با آن بعد از من در نزد قبر من دعا نکند، مگر اینکه مستجاب شود؛ آن گاه دعا را آن چنان که بیان شد، ذکر فرمود. - . عده الداعی: 41 - 42 -

**[ترجمه]

ادْخُلْ یَا أَبَا الطَّیِّبِ فَقُلْتُ أَمْضِی أُسَلِّمُ إِلَیْهِ وَ لَا أَقْبَلُ مِنْهُ فَجِئْتُ إِلَی الْبَابِ وَ لَیْسَ عَلَیْهِ أَحَدٌ فَتَعَسَّرَ بِی فَبَادَرْتُ إِلَی عِنْدِ الْبَصْرِیِّ خَادِمِ الْمَوْضِعِ فَفَتَحَ لِیَ الْبَابَ فَدَخَلْتُ فَکُنَّا نَقُولُ أَ لَیْسَ کُنْتَ لَا تَدْخُلُ الدَّارَ فَقَالَ أَمَّا أَنَا فَقَدْ أَذِنُوا لِی وَ بَقِیتُمْ أَنْتُمْ (1).

**[ترجمه]امالی الطوسی: فحام گفته است: ابوطیب احمد پسر محمد پسر بطّه به من نقل نمود و او همواره وارد صحن نمی­شد و از پشت پنجره­ها زیارت می­نمود. گفت: من در نیمه ظهر عاشورا که آفتاب سوزان بود و هیچ کس در راه نبود، آمدم در حالی که از مزدوران و نگهبانان ستمکار شهر می­ترسیدم، تا اینکه به حیاطی رسیدم که از آنجا به سمت پنجره های حرم میرفتم. چشم دوختم و ناگاه مردی را دیدم که در آستانه در و پشت به من نشسته است؛ گویی به دفتر نگاه می­کند. با صدایی که شبیه صدای حسین فرزند علی فرزند حضرت ابوجعفر [امام جواد] فرزند امام رضا علیهما السلام بود، به من گفت: به کجا می­روی ای ابوطیب؟ گفتم: این حسین است که برای زیارت برادرش آمده است. گفتم: سرورم، می­روم تا از پشت پنجره زیارت کنم و بیایم و حق تو را ادا کنم؛ گفت: ای ابوطیب، چرا وارد نمی­شوی؟ گفنم: این خانه صاحب دارد، من بدون اذن صاحبش وارد نمی­شوم.

گفت: ای ابوطیب، سرور ما نرم­خو است و ما را حقیقتاً دوست می­دارد؛ پس چگونه تو را از وارد شدن باز داریم؛ ای ابوطیب، وارد شو. گفتم: من می­روم و سلام می­دهم و سخن حسین را قبول نکردم؛ سپس به سوی در رفتم که هیچ کس در آنجا نبود؛ بر من سخت آمد و نزد «البصری» خادم آنجا رفتم؛ او در را برایم گشود و من وارد شدم. ما می­گفتیم: آیا تو نبودی که وارد خانه نمی­شدی؟ گفت: آگاه باشید که به من اذن دادند و شما ماندید. - . امالی طوسی 1: 294 -

**[ترجمه]

دَخَلْتَ الْمَسْجِدَ وَ صَلَّیْتَ دَعَوْتَ اللَّهَ بِمَا أَحْبَبْتَ إِنَّهُ قَرِیبٌ مُجِیبٌ وَ هَذَا الْمَسْجِدُ إِلَی جَانِبِ الدَّارِ وَ فِیهِ کان [کَانَا] یُصَلِّیَانِ علیهما السلام (1).

**[ترجمه]کامل الزیارات: از یکی از امامان علیهم السلام روایت شده است که فرمود: اگر خواستی قبر امام علی النقی و امام حسن عسکری علیهما السلام را زیارت کنی، در صورتی که به قبر آن دو حضرت رسیدی، بعد از غسل، و در غیر این صورت از نزد دری که در سمت راهرو نرده­های ضریح قرار دارد، سلام بده و بگو:

سلام بر شما ای دو ولی خدا، سلام بر شما ای دو حجت خدا، سلام بر شما ای دو نور حق در تاریکی­های زمین، سلام بر شما ای دو امام که در مورد امامت شما از طرف خداوند بداء حاصل شد؛ من به زیارت شما آمدم، در حالی که به حق شما آشنا، و با دشمنان شما دشمن، و با دوستان شما دوست هستم؛ و به هر آنچه شما ایمان دارید، ایمان آوردم و به هر آنچه شما به آن کفر ورزیدید، کفر ورزیدم؛ هر چه نزد شما محقق و مورد تصدیق است، من هم آن را تصدیق می­کنم؛ و هر چه را که شما باطل می­پندارید، من هم باطل می­دانم؛ و از خدا که پروردگار من و شما است، درخواست می­کنم که بهره و ثواب مرا از زیارت شما، درود بر محمد و خاندانش قرار دهد، و همراهی شما با پدران نیک­تان در بهشت را نصیبم گرداند، و از او در خواست می­کنم که مرا از آتش دوزخ آزاد گرداند *، و شفاعت و همراهی­تان را نصیبم گرداند، و میان من و شما شناخت و آشنایی قرار دهد، و هرگز محبت شما و پدرانتان را از من نگیرد، و این زیارت را آخرین دوره زیارت من از شما قرار ندهد، و با رحمت خودش ما را در بهشت همراه شما محشور گرداند.

خدایا، دوستی این دو امام را برای همیشه نصیبم گردان؛ و مرا بر آیین آنان بمیران؛ خدایا، بر ستم کنندگان در حق محمد و خاندان محمد، نفرین بفرست؛ و از آنان انتقام گیر؛ و بر پیشینیان و آیندگان آنان لعنت فرست؛ و عذابت را بر آنان دو چندان گردان؛ و همه آنها و پیروان و دوستان و دنباله­روهای آنان را به پست­ترین درجات جهنم برسان، که همانا تو بر هر چیز توانایی. خدایا، در فرج و ظهور ولی­ّات و فرزند ولی­ّات شتاب فرما؛ و ای مهربان­ترین مهربانان، گشایش و فرج ما را همراه فرج آنان قرار ده. و در دعا کردن برای خود و پدر و مادرت بکوش، و هر دعا که می­خواهی، برگزین؛ و اگر نزد قبر ایشان رسیدی، دو رکعت نماز نزد قبر به جای آور، و اگر وارد مسجد شدی و نماز خواندی، هر دعایی خواستی بکن که مستجاب است، و این مسجد کنار خانه ایشان است که این دو امام علیهما السلام در آن نماز برپا می­داشته­اند. - . کامل الزیارات: 313 -

**[ترجمه]

هذا الکتاب إلا أن الأحوط ما قدمناه.

و ذکر محمد بن الحسن بن الولید هذه الزیاره قال إذا أردت زیاره قبریهما تغتسل و تتنظف و البس ثوبیک الطاهرین فإن وصلت إلیهما و إلا أومأت من الباب الذی علی الشارع و تقول أقول ثم ذکر الزیاره بعینها ثم قال و تجتهد أن تصلی عند قبریهما رکعتین و إلا دخلت بعض المساجد و صلیت و دعوت بما أحببت أن الله قریب مجیب ثم قال فی وداعیهما علیهما السلام تقف کوقوفک فی أول دخولک و تقول السلام علیکما یا ولیی الله أستودعکما الله و أقرأ علیکما السلام آمنا بالله و بالرسول و بما جئتما به و دللتما علیه اللهم اکتبنا مع الشاهدین ثم اسأل الله العود إلیهما و ادع بما أحببت إن شاء الله (1).

**[ترجمه]شیخ - که خداوند مرقدش را نورانی گرداند، - در التهذیب گفته است: شیخ گفته است: وقتی به سامراء آمدی، قبل از اینکه وارد صحن شوی، - که بر ساکنان آن، درود و سلام باد؛ - غسل کن؛ بعد از آمد، در برابر نرده­ها بایست و صورتت را مقابل قبله قرار بده و بگو: ...

این مطلبی که شیخ در مورد وارد نشدن به خانه ذکر کرده است، با احتیاط­تر و شایسته­تر است؛ زیرا ثابت شده است که خانه، ملک و دارایی دیگری است و ما و دیگران جایز نیستیم با وارد شدن در آن دخل و تصرف کنیم، مگر اینکه صاحبش اجازه دهد و با اذن ورود این بزرگواران علیهم السلام، عذر از ما ساقط نمی­شود؛ پس شایسته است در آنجا ایستاده و وارد آنجا نشد، و اگر کسی وارد آن خانه شود، گناه نکرده است؛ به ویژه اگر روایاتی را که از آنان علیهم السلام نقل شده است، مبنی بر اینکه شیعیان خود را در استفاده از اموال امامان، در آزادی و حلالیت قرار داده­اند، بر این مورد بار شود؛ این روایت دارای عموم هستند و در این باره روایت­های بیشماری نقل شده است که ما بخش کوچکی از آن را پیش از این در باب خمس­ها از همین کتاب بیان کردیم؛ با این حال، نزدیک­تر به احتیاط همان است که گفتیم.

و محمد پسر حسن پسر ولید این زیارت را بیان کرده و گفته است: اگر خواستی قبر آن دو امام را زیارت کنی، غسل کن و خود را پاکیزه گردان و جامه­های پاکیزه خود را بپوش؛ حال اگر به نزد قبر ایشان رسیدی که چه بهتر و در غیر این صورت، از دری که مشرف بر راهرو است، سلام بده و بگو: ...

**[ترجمه]

الْحَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلَایَ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلَایَ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلَایَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلَایَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلَایَ مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلَایَ عَلِیَّ بْنَ مُوسَی أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلَایَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلَایَ یَا أَبَا الْحَسَنِ عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ أَ أَدْخُلُ یَا مَوْلَایَ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ الْحَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ أَ أَدْخُلُ یَا مَلَائِکَهَ اللَّهِ الْمُوَکَّلِینَ بِهَذَا الْحَرَمِ الشَّرِیفِ ثُمَّ تَدْخُلُ مُقَدِّماً رِجْلَکَ الْیُمْنَی وَ تَقِفُ عَلَی ضَرِیحِ الْإِمَامِ أَبِی الْحَسَنِ الْهَادِی علیه السلام مُسْتَقْبِلَ الْقَبْرِ وَ مُسْتَدْبِرَ الْقِبْلَهِ وَ تُکَبِّرُ اللَّهَ مِائَهَ تَکْبِیرَهٍ(1)

وَ تَقُولُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا الْحَسَنِ عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ الزَّکِیَّ الرَّاشِدَ النُّورَ الثَّاقِبَ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَفِیَّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا سِرَّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَمِینَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حَبْلَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا آلَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا خِیَرَهَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَفْوَهَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حَقَّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حَبِیبَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا نُورَ الْأَنْوَارِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا زَیْنَ الْأَبْرَارِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا سَلِیلَ الْأَخْیَارِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عُنْصُرَ الْأَطْهَارِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ الرَّحْمَنِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا رُکْنَ الْإِیمَانِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَی الْمُؤْمِنِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ الصَّالِحِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عَلَمَ الْهُدَی السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حَلِیفَ التُّقَی السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عَمُودَ الدِّینِ.

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ خَاتِمِ النَّبِیِّینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ فَاطِمَهَ سَیِّدَهِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْأَمِینُ الْوَفِیُّ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْعَلَمُ الرَّضِیُّ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الزَّاهِدُ التَّقِیُّ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْحُجَّهُ عَلَی الْخَلْقِ أَجْمَعِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا التَّالِی لِلْقُرْآنِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمُبَیِّنُ لِلْحَلَالِ مِنَ الْحَرَامِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْوَلِیُّ النَّاصِحُ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الطَّرِیقُ الْوَاضِحُ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّجْمُ اللَّائِحُ.

أَشْهَدُ یَا مَوْلَایَ یَا أَبَا الْحَسَنِ أَنَّکَ حُجَّهُ اللَّهِ عَلَی خَلْقِهِ وَ خَلِیفَتُهُ فِی بَرِیَّتِهِ

ص: 64

وَ أَمِینُهُ فِی بِلَادِهِ وَ شَاهِدُهُ عَلَی عِبَادِهِ وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ کَلِمَهُ التَّقْوَی وَ بَابُ الْهُدَی وَ الْعُرْوَهُ الْوُثْقَی وَ الْحُجَّهُ عَلَی مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَی وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ الْمُطَهَّرُ مِنَ الذُّنُوبِ الْمُبَرَّأُ مِنَ الْعُیُوبِ وَ الْمُخْتَصُّ بِکَرَامَهِ اللَّهِ وَ الْمَحْبُوُّ بِحُجَّهِ اللَّهِ وَ الْمَوْهُوبُ لَهُ کَلِمَهُ اللَّهِ وَ الرُّکْنُ الَّذِی یَلْجَأُ إِلَیْهِ الْعِبَادُ وَ تَحْیَا بِهِ الْبِلَادُ أَشْهَدُ یَا مَوْلَایَ أَنِّی بِکَ وَ بِآبَائِکَ وَ أَبْنَائِکَ مُوقِنٌ مُقِرٌّ وَ لَکُمْ تَابِعٌ فِی ذَاتِ نَفْسِی وَ شَرَائِعِ دِینِی وَ خَاتِمَهِ عَمَلِی وَ مُنْقَلَبِی وَ مَثْوَایَ وَ أَنِّی وَلِیٌّ لِمَنْ وَالاکُمْ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاکُمْ مُؤْمِنٌ بِسِرِّکُمْ وَ عَلَانِیَتِکُمْ وَ أَوَّلِکُمْ وَ آخِرِکُمْ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی وَ السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ (1)

ثُمَّ قَبِّلْ ضَرِیحَهُ وَ ضَعْ خَدَّکَ الْأَیْمَنَ عَلَیْهِ ثُمَّ الْأَیْسَرَ وَ قُلِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ صَلِّ عَلَی حُجَّتِکَ الْوَفِیِّ وَ وَلِیِّکَ الزَّکِیِّ وَ أَمِینِکَ الْمُرْتَضَی وَ صَفِیِّکَ الْهَادِی وَ صِرَاطِکَ الْمُسْتَقِیمِ وَ الْجَادَّهِ الْعُظْمَی وَ الطَّرِیقَهِ الْوُسْطَی وَ نُورِ قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ وَ وَلِیِّ الْمُتَّقِینَ وَ صَاحِبِ الْمُخْلِصِینَ.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ صَلِّ عَلَی عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الرَّاشِدِ الْمَعْصُومِ مِنَ الزَّلَلِ وَ الطَّاهِرِ مِنَ الْخَلَلِ وَ الْمُنْقَطِعِ إِلَیْکَ بِالْأَمَلِ الْمَبْلُوِّ بِالْفِتَنِ وَ الْمُخْتَبَرِ بِالْمِحَنِ وَ الْمُمْتَحَنِ بِحُسْنِ الْبَلْوَی وَ صَبْرِ الشَّکْوَی مُرْشِدِ عِبَادِکَ وَ بَرَکَهِ بِلَادِکَ وَ مَحَلِّ رَحْمَتِکَ وَ مُسْتَوْدَعِ حِکْمَتِکَ وَ الْقَائِدِ إِلَی جَنَّتِکَ الْعَالِمِ فِی بَرِیَّتِکَ وَ الْهَادِی فِی خَلِیقَتِکَ الَّذِی ارْتَضَیْتَهُ وَ انْتَجَبْتَهُ وَ اخْتَرْتَهُ لِمَقَامِ رَسُولِکَ فِی أُمَّتِهِ وَ أَلْزَمْتَهُ حِفْظَ شَرِیعَتِهِ فَاسْتَقَلَّ بِأَعْبَاءِ الْوَصِیَّهِ نَاهِضاً بِهَا وَ مُضْطَلِعاً بِحَمْلِهَا لَمْ یَعْثُرْ فِی مُشْکِلٍ وَ لَا هَفَا فِی مُعْضِلٍ بَلْ کَشَفَ الْغُمَّهَ وَ سَدَّ الْفُرْجَهَ وَ أَدَّی الْمُفْتَرَضَ.

اللَّهُمَّ فَکَمَا أَقْرَرْتَ نَاظِرَ نَبِیِّکَ بِهِ فَرَقِّهِ دَرَجَتَهُ وَ أَجْزِلْ لَدَیْکَ مَثُوبَتَهُ وَ صَلِّ عَلَیْهِ وَ بَلِّغْهُ مِنَّا تَحِیَّهً وَ سَلَاماً وَ آتِنَا مِنْ لَدُنْکَ فِی مُوَالاتِهِ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً وَ مَغْفِرَهً وَ رِضْوَاناً إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ.

ص: 65

ثُمَّ تُصَلِّی صَلَاهَ الزِّیَارَهِ فَإِذَا سَلَّمْتَ فَقُلْ اللَّهُمَّ یَا ذَا الْقُدْرَهِ الْجَامِعَهِ وَ الرَّحْمَهِ الْوَاسِعَهِ وَ الْمِنَنِ الْمُتَتَابِعَهِ وَ الْآلَاءِ الْمُتَوَاتِرَهِ وَ الْأَیَادِی الْجَلِیلَهِ وَ الْمَوَاهِبِ الْجَزِیلَهِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِینَ وَ أَعْطِنِی سُؤْلِی اجْمَعْ شَمْلِی وَ لُمَّ شَعَثِی وَ زَکِّ عَمَلِی وَ لَا تُزِغْ قَلْبِی بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنِی وَ لَا تُزِلَّ قَدَمِی وَ لَا تَکِلْنِی إِلَی نَفْسِی طَرْفَهَ عَیْنٍ أَبَداً وَ لَا تُخَیِّبْ طَمَعِی وَ لَا تُبْدِ عَوْرَتِی وَ لَا تَهْتِکْ سِتْرِی وَ لَا تُوحِشْنِی وَ لَا تُؤْیِسْنِی وَ کُنْ لِی رَءُوفاً رَحِیماً وَ اهْدِنِی وَ زَکِّنِی وَ طَهِّرْنِی وَ صَفِّنِی وَ اصْطَفِنِی وَ خَلِّصْنِی وَ اسْتَخْلِصْنِی وَ اصْنَعْنِی وَ اصْطَنِعْنِی وَ قَرِّبْنِی إِلَیْکَ وَ لَا تُبَاعِدْنِی مِنْکَ وَ الْطُفْ بِی وَ لَا تَجْفُنِی وَ أَکْرِمْنِی وَ لَا تُهِنِّی وَ مَا أَسْأَلُکَ فَلَا تَحْرِمْنِی وَ مَا لَا أَسْأَلُکَ

فَاجْمَعْهُ لِی بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

وَ أَسْأَلُکَ بِحُرْمَهِ وَجْهِکَ الْکَرِیمِ وَ بِحُرْمَهِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ بِحُرْمَهِ أَهْلِ بَیْتِ رَسُولِکَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلِیٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَ جَعْفَرٍ وَ مُوسَی وَ عَلِیٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْخَلَفِ الْبَاقِی صَلَوَاتُکَ وَ بَرَکَاتُکَ عَلَیْهِمْ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ وَ تُعَجِّلَ فَرَجَ قَائِمِهِمْ بِأَمْرِکَ وَ تَنْصُرَهُ وَ تَنْتَصِرَ بِهِ لِدِینِکَ وَ تَجْعَلَنِی فِی جُمْلَهِ النَّاجِینَ بِهِ وَ الْمُخْلِصِینَ فِی طَاعَتِهِ وَ أَسْأَلُکَ بِحَقِّهِمْ لَمَّا اسْتَجَبْتَ لِی دَعْوَتِی وَ قَضَیْتَ حَاجَتِی وَ أَعْطَیْتَنِی سُؤْلِی وَ أُمْنِیَّتِی وَ کَفَیْتَنِی مَا أَهَمَّنِی مِنْ أَمْرِ دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ یَا نُورُ یَا بُرْهَانُ یَا مُنِیرُ یَا مُبِینُ یَا رَبِّ اکْفِنِی شَرَّ الشُّرُورِ وَ آفَاتِ الدُّهُورِ وَ أَسْأَلُکَ النَّجَاهَ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ(1)

و ادع بما شئت و أکثر من قولک یا عدتی عند العدد و یا رجائی و المعتمد و یا کهفی و السند یا واحد یا أحد و یا قل هو الله أحد أسألک اللهم بحق من خلقت من خلقک و لم تجعل فی خلقک مثلهم أحدا صل علی جماعتهم و افعل بی کذا و کذا.

فَقَدْ رُوِیَ عَنْهُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ أَنَّهُ قَالَ: إِنَّنِی دَعَوْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَلَّا یُخَیِّبَ

ص: 66

مَنْ دَعَا بِهِ فِی مَشْهَدِی بَعْدِی (1).

ثم قال رضی الله عنه: فإذا أردت زیاره أبی محمد الحسن العسکری صلوات الله علیه فلیکن بعد عمل جمیع ما قدمناه فی زیاره أبیه الهادی علیه السلام ثم قف علی ضریحه علیه السلام و قل:

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ الْحَسَنَ الْعَسْکَرِیَّ ابْنَ عَلِیٍّ الْهَادِی الْمُهْتَدِی وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللَّهِ وَ ابْنَ أَوْلِیَائِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ اللَّهِ وَ ابْنَ حُجَجِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَفِیَّ اللَّهِ وَ ابْنَ أَصْفِیَائِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا خَلِیفَهَ اللَّهِ وَ ابْنَ خُلَفَائِهِ وَ أَبَا خَلِیفَتِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ خَاتَمِ الْوَصِیِّینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ سَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ سَیِّدَهِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْأَئِمَّهِ الْهَادِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْأَوْصِیَاءِ الرَّاشِدِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عِصْمَهَ الْمُتَّقِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا إِمَامَ الْفَائِزِینَ السلَامُ عَلَیْکَ یَا رُکْنَ الْمُؤْمِنِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا فَرَجَ الْمَلْهُوفِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ الْأَنْبِیَاءِ الْمُنْتَجَبِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا خَازِنَ عِلْمِ وَصِیِّ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الدَّاعِی بِحُکْمِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّاطِقُ بِکِتَابِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ الْحُجَجِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا هَادِیَ الْأُمَمِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ النِّعَمِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عَیْبَهَ الْعِلْمِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا سَفِینَهَ الْحِلْمِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا الْإِمَامِ الْمُنْتَظَرِ الظَّاهِرَهِ لِلْعَاقِلِ حُجَّتُهُ وَ الثَّابِتَهِ فِی الْیَقِینِ مَعْرِفَتُهُ الْمُحْتَجَبِ عَنْ أَعْیُنِ الظَّالِمِینَ وَ الْمُغَیَّبِ عَنْ دَوْلَهِ الْفَاسِقِینَ وَ الْمُعِیدِ رَبُّنَا بِهِ الْإِسْلَامَ جَدِیداً بَعْدَ الِانْطِمَاسِ وَ الْقُرْآنَ غَضّاً بَعْدَ الِانْدِرَاسِ.

أَشْهَدُ یَا مَوْلَایَ أَنَّکَ أَقَمْتَ الصَّلَاهَ وَ آتَیْتَ الزَّکَاهَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ دَعَوْتَ إِلی سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَهِ وَ الْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ وَ عَبَدْتَ اللَّهَ مُخْلِصاً حَتَّی أَتَاکَ الْیَقِینُ أَسْأَلُ اللَّهَ بِالشَّأْنِ الَّذِی لَکُمْ عِنْدَهُ أَنْ یَتَقَبَّلَ زِیَارَتِی

ص: 67

لَکُمْ وَ یَشْکُرَ سَعْیِی إِلَیْکُمْ وَ یَسْتَجِیبَ دُعَائِی بِکُمْ وَ یَجْعَلَنِی مِنْ أَنْصَارِ الْحَقِّ وَ أَتْبَاعِهِ وَ أَشْیَاعِهِ وَ مَوَالِیهِ وَ مُحِبِّیهِ وَ السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ (1)

ثُمَّ قَبِّلْ ضَرِیحَهُ وَ ضَعْ خَدَّکَ الْأَیْمَنَ عَلَیْهِ ثُمَّ الْأَیْسَرَ وَ قُلِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ صَلِّ عَلَی الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْهَادِی إِلَی دِینِکَ وَ الدَّاعِی إِلَی سَبِیلِکَ عَلَمِ الْهُدَی وَ مَنَارِ الْتُّقَی وَ مَعْدِنِ الْحِجَی وَ مَأْوَی النُّهَی وَ غَیْثِ الْوَرَی وَ سَحَابِ الْحِکْمَهِ وَ بَحْرِ الْمَوْعِظَهِ وَ وَارِثِ الْأَئِمَّهِ وَ الشَّهِیدِ عَلَی الْأُمَّهِ الْمَعْصُومِ الْمُهَذَّبِ وَ الْفَاضِلِ الْمُقَرَّبِ وَ الْمُطَهَّرِ مِنَ الرِّجْسِ الَّذِی وَرَّثْتَهُ عِلْمَ الْکِتَابِ وَ أَلْهَمْتَهُ فَصْلَ الْخِطَابِ وَ نَصَبْتَهُ عَلَماً لِأَهْلِ قِبْلَتِکَ وَ قَرَنْتَ طَاعَتَهُ بِطَاعَتِکَ وَ فَرَضْتَ مَوَدَّتَهُ عَلَی جَمِیعِ خَلِیقَتِکَ اللَّهُمَّ فَکَمَا أَنَابَ بِحُسْنِ الْإِخْلَاصِ فِی تَوْحِیدِکَ وَ أَرْدَی مَنْ خَاضَ فِی تَشْبِیهِکَ وَ حَامَی عَنْ أَهْلِ الْإِیمَانِ بِکَ فَصَلِّ یَا رَبِّ عَلَیْهِ صَلَاهً یَلْحَقُ بِهَا مَحَلَّ الْخَاشِعِینَ وَ یَعْلُو فِی الْجَنَّهِ بِدَرَجَهِ جَدِّهِ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ بَلِّغْهُ مِنَّا تَحِیَّهً وَ سَلَاماً وَ آتِنَا مِنْ لَدُنْکَ فِی مُوَالاتِهِ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً وَ مَغْفِرَهً وَ رِضْوَاناً إِنَّکَ ذُو فَضْلٍ عَظِیمٍ وَ مَنٍّ جَسِیمٍ ثُمَّ تُصَلِّی صَلَاهَ الزِّیَارَهِ فَإِذَا فَرَغْتَ فَقُلْ یَا دَائِمُ یَا دَیْمُومُ یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ یَا کَاشِفَ الْکَرْبِ وَ الْهَمِّ وَ یَا فَارِجَ الْغَمِّ وَ یَا بَاعِثَ الرُّسُلِ وَ یَا صَادِقَ الْوَعْدِ وَ یَا حَیُّ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِحَبِیبِکَ مُحَمَّدٍ وَ وَصِیِّهِ عَلِیٍّ ابْنِ عَمِّهِ وَ صِهْرِهِ عَلَی ابْنَتِهِ الَّذِی خَتَمْتَ بِهِمَا الشَّرَائِعَ وَ فَتَحْتَ التَّأْوِیلَ وَ الطَّلَائِعَ فَصَلِّ عَلَیْهِمَا صَلَاهً یَشْهَدُ بِهَا الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ وَ یَنْجُو بِهَا الْأَوْلِیَاءُ وَ الصَّالِحُونَ وَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِفَاطِمَهَ الزَّهْرَاءِ وَالِدَهِ الْأَئِمَّهِ الْمَهْدِیِّینَ وَ سَیِّدَهِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ الْمُشَفَّعَهِ فِی شِیعَهِ أَوْلَادِهَا الطَّیِّبِینَ فَصَلِّ عَلَیْهَا صَلَاهً دَائِمَهً أَبَدَ الْآبِدِینَ وَ دَهْرَ الدَّاهِرِینَ وَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِالْحَسَنِ الرَّضِیِّ الطَّاهِرِ الزَّکِیِّ وَ الْحُسَیْنِ الْمَظْلُومِ الْمَرْضِیِّ الْبَرِّ التَّقِیِّ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّهِ الْإِمَامَیْنِ الْخَیِّرَیْنِ الطَّیِّبَیْنِ التَّقِیَّیْنِ النَّقِیَّیْنِ الطَّاهِرَیْنِ

ص: 68

الشَّهِیدَیْنِ الْمَظْلُومَیْنِ الْمَقْتُولَیْنِ فَصَلِّ عَلَیْهِمَا مَا طَلَعَتْ شَمْسٌ وَ مَا غَرَبَتْ صَلَاهً مُتَوَالِیَهً مُتَتَالِیَهً.

وَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ سَیِّدِ الْعَابِدِینَ الْمَحْجُوبِ مِنْ خَوْفِ الظَّالِمِینَ وَ بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْبَاقِرِ الطَّاهِرِ النُّورِ الزَّاهِرِ الْإِمَامَیْنِ السَّیِّدَیْنِ مِفْتَاحَیِ الْبَرَکَاتِ وَ مِصْبَاحَیِ الظُّلُمَاتِ فَصَلِّ عَلَیْهِمَا مَا سَرَی لَیْلٌ وَ مَا أَضَاءَ نَهَارٌ صَلَاهً تَغْدُو وَ تَرُوحُ وَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ عَنِ اللَّهِ وَ النَّاطِقِ فِی عِلْمِ اللَّهِ وَ بِمُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ الْعَبْدِ الصَّالِحِ فِی نَفْسِهِ وَ الْوَصِیِّ النَّاصِحِ الْإِمَامَیْنِ الْهَادِیَیْنِ الْمَهْدِیَّیْنِ الْوَافِیَیْنِ الْکَافِیَیْنِ فَصَلِّ عَلَیْهِمَا مَا سَبَّحَ لَکَ مَلَکٌ وَ تَحَرَّکَ لَکَ فَلَکٌ صَلَاهً تَنْمِی وَ تَزِیدُ وَ لَا تَفْنَی وَ لَا تَبِیدُ وَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِعَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا وَ بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْمُرْتَضَی الْإِمَامَیْنِ الْمُطَهَّرَیْنِ الْمُنْتَجَبَیْنِ فَصَلِّ عَلَیْهِمَا مَا أَضَاءَ صُبْحٌ وَ دَامَ صَلَاهً تُرَقِّیهِمَا إِلَی رِضْوَانِکَ فِی الْعِلِّیِّینَ مِنْ جِنَانِکَ.

وَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الرَّاشِدِ وَ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْهَادِی الْقَائِمَیْنِ بِأَمْرِ عِبَادِکَ الْمُخْتَبَرَیْنِ بِالْمِحَنِ الْهَائِلَهِ وَ الصَّابِرَیْنِ فِی الْإِحَنِ الْمَائِلَهِ فَصَلِّ عَلَیْهِمَا کِفَاءَ أَجْرِ الصَّابِرِینَ وَ إِزَاءَ ثَوَابِ الْفَائِزِینَ صَلَاهً تُمَهِّدُ لَهُمَا الرِّفْعَهَ وَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ یَا رَبِّ بِإِمَامِنَا وَ مُحَقِّقِ زَمَانِنَا الْیَوْمِ الْمَوْعُودِ وَ الشَّاهِدِ الْمَشْهُودِ وَ النُّورِ الْأَزْهَرِ وَ الضِّیَاءِ الْأَنْوَرِ وَ الْمَنْصُورِ بِالرُّعْبِ وَ الْمُظَفَّرِ بِالسَّعَادَهِ فَصَلِّ عَلَیْهِ عَدَدَ الثَّمَرِ وَ أَوْرَاقِ الشَّجَرِ وَ أَجْزَاءِ الْمَدَرِ وَ عَدَدَ الشَّعْرِ وَ الْوَبَرِ وَ عَدَدَ مَا أَحَاطَ بِهِ عِلْمُکَ وَ أَحْصَاهُ کِتَابُکَ صَلَاهً یَغْبِطُهُ بِهَا الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ.

اللَّهُمَّ وَ احْشُرْنَا فِی زُمْرَتِهِ وَ احْفَظْنَا عَلَی طَاعَتِهِ وَ احْرُسْنَا بِدَوْلَتِهِ وَ أَتْحِفْنَا بِوَلَایَتِهِ وَ انْصُرْنَا عَلَی أَعْدَائِنَا بِعِزَّتِهِ وَ اجْعَلْنَا یَا رَبِّ مِنَ التَّوَّابِینَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

ص: 69

اللَّهُمَّ وَ إِنَّ إِبْلِیسَ الْمُتَمَرِّدَ اللَّعِینَ قَدِ اسْتَنْظَرَکَ لِإِغْوَاءِ خَلْقِکَ فَأَنْظَرْتَهُ وَ اسْتَمْهَلَکَ لِإِضْلَالِ عَبِیدِکَ فَأَمْهَلْتَهُ بِسَابِقِ عِلْمِکَ فِیهِ وَ قَدْ عَشَّشَ وَ کَثُرَتْ جُنُودُهُ وَ ازْدَحَمَتْ جُیُوشُهُ وَ انْتَشَرَتْ دُعَاتُهُ فِی أَقْطَارِ الْأَرْضِ فَأَضَلُّوا عِبَادَکَ وَ أَفْسَدُوا دِینَکَ وَ حَرَّفُوا الْکَلِمَ عَنْ مَوَاضِعِهِ وَ جَعَلُوا عِبَادَکَ شِیَعاً مُتَفَرِّقِینَ وَ أَحْزَاباً مُتَمَرِّدِینَ وَ قَدْ وَعَدْتَ نُقُوضَ بُنْیَانِهِ وَ تَمْزِیقَ شَأْنِهِ فَأَهْلِکْ أَوْلَادَهُ وَ جُیُوشَهُ وَ طَهِّرْ بِلَادَکَ مِنِ اخْتِرَاعَاتِهِ وَ اخْتِلَافَاتِهِ وَ أَرِحْ عِبَادَکَ مِنْ مَذَاهِبِهِ وَ قِیَاسَاتِهِ وَ اجْعَلْ دَائِرَهَ السَّوْءِ عَلَیْهِمْ وَ ابْسُطْ عَدْلَکَ وَ أَظْهِرْ دِینَکَ وَ قَوِّ أَوْلِیَاءَکَ وَ أَوْهِنْ أَعْدَاءَکَ وَ أَوْرِثْ دِیَارَ إِبْلِیسَ وَ دِیَارَ أَوْلِیَائِهِ أَوْلِیَاءَکَ وَ خَلِّدْهُمْ فِی الْجَحِیمِ وَ أَذِقْهُمْ مِنَ الْعَذَابِ الْأَلِیمِ وَ اجْعَلْ لَعَائِنَکَ الْمُسْتَوْدَعَهَ فِی مَنَاحِسِ الْخِلْقَهِ وَ مَشَاوِیهِ الْفِطْرَهِ دَائِرَهً عَلَیْهِمْ وَ مُوَکَّلَهً بِهِمْ وَ جَارِیَهً فِیهِمْ کُلَّ مَسَاءٍ وَ صَبَاحٍ وَ غُدُوٍّ وَ رَوَاحٍ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَهً وَ فِی الْآخِرَهِ حَسَنَهً وَ قِنا بِرَحْمَتِکَ عَذابَ النَّارِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

ثم ادع بما تحب لنفسک و لإخوانک (1)

ثُمَّ تَزُورُ أُمَّ الْقَائِمِ علیهما السلام وَ قَبْرُهَا خَلْفَ ضَرِیحِ مَوْلَانَا الْحَسَنِ الْعَسْکَرِیِّ علیه السلام فَتَقُولُ السَّلَامُ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله الصَّادِقِ الْأَمِینِ السَّلَامُ عَلَی مَوْلَانَا أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ السَّلَامُ عَلَی الْأَئِمَّهِ الطَّاهِرِینَ الْحُجَجِ الْمَیَامِینِ السَّلَامُ عَلَی وَالِدَهِ الْإِمَامِ وَ الْمُودَعَهِ أَسْرَارَ الْمَلِکِ الْعَلَّامِ وَ الْحَامِلَهِ لِأَشْرَفِ الْأَنَامِ السَّلَامُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الصِّدِّیقَهُ الْمَرْضِیَّهُ السَّلَامُ عَلَیْکِ یَا شَبِیهَهَ أُمِّ مُوسَی وَ ابْنَهَ حَوَارِیِّ عِیسَی السَّلَامُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا التَّقِیَّهُ النَّقِیَّهُ السَّلَامُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الرَّضِیَّهُ الْمَرْضِیَّهُ السَّلَامُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الْمَنْعُوتَهُ فِی الْإِنْجِیلِ الْمَخْطُوبَهُ مِنْ رُوحِ اللَّهِ الْأَمِینِ وَ مَنْ رَغِبَ فِی وُصْلَتِهَا مُحَمَّدٌ سَیِّدُ الْمُرْسَلِینَ وَ الْمُسْتَوْدَعَهُ أَسْرَارَ رَبِّ الْعَالَمِینَ السَّلَامُ عَلَیْکِ وَ عَلَی آبَائِکِ الْحَوَارِیِّینَ السَّلَامُ عَلَیْکِ وَ عَلَی بَعْلِکِ وَ وُلْدِکِ السَّلَامُ عَلَیْکِ وَ عَلَی رُوحِکِ وَ بَدَنِکِ الطَّاهِرِ أَشْهَدُ أَنَّکِ أَحْسَنْتِ الْکَفَالَهَ وَ أَدَّیْتِ الْأَمَانَهَ وَ اجْتَهَدْتِ فِی

ص: 70

مَرْضَاهِ اللَّهِ وَ صَبَرْتِ فِی ذَاتِ اللَّهِ وَ حَفِظْتِ سِرَّ اللَّهِ وَ حَمَلْتِ وَلِیَّ اللَّهِ وَ بَالَغْتِ فِی حِفْظِ حُجَّهِ اللَّهِ وَ رَغِبْتِ فِی وُصْلَهِ أَبْنَاءِ رَسُولِ اللَّهِ عارفا [عَارِفَهً] بِحَقِّهِمْ مُؤْمِنَهً بِصِدْقِهِمْ مُعْتَرِفَهً بِمَنْزِلَتِهِمْ مُسْتَبْصِرَهً بِأَمْرِهِمْ مُشْفِقَهً عَلَیْهِمْ مُؤْثِرَهً هَوَاهُمْ وَ أَشْهَدُ أَنَّکِ مَضَیْتِ عَلَی بَصِیرَهٍ مِنْ أَمْرِکِ مُقْتَدِیَهً بِالصَّالِحِینَ رَاضِیَهً مَرْضِیَّهً تَقِیَّهً نَقِیَّهً زَکِیَّهً فَرَضِیَ اللَّهُ عَنْکِ وَ أَرْضَاکِ وَ جَعَلَ الْجَنَّهَ مَنْزِلَکِ وَ مَأْوَاکِ فَلَقَدْ أَوْلَاکِ مِنَ الْخَیْرَاتِ مَا أَوْلَاکِ وَ أَعْطَاکِ مِنَ الشَّرَفِ مَا بِهِ أَغْنَاکِ فَهَنَّاکِ اللَّهُ بِمَا مَنَحَکِ مِنَ الْکَرَامَهِ وَ أَمْرَاکِ.

ثُمَّ تَرْفَعُ رَأْسَکَ وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ إِیَّاکَ اعْتَمَدْتُ وَ لِرِضَاکَ طَلَبْتُ وَ بِأَوْلِیَائِکَ إِلَیْکَ تَوَسَّلْتُ وَ عَلَی غُفْرَانِکَ وَ حِلْمِکَ اتَّکَلْتُ وَ بِکَ اعْتَصَمْتُ وَ بِقَبْرِ أُمِّ وَلِیِّکَ لُذْتُ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ انْفَعْنِی بِزِیَارَتِهَا وَ ثَبِّتْنِی عَلَی مَحَبَّتِهَا وَ لَا تَحْرِمْنِی شَفَاعَتَهَا وَ شَفَاعَهَ وَلَدِهَا وَ ارْزُقْنِی مُرَافَقَتَهَا وَ احْشُرْنِی مَعَهَا وَ مَعَ وَلَدِهَا کَمَا وَفَّقْتَنِی لِزِیَارَهِ وُلْدِهَا وَ زِیَارَتِهَا اللَّهُمَّ إِنِّی أَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ بِالْأَئِمَّهِ الطَّاهِرِینَ وَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِالْحُجَجِ الْمَیَامِینِ مِنْ آلِ طه وَ یس أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّیِّبِینَ وَ أَنْ تَجْعَلَنِی مِنَ الْمُطْمَئِنِّینَ الْفَائِزِینَ الْفَرِحِینَ الْمُسْتَبْشِرِینَ الَّذِینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ وَ اجْعَلْنِی مِمَّنْ قَبِلْتَ سَعْیَهُ وَ یَسَّرْتَ أَمْرَهُ وَ کَشَفْتَ ضُرَّهُ وَ آمَنْتَ خَوْفَهُ اللَّهُمَّ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لَهُمْ بِانْتِقَامِکَ وَ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیَارَتِی إِیَّاهَا وَ ارْزُقْنِی الْعَوْدَ إِلَیْهَا أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِی وَ إِذَا تَوَفَّیْتَنِی فَاحْشُرْنِی فِی زُمْرَتِهَا وَ أَدْخِلْنِی فِی شَفَاعَهِ وَلَدِهَا وَ شَفَاعَتِهَا وَ اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَیَ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَهً وَ فِی الْآخِرَهِ حَسَنَهً وَ قِنا بِرَحْمَتِکَ عَذابَ النَّارِ وَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ یَا سَادَاتِی وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ.

و قد تقدم فی ذکر زیاره فاطمه بنت أسد رضوان الله علیها أکثر هذه الألفاظ و إنما نقلنا ما وجدناه و الله الموفق لما یرضاه (1).

ص: 71

**[ترجمه]آن گاه زیارت را درست مانند پیشین ذکر کرده و گفته است: و سعی کن کنار قبر آن دو امام، دو رکعت نماز بخوانی؛ در غیر این صورت وارد یکی از مساجد شو و نماز بخوان و هر دعایی که دوست داری بکن که خداوند بسیار نزدیک و اجابت کننده است.

سپس در وداع با آن دو امام علیهما السلام گفته است: همان گونه که موقع وارد شدن ایستاده بودی، بایست و بگو: سلام بر شما ای دو ولیّ خدا، شما را به خدا می­سپارم و بر شما درود می­فرستم، ما به خدا و به فرستاده او، و به آنچه شما دو نفر آوردید و بر آن راهنمایی کردید، ایمان آوردیم؛ خدایا، ما را در زمره گواهان بنویس. سپس از خدا بخواه که برای زیارت آن دو امام برگردی، و به آنچه دوست داری دعا کن؛ إن شاء الله. - . التهذیب 6: 94 -

**[ترجمه]

ذکر المفید و الشهید(1) و غیرهما فی کتبهم زیاره أم القائم علیهما السلام هکذا و قال مؤلف المزار الکبیر أملاها علی رجل من البحرین سمعته یزور بها ثم ذکر هذه الزیاره بعینها(2).

ثُمَّ قَالَ السَّیِّدُ رَحِمَهُ اللَّهُ فِی ذِکْرِ وَدَاعِ الْإِمَامَیْنِ الْعَسْکَرِیَّیْنِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمَا: فَإِذَا فَرَغْتَ مِنْ زِیَارَهِ أُمِّ الْقَائِمِ علیه السلام وَ أَرَدْتَ وَدَاعَ الْعَسْکَرِیَّیْنِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمَا فَقِفْ عَلَی ضَرِیحِهِمَا وَ قُلِ السَّلَامُ عَلَیْکُمَا یَا وَلِیَّیِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکُمَا یَا حُجَّتَیِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکُمَا یَا نُورَیِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکُمَا وَ عَلَی آبَائِکُمَا وَ عَلَی أَجْدَادِکُمَا وَ أَوْلَادِکُمَا السَّلَامُ عَلَیْکُمَا وَ عَلَی أَرْوَاحِکُمَا وَ أَجْسَادِکُمَا السَّلَامُ عَلَیْکُمَا سَلَامَ مُوَدِّعٍ لَا سَئِمٍ وَ لَا قَالٍ وَ لَا مَالٍّ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ السَّلَامُ عَلَیْکُمَا سَلَامَ وَلِیٍّ غَیْرِ رَاغِبٍ عَنْکُمَا وَ لَا مُسْتَبْدِلٍ بِکُمَا غَیْرَکُمَا وَ لَا مُؤْثِرٍ عَلَیْکُمَا یَا ابْنَیْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله أَسْتَوْدِعُکُمَا اللَّهَ وَ أَسْتَرْعِیکُمَا وَ أَقْرَأُ عَلَیْکُمَا السَّلَامَ آمَنْتُ بِاللَّهِ وَ بِالرَّسُولِ وَ بِمَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اکْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّی وَ ارْدُدْنِی إِلَیْهِمَا وَ ارْزُقْنِی الْعَوْدَ ثُمَّ الْعَوْدَ إِلَیْهِمَا مَا أَبْقَیْتَنِی فَإِنْ تَوَفَّیْتَنِی فَاحْشُرْنِی مَعَهُمَا وَ مَعَ آبَائِهِمَا الْأَئِمَّهِ الرَّاشِدِینَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَقَبَّلْ عَمَلِی وَ اشْکُرْ سَعْیِی وَ عَرِّفْنِی الْإِجَابَهَ فِی دُعَائِی وَ لَا تُخَیِّبْ سَعْیِی وَ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّی وَ ارْدُدْنِی إِلَیْهِمَا بِبِرٍّ وَ تَقْوَی وَ عَرِّفْنِی بَرَکَهَ زِیَارَتِهِمَا فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ لَا تَرُدَّنِی خَائِباً وَ لَا خَاسِراً وَ ارْدُدْنِی مُفْلِحاً مُنْجِحاً مُسْتَجَاباً دُعَائِی مَرْحُوماً صَوْتِی مَقْضِیّاً حَوَائِجِی وَ احْفَظْنِی مِنْ بَیْنِ یَدَیَّ وَ مِنْ خَلْفِی وَ عَنْ یَمِینِی وَ عَنْ شِمَالِی وَ اصْرِفْ عَنِّی شَرَّ کُلِّ ذِی شَرٍّ وَ شَرَّ کُلِّ دَابَّهٍ أَنْتَ آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّ رَبِّی عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ ثُمَّ انْصَرِفْ مَرْحُوماً إِنْ شَاءَ اللَّهُ (3).

ص: 72

**[ترجمه]اما پیرامون بداء در مورد امام حسن عسکری علیه السلام، روایات زیادی وجود دارد که در باب اثبات امامت او ذکر شد؛ مبنی بر اینکه بداء در آن حضرت و در برادر بزرگتر او که قبل از حضرت، وفات کرد اتفاق افتاده است؛ همان گونه که در مورد حضرت موسی بن جعفر و برادرش اسماعیل علیهما السلام نیز بود. اما پیرامون پدرش، ما چیزی در مورد ایشان ندیدیم که دلالت بر بداء داشته باشد؛ شاید در ایشان نیز چیزی از این قبیل، یا قیام با شمشیر، یا غیر آن دو اتفاق افتاده باشد؛ یا اینکه این بداء به پدر نیز نسبت داده شده است؛ زیرا تصریح کردن به امامت، به او مربوط است. اما بنا بر گفته شیخ مفید - که رحمت خداوند بر او باد، - و دلیلی که در روایت ابوطیب گذشت، و دلالت بر عموم حکم داشت، و این روایت ابن قولویه، و آنچه در زیارات جامعه مبنی بر ایستادن در کنار قبر و چسبیدن به آن و افتادن به روی قبر بیان خواهد شد، و عمل اصحاب پیشین طبق این، و به ویژه بزرگانی از میان آنان که خود راوی احادیث مستحکم بودند، و جایز شمردن این عمل توسط آنان، نظر آشکارتر آن است که وارد شدن در خانه برای زیارت ایشان جایز است؛ و البته خداوند داناتر است.

سید پسر طاووس - که خداوند مرقدش را نورانی گرداند - گفته است: هنگامی که به آن محله با شرافت در سامراء رسیدی، موقع رسیدن غسل زیارت کن و پاکیزه­ترین لباس­هایت را بپوش و با آرامش و وقار قدم بردار تا به در مقدّس برسی؛ پس هرگاه رسیدی، اجازه ورود بخواه و بگو: ای پیامبر خدا، آیا وارد شوم؛ ای امیرالمؤمنین، آیا وارد شوم؛ ای فاطمه زهرا، سرور زنان جهان، آیا وارد شوم؛ ای سرور من، حسن فرزند علی، آیا وارد شوم؛ ای سرور من، حسین فرزند علی، آیا وارد شوم؛ ای سرور من، علی فرزند حسین، آیا وارد شوم؛ ای سرور من، محمد فرزند علی، آیا وارد شوم؛ ای سرور من، جعفر فرزند محمد، آیا وارد شوم؛ ای سرور من، موسی فرزند جعفر، آیا وارد شوم؛ ای سرور من، علی فرزند موسی، آیا وارد شوم؛ ای سرور من، محمد فرزند علی، آیا وارد شوم؛ ای سرور من، علی فرزند محمد، آیا وارد شوم؛ ای سرور من، حسن فرزند علی، آیا وارد شوم؛ ای فرشتگانی که به این حرم ارزشمند و پر فضیلت گماشته شده­اید، آیا وارد شوم؟

سپس داخل شو و ابتدا پای راستت را درون بگذار و کنار ضریح امام هادی علیه السلام رو به قبر و پشت به قبله بایست و صد مرتبه «الله اکبر» بگو - . مصباح الزائر: 210 - و بگو:

سلام بر تو ای اباالحسن، علی فرزند محمد، امام پاکیزه و کمال یافته، و نور درخشان؛ و رحمت خداوند و برکت­های او بر تو باد؛ سلام بر تو ای برگزیده خدا، سلام بر تو ای راز الهی، سلام بر تو ای مورد اعتماد الهی، سلام بر تو ای رشته محکم خدا، سلام بر تو ای (عضو) خاندان خدا، سلام بر تو ای انتخاب شده از جانب خدا، سلام بر تو ای بنده خاص خالص خدا،* سلام بر تو ای حق خدا بر آفریدگان، سلام بر تو ای دوست خاصّ خدا، سلام بر تو ای نور انوار الهی، سلام بر تو ای زینت نیکوکاران عالم، سلام بر تو ای فرزند خوبان عالم، سلام بر تو ای عنصر پاکان جهان، سلام بر تو ای حجت خدای رحمان، سلام بر تو ای اصل و اساس ایمان، سلام بر تو ای سرور مؤمنان، سلام بر تو ای محبوب نیکان، سلام بر تو ای راهنمای هدایت، سلام بر تو ای همراه پاکی و پرهیزگاری، سلام بر تو ای ستون دین خدا.

سلام بر تو ای فرزند گرامی آخرین پیامبران، سلام بر تو ای فرند پیشوای جانشینان، سلام بر تو ای فرزند فاطمه زهرا، سرور زنان عالم، سلام بر تو ای امانتدار وحی خدا و وفا کننده به عهد، سلام بر تو ای پیشوای پسندیده حق، سلام بر تو ای پارسا و پرهیزگار، سلام بر تو ای حجت خدا بر تمامی آفریدگان، سلام بر تو ای تلاوت کننده قرآن، سلام بر تو ای تبیین کننده حکم الهی، و بیان کننده حلال و حرام، سلام بر تو ای ولیّ خیرخواه، سلام بر تو ای راه روشن خدا، سلام بر تو ای ستاره درخشان*.

ای سرور من، ای اباالحسن، گواهی می­دهم که به یقین تو حجت خدا بر آفریدگان، و خلیفه حق در میان مخلوقات، و امانتدار او در سرزمین­ها، و گواه او بر بندگانش می­باشی؛ و گواهی می­دهم که تو به حقیقت روح پرهیزگاری، و درگاه هدایت، و رشته محکم ایمان، و حجت حق بر هر کس که در رو و زیر زمین است، هستی؛ و گواهی می­دهم که تو پاک و وارسته از هر گناه و به­دور از هر عیب و نقص هستی، و به کرامت و لطف خاص خدا اختصاص یافته­ای، و حجت و برهان الهی به تو هدیه شد و کلمه خدا به تو عطا گردید، و تو آن پایه­ای هستی که بندگان به سویش پناه آورند، و سرزمین­ها به سبب او زندگی یابند.

و ای سرور من، گواهی می­دهم که من به - امامت و عصمت - تو و پدران بزرگوار و فرزندان گرامی تو باور دارم و اقرار می­کنم، و در مورد خودم، و در آداب دینی، و پایان کار، و منزلگاه موقّت و همیشگی­ام، از تو و پدران بزرگوار تو پیروی می­نمایم؛ و من دوستدار دوستان شما، و دشمن دشمنان شما هستم، و به نهان و آشکار و نخستین و آخرین شما ایمان دارم؛ پدر و مادرم فدای تو باد، و سلام و رحمت خداوند و برکت­های او نثار تو باد. - . مصباح الزائر: 210 - 211 -

سپس ضریح را ببوس و گونه راست و سپس گونه چپ خود را روی قبر بگذار و بگو: خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و بر حجت با وفایت بر آفریدگان، و ولیّ پاک، و امانتدار مورد رضایت، و برگزیده هدایتگر، و راه مستقیم، و شاهراه بزرگ، و طریق میانه، و نور دل­های اهل ایمان، و دوستدار پرهیزگاران، و همنشین وارستگان درود فرست.

خدایا، بر پیشوای ما حضرت محمد و اهل بیت پاک او درود فرست؛ و بر حضرت علی فرزند محمد، آن امام کمال یافته، و وارسته از لغزش­ها، و پاک از نقص و عیب، و با تمام امید به سوی تو روی آورده، و گرفتار شده به انواع فتنه­ها، و آزموده شده با رنج­ها و سختی­ها، و امتحان شده با آزمون نیک، و شکیبایی در برابر گرفتاری، راهنمای بندگان، و مایه برکت سرزمین­ها، و جایگاه رحمت تو، و گنجینه حکمت تو، و راهبر به سوی بهشت تو، و دانشمند در بین مردمان، و هدایتگر در میان آفریدگانت، که او را برای مقام جانشینی فرستاده­ات در بین امت برگزیدی و انتخاب کردی و اختیار نمودی، و او را ملزم حفظ شریعت پیامبر کردی؛ پس او به تنهایی برای برداشتن بار وصایت قیام کرد در حالی که بر جوانب این امر احاطه داشت و هرگز در مشکلات این وظیفه بزرگ نلغزید، بلکه امور مشکل و سخت را برطرف کرد، و راه خلل و فساد را بست، و واجبات الهی را ادا فرمود.

خدایا، همان طور که چشم پیامبرت را به وجود او روشن کردی، پس مقام او را والا گردان، و بزرگ­ترین پاداش نزد خود را به او عطا فرما، و بر او درود فرست، و از طرف ما به او درود و سلام برسان، و از سوی خود در دوست داشتن او، به ما فضل و احسان و آمرزش عطا فرما؛ به یقین تو صاحب فضیلت و رحمت بی­پایان هستی .

سپس نماز زیارت بگزار و چون سلام دادی، بگو: خدایا، ای دارنده قدرت همه­گیر، و دارنده رحمت گسترده، و نعمت­های پی در پی، و بخشش­های پشت سر هم، و نیکی­های بزرگ، و موهبت­های فراوان، بر محمد و خاندان محمد که همان راستگویان هستند، درود فرست، و درخواست مرا عطا فرما، و پریشانی امورم را سامان ده، و پراکندگی­هایم را گرد آور، و کردارم را پاک و خالص گردان، و قلبم را بعد از آنکه هدایتم فرمودی منحرف نگردان، و قدمم را ملغزان، و مرا یک لحظه به خودم وا مگذار، و امیدم را ناامید مساز، و بدی­هایم را آشکار مکن، و پرده از زشتی­هایم بر مگیر، مرا به حال وحشت و یأس قرار مده، و بر من مهربان باش، و به راه خود هدایتم فرما، و از هر پلیدی پاکیزه­ام گردان، و دلم را صاف کن و مرا برگزین و مرا خالص کن و برای خویش قرار ده و مرا خود بساز و به کار خود بگمار، و به خود نزدیک ساز، و از لطف خاص خودت دور مگردان، و به من لطف کن و به من جفا و کم لطفی روا مدار، و مرا گرامی دار، و خوارم نساز و از آنچه درخواست نمودم محروم نگردان، و آنچه را که از تو درخواست نکردم، به من عطا کن، به حق رحمت بی­پایانت، ای مهربان­ترین مهربانان.

و از تو به حق ذات بزرگوارت، و به حرمت پیامبر گرامی­ات محمد، - که درودهای تو بر او و خاندان او باد؛ - و به حرمت اهل بیت او، امیرالمؤمنین امام علی، و امام حسن و امام حسین و امام سجاد و امام باقر و امام جعفر صادق و امام موسی کاظم و امام رضا و امام محمد تقی و امام علی النقی و امام حسن عسکری و واپسین جانشین، - که درود و برکت­های تو بر آنان باد؛ - درخواست دارم که به ایشان درود فرستی، و به فرمان خود در فرج قیام کننده خاندان محمد شتاب فرمایی، و او را یاری نمایی، و اهل دین و ایمان را به واسطه او پیروز گردانی، و مرا از جمله نجات یافتگان به واسطه او، و وارستگان در فرمانبرداری­اش مقرّر فرمایی؛ و از تو به حق آنان درخواست می­کنم که دعای مرا مستجاب، و حاجتم را برآورده، و هر چه درخواست نمودم و آرزو کردم را عطا، و مرا در امور مهم دنیا و آخرتم کفایت فرمایی؛ ای مهربان­ترین مهربانان .

ای نور، ای برهان، ای نورانی کننده، ای تبیین کننده، پروردگارا، مرا از بدی بدها، و آفت­های روزگاران کفایت فرما؛ و رهایی روز دمیده شدن در صور را از تو درخواست می­نمایم. - . مصباح الزائر: 211 - 212 -

و برای هر چه خواهی، دعا کن و بسیار بگو: ای کسی که ذخیره من هستی در مقابل همه ذخیره ها و ای امید و مورد اعتماد من، ای پناه و تکیه گاه من، ای یگانه یکتا، ای «قل هو الله أحد»، از تو به حق آن آفریده­هایی از آفریدگانت، که هیچ کس را مانند آنان نیافریدی، درخواست می­کنم، بر گروه آنان درود فرست، و در مورد من چنین و چنان کن.

از حضرت علیه السلام روایت شده است که فرمود: من از خدای عزو جلّ خواستم کسی را که بعد از من در زیارتگاهم با این دعا خدا را بخواند، ناامید برنگرداند. - . مصباح الزائر: 212 -

وی - که خداوند از او راضی باشد، - سپس گفته است: چون خواستی زیارت امام حسن عسکری علیه السلام را به جای آوری، همان­هایی را به جای آور که در زیارت پدرش امام هادی علیه السلام به جای آوردی؛ پس نزد ضریح حضرت بایست و بگو:

سلام بر تو ای سرور من، ای ابامحمد، حسن عسکری فرزند علی آن امام هدایت گر و هدایت یافته، و رحمت خداوند و برکت­های او بر تو باد؛ سلام بر تو ای ولیّ خدا و فرزند اولیاء خدا، سلام بر تو ای حجت خدا و فرزند حجت­های الهی، سلام بر تو ای برگزیده خدا و فرزند برگزیدگان حق، سلام بر تو ای خلیفه حق و فرزند خلفای الهی و پدر خلیفه خدا، سلام بر تو ای فرزند خاتم پیامبران خدا، سلام بر تو ای فرزند سرور جانشینان پیامبران خدا، سلام بر تو ای فرزند سرور رسولان، سلام بر تو ای فرزند امیرالمؤمنین، سلام بر تو ای فرزند فاطمه زهرا سرور زنان عالم، سلام بر تو ای فرزند پیشوایان هدایت امت، سلام بر تو ای فرزند جانشینان کمال یافته، سلام بر تو ای نگهبان اهل تقوا، سلام بر تو ای امام سعادتمندان، سلام بر تو ای پایه اهل ایمان، سلام بر تو ای گشایش قلب اندوهناکان، سلام بر تو ای وارث پیامبران برگزیده خدا، سلام بر تو ای گنجینه اسرار جانشین رسول خدا، سلام بر تو ای دعوت کننده به احکام الهی، سلام بر تو ای گوینده اسرار کتاب خدا، سلام بر تو ای حجت حجت­های الهی، سلام بر تو ای راهنمای امت­های عالم، سلام بر تو ای صاحب نعمت­ها، سلام بر تو ای مخزن دانش، سلام بر تو ای کشتی بردباری، سلام بر تو ای پدر بزرگوار امام مورد انتظار، که حجتش برای خردمندان آشکار است، و شناختش در یقین ثابت، و از دید ستمکاران پنهان، و از دولت و حکومت گناهکاران پنهان است؛ امامی که پروردگارمان دین اسلام را پس از محو و خاموش شدن، به وجود او از نو برمی­گرداند، و درخت قرآن را بعد از پژمردن سبز و خرم می­سازد.

ای سرور من، گواهی می­دهم که تو به یقین، نماز را به پا داشتی و زکات را ادا کردی، و امر به معروف و نهی از منکر نمودی، و مردمان را با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت فرا خواندی، و با اخلاص کامل خدا را تا هنگام رحلتت عبادت کردی؛ از خداوند به حق شأن و مقامی که برای شما نزد او وجود دارد، درخواست می­کنم زیارت مرا قبول فرماید، و سعی و تلاشم را در راه شما پاداش دهد، و به واسطه شما دعایم را مستجاب گرداند، و مرا از یاران و پیروان حق، و از پیروان و شیعیان و دوستداران و مشتاقان آن قرار دهد؛ و سلام و رحمت خداوند و برکت­های او بر تو باد. - . مصباح الزائر: 212 -

سپس ضریحش را ببوس و ابتدا طرف راست صورت خود و سپس طرف چپ آن را بر روی قبر بگذار و بگو: خدایا، بر سرور ما محمد و اهل بیت او درود فرست؛ و بر امام حسن عسکری علیه السلام، راهنمای دین تو، و دعوت کننده خلق به راه تو، و نشانه هدایت، و چراغ راه پرهیزگاری، و معدن گوهر خردمندی، و عقل کامل، و باران رحمت، و ابر حکمت، و دریای نصیحت، و وارث امامان هدایت، و گواه امت، و معصوم از هر گناه، و پاکیزه از هر عیب و نقص، و فرهیخته مقرّب درگاه حق، و پاک از هر ناپاکی، که تو او را وارث علم کتاب آسمانی گردانیدی، و تمییز بین حق و باطل را به او الهام نمودی، و نشانه­ای برای اهل قبله منصوب گردانیدی، و طاعت او را با طاعت خودت قرین ساختی، و محبت به او را بر همه آفریدگانت واجب گردانیدی، درود فرست.

خدایا، چنان که او در یکتا دانستن تو با اخلاص کامل به سوی تو باز آمد، و با آنان که به شرک و تشبیه در افتادند، به طور جدی مخالفت کرد، و از اهل ایمان حمایت نمود؛ پس ای پروردگار، بر او درود فرست، درودی که او را به درجه اهل خشوع رساند، و در بهشت رتبه­اش را به مقام جدش آخرین پیامبران بالا ببرد، و از طرف ما به او درود و سلام برسان، و از سوی خود در دوست داشتن او، به ما فضل و احسان و آمرزش و خشنودی عطا فرما؛ به یقین تو دارای فضیلت بزرگ و نعمت شکوهمند هستی.

سپس نماز زیارت به جای آور و چون فارغ شدی، بگو: ای خدای همیشگی و سرمدی، و ای زنده و پاینده ابدی، ای برطرف کننده رنج و اندوه و غم دل­ها، ای آنکه رسولان را مبعوث فرمودی، ای آن که وعده­هایت همه راست است، ای زنده ابدی که جز تو خدایی نیست؛ به واسطه حبیب تو حضرت محمد صلی الله علیه و آله و جانشین او حضرت علی علیه السلام که پسر عمو و همسر دختر او است، به تو متوسل می­شوم؛ همان کسانی که تمام شرایع و ادیان انبیای گذشته را به آن دو ختم کردی، و درِ فهم تأویل را به روی آن دو گشودی؛ پس خدایا، بر آن دو بزرگوار درودی که تمام آفریدگان پیشین و پسین گواه آن باشند، و همه دوستداران و بندگان نیک خدا به واسطه آن نجات یابند، درود فرست.

به واسطه حضرت فاطمه زهرا مادر امامان و پیشوایان هدایت یافته، بانوی زنان عالم، و شفاعت کننده درباره شیعیان فرزندان پاکش، به درگاه تو متوسل می­شوم؛ پس بر او درودی پیوسته که تا ابد و تا زمانی که چرخ روزگار می­چرخد، باقی باشد، درود فرست.

به واسطه حضرت حسن مجتبی، امام پسندیده و پاک و وارسته، و حضرت حسین، امام مظلوم و پسندیده و نیکوکار و پارسا، که هر دو سرور جوانان اهل بهشت هستند، و دو امام خیرخواه و نیکوی پرهیزگار پاک و پاکیزه و شهید و مظلوم و کشته راه خدا هستند، به درگاه تو متوسل می­شوم؛ پس بر آن دو بزرگوار، تا زمانی که خورشید طلوع و غروب می­کند، به طور همیشگی و پیاپی درود فرست.

به واسطه حضرت علی فرزند امام حسین علیه السلام، پیشوای اهل عبادت، و در پس حجاب ها از ترس ظالمین، و به واسطه حضرت محمد باقر علیه السلام فرزند علی، آن امام پاکی، و نور فروزنده، این دو امام پیشوا، و کلیدهای برکت­، و چراغ­های تیرگی­ها، به درگاه تو متوسل می­شوم؛ پس بر این دو امام، مادامی که شب تاریک می­گردد و روز جهان را روشن می­کند، درود فرست؛ درودی که هر صبح و شام برقرار باشد.

و به واسطه حضرت جعفر صادق، فرزند امام محمد باقر علیه السلام، که از جانب خداوند، راستگو در سخن، و گویا با علم خداوند است؛ و به واسطه حضرت موسی کاظم، فرزند امام جعفر علیه السلام، که بنده­ای شایسته، و جانشین خیرخواه است، این هر دو امام هدایتگر هدایت­یافته و با وفا و کفایت کننده، به درگاه تو متوسل می­شوم؛ پس بر این دو امام، مادامی که فرشته­ای تو را تسبیح می­گوید، و فلک به امر تو حرکت می­کند، درودی که همیشه در فزونی باشد، و هرگز نابودی و زوال نپذیرد، درود فرست.

و به واسطه حضرت علی فرزند امام موسی کاظم، امام رضا علیه السلام، و فرزندش امام محمد تقی، امام پسندیده، این دو امام پاک و ارجمند، به درگاه تو متوسل می­شوم؛ پس بر این دو امام، مادامی که صبح روشن و باقی است، درود فرست؛ درودی که به سبب آن، آن دو امام را به مقام رضای خود در والاترین درجات بهشتیان بالا ببری.

و به واسطه حضرت علی النقی، امام کمال یافته، و حضرت حسن عسکری هدایت گر، دو امام بر دوش گیرنده امور بندگان تو، و آزموده شده با رنج­های هولناک، و شکیبایی کنندگان در رویدادهای لغزاننده، به درگاه تو متوسل می­شوم؛ پس بر آن دو به اندازه پاداش شکیبایان، و ثواب سعادتمندان، درود فرست؛ درودی که رفعت مقام آنها را فراهم سازد .

و ای پروردگار، به واسطه امام و حقیقت زمانمان، روز وعده داده شده، و گواه آشکار، نور درخشان و روشنایی نورانی، و یاری شده با ایجاد ترس - در دل دشمنانش، - و پیروز گشته به وسیله کامیابی، به درگاه تو متوسل می­شوم؛ پس بر او به تعداد میوه­ها و برگ درختان، و تعداد اجزای ریگ­های بیابان، و به تعداد موی­ها و کرک­ها، و تعداد آنچه علم تو بر آن احاطه پیدا کرده، و کتاب تو آن را برشمرده است، درود فرست؛ درودی که اولین و آخرین آفریدگان بر آن رشک برند.

خدایا، ما را در زمره او محشور ساز، و در فرمانبردای او نگاه دار، و ما را به وسیله دولت آن حضرت محافظت بفرما، و ولایتش را هدیه ما قرار بده، و به واسطه عزت او، ما را در برابر دشمنان یاری فرما، و ما را ای پروردگار، از توبه کنندگان قرار ده، ای مهربان­ترین مهربانان.

خدایا، شیطان سرکش برای فریب آفریدگانت از تو فرصت خواست و تو نیز به او فرصت دادی، و برای گمراه کردن بندگانت مهلت خواست و تو با علم سابق ازلی خود مهلتش دادی، و او آشیانه کرد و لشکرش بسیار، و سپاهش انبوه شد، و مزدوران خود را به هر سوی جهان پراکند، پس بندگانت را گمراه، و دین تو را تباه، و کلمه حق را از جایگاهش منحرف، و بندگانت را فرقه­های پراکنده، و گروه­های سرکش کردند؛ و تو به در هم شکستن اساس و بنیان آنها، و پایمال کردن جایگاه­شان وعده داده­ای؛ پس ای خدا، فرزندان و سپاه او را هلاک ساز؛ و سرزمین­هایت را از بدعت­ها و اختلافات او پاک گردان؛ و بندگانت را از راه­ساخته­ها و آمیختن­های او آسوده ساز؛ و بد زمانه را بر آنها قرار ده؛ و عدالت خود را فراگیر، و دینت را آشکار، و دوستدارانت را نیرومند، و دشمنانت را خوار ساز؛ و شهر و دیار شیطان و دوستداران او را به دوستداران خودت به ارث رسان؛ و آنها را در دوزخ جاودانه کن؛ و عذاب دردناک را به آنان بچشان، و لعنت­های خود را که در بدسرشتی­های آفریدگان و زشتی­های فطرت قرار داده­ای، مسلط بر آنان، و پشت سر آنان، و جاری در زندگی آنان در هر صبح و شب، و شبانگاه و بامدادان، قرار ده؛ پروردگارا،

در این دنیا به ما نیکی و در آخرت - نیز - نیکی عطا کن، و ما را با رحمت خودت از عذاب آتش - دور - نگه دار؛ ای مهربان­ترین مهربانان .

سپس برای خود و برادرانت به دلخواه دعا نما. - . مصباح الزائر: 213 - 214 -

بعد از آن، مادر امام زمان علیهما السلام و قبر او را که در پشت ضریح سرورمان امام حسن عسکری علیه السلام قرار دارد، زیارت کرده و می­گویی: سلام بر رسول خدا صلی الله علیه و آله، راستگوی امانتدار؛ سلام بر سرور ما امیرالمؤمنین علی علیه السلام؛ سلام بر پیشوایان پاک، و حجت­های با برکت خدا، سلام بر مادر امام، که محل ودیعه اسرار خداوند فرمانروای بسیار دانا، و حامل فرزندی که اشرف خلق عالم است؛ سلام بر تو ای بانوی راستین و پسندیده، سلام بر تو ای بانوی شبیه به مادر حضرت موسی، و دختر حواری حضرت عیسی؛ سلام بر تو ای بانوی پرهیزکار و وارسته، سلام بر تو ای بانوی مورد پسند خدا و خشنود به خشنودی خدا، سلام بر تو ای بانوی توصیف شده در کتاب انجیل، که خطبه نکاح تو را روح الامین خواند، و پیشوای فرستادگان حق خواستار این ازدواج تو بود، و وجودت محل ودیعه اسرار پروردگار جهانیان گشت؛ سلام بر تو و بر پدران تو که از حواریین عیسی بودند، سلام بر تو و بر شوهر تو و بر فرزند گرامی تو باد؛ سلام بر تو و بر جسم و جان پاک تو باد؛ گواهی می­دهم که تو - امام زمان علیه السلام را - نیکو سرپرستی کردی، و خوب امانت و عهد خدا را ادا نمودی، و در راه رضای خدا نهایت کوشش کردی، و هر چه رنج در راه رضای خدا دیدی صبر و تحمل کردی، و راز خدا را حفظ کردی، و ولی خدا را حمل کردی، و در حفظ حجت خدا کوشش تمام داشتی، و در وصلت با خاندان رسول خدا کمال رغبت را داشتی، در حالی که به حق و حقانیت آنها آشنا بودی، و ایمان به صدق و راستی آنها، و اعتراف به مقام و منزلتشان داشتی، و به امر خلافتشان بصیر و آگاه، و بر آن خاندان مشفق و مهربان بودی، و میل آنها را بر میل خود مقدّم داشتی.

و گواهی می­دهم که از جهان رحلت کردی، در حالی که در امر دینت با بصیرت و معرفت بودی، و اقتدا به نیکان کردی، و از خدا خشنود و خدا از تو خشنود بود، و با تقوای کامل پاک و پاکیزه صفات بودی؛ پس خدا از تو راضی باشد و تو را خشنود گرداند، و در بهشت برین منزل و مأوایت دهد، که همانا خدا به تو آن نعمت بزرگ که از حد تصور بیرون است انعام فرمود، و از مقام شرافت، مرتبه­ای که تو را بی­نیاز کرد اعطا فرمود؛ پس گوارا باد تو را آن عطا و بخششی که خدا به تو کرامت و گوارا کرد.

آنگاه سر خود را بالا گرفته و می­گویی: خدایا، تمام اعتمادم به تو و در طلب رضا و خشنودی توست، و توسلم به وسیله اولیای تو به سوی تو است، و به آمرزش و بردباری تو توکل کرده، و ازتو نگاهداری می­طلبم، و به قبر مادر دوستدار تو پناه آوردم؛ پس بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و مرا به زیارت این بانو بهره­مند ساز، و بر محبت او ثابت بدار، و از شفاعت او و شفاعت فرزندش محروم مگردان، و همنشینی او را روزی­ام گردان، و مرا با او و با فرزندش در قیامت محشور فرما، چنانکه به زیارت او و فرزندش موفقم داشتی؛ خدایا، به درگاه تو به واسطه امامان پاک روی آورده­ام، و به وسیله آن حجت­های پاک­نهاد، که خاندان طه و یاسین هستند، متوسل گردیدم؛ که بر محمد و خاندان پاک او درود فرستی، و مرا از بندگان دارای مقام اطمینان و کامیابی، و شادمان و بشارت دهنده هستند، و هیچ ترس و اندوهی ندارند، قرار دهی؛ و مرا از جمله کسانی که تلاش او را پذیرفته، و کار دنیا و آخرتش را سهل و آسان نموده­، و گرفتاری او را برطرف کرده، و از هر هراسی ایمن ساخته­ای، قرار دهی.

خدایا، به حق محمد و خاندان محمد، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و در ستاندن انتقام آنها شتاب فرما، و این زیارت مرا آخرین زیارت من از این بانو قرار مده، و باز هم همیشه و تا زمانی که مرا زنده نگه داشته­ای، زیارت او را روزی­ام گردان، و آن زمان که جانم را ستاندی، مرا در گروه او محشور نما، و در شفاعت فرزند پاک او و شفاعت خود او داخل گردان، و مرا و پدر و مادرم را و تمام مردان و زنان با ایمان را بیامرز، و به ما در دنیا نیکی عطا کن، و آخرت - نیز - نیکی عطا فرما، و با رحمت خودت ما را از عذاب دوزخ نگاه دار؛ و سلام و رحمت خداوند و برکت­های او بر شما باد .

در ذکر زیارت فاطمه دختر اسد - که رضوان خداوند بر او باد، - بیشتر این عبارات ذکر شد و ما فقط آنچه را که یافتیم، نقل کردیم؛ و خداوند به آنچه خشنود است، موفق گرداند. - . مصباح الزائر: 214 - 215 -

می­گویم: شیخ مفید و شهید - . مزار الشهید: 65 -

و دیگران در کتاب­هایشان زیارت مادر امام زمان علیهما السلام را این چنین نقل کرده­اند و نویسنده کتاب المزار الکبیر گفته است: این زیارت را مردی از بحرین بر من املا کرد؛ شنیدم وی این بانو را با این زیارت نامه زیارت می­کند، سپس مانند این زیارت را ذکر کرد. - . المزار الکبیر: 217 -

سید پسر طاووس - که رحمت خداوند بر او باد، - در ذکر وداع با امام هادی و امام حسن عسکری علیهما السلام گفته است: وقتی از زیارت مادر امام زمان علیهما السلام فارغ گشتی و خواستی با این دو امام وداع کنی، پس رو به ضریح آنان بایست و بگو: سلام بر شما ای دو ولیّ خدا، سلام بر شما ای دو حجت­ خدا، سلام بر شما ای دو نور خدا، سلام بر شما و بر پدران و بر نیاکان و فرزندان شما باد، سلام بر شما و روح­ها و بدن­های شما باد، سلام بر شما از جانب کسی که با شما وداع می­کند، بدون آن که درمانده و کینه­توز و منحرف از شما باشد؛ رحمت خداوند و برکت­های او بر شما باد. سلام بر شما از طرف کسی که دوستدار شما است و از شما روی برنمی­گرداند، و دوستی شما را با دیگران عوض نمی­کند، و کسی را بر شما برتری و ترجیح نمی­دهد، ای پسران رسول خدا صلی الله علیه و آله، شما را به خدا می­سپارم و با شما خداحافظی می­نمایم، و بر شما درود و سلام می­فرستم، من به خدا و فرستاده او و به آنچه از نزد خدا آورده است، ایمان آوردم.

خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و ما را در زمره گواهان بنویس، خدایا، این زیارت را آخرین زیارت من قرار مده، و مرا به سوی ایشان باز گردان، و تا آن زمان که زنده­ام داشته­ای، زیارت دوباره و دوباره ایشان را روزی­ام گردان، و آنگاه که جانم را ستاندی، با این دو امام و با پدران آنان، امامان کمال یافته محشور گردان.

خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و عملم را بپذیر، و تلاشم را مورد سپاس گردان، و دعایم را مستجاب گردان، و تلاشم را بی­بهره مساز، و این زیارت را آخرین زیارت من قرار مده، و با نیکی و پرهیزگاری مرا به سوی آنها باز گردان، و برکت زیارتشان را در دنیا و آخرت بر من بشناشان؛ خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و مرا از محضر آن دو امام علیهما السلام نومید و دست خالی باز نگردان، بلکه رستگار و کامیاب، و با دعاهای مستجاب شده، و بر زاری­ام رحم آورده، و با نیازهای برآورده شده، باز گردان؛ و مرا از پیش رو و از پشت سر و از سمت راست و از سمت چپ حفاظت کن، و بدی هر بدی­رساننده­ و هر جنبنده ای که تو موی پیشانی­اش را گرفته­ای [ و صاحب اختیار او هستی]، را از من دور بدار؛ که به یقین پروردگار من بر راه راست قرار دارد. سپس برگرد که به خواست خداوند مورد رحمت واقع شده­ای. - . مصباح الزائر: 216 -

**[ترجمه]

فِی جَنَّتِهِ بِرَحْمَتِهِ وَ فَضْلِهِ.

ثُمَّ تَنْکَبُّ عَلَی قَبْرِ کُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فَتُقَبِّلُهُ وَ تَضَعُ خَدَّکَ الْأَیْمَنَ عَلَیْهِ وَ الْأَیْسَرَ ثُمَّ تَرْفَعُ رَأْسَکَ وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی حُبَّهُمْ وَ تَوَفَّنِی عَلَی وَلَایَتِهِمْ اللَّهُمَّ الْعَنْ ظَالِمِی آلِ مُحَمَّدٍ حَقَّهُمْ وَ انْتَقِمْ مِنْهُمْ اللَّهُمَّ الْعَنِ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ مِنْهُمْ وَ ضَاعِفْ عَلَیْهِمُ الْعَذَابَ الْأَلِیمَ إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ اللَّهُمَّ عَجِّلْ فَرَجَ وَلِیِّکَ وَ ابْنِ نَبِیِّکَ وَ اجْعَلْ فَرَجَنَا مَقْرُوناً بِفَرَجِهِمْ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ اللَّهُمَّ إِنِّی قَدْ أَتَیْتُ لِزِیَارَهِ هَؤُلَاءِ الْأَئِمَّهِ الْمَعْصُومِینَ رَجَاءً لِجَزِیلِ الثَّوَابِ وَ فِرَاراً مِنْ سُوءِ الْحِسَابِ.

اللَّهُمَّ إِنِّی أَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ بِأَوْلِیَائِکَ الدَّالِّینَ عَلَیْکَ فِی غُفْرَانِ ذُنُوبِی وَ حَطِّ سَیِّئَاتِی وَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ فِی هَذِهِ السَّاعَهِ عِنْدَ أَهْلِ بَیْتِ نَبِیِّکَ فِی هَذِهِ الْبُقْعَهِ الْمُبَارَکَهِ الشَّرِیفَهِ اللَّهُمَّ فَتَقَبَّلْ مِنِّی وَ جَازِنِی عَلَی حُسْنِ نِیَّتِی وَ صَالِحِ عَقِیدَتِی وَ صِحَّهِ مُوَالاتِی أَفْضَلَ مَا جَازَیْتَ أَحَداً مِنْ عَبِیدِکَ الْمُؤْمِنِینَ وَ أَدِمْ لِی مَا خَوَّلْتَنِی وَ اسْتَعْمَلَنِی صَالِحاً فِیمَا آتَیْتَنِی وَ لَا تَجْعَلْنِی أَخْسَرَ وَارِدٍ إِلَیْهِمْ وَ أَعْتِقْ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ وَ أَوْسِعْ عَلَیَّ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلَالِ الطَّیِّبِ وَ اجْعَلْنِی مِنْ رُفَقَاءِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ حُلْ بَیْنِی وَ بَیْنَ مَعَاصِیکَ حَتَّی لَا أَعْصِیَکَ وَ أَعِنِّی عَلَی طَاعَتِکَ وَ طَاعَهِ أَوْلِیَائِکَ حَتَّی لَا تَفْقِدَنِی حَیْثُ أَمَرْتَنِی وَ لَا تَرَانِی حَیْثُ نَهَیْتَنِی.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ اعْفُ عَنِّی وَ عَنْ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَعِذْنِی مِنْ هَوْلِ الْمُطَّلَعِ وَ مِنْ فَزَعِ یَوْمِ الْقِیَامَهِ وَ مِنْ شَرِّ الْمُنْقَلَبِ وَ مِنْ ظُلْمَهِ الْقَبْرِ وَ وَحْشَتِهِ وَ مِنْ مَوَاقِفِ الْخِزْیِ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْ جَائِزَتِی فِی مَوْقِفِی هَذَا غُفْرَانَکَ وَ تُحْفَتَکَ فِی مَقَامِی هَذَا عِنْدَ أَئِمَّتِی وَ مَوَالِیَّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَنْ تُقِیلَ عَثْرَتِی وَ تَقْبَلَ مَعْذِرَتِی وَ تَتَجَاوَزَ عَنْ خَطِیئَتِی وَ تَجْعَلَ التَّقْوَی زَادِی وَ مَا عِنْدَکَ خَیْراً لِی فِی مَعَادِی وَ تَحْشُرَنِی فِی زُمْرَهِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله وَ تَغْفِرَ لِی وَ لِوَالِدَیَ

ص: 74

فَإِنَّکَ خَیْرُ مَرْغُوبٍ إِلَیْهِ وَ أَکْرَمُ مَسْئُولٍ اعْتُمِدَ عَلَیْهِ وَ لِکُلِّ وَافِدٍ کَرَامَهٌ وَ لِکُلِّ زَائِرٍ جَائِزَهٌ فَاجْعَلْ جَائِزَتِی فِی مَوْقِفِی هَذَا غُفْرَانَکَ وَ الْجَنَّهَ لِی وَ لِجَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ.

اللَّهُمَّ وَ أَنَا عَبْدُکَ الْخَاطِئُ الْمُذْنِبُ الْمُقِرُّ بِذَنْبِهِ فَأَسْأَلُکَ یَا اللَّهُ یَا کَرِیمُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ لَا تَحْرِمْنِی الْأَجْرَ وَ الثَّوَابَ مِنْ فَضْلِ عَطَائِکَ وَ کَرِیمِ تَفَضُّلِکَ یَا مَوْلَایَ یَا أَبَا الْحَسَنِ عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ وَ یَا مَوْلَایَ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ الْحَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ أَتَیْتُکُمَا زَائِراً لَکُمَا أَتَقَرَّبُ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِلَی رَسُولِهِ وَ إِلَیْکُمَا وَ إِلَی أَبِیکُمَا وَ إِلَی أُمِّکُمَا بِذَلِکَ أَرْجُو بِزِیَارَتِکُمَا فَکَاکَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ فَاشْفَعَا لِی عِنْدَ رَبِّکُمَا فِی إِجَابَهِ دُعَائِی وَ غُفْرَانِ ذُنُوبِی وَ ذُنُوبِ وَالِدَیَّ وَ إِخْوَانِیَ الْمُؤْمِنِینَ وَ أَخَوَاتِیَ الْمُؤْمِنَاتِ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْتَجِبْ دُعَائِی فِیمَا سَأَلْتُکَ وَ صِلْ بِذَلِکَ مَنْ بِمَشَارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبِهَا یَا اللَّهُ یَا کَرِیمُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْحَلِیمُ الْکَرِیمُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَ رَبِّ الْأَرَضِینَ السَّبْعِ وَ مَا فِیهِنَّ وَ مَا بَیْنَهُنَّ وَ مَا تَحْتَهُنَّ وَ رَبِّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ وَ سَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ وَ الصَّلَاهُ عَلَی مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ وَ سَلَّمَ تَسْلِیماً کَثِیراً.

ثُمَّ تُصَلِّی عِنْدَ الضَّرِیحِ أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ صَلَاهَ الزِّیَارَهِ فَإِذَا فَرَغْتَ رَفَعْتَ یَدَیْکَ إِلَی السَّمَاءِ وَ دَعَوْتَ بِمَا قَدَّمْنَا ذِکْرَهُ عَقِیبَ زِیَارَهِ الْجَوَادِ علیه السلام وَ هُوَ قَوْلُهُ اللَّهُمَّ أَنْتَ الرَّبُّ وَ أَنَا الْمَرْبُوبُ (1) بِتَمَامِهِ وَ وَدَاعُ هَذِهِ الزِّیَارَهِ قَدْ تَقَدَّمَ فِی الزِّیَارَهِ السَّابِقَهِ.

**[ترجمه]سید پسر طاووس - که رحمت خداوند بر او باد،- سپس گفته است: زیارت دیگری برای آن دو امام وجود دارد: اگر خواستی این دو امام علیهم السلام را زیارت کنی، همان گونه که ذکر شد اجازه ورود بخواه، سپس در حالی که پای راستت را جلوتر می­گذاری، وارد شو؛ اگر بر سر قبر ایشان ایستادی، کنارشان بایست و پشت به قبله کن و صد مرتبه «الله اکبر» گفته و بگو: سلام بر شما ای دو ولیّ خدا، سلام بر شما ای دو دوستدار خدا، سلام بر شما ای دو حجت خدا، سلام بر شما ای دو نور خدا در تاریکی­های زمین، سلام بر شما ای دو امانت دار خدا، سلام بر شما ای دو سرور امت، سلام بر شما ای دو حافظ شریعت، سلام بر شما ای دو تلاوت کننده کتاب خدا، سلام بر شما ای دو وارث پیامبران، سلام بر شما ای دو گنجینه دانش جانشینان، سلام بر شما ای دو راهنمای هدایت، سلام بر شما ای دو نور پرهیزگاری، سلام بر شما ای دو ریسمان محکم خدا، سلام بر شما ای دو محل معرفت خدا، سلام بر شما ای دو جایگاه ذکر و یاد خدا، سلام بر شما ای دو حامل راز خدا، سلام بر شما ای دو معدن کلمه خدا، سلام بر شما ای دو پسر رسول خدا، سلام بر شما ای دو پسر جانشین رسول خدا، سلام بر شما ای دو نور چشمان فاطمه سرور زنان، سلام بر شما ای دو پسر امامان معصوم، سلام و درود بر شما و بر پدران پاک شما باد، سلام بر شما و بر فرزند شما که حجت خدا بر تمامی آفریدگان هست، باد؛ سلام و رحمت خداوند و برکت­های او بر شما و بر جان­ها و جسم­هایتان باد.

ای دو پسر رسول خدا، پدر و مادرم و خانواده و دارایی و فرزندانم فدای شما باد، من به زیارت شما آمدم، در حالی که به حق شما آشنا هستم، و به آنچه ایمان آورده­اید، ایمان آوردم، و به آنچه کافر شدید، کفر ورزیدم، آنچه را که حقیقت دانستید، حقیقت دانستم، و آنچه را که باطل شمردید باطل شمردم، و من دوستدار شما و دشمن دشمنانتان هستم، و خشم­دار نسبت به آنها، با دوست داران شما در مسالمت و دوستی هستم، و با کسی که با شما بجنگد می­جنگم، و آشنا به فضیلت و برتری شما، و حمل کننده دانش شما، و پناه گیرنده در امان شما، و مؤمن به آمدن شما از جانب خداوند، و تصدیق کننده حکومت شما، و منتظر امر و فرمان شما، و اعتراف کننده به شأن و مقام شما، و به مسیر هدایتی که شما در آن هستید، آگاه و بابصیرت به گمراهی کسی که با شما مخالفت کند، و به نابینایی­ای که آنان به آن گرفتارند، هستم؛ از خداوند که پروردگار من و شما است می­خواهم که بهره من از زیارت شما را درود بر محمد و خاندان او قرار دهد، و شفاعت شمار را روزی­ام کند، و بین من و شما جدایی نیفکند، و دوستی شما و پدران نیک شما را از من نگیرد، و مرا به همراه شما محشور گرداند، و با رحمت و فضل خودش من و شما را در بهشت خود گرد آورد.

سپس خود را بر قبر هر کدام از آنها می­اندازی و آن را می­بوسی و صورت راست و سپس صورت چپ را بر روی آن می­گذاری؛ سپس سرت را بلند کرده و می­گویی: خدایا، دوستی ایشان را روزی­ام گردان، و مرا بر ولایت آنان بمیران؛ خدایا، ستم کنندگان در حق خاندان محمد را لعنت کن، و از آنها انتقام گیر؛ خدایا، بر گذشتگان و آیندگان آنها لعنت فرست، و عذاب دردناک خود را بر آنها دوچندان گردان، که به راستی تو بر هر چیز توانا هستی؛ خدایا، فرج ولیّ و پسر پیامبرت را زودتر برسان، و گشایش امور ما را همزمان با فرج آنان قرار ده، ای مهربان­ترین مهربانان؛ خدایا، من برای زیارت این امامان معصوم آمدم، و امید ثواب فراوان و فرار از حساب بد را دارم.

خدایا، به واسطه اولیای تو که راهنما و هدایتگر به سوی تو هستند، به تو روی می­آورم تا گناهانم را ببخشی و از بدی هایم در گذری و در این ساعت در حضور اهل بیت پیامبرت و در این بارگاه مبارک و با شکوه به تو متوسل می­شوم؛ خدایا، این زیارت را از من قبول کن، و مرا به خاطر حسن نیت و ایمان درست و صحت دوستی­ام پاداش عنایت فرما، پاداشی که برتر از آنچه بر هر یک از بندگان مؤمن خود قرار داده­ای، باشد؛ و آنچه را بر من عطا نمودی استمرار بخش، و استفاده درست از آنچه بر من عنایت نمودی را نصیبم گردان، و مرا زیانکارترین وارد شونده بر آنها قرار مده، و گردنم را از آتش دوزخ برهان، و روزی حلال و پاک را بر من گسترده گردان، و مرا از یاران محمد و خاندان محمد قرار ده، و بین من و مکان­هایی که نافرمانی تو می­شود، جدایی انداز تا گناه نکنم، و مرا در اطاعت از خود و اولیای خودت یاری کن، تا در جایی که امر نمودی، غایبم نیابی، و در جایی که نهی نمودی، مرا نبینی.

خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و مرا بیامرز، و بر من رحم کن، و از من و از تمامی مردان و زنان مؤمن در گذر؛ خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و مرا از ترس امور آخرت *و از وحشت روز قیامت و از شر بازگشتگاه، و از تاریکی­ها و وحشت قبر، و محل­های رسوایی در دنیا و آخرت، پناه ده؛ خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و پاداشم را در این جایگاهم آمرزش خودت قرار ده، و هدیه­ات در این مکان و نزد امامان و سرورانم را آن قرار ده که لغزشم را نادیده بگیری، و عذرم را بپذیری، و از خطاهایم در گذری، و پرهیزگاری و تقوا را توشه­ام سازی، و آنچه را که در نزد تو است، برای من در معاد مایه خیر قرار دهی، و مرا در گروه محمد صلی الله علیه و آله محشور نمایی، و من و پدر و مادرم را بیامرزی، که به راستی تو بهترین کسی هستی که به سوی آن روی آورده می­شود، و بخشنده­ترین درخواست شونده ای هستی که به آن اعتماد می­شود؛ برای هر مهمان کرامتی است، و برای هر زیارت کنند­ای پاداشی وجود دارد، پس پاداش من در این جایگاهم را آمرزش خود، و بهشت برای من و برای تمامی مردان و زنان با ایمان قرار ده.

خدایا، من آن بنده خطاکار، گنهکار و اقرار کننده به گناهش هستم؛ پس ای خدا، ای بزرگوار، به حق محمد و خاندان محمد از تو می­خواهم با فضل بخشندگی­ات و بخشش بزرگوارانه­ات مرا از اجر و ثواب، محروم نگردانی. ای سرور من، ای اباالحسن علی فرزند محمد، و ای سرور من، ای ابامحمد، حسن فرزند علی، من به زیارت شما آمدم و به این وسیله، به خدای عز و وجل و به رسول خدا و به شما و به پدران و مادران شما دو امام تقرّب می­جویم؛ با زیارت شما، رهایی گردنم از آتش دوزخ را آرزو دارم؛ پس نزد پروردگارتان مرا در اجابت دعایم، و آمرزش گناهانم، و گناهان پدر و مادرم، و برادران و خواهران با ایمانم شفاعت کنید؛ یا الله، یا الله، یا الله، یا الله، یا الله، یا رحمان، یا رحمان، یا رحمان، یا رحمان، یا رحمان، هیچ خدایی جز تو نیست، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و دعایم را در آنچه از تو در خواست نمودم، مستجاب گردان؛ و دعایم را در حق کسانی که در مشارق و مغارب زمین هستند نیز مستجاب گردان؛ ای خدا، ای بخشنده، هیچ خدایی جز تو که بسیار بردبار و بخشنده هستی، وجود ندارد؛ هیچ خدایی جز تو که بلند مرتبه و بزرگ هستی، وجود ندارد؛ پاک و منزّه است خداوند پروردگار آسمان­های هفتگانه و پروردگار زمین­های هفتگانه، و آنچه در آنها و در بین آنها و در زیر آنها است، و پروردگار عرش بزرگ؛ سلام و درود بر پیامبران باد؛ و حمد و ستایش مخصوص پروردگار جهانیان است؛ و درود و سلام فراوان بر پیامبر، محمد و خاندان پاک او باد.

سپس چهار رکعت نماز زیارت در کنار ضریح می­خوانی و وقتی نمازت را به پایان بردی، دو دستانت را به سمت آسمان بلند کرده و با دعایی که در دنباله زیارت امام جواد علیه السلام ذکر کردیم، و عبارت بود از: «خدایا، تو پروردگار هستی و من پرورده» - . مصباح الزائر: 257 -

تا انتهای آن؛ دعا کن. وداع این زیارت در زیارت پیشین بیان شد.

**[ترجمه]

وَ أَنَا الضَّعِیفُ وَ أَنْتَ الْمُغِیثُ وَ أَنَا الْمُسْتَغِیثُ وَ أَنْتَ الدَّائِمُ وَ أَنَا الزَّائِلُ وَ أَنْتَ الْکَبِیرُ وَ أَنَا الْحَقِیرُ وَ أَنْتَ الْعَظِیمُ وَ أَنَا الصَّغِیرُ وَ أَنْتَ الْعَزِیزُ وَ أَنَا الذَّلِیلُ وَ أَنْتَ الرَّفِیعُ وَ أَنَا الْوَضِیعُ وَ أَنْتَ الْمُدَبِّرُ وَ أَنَا الْمُدَبَّرُ وَ أَنْتَ الْبَاقِی وَ أَنَا الْفَانِی وَ أَنْتَ الدَّیَّانُ وَ أَنَا الْمُدَانُ وَ أَنْتَ الْبَاعِثُ وَ أَنَا الْمَبْعُوثُ وَ أَنْتَ الْغَنِیُّ وَ أَنَا الْفَقِیرُ وَ أَنْتَ الْحَیُّ وَ أَنَا الْمَیِّتُ تَجِدُ مَنْ تُعَذِّبُ یَا رَبِّ غَیْرِی وَ لَا أَجِدُ مَنْ یَرْحَمُنِی غَیْرَکَ.

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحُرْمَهِ مَنْ عَاذَ بِذِمَّتِکَ وَ لَجَأَ إِلَی عِزِّکَ وَ اسْتَظَلَّ بِفَیْئِکَ وَ اعْتَصَمَ بِحَبْلِکَ وَ لَمْ یَثِقْ إِلَّا بِکَ یَا جَزِیلَ الْعَطَایَا یَا فَکَّاکَ الْأُسَارَی یَا مَنْ سَمَّی نَفْسَهُ مِنْ جُودِهِ الْوَهَّابَ أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ لَا تَرُدَّنِی مِنْ هَذَا الْمَقَامِ خَائِباً فَإِنَّ هَذَا مَقَامٌ تُغْفَرُ فِیهِ الذُّنُوبُ الْعِظَامُ وَ تُرْجَی فِیهِ الرَّحْمَهُ مِنَ الْکَرِیمِ الْعَلَّامِ مَقَامٌ لَا یُخَیَّبُ فِیهِ السَّائِلُونَ وَ لَا یُرَدُّ فِیهِ الرَّاغِبُونَ مَقَامُ مَنْ لَاذَ بِمَوْلَاهُ رَغْبَهً وَ تَبَتَّلَ إِلَیْهِ رَهْبَهً مَقَامُ الْخَائِفِ مِنْ یَوْمٍ یَقُومُ فِیهِ النَّاسُ لِرَبِّ الْعالَمِینَ وَ لَا تَنْفَعُ فِیهِ شَفاعَهُ الشَّافِعِینَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ کَانَ مِنَ الْفَائِزِینَ ذَلِکَ یَوْمٌ لا یَنْفَعُ فِیهِ مالٌ وَ لا بَنُونَ إِلَّا مَنْ أَتَی اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّهُ لِلْمُتَّقِینَ وَ قِیلَ لَهُمْ هذا ما کُنْتُمْ تُوعَدُونَ لِکُلِّ أَوَّابٍ حَفِیظٍ مَنْ خَشِیَ الرَّحْمنَ بِالْغَیْبِ وَ جاءَ بِقَلْبٍ مُنِیبٍ.

اللَّهُمَّ فَاجْعَلْنِی مِنَ الْمُخْلَصِینَ الْفَائِزِینَ وَ اجْعَلْنِی مِنْ وَرَثَهِ جَنَّهِ النَّعِیمِ وَ اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ الدِّینِ وَ أَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ وَ اخْلُفْ عَلَی أَهْلِی وَ وُلْدِی فِی الْغَابِرِینَ وَ اجْمَعْ بَیْنَنَا جَمِیعاً فِی مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ سَلِّمْنِی مِنْ أَهْوَالِ مَا بَیْنِی وَ بَیْنَ لِقَائِکَ حَتَّی تُبْلِغَنِی الدَّرَجَهَ الَّتِی فِیهَا مُرَافَقَهُ أَوْلِیَائِکَ وَ أَحِبَّائِکَ الَّذِینَ عَلَیْهِمْ دَلَلْتَ وَ بِالاقْتِدَاءِ بِهِمْ أَمَرْتَ وَ اسْقِنِی مِنْ حَوْضِهِمْ مَشْرَباً رَوِیّاً لَا ظَمَأَ بَعْدَهُ أَبَداً وَ احْشُرْنِی فِی زُمْرَتِهِمْ وَ تَوَفَّنِی عَلَی مِلَّتِهِمْ وَ اجْعَلْنِی فِی حِزْبِهِمْ وَ عَرِّفْنِی وُجُوهَهُمْ فِی رِضْوَانِکَ وَ الْجَنَّهِ فَإِنِّی رَضِیتُ بِهِمْ أَئِمَّهً وَ هُدَاهً وَ وُلَاهً فَاجْعَلْهُمْ أَئِمَّتِی وَ هُدَاتِی فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ وَ لَا تُفَرِّقْ بَیْنِی وَ بَیْنَهُمْ طَرْفَهَ عَیْنٍ أَبَداً

ص: 76

یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْ ذُلِّی بَیْنَ یَدَیْکَ وَ تَضَرُّعِی إِلَیْکَ وَ وَحْشَتِی مِنَ النَّاسِ وَ أُنْسِی بِکَ یَا کَرِیمُ تَصَدَّقْ عَلَیَّ فِی هَذِهِ السَّاعَهِ بِرَحْمَهٍ مِنْ عِنْدِکَ تَهْدِی بِهَا قَلْبِی وَ تَجْمَعُ بِهَا أَمْرِی وَ تَلُمُّ بِهَا شَعَثِی وَ تُبَیِّضُ بِهَا وَجْهِی وَ تُکْرِمُ بِهَا مَقَامِی وَ تَحُطُّ بِهَا عَنِّی وِزْرِی وَ تَغْفِرُ بِهَا مَا مَضَی مِنْ ذُنُوبِی وَ تَعْصِمُنِی بِهَا فِیمَا بَقِیَ مِنْ عُمُرِی وَ تُوَسِّعُ لِی بِهَا فِی رِزْقِی وَ تَمُدُّ بِهَا فِی أَجَلِی وَ تَسْتَعْمِلُنِی فِی ذَلِکَ کُلِّهِ بِطَاعَتِکَ وَ مَا یُرْضِیکَ عَنِّی وَ تَخْتِمُ لِی عَمَلِی بِأَحْسَنِهِ وَ تَجْعَلُ لِی ثَوَابَهُ الْجَنَّهَ وَ تَسْلُکُ بِی سَبِیلَ الصَّالِحِینَ وَ تُعِینُنِی عَلَی صَالِحِ مَا أَعْطَیْتَنِی کَمَا أَعَنْتَ الصَّالِحِینَ عَلَی صَالِحِ مَا أَعْطَیْتَهُمْ وَ لَا تَنْزِعْ مِنِّی صَالِحَ مَا أَعْطَیْتَنِیهِ أَبَداً وَ لَا تَرُدَّنِی فِی سُوءٍ اسْتَنْقَذْتَنِی مِنْهُ أَبَداً وَ لَا تَکِلْنِی إِلَی نَفْسِی طَرْفَهَ عَیْنٍ أَبَداً وَ لَا أَقَلَّ مِنْ ذَلِکَ وَ لَا أَکْثَرَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَرِنِی الْحَقَّ حَقّاً فَأَتْبَعَهُ وَ الْبَاطِلَ بَاطِلًا فَأَجْتَنِبَهُ وَ لَا تَجْعَلْهُ عَلَیَّ مُتَشَابِهاً فَأَتَّبِعَ هَوَایَ بِغَیْرِ هُدًی مِنْکَ وَ اجْعَلْ هَوَایَ مُتَّبِعاً لِرِضَاکَ وَ طَاعَتِکَ وَ خُذْ رِضَا نَفْسِکَ مِنْ نَفْسِی وَ اهْدِنِی لِمَا اخْتُلِفَ فِیهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِکَ إِنَّکَ تَهْدِی مَنْ تَشَاءُ إِلَی صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ.

**[ترجمه]می­گویم: در یکی از کتاب­های اصحابمان دعایی را یافتم که آن را به قسمت پیشین و به گونه­ای که مخالف با آن است، ارجاع د اده است. پسندیدم آن را بیان کنم که عبارت از این است: خدایا، تو پرودگار هستی و من پرورده، تو آفریدگار هستی و من آفریده؛ تو مالک هستی و من مملوک؛ تو بخشنده هستی و من خواهان؛ تو روزی دهنده هستی و من روزی خورنده؛ تو توانا هستی و من ناتوان؛ تو نیرومند هستی و من ضعیف؛ تو یاری کننده هستی و من یاری خواه؛ تو جاودانه هستی و من از بین رونده؛ تو بزرگ هستی و من ناچیز؛ تو با عظمت هستی و من کوچک؛ تو دارای عزت هستی و من خوار و پست؛ تو بلند مرتبه هستی و من فرومایه؛ تو تدبیر کننده هستی و من مورد تدبیر واقع شده؛ تو باقی هستی و من فنا پذیر؛ تو حاکم هستی و من محکوم؛ تو برانگیزاننده مردگان هستی و من برانگیخته شده؛ تو بی­نیاز هستی و من فقیر؛ تو زنده هستی و من مرده؛ پروردگارا، تو کسی غیر از من را برای اینکه عذاب کنی، داری ولی من جز تو کسی را که به من رحم کند، ندارم.

پروردگارا، به حرمت کسی که به امان تو پناه آورده، و به عزت تو متوسل شده، و در زیر سایه رحمت تو قرار گرفته، و به ریسمان تو چنگ زده، و جز تو به کسی دیگر اعتماد نکرده است، از تو درخواست می­کنم؛ ای بخشنده عطایا، ای آزاد کننده اسیران، ای آن که به خاطر جود و بخششش خود را بسیار بخشنده نامیده است، می­خواهم بر محمد و خاندان محمد درود فرستی، و مرا از این مکان نومیدانه برنگردانی؛ چون اینجا مکانی است که گناهان بزرگ بخشیده می­شود، و رحمت و لطف خداوند بخشنده و بسیار دانا امید می­رود؛ مکانی که درخواست کنندگان در آن بی بهره نمیمانند و رغبت مندان رانده نمیشوند. اینجا مکان کسی است که از روی میل و رغبت به سرورش پناه آورده، و از ترس به خدایش متوسل شده است؛ جایگاه کسی است که از روزی می­ترسد که آفریدگان در آن در مقابل پروردگار جهانیان می­ایستند، و در آن روز شفاعت شفاعت کنندگان سودی ندارد، مگر کسی که خداوند رحمان به او اذن داده و از رستگاران باشد؛ آن روزی که مال و فرزندان سودی نبخشد، مگر کسی که دلی پاک به سوی خدا بیاورد؛ و [آن روز] بهشت برای پرهیزگاران نزدیک می گردد؛ و به آنان گفته شود: این همان است که وعده یافته اید [و] برای هر توبه کار نگهبانِ [حدود خدا] خواهد بود؛ آنکه در نهان از خدای بخشنده بترسد و با دلی توبه کار [باز] آید.

خدایا، پس مرا از وارستگان و رستگاران، و از وارثان بهشت پر نعمت قرار ده؛ و من و پدر و مادرم و مؤمنان را در روز قیامت بیامرز؛ و به نیکوکاران ملحق گردان؛ و جانشین من در میان باقی­ماندگان از خانواده و فرزندانم باش؛ و در جایگاهی از رحمتت همه ما را جمع گردان، ای مهربان­ترین مهربانان؛ و مرا از وحشت­هایی که بین خودم و دیدار تو وجود دارد، نگاه دار؛ تا مرا به درجه­ای برسانی که همراهی اولیاء و دوستدارانت در آن باشد، کسانی که به سوی آنها راهنمایی فرمودی، و به پیروی از آنها امر نمودی، و مرا از حوض ایشان شرابی گوارا بنوشان، به گونه­ای که بعد از آن، هیچ عطش و تشنگی در آن نباشد؛ و مرا در گروه آنها محشور کن، و در آیین آنان بمیران، و در دسته­شان قرار ده، چهره­هاشان را در رضوان و بهشتت به من بنمایان؛ به راستی من آنها را به عنوان امامان و هدایتگران و اولیاء پسندیدم؛ پس آنها را امامان و هدایتگران من در دنیا و آخرت قرار ده، و هرگز بین من و آنها لحظه­ای جدایی نیفکن، ای مهربان­ترین مهربانان.

خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و بر خواری­ام در پیشگاهت، و گریه و ناله­ام به درگاهت، و گوشه گیری و تنهایی­ام از مردم، و انس و دوستی­ام با تو، رحم آور، ای بخشنده؛ و با رحمت خودت در این لحظه بر من نیکی کن؛ به گونه­ای که به وسیله آن قلبم را هدایت کنی، و امورم را سامان بخشی، و پراکنگی ام را جمع کنی، و مرا رو سفید گردانی، و جایگاهم را به وسیله آن بزرگ نمایی، و بارم را از دوشم برداری، و گناهان گذشته­ام را بیامرزی، و در عمر باقی مانده­ام مرا نگاه داری، و روزی­ام را گسترده، و عمرم را طولانی گردانی، و همه آن را در پیروی و اطاعت از خودت، و آنچه باعث خشنودی تو می­شود، صرف کنی، و کارم را به بهترین شکل برایم مقدّر فرمایی، و ثوابش را بهشت برای من قرار دهی، و مرا در راه نیکوکاران قرار داده، و بر بهره مندی شایسته از آنچه بر من عطا نمودی یاری­ام کنی، همان گونه که نیکوکاران را بر بهره­مندی شایسته از آن چه بر ایشان عطا نمودی، یاری کردی؛ و بخشش نیکویت را هرگز از من باز نستانی، و مرا به انجام عمل زشتم که از آن رهایم ساختی، باز نگردانی؛ و لحظه­ای، نه بیشتر و نه کمتر از آن، مرا به خودم وا مگذاری، ای مهربان­ترین مهربانان.

خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و حق را بر من، حق بشناسان تا از آن پیروی کنم؛ و باطل را باطل بنمایان، تا از آن دوری نمایم؛ و آنها را بر من مشتبه نگردان که در نتیجه آن، از هوا و هوس خود بدون هدایتی از جانب تو پیروی کنم، و خواهش­های نفسانی­ام را در مسیر رضایت و طاعت خودت قرار ده، و در نفس من اسباب خشنودی خودت را به وجود بیاور، و مرا به اذن و اراده خودت به آنچه از حق مورد اختلاف است هدایت کن، که به راستی تو هر کسی را بخواهی به راه راست هدایت می­کنی.

**[ترجمه]

وَ صَبَرْتُمَا فِی مَرْضَاتِهِ عَلَی عِنَادِ الْمُعَانِدِینَ حَتَّی أَقَمْتُمَا مَنَارَ الدِّینِ وَ أَبَنْتُمَا الشَّکَّ مِنَ الْیَقِینِ فَلَعَنَ اللَّهُ مَانِعَکُمَا الْحَقَّ وَ الْبَاغِیَ عَلَیْکُمَا مِنَ الْخَلْقِ.

ثُمَّ ضَعْ خَدَّکَ الْأَیْمَنَ عَلَی الْقَبْرِ وَ قُلِ اللَّهُمَّ إِنَّ هَذَیْنِ الْإِمَامَیْنِ قَائِدَایَ وَ بِهِمَا وَ بِآبَائِهِمَا أَرْجُو الزُّلْفَهَ لَدَیْکَ یَوْمَ قُدُومِی عَلَیْکَ اللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ وَ مَنْ حَضَرَ مِنْ مَلَائِکَتِکَ أَنَّهُمَا عَبْدَانِ لَکَ اصْطَفَیْتَهُمَا وَ فَضَّلْتَهُمَا وَ تَعَبَّدْتَ خَلْقَکَ بِمُوَالاتِهِمَا وَ أَذَقْتَهُمَا الْمَنِیَّهَ الَّتِی کَتَبْتَ عَلَیْهِمَا وَ مَا ذَاقَا فِیکَ أَعْظَمُ مِمَّا ذَاقَا مِنْکَ وَ جَمَعْتَنِی وَ إِیَّاهُمَا فِی الدُّنْیَا عَلَی صِحَّهِ الِاعْتِقَادِ فِی طَاعَتِکَ فَاجْمَعْنِی وَ إِیَّاهُمَا فِی جَنَّتِکَ یَا مَنْ حَفِظَ الْکَنْزَ بِإِقَامَهِ الْجِدَارِ وَ حَرَسَ مُحَمَّداً صلی الله علیه و آله بِالْغَارِ وَ نَجَّی إِبْرَاهِیمَ علیه السلام مِنَ النَّارِ.

اللَّهُمَّ إِنِّی أَبْرَأُ إِلَیْکَ مِمَّنِ اعْتَقَدَ فِیهِمَا اللَّاهُوتَ وَ قَدَّمَ عَلَیْهِمَا الطَّاغُوتَ اللَّهُمَّ الْعَنِ النَّاصِبَهَ الْجَاحِدِینَ وَ الْمُسْرِفِینَ الْغَالِینَ وَ الشَّاکِّینَ الْمُقَصِّرِینَ وَ الْمُفَوِّضِینَ اللَّهُمَّ إِنَّکَ تَسْمَعُ کَلَامِی وَ تَرَی مَقَامِی وَ عِلْمُکَ مُحِیطٌ بِمَا خَلْفِی وَ أَمَامِی فَأَجِرْنِی مِنْ کُلِّ سُوءٍ یُخْرِجُ دِینِی وَ اکْفِنِی کُلَّ شُبْهَهٍ تُشَکِّکُ یَقِینِی وَ أَشْرِکْ فِی دُعَائِی إِخْوَانِی وَ مَنْ أَمْرُهُ یَعْنِینِی اللَّهُمَّ إِنَّ هَذَا مَوْقِفٌ خُضْتُ إِلَیْهِ الْمَتَالِفَ وَ قَطَعْتُ دُونَهُ الْمَخَاوِفَ طَلَباً أَنْ تَسْتَجِیبَ فِیهِ دُعَائِی وَ أَنْ تُضَاعِفَ فِیهِ حَسَنَاتِی وَ أَنْ تَمْحُوَ فِیهِ سَیِّئَاتِی اللَّهُمَّ وَ أَعْطِنِی فِیهِ وَ إِخْوَانِی مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ وَ شِیعَتِهِمْ وَ أَهْلَ حُزَانَتِی وَ أَوْلَادِی وَ قَرَابَاتِی مِنْ کُلِّ خَیْرٍ مُزْلِفٍ فِی الدُّنْیَا وَ مُحْظٍ فِی الْآخِرَهِ وَ اصْرِفْ عَنْ جَمْعِنَا کُلَّ شَرٍّ یُورِثُ فِی الدُّنْیَا عُدْماً وَ یَحْجُبُ غَیْثَ السَّمَاءِ وَ یُعْقِبُ فِی الْآخِرَهِ نَدَماً اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْتَجِبْ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِینَ ثُمَّ تَخْرُجُ عَنْهُمَا وَ لَا تُوَلِّ ظَهْرَکَ إِلَیْهِمَا وَ امْضِ إِلَی السِّرْدَابِ فَزُرْ صَاحِبَ الْأَمْرِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ بِمَا سَیَأْتِی.

**[ترجمه]سید پسر طاووس - که رحمت خداوند بر او باد، - سپس گفته است: زیارت دیگری نیز برای آن دو امام علیهما السلام وجود دارد که مانند آنچه ذکر شد، می­باشد؛ به این ترتیب که به صورت غسل کرده بر سر قبر ایشان بایست و بگو: سلام بر رسول خدا، سلام بر محمد فرزند عبدالله، سلام بر امیرالمؤمنین علی فرزند ابی­طالب، سلام بر امامان معصوم و هدایت شده از نسل علی علیه السلام، که به اطاعت و بندگی خدا امر نمودند، و اولیای خدا را به مقام تقرب رساندند، و از نافرمانی خدا دوری کردند، و با دشمنان او مبارزه نمودند، و هوادارن شیطان رانده شده را بی­اثر ساخته، و به راه راست هدایت کردند.

سلام بر شما ای دو امام پاک و راستگو که مؤمنان را از همنشینی با گناهکاران نجات دادید، و با مدارا کردن با دشمنان، از ریخته شدن خون­های دوستداران جلوگیری نمودید؛ گواهی می­دهم که شما دو حجت­ خداوند بر بندگانش، و روشنگران زمین و سرزمین­های او هستید، و به خاطر خداوند خشم ناشی از ظلم ستمگران را فرو خوردید، و برای خشنودی او بر کینه دشمنان صبر نمودید، تا ستون دین را استوار کردید، و شک را از یقین آشکار ساختید؛ پس خداوند هر کس را که مانع حق شما می­شود، و مردمی را که به شما ستم می­کند، لعنت کند.

سپس طرف راست صورتت را روی قبر بگذار و بگو: خدایا، این دو امام رهبران من هستند، و به واسطه آنها و پدرانشان تقرّب به درگاه تو را در روزی که به دیدارت نایل می­شوم، آرزو دارم؛ خدایا، تو و فرشتگانت را گواه می­گیرم که این دو نفر، بندگان تو هستند، تو آنها را برگزیدی، و بر همه برتری بخشیدی، و بندگانت را به دوستی آنها دعوت نمودی، و مرگی را که بر آنها نوشته شده بود، بر ایشان چشاندی، و آنچه را که در راه تو چشیدند، بسیار بزرگ­تر از آن شدائدی است که از جانب تو متحمل شدند، و مرا به همراه آنان در دنیا بر صحت اعتقاد در اطاعت از خودت جمع نمودی؛ پس مرا به همراه آنان در بهشت خود گرد آور، ای کسی که گنج را با ساختن دیوار حفظ نمود، و محمد صلی الله علیه و آله را در غار نگهبانی کرد، و ابراهیم علیه السلام را از آتش نجات بخشید.

خدایا، از کسانی که در مورد آن دو امام به لاهوتی بودن معتقد شدند، و طاغوت را بر آنها مقدّم کردند، به سوی تو بیزاری می­جویم؛ خدایا، بر مبارزه کنندگان انکار کننده، و اسرافگران مبالغه کننده، و شک کنندگان کوتاهی ورز، و واگذرانده امور به دیگران لعنت فرست؛ خدایا، تو سخنم را می­شنوی، و جایگاهم را می­بینی، و علم تو بر هر چه که پشت سر و روبروی من است، احاطه پیدا کرده است؛ پس مرا از هر بدی که دینم را تباه می­سازد، پناه ده، و از هر شبهه­ای که یقینم را به شک تبدیل می­کند، کفایت کن؛ و در دعایم برادران و کسانی که امورشان به من محول است را شریک گردان؛ خدایا، این جا مکانی است که برای رسیدن به آن، بیابان­ها را در نوردیدم، و خطرها را پشت سر گذاشتم، به امید آنکه دعایم در آن مستجاب شود، و خوبی­هایم چند برابر گردد، و بدی­هایم از بین رود.

خدایا، در این مکان با شکوه، برای من و برادرانم از خاندان محمد و شیعیان آنان و خانواده و فرزندان و نزدیکانم، از هر خیری نزدیکش را در دنیا، و خالص و کاملش را در آخرت عطا فرما؛ و از همه ما تمامی بدی­ها را که در دنیا پوچی و نابودی به بار می­آورد، و مانع رسیدن باران رحمت آسمان می­گردد، و در آخرت پشیمانی به دنبال دارد، دور گردان؛ خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و دعایم را مستجاب گردان، و بر محمد و تمامی خاندان او درود فرست.

سپس از نزد آنها خارج شو و پشتت را به ایشان نکن و به سرداب برو و صاحب امر علیه السلام را آنگونه که ذکر خواهد شد، زیارت کن.

**[ترجمه]

کیوم ولاده الهادی و هو النصف من ذی الحجه و بروایه ابن عیاش ثانی رجب أو خامسه و بروایه إبراهیم بن هاشم ثالث عشر رجب و الأول أشهر و لکن کونه فی رجب قد ورد به الخبر و یوم وفاته و هو ثالث رجب بروایه إبراهیم بن هاشم و غیره أو ثانیه و خامسه علی بعض الأقوال أو لأربع بقین من جمادی الآخره بروایه الکلینی (1)

و یوم إمامته و هو آخر ذی القعده أو الحادی عشر منه.

و یوم ولاده العسکری علیه السلام و هو عاشر ربیع الثانی علی قول المفید(2) و الشیخ (3)

أو ثامنه علی قول الطبرسی (4) أو رابعه علی قول الشهید و یوم وفاته و هو ثامن ربیع الأول علی قول الکلینی و الشیخ فی التهذیب (5)

و الطبرسی (6) و الشهید رحمهم الله أو أوله علی قول الشیخ فی المصباح (7) و یوم انتقال الخلافه إلیه و هو یوم وفاه والده صلوات الله علیهما.

ثم اعلم أن فی القبه الشریفه قبرا منسوبا إلی النجیبه الکریمه العالمه الفاضله التقیه الرضیه حکیمه بنت أبی جعفر الجواد علیه السلام و لا أدری لم لم یتعرضوا لزیارتها مع ظهور فضلها و جلالتها و أنها کانت مخصوصه بالأئمه علیهم السلام و مودعه أسرارهم و کانت أم القائم عندها و کانت حاضره عند ولادته علیه السلام و کانت تراه حینا بعد حین فی حیاه أبی محمد العسکری و کانت من السفراء و الأبواب بعد وفاته فینبغی زیارتها بما أجری الله علی اللسان مما یناسب فضلها و شأنها

ص: 79

و الله الموفق. و لنوضح بعض ما یحتاج إلی التوضیح و البیان فی تلک الزیارات السالفه قوله و لا هفا هفا الرجل زل قوله و اصنعنی أی حسن أخلاقی و أعمالی کأنک صنعتنی مره أخری أو من قولهم صنع الفرس إذا أحسن القیام علیها و سمنها و اصطنعتک لنفسی أی اخترتک لخاصه أمر أستکفیکه و الاصطناع افتعال من الصنیعه و هی العطیه و الکرامه و الإحسان و الغض الطری الذی لم یتغیر و الإحن کعنب جمع الإحنه بالکسر و هی الحقد و الغضب.

قوله المائله أی التی تمیل إلی الانتقام و الخروج عن الصبر قوله کفاء أجر الصابرین أی ما یکون مکافئا له قوله و إزاء ثواب الفائزین أی ما یکون موازیا له قوله مناحس الخلقه أی مشائمها أی اللعائن التی قررتها للذین فی خلقتهم و طینتهم نحوسه و رداءه و کذا مشاویه الفطره من الشوه بمعنی القبح و العیب.

قوله من هول المطلع قال الجزری (1)

یرید به الموقف یوم القیامه أو ما یشرف علیه من أمر الآخره عقیب الموت فشبه بالمطلع الذی یشرف علیه من موضع عال قوله و من أمره یعنینی أی یهمنی و أعتنی بشأنه و حزانتک بالضم عیالک الذی تتحزن لأمرهم و قوله مزلف من الزلفی و هو القرب و قوله محظ من الحظوه و هی المکانه و المنزله.

ص: 80

**[ترجمه]بدان که زیارت این دو امام در زمان­ها و روزهای مبارک و اوقات مخصوص به ایشان بهتر و مناسب­تر است:

مانند روز ولادت امام هادی علیه السلام که نیمه ماه ذی الحجه است و به روایت ابن عیاش، دوم یا پنجم رجب است و به روایت ابراهیم بن هاشم، سیزدهم رجب است؛ روایت نخست مشهورتر است، اما در مورد بودن آن در ماه رجب، خبری وارد شده است. هم چنین در روز وفات ایشان که به روایت ابراهیم بن هاشم و دیگران، سوم رجب و بنا بر برخی نقل­ها، دوم یا پنجم رجب، و به روایت کلینی - . الکافی 1: 497 -

چهار روز مانده از ماه جمادی الآخر است. هم چنین در روز امامت ایشان که آخر ذی القعده یا یازدهم آن است.

و روز ولادت امام حسن عسکری علیه السلام بنا بر روایت شیخ مفید - . مسار الشیعه: 24؛ چاپ سال 1315 - و شیخ، - . مصباح المتهجد: 554 -

دهم ربیع الثانی و بنا بر روایت طبرسی، - . اعلام الوری: 349 -

هشتم، و بنا بر روایت شهید، چهارم ربیع الثانی است؛ و روز وفات ایشان بنا بر روایت کلینی و شیخ در التهذیب - . التهذیب 6: 92 -

و طبرسی - . اعلام الوری: 349 -

و شهید -که رحمت خداوند بر همه آنان باد، - هشتم ربیع الأول یا به گفته شیخ در المصباح، - . مصباح المتهجد: 553 -

اول آن ماه است؛ و روز انتقال خلافت به ایشان که همان روز وفات پدرش علیهما السلام است .

سپس بدان که در بارگاه شریف، قبری وجود دارد که منسوب به حکیمه، دختر امام جواد علیه السلام است که زنی نجیب و بخشنده و فاضل و پرهیزگار و پسندیده می­باشد، و من نمی­دانم که چرا با وجود ظهور فضیلت و بزرگی­اش، به زیارت او اهتمام نورزیدند؛ او از خواص امامان علیهم السلام و رازدار ایشان بود، و مادر حضرت مهدی علیه السلام نزد وی بود و هنگام تولّد حضرت، وی حضور داشت و او، وی را بعضی اوقات در زمان حیات امام حسن عسکری علیه السلام می­دید و بعد از وفات امام حسن عسکری علیه السلام، از سفیران و مرتبطین حضرت بود. بنابراین شایسته است با آنچه خداوند بر زبان جاری ساخته است، زیارت شود؛ آن گونه که با فضیلت و شأن و مقام وی مناسب است. و تنها خداوند توفیق دهنده است.

و باید برخی کلمات آن زیارت­های پیشین را که نیاز به توضیح و تبیین دارد، بیان کنیم؛ عبارت: «و لاهفا»، هفا الرجل، یعنی لغزید. عبارت: «و اصنعنی»، یعنی اخلاق و اعمالم را نیکو گردان گویی که تو مرا بار دیگر ساخته­ای؛ یا برگرفته از عبارت «صنع الفرس»، یعنی به خوبی از اسب نگهداری کرد و فربه­اش کرد، باشد؛ «و اصطنعتک لنفسی»، یعنی تو را برای کاری ویژه انتخاب کردم که از تو می­خواهم آن را به جای من انجام دهی؛ و «الإصطناع» باب افتعال از «صنیعه» است و آن یعنی بخشش و کرامت و احسان؛ و «الغض»، یعنی با طراوتی که تغییر نکرده است، و «الإحن» مانند عنب جمع «الإحنّه» با کسره، یعنی کینه و خشم.

و عبارت: «المائله»، یعنی کسی که تمایل به انتقام گرفتن دارد و کاسه صبرش لبریز شده است؛ و عبارت: «کفاء أجر الصابرین»، یعنی آنچه که مساوی با آن است؛ عبارت: «إزاء ثواب الآخرین»، یعنی آنچه موازی و هم طراز آن است؛ عبارت: «مناحس الخلقه»، یعنی شوم­هایشان؛ یعنی لعنت شدگانی که آنها را برای کسانی که در خلقت و سرشتشان نحسی و بدی است، قرار دادی؛ «مشاویه الفطره» که از «الشوه» است، به معنی زشتی و عیب است .

و عبارت: «من هول المطلع» الجزری گفته است: - . النهایه 3: 49 -

مراد از آن، مکان ایستادن در روز قیامت است؛ یا آنچه از امر آخرت که بلافاصله بعد از مرگ، بر او نمایان می­شود؛ و به مطلع که از مکان بلندی بر او دسترسی دارد، تشبیه شده است. عبارت: «و من أمره یعنینی»، یعنی برایم مهم است و به شأن آن، عنایت دارم؛ و «حزانتک» با ضمه، یعنی خانواده­ات که بر امورشان غمگین می­شوی؛ و عبارت: «مزلف»، برگرفته از واژه «الزلفی»، یعنی نزدیک؛ و عبارت: «محظ»، برگرفته از «الحظوه»، یعنی جایگاه و منزلت.

آبرای آن است،هنتهنتال

**[ترجمه]

عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ لَا حَبِیبَ إِلَّا هُوَ وَ أَهْلُهُ وَ أُشْهِدُکَ یَا مَوْلَایَ أَنَّ عَلِیّاً أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ حُجَّتُهُ وَ الْحَسَنَ حُجَّتُهُ وَ الْحُسَیْنَ حُجَّتُهُ وَ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ حُجَّتُهُ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ حُجَّتُهُ وَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ حُجَّتُهُ وَ مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ حُجَّتُهُ وَ عَلِیَّ بْنَ مُوسَی حُجَّتُهُ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ حُجَّتُهُ وَ عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ حُجَّتُهُ وَ الْحَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ حُجَّتُهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ حُجَّهُ اللَّهِ أَنْتُمُ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ أَنَّ رَجْعَتَکُمْ حَقٌّ لَا رَیْبَ فِیهَا یَوْمَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً وَ أَنَّ الْمَوْتَ حَقٌّ وَ أَنَّ نَاکِراً وَ نَکِیراً حَقٌّ وَ أَشْهَدُ أَنَّ النَّشْرَ وَ الْبَعْثَ حَقٌّ وَ أَنَّ الصِّرَاطَ حَقٌّ وَ الْمِرْصَادَ حَقٌّ وَ الْمِیزَانَ حَقٌّ وَ الْحَشْرَ حَقٌّ وَ الْحِسَابَ حَقٌّ وَ الْجَنَّهَ وَ النَّارَ حَقٌّ وَ الْوَعْدَ وَ الْوَعِیدَ بِهِمَا حَقٌّ یَا مَوْلَایَ شَقِیَ مَنْ خَالَفَکُمْ وَ سَعِدَ مَنْ أَطَاعَکُمْ فَاشْهَدْ عَلَی مَا أَشْهَدْتُکَ عَلَیْهِ وَ أَنَا وَلِیٌّ لَکَ بَرِی ءٌ مِنْ عَدُوِّکَ فَالْحَقُّ مَا رَضِیتُمُوهُ وَ الْبَاطِلُ مَا سَخِطْتُمُوهُ وَ الْمَعْرُوفُ مَا أَمَرْتُمْ بِهِ وَ الْمُنْکَرُ مَا نَهَیْتُمْ عَنْهُ فَنَفْسِی مُؤْمِنَهٌ بِاللَّهِ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ بِرَسُولِهِ وَ بِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ بِکُمْ یَا مَوْلَایَ أَوَّلِکُمْ وَ آخِرِکُمْ وَ نُصْرَتِی مُعَدَّهٌ لَکُمْ وَ مَوَدَّتِی خَالِصَهٌ لَکُمْ آمِینَ آمِینَ الدُّعَاءُ عَقِیبَ هَذَا الْقَوْلِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ نَبِیِّ رَحْمَتِکَ وَ کَلِمَهِ نُورِکَ وَ أَنْ تَمْلَأَ قَلْبِی نُورَ الْیَقِینِ وَ صَدْرِی نُورَ الْإِیمَانِ وَ فِکْرِی نُورَ النِّیَّاتِ وَ عَزْمِی نُورَ الْعِلْمِ وَ قُوَّتِی نُورَ الْعَمَلِ وَ لِسَانِی نُورَ الصِّدْقِ وَ دِینِی نُورَ الْبَصَائِرِ مِنْ عِنْدِکَ وَ بَصَرِی نُورَ الضِّیَاءِ وَ سَمْعِی نُورَ الْحِکْمَهِ وَ مَوَدَّتِی نُورَ الْمُوَالاهِ لِمُحَمَّدٍ وَ آلِهِ علیهم السلام حَتَّی أَلْقَاکَ وَ قَدْ وَفَیْتُ بِعَهْدِکَ وَ مِیثَاقِکَ فَتُغَشِّیَنِی رَحْمَتُکَ یَا وَلِیُّ یَا حَمِیدُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ حُجَّتِکَ فِی أَرْضِکَ وَ خَلِیفَتِکَ فِی بِلَادِکَ وَ الدَّاعِی إِلَی سَبِیلِکَ وَ الْقَائِمِ بِقِسْطِکَ وَ الثَّائِرِ بِأَمْرِکَ وَلِیِّ الْمُؤْمِنِینَ وَ بَوَارِ الْکَافِرِینَ وَ مُجَلِّی الظُلْمَهِ وَ مُنِیرِ الْحَقِّ.

وَ النَّاطِقِ بِالْحِکْمَهِ وَ الصِّدْقِ وَ کَلِمَتِکَ التَّامَّهِ فِی أَرْضِکَ الْمُرْتَقِبِ الْخَائِفِ

ص: 82

وَ الْوَلِیِّ النَّاصِحِ سَفِینَهِ النَّجَاهِ وَ عَلَمِ الْهُدَی وَ نُورِ أَبْصَارِ الْوَرَی وَ خَیْرِ مَنْ تَقَمَّصَ وَ ارْتَدَی وَ مُجَلِّی الْعَمَی الَّذِی یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی وَلِیِّکَ وَ ابْنِ أَوْلِیَائِکَ الَّذِینَ فَرَضْتَ طَاعَتَهُمْ وَ أَوْجَبْتَ حَقَّهُمْ وَ أَذْهَبْتَ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرْتَهُمْ تَطْهِیراً اللَّهُمَّ انْصُرْهُ وَ انْتَصِرْ بِهِ لِدِینِکَ وَ انْصُرْ بِهِ أَوْلِیَاءَکَ وَ أَوْلِیَاءَهُ وَ شِیعَتَهُ وَ أَنْصَارَهُ وَ اجْعَلْنَا مِنْهُمْ اللَّهُمَّ أَعِذْهُ مِنْ شَرِّ کُلِّ بَاغٍ وَ طَاغٍ وَ مِنْ شَرِّ جَمِیعِ خَلْقِکَ وَ احْفَظْهُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ یَمِینِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ وَ احْرُسْهُ وَ امْنَعْهُ مِنْ أَنْ یُوصَلَ إِلَیْهِ بِسُوءٍ وَ احْفَظْ فِیهِ رَسُولَکَ وَ آلَ رَسُولِکَ وَ أَظْهِرْ بِهِ الْعَدْلَ وَ أَیِّدْهُ بِالنَّصْرِ وَ انْصُرْ نَاصِرِیهِ وَ اخْذُلْ خَاذِلِیهِ وَ اقْصِمْ قَاصِمِیهِ وَ اقْصِمْ بِهِ جَبَابِرَهَ الْکُفْرِ وَ اقْتُلْ بِهِ الْکُفَّارَ وَ الْمُنَافِقِینَ وَ جَمِیعَ الْمُلْحِدِینَ حَیْثُ کَانُوا مِنْ مَشَارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبِهَا بَرِّهَا وَ بَحْرِهَا وَ امْلَأْ بِهِ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ أَظْهِرْ بِهِ دِینَ نَبِیِّکَ صلی الله علیه و آله.

وَ اجْعَلْنِی اللَّهُمَّ مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ أَتْبَاعِهِ وَ شِیعَتِهِ وَ أَرِنِی فِی آلِ مُحَمَّدٍ علیهم السلام مَا یَأْمُلُونَ وَ فِی عَدُوِّهِمْ مَا یَحْذَرُونَ إِلَهَ الْحَقِّ آمِینَ یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ (1).

**[ترجمه]الاحتجاج: بعد از دادن جواب مسائلی که در مورد آنها سؤال کرده بود، از ناحیه مقدّسه به سوی محمد حمیری بیرون آمد؛ (به نام خداوند بخشنده مهربان) نه خود در امر او فکر می­کنند، و نه از اولیای او می­پذیرند، حکمتی رسا است، پس جماعتی را که ایمان نمی­آورند، بیم دادن سودی نمی­رساند؛ سلام بر ما و بر بندگان شایسته خدا؛ هرگاه خواستید به وسیله ما به سوی خداوند تبارک و تعالی و به سوی ما توجه کنید، پس بگویید چنانچه خداوند متعال فرموده است: سلام بر آل یاسین، سلام بر تو ای دعوت کننده خلق به سوی خدا و آشکار کننده نشانه­های او، سلام بر تو ای درگاه خدا و حافظ دین خدا، سلام بر تو ای خلیفه خدا و یاور حق او، سلام بر تو ای حجت خدا و راهنما به سوی خواست او، سلام بر تو ای تلاوت کننده کتاب خدا و مفسّر آن، سلام ما برتو در تمام ساعات شب و روز، سلام بر تو ای باقی گذاشته خداوند در زمین، سلام بر تو ای عهد و پیمان خداوند که آن را - از آفریدگان - گرفته و استوار گردانیده است، سلام بر تو ای وعده خدا که - تحقق - آن را ضمانت کرده است، سلام بر تو ای پرچم افراشته، و دانش فراگیر، و پناه و رحمت گسترده، و وعده­ای راست است که هرگز دروغین نیست. سلام بر تو آن هنگام که برخیزی، سلام بر تو وقتی که بنشینی، سلام بر تو وقتی که قرائت و تفسیر می­کنی، سلام بر تو هنگامی که نماز می­خوانی و قنوت می­گیری، سلام بر تو هنگامی که رکوع و سجده به جای می­آوری، سلام بر تو هنگامی که «لا إله إلا الله» و «الله اکبر» می­گویی، سلام بر تو هنگامی که به حمد و استغفار به درگاه خداوند می­پردازی، سلام بر تو هنگامی که صبح و شب می­کنی، سلام بر تو در شب، آن هنگام که تاریک گردد، و در روز، آن هنگام که روشن شود؛ سلام بر تو ای امام ایمنی یافته، سلام بر تو ای پیش افتاده - از مردمان - و مورد آرزو، سلام بر تو، با تمام سلام­ها.

ای سرور من، تو را گواه می­گیرم که من شهادت می­دهم که هیچ خدایی جز الله نیست، یگانه است و هیچ شریکی ندارد، و محمد، بنده و فرستاده او است، و هیچ دوستی جز او و اهل بیت او نیست؛ و تو را گواه می­گیرم ای سرور من، که علی امیرالمؤمنین حجت خدا است، و حسن حجت خدا است، و حسین حجت خدا است، و علی فرزند حسین حجت خدا است، و محمد فرزند علی حجت خدا است، و جعفر فرزند محمد حجت خدا است، و موسی فرزند جعفر حجت خدا است، و علی فرزند موسی حجت خدا است، و محمد فرزند علی حجت خدا است، و علی فرزند محمد حجت خدا است، و حسن فرزند علی حجت خدا است، و گواهی می­دهم که تو حجت خدا هستی، اول و آخر، شما هستید، و بازگشت شما حق است و هیچ تردیدی در آن نیست، روزی که کسی که قبلاً ایمان نیاورده یا خیری در ایمان آوردن خود به دست نیاورده، ایمان آوردنش سود نمی بخشد؛ گواهی می­دهم که مرگ، حق است و دو فرشته نکیر و منکر، حقیقت دارد.

و گواهی می­دهم که برانگیختن مردگان حق است، و صراط حق است، و مرصاد حق است، و سنجش اعمال حق است، و گرد آمدن همگان در محشر حق است، و حساب حق است، و بهشت و دوزخ حق است، و وعده و وعید خداوند به آن دو حق است؛ ای سرور من، هر کس با شما مخالفت ورزد، بدبخت است، و هر کس از شما پیروی نماید، سعادتمند است؛ پس بر آن چه تو را به آن گواه گرفتم، گواه باش؛ و من دوست شما هستم، و دشمن دشمنان شما هستم، حق و حقیقت همان است که شما به آن خشنود گشتید، و باطل همان است که شما نسبت به آن خشم گرفتید، و عمل نیکو آن است که به آن امر کردید، و کار زشت آن است که از آن باز داشتید؛ من به خداوند یگانه که هیچ شریکی برایش نیست، و به پیامبر او و به امیرالمؤمنین ایمان دارم؛ و ای سرور من، به اولین و آخرین شما ایمان دارم، نصرت و یاری من بر شما مهیا است، و دوستی من برای شما خالصانه است؛ بپذیر - ای خدا - ؛ بپذیر.

و بعد از آن، این دعا خوانده می­شود: خدایا، از تو می­خواهم که بر محمد، پیامبر رحمت و کلمه نور خود درود فرستی، و قلبم را از نور یقین، و سینه­ام را از نور ایمان، و فکرم را از نور نیّت­ها، و عزم و اراده­ام را با نور دانش، و نیرویم را با نور عمل، و زبانم را با نور صدق، و دینم را با نور بصیرت­هایی از جانب خود، و چشمم را با نور دیدن، و گوشم را با نور حکمت، و دوستی­ام را با نور دوستی با محمد و خاندان محمد صلی الله علیه و آله پر کنی تا آنگاه که تو را دیدار کنم، در حالی که به عهد و میثاق تو وفا کرده باشم، و تو ای سرپرست ستوده، مرا غرق رحمت خود کرده باشی.

خدایا، بر محمد، حجت خود در زمین، و جانشین تو در سرزمین­هایت، و دعوت کننده به راه تو، و قیام کننده به اجرای عدل تو، و بر انگیزاننده به امر تو، دوستدار مؤمنان، و نابود کننده کافران، و روشنی بخش تیرگی، و آشکار کننده حقیقت، درود فرست.

همان سخن گوینده به حکمت و راستی، و کلمه کمال یافته تو در زمین، و خویشتن­دار ترسان، و سرپرست خیرخواه، و کشتی نجات، و پرچم هدایت، و روشنی چشمان مردمان، و بهترین کسی که پیراهن و ردا بر تن کرد، بر طرف کننده نابینایی، کسی که زمین را از عدل و داد پر می­کند، آن چنان که از ظلم و ستم پر شده باشد؛ به راستی تو بر همه چیز توانا هستی.

خدایا، بر ولیّ خود و فرزند اولیائت، که طاعتشان را لازم گردانیدی، و حق آنها را بر مردم واجب ساختی، و ناپاکی­ها را از وجود آنان دور گردانیدی، و آنها را پاک و منزه ساختی، درود فرست؛ خدایا، او را یاری کن دینت را با او یاری کن، و به واسطه او دوستداران خود و دوستدران و شیعیان و یاران او را یاری رسان، و ما را از آنان قرار ده؛ خدایا، او را از شر هر ستمگر و سرکش، و از شر تمامی آفریدگانت در پناه خود گیر، و او را از پیش رو و از پشت سر و از طرف راست و از طرف چپ نگاه دار، و از او محافظت کن، و مگذار آسیب و بدی به او برسد، و رسول و خاندان رسول خود را در حفظ وجود او محفوظ گردان، و به وسیله او حکم عدل خود را آشکار گردان، و او را مؤید به نصرت خود بدار، و یاران او را یاری کن، و مخالفان او را محروم و خوار گردان، و پشت دشمنانش را بشکن، و پشت جباران و ستمکاران کفر را به وجود او در هم شکن، و کافران و منافقان و تمام افراد بی­دین را هر کجا که باشند، در کرانه­های شرق و غرب زمین، در خشکی و دریا، به قتل برسان و زمین را به واسطه او از عدل پر کن، و دین پاک پیامبرت صلی الله علیه و آله را به واسطه او آشکار فرما.

مرا نیز ای خدا، از یاران و پیروان و شیعیان او قرار ده، و در خاندان محمد علیهم السلام، آنچه را که امید دارند، و در دشمنان آنان، آنچه را که بر حذر می­دارند، به من بنمایان؛ ای خدای حق، بپذیر؛ ای دارنده شکوه و بزرگواری، ای مهربان­ترین مهربانان. - . الاحتجاج 2: 316 - 318؛ چاپ نجف اشرف -

**[ترجمه]

صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ثَانِیاً وَ أَسْتَأْذِنُ خَلِیفَتَکَ الْإِمَامَ الْمُفْتَرَضَ عَلَیَّ طَاعَتُهُ فِی الدُّخُولِ فِی سَاعَتِی هَذِهِ إِلَی بَیْتِهِ وَ أَسْتَأْذِنُ مَلَائِکَتَکَ الْمُوَکَّلِینَ بِهَذِهِ الْبُقْعَهِ الْمُبَارَکَهِ الْمُطِیعَهِ لَکَ السَّامِعَهِ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ أَیَّتُهَا الْمَلَائِکَهُ الْمُوَکَّلُونَ بِهَذَا الْمَشْهَدِ الشَّرِیفِ الْمُبَارَکِ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ.

بِإِذْنِ اللَّهِ وَ إِذْنِ رَسُولِهِ وَ إِذْنِ خُلَفَائِهِ وَ إِذْنِ هَذَا الْإِمَامِ وَ بِإِذْنِکُمْ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ أَجْمَعِینَ أَدْخُلُ هَذَا الْبَیْتَ مُتَقَرِّباً إِلَی اللَّهِ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ فَکُونُوا مَلَائِکَهَ اللَّهِ أَعْوَانِی وَ کُونُوا أَنْصَارِی حَتَّی أَدْخُلَ هَذَا الْبَیْتَ وَ أَدْعُوَ اللَّهَ بِفُنُونِ الدَّعَوَاتِ وَ أَعْتَرِفَ لِلَّهِ بِالْعُبُودِیَّهِ وَ لِهَذَا الْإِمَامِ وَ آبَائِهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ بِالطَّاعَهِ(1)

ثُمَّ تَنْزِلُ مُقَدِّماً رِجْلَکَ الْیُمْنَی وَ تَقُولُ بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ عَلَی مِلَّهِ رَسُولِ اللَّهِ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ کَبِّرِ اللَّهَ وَ احْمَدْهُ وَ سَبِّحْهُ وَ هَلِّلْهُ فَإِذَا اسْتَقْرَرْتَ فِیهِ فَقِفْ مُسْتَقْبِلَ الْقِبْلَهِ وَ قُلْ سَلَامُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ وَ تَحِیَّاتُهُ وَ صَلَوَاتُهُ عَلَی مَوْلَایَ صَاحِبِ الزَّمَانِ صَاحِبِ الضِّیَاءِ وَ النُّورِ وَ الدِّینِ الْمَأْثُورِ وَ اللِّوَاءِ الْمَشْهُورِ وَ الْکِتَابِ الْمَنْشُورِ وَ صَاحِبِ الدُّهُورِ وَ الْعُصُورِ وَ خَلَفِ الْحَسَنِ الْإِمَامِ الْمُؤْتَمَنِ وَ الْقَائِمِ الْمُعْتَمَدِ وَ الْمَنْصُورِ الْمُؤَیَّدِ وَ الْکَهْفِ وَ الْعَضُدِ وَ عِمَادِ الْإِسْلَامِ وَ رُکْنِ الْأَنَامِ وَ مِفْتَاحِ الْکَلَامِ وَ وَلِیِّ الْأَحْکَامِ وَ شَمْسِ الظَّلَامِ وَ بَدْرِ التَّمَامِ وَ نَضْرَهِ الْأَیَّامِ وَ صَاحِبِ الصَّمْصَامِ وَ فَلَّاقِ الْهَامِ وَ الْبَحْرِ الْقَمْقَامِ وَ السَّیِّدِ الْهُمَامِ وَ حُجَّهِ الْخِصَامِ وَ بَابِ الْمَقَامِ لِیَوْمِ الْقِیَامِ وَ السَّلَامُ عَلَی مُفَرِّجِ الْکُرُبَاتِ وَ خَوَّاضِ الْغَمَرَاتِ وَ مُنَفِّسِ الْحَسَرَاتِ وَ بَقِیَّهِ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ وَ صَاحِبِ فَرْضِهِ وَ حُجَّتِهِ عَلَی خَلْقِهِ وَ عَیْبَهِ عِلْمِهِ وَ مَوْضِعِ صِدْقِهِ وَ الْمُنْتَهَی إِلَیْهِ مَوَارِیثُ الْأَنْبِیَاءِ وَ لَدَیْهِ مَوْجُودٌ آثَارُ الْأَوْصِیَاءِ وَ حُجَّهِ اللَّهِ وَ ابْنِ رَسُولِهِ وَ الْقَیِّمِ مَقَامَهُ وَ وَلِیِّ أَمْرِ اللَّهِ

ص: 84

وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ.

اللَّهُمَّ کَمَا انْتَجَبْتَهُ لِعِلْمِکَ وَ اصْطَفَیْتَهُ لِحُکْمِکَ وَ خَصَصْتَهُ بِمَعْرِفَتِکَ وَ جَلَّلْتَهُ بِکَرَامَتِکَ وَ غَشَّیْتَهُ بِرَحْمَتِکَ وَ رَبَّیْتَهُ بِنِعْمَتِکَ وَ غَذَّیْتَهُ بِحِکْمَتِکَ وَ اخْتَرْتَهُ لِنَفْسِکَ وَ اجْتَبَیْتَهُ لِبَأْسِکَ وَ ارْتَضَیْتَهُ لِقُدْسِکَ وَ جَعَلْتَهُ هَادِیاً لِمَنْ شِئْتَ مِنْ خَلْقِکَ وَ دَیَّانَ الدِّینِ بِعَدْلِکَ وَ فَصْلَ الْقَضَایَا بَیْنَ عِبَادِکَ وَ وَعَدْتَهُ أَنْ تَجْمَعَ بِهِ الْکَلِمَ وَ تُفَرِّجَ بِهِ عَنِ الْأُمَمِ وَ تُنِیرَ بِعَدْلِهِ الظُّلَمَ وَ تُطْفِئَ بِهِ نِیرَانَ الظُّلَمِ وَ تَقْمَعَ بِهِ حَرَّ الْکُفْرِ وَ آثَارَهُ وَ تُطَهِّرَ بِهِ بِلَادَکَ وَ تَشْفِیَ بِهِ صُدُورَ عِبَادِکَ وَ تَجْمَعَ بِهِ الْمَمَالِکَ کُلَّهَا قَرِیبَهَا وَ بَعِیدَهَا عَزِیزَهَا وَ ذَلِیلَهَا شَرْقَهَا وَ غَرْبَهَا سَهْلَهَا وَ جَبَلَهَا صَبَاهَا وَ دَبُورَهَا شَمَالَهَا وَ جَنُوبَهَا بَرَّهَا وَ بَحْرَهَا حُزُونَهَا وَ وُعُورَهَا یَمْلَأُهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً وَ تُمَکِّنَ لَهُ فِیهَا وَ تُنْجِزَ بِهِ وَعْدَ الْمُؤْمِنِینَ حَتَّی لَا یُشْرِکَ بِکَ شَیْئاً وَ حَتَّی لَا یَبْقَی حَقٌّ إِلَّا ظَهَرَ وَ لَا عَدْلٌ إِلَّا زَهَرَ وَ حَتَّی لَا یَسْتَخْفِیَ بِشَیْ ءٍ مِنَ الْحَقِّ مَخَافَهَ أَحَدٍ مِنَ الْخَلْقِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ صَلَاهً تُظْهِرُ بِهَا حُجَّتَهُ وَ تُوضِحُ بِهَا بَهْجَتَهُ وَ تَرْفَعُ بِهَا دَرَجَتَهُ وَ تُؤَیِّدُ بِهَا سُلْطَانَهُ وَ تُعَظِّمُ بِهَا بُرْهَانَهُ وَ تُشَرِّفُ بِهَا مَکَانَهُ وَ تُعَلِّی بِهَا بُنْیَانَهُ وَ تُعِزُّ بِهَا نَصْرَهُ وَ تَرْفَعُ بِهَا قَدْرَهُ وَ تُسْمِی بِهَا ذِکْرَهُ وَ تُظْهِرُ بِهَا کَلِمَتَهُ وَ تُکْثِرُ بِهَا نُصْرَتَهُ وَ تُعِزُّ بِهَا دَعْوَتَهُ وَ تَزِیدُهُ بِهَا إِکْرَاماً وَ تَجْعَلُهُ لِلْمُتَّقِینَ إِمَاماً وَ تُبَلِّغُهُ فِی هَذَا الْمَکَانِ مِثْلَ هَذَا الْأَوَانِ وَ فِی کُلِّ مَکَانٍ وَ أَوَانٍ مِنَّا تَحِیَّهً وَ سَلَاماً لَا یَبْلَی جَدِیدُهُ وَ لَا یَفْنَی عَدِیدُهُ.

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّهَ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ وَ بِلَادِهِ وَ حُجَّتَهُ عَلَی عِبَادِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا خَلَفَ السَّلَفِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَاحِبَ الشَّرَفِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ الْمَعْبُودِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا کَلِمَهَ الْمَحْمُودِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا شَمْسَ الشُّمُوسِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَهْدِیَّ الْأَرْضِ وَ مُبِیِّنَ عَیْنِ الْفَرْضِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ وَ الْعَالِیَ الشَّأْنِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا خَاتَمَ الْأَوْصِیَاءِ وَ ابْنَ خَاتَمِ الْأَنْبِیَاءِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مُعِزَّ الْأَوْلِیَاءِ وَ مُذِلَّ الْأَعْدَاءِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْوَحِیدُ وَ الْقَائِمُ الرَّشِیدُ

ص: 85

السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْفَرِیدُ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْمُنْتَظَرُ وَ الْحَقُّ الْمُشْتَهَرُ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْوَلِیُّ الْمُجْتَبَی وَ الْحَقُّ الْمُنْتَهَی السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْمُرْتَجَی لِإِزَالَهِ الْجَوْرِ وَ الْعُدْوَانِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْمُبِیدُ لِأَهْلِ الْفُسُوقِ وَ الطُّغْیَانِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْهَادِمُ لِبُنْیَانِ الشِّرْکِ وَ النِّفَاقِ وَ الْحَاصِدُ فُرُوعَ الْغَیِّ وَ الشِّقَاقِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمُدَّخَرُ لِتَجْدِیدِ الْفَرَائِضِ وَ السُّنَنِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا طَامِسَ آثَارِ الزَّیْغِ وَ الْأَهْوَاءِ وَ قَاطِعَ حَبَائِلِ الْکَذِبِ وَ الْفِتَنِ وَ الِامْتِرَاءِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمُؤَمَّلُ لِإِحْیَاءِ الدَّوْلَهِ الشَّرِیفَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا جَامِعَ الْکَلِمَهِ عَلَی التَّقْوَی السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَابَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ثَارَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مُحْیِیَ مَعَالِمِ الدِّینِ وَ أَهْلِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا قَاصِمَ شَوْکَهِ الْمُعْتَدِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَجْهَ اللَّهِ الَّذِی لَا یَهْلِکُ وَ لَا یَبْلَی إِلَی یَوْمِ الدِّینِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا رُکْنَ الْإِیمَانِ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا السَّبَبُ الْمُتَّصِلُ بَیْنَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَاحِبَ الْفَتْحِ وَ نَاشِرَ رَایَهِ الْهُدَی السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مُؤَلِّفَ شَمْلِ الصَّلَاحِ وَ الرِّضَا السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا طَالِبَ ثَارِ الْأَنْبِیَاءِ وَ أَبْنَاءِ الْأَنْبِیَاءِ وَ الثَّائِرَ بِدَمِ الْمَقْتُولِ بِکَرْبَلَاءَ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمَنْصُورُ عَلَی مَنِ اعْتَدَی السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمُنْتَظَرُ(1) الْمُجَابُ إِذَا دَعَا السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّهَ الْخَلَائِفِ الْبَرَّ التَّقِیَّ الْبَاقِیَ لِإِزَالَهِ الْجَوْرِ وَ الْعُدْوَانِ.

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ النَّبِیِّ الْمُصْطَفَی السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ عَلِیٍّ الْمُرْتَضَی السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ فَاطِمَهَ الزَّهْرَاءِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ خَدِیجَهَ الْکُبْرَی وَ ابْنَ السَّادَهِ الْمُقَرَّبِینَ وَ الْقَادَهِ الْمُتَّقِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ النُّجَبَاءِ الْأَکْرَمِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْأَصْفِیَاءِ الْمُهْتَدِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْهُدَاهِ الْمَهْدِیِّینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ خِیَرَهِ الْخِیَرِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ سَادَهِ الْبَشَرِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْغَطَارِفَهِ الْأَکْرَمِینَ وَ الْأَطَایِبِ الْمُطَهَّرِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْبَرَرَهِ الْمُنْتَجَبِینَ وَ الْخَضَارِمَهِ الْأَنْجَبِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْحُجَجِ الْمُنِیرَهِ وَ السُّرُجِ الْمُضِیئَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الشُّهُبِ

ص: 86

الثَّاقِبَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ قَوَاعِدِ الْعِلْمِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ مَعَادِنِ الْحِلْمِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْکَوَاکِبِ الزَّاهِرَهِ وَ النُّجُومِ الْبَاهِرَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الشُّمُوسِ الطَّالِعَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْأَقْمَارِ السَّاطِعَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ السُّبُلِ الْوَاضِحَهِ وَ الْأَعْلَامِ اللَّائِحَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ السُّنَنِ الْمَشْهُورَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْمَعَالِمِ الْمَأْثُورَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الشَّوَاهِدِ الْمَشْهُودَهِ وَ الْمُعْجِزَاتِ الْمَوْجُودَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الصِّرَاطِ الْمُسْتَقِیمِ وَ النَّبَإِ الْعَظِیمِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْآیَاتِ الْبَیِّنَاتِ وَ الدَّلَائِلِ الظَّاهِرَاتِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْبَرَاهِینِ الْوَاضِحَاتِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْحُجَجِ الْبَالِغَاتِ وَ النِّعَمِ السَّابِغَاتِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ طَهَ وَ الْمُحْکَمَاتِ وَ یَاسِینَ وَ الذَّارِیَاتِ وَ الطُّورِ وَ الْعَادِیَاتِ.

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ مَنْ دَنا فَتَدَلَّی فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی وَ اقْتَرَبَ مِنَ الْعَلِیِّ الْأَعْلَی لَیْتَ شِعْرِی أَیْنَ اسْتَقَرَّتْ بِکَ النَّوَی أَمْ أَنْتَ بِوَادِی طُوًی عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ تَرَی الْخَلْقَ وَ لَا تُرَی وَ لَا یُسْمَعُ لَکَ حَسِیسٌ وَ لَا نَجْوَی عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ تَرَی الْخَلْقَ وَ لَا تُرَی عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ تُحِیطَ بِکَ الْأَعْدَاءُ بِنَفْسِی أَنْتَ مِنْ مُغَیَّبٍ مَا غَابَ عَنَّا بِنَفْسِی أَنْتَ مِنْ نَازِحٍ مَا نَزَحَ عَنَّا وَ نَحْنُ نَقُولُ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِینَ (1)

ثُمَّ تَرْفَعُ یَدَیْکَ وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ أَنْتَ کَاشِفُ الْکُرَبِ وَ الْبَلْوَی وَ إِلَیْکَ نَشْکُو فَقْدَ نَبِیِّنَا وَ غَیْبَهَ إِمَامِنَا وَ ابْنِ بِنْتِ نَبِیِّنَا اللَّهُمَّ وَ امْلَأْ بِهِ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ- وَ أَرِنَا سَیِّدَنَا وَ صَاحِبَنَا وَ إِمَامَنَا وَ مَوْلَانَا صَاحِبَ الزَّمَانِ وَ مَلْجَأَ أَهْلِ عَصْرِنَا وَ مَنْجَی أَهْلِ دَهْرِنَا ظَاهِرَ الْمَقَالَهِ وَاضِحَ الدَّلَالَهِ هَادِیاً مِنَ الضَّلَالَهِ مُنْقِذاً مِنَ الْجَهَالَهِ وَ أَظْهِرْ مَعَالِمَهُ وَ ثَبِّتْ قَوَاعِدَهُ وَ أَعِزَّ نَصْرَهُ وَ أَطِلْ عُمُرَهُ وَ ابْسُطْ جَاهَهُ وَ أَحْیِ أَمْرَهُ وَ أَظْهِرْ نُورَهُ وَ قَرِّبْ بُعْدَهُ وَ أَنْجِزْ وَعْدَهُ وَ أَوْفِ عَهْدَهُ وَ زَیِّنِ الْأَرْضَ بِطُولِ بَقَائِهِ وَ دَوَامِ مُلْکِهِ وَ عُلُوِّ ارْتِقَائِهِ وَ ارْتِفَاعِهِ وَ أَنِرْ مَشَاهِدَهُ وَ ثَبِّتْ قَوَاعِدَهُ وَ عَظِّمْ

ص: 87

بُرْهَانَهُ وَ أَمِدَّ سُلْطَانَهُ وَ أَعْلِ مَکَانَهُ وَ قَوِّ أَرْکَانَهُ وَ أَرِنَا وَجْهَهُ وَ أَوْضِحْ بَهْجَتَهُ وَ ارْفَعْ دَرَجَتَهُ وَ أَظْهِرْ کَلِمَتَهُ وَ أَعِزَّ دَعْوَتَهُ وَ أَعْطِهِ سُؤْلَهُ وَ بَلِّغْهُ یَا رَبِّ مَأْمُولَهُ وَ شَرِّفْ مَقَامَهُ (1) وَ عَظِّمْ إِکْرَامَهُ وَ أَعِزَّ بِهِ الْمُؤْمِنِینَ وَ أَحْیِ بِهِ سُنَنَ الْمُرْسَلِینَ وَ أَذِلَّ بِهِ الْمُنَافِقِینَ وَ أَهْلِکْ بِهِ الْجَبَّارِینَ وَ اکْفِهِ بَغْیَ الْحَاسِدِینَ وَ أَعِذْهُ مِنْ شَرِّ الْکَائِدِینَ وَ ازْجُرْ عَنْهُ إِرَادَهَ الظَّالِمِینَ وَ أَیِّدْهُ بِجُنُودٍ مِنَ الْمَلَائِکَهِ مُسَوِّمِینَ وَ سَلِّطْهُ عَلَی أَعْدَاءِ دِینِکَ أَجْمَعِینَ وَ اقْصِمْ بِهِ کُلَّ جَبَّارٍ عَنِیدٍ وَ أَخْمِدْ بِسَیْفِهِ کُلَّ نَارٍ وَقِیدٍ وَ أَنْفِذْ حُکْمَهُ فِی کُلِّ مَکَانٍ وَ أَقِمْ بِسُلْطَانِهِ کُلَّ سُلْطَانٍ وَ اقْمَعْ بِهِ عَبَدَهَ الْأَوْثَانِ وَ شَرِّفْ بِهِ أَهْلَ الْقُرْآنِ وَ الْإِیمَانِ وَ أَظْهِرْهُ عَلَی کُلِّ الْأَدْیَانِ وَ اکْبِتْ مَنْ عَادَاهُ وَ أَذِلَّ مَنْ نَاوَاهُ وَ اسْتَأْصِلْ مَنْ جَحَدَ حَقَّهُ وَ أَنْکَرَ صِدْقَهُ وَ اسْتَهَانَ بِأَمْرِهِ وَ أَرَادَ إِخْمَادَ ذِکْرِهِ وَ سَعَی فِی إِطْفَاءِ نُورِهِ اللَّهُمَّ نَوِّرْ بِنُورِهِ کُلَّ ظُلْمَهٍ وَ اکْشِفْ بِهِ کُلَّ غُمَّهٍ وَ قَدِّمْ أَمَامَهُ الرُّعْبَ وَ ثَبِّتْ بِهِ الْقَلْبَ وَ أَقِمْ بِهِ نُصْرَهَ الْحَرْبِ وَ اجْعَلْهُ الْقَائِمَ الْمُؤَمَّلَ وَ الْوَصِیَّ الْمُفَضَّلَ وَ الْإِمَامَ الْمُنْتَظَرَ وَ الْعَدْلَ الْمُخْتَبَرَ وَ امْلَأْ بِهِ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً وَ أَعِنْهُ عَلَی مَا وَلَّیْتَهُ وَ اسْتَخْلَفْتَهُ وَ اسْتَرْعَیْتَهُ حَتَّی یَجْرِیَ حُکْمُهُ عَلَی کُلِّ حُکْمٍ وَ یَهْدِیَ بِحَقِّهِ کُلَّ ضَلَالَهٍ.

وَ احْرُسْهُ اللَّهُمَّ بِعَیْنِکَ الَّتِی لَا تَنَامُ وَ اکْنُفْهُ بِرُکْنِکَ الَّذِی لَا یُرَامُ وَ أَعِزَّهُ بِعِزِّکَ الَّذِی لَا یُضَامُ وَ اجْعَلْنِی یَا إِلَهِی مِنْ عَدَدِهِ وَ مَدَدِهِ وَ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ أَرْکَانِهِ وَ أَشْیَاعِهِ وَ أَتْبَاعِهِ وَ أَذِقْنِی طَعْمَ فَرْحَتِهِ وَ أَلْبِسْنِی ثَوْبَ بَهْجَتِهِ وَ أَحْضِرْنِی مَعَهُ لِبَیْعَتِهِ وَ تَأْکِیدِ عَقْدِهِ بَیْنَ الرُّکْنِ وَ الْمَقَامِ عِنْدَ بَیْتِکَ الْحَرَامِ وَ وَفِّقْنِی یَا رَبِّ لِلْقِیَامِ بِطَاعَتِهِ وَ الْمَثْوَی فِی خِدْمَتِهِ وَ الْمَکْثِ فِی دَوْلَتِهِ وَ اجْتِنَابِ مَعْصِیَتِهِ فَإِنْ تَوَفَّیْتَنِی اللَّهُمَّ قَبْلَ ذَلِکَ فَاجْعَلْنِی یَا رَبِّ فِیمَنْ یَکُرُّ فِی رَجْعَتِهِ وَ یُمَلَّکُ فِی دَوْلَتِهِ وَ یَتَمَکَّنُ فِی أَیَّامِهِ وَ یَسْتَظِلُّ تَحْتَ أَعْلَامِهِ وَ یُحْشَرُ فِی زُمْرَتِهِ وَ تَقَرُّ عَیْنُهُ بِرُؤْیَتِهِ بِفَضْلِکَ وَ إِحْسَانِکَ وَ کَرَمِکَ وَ امْتِنَانِکَ إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ

ص: 88

وَ الْمَنِّ الْقَدِیمِ وَ الْإِحْسَانِ الْکَرِیمِ (1)

ثُمَّ صَلِّ فِی مَکَانِکَ اثْنَتَیْ عَشْرَهَ رَکْعَهً وَ اقْرَأْ فِیهَا مَا شِئْتَ وَ أَهْدِهَا لَهُ علیه السلام فَإِذَا سَلَّمْتَ فِی کُلِّ رَکْعَتَیْنِ فَسَبِّحْ تَسْبِیحَ الزَّهْرَاءِ علیها السلام وَ قُلِ اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَ مِنْکَ السَّلَامُ وَ إِلَیْکَ یَعُودُ السَّلَامُ حَیِّنَا رَبَّنَا مِنْکَ بِالسَّلَامِ اللَّهُمَّ إِنَّ هَذِهِ الرَّکَعَاتِ هَدِیَّهٌ مِنِّی إِلَی وَلِیِّکَ وَ ابْنِ وَلِیِّکَ وَ ابْنِ أَوْلِیَائِکَ الْإِمَامِ ابْنِ الْأَئِمَّهِ الْخَلَفِ الصَّالِحِ الْحُجَّهِ صَاحِبِ الزَّمَانِ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بَلِّغْهُ إِیَّاهَا وَ أَعْطِنِی أَفْضَلَ أَمَلِی وَ رَجَائِی فِیکَ وَ فِی رَسُولِکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَی آلِهِ أَجْمَعِینَ فَإِذَا فَرَغْتَ مِنَ الصَّلَاهِ فَادْعُ بِهَذَا الدُّعَاءِ وَ هُوَ دُعَاءٌ مَشْهُورٌ یُدْعَی بِهِ فِی غَیْبَهِ الْقَائِمِ علیه السلام وَ هُوَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَفْسَکَ لَمْ أَعْرِفْ رَسُولَکَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی رَسُولَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی رَسُولَکَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَکَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی اللَّهُمَّ لَا تُمِتْنِی مِیتَهً جَاهِلِیَّهً وَ لَا تُزِغْ قَلْبِی بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنِی اللَّهُمَّ فَکَمَا هَدَیْتَنِی بِوَلَایَهِ مَنْ فَرَضْتَ عَلَیَّ طَاعَتَهُ مِنْ وُلَاهِ أَمْرِکَ بَعْدَ رَسُولِکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ حَتَّی وَالَیْتُ وُلَاهَ أَمْرِکَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ وَ عَلِیّاً وَ مُحَمَّداً وَ جَعْفَراً وَ مُوسَی وَ عَلِیّاً وَ مُحَمَّداً وَ عَلِیّاً وَ الْحَسَنَ وَ الْحُجَّهَ الْقَائِمَ الْمَهْدِیَّ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ اللَّهُمَّ فَثَبِّتْنِی عَلَی دِینِکَ وَ اسْتَعْمِلْنِی بِطَاعَتِکَ وَ لَیِّنْ قَلْبِی لِوَلِیِّ أَمْرِکَ وَ عَافِنِی مِمَّا امْتَحَنْتَ بِهِ خَلْقَکَ وَ ثَبِّتْنِی عَلَی طَاعَهِ وَلِیِّ أَمْرِکَ الَّذِی سَتَرْتَهُ عَنْ خَلْقِکَ وَ بِإِذْنِکَ غَابَ عَنْ بَرِیَّتِکَ وَ أَمْرَکَ یَنْتَظِرُ وَ أَنْتَ الْعَالِمُ غَیْرُ الْمُعَلَّمِ بِالْوَقْتِ الَّذِی فِیهِ صَلَاحُ أَمْرِ وَلِیِّکَ فِی الْإِذْنِ لَهُ بِإِظْهَارِ أَمْرِهِ وَ کَشْفِ سِرِّهِ فَصَبِّرْنِی عَلَی ذَلِکَ حَتَّی لَا أُحِبَّ تَعْجِیلَ مَا أَخَّرْتَ وَ لَا تَأْخِیرَ مَا عَجَّلْتَ وَ لَا کَشْفَ مَا سَتَرْتَ وَ لَا الْبَحْثَ عَمَّا کَتَمْتَ وَ لَا أُنَازِعَکَ فِی تَدْبِیرِکَ وَ لَا أَقُولَ لِمَ وَ کَیْفَ وَ لَا مَا بَالُ وَلِیِّ الْأَمْرِ لَا یَظْهَرُ وَ قَدِ امْتَلَأَتِ الْأَرْضُ مِنَ الْجَوْرِ وَ أُفَوِّضُ أُمُورِی

ص: 89

کُلَّهَا إِلَیْکَ.

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تُرِیَنِی وَلِیَّ أَمْرِکَ ظَاهِراً نَافِذَ الْأَمْرِ مَعَ عِلْمِی بِأَنَّ لَکَ السُّلْطَانَ وَ الْقُدْرَهَ وَ الْبُرْهَانَ وَ الْحُجَّهَ وَ الْمَشِیَّهَ وَ الْحَوْلَ وَ الْقُوَّهَ فَافْعَلْ بِی ذَلِکَ وَ بِجَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ حَتَّی نَنْظُرَ إِلَی وَلِیِّ أَمْرِکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیْکَ وَ آلِهِ ظَاهِرَ الْمَقَالَهِ وَاضِحَ الدَّلَالَهِ هَادِیاً مِنَ الضَّلَالَهِ شَافِیاً مِنَ الْجَهَالَهِ أَبْرِزْ یَا رَبِّ مَشَاهِدَهُ وَ ثَبِّتْ قَوَاعِدَهُ وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ تُقِرُّ عَیْنَهُ بِرُؤْیَتِهِ وَ أَقِمْنَا بِخِدْمَتِهِ وَ تَوَفَّنَا عَلَی مِلَّتِهِ وَ احْشُرْنَا فِی زُمْرَتِهِ.

اللَّهُمَّ أَعِذْهُ مِنْ شَرِّ جَمِیعِ مَا خَلَقْتَ وَ ذَرَأْتَ وَ بَرَأْتَ وَ أَنْشَأْتَ وَ صَوَّرْتَ وَ احْفَظْهُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ یَمِینِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ بِحِفْظِکَ الَّذِی لَا یَضِیعُ مَنْ حَفِظْتَهُ بِهِ وَ احْفَظْ فِیهِ رَسُولَکَ وَ وَصِیَّ رَسُولِکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ السَّلَامُ وَ مُدَّ عُمُرَهُ وَ زِدْ فِی أَجَلِهِ وَ أَعِنْهُ عَلَی مَا وَلَّیْتَهُ وَ اسْتَرْعَیْتَهُ وَ زِدْ فِی کَرَامَتِکَ لَهُ فَإِنَّهُ الْهَادِی الْمَهْدِیُّ وَ الْقَائِمُ الْمُهْتَدِی وَ الطَّاهِرُ التَّقِیُّ الزَّکِیُّ النَّقِیُّ الرَّضِیُّ الْمَرْضِیُّ الصَّابِرُ الشَّکُورُ الْمُجْتَهِدُ.

اللَّهُمَّ وَ لَا تَسْلُبْنَا الْیَقِینَ لِطُولِ الْأَمَدِ فِی غَیْبَتِهِ وَ انْقِطَاعِ خَبَرِهِ عَنَّا وَ لَا تُنْسِنَا ذِکْرَهُ وَ انْتِظَارَهُ وَ الْإِیمَانَ بِهِ وَ قُوَّهَ الْیَقِینِ فِی ظُهُورِهِ وَ الدُّعَاءَ لَهُ وَ الصَّلَاهَ عَلَیْهِ حَتَّی لَا تُقَنِّطَنَا غَیْبَتُهُ مِنْ قِیَامِهِ وَ یَکُونَ یَقِینُنَا فِی ذَلِکَ کَیَقِینِنَا فِی قِیَامِ رَسُولِکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ مَا جَاءَ بِهِ مِنْ وَحْیِکَ وَ تَنْزِیلِکَ فَقَوِّ قُلُوبَنَا عَلَی الْإِیمَانِ بِهِ حَتَّی تَسْلُکَ بِنَا عَلَی یَدَیْهِ مِنْهَاجَ الْهُدَی وَ الْمَحَجَّهَ الْعُظْمَی وَ الطَّرِیقَهَ الْوُسْطَی وَ قَوِّنَا عَلَی طَاعَتِهِ وَ ثَبِّتْنَا عَلَی مُتَابَعَتِهِ وَ اجْعَلْنَا فِی حِزْبِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ وَ الرَّاضِینَ بِفِعْلِهِ وَ لَا تَسْلُبْنَا ذَلِکَ فِی حَیَاتِنَا وَ لَا عِنْدَ وَفَاتِنَا حَتَّی تَتَوَفَّانَا وَ نَحْنُ عَلَی ذَلِکَ لَا شَاکِّینَ وَ لَا نَاکِثِینَ وَ لَا مُرْتَابِینَ وَ لَا مُکَذِّبِینَ.

اللَّهُمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ أَیِّدْهُ بِالنَّصْرِ وَ انْصُرْ نَاصِرِیهِ وَ اخْذُلْ خَاذِلِیهِ وَ دَمْدِمْ عَلَی مَنْ نَصَبَ لَهُ وَ کَذَّبَ بِهِ وَ أَظْهِرْ بِهِ الْحَقَّ وَ أَمِتْ بِهِ الْجَوْرَ وَ اسْتَنْقِذْ بِهِ عِبَادَکَ الْمُؤْمِنِینَ مِنَ الذُّلِّ وَ انْعَشْ بِهِ الْبِلَادَ وَ اقْتُلْ بِهِ الْجَبَابِرَهَ وَ الْکَفَرَهَ وَ اقْصِمْ بِهِ

ص: 90

رُءُوسَ الضَّلَالَهِ وَ ذَلِّلْ بِهِ الْجَبَّارِینَ وَ الْکَافِرِینَ وَ أَبِرْ بِهِ الْمُنَافِقِینَ وَ النَّاکِثِینَ وَ جَمِیعَ الْمُخَالِفِینَ وَ الْمُلْحِدِینَ فِی مَشَارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبِهَا وَ بَرِّهَا وَ سَهْلِهَا وَ جَبَلِهَا حَتَّی لَا تَدَعَ مِنْهُمْ دَیَّاراً وَ لَا تُبْقِیَ لَهُمْ آثَاراً طَهِّرْ مِنْهُمْ بِلَادَکَ وَ اشْفِ مِنْهُمْ صُدُورَ عِبَادِکَ وَ جَدِّدْ بِهِ مَا امْتَحَی مِنْ دِینِکَ وَ أَصْلِحْ بِهِ مَا بُدِّلَ مِنْ حُکْمِکَ وَ غُیِّرَ مِنْ سُنَّتِکَ حَتَّی یَعُودَ دِینُکَ بِهِ وَ عَلَی یَدَیْهِ غَضّاً جَدِیداً صَحِیحاً لَا عِوَجَ فِیهِ وَ لَا بِدْعَهَ مَعَهُ حَتَّی تُطْفِئَ بِعَدْلِهِ نِیرَانَ الْکَافِرِینَ فَإِنَّهُ عَبْدُکَ الَّذِی اسْتَخْلَصْتَهُ لِنَفْسِکَ وَ ارْتَضَیْتَهُ لِنَصْرِ دِینِکَ وَ اصْطَفَیْتَهُ بِعِلْمِکَ وَ عَصَمْتَهُ مِنَ الذُّنُوبِ وَ بَرَّأْتَهُ مِنَ الْعُیُوبِ وَ أَطْلَعْتَهُ عَلَی الْغُیُوبِ وَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِ وَ طَهَّرْتَهُ مِنَ الرِّجْسِ وَ نَقَّیْتَهُ مِنَ الدَّنَسِ.

اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَیْهِ وَ عَلَی آبَائِهِ الْأَئِمَّهِ الطَّاهِرِینَ وَ عَلَی شِیعَتِهِ الْمُنْتَجَبِینَ وَ بَلِّغْهُمْ مِنْ أَیَّامِهِمْ مَا یَأْمُلُونَ وَ اجْعَلْ ذَلِکَ مِنَّا خَالِصاً مِنْ کُلِّ شَکٍّ وَ شُبْهَهٍ وَ رِیَاءٍ وَ سُمْعَهٍ حَتَّی لَا نُرِیدَ بِهِ غَیْرَکَ وَ لَا نَطْلُبَ بِهِ إِلَّا وَجْهَکَ اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْکُو إِلَیْکَ فَقْدَ نَبِیِّنَا وَ غَیْبَهَ إِمَامِنَا وَ شِدَّهَ الزَّمَانِ عَلَیْنَا وَ وُقُوعَ الْفِتَنِ بِنَا وَ تَظَاهُرَ الْأَعْدَاءِ وَ کَثْرَهَ عَدُوِّنَا وَ قِلَّهَ عَدَدِنَا اللَّهُمَّ فَافْرِجْ ذَلِکَ عَنَّا بِفَتْحٍ مِنْکَ تُعَجِّلُهُ وَ نَصْرٍ مِنْکَ تُعِزُّهُ وَ إِمَامِ عَدْلٍ تُظْهِرُهُ إِلَهَ الْحَقِّ آمِینَ اللَّهُمَّ إِنَّا نَسْأَلُکَ أَنْ تَأْذَنَ لِوَلِیِّکَ فِی إِظْهَارِ عَدْلِکَ فِی عِبَادِکَ وَ قَتْلِ أَعْدَائِکَ فِی بِلَادِکَ حَتَّی لَا تَدَعَ لِلْجَوْرِ یَا رَبِّ دِعَامَهً إِلَّا قَصَمْتَهَا وَ لَا بَقِیَّهً إِلَّا أَفْنَیْتَهَا وَ لَا قُوَّهً إِلَّا أَوْهَنْتَهَا وَ لَا رُکْناً إِلَّا هَدَمْتَهُ وَ لَا حَدّاً إِلَّا فَلَلْتَهُ وَ لَا سِلَاحاً إِلَّا أَذْلَلْتَهُ وَ لَا رَایَهً إِلَّا نَکَّسْتَهُ وَ لَا شُجَاعاً إِلَّا قَتَلْتَهُ وَ لَا جَیْشاً إِلَّا خَذَلْتَهُ وَ ارْمِهِمْ یَا رَبِّ بِحَجَرِکَ الدَّامِغِ وَ اضْرِبْهُمْ بِسَیْفِکَ الْقَاطِعِ وَ بَأْسِکَ الَّذِی لَا تَرُدُّ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِینَ وَ عَذِّبْ أَعْدَاءَکَ وَ أَعْدَاءَ وَلِیِّکَ وَ أَعْدَاءَ رَسُولِکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ بِیَدِ وَلِیِّکَ وَ أَیْدِی عِبَادِکَ الْمُؤْمِنِینَ اللَّهُمَّ اکْفِ وَلِیَّکَ وَ حُجَّتَکَ فِی أَرْضِکَ هَوْلَ عَدُوِّهِ وَ کَیْدَ مَنْ أَرَادَهُ وَ امْکُرْ بِمَنْ مَکَرَ بِهِ وَ اجْعَلْ دَائِرَهَ السَّوْءِ عَلَی مَنْ أَرَادَ بِهِ سُوءاً وَ اقْطَعْ عَنْهُ مَادَّتَهُمْ

ص: 91

وَ أَرْعِبْ لَهُ قُلُوبَهُمْ وَ زَلْزِلْ أَقْدَامَهُمْ وَ خُذْهُمْ جَهْرَهً وَ بَغْتَهً وَ شَدِّدْ عَلَیْهِمْ عَذَابَکَ وَ أَخْزِهِمْ فِی عِبَادِکَ وَ الْعَنْهُمْ فِی بِلَادِکَ وَ أَسْکِنْهُمْ أَسْفَلَ نَارِکَ وَ أَحِطْ بِهِمْ أَشَدَّ عَذَابِکَ وَ أَصْلِهِمْ نَاراً وَ احْشُ قُبُورَ مَوْتَاهُمْ نَاراً وَ أَصْلِهِمْ حَرَّ نَارِکَ فَإِنَّهُمْ أَضاعُوا الصَّلاهَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ وَ أَضَلُّوا عِبَادَکَ وَ أَخْرَبُوا بِلَادَکَ اللَّهُمَّ وَ أَحْیِ بِوَلِیِّکَ الْقُرْآنَ وَ أَرِنَا نُورَهُ سَرْمَداً لَا لَیْلَ فِیهِ وَ أَحْیِ بِهِ الْقُلُوبَ الْمَیْتَهَ وَ اشْفِ بِهِ الصُّدُورَ الْوَغِرَهَ وَ اجْمَعْ بِهِ الْأَهْوَاءَ الْمُخْتَلِفَهَ عَلَی الْحَقِّ وَ أَقِمْ بِهِ الْحُدُودَ الْمُعَطَّلَهَ وَ الْأَحْکَامَ الْمُهْمَلَهَ حَتَّی لَا یَبْقَی حَقٌّ إِلَّا ظَهَرَ وَ لَا عَدْلٌ إِلَّا زَهَرَ وَ اجْعَلْنَا یَا رَبِّ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ مُقَوِّیَهِ سُلْطَانِهِ وَ الْمُؤْتَمِرِینَ لِأَمْرِهِ وَ الرَّاضِینَ بِفِعْلِهِ وَ الْمُسَلِّمِینَ لِأَحْکَامِهِ وَ مِمَّنْ لَا حَاجَهَ بِهِ إِلَی التَّقِیَّهِ مِنْ خَلْقِکَ وَ أَنْتَ یَا رَبِّ الَّذِی تَکْشِفُ الضُّرَّ وَ تُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاکَ وَ تُنَجِّی مِنَ الْکَرْبِ الْعَظِیمِ فَاکْشِفِ الضُّرَّ عَنْ وَلِیِّکَ وَ اجْعَلْهُ خَلِیفَهً فِی أَرْضِکَ کَمَا ضَمِنْتَ لَهُ.

اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْنِی مِنْ خُصَمَاءِ آلِ مُحَمَّدٍ علیهم السلام وَ لَا تَجْعَلْنِی مِنْ أَعْدَاءِ آلِ مُحَمَّدٍ علیهم السلام وَ لَا تَجْعَلْنِی مِنْ أَهْلِ الْحَنَقِ وَ الْغَیْظِ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ علیهم السلام فَإِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ ذَلِکَ فَأَعِذْنِی وَ أَسْتَجِیرُ بِکَ فَأَجِرْنِی اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِی بِهِمْ عِنْدَکَ فَائِزاً فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ آمِینَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ (1).

زِیَارَهٌ أُخْرَی لَهُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ هِیَ الْمَعْرُوفَهُ بِالنُّدْبَهِ خَرَجَتْ مِنَ النَّاحِیَهِ الْمَحْفُوفَهِ بِالْقُدْسِ إِلَی أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْحِمْیَرِیِّ رَحِمَهُ اللَّهُ وَ أَمَرَ أَنْ تُتْلَی فِی السِّرْدَابِ الْمُقَدَّسِ وَ هِیَ:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ لَا لِأَمْرِ اللَّهِ تَعْقِلُونَ وَ لَا مِنْ أَوْلِیَائِهِ تَقْبَلُونَ حِکْمَهٌ بالِغَهٌ فَما تُغْنِ الْآیاتُ وَ النُّذُرُ عَنْ قَوْمٍ لا یُؤْمِنُونَ السَّلَامُ عَلَیْنَا وَ عَلَی عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِینَ سَلَامٌ عَلَی آلِ یَاسِینَ ذَلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْمُبِینُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ لِمَنْ یَهْدِیهِ صِرَاطَهُ الْمُسْتَقِیمَ قَدْ آتَاکُمُ اللَّهُ یَا آلَ یَاسِینَ خِلَافَتَهُ وَ عِلْمَ مَجَارِی

ص: 92

أَمْرِهِ فِیمَا قَضَاهُ وَ دَبَّرَهُ وَ رَتَّبَهُ وَ أَرَادَهُ فِی مَلَکُوتِهِ فَکَشَفَ لَکُمُ الْغِطَاءَ وَ أَنْتُمْ خَزَنَتُهُ وَ شُهَدَاؤُهُ وَ عُلَمَاؤُهُ وَ أُمَنَاؤُهُ وَ سَاسَهُ الْعِبَادِ وَ أَرْکَانُ الْبِلَادِ وَ قُضَاهُ الْأَحْکَامِ وَ أَبْوَابُ الْإِیمَانِ وَ سُلَالَهُ النَّبِیِّینَ وَ صَفْوَهُ الْمُرْسَلِینَ وَ عِتْرَهُ خِیَرَهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ مِنْ تَقْدِیرِهِ مَنَائِحَ الْعَطَاءِ بِکُمْ إِنْفَاذُهُ مَحْتُوماً مَقْرُوناً فَمَا شَیْ ءٌ مِنَّا إِلَّا وَ أَنْتُمْ لَهُ السَّبَبُ وَ إِلَیْهِ السَّبِیلُ خِیَارُهُ لِوَلِیِّکُمْ نِعْمَهٌ وَ انْتِقَامُهُ مِنْ عَدُوِّکُمْ سَخْطَهٌ فَلَا نَجَاهَ وَ لَا مَفْزَعَ إِلَّا أَنْتُمْ وَ لَا مَذْهَبَ عَنْکُمْ یَا أَعْیُنَ اللَّهِ النَّاظِرَهَ وَ حَمَلَهَ مَعْرِفَتِهِ وَ مَسَاکِنَ تَوْحِیدِهِ فِی أَرْضِهِ وَ سَمَائِهِ وَ أَنْتَ یَا مَوْلَایَ وَ یَا حُجَّهَ اللَّهِ وَ بَقِیَّتَهُ کَمَالَ نِعْمَتِهِ وَ وَارِثَ أَنْبِیَائِهِ وَ خُلَفَائِهِ مَا بَلَغْنَاهُ مِنْ دَهْرِنَا وَ صَاحِبُ الرَّجْعَهِ لِوَعْدِ رَبِّنَا الَّتِی فِیهَا دَوْلَهُ الْحَقِّ وَ فَرَجُنَا وَ نَصْرُ اللَّهِ لَنَا وَ عِزُّنَا.

السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْعَلَمُ الْمَنْصُوبُ وَ الْعِلْمُ الْمَصْبُوبُ وَ الْغَوْثُ وَ الرَّحْمَهُ الْوَاسِعَهُ وَعْداً غَیْرَ مَکْذُوبٍ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَاحِبَ الْمَرْأَی وَ الْمَسْمَعِ الَّذِی بِعَیْنِ اللَّهِ مَوَاثِیقُهُ وَ بِیَدِ اللَّهِ عُهُودُهُ وَ بِقُدْرَهِ اللَّهِ سُلْطَانُهُ أَنْتَ الْحَکِیمُ الَّذِی لَا تُعَجِّلُهُ الْغَضْبَهُ وَ الْکَرِیمُ الَّذِی لَا تُبَخِّلُهُ الْحَفِیظَهُ وَ الْعَالِمُ الَّذِی لَا تُجَهِّلُهُ الْحَمِیَّهُ مُجَاهَدَتُکَ فِی اللَّهِ ذَاتُ مَشِیَّهِ اللَّهِ وَ مُقَارَعَتُکَ فِی اللَّهِ ذَاتُ انْتِقَامِ اللَّهِ وَ صَبْرُکَ فِی اللَّهِ ذُو أَنَاهِ اللَّهِ وَ شُکْرُکَ لِلَّهِ ذُو مَزِیدِ اللَّهِ وَ رَحْمَتِهِ.

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَحْفُوظاً بِاللَّهِ اللَّهُ نُورُ أَمَامِهِ وَ وَرَاءِهِ وَ یَمِینِهِ وَ شِمَالِهِ وَ فَوْقِهِ وَ تَحْتِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَخْزُوناً فِی قُدْرَهِ اللَّهِ نُورُ سَمْعِهِ وَ بَصَرِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَعْدَ اللَّهِ الَّذِی ضَمِنَهُ وَ یَا مِیثَاقَ اللَّهِ الَّذِی أَخَذَهُ وَ وَکَّدَهُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا دَاعِیَ اللَّهِ وَ دَیَّانَ دِینِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا خَلِیفَهَ اللَّهِ وَ نَاصِرَ حَقِّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ اللَّهِ وَ دَلِیلَ إِرَادَتِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا تَالِیَ کِتَابِ اللَّهِ وَ تَرْجُمَانَهُ السَّلَامُ عَلَیْکَ فِی آنَاءِ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّهَ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ حِینَ تَقُومُ السَّلَامُ عَلَیْکَ حِینَ تَقْعُدُ السَّلَامُ عَلَیْکَ حِینَ تَقْرَأُ وَ تُبَیِّنُ السَّلَامُ عَلَیْکَ حِینَ تُصَلِّی وَ تَقْنُتُ السَّلَامُ عَلَیْکَ حِینَ تَرْکَعُ وَ تَسْجُدُ السَّلَامُ عَلَیْکَ حِینَ تَعَوَّذُ وَ تُسَبِّحُ السَّلَامُ عَلَیْکَ حِینَ تُهَلِّلُ وَ تُکَبِّرُ السَّلَامُ عَلَیْکَ حِینَ تَحْمَدُ وَ تَسْتَغْفِرُ

ص: 93

السَّلَامُ عَلَیْکَ حِینَ تُمَجِّدُ وَ تَمْدَحُ السَّلَامُ عَلَیْکَ حِینَ تُمْسِی وَ تُصْبِحُ.

السَّلَامُ عَلَیْکَ فِی اللَّیْلِ إِذا یَغْشی وَ فِی النَّهارِ إِذا تَجَلَّی السَّلَامُ عَلَیْکَ فِی الْآخِرَهِ وَ الْأُولَی السَّلَامُ عَلَیْکُمْ یَا حُجَجَ اللَّهِ وَ دُعَاتَنَا وَ هُدَاتَنَا وَ رُعَاتَنَا وَ قَادَتَنَا وَ أَئِمَّتَنَا وَ سَادَتَنَا وَ مَوَالِیَنَا السَّلَامُ عَلَیْکُمْ أَنْتُمْ نُورُنَا وَ أَنْتُمْ جَاهُنَا أَوْقَاتَ صَلَوَاتِنَا وَ عِصْمَتُنَا بِکُمْ لِدُعَائِنَا وَ صَلَاتِنَا وَ صِیَامِنَا وَ اسْتِغْفَارِنَا وَ سَائِرِ أَعْمَالِنَا السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْمَأْمُونُ السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْمَأْمُولُ السَّلَامُ عَلَیْکَ بِجَوَامِعِ السَّلَامِ.

اشْهَدْ یَا مَوْلَایَ أَنِّی أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ لَا حَبِیبَ إِلَّا هُوَ وَ أَهْلُهُ وَ أَنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ حُجَّتُهُ وَ أَنَّ الْحَسَنَ حُجَّتُهُ وَ أَنَّ الْحُسَیْنَ حُجَّتُهُ وَ أَنَّ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ حُجَّتُهُ وَ أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ حُجَّتُهُ وَ أَنَّ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ حُجَّتُهُ وَ أَنَّ مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ حُجَّتُهُ وَ أَنَّ عَلِیَّ بْنَ مُوسَی حُجَّتُهُ وَ أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ حُجَّتُهُ وَ أَنَّ عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ حُجَّتُهُ وَ أَنَّ الْحَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ حُجَّتُهُ وَ أَنْتَ حُجَّتُهُ وَ أَنَّ الْأَنْبِیَاءَ دُعَاهٌ وَ هُدَاهُ رُشْدِکُمْ أَنْتُمُ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ خَاتِمَتُهُ وَ أَنَّ رَجْعَتَکُمْ حَقٌّ لَا شَکَّ فِیهَا وَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً وَ أَنَّ الْمَوْتَ حَقٌّ وَ أَنَّ مُنْکَراً وَ نَکِیراً حَقٌّ وَ أَنَّ النَّشْرَ حَقٌّ وَ الْبَعْثَ حَقٌّ وَ أَنَّ الصِّرَاطَ حَقٌّ وَ أَنَّ الْمِرْصَادَ حَقٌّ وَ أَنَّ الْمِیزَانَ حَقٌّ وَ الْحِسَابَ حَقٌّ وَ أَنَّ الْجَنَّهَ حَقٌّ وَ النَّارَ حَقٌّ وَ الْجَزَاءَ بِهِمَا لِلْوَعْدِ وَ الْوَعِیدِ حَقٌّ وَ أَنَّکُمْ لِلشَّفَاعَهِ حَقٌّ لَا تُرَدُّونَ وَ لَا تُسْبَقُونَ بِمَشِیَّهِ اللَّهِ وَ بِأَمْرِهِ تَعْمَلُونَ وَ لِلَّهِ الرَّحْمَهُ وَ الْکَلِمَهُ الْعُلْیَا وَ بِیَدِهِ الْحُسْنَی وَ حُجَّهُ اللَّهِ النُّعْمَی خَلَقَ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ لِعِبَادَتِهِ أَرَادَ مِنْ عِبَادِهِ عِبَادَتَهُ فَشَقِیٌّ وَ سَعِیدٌ قَدْ شَقِیَ مَنْ خَالَفَکُمْ وَ سَعِدَ مَنْ أَطَاعَکُمْ.

وَ أَنْتَ یَا مَوْلَایَ فَاشْهَدْ بِمَا أَشْهَدْتُکَ عَلَیْهِ تَخْزُنُهُ وَ تَحْفَظُهُ لِی عِنْدَکَ أَمُوتُ عَلَیْهِ وَ أُنْشَرُ عَلَیْهِ وَ أَقِفُ بِهِ وَلِیّاً لَکَ بَرِیئاً مِنْ عَدُوِّکَ مَاقِتاً لِمَنْ أَبْغَضَکُمْ وَادّاً لِمَنْ أَحْبَبْتُمْ فَالْحَقُّ مَا رَضِیتُمُوهُ وَ الْبَاطِلُ مَا سَخِطْتُمُوهُ وَ الْمَعْرُوفُ مَا أَمَرْتُمْ بِهِ وَ الْمُنْکَرُ مَا نَهَیْتُمْ عَنْهُ وَ الْقَضَاءُ الْمُثْبَتُ مَا اسْتَأْثَرَتْ بِهِ مَشِیَّتُکُمْ وَ الْمَمْحُوُّ

ص: 94

مَا لَا اسْتَأْثَرَتْ بِهِ سُنَّتُکُمْ.

فَلَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ مُحَمَّدٌ عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ عَلِیٌّ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ حُجَّهٌ الْحَسَنُ حُجَّتُهُ الْحُسَیْنُ حُجَّتُهُ عَلِیٌّ حُجَّتُهُ مُحَمَّدٌ حُجَّتُهُ جَعْفَرٌ حُجَّتُهُ مُوسَی حُجَّتُهُ عَلِیٌّ حُجَّتُهُ مُحَمَّدٌ حُجَّتُهُ عَلِیٌّ حُجَّتُهُ الْحَسَنُ حُجَّتُهُ وَ أَنْتَ حُجَّتُهُ وَ أَنْتُمْ حُجَجُهُ وَ بَرَاهِینُهُ أَنَا یَا مَوْلَایَ مُسْتَبْشِرٌ بِالْبَیْعَهِ الَّتِی أَخَذَ اللَّهُ عَلَیَّ شَرْطَهُ قِتَالًا فِی سَبِیلِهِ اشْتَرَی بِهِ أَنْفُسَ الْمُؤْمِنِینَ فَنَفْسِی مُؤْمِنَهٌ بِاللَّهِ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ بِرَسُولِهِ وَ بِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ بِکُمْ یَا مَوَالِیَّ أَوَّلِکُمْ وَ آخِرِکُمْ وَ نُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّهٌ وَ مَوَدَّتِی خَالِصَهٌ لَکُمْ وَ بَرَاءَتِی مِنْ أَعْدَائِکُمْ أَهْلِ الْحَرْدَهِ وَ الْجِدَالِ ثَابِتَهٌ لِثَارِکُمْ أَنَا وَلِیٌّ وَحِیدٌ وَ اللَّهُ إِلَهُ الْحَقِّ جَعَلَنِی بِذَلِکَ آمِینَ آمِینَ مَنْ لِی إِلَّا أَنْتَ فِیمَا دِنْتُ وَ اعْتَصَمْتُ بِکَ فِیهِ تَحْرُسُنِی فِیمَا تَقَرَّبْتُ بِهِ إِلَیْکَ یَا وِقَایَهَ اللَّهِ وَ سِتْرَهُ وَ بَرَکَتَهُ أَغْنِنِی أَدْنِنِی أَدْرِکْنِی صِلْنِی بِکَ وَ لَا تَقْطَعْنِی اللَّهُمَّ بِهِمْ إِلَیْکَ تَوَسُّلِی وَ تَقَرُّبِی اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ صِلْنِی بِهِمْ وَ لَا تَقْطَعْنِی بِحُجَّتِکَ اعْصِمْنِی وَ سَلَامُکَ عَلَی آلِ یَاسِینَ مَوْلَایَ أَنْتَ الْجَاهُ عِنْدَ اللَّهِ رَبِّکَ وَ رَبِّی إِنَّهُ حَمِیدٌ مَجِیدٌ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی خَلَقْتَهُ مِنْ ذَلِکَ وَ اسْتَقَرَّ فِیکَ فَلَا یَخْرُجُ مِنْکَ إِلَی شَیْ ءٍ أَبَداً أَیَا کَیْنُونُ أَیَا مُکَوِّنُ أَیَا مُتَعَالِ أَیَا مُتَقَدِّسُ أَیَا مُتَرَحِّمُ أَیَا مُتَرَئِّفُ أَیَا مُتَحَنِّنُ أَسْأَلُکَ کَمَا خَلَقْتَهُ غَضّاً أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ نَبِیِّ رَحْمَتِکَ وَ کَلِمَهِ نُورِکَ وَ وَالِدِ هُدَاهِ رَحْمَتِکَ وَ امْلَأْ قَلْبِی نُورَ الْیَقِینِ وَ صَدْرِی نُورَ الْإِیمَانِ وَ فِکْرِی نُورَ الثَّبَاتِ وَ عَزْمِی نُورَ التَّوْفِیقِ وَ ذَکَائِی نُورَ الْعِلْمِ وَ قُوَّتِی نُورَ الْعَمَلِ وَ لِسَانِی نُورَ الصِّدْقِ وَ دِینِی نُورَ الْبَصَائِرِ مِنْ عِنْدِکَ وَ بَصَرِی نُورَ الضِّیَاءِ وَ سَمْعِی نُورَ وَعْیِ الْحِکْمَهِ وَ مَوَدَّتِی نُورَ الْمُوَالاهِ لِمُحَمَّدٍ وَ آلِهِ علیهم السلام وَ نَفْسِی نُورَ قُوَّهِ الْبَرَاءَهِ مِنْ أَعْدَاءِ مُحَمَّدٍ وَ أَعْدَاءِ آلِ مُحَمَّدٍ حَتَّی أَلْقَاکَ وَ قَدْ وَفَیْتُ بِعَهْدِکَ وَ مِیثَاقِکَ فَلْتَسَعْنِی رَحْمَتُکَ یَا وَلِیُّ یَا حَمِیدُ بِمَرْأَی آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَسْمَعِکَ یَا حُجَّهَ اللَّهِ دُعَائِی فَوَفِّنِی مُنْجِزَاتِ إِجَابَتِی أَعْتَصِمُ بِکَ مَعَکَ

ص: 95

مَعَکَ مَعَکَ سَمْعِی وَ رِضَایَ یَا کَرِیمُ (1).

**[ترجمه]سید علی پسر طاووس - که خداوند قبرش را نورانی گرداند، - گفته است: هنگامی که از زیارت امام هادی و امام حسن عسکری علیهما السلام فارغ گشتی، به سرداب مقدس برو و بر در آن بایست و بگو: ای خدای من، من بر در خانه­ای از خانه­های پیامبرت محمد صلی الله علیه و آله ایستاده­ام و تو از وارد شدن مردم به خانه­های او جز به اجازه او باز داشته­ و فرموده­ای: «ای کسانی که ایمان آورده­اید، به خانه­های پیامبر وارد نشوید، مگر اینکه به شما اجازه داده شود؛» خدایا، من به حرمت پیامبرت در غیبت او ایمان دارم، همان طور که در حضور او اعتقاد دارم، و می­دانم که پیامبران و جانشینان تو زنده­اند و نزد تو روزی می­خورند و شادمانند، مکان مرا می­بینند، و سخن مرا می­شنوند، و جواب سلامم را می­دهند، و تو شنیدن کلام آنها را از من باز داشتی، و دریچه فهم و درک من به لذت مناجات­هایشان را باز کردی؛ پس در ابتدا از تو اجازه می­خواهم ای پروردگار، و در مرحله دوم، از رسول تو - که درودهای تو بر او و بر خاندان او باد، - اجازه می­خواهم؛ و از خلیفه­ات، امامی که طاعتش را بر من واجب ساختی، برای وارد شدن به خانه­اش در این ساعت اجازه می­خواهم؛ و از فرشتگان فرمانبردار برای تو و شنوا که سرپرستی این بارگاه بابرکت را بر عهده دارند، اجازه ورود می­خواهم؛ سلام بر شما ای فرشتگان گمارده شده برای سرپرستی این زیارتگاه با شکوه و با برکت، و رحمت خداوند و برکت­های او بر شما باد.

من با اجازه خدا و اجازه فرستاده او، و اجازه جانشینانش، و اجازه این امام، و با اجازه شما که درود خداوند بر همه شما باد، وارد این خانه می­شوم تا به واسطه خداوند، و فرستاده­اش محمد و خاندان پاک او به خداوند تقرّب جویم؛ پس ای فرشتگان خداوند، یاوران و همراهان من باشید تا وارد این خانه گردم، و از خداوند به شیوه­های گوناگون درخواست نمایم، و به بندگی او و فرمانبرداری از این امام و پدرانش - که درود خداوند بر آنها باد، - اعتراف کنم. - . مصباح الزائر: 216 -

سپس در حالی که پای راستت را جلوتر می­گذاری وارد سرداب شو و بگو: به نام خدا و در راه خدا، و بر آیین رسول خدا، گواهی می­دهم که هیچ خدایی جز الله نیست، او یگانه است و شریکی ندارد، و گواهی می­دهم که محمد، بنده و فرستاده او است. و «الله اکبر» و «الحمد لله» و «سبحان الله» و «لا اله الا الله» بگو، و هنگامی که وارد آنجا شدی، رو به قبله بایست و بگو:

سلام خداوند و برکت­ها و تحیت­ها و درودها او بر سرورم صاحب الزمان، صاحب روشنایی و نور، و دین مقرّر و رسیده از جانب خداوند، و پرچم بر افراشته، و کتاب گشوده، و صاحب روزگاران و دوران­ها، و جانشین نیکو، و امام مورد اطمینان، و برپا خیزنده مورد اعتماد، و یاری شده مورد تأیید، و پناهگاه و یاور، و ستون اسلام، و تکیه­گاه مردمان، و کلید سخن، و عهده­دار اجرای احکام خداوند، و خورشید تاریکی، و ماه شب چهارده، و خرمی روزگارن، و صاحب شمشمیر برّنده، و شکافننده سرهای دشمنان، و دریای بخشش، و سید بزرگوار و سخاوتمند، و برهان در برابر دشمنان، و باب مقام برای روز قیامت باد؛ و سلام بر برطرف کننده غم­ها، و وارد شونده بر امور خطرناک، و برطرف کننده حسرت­ها، و باقی مانده خدا در روی زمین، و صاحب واجبات او، و حجت او بر آفریدگانش، و مخزن علم او، و جایگاه صدق او، و کسی که میراث­های پیامبران به او منتهی می­شود، و آثار جانشینان الهی نزد او است، و حجت خدا و پسر رسول او، و جانشین پیامبر، و عهده­دار امر خدا، و رحمت و برکت­های خداوند بر او باد.

خدایا، همچنان که او را به علم خودت انتخاب کردی، و برای اجرای احکامت برگزیدی، و به معرفتت مخصوص گرداندی، و به کرامتت عظمتش بخشیدی، و با رحمتت او را دربر گرفتی، و با نعمتت پرورش دادی، و با حکمتت تغذیه اش کردی، و او را برای خودت انتخاب کردی، و برای امور سخت خودت اختیارش نمودی، و به پاکی­ات خشنودش ساختی، و او را هدایتگر هر کسی از آفریدگانت که خواستی، و حاکم دادگر دین، و جدا کننده حق از باطل در بین بندگانت قرار دادی، و وعده دادی که به واسطه او آراء متشتت را واحد کنی، و گرفتاری امت را بر طرف گردانی، و با دادگری او تیرگی ستم را روشنایی بخشی، و آتش ستم را خاموش کنی، و گرمی کفر و آثار آن را ریشه­کن سازی، و سرزمین­هایت را پاک گردانی، و دل­های بندگانت را آرامش بخشی، و همه ممالک نزدیک و دور، و عزتمند و خوار آنها را، و شرق و غرب آن، و دشت و کوه آن، باد مشرق و مغرب آن، و شمال و جنوب آن، و خشکی و دریای آن، و زمین­های سخت و دره­های آن، را - به فرمان او - گرد آوری، و آن را با عدل و داد پر کنی، همچنان که از ظلم و ستم پر شده باشد، و او را در آن ساکن گردانی، و به وسیله او به وعده مؤمنان جامه عمل بپوشانی، تا چیزی را شریک تو قرار ندهند، و حقی باقی نماند مگر این که آشکار گردد، و عدالتی نباشد مگر اینکه برقرار گردد، و حقی به خاطر ترس از آفریدگان پنهان نگردد.

خدایا، بر او درودی فرست که با آن حجتش را آشکار، و شادمانی­اش را نمایان کنی، و مقامش را والا، و قدرتش را تأیید نمایی، و برهانش را بزرگ، و مکانش را با شکوه گردانی، و بنیانش را بلند مرتبه قرار دهی، و پیروزی­اش را با شکوه، و جایگاهش را درخور گردانی، و یادش را پر آوازه، و کلمه حقش را نمایان سازی، و پیروزی­اش را فزونی بخشی، و دعوتش را عزتمندانه گردانی، و بر بزرگواری او بیفزایی، و او را برای پرهیزکاران امام قرار داده، و سلام و درود ما را در این مکان و در این زمان و در هر مکان و زمان به او برسانی، به طوری که جدید آن سلام و درود از بین نرود، و فراوانی آن زوال نپذیرد.

سلام بر تو ای باقی گذاشته شده خداوند در زمین و سرزمین­های او، و حجت او بر آفریدگانش، سلام بر تو ای یادگار گذشتگان، سلام بر تو ای صاحب شکوه و بزرگی، سلام بر تو ای حجت خداوند معبود، سلام بر تو ای کلمه ستوده شده، سلام بر تو ای خورشید خورشیدها، سلام بر تو ای هدایت کننده اهل زمین، و بیانگر واجبات الهی، سلام بر تو ای سرور من، ای صاحب الزمان و عالی مقام، سلام بر تو ای آخرین جانشینان، و فرزند آخرین پیامبران، سلام بر تو ای عزیز کننده دوستان، و خوار کننده دشمنان، سلام بر تو ای امام تنها، و برپا خیزنده کمال یافته، سلام بر تو ای امام یگانه، سلام بر تو ای امام مورد انتظار، و حق آشکار، سلام بر تو ای امام ولیّ و برگزیده، و حق نهایی، سلام بر تو ای امامی که برای ریشه­کن کردن ستم و دشمنی به او امید می­رود، سلام بر تو ای امام نابودگر فاسقان و متجاوزان، سلام بر تو ای امام ویران کننده بنیان شرک و نفاق، و ریشه­کن کننده آثار گمراهی و دو دستگی، سلام بر تو ای ذخیره خدا برای تجدید واجبات و سنت­ها، سلام بر تو ای نابود کننده آثار اندیشه باطل و هواهای نفسانی، و قطع کننده ریسمان­های دروغ و فتنه و افترا، سلام بر تو ای امامی که برای زنده گرداندن حکومت باشکوه به او امید می­رود، سلام بر تو ای جمع کننده کلمات الهی بر محور پرهیزکاری، سلام بر تو ای آستانه خدا، سلام بر تو ای انتقام گیرنده از جانب خدا، سلام بر تو ای احیا کننده برجسته­های دین و دینداران، سلام بر تو ای ویران کننده شوکت و عظمت دشمنان، سلام بر تو ای پرتو جلوه ازلی که تا روز قیامت هلاک و نابود نمی­گردد، سلام بر تو ای اساس ایمان، سلام بر تو ای سبب اتصال بین زمین و آسمان، سلام بر تو ای صاحب فتح و به اهتزاز درآورنده پرچم هدایت، سلام بر تو ای جمع کننده تمام صلاح­ها و رضایت­ها، سلام بر تو ای خواهان انتقام پیامبران، و فرزندان پیامبران، و انتقام گیرنده خون کشته شده در کربلا، سلام بر تو ای یاور هر کسی که به او ستم و تجاوز شده است، سلام بر تو ای امام منتظر - . درمانده. خ ل -

که اگر دعا کند، مستجاب می­شود، سلام بر تو ای باقی مانده جانشینان خداوند، امام نیکوکار و پرهیزگار و باقی مانده برای از بین بردن ظلم و دشمنی.

سلام بر تو ای فرزند پیامبر برگزیده، سلام بر تو ای فرزند علی مرتضی، سلام بر تو ای فرزند فاطمه زهرا، سلام بر تو ای فرزند خدیجه کبری، و فرزند سروران مقرب و رهبران پرهیزگار، سلام بر تو ای فرزند نجیبان با کرامت، سلام بر تو ای فرزند برگزیدگان هدایت شده، سلام بر تو ای فرزند هدایتگران هدایت یافته، سلام بر تو ای فرزند برگزیدگان خوبی، سلام بر تو ای فرزند سروران بشر، سلام بر تو ای فرزند مهتران شرافتمند ، و پاکان با طهارت، سلام بر تو ای فرزند نیکوترین برگزیدگان خلق، و جوانمردان و برگزیدگان، سلام بر تو ای فرزند برهان­های روشن، و چراغ­های نورانی، سلام بر تو ای فرزند ستارگان درخشان، سلام بر تو ای فرزند پایه­های علم و دانش، سلام بر تو ای فرزند جایگاه­های بردباری، سلام بر تو ای فرزند ستاره­های درخشان و تابناک، سلام بر تو ای فرزند خورشیدهای نورانی، سلام بر تو ای فرزند ماه­های تابناک، سلام بر تو ای فرزند راه­های آشکار و نشانه­های درخشان، سلام بر تو ای فرزند سنت­های مشهور آسمانی، سلام بر تو ای فرزند معالم و آثار ایمان که مذکور است، سلام بر تو ای فرزند دلایل آشکار و معجزات موجود، سلام بر تو ای فرزند صراط مستقیم، و خبر بزرگ، سلام بر تو ای فرزند آیات روشن، و دلایل واضح، سلام بر تو ای فرزند برهان­های آشکار، سلام بر تو ای فرزند حجّت­های رسا، و نعمت­های عام الهی، ای فرزند طه و محکمات قرآن، و ای فرزند - سوره­های - یاسین و ذاریات، و ای فرزند - سوره­های - طور و عادیات.

سلام بر تو ای فرزند کسی که خداوند در باره­اش فرمود: «دنی فتدلّی فکانَ قابَ قَوسین أو أدنی»{نزدیک آمد و نزدیکتر شد تا [فاصله اش] به قدرِ [طول] دو [انتهای] کمان یا نزدیک­تر شد.} تا اینکه به نزدیک­ترین مکان نسبت به خداوند والا مرتبه رسید؛ کاش می­دانستم دل­ها کی به ظهور تو آرام خواهند شد؟ آیا در سرزمین طوی هستی؟ بر من بسیار سخت است که تو آفریدگان را ببینی ولی دیده نشوی، و هیچ از تو صدایی حتی آهسته هم به گوش نرسد، بر من بسیار سخت است که همگان دیده شوند و تو دیده نشوی، بر من بسیار سخت است که که دشمنان تو را احاطه کنند، جانم فدای تو که پنهان گشته­ای ولی از ما بی­خبر نیستی، جانم فدای تو، آن جدا گشته­ای که از ما جدا نیستی، و ما می­گوییم: حمد و سپاس مخصوص پروردگار جهانیان است؛ و خداوند بر محمد و همه خاندان او درود فرستد. - . مصباح الزائر: 217 - 219 -

سپس دستانت را بلند کرده و می­گویی: خدایا، تو برطرف کننده اندوه و گرفتاری هستی، و از دست دادن پیامبر و غیبت امام و پسر دختر پیامبرمان را به درگاه تو شکایت می­کنیم؛ خدایا، به وسیله او زمین را از عدل و داد پر کن، آن گونه که از ظلم و ستم پر گشته باشد؛ خدایا، بر محمد و اهل بیت او درود فرست، و سید و صاحب و امام وسرورمان صاحب الزمان، پناهگاه اهل عصرمان، و محل نجات اهل روزگارمان، آن امام که کلامش روشن و برهانش واضح است، هدایتگر از گمراهی و نجات بخش از جهالت، را به ما نشان ده، و علوم و معارفش را آشکار، و قوانینش را تثبیت گردان، (و یاری­اش را عالی، و عمرش را طولانی کن، و مقامش را گسترده، و امرش را احیا کن، و نورش را ظاهر گردان، و دوری­اش را نزدیک گردان، و وعده­اش را جامه عمل بپوشان، و عهدش را به انجام رسان، و زمین را به طول مدت اقامتش، و پایداری ملکش، و بزرگی ارتقاء و ارتفاعش زینت گردان، و مکان­های حضور او را نورانی، و قوانینش را تثبیت کن، برهانش را عظیم، و حکومتش را طولانی کن، و مکانش را عالی، و پایه­هایش را قوی و نیرومند گردان، و چهره­اش را به ما بنمایان، و شادمانی­اش را آشکار کن، و رتبه­اش را والا گردان، و کلمه­اش را بنمایان، و دعوتش را باشکوه بدار، و خواسته­اش را عطا فرما، و آرزویش را ای پروردگار، برآورده ساز، و مقامش را بزرگ گردان) - . بین دو علامت، افزوده­ای است از نسخه خطی که در صفحه 31 به آن اشاره کردیم. -

، تکریم او را با شکوه کن، و به وسیله او مؤمنان را عزیز و گرامی گردان، و سنت­های پیامبران را به واسطه او زنده کن، و منافقان را به وسیله او خوار گردان، و ستمکاران را نابود ساز، و ظلم حسودان را دفع کن، و او را از شرّ مکر کنندگان حفظ کن، و خواست و اراده ستمگران را از او دفع گردان، و با لشگریان نشانه­دار تأیید کننده او باش، و او را بر تمامی دشمنان دینت مسلّط کن، و هر ستمکار سرکش را به واسطه او در هم شکن، و با شمشیرش هر آتش برافروخته را خاموش گردان، و حکمش را در هر مکانی اجرا کن، و با قدرت و حکومتش هر قدرتی را بر پا دار، و به وسیله او بت پرستان را ریشه کن، و اهل قرآن و ایمان را با او شریف گردان، و او را بر تمامی ادیان پیروز گردان ، و هر کس را که با او دشمنی کرد سرکوب گردان، و هر کس که با او کینه توزی نمود، خوار و ذلیل گردان، و هر کس که حقش را نادیده گرفت و صدق و راستی­اش را انکار کرد و امرش را بی­ارزش شمرد و خواستار خاموشی یادش شد و سعی در خاموش ساختن نورش نمود، را نابود ساز.

خدایا، با نورش هر تاریکی را روشن گردان، و به وسیله او هر غمی را بزدا، و ترس در دل دشمنان را پیشاپیش او بفرست، و قلب را با او آرام گردان، و پیروزی در جنگ را به وسیله او برپا کن، و او را برپا خیزنده مورد امید، و جانشین برتر، و امام منتظر، و عادل آزموده شده قرار ده، و با او زمین را از عدل و داد پر کن، همان گونه که از ظلم و ستم پر شده باشد، و او را در آنچه بر عهده­اش گذاشتی، و جانشینش قرار دادی، و طلب رعایتش را نمودی، یاری کن؛ تا احکامش بالای هر احکامی جاری گردد، و با حقش هر گمراهی هدایت یابد. خدایا او را با چشمان خودت که خواب در آن­ها راه ندارد، نگاه دار، و او را با رکن خودت که نابود نمی­گردد، حفظ کن، و با عزتت که از بین نمی­رود عزیز گردان، و مرا در شمار او و جزء مددکارانش، و از یاران و یاوران وپایه­هایش، و شیعیان و پیروانش، قرار ده؛ و طعم خوشحالی او را بر من بچشان، و لباس شادی­اش را بر من بپوشان، و مرا به همراه او برای بیعت و تأکید پیمانش، بین رکن و مقام، و نزد خانه محترمت حاضر گردان، و ای پروردگار، توفیق انجام طاعت او، و زیستن در خدمت او، و ماندن در دولت او، و دوری از گناه در محضرش را به من عنایت کن؛ و ای پروردگار، اگر مرا قبل از ظهور او از دنیا بردی، پس به فضل و احسان و کرم و منت خود مرا از کسانی قرار ده که در رجعت او باز می­گردد، و در حکومتش سهیم می­شود، و در روزگاران او بهره­مند می­گردد، و زیر سایه بیرق او آرام می­گیرد، و در زمره او محشور می­گردند، و چشمانش به دیدن او روشن می­شود؛ به راستی تو داری فضل بزرگ، و بخشش دیرینه، و نیکی بزرگوارانه هستی. - . مصباح الزائر: 218 - 220 -

پس در مکان خود، دوازده رکعت نماز به جای آور و در آن هر چه دوست داری بخوان، و به حضرت علیه السلام هدیه کن، و در هر یک از دو رکعت، بعد از اینکه سلام نماز را دادی، تسبیحات حضرت زهراء علیها السلام را بخوان و بگو: خدایا، تو سلام هستی، و سلام از تو است، و درود و سلام به تو بر می­گردد؛ خدایا، ما را با سلامی از جانب خودت زنده بدار؛ خدایا، این رکعت­ها هدیه­ای از طرف من به ولیّ و پسر ولی­ّات، و پسر اولیائت، امام پسر امامان، و جانشین شایسته، حضرت حجت صاحب الزمان، است؛ پس بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و این هدیه را به او برسان، و بهترین آرزویم را به من عطا فرما، و امید من به تو و به فرستاده­ات می­باشد، درودهای تو بر او و بر همه خاندان او باد.

هنگامی که از خواندن نماز فارغ شدی، این دعا را بخوان که مشهور است و در زمان غیبت حضرت قائم علیه السلام خوانده می­شود؛ و آن دعا این است: خدایا، خودت را به من بشناسان، که اگر تو خودت را به من نشناسانی، فرستاده­ات را نخواهم شناخت؛ خدایا، فرستاده­ات را به من بشناسان، که اگر فرستاده­ات را به من نشناسانی، حجتت را نخواهم شناخت؛ خدایا، حجتت را به من بشناسان، که اگر حجتت را به من نشناسانی، از دین خود گمراه می­گردم؛ خدایا، مرا به مرگ جاهلیت نمیران، و قلبم را بعد از اینکه هدایت کردی، منحرف نگردان.

خدایا، همان طور که مرا به ولایت کسانی از عهده­داران امر تو بعد از فرستاده­ات که فرمانبرداری­ ایشان را بر من واجب ساختی، هدایت نمودی، تا اینکه ولایت امیرالمؤمنین علی فرزند ابی­طالب و حسن و حسین و علی و محمد و جعفر و موسی و علی و محمد و علی و حسن و حجت قائم مهدی - که درودهای تو بر همه آنان باد، - پذیرفتم؛

خدایا، پس مرا بر دین خودت استوار گردان، و در طاعتت بگمار، و قلبم را برای ولیّ امرت نرم گردان؛ مرا از آنچه آفریدگانت را با آن آزمودی، معاف دار؛ و مرا بر اطاعت از ولیّ امرت ثابت قدم گردان، همان کسی که از آفریدگانت پوشانده­ای، و او به اذن تو از آفریدگان غایب گشت، و فرمان تو را انتظار می­کشد؛ و تو دانای بدون یاد گرفتن به زمان سامان کار ولیّ­ات، در اجازه دادن به او برای آشکار نمودن امر خود، و پرده برداشتن از رازش، هستی؛ پس مرا بر آن شکیبا ساز، تا زود رسیدن آنچه را که دیر انداخته­ای، و دیر رسیدن آنچه را که زود قرار داده­ای، و برملا ساختن آنچه پوشانده­ای، و جستجوی آنچه کتمان ساخته­ای، را دوست نداشته باشم؛ و با تو در تدبیرت منازعه نکنم، و نگویم چرا و چگونه، و نگویم ولیّ امرت را چه شده است که ظهور نمی­کند، با اینکه زمین از ستم پر گشته است؛ و - بلکه - من همه امورم را به تو واگذار کنم.

خدایا، از تو می­خواهم ظهور ولیّ امرت را در حالی که امرش نافذ باشد، به من نشان دهی، و بدانم که حکومت واقعی، و قدرت و برهان، و حجت و خواست، و توان و نیرو تنها از آنِ تو است؛ پس آن را در مورد من و تمام مؤمنان به انجام رسان، تا به ولیّ امرت که درود خداوند بر او باد، نظاره کنیم، در حالی که گفتارش واضح، دلایلش روشن، هدایت کننده از گمراهی، شفا دهنده از نادانی، باشد؛ و محل­های حضور او را ای پروردگار، آشکار گردان و پایه هایش را تثبیت کن، و ما را از کسانی قرار ده که چشمانشان به دیدنش روشن می­گردد، و ما را به خدمت کردن به او برپا دار، و بر آیینش بمیران، و در زمره او محشور فرما.

خدایا، او را از شر تمامی آنچه خلق کردی و آفریدی و ایجاد کردی و پرورش دادی و تصویر نمودی، حفظ کن، و او را از پیش رو و از پشت سرش، و از سمت راست و چپش حفظ کن، با آن محافظتی که هر کس را با آن حفظ نمایی، تباه نگردد، و حرمت رسول و جانشین رسولت را، که بر او و خاندانش درود باد، به وسیله حفظ او رعایت فرما، و عمرش را طولانی گردان، و بر زمانش بیفزا، و او را بر آنچه گماشتی و طلب رعایتش را نمودی، یاری کن، و بزرگواری خودت را به او بیشتر کن؛ به راستی او امام هدایتگر و هدایت یافته، و برپا خاسته هدایت یافته، و پاک پرهیزکار، بی­آلایش و پاک، و خشنود و مورد پسند، و شکیبا و بسیار سپاسگذار و سختکوش است.

خدایا، یقین را به خاطر طول غیبت آن حضرت و قطع شدن اخبار او، از ما نگیر، و یاد و انتظار و ایمان به او و قوّت یقین در ظهورش، و دعای برای او، و درود بر او را از یاد ما نبر، تا غیبتش ما را از قیامش ناامید نگرداند، و باورمان به آن مانند باورمان به قیام رسولت، که درود تو بر او و بر خاندان او باد، و به آنچه از وحی و قرآن آورده است، باشد؛ و دل­هایمان را بر ایمان به او قوی گردان، تا ما در طریق هدایت و حجت بزرگ، و راه میانه، به دست او رهسپار گردانی، و ما را بر اطاعت از او قوی گردان، و بر همراهی­اش ثابت قدم دار، و ما را در گروه و یاری کنندگان و دوستان و خشنودان از کارش قرار ده، و آن را در زندگی و هنگام مرگمان از ما مگیر، تا ما را در حالی که نه شک کننده باشیم و نه عهد شکن و نه تردید کننده و نه تکذیب کننده، از دنیا ببری.

خدایا، فرج او را زودتر برسان، و او را با یاری خودت مورد تأیید قرار ده، و یاورانش را یاوری، و خوار کنندگانش را خوار ساز، هر کس را که با او دشمنی کند و او را تکذیب نماید، هلاک گردان؛ و حق را با او ظاهر ساز، و ستم را محو گردان، و به وسیله او بندگان مؤمن خود را از خوار شدن نجات ده، و سرزمین­هایت را زنده گردان، و ستمگران و کفار را بکش، و سرهای گمراهی را با او بشکن، و ستمگران و کفار را با او ذلیل گردان، و منافقان و عهد شکنان و تمامی مخالفان و کافران را در کرانه­های شرق­ و غرب­ و خشکی و دشت و کوه­های زمین، هلاک گردان؛ تا سرزمینی احدی از آنان را فرو نگذاری، و آثاری را برای آنها بر جای ننهی؛ خدایا، سرزمین­هایت را از وجود آنها پاک گردان، و سینه­های بندگانت را از آنها شفا بخش، و به وسیله او آنچه از دینت نابود گشته است را زنده گردان، و آنچه از احکامت تغییر یافته و از سنتت دگرگون گشته است را اصلاح گردان، تا دینت به او و به دستان او تر و تازه و جدید و صحیح شود وو هیچ انحراف و بدعتی با آن به وجود نیاید، تا با عدالت او آتش­های کافران را خاموش گردانی؛ او بنده­ای است که برای خودت برگزیده­ای، و برای همراهی دینت به او راضی گشته، و با دانش خود، او را انتخاب نموده­ای، و از گناهان نگاه داشته­، و از کاستی­ها برکنار ساخته­ای، (و بر عالم غیب آشنایش نموده­ای،) و بر او نعمت بخشیده، و از پلیدی پاک نموده، و از آلودگی وارسته گردانده­ای.

خدایا، بر او و بر پدران او، که امامان پاک هستند، و بر شیعیان برگزیده­اش، درود فرست؛ و آنها را به روزهایی که آرزویش را دارند برسان، و این زیارت را از طرف ما، وارسته از هر شک و شبهه و ریا و دو رویی، قرار ده؛ تا به واسطه آن جز تو را نخواهیم، و جز روی تو را طلب نکنیم.

خدایا، ما از نبود پیامبرمان و غیبت اماممان و سختی روزگار بر ما و وقوع فتنه­ها علیه ما، و همدستی دشمنان، و زیاد بودن دشمنان و کمی تعداد خودمان، به درگاه تو شکایت می­کنیم؛ خدایا، پس آنها را با فتحی از جانب خودت که زودتر برسانی، و یاری از سوی خودت که با شکوه گردانی، و امام دادگری که آشکار نمایی، از ما برطرف ساز؛ ای خدای حق، بپذیر.

خدایا، از تو می­خواهیم به ولیّ­ات اذن دهی عدالت تو را در بین بندگانت آشکار سازد، و دشمنانت را در سرزمین­هایت به قتل رساند، تا برای ظلم و ستم پایه و اساسی نماند، جز آنکه شکسته باشی، و باقیمانده­ای نماند، جز آنکه نابود کرده باشی، و قدرتی نماند جز اینکه سست و ضعیف نموده، و رکنی نماند، جز اینکه ویران ساخته باشی، و لبه شمشیری نماند، جز اینکه کند ساخته، و سلاحی نماند جز اینکه خوار کرده باشی، و پرچمی نماند جز اینکه واژگونش نموده باشی، و انسان شجاعی نماند جز اینکه به قتل رسانده باشی، و لشگری نماند جز اینکه رسوا ساخته باشی؛ پروردگارا، آنها را به سنگ محکم، و شمشیر برّنده و خشم خود که از قوم گنهکارن برنمی­گردانی، نابود ساز؛ و دشمنان خود و دشمنان ولیّ­ات و دشمنان پیامبرت - که درودهای تو بر او و بر خاندان او باد، - را با دستان ولی­ّات و بندگان مؤمن خود عذاب کن .

خدایا، ولیّ و حجتت در زمین را در برابر وحشت دشمنان، و کینه کسانی که قصد او را نموده­اند، بسنده باش؛ و با هر کس که درباره او نیرنگ می­کند، مکر بنما؛ و پیشامد بد را برای کسانی که قصد بدی رساندن به او را دارند، قرار ده؛ و ریشه­شان را از او قطع کن، و ترس و وحشت از او را در دل­هایشان بینداز، و گام­هایشان را بلغزان، و به مرگ ناگهانی دچارشان کن، و عذاب خود را برای آنها شدید کن، و در بین بندگانت رسواشان ساز، و در سرزمین­هایت بر آنها لعنت فرست، و در قعر آتش دوزخ ساکن گردان، و شدیدترین عذاب را برای آنها فرو فرست، و در آتش بیفکن، و قبرهای مردگانشان را از آتش پر کن، و داغ­ترین آتش را به آنها برسان، که آنها نماز را تباه ساختند، و دنباله رو شهوت­هایشان گشتند، و بندگانت را گمراه ساختند، و سرزمین­هایت را ویران نمودند.

خدایا، به واسطه ولیّ­ات قرآن را زنده بدار، و نورش را تا همیشه که هیچ شب و تاریکی در آن نباشد، به ما بنمایان؛ و به وسیله او دل­های مرده را زنده کن، و سینه­های دردمند را شفا بخش، و به وسیله او خواسته­های مختلف را به سوی حق گرد آور، و حدود به تعطیلی کشانده شده و احکام مهمل واقع شده را به وسیله او برپا دار، تا اینکه هیچ حقی نماند جز آنکه ظاهر گردد، و عدالتی نماند جز آنکه روشن شود؛ و ما را ای پروردگار، از یاران او، و قوی کنندگان حکومت او، و فرمانبرداران امر او، و خشنود شوندگان از کار او، و تسلیم شدگان در برابر احکام او، و از کسانی که نیازی به تقیّه از آفریدگانت نداشته باشد، قرار ده.

و تو ای پروردگار، کسی هستی که سختی را برطرف می­کنی، و به درمانده آن هنگام که تو را فرا بخواند پاسخ می­دهی، و از گرفتاری بزرگ نجات می­بخشی؛ پس سختی را از ولیّ­ات برطرف کن، و همان گونه که برای او وعده داده­ای، او را جانشین در زمین قرار ده.

خدایا، مرا از بدخواهان خاندان محمد علیهم السلام قرار مده، و مرا از دشمنان خاندان محمد علیهم السلام قرار مده، و مرا از کینه و خشم گیرندگان نسبت به محمد و خاندان محمد علیهم السلام قرار مده، که من از آن به تو پناه می­برم، پس مرا پناه ده، و از تو امان می­خواهم، پس مرا در امان خود گیر؛ خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و به خاطر آنان مرا نزد خودت از رستگاران در دنیا و آخرت، و از نزدیکی­یافتگان قرار ده؛ بپذیر، ای پروردگار جهانیان. - . مصباح الزائز: 220 - 223 -

زیارت دیگری برای حضرت علیه السلام وجود دارد که به ندبه معروف است و آن از ناحیه پاک حضرت علیه السلام به ابو جعفر محمد پسر عبدالله حمیری رسیده و او دستور داده است که در سرداب مقدّس خوانده شود؛ که این است:

به نام خداوند بخشنده مهربان؛ نه خود در امر او فکر می­کنند و نه از اولیای او می­پذیرند، این حکمتی رسا است، ولی کسانی را که ایمان نمی­آورند، بیم دادن سودی نمی­رساند؛ سلام بر ما و بر بندگان شایسته خدا، سلام بر آل یاسین، آن همان فضلیت روشن است، و خداوند برای کسی که او را به راه راست هدایت می­کند، دارای فضلیت بزرگ است؛ ای آل یاسین، خداوند خلافتش، و دانش محل جریان امرش در آنچه قضا و مقدّر نموده و حتمی ساخته است، و در ملکوت خود آن را اراده نموده است را به شما واگذار نموده است، و پرده را برای شما کنار زده است، و شما ذخیره­ها و گواهان و دانشمندان و امانتداران و رهبران بندگان و بزرگان شهرها و برپا دارندگان احکام و درهای ایمان و از نسل پیامبران و برگزیده فرستادگان و خانواده انسان برگزیده پروردگار جهانیان هستید، و خداوند بخشش­های نیکو را برای شما مقدّر نمود، و آن را نافذ و حتمی و همراه همیشگی شما قرار داد، و ما از خود چیزی نداریم، جز اینکه شما وسیله آن و راه دستیابی به آن هستید، خیر خواهی خداوند به دوستان شما همان نعمت الهی است و انتقام او از دشمنانتان، همان خشم و کیفر است؛ از این رو هیچ نجات و پناهی، و هیچ راه گریزی جز شما ای چشمان نظاره­گر خداوند، و دارندگان معرفت او، و جایگاه­های توحیدش در زمین و آسمان، وجود ندارد؛ و تو ای سرور من و ای حجت و باقی گذاشته شده خداوند، کمال نعمت خدا، و وارث پیامبران و جانشینان او هستی؛ همان کسی که در روزگار خویش ایشان را (به عنوان خلیفه خداوند) درک کرده ایم و شما صاحب رجعتی هستی که طبق وعده پروردگار ما محقق است همان رجعتی که دولت حق در آن تشکیل میشود و فرج ما در آن است و یاری پروردگار و عزت ما در آن متحقق میشود.

سلام بر تو ای پرچمِ بلندِ افراشته، و ای دانشِ ریزان، و ای فریادرس و رحمتِ گسترده، و این وعده ای غیر قابل دروغ پنداشتن است؛ سلام بر تو ای صاحب بینایی و شنوایی، همان کسی که میثاق­هایش به چشم خدا است، و عهدهایش در دست خدا، و فرمانروایی­اش به قدرت خدا است؛ تو آن حکیمی هستی که خشم او را به شتاب، و بخشنده­ای که محافظه کاری او را به بخل وا نمی­دارد، و دانشمندی که تعصب او را نادان نمی­گرداند، مجاهدت تو در راه خدا دقیقاً همان خواست خدا است، و مبارزه تو در راه خدا دقیقاً همان انتقام گرفتن او است، و شکیبایی تو در راه خدا دقیقاً همان بردباری خدا است، و سپاسگزاری تو برای خداوند دقیقاً همان فزونی دادن و رحمت خدا است.

سلام بر تو ای کسی که به وسیله خداوند محافظت شده­ای، همان کسی که خداوند نور و روشنایی روبرو و پشت سر و طرف راست و طرف چپ و بالا و پایین او است؛ سلام بر تو ای کسی که نور گوش و دیده­اش در قدرت خداوند ذخیره شده است؛ سلام بر تو ای وعده خدا که خود آن را تعهّد کرده است؛ سلام بر تو ای میثاق خداوند که بر آن پیمان گرفته و استوارش ساخته است؛ سلام بر تو ای دعوت کننده به سوی خدا و استوار کننده دین او؛ سلام بر تو ای جانشین خدا و یاری کننده حق او؛ سلام بر تو ای حجّت خدا و دلیل اراده او، سلام بر تو ای تلاوت کننده کتاب خدا و تفسیر کننده آن، سلام بر تو در تمام لحظه های شب و ساعت های روز، سلام بر تو ای باقی نهاده خدا در زمین، سلام بر تو آنگاه که می ایستی، و آنگاه که می نشینی، سلام بر تو آنگاه که - قرآن را - می خوانی و تبیین می کنی، سلام بر تو آنگاه که نماز می گزاری و قنوت می خوانی، سلام بر تو آنگاه که رکوع و سجود می آوری، سلام بر تو هنگامی که استعاذه می­خوانی و تسبیح می­گویی، سلام بر تو آنگاه که «لا اله الا الله» و «الله اکبر» می گویی، سلام بر تو آنگاه که - خدا را - می ستایی و آمرزش می خواهی، سلام بر تو آنگاه که که خدا را ستوده و مدح می­کنی، سلام بر تو آن هنگام که شب می­کنی، و آن هنگام شب را به صبح می­رسانی .

سلام بر تو در شب آنگاه که - تاریکی اش گیتی را - فرو پوشد، و در روز آنگاه که روشنایی اش آشکار گردد، سلام بر تو در آخرت و در دنیا، سلام بر شما ای حجت­های خداوند، و دعوت کنندگان و هدایتگران و حامیان و رهبران و امامان و پیشوایان و سروران ما؛ سلام بر شما، شما نور ما و مایه مباهات ما در وقت نماز، و دستاویز ما برای دعا و نماز و روزه و طلب آمرزش و سایر اعمالمان هستید؛ سلام بر تو ای امامِ امان یافته، سلام بر تو ای امام آرزو شده، با همه سلام­های جامع و فراگیر بر تو سلام باد.

ای مولای من، تو را گواه می گیرم که من شهادت می دهم: خدایی جز الله نیست و او یکتای بی همتا است، و حضرت محمّد، بنده و فرستاده او است و محبوبی جز او و خاندانش نیست؛ *و امیرالمؤمنین - علی - حجّت او است، و حسن حجّت او است، و حسین حجّت او است، و علیّ فرزند حسین حجّت او است، و محمّد فرزند علی حجّت او است، و جعفر فرزند محمّد حجّت او است، و موسی فرزند جعفر حجّت او است، و علی فرزند موسی حجّت او است، و محمّد فرزند علی حجّت او است، و علی فرزند محمّد حجّت او است، و حسن فرزند علی حجّت او است، و شهادت می دهم که تو حجّت خدا هستی، و پیامبران، دعوت کننده و مایه هدایت و کمال یافتن شما هستند، اول و آخر و پایان آن، شما هستید؛ و گواهی می­دهم که بازگشت شما - به این دنیا قبل از قیامت - راست است و هیچ تردیدی در آن نیست، کسی که قبلاً ایمان نیاورده یا خیری در ایمان آوردن خود به دست نیاورده، ایمان آوردنش سود نمی بخشد. و گواهی می دهم که مرگ راست است، و آمدن دو فرشته پرسشگر - در گور - راست است، و از نو زنده شدن راست است، و برانگیخته شدن راست است، و - پل - صراط راست است، و در کمین گاه بودن خدا راست است، و ترازوی اعمال راست است، و رستاخیز راست است، و حسابرسی کردارها راست است، و بهشت و دوزخ راست است، پاداش به آن دو حق است، و نوید و هشدار به آن دو راست است، و اینکه شما برای شفاعت شایسته هستید، که نه باز می­گردانده میشوید و نه کسی از شما پیشی میگیرد، و شما به خواست و فرمان خدا عمل می­کنید، و برای خداوند رحمت و کلمه والا است، و خوبی و حجت پر نعمت خداوند به دست اوست، او آدمیان و پریان را آفرید تا او را عبادت کنند، و از بندگانش، عبادتش را خواست، پس عده­ای بدبخت و عده­ای سعادتمند هستند، کسی که با شما مخالفت کند بدبخت است، و کسی که از شما فرمانبرداری نماید، خوشبخت و سعادتمند است.

و تو ای مولای من، بر آن چه تو را بر آن شاهد گرفتم گواه باش، تو آن را نزد خود نگاه می­داری و آن را برای من حفظ می­کنی، و من بر آن گواه می­میرم و بر آن محشور می­شوم و با این گواهی (در مقابل خداوند) خواهم ایستاد در حالی که دوستدار شما و بیزار از دشمن شما هستم و دشمن میدارم کسی را که از شما نفرت دارد و محبت دارم به کسی که شما او را دوست دارید. حق همان است که شما آن را پسندیده باشید، و باطل همان که شما از آن ناخشنود شوید، تنها آنچه شما فرمان داده اید، شایسته است، و آنچه نهی فرموده اید، ناپسند است، و قضا و قدر حتمی آن است که خواست شما به آن اختصاص یافته است، و هر آنچه که سنت شما به آن اختصاص نیافته است، نابود شدنی است.

پس هیچ خدایی جز الله نیست، او یگانه است و هیچ شریکی ندارد، محمد، بنده و فرستاده او است، علی امیر مؤمنان و حجّت او است، و حسن حجّت او است، و حسین حجّت او است، و علیّ حجّت او است، و محمّد حجّت او است، و جعفر حجّت او است، و موسی حجّت او است، و علیّ حجّت او است، و محمّد حجّت او است، و علی حجّت او است، و حسن حجّت او است، و شهادت می دهم که تو حجّت خدا هستی، و شما حجت­ها و برهان­های خداوند هستید؛ ای مولای من، از بیعتی که خداوند از من گرفته است، که آن همان مبارزه در راه خدا است که با آن جان­های مؤمنان را خریده است، شادمان هستم؛ پس دل من به خداوند یکتای بی­همتا و به فرستاده او، و به امیر المؤمنین، و به شما ای مولای من، از نخستین تا واپسین شما ایمان دارد؛ و یاری من همواره برای شما آماده، و دوستی من برای شما از روی اخلاص است؛ و بیزاری­ام از دشمنان شما، یعنی اهل خشم و جدال، ثابت و همیشگی است، برای خونخواهی شما من دوستدار تنها هستم، و خداوند معبود راستین، مرا برای آن بگمارد، خدایا اجابت کن، خدایا اجابت کن، من در آنچه در آن به تو نزدیک گشتم و متوسل شدم، جز تو چه کسی را دارم؟ تو مرا محافظت می­کنی از آنچه به واسطه­اش به تو تقرّب جستم، ای پناه و آبرو و برکت خداوند، مرا بی نیاز گردان و به خودت نزدیک کن، مرا دریاب، و به خودت متصل گردان و از خودت جدا مکن.

خدایا، توسّل و تقرّب من به تو به واسطه آنها است؛ خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و مرا به آنان متصل گردان، و از آنان جدا مکن، به واسطه حجت خودت مرا حفظ کن؛ درود و سلام تو بر آل یاسین باد؛ مولای من، تو مایه مباهات نزد خداوند، که پروردگار تو و پروردگار من است، هستی؛ که به راستی او ستوده گرامی است. خدایا، به نامت که او را از آن آفریدی و در تو مستقر گشت، و او هرگز از تو به چیز دیگری بیرون نمی­رود، ای ایجاد شدن، ای ایجاد کننده، ای والا مرتبه، ای پاک و منزّه گشته، ای مهربانی کننده، ای دلسوز، از تو می­خواهم همان گونه که او را لطیف آفریدی، بر محمد پیامبر رحمت تو، و کلمه نور تو، و پدر هدایتگران به رحمت تو است، درود فرستی؛ و قلبم را با نور یقین، و سینه­ام را با نور ایمان، و اندیشه­ام را با نور ثبات، و اراده­ام را با نور توفیق، و هوشیاری­ام را با نور دانش، و نیرویم را با نور عمل، و زبانم را با نور راستی، و دینم را با نور بصیرت از جانب خودت، و دیده­ام را با نور روشنایی، و گوشم را با نور شنیدن حکمت، و دوستی­ام را با نور دوستی با محمد و خاندان محمد علیهم السلام، و جانم را با نور بیزاری از دشمنان محمد و دشمنان خاندان محمد پر کن، تا در حالی تو را دیدار کنم که به عهد و میثاق خود وفا کرده باشم؛ و ای سرپرست و ای ستوده، رحمتت مرا در بر گیرد. دعایم در منظر دید آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم است و تو ای حجت خدا دعایم را میشنوی پس تو سبب های اجابت دعایم را فراهم کن، تا به آن چنگ آویزم؛ شنوایی و خشنودی من همراه تو، همراه تو، همراه تو است، ای بزرگوار. - . مصباح الزائر: 223 - 225 -

**[ترجمه]

قَالَ أَبُو عَلِیٍّ الْحَسَنُ بْنُ أَشْنَاسَ وَ أَخْبَرَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ الدَّعْجَلِیُّ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو الْحُسَیْنِ حَمْزَهُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ شَبِیبٍ قَالَ عَرَّفَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ أَحْمَدُ بْنُ إِبْرَاهِیمَ قَالَ: شَکَوْتُ إِلَی أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عُثْمَانَ شَوْقِی إِلَی رُؤْیَهِ مَوْلَانَا علیه السلام فَقَالَ لِی مَعَ الشَّوْقِ تَشْتَهِی أَنْ تَرَاهُ فَقُلْتُ لَهُ نَعَمْ فَقَالَ لِی شَکَرَ اللَّهُ لَکَ شَوْقَکَ وَ أَرَاکَ وَجْهَهُ فِی یُسْرٍ وَ عَافِیَهٍ لَا تَلْتَمِسْ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَنْ تَرَاهُ فَإِنَّ أَیَّامَ الْغَیْبَهِ تَشْتَاقُ إِلَیْهِ وَ لَا تَسْأَلِ الِاجْتِمَاعَ مَعَهُ إِنَّهَا عَزَائِمُ اللَّهِ وَ التَّسْلِیمُ لَهَا أَوْلَی وَ لَکِنْ تَوَجَّهْ إِلَیْهِ بِالزِّیَارَهِ وَ أَمَّا کَیْفَ یَعْمَلُ وَ مَا أَمْلَاهُ عِنْدَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ فَانْسَخُوهُ مِنْ عِنْدِهِ وَ هُوَ التَّوَجُّهُ إِلَی الصَّاحِبِ بِالزِّیَارَهِ بَعْدَ صَلَاهِ اثْنَتَیْ عَشْرَهَ رَکْعَهً تَقْرَأُ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فِی جَمِیعِهَا رَکْعَتَیْنِ رَکْعَتَیْنِ ثُمَّ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ تَقُولُ قَوْلَ اللَّهِ جَلَّ اسْمُهُ- سَلَامٌ عَلَی آلِ یَاسِینَ ذَلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْمُبِینُ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ إِمَامُهُ مَنْ یَهْدِیهِ صِرَاطَهُ الْمُسْتَقِیمَ وَ قَدْ آتَاکُمُ اللَّهُ خِلَافَتَهُ یَا آلَ یَاسِینَ وَ ذَکَرْنَا فِی الزِّیَارَهِ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ (1).

**[ترجمه]و دعا را تا آخر آنچه گذشت ادامه داد. نویسنده المزار الکبیر - که رحمت خداوند بر او باد، - سپس گفته است: این ذکری است برای توجه به سوی حضرت حجت، صاحب الزمان علیه السلام در زیارت ایشان که بعد از دوازده رکعت نماز است. - . المزار الکبیر: 188 -

احمد پسر ابراهیم گفت: به ابوجعفر محمد پسر عثمان از اشتیاقم برای دیدن مولایمان علیه السلام شکایت کردم و او به من گفت: آیا با وجود شور و اشتیاق، خواستار دیدن او - نیز - هستی؟ گفتم: بله؛ گفت: خداوند به شور و اشتیاق تو پاداش نیک دهد و چهره او را در آسانی و عافیت به تو نمایان سازد، ای ابا عبدالله، اصرار مکن که او را ببینی؛ چون روزهای غیبت نیز (مانند تو) مشتاق آن حضرت هستند و بودن در کنارش را طلب نکن؛ چون غیبت از اراده­های بزرگ خدا است، و تسلیم در برابر خواست خدا شایسته­تر می­باشد؛ اما با زیارت به سوی او روی آور؛ اما همان گونه عمل کنید که محمد پسر علی عمل میکرد و حضرت به او املاء کرده بود؛ از متنی که پیش او وجود دارد، نسخه­برداری کنید و آن، توجه به سوی صاحب الزمان با زیارت، بعد از نماز دوازده رکعتی است که دو رکعت دو رکعت به جای می­آوری و در همه آنها که دو رکعتی هستند، «قل هو الله أحد» را می­خوانی، و سپس بر محمد و خاندان او درود می­فرستی و کلام خداوند بزرگ را می­گویی که فرموده است: سلام بر آل یاسین، آن همان فضیلت روشن از جانب خدا است، و خداوند صاحب فضیلت بزرگ است، و امام او کسی است که او را به راه مستقیم هدایت می­کند؛ ای آل یاسین، همانا خداوند خلافتش را بر عهده شما نهاد؛ - که ما در زیارت بیان کردیم؛ - و خداوند بر پیشوایمان حضرت محمد و خاندان پاک او درود فرستد. - . المزار الکبیر: 194 -

**[ترجمه]

و لعله أشار بقوله و ذکرنا فی الزیاره إلی أنه یتلو بعد ذلک زیاره الندبه کما مر فظهر من هذا الخبر أن الصلاه قبل الزیاره و أنها اثنتا عشره رکعه.

ثُمَّ قَالَ السَّیِّدُ رَحِمَهُ اللَّهُ زِیَارَهٌ أُخْرَی لَهُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ: تُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ وَ تَقُولُ بَعْدَهُمَا سَلَامُ اللَّهِ الْکَامِلُ التَّامُّ الشَّامِلُ الْعَامُّ وَ صَلَوَاتُهُ وَ بَرَکَاتُهُ الدَّائِمَهُ عَلَی حُجَّهِ اللَّهِ وَ وَلِیِّهِ فِی أَرْضِهِ وَ بِلَادِهِ وَ خَلِیفَتِهِ فِی خَلْقِهِ وَ عِبَادِهِ وَ سُلَالَهِ النُّبُوَّهِ وَ بَقِیَّهِ الْعِتْرَهِ وَ الصَّفْوَهِ صَاحِبِ الزَّمَانِ وَ مُظْهِرِ الْإِیمَانِ وَ مُعْلِنِ أَحْکَامِ الْقُرْآنِ وَ مُطَهِّرِ الْأَرْضِ وَ نَاشِرِ الْعَدْلِ فِی الطُّولِ وَ الْعَرْضِ وَ الْحُجَّهِ الْقَائِمِ الْمَهْدِیِّ الْإِمَامِ الْمُنْتَظَرِ الْمَرْضِیِّ الطَّاهِرِ ابْنِ الْأَئِمَّهِ الْمَعْصُومِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عِلْمِ النَّبِیِّینَ وَ مُسْتَوْدَعَ حُکْمِ الْوَصِیِّینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عِصْمَهَ الدِّینِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مُعِزَّ الْمُؤْمِنِینَ الْمُسْتَضْعَفِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ

ص: 97

یَا مُذِلَّ الْکَافِرِینَ الْمُتَکَبِّرِینَ.

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ صَاحِبَ الزَّمَانِ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ فَاطِمَهَ الزَّهْرَاءِ سَیِّدَهِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْأَئِمَّهِ الْحُجَجِ عَلَی الْخَلْقِ أَجْمَعِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ سَلَامَ مُخْلِصٍ لَکَ فِی الْوَلَاءِ أَشْهَدُ أَنَّکَ الْإِمَامُ الْمَهْدِیُّ قَوْلًا وَ فِعْلًا وَ أَنَّکَ الَّذِی تَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا عَجَّلَ اللَّهُ فَرَجَکَ وَ سَهَّلَ مَخْرَجَکَ وَ قَرَّبَ زَمَانَکَ وَ کَثَّرَ أَنْصَارَکَ وَ أَعْوَانَکَ وَ أَنْجَزَ لَکَ وَعْدَکَ فَهُوَ أَصْدَقُ الْقَائِلِینَ وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّهً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ یَا مَوْلَایَ حَاجَتِی کَذَا وَ کَذَا فَاشْفَعْ لِی إِلَی رَبِّکَ فِی نَجَاحِهَا وَ ادْعُ بِمَا أَحْبَبْتَ وَ تَنْصَرِفُ وَ لَا تُحَوِّلْ وَجْهَکَ حَتَّی تَخْرُجَ مِنَ الْبَابِ (1).

**[ترجمه]شاید با عبارت: «ما در زیارت بیان کردیم»،

اشاره به این دارد که بعد از آن، زیارت ندبه را آن گونه که بیان شد، بخواند؛ و از این روایت روشن گشت که نماز قبل از زیارت، و دوازده رکعت است.

سپس سید - که رحمت خداوند بر او باد، - گفته است: زیارت دیگری نیز برای حضرت علیه السلام وجود دارد که دو رکعت نماز می­خوانی و بعد از آن می­گویی: سلام و درود کامل و تام، فراگیر و جامع خداوند، و درودها و برکت­های همیشگی او بر حجت و ولیّ خدا در زمین و شهرهایش، و جانشین او در میان آفریدگان و بندگانش، نسل نبوّت، و باقیمانده عترت و برگزیدگان از جانب خدا، صاحب الزمان، آشکار کننده ایمان، و بیان کننده احکام قرآن، پاک گرداننده زمین، و گستراننده عدالت در طول و عرض آن، و حجت برپا خیزنده، مهدی، امام منتظر خشنود از خدا، پاک و فرزند امامان معصوم باد. سلام بر تو ای وارث دانش پیامبران، و امانتدار حکمت­های جانشینان، سلام بر تو ای دستاویز دین، سلام بر تو ای عزت بخش مؤمنان به ضعف کشانده شده، سلام بر تو ای خوار کننده کافران سرکش.

سلام بر تو ای مولای من صاحب الزمان، ای پسر رسول خدا، سلام بر تو ای پسر امیرالمؤمنین، سلام بر تو ای پسر فاطمه زهرا، سرور زنان عالم، سلام بر تو ای پسر امامان که حجت بر تمامی آفریدگان هستند، سلام بر تو ای مولای من، سلام کسی که در ولایت به تو اخلاص دارد، گواهی می­دهم که تو در گفتار و کردار امام هدایت یافته هستی، و تو کسی هستی که زمین را از عدل و داد پر می­کنی، خداوند فرج تو را زودتر برساند، و بیرون آمدن تو را آسان گرداند، و زمان تو را نزدیک نماید، و یاران و همراهانت را زیاد گرداند، و وعده­ات را به انجام رساند، که او صادق­ترین گویندگان است - که فرموده است: - «و خواستیم بر کسانی که در آن سرزمین فرو دست شده بودند، منّت نهیم و آنان را پیشوایان [مردم] گردانیم، و ایشان را وارث [زمین] کنیم.» ای مولای من، حاجتم چنین و چنان است، پس در نزد پروردگارت برای برآورده شدن آن وساطت کن. بعد از آن به دلخواه دعا کن و برگرد، و تا بیرون آمدن از در، صورت خود را برنگردان. - . مصباح الزائر: 225 - 226 -

**[ترجمه]

سیأتی سند هذه الزیاره فی باب رقاع الحوائج و فیه أنه یقرأ فی الرکعه الأولی بعد الفاتحه سوره إنا فتحنا و فی الثانیه إذا جاء نصر الله.

زِیَارَهٌ أُخْرَی لَهُ علیه السلام قَدْ تَقَدَّمَ ذِکْرُ الِاسْتِئْذَانِ فِی أَوَّلِ زِیَارَتِهِ علیه السلام فَأَغْنَی ذَلِکَ عَنِ الْإِعَادَهِ فِی کُلِّ زِیَارَهٍ: فَإِذَا دَخَلْتَ بَعْدَ الْإِذْنِ فَقُلِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا خَلِیفَهَ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ وَ خَلِیفَهَ رَسُولِهِ وَ آبَائِهِ الْأَئِمَّهِ الْمَعْصُومِینَ الْمَهْدِیِّینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حَافِظَ أَسْرَارِ رَبِّ الْعَالَمِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عِلْمِ الْمُرْسَلِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّهَ اللَّهِ مِنَ الصَّفْوَهِ الْمُنْتَجَبِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْأَنْوَارِ الزَّاهِرَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْأَشْبَاحِ الْبَاهِرَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الصُّوَرِ النَّیِّرَهِ الطَّاهِرَهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ کَنْزِ الْعُلُومِ الْإِلَهِیَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حَافِظَ مَکْنُونِ الْأَسْرَارِ الرَّبَّانِیَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَنْ خَضَعَتْ لَهُ الْأَنْوَارُ الْمَجْدِیَّهُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَابَ اللَّهِ الَّذِی لَا یُؤْتَی إِلَّا مِنْهُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا سَبِیلَ اللَّهِ الَّذِی مَنْ سَلَکَ غَیْرَهُ هَلَکَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حِجَابَ اللَّهِ الْأَزَلِیِّ الْقَدِیمِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ شَجَرَهِ طُوبَی وَ سِدْرَهِ الْمُنْتَهَی السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا نُورَ اللَّهِ الَّذِی لَا یُطْفَی السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ اللَّهِ الَّتِی

ص: 98

لَا تَخْفَی السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا لِسَانَ اللَّهِ الْمُعَبِّرَ عَنْهُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَجْهَ اللَّهِ الْمُتَقَلِّبَ بَیْنَ أَظْهُرِ عِبَادِهِ سَلَامَ مَنْ عَرَفَکَ بِمَا تَعَرَّفْتَ بِهِ إِلَیْهِ وَ نَعَتَکَ بِبَعْضِ نُعُوتِکَ الَّتِی أَنْتَ أَهْلُهَا وَ فَوْقُهَا.

أَشْهَدُ أَنَّکَ الْحُجَّهُ عَلَی مَنْ مَضَی وَ مَنْ بَقِیَ وَ أَنَّ حِزْبَکَ هُمُ الْغَالِبُونَ وَ أَوْلِیَاءَکَ هُمُ الْفَائِزُونَ وَ أَعْدَاءَکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ وَ أَنَّکَ حَائِزُ کُلِّ عِلْمٍ وَ فَاتِقُ کُلِّ رَتْقٍ وَ مُحَقِّقُ کُلِّ حَقٍّ وَ مُبْطِلُ کُلِّ بَاطِلٍ وَ سَابِقٌ لَا یُلْحَقُ رَضِیتُ بِکَ یَا مَوْلَایَ إِمَاماً وَ هَادِیاً وَ وَلِیّاً وَ مُرْشِداً لَا أَبْتَغِی بِکَ بَدَلًا وَ لَا أَتَّخِذُ مِنْ دُونِکَ وَلِیّاً وَ أَنَّکَ الْحَقُّ الثَّابِتُ الَّذِی لَا رَیْبَ فِیهِ لَا أَرْتَابُ وَ لَا أَغْتَابُ لِأَمَدِ الْغَیْبَهِ وَ لَا أَتَحَیَّرُ لِطُولِ الْمُدَّهِ وَ أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ بِکَ حَقٌّ وَ نُصْرَتَهُ لِدِینِهِ بِکَ صِدْقٌ طُوبَی لِمَنْ سَعِدَ بِوَلَایَتِکَ وَ وَیْلٌ لِمَنْ شَقِیَ بِجُحُودِکَ وَ أَنْتَ الشَّافِعُ الْمُطَاعُ الَّذِی لَا یُدَافَعُ ذَخَرَکَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ لِنُصْرَهِ الدِّینِ وَ إِعْزَازِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الِانْتِقَامِ مِنَ الْجَاحِدِینَ الْأَعْمَالُ مَوْقُوفَهٌ عَلَی وَلَایَتِکَ وَ الْأَقْوَالُ مُعْتَبَرَهٌ بِإِمَامَتِکَ مَنْ جَاءَ بِوَلَایَتِکَ وَ اعْتَرَفَ بِإِمَامَتِکَ قُبِلَتْ أَعْمَالُهُ وَ صُدِّقَتْ أَقْوَالُهُ وَ تُضَاعَفُ لَهُ الْحَسَنَاتُ وَ تُمْحَی عَنْهُ السَّیِّئَاتُ وَ مَنْ زَلَّ عَنْ مَعْرِفَتِکَ وَ اسْتَبْدَلَ بِکَ غَیْرَکَ أَکَبَّهُ اللَّهُ عَلَی مَنْخِرَیْهِ فِی النَّارِ وَ لَمْ یَقْبَلْ لَهُ عَمَلًا وَ لَمْ یُقِمْ لَهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَزْناً.

أَشْهَدُ یَا مَوْلَایَ أَنَّ مَقَالِی ظَاهِرُهُ کَبَاطِنِهِ وَ سِرُّهُ کَعَلَانِیَتِهِ وَ أَنْتَ الشَّاهِدُ عَلَیَّ بِذَلِکَ وَ هُوَ عَهْدِی إِلَیْکَ وَ مِیثَاقِی الْمَعْهُودُ لَدَیْکَ إِذْ أَنْتَ نِظَامُ الدِّینِ وَ عِزُّ الْمُوَحِّدِینَ وَ یَعْسُوبُ الْمُتَّقِینَ وَ بِذَلِکَ أَمَرَنِی فِیکَ رَبُّ الْعَالَمِینَ.

فَلَوْ تَطَاوَلَتِ الدُّهُورُ وَ تَمَادَتِ الْأَعْصَارُ لَمْ أَزْدَدْ بِکَ إِلَّا یَقِیناً وَ لَکَ إِلَّا حُبّاً وَ عَلَیْکَ إِلَّا اعْتِمَاداً وَ لِظُهُورِکَ إِلَّا تَوَقُّعاً وَ مُرَابَطَهً بِنَفْسِی وَ مَالِی وَ جَمِیعِ مَا أَنْعَمَ بِهِ عَلَیَّ رَبِّی فَإِنْ أَدْرَکْتُ أَیَّامَکَ الزَّاهِرَهَ وَ أَعْلَامَکَ الظَّاهِرَهَ وَ دَوْلَتَکَ الْقَاهِرَهَ فَعَبْدٌ مِنْ عَبِیدِکَ مُعْتَرِفٌ بِحَقِّکَ مُتَصَرِّفٌ بَیْنَ أَمْرِکَ وَ نَهْیِکَ أَرْجُو

ص: 99

بِطَاعَتِکَ الشَّهَادَهَ بَیْنَ یَدَیْکَ وَ بِوَلَایَتِکَ السَّعَادَهَ فِیمَا لَدَیْکَ وَ إِنْ أَدْرَکَنِیَ الْمَوْتُ قَبْلَ ظُهُورِکَ فَأَتَوَسَّلُ بِکَ إِلَی اللَّهِ سُبْحَانَهُ أَنْ یُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ یَجْعَلَ لِی کَرَّهً فِی ظُهُورِکَ وَ رَجْعَهً فِی أَیَّامِکَ لِأَبْلُغَ مِنْ طَاعَتِکَ مُرَادِی وَ أَشْفِیَ مِنْ أَعْدَائِکَ فُؤَادِی یَا مَوْلَایَ وَقَفْتُ فِی زِیَارَتِی إِیَّاکَ مَوْقِفَ الْخَاطِئِینَ الْمُسْتَغْفِرِینَ النَّادِمِینَ أَقُولُ عَمِلْتُ سُوءاً وَ ظَلَمْتُ نَفْسِی وَ عَلَی شَفَاعَتِکَ یَا مَوْلَایَ مُتَّکَلِی وَ مُعَوَّلِی وَ أَنْتَ رُکْنِی وَ ثِقَتِی وَ وَسِیلَتِی إِلَی رَبِّی وَ حَسْبِی بِکَ وَلِیّاً وَ مَوْلًی وَ شَفِیعاً وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَانِی لِوَلَایَتِکَ وَ مَا کُنْتُ لِأَهْتَدِیَ لَوْ لَا أَنْ هَدَانِیَ اللَّهُ حَمْداً یَقْتَضِی ثَبَاتَ النِّعْمَهِ وَ شُکْراً یُوجِبُ الْمَزِیدَ مِنْ فَضْلِهِ وَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ وَ عَلَی آبَائِکَ مَوَالِیَّ الْأَئِمَّهِ الْمُهْتَدِینَ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ وَ عَلَیَّ مِنْکُمُ السَّلَامُ.

ثُمَّ صَلِّ صَلَاهَ الزِّیَارَهِ وَ قَدْ تَقَدَّمَ بَیَانُهَا فِی الزِّیَارَهِ الْأُولَی فَإِذَا فَرَغْتَ مِنْهَا فَقُلِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الْهَادِینَ الْمَهْدِیِّینَ الْعُلَمَاءِ الصَّادِقِینَ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ دَعَائِمِ دِینِکَ وَ أَرْکَانِ تَوْحِیدِکَ وَ تَرَاجِمَهِ وَحْیِکَ وَ حُجَجِکَ عَلَی خَلْقِکَ وَ خُلَفَائِکَ فِی أَرْضِکَ فَهُمُ الَّذِینَ اخْتَرْتَهُمْ لِنَفْسِکَ وَ اصْطَفَیْتَهُمْ عَلَی عِبَادِکَ وَ ارْتَضَیْتَهُمْ لِدِینِکَ وَ خَصَصْتَهُمْ بِمَعْرِفَتِکَ وَ جَلَّلْتَهُمْ بِکَرَامَتِکَ وَ غَذَّیْتَهُمْ بِحِکْمَتِکَ وَ غَشَّیْتَهُمْ بِرَحْمَتِکَ وَ زَیَّنْتَهُمْ بِنِعْمَتِکَ وَ أَلْبَسْتَهُمْ مِنْ نُورِکَ وَ رَفَعْتَهُمْ فِی مَلَکُوتِکَ وَ حَفَفْتَهُمْ بِمَلَائِکَتِکَ وَ شَرَّفْتَهُمْ بِنَبِیِّکَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ عَلَیْهِمْ صَلَاهً زَاکِیَهً نَامِیَهً کَثِیرَهً طَیِّبَهً دَائِمَهً لَا یُحِیطُ بِهَا إِلَّا أَنْتَ وَ لَا یَسَعُهَا إِلَّا عِلْمُکَ وَ لَا یُحْصِیهَا أَحَدٌ غَیْرُکَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی وَلِیِّکَ الْمُحْیِی لِسُنَّتِکَ الْقَائِمِ بِأَمْرِکَ الدَّاعِی إِلَیْکَ الدَّلِیلِ عَلَیْکَ وَ حُجَّتِکَ عَلَی خَلْقِکَ وَ خَلِیفَتِکَ فِی أَرْضِکَ وَ شَاهِدِکَ عَلَی عِبَادِکَ.

اللَّهُمَّ أَعِزَّ نَصْرَهُ وَ امْدُدْ فِی عُمُرِهِ وَ زَیِّنِ الْأَرْضَ بِطُولِ بَقَائِهِ اللَّهُمَّ اکْفِهِ بَغْیَ الْحَاسِدِینَ وَ أَعِذْهُ مِنْ شَرِّ الْکَائِدِینَ وَ ازْجُرْ عَنْهُ إِرَادَهَ الظَّالِمِینَ وَ خَلِّصْهُ مِنْ أَیْدِی الْجَبَّارِینَ اللَّهُمَّ أَعْطِهِ فِی نَفْسِهِ وَ ذُرِّیَّتِهِ وَ شِیعَتِهِ وَ رَعِیَّتِهِ وَ

ص: 100

خَاصَّتِهِ وَ عَامَّتِهِ وَ مِنْ جَمِیعِ أَهْلِ الدُّنْیَا مَا تُقِرُّ بِهِ عَیْنَهُ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ وَ بَلِّغْهُ أَفْضَلَ أَمَلِهِ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ ثُمَّ ادْعُ اللَّهَ بِمَا أَحْبَبْتَ (1).

زِیَارَهٌ أُخْرَی مُسْتَحْسَنَهٌ یُزَارُ بِهَا صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ سَلَامُهُ تَقُولُ: السَّلَامُ عَلَی الْحَقِّ الْجَدِیدِ وَ الْعَالِمِ الَّذِی عِلْمُهُ لَا یَبِیدُ السَّلَامُ عَلَی مُحْیِی الْمُؤْمِنِینَ وَ مُبِیرِ الْکَافِرِینَ السَّلَامُ عَلَی مَهْدِیِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْکَلِمِ السَّلَامُ عَلَی خَلَفِ السَّلَفِ وَ صَاحِبِ الشَّرَفِ السَّلَامُ عَلَی حُجَّهِ الْمَعْبُودِ وَ کَلِمَهِ الْمَحْمُودِ السَّلَامُ عَلَی مُعِزِّ الْأَوْلِیَاءِ وَ مُذِلِّ الْأَعْدَاءِ السَّلَامُ عَلَی وَارِثِ الْأَنْبِیَاءِ وَ خَاتَمِ الْأَوْصِیَاءِ السَّلَامُ عَلَی الْقَائِمِ الْمُنْتَظَرِ وَ الْعَدْلِ الْمُشْتَهَرِ السَّلَامُ عَلَی السَّیْفِ الشَّاهِرِ وَ الْقَمَرِ الزَّاهِرِ وَ النُّورِ الْبَاهِرِ السَّلَامُ عَلَی شَمْسِ الظَّلَامِ وَ بَدْرِ التَّمَامِ السَّلَامُ عَلَی رَبِیعِ الْأَنَامِ وَ نَضْرَهِ الْأَیَّامِ السَّلَامُ عَلَی صَاحِبِ الصَّمْصَامِ وَ فَلَّاقِ الْهَامِ السَّلَامُ عَلَی صَاحِبِ الدِّینِ الْمَأْثُورِ وَ الْکِتَابِ الْمَسْطُورِ السَّلَامُ عَلَی بَقِیَّهِ اللَّهِ فِی بِلَادِهِ وَ حُجَّتِهِ عَلَی عِبَادِهِ الْمُنْتَهَی إِلَیْهِ مَوَارِیثُ الْأَنْبِیَاءِ وَ لَدَیْهِ مَوْجُودٌ آثَارُ الْأَصْفِیَاءِ الْمُؤْتَمَنِ عَلَی السِّرِّ وَ الْوَلِیِّ لِلْأَمْر.ِ

السَّلَامُ عَلَی الْمَهْدِیِّ الَّذِی وَعَدَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ الْأُمَمَ أَنْ یَجْمَعَ بِهِ الْکَلِمَ وَ یَلُمَّ بِهِ الشَّعَثَ وَ یَمْلَأَ بِهِ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا وَ یُمَکِّنَ لَهُ وَ یُنْجِزَ بِهِ وَعْدَ الْمُؤْمِنِینَ أَشْهَدُ یَا مَوْلَایَ أَنَّکَ وَ الْأَئِمَّهَ مِنْ آبَائِکَ أَئِمَّتِی وَ مَوَالِیَّ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَ یَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ أَسْأَلُکَ یَا مَوْلَایَ أَنْ تَسْأَلَ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی فِی صَلَاحِ شَأْنِی وَ قَضَاءِ حَوَائِجِی وَ غُفْرَانِ ذُنُوبِی وَ الْأَخْذِ بِیَدِی فِی دِینِی وَ دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی لِی وَ لِإِخْوَانِی وَ أَخَوَاتِیَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ کَافَّهً إِنَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ.

ثُمَّ صَلِّ صَلَاهَ الزِّیَارَهِ بِمَا قَدَّمْنَاهُ فَإِذَا فَرَغْتَ فَقُلِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی حُجَّتِکَ فِی أَرْضِکَ وَ خَلِیفَتِکَ فِی بِلَادِکَ الدَّاعِی إِلَی سَبِیلِکَ وَ الْقَائِمِ بِقِسْطِکَ وَ الْفَائِزِ بِأَمْرِکَ وَلِیِّ الْمُؤْمِنِینَ وَ مُبِیرِ الْکَافِرِینَ وَ مُجَلِّی الظُلْمَهِ وَ مُنِیرِ الْحَقِ

ص: 101

وَ الصَّادِعِ بِالْحِکْمَهِ وَ الْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ وَ الصِّدْقِ وَ کَلِمَتِکَ وَ عَیْبَتِکَ وَ عَیْنِکَ فِی أَرْضِکَ الْمُتَرَقِّبِ الْخَائِفِ الْوَلِیِّ النَّاصِحِ سَفِینَهِ النَّجَاهِ وَ عَلَمِ الْهُدَی وَ نُورِ أَبْصَارِ الْوَرَی وَ خَیْرِ مَنْ تَقَمَّصَ وَ ارْتَدَی وَ الْوِتْرِ الْمَوْتُورِ وَ مُفَرِّجِ الْکَرْبِ وَ مُزِیلِ الْهَمِّ وَ کَاشِفِ الْبَلْوَی صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ عَلَی آبَائِهِ الْأَئِمَّهِ الْهَادِینَ وَ الْقَادَهِ الْمَیَامِینِ مَا طَلَعَتْ کَوَاکِبُ الْأَسْحَارِ وَ أَوْرَقَتِ الْأَشْجَارُ وَ أَیْنَعَتِ الْأَثْمَارُ وَ اخْتَلَفَ اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ وَ غَرَّدَتِ الْأَطْیَارُ.

اللَّهُمَّ انْفَعْنَا بِحُبِّهِ وَ احْشُرْنَا فِی زُمْرَتِهِ وَ تَحْتَ لِوَائِهِ إِلَهَ الْحَقِّ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ.

الصَّلَاهُ عَلَیْهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ صَلِّ عَلَی وَلِیِّ الْحَسَنِ وَ وَصِیِّهِ وَ وَارِثِهِ الْقَائِمِ بِأَمْرِکَ وَ الْغَائِبِ فِی خَلْقِکَ وَ الْمُنْتَظِرِ لِإِذْنِکَ.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ وَ قَرِّبْ بُعْدَهُ وَ أَنْجِزْ وَعْدَهُ وَ أَوْفِ عَهْدَهُ وَ اکْشِفْ عَنْ بَأْسِهِ حِجَابَ الْغَیْبَهِ وَ أَظْهِرْ بِظُهُورِهِ صَحَائِفَ الْمِحْنَهِ وَ قَدِّمْ أَمَامَهُ الرُّعْبَ وَ ثَبِّتْ بِهِ الْقَلْبَ وَ أَقِمْ بِهِ الْحَرْبَ وَ أَیِّدْهُ بِجُنْدٍ مِنَ الْمَلائِکَهِ مُسَوِّمِینَ وَ سَلِّطْهُ عَلَی أَعْدَاءِ دِینِکَ أَجْمَعِینَ وَ أَلْهِمْهُ أَنْ لَا یَدَعَ مِنْهُمْ رُکْناً إِلَّا هَدَّهُ وَ لَا هَاماً إِلَّا قَدَّهُ وَ لَا کَیْداً إِلَّا رَدَّهُ وَ لَا فَاسِقاً إِلَّا حَدَّهُ وَ لَا فِرْعَوْنَ إِلَّا أَهْلَکَهُ وَ لَا سِتْراً إِلَّا هَتَکَهُ وَ لَا عَلَماً إِلَّا نَکَّسَهُ وَ لَا سُلْطَاناً إِلَّا کَبَسَهُ وَ لَا رُمْحاً إِلَّا قَصَفَهُ وَ لَا مِطْرَداً إِلَّا خَرَقَهُ وَ لَا جُنْداً إِلَّا فَرَّقَهُ وَ لَا مِنْبَراً إِلَّا أَحْرَقَهُ وَ لَا سَیْفاً إِلَّا کَسَرَهُ وَ لَا صَنَماً إِلَّا رَضَّهُ وَ لَا دَماً إِلَّا أَرَاقَهُ وَ لَا جَوْراً إِلَّا أَبَادَهُ وَ لَا حِصْناً إِلَّا هَدَمَهُ وَ لَا بَاباً إِلَّا رَدَمَهُ وَ لَا قَصْراً إِلَّا أَخْرَبَهُ وَ لَا مَسْکَناً إِلَّا فَتَّشَهُ وَ لَا سَهْلًا إِلَّا أَوْطَنَهُ وَ لَا جَبَلًا إِلَّا صَعِدَهُ وَ لَا کَنْزاً إِلَّا أَخْرَجَهُ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ (1).

زِیَارَهٌ أُخْرَی یُزَارُ بِهَا مَوْلَانَا صَاحِبُ الْأَمْرِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ: إِذَا زُرْتَ الْعَسْکَرِیَّیْنِ

ص: 102

صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمَا فَأْتِ إِلَی السِّرْدَابِ وَ قِفْ مَاسِکاً جَانِبَ الْبَابِ کَالْمُسْتَأْذِنِ وَ سَمِّ وَ انْزِلْ وَ إلیک [عَلَیْکَ] السَّکِینَهَ وَ الْوَقَارَ وَ صَلِّ رَکْعَتَیْنِ فِی عَرْصَهِ السِّرْدَابِ وَ قُلِ:

اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ لِلَّهِ الْحَمْدُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ عَرَّفَنَا أَوْلِیَاءَهُ وَ أَعْدَاءَهُ وَ وَفَّقَنَا لِزِیَارَهِ أَئِمَّتِنَا وَ لَمْ یَجْعَلْنَا مِنَ الْمُعَانِدِینَ النَّاصِبِینَ وَ لَا مِنَ الْغُلَاهِ الْمُفَوِّضِینَ وَ لَا مِنَ الْمُرْتَابِینَ الْمُقَصِّرِینَ السَّلَامُ عَلَی وَلِیِّ اللَّهِ وَ ابْنِ أَوْلِیَائِهِ السَّلَامُ عَلَی الْمُدَّخَرِ لِکَرَامَهِ أَوْلِیَاءِ اللَّهِ وَ بَوَارِ أَعْدَائِهِ السَّلَامُ عَلَی النُّورِ الَّذِی أَرَادَ أَهْلُ الْکُفْرِ إِطْفَاءَهُ فَأَبَی اللَّهُ إِلَّا أَنْ یُتِمَّ نُورَهُ بِکُرْهِهِمْ وَ أَیَّدَهُ بِالْحَیَاهِ حَتَّی یُظْهِرَ عَلَی یَدِهِ الْحَقَّ بِرَغْمِهِمْ أَشْهَدُ أَنَّ اللَّهَ اصْطَفَاکَ صَغِیراً وَ أَکْمَلَ لَکَ عُلُومَهُ کَبِیراً وَ أَنَّکَ حَیٌّ لَا تَمُوتُ حَتَّی تُبْطِلَ الْجِبْتَ وَ الطَّاغُوتَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ وَ عَلَی خُدَّامِهِ وَ أَعْوَانِهِ عَلَی غَیْبَتِهِ وَ نَأْیِهِ وَ اسْتُرْهُ سَتْراً عَزِیزاً وَ اجْعَلْ لَهُ مَعْقِلًا حَرِیزاً وَ اشْدُدِ اللَّهُمَّ وَطْأَتَکَ عَلَی مُعَانِدِیهِ وَ احْرُسْ مَوَالِیَهُ وَ زَائِرِیهِ اللَّهُمَّ کَمَا جَعَلْتَ قَلْبِی بِذِکْرِهِ مَعْمُوراً فَاجْعَلْ سِلَاحِی بِنُصْرَتِهِ مَشْهُوراً وَ إِنْ حَالَ بَیْنِی وَ بَیْنَ لِقَائِهِ الْمَوْتُ الَّذِی جَعَلْتَهُ عَلَی عِبَادِکَ حَتْماً وَ أَقْدَرْتَ بِهِ عَلَی خَلِیقَتِکَ رَغْماً فَابْعَثْنِی عِنْدَ خُرُوجِهِ ظَاهِراً مِنْ حُفْرَتِی مُؤْتَزِراً کَفَنِی حَتَّی أُجَاهِدَ بَیْنَ یَدَیْهِ فِی الصَّفِّ الَّذِی أَثْنَیْتَ عَلَی أَهْلِهِ فِی کِتَابِکَ فَقُلْتَ کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ.

اللَّهُمَّ طَالَ الِانْتِظَارُ وَ شَمِتَ بِنَا الْفُجَّارُ وَ صَعُبَ عَلَیْنَا الِانْتِصَارُ اللَّهُمَّ أَرِنَا وَجْهَ وَلِیِّکَ الْمَیْمُونِ فِی حَیَاتِنَا وَ بَعْدَ الْمَنُونِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَدِینُ لَکَ بِالرَّجْعَهِ بَیْنَ یَدَیْ صَاحِبِ هَذِهِ الْبُقْعَهِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ قَطَعْتُ فِی وُصْلَتِکَ الْخُلَّانَ وَ هَجَرْتُ لِزِیَارَتِکَ الْأَوْطَانَ وَ أَخْفَیْتُ أَمْرِی عَنْ أَهْلِ الْبُلْدَانِ لِتَکُونَ شَفِیعاً عِنْدَ رَبِّکَ وَ رَبِّی وَ إِلَی آبَائِکَ وَ مَوَالِیَّ فِی حُسْنِ التَّوْفِیقِ لِی وَ إِسْبَاغِ النِّعْمَهِ عَلَیَّ وَ سَوْقِ الْإِحْسَانِ إِلَیَّ.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَصْحَابِ الْحَقِّ وَ قَادَهِ الْخَلْقِ وَ اسْتَجِبْ مِنِّی مَا دَعَوْتُکَ وَ أَعْطِنِی مَا لَمْ أَنْطِقْ بِهِ فِی دُعَائِی مِنْ صَلَاحِ دِینِی وَ دُنْیَایَ إِنَّکَ

ص: 103

حَمِیدٌ مَجِیدٌ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ.

ثُمَّ ادْخُلِ الصُّفَهَ فَصَلِّ رَکْعَتَیْنِ وَ قُلِ اللَّهُمَّ عَبْدُکَ الزَّائِرُ فِی فِنَاءِ وَلِیِّکَ الْمَزُورِ الَّذِی فَرَضْتَ طَاعَتَهُ عَلَی الْعَبِیدِ وَ الْأَحْرَارِ وَ أَنْقَذْتَ بِهِ أَوْلِیَاءَکَ مِنْ عَذَابِ النَّارِ اللَّهُمَّ اجْعَلْهَا زِیَارَهً مَقْبُولَهً ذَاتَ دُعَاءٍ مُسْتَجَابٍ مِنْ مُصَدِّقٍ بِوَلِیِّکَ غَیْرِ مُرْتَابٍ اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ بِهِ وَ لَا بِزِیَارَتِهِ وَ لَا تَقْطَعْ أَثَرِی مِنْ مَشْهَدِهِ وَ زِیَارَهِ أَبِیهِ وَ جَدِّهِ اللَّهُمَّ أَخْلِفْ عَلَیَّ نَفَقَتِی وَ انْفَعْنِی بِمَا رَزَقْتَنِی فِی دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی لِی وَ لِإِخْوَانِی وَ أَبَوَیَّ وَ جَمِیعِ عِتْرَتِی أَسْتَوْدِعُکَ اللَّهَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الَّذِی تَفُوزُ بِهِ الْمُؤْمِنُونَ وَ یَهْلِکُ عَلَی یَدَیْهِ الْکَافِرُونَ الْمُکَذِّبُونَ .0یَا مَوْلَایَ یَا ابْنَ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ جِئْتُکَ زَائِراً لَکَ وَ لِأَبِیکَ وَ جَدِّکَ مُتَیَقِّناً الْفَوْزَ بِکُمْ مُعْتَقِداً إِمَامَتَکُمْ اللَّهُمَّ اکْتُبْ هَذِهِ الشَّهَادَهَ وَ الزِّیَارَهَ لِی عِنْدَکَ فِی عِلِّیِّینَ وَ بَلِّغْنِی بَلَاغَ الصَّالِحِینَ وَ انْفَعْنِی بِحُبِّهِمْ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ (1).

**[ترجمه]سند این زیارت در باب «رقاع الحوائج» خواهد آمد و در آن آمده است که در رکعت اول بعد از حمد، سوره «إنا فتحنا» و در رکعت دوم سوره «إذا جاء نصر الله» می­خوانی .

زیارت دیگری برای آن حضرت علیه السلام وجود دارد؛ از آنجا که ذکر طلب اجازه ورود در ابتدای زیارت حضرت، بیان شد، پس در هر زیارتی به تکرار آن نیاز نیست؛ بنابراین، وقتی بعد از اجازه گرفتن وارد شدی، بگو: سلام بر تو ای خلیفه خدا در زمین، و خلیفه فرستاده او و پدرانش، امامان معصوم هدایتگر، سلام بر تو ای حافظ اسرار پروردگار جهانیان، سلام بر تو ای وارث دانش فرستاده شدگان، سلام بر تو ای باقی نهاده خداوند از برگزیدگان ارجمندش، سلام بر تو ای فرزند نورهای درخشان، سلام بر تو ای فرزند سایه­های تابناک، سلام بر تو ای فرزند تصویرهای نورانی و پاک، سلام بر تو ای وارث گنج دانش­های خداوندی، سلام بر تو ای حافظ اسرار پنهان ربانی، سلام بر تو ای کسی که انوار عظمت برای او فروتن گشت، سلام بر تو ای باب خدا که جز از آن به سوی خدا نمیتوان رفت، سلام بر تو ای راه خدا که هر کس در غیر آن قدم گذارد نابود می­گردد، سلام بر تو ای حجاب ازلی دیرینه خداوند، سلام بر تو ای فرزند درخت طوبی و سدره المنتهی، سلام بر تو ای نور خداوند که خاموش نمی­گردد، سلام بر تو ای حجت خداوند که پنهان نمی­گردد، سلام بر تو ای زبان گویای الهی، سلام بر تو ای وجه خداوند که در بین بندگانش در رفت و آمد هستی، سلام کسی که تو را با آنچه خود را به او شناساندی شناخت، و تو را به برخی از ویژگی­هایت که تو شایسته و بالاتر از آن هستی، توصیف کرد.

گواهی می­دهم که تو حجتی برای گذشتگان و آیندگان هستی، و تنها گروه تو پیروز هستند، و تنها دوستداران تو رستگار هستند، و تنها دشمنان تو زیانکار هستند، و تو دارنده تمام دانش­ها، و شکافنده هر پیوسته، و محقق کننده هر حق، و باطل گرداننده هر باطل، و پیشی جسته­ای که به او نتوان رسید، هستی؛ ای مولای من، به امامت و هدایت و ولایت و ارشاد تو راضی و خشنود گشتم، و جایگزینی به جای تو نمی­طلبم، و غیر از تو ولیّ و سرپرستی نمی­گیرم، و تو تنها حقیقت پایدار هستی که هیچ شکی در آن نیست؛ من به خاطر طولانی شدن دوره غیبت تو شک و تردید ندارم، و به خاطر طولانی بودن آن متحیّر و سرگردان نمی­شوم، و وعده خداوند برای تو حق است، و یاری او برای دینش به وسیله تو راست است، خوشا به حال آن کسانی که به ولایت تو سعادتمند گشتند، و وای برآنهایی که با انکار کردن تو بدبخت شدند، و تو تنها شفاعت کننده اطاعت شده هستی که مورد دفاع قرار نمی­گیرد، و خداوند سبحان تو را برای یاری دین خود، و عزتمند ساختن مؤمنان، و انتقام گرفتن از کافران، ذخیره و نگهداری کرده است؛ اعمال و کارها بر ولایتت موقوف است، و گفته­ها با پذیرفتن امامت تو معتبر است، هر کس ولایت تو را قبول کند و به امامت تو اقرار کند، اعمالش مورد قبول واقع می­گردد، و گفته­هایش مورد تصدیق است، و خوبی­ها برای او چند برابر می­گردند، و بدی­های او محو و نابود می­گردند، و هر کس از معرفت تو روی گرداند، و کسی دیگر را جایگزین تو کند، خداوند او را به صورت بر آتش دوزخ می­افکند، و هیچ عملی را از او قبول نمی­کند، و برای اعمال او در روز قیامت ارزشی نهاده نمی­شود.

ای مولای من، گواهی می­دهم که ظاهر گفتارم مانند باطنش، و پنهانش مانند آشکارش است، و تو بر من نسبت به آن گواه هستی، و آن عهدی است که با تو بسته­ام، و میثاق بسته شده من نزد تو است، چرا که تو نظام دین، و عزت یکتا پرستان، و رهبر و پیشوای پرهیزکاران هستی، و پروردگار جهانیان درباره تو مرا به آن امر فرموده است.

پس اگر روزگاران طولانی گردد، و دوران­ها به درازا کشد، جز یقین من به تو، و دوستی­ام نسبت به تو، و اعتماد و اطمینانم بر تو، و انتظار ظهورت، و مراقبت (از حریم تو به وسیله) جانم و مالم و تمامی آنچه پروردگارم به من بخشیده است، افزون نگردد؛ و اگر روزهای درخشانت، و پرچم­های آشکارت، و دولت مقتدرت را دریابم، پس من بنده­ای از بندگانت، و اقرار کننده به حق تو، و عمل کننده به اوامر و نواهی تو هستم، من با اطاعت و فرمانبرداری از تو آرزوی شهادت پیش روی تو می­کنم، و با ولایت تو آرزوی سعادت و خوشبختی ای که نزد توست را دارم، و اگر قبل از ظهورت مرگم فرا رسد، به واسطه تو به خداوند سبحان متوسل می­شوم، تا بر محمد و خاندان محمد درود فرستد، و برای من بازگشت در ظهورت، و رجعت در ایام تو قرار دهد، تا با طاعتت به مرادم برسم، و دلم را از دشمنانت خنک گردانم؛ ای مولای من، من در زیارتم از تو، به مانند ایستادن خطاکاران، و آمرزش خواهان و پشیمانان ایستاده و می­گویم: من بد کردم، و به خودم ستم روا داشتم؛ و ای مولای من، به شفاعت تو اعتماد و اطمینان دارم، و تو تکیه­گاه و مورد اطمینان من، و وسیله­ام به سوی پروردگار هستی؛ مرا همین بس که تو ولیّ و سرور و شفاعت کننده من باشی، و حمد و سپاس مخصوص خدایی است که مرا به ولایت تو هدایت نمود، و اگر خداوند مرا هدایت نمیکرد هدایت نمیشدم، با ستایشی که اقتضای ثبات نعمت را دارد، و شکری که موجبات افزونی از روی فضلش است؛ سلام بر تو ای مولای من، و بر پدران تو، آن سروران و امامان هدایت یافته، و رحمت خداوند و برکت­های او بر تو باد؛ و سلام و درود شما بر من باد.

سپس نماز زیارت به جای آور که نحوه آن در زیارت نخست گفته شد و وقتی از آن فارغ گشتی، بگو: خدایا، بر محمد و اهل بیت او، آن هدایتگران هدایت یافته، دانشمندان صادق، جانشینان پسندیده، ستون­های دین، و اساس یکتا پرستی، بازگو کنندگان وحی، و حجت­های تو بر آفریدگان، و جانشینان تو در سرزمین­هایت، درود فرست؛ آنها کسانی هستند که برای خودت انتخاب نموده، و بر بندگانت برگزیده­ای، و برای دین خود پسندیده­ای، و به معرفت خود مخصوص گردانده­ای، و با بزرگواری خود، گرامی­شان داشته­ای، و از حکمتت بهره­مند ساخته­ای، و رحمتت را بر آنها گسترانیده، و با نعمتت زینتشان بخشیده­ای، و از نورت بر آنها جامه پوشانده، و در ملکوت خود والا مرتبه گردانده­ای، و با فرشتگانت گرداگرد آنها را گرفته­ای، و به واسطه پیامبرت به آنها شرافت بخشیده­ای.

خدایا، بر محمد و بر آنان درود فرست؛ درودی آراسته و فزاینده، و زیاد و پاکیزه و همیشگی، که جز تو کسی بر آن احاطه نداشته باشد، و جز علم تو آن را فرا نگیرد، و هیچ کس غیر از تو توان شمارش آن را نداشته باشد؛ خدایا، بر ولیّ خودت که سنت تو را زنده ساخت، و به امر تو قیام کرد، و دعوت کننده به سوی تو، و راهنمای بر توست، و حجت تو بر آفریدگان، و جانشین تو در زمین، و گواه تو بر بندگان است، درود فرست.

خدایا، یاری او را باشکوه، و عمر او را طولانی کن، و زمین را به وسیله ماندن طولانی او زینت بخش؛ خدایا، او را از ستم حسودان نگاه دار، و از شرّ فریبکاران ایمنی بخش، و خواست و اراده ستمگران را از او دور گردان، و او را از دست ظالمان رهایی بخش؛ خدایا، در نسل او، و شیعیان و پیروان او، و نزدیکان و مردم عامی طرفدار او، و از تمام مردمان دنیا، چیزی به او عطا فرما که به واسطه آن، چشمانش روشن، و وجودش شادمان گردد؛ و او را به بهترین آرزویش در دنیا و آخرت برسان، که به راستی تو بر هر چیز توانا هستی. سپس به آنچه دوست داری، دعا کن. - . مصباح الزائر: 226 - 228 -

زیارت پسندیده دیگری نیز وجود دارد که حضرت علیه السلام با آن زیارت می­شود؛ به این ترتیب که می­گویی: سلام بر آن حق تازه و جدید، و آن دانشمند که دانشش کهنه نگردد، سلام بر زنده کننده مؤمنان و نابود کننده کافران، سلام بر مهدی همه امت­ها، و جامع تمام کلمات، سلام بر یادگار گذشتگان، و صاحب شرف، سلام بر حجت خدای معبود، و کلمه ستوده، سلام بر عزیز کننده دوستداران حق، و خوار کننده دشمنان او، سلام بر وارث پیامبران و آخرین جانشینان، سلام بر حضرت قائم منتظر، و آن عدالت مشهور، سلام بر شمشیر از نیام کشیده، و ماه تابان و نور درخشان، سلام بر خورشید تاریکی و ماه شب چهارده، سلام بر بهار مردمان، و شادمانی و خرّمی روزگار و دوران، سلام بر صاحب شمشیر برّان و شکافنده سرها، سلام بر صاحب دین و آئین مقرّر، و کتاب نگاشته شده، سلام بر نماینده خدا در شهرهایش، و حجت او بر بندگانش، آنکه میراث پیامبران به او رسید، و آثار برگزیدگان نزد او موجود است، آن امین بر راز و سرپرست کار، سلام بر مهدی که خدای عز و جل به آمدنش ملت­ها را وعده کرده است، تا به وسیله او گفته­ها را گرد آورد، پراکندگی را برطرف کند، و به دست او زمین را از عدل و داد پر کند، و موقعیتش را محکم و پابرجا نماید، و با آمدنش به وعده­ای که به مؤمنان داده است وفا کند، گواهی می­دهم ای مولای من، که تو و پدران پیشوای تو در زندگی دنیا، و در آن روزی که گواهان بپا خیزند، امامان و سروران من هستید؛ از تو می­خواهم ای مولای من، از خدای تبارک و تعالی اصلاح کارم و برآوردن حاجاتم، و آمرزش گناهانم، و دستگیری­ات از من در دین و دنیا و آخرت را برای من، و برای تمامی برادران و خواهران با ایمانم درخواست کنی؛ به راستی که او بسیار آمرزنده و مهربان است.

سپس نماز زیارت را به نحوی که پیش از این ذکر نمودیم به جای آور و وقتی از نماز فارغ شدی، بگو:

خدایا، بر حجت خود در روی زمین، و جانشین خود در شهرهایت، و دعوت کننده به راه تو، و قیام کننده به عدل تو، و کامیاب به فرمان تو، سرپرست مؤمنان، و نابود کننده کافران، و برطرف کننده تاریکی، و روشنی بخش حق، و گویای به حکمت و پند نیکو و راستی، و کلمه تو، و گنجینه تو و دیده تو در روی زمین، آن خویشتن­دار ترسان، و دوستدار خیرخواه، کشتی نجات و پرچم هدایت، و نور دیدگان مردم، و بهترین کسی که پیراهن و قبای - خلافت - بر تن کند، و تنها رها شده، و گشاینده گرفتاری، و زداینده اندوه، و برطرف کننده گرفتاری، درود فرست؛ درودهای خداوند بر او و بر پدران او، امامان راهنما، و رهبران خجسته، تا آنگاه که اختران سحرگاه سر زنند، و درختان برگ دهند، و میوه­ها برسند، و شب و روز گردش کنند، و پرندگان نغمه سرایی نمایند، باد؛ خدایا، ما را به دوستی­اش سود رسان، و در گروه او و در زیر پرچمش محشور فرما؛ ای خدای حق، بپذیر، ای پروردگار جهانیان.

(درود فرستادن بر آن حضرت، که خداوند بر او درود فرستد.): خدایا، بر محمد و اهل بیت او درود فرست؛ و بر ولیّ و جانشین و وارث امام حسن عسکری علیهما السلام، و برپا خیزنده به فرمان تو، و غائب در میان آفریدگان، و منتظر به اذن توست، درود فرست.

خدایا، بر او درود فرست، و دوری او را نزدیک ساز، و وعده او را به انجام رسان، و به عهدش وفا کن، و از قدرت او حجاب را بر طرف نما، و با ظهور او دفترهای رنج و محنت را پدیدار ساز، و پیش از ظهور او ترس در دل دشمنان بینداز و قلب ها را به وسیله او ثابت کن و جنگ و جهاد را به ظهورش برانگیز، و او را با سپاهی از فرشتگان نشان­دار مورد تأیید قرار ده، و او را بر همه دشمنان دینت مسلط و غالب ساز، و به او الهام کن که از آن دشمنان دین هیچ رکنی نگذارد، جز آنکه ویران سازد، و هیچ سری در آنها نباشد جز اینکه آن را قطع گرداند، و هیچ مکر و کیدی نکنند جز آنکه شر آنها را به خودشان باز گرداند، و هر فاسق و گناهکاری را حد زند، و هر فرعون گردنکشی را هلاک سازد، و هر پرده را بدرد، و هر پرچم کفر و باطل را سرنگون سازد، و هیچ حکومت و سلطنتی نگذارد جز آنکه در تصرف آورد، و هر سرنیزه و قدرتی را در هم بشکند، و هر سبب جور و بیداد را پاره سازد، و هر سپاهی را پراکنده و شکست خورده گرداند، و منبری مگذارد جز آنکه همه را بسوزاند، و هر شمشیری را بشکند، و هر بت را خرد سازد، و خون همه بریزد، و جور و ستم را نابود گرداند، و هر سنگر و حصن محکم را ویران کند، و هر درگاه فتنه و فساد را ببندد، و به کلی مسدود گرداند، و هیچ کاخ مگذارد جز آنکه همه را خراب و ویران سازد، و هیچ مسکن و منزل نباشد جز آنکه تفتیش کند، و هر زمین هموار زیر پا آورد، و بر هر کوه بالا رود، و هر گنج و خزینه پنهان در زمین را بیرون آورد، به خاطر رحمت خودت، ای مهربان­ترین مهربانان. - . مصباح الزائر: 228 - 229 -

زیارت دیگری وجود دارد که مولایمان صاحب امر علیه السلام با آن زیارت می­شود: وقتی قبر امام هادی و امام حسن عسکری علیهما السلام را زیارت نمودی، به سرداب برو و میان دو در بایست و درها را با دست خود بگیر، مانند کسی که رخصت داخل شدن می­طلبد؛ سپس «بسم الله الرحمن الرحیم» بگو و با حضور قلب و تأنی پایین برو، و دو رکعت نماز در عرصه سرداب به جای آور و بگو:

خدا بزرگ­تر است؛ خدا بزرگ­تر است؛ هیچ خدایی جز الله نیست، و خدا بزرگ­تر است، و ستایش مخصوص خدا است، ستایش مخصوص خدا است که ما را هدایت فرمود، و دوستان و دشمنان خود را به ما شناساند، و ما را به زیارت امامان و پیشوایان دینمان موفق گرداند، و ما را دشمن بدخواه آنها قرار نداد، و نیز از کسانی که در حق آن امامان زیاده روی کردند، و امر عالم وجود را واگذار شده به آنها دانستند، و از شک کنندگان و کوتاهی کنندگان، قرار نداد؛ و سلام بر ولیّ خدا و فرزند اولیای او؛ سلام بر آن کسی که خدا او را برای عزت و بزرگواری دوستانش، و ذلیل و نابود کردن دشمنانش ذخیره گردانید؛ سلام بر آن نوری که اهل کفر خواستند آن را خاموش کنند، اما خدا ابا کرد و امتناع فرمود، مگر آن که آن نور خود را به حد کمال رساند، با آنکه کافران مخالف آن بودند، و خدا او را با عمر طولانی یاری کرد، تا آنکه به دست آن امام به رغم دشمنان دین حق را آشکار سازد؛ ای امام عصر، گواهی می­دهم که خدا تو را از کودکی برگزید، و دانش­هایش را در بزرگسالی در تو به حد کمال رساند، و تو تا زمانی که جبت و طاغوت را از بین ببری، زنده خواهی بود.

خدایا، بر او و بر خدمتگزاران و یاوران او، در حال غیبت و دوری آن حضرت، درود فرست؛ و او را در پرده عزت مستور بدار؛ و برای او جایگاه محفوظی مقرّر گردان؛ و خشم خود را ای پروردگار، بر دشمنان او شدید نما؛ و دوستان و زیارت کنندگان او را محفوظ بدار. خدایا، همچنان که قلب مرا با یاد او زنده داشتی، همان طور شمشیر و سلاح مرا برای یاری آن حضرت از نیام بیرون آور؛ و چنانچه مرگ حتمی که به رغم دوست نداشتن همه بندگان، مقدّر گردانیدی، میان من و دیدار او جدائی انداخت، پس مرا در زمان ظهور آن حضرت از قبر برانگیز، تا کفن را ازار کنم، و در آن صفی که تو در کتاب آسمانی­ات اهل آن را ستوده و فرموده­ای: «کأنهم بنیان مرصوص»{گویی بنایی ریخته شده از سُرب اند.}، در رکاب آن حضرت جهاد کنم.

خدایا، انتظار طولانی گشت، و مردمان فاسق بر ما شماتت و سرزنش کردند، و بر ما یاری کردن یکدیگر مشکل گردید؛ خدایا صورت مبارک ولیّ خود را هم در حال حیات و هم پس از مرگ به ما بنما؛ خدایا، من به رجعت در پیشاپیش صاحب این بقعه ایمان دارم؛ به فریادم برس؛ به فریادم برس؛ به فریادم برس؛ ای صاحب الزمان، من در راه وصال تو از همه دوستان بریدم، و از وطن خود برای زیارت تو هجرت کردم، و کارم را از اهل شهر و دیارها پنهان داشتم، تا مرا نزد پروردگار من و تو، و نزد پدران خود و سرورانم، در توفیق نیکو بر من، و فرو ریختن نعمت بر من، و فرستادن نیکی به سوی من، شفاعت کنی .

خدایا، بر محمد و خاندان محمد، که اهل حق و پیشوای آفریدگان هستند، درود فرست؛ و دعاهای مرا مستجاب فرما، و آنچه از مصالح دین و دنیایم را که در دعایم بر زبان نیاوردم، به من عطا فرما؛ که همانا تو بسیار ستوده و گرامی هستی؛ و خداوند بر محمد و خاندان پاک او درود فرستد.

سپس داخل صفّه شو و دو رکعت نماز به جای آور و بگو: خدایا، بنده تو برای زیارت به درگاه ولیّ تو ایستاده است، آن ولیّ تو که طاعتش را بر همه بندگان، از بنده و آزاد، واجب کردی، و دوستانت را به واسطه او از آتش دوزخ نجات دادی؛ خدایا، تو این زیارت را مقبول درگاهت گردان، و دعای مستجابی در این زیارت قرار ده، از طرف کسی که بی هیچ شک تصدیق به امامت و حقانیّت ولیّ­ات کرده است؛ خدایا، این زیارت را آخرین بار من از او و از زیارت او قرار مده، و پای مرا هرگز از محل حضور او، و از زیارت پدر و جد او قطع مکن؛ خدایا، هزینه­ای را که در این راه کردم، برایم جایگزین نما؛ و با این زیارت که نصیبم کردی، در دنیا و آخرت، به من و برادران و پدر و مادر و تمام خاندانم سود رسان؛ ای امامی که اهل ایمان به نعمت وجود تو رستگار می­شوند، و کافران و دروغ گویان به دست تو هلاک می­گردند، تو را به خدا می­سپارم.

ای مولای من، ای فرزند امام حسن عسکری، من به زیارت تو و پدر و جد تو آمدم، و یقین دارم که رستگاری ما به وجود شما است، و معتقدم که شما پیشوای امت هستید؛ خدایا، این شهادت و زیارت مرا برایم نزد خود در دفتر علیین خویش ثبت فرما، و مرا به رتبه نیکان نایل ساز، و مرا به دوستی آنان سود رسان، ای پروردگار جهانیان. - . مصباح الزائر: 229 - 230 -

**[ترجمه]

أورد محمد بن المشهدی هذه الزیاره فی المزار الکبیر: مثلها سواء(2).

ثُمَّ قَالَ السَّیِّدُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ ذَکَرَ بَعْضُ أَصْحَابِنَا قَالَ قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ أَبِی قُرَّهَ نَقَلْتُ مِنْ کِتَابِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سُفْیَانَ الْبَزَوْفَرِیِّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ دُعَاءَ النُّدْبَهِ وَ ذَکَرَ أَنَّهُ الدُّعَاءُ لِصَاحِبِ الزَّمَانِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ یُسْتَحَبُّ أَنْ یُدْعَی بِهِ فِی الْأَعْیَادِ الْأَرْبَعَهِ وَ هُوَ: الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ نَبِیِّهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ تَسْلِیماً اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلَی مَا جَرَی بِهِ قَضَاؤُکَ فِی أَوْلِیَائِکَ الَّذِینَ اسْتَخْلَصْتَهُمْ لِنَفْسِکَ وَ دِینِکَ إِذِ اخْتَرْتَ لَهُمْ جَزِیلَ مَا عِنْدَکَ مِنَ النَّعِیمِ الْمُقِیمِ الَّذِی لَا زَوَالَ لَهُ وَ لَا اضْمِحْلَالَ بَعْدَ أَنْ شَرَطْتَ عَلَیْهِمُ الزُّهْدَ فِی دَرَجَاتِ هَذِهِ الدُّنْیَا الدَّنِیَّهِ وَ زُخْرُفِهَا وَ زِبْرِجِهَا فَشَرَطُوا لَکَ ذَلِکَ وَ عَلِمْتَ مِنْهُمُ الْوَفَاءَ بِهِ فَقَبِلْتَهُمْ وَ قَرَّبْتَهُمْ وَ قَدَّمْتَ لَهُمُ الذِّکْرَ الْعَلِیَّ وَ الثَّنَاءَ الْجَلِیَّ وَ أَهْبَطْتَ عَلَیْهِمْ مَلَائِکَتَکَ وَ کَرَّمْتَهُمْ بِوَحْیِکَ وَ رَفَدْتَهُمْ

ص: 104

بِعِلْمِکَ وَ جَعَلْتَهُمُ الذَّرَائِعَ إِلَیْکَ وَ الْوَسِیلَهَ إِلَی رِضْوَانِکَ.

فَبَعْضٌ أَسْکَنْتَهُ جَنَّتَکَ إِلَی أَنْ أَخْرَجْتَهُ مِنْهَا وَ بَعْضُهُمْ حَمَلْتَهُ فِی فُلْکِکَ وَ نَجَّیْتَهُ مَعَ مَنْ آمَنَ مَعَهُ مِنَ الْهَلَکَهِ بِرَحْمَتِکَ وَ بَعْضٌ اتَّخَذْتَهُ لِنَفْسِکَ خَلِیلًا وَ سَأَلَکَ لِسَانَ صِدْقٍ فِی الْآخِرَهِ فَأَجَبْتَهُ وَ جَعَلْتَ ذَلِکَ عَلِیّاً وَ بَعْضٌ کَلَّمْتَهُ مِنْ شَجَرَهٍ تَکْلِیماً وَ جَعَلْتَ لَهُ مِنْ أَخِیهِ رِدْءاً وَ وَزِیراً وَ بَعْضٌ أَوْلَدْتَهُ مِنْ غَیْرِ أَبٍ وَ آتَیْتَهُ الْبَیِّنَاتِ وَ أَیَّدْتَهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَ کُلٌّ شَرَعْتَ لَهُ شَرِیعَهً وَ نَهَجْتَ لَهُ مِنْهَاجاً وَ تَخَیَّرْتَ لَهُ أَوْصِیَاءَ مُسْتَحْفِظاً بَعْدَ مُسْتَحْفِظٍ مِنْ مُدَّهٍ إِلَی مُدَّهٍ إِقَامَهً لِدِینِکَ وَ حُجَّهً عَلَی عِبَادِکَ وَ لِئَلَّا یَزُولَ الْحَقُّ عَنْ مَقَرِّهِ وَ یَغْلِبَ الْبَاطِلُ عَلَی أَهْلِهِ وَ لِئَلَّا یَقُولَ أَحَدٌ لَوْ لا أَرْسَلْتَ إِلَیْنا رَسُولًا مُنْذِراً وَ أَقَمْتَ لَنَا عَلَماً هَادِیاً فَنَتَّبِعَ آیاتِکَ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَذِلَّ وَ نَخْزی.

إِلَی أَنِ انْتَهَیْتَ بِالْأَمْرِ إِلَی حَبِیبِکَ وَ نَجِیبِکَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله فَکَانَ کَمَا انْتَجَبْتَهُ سَیِّدَ مَنْ خَلَقْتَهُ وَ صَفْوَهَ مَنِ اصْطَفَیْتَهُ وَ أَفْضَلَ مَنِ اجْتَبَیْتَهُ وَ أَکْرَمَ مَنِ اعْتَمَدْتَهُ قَدَّمْتَهُ عَلَی أَنْبِیَائِکَ وَ بَعَثْتَهُ إِلَی الثَّقَلَیْنِ مِنْ عِبَادِکَ وَ أَوْطَأْتَهُ مَشَارِقَکَ وَ مَغَارِبَکَ وَ سَخَّرْتَ لَهُ الْبُرَاقَ وَ عَرَجْتَ بِرُوحِهِ إِلَی سَمَائِکَ وَ أَوْدَعْتَهُ عِلْمَ مَا کَانَ وَ مَا یَکُونُ إِلَی انْقِضَاءِ خَلْقِکَ ثُمَّ نَصَرْتَهُ بِالرُّعْبِ وَ حَفَفْتَهُ بِجَبْرَئِیلَ وَ مِیکَائِیلَ وَ الْمُسَوِّمِینَ مِنْ مَلَائِکَتِکَ وَ وَعَدْتَهُ أَنْ تُظْهِرَ دِینَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ وَ ذَلِکَ بَعْدَ أَنْ بَوَّأْتَهُ مُبَوَّأَ صِدْقٍ مِنْ أَهْلِهِ وَ جَعَلْتَ لَهُ وَ لَهُمْ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّهَ مُبارَکاً وَ هُدیً لِلْعالَمِینَ فِیهِ آیاتٌ بَیِّناتٌ مَقامُ إِبْراهِیمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ کانَ آمِناً وَ قُلْتَ إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً.

ثُمَّ جَعَلْتَ أَجْرَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ مَوَدَّتَهُمْ فِی کِتَابِکَ فَقُلْتَ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبی وَ قُلْتَ ما سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکُمْ وَ قُلْتَ ما أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلًا فَکَانُوا هُمُ السَّبِیلَ إِلَیْکَ وَ الْمَسْلَکَ إِلَی رِضْوَانِکَ.

ص: 105

فَلَمَّا انْقَضَتْ أَیَّامُهُ أَقَامَ وَلِیَّهُ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمَا وَ عَلَی آلِهِمَا هَادِیاً إِذْ کَانَ هُوَ الْمُنْذِرَ وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هادٍ فَقَالَ وَ الْمَلَأُ أَمَامَهُ مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ وَ قَالَ مَنْ کُنْتُ نَبِیَّهُ فَعَلِیٌّ أَمِیرُهُ وَ قَالَ أَنَا وَ عَلِیٌّ مِنْ شَجَرَهٍ وَاحِدَهٍ وَ سَائِرُ النَّاسِ مِنْ شَجَرٍ شَتَّی وَ أَحَلَّهُ مَحَلَّ هَارُونَ مِنْ مُوسَی فَقَالَ أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَهِ هَارُونَ مِنْ مُوسَی إِلَّا أَنَّهُ لَا نَبِیَّ بَعْدِی وَ زَوَّجَهُ ابْنَتَهُ سَیِّدَهَ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ وَ أَحَلَّ لَهُ مِنْ مَسْجِدِهِ مَا حَلَّ لَهُ وَ سَدَّ الْأَبْوَابَ إِلَّا بَابَهُ ثُمَّ أَوْدَعَهُ عِلْمَهُ وَ حِکْمَتَهُ فَقَالَ أَنَا مَدِینَهُ الْعِلْمِ وَ عَلِیٌّ بَابُهَا فَمَنْ أَرَادَ الْحِکْمَهَ فَلْیَأْتِهَا مِنْ بَابِهَا ثُمَّ قَالَ أَنْتَ أَخِی وَ وَصِیِّی وَ وَارِثِی لَحْمُکَ لَحْمِی وَ دَمُکَ دَمِی وَ سِلْمُکَ سِلْمِی وَ حَرْبُکَ حَرْبِی وَ الْإِیمَانُ مُخَالِطٌ لَحْمَکَ وَ دَمَکَ کَمَا خَالَطَ لَحْمِی وَ دَمِی وَ أَنْتَ غَداً عَلَی الْحَوْضِ خَلِیفَتِی وَ أَنْتَ تَقْضِی دَیْنِی وَ تُنْجِزُ عِدَاتِی وَ شِیعَتُکَ عَلَی مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ مُبْیَضَّهً وُجُوهُهُمْ حَوْلِی فِی الْجَنَّهِ وَ هُمْ جِیرَانِی وَ لَوْ لَا أَنْتَ یَا عَلِیُّ لَمْ یُعْرَفِ الْمُؤْمِنُونَ بَعْدِی وَ کَانَ بَعْدَهُ هُدًی مِنَ الضَّلَالِ وَ نُوراً مِنَ الْعَمَی وَ حَبْلَ اللَّهِ الْمَتِینَ وَ صِرَاطَهُ الْمُسْتَقِیمَ لَا یُسْبَقُ بِقَرَابَهٍ فِی رَحِمٍ وَ لَا بِسَابِقَهٍ فِی دِینٍ وَ لَا یُلْحَقُ فِی مَنْقَبَهٍ یَحْذُو حَذْوَ الرَّسُولِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِمَا وَ آلِهِمَا وَ یُقَاتِلُ عَلَی التَّأْوِیلِ وَ لَا تَأْخُذُهُ فِی اللَّهِ لَوْمَهُ لَائِمٍ قَدْ وَتَرَ فِیهِ صَنَادِیدَ الْعَرَبِ وَ قَتَلَ أَبْطَالَهُمْ وَ نَاهَشَ ذُؤْبَانَهُمْ فَأَوْدَعَ قُلُوبَهُمْ أَحْقَاداً بَدْرِیَّهً وَ خَیْبَرِیَّهً وَ حُنَیْنِیَّهً وَ غَیْرَهُنَّ فَأَضَبَّتْ عَلَی عَدَاوَتِهِ وَ أَکَبَّتْ عَلَی مُنَابَذَتِهِ حَتَّی قَتَلَ النَّاکِثِینَ وَ الْقَاسِطِینَ وَ الْمَارِقِینَ.

وَ لَمَّا قَضَی نَحْبَهُ وَ قَتَلَهُ أَشْقَی الْآخِرِینَ یَتْبَعُ أَشْقَی الْأَوَّلِینَ لَمْ یُمْتَثَلْ أَمْرُ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله فِی الْهَادِینَ بَعْدَ الْهَادِینَ وَ الْأُمَّهُ مُصِرَّهٌ عَلَی مَقْتِهِ مُجْتَمِعَهٌ عَلَی قَطِیعَهِ رَحِمِهِ وَ إِقْصَاءِ وُلْدِهِ إِلَّا الْقَلِیلَ مِمَّنْ وَفَی لِرِعَایَهِ الْحَقِّ فِیهِمْ فَقُتِلَ مَنْ قُتِلَ وَ سُبِیَ مَنْ سُبِیَ وَ أُقْصِیَ مَنْ أُقْصِیَ وَ جَرَی الْقَضَاءُ لَهُمْ بِمَا یُرْجَی لَهُ حُسْنُ الْمَثُوبَهِ وَ کَانَتِ الْأَرْضُ لِلَّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَهُ لِلْمُتَّقِینَ

ص: 106

وَ سُبْحانَ رَبِّنا إِنْ کانَ وَعْدُ رَبِّنا لَمَفْعُولًا وَ لَنْ یُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ.

فَعَلَی الْأَطَائِبِ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِمَا وَ آلِهِمَا فَلْیَبْکِ الْبَاکُونَ وَ إِیَّاهُمْ فَلْیَنْدُبِ النَّادِبُونَ وَ لِمِثْلِهِمْ فَلْتَدُرَّ الدُّمُوعُ وَ لْیَصْرُخِ الصَّارِخُونَ وَ یَعِجَّ الْعَاجُّونَ أَیْنَ الْحَسَنُ أَیْنَ الْحُسَیْنُ أَیْنَ أَبْنَاءُ الْحُسَیْنِ صَالِحٌ بَعْدَ صَالِحٍ وَ صَادِقٌ بَعْدَ صَادِقٍ أَیْنَ السَّبِیلُ بَعْدَ السَّبِیلِ أَیْنَ الْخِیَرَهُ بَعْدَ الْخِیَرَهِ أَیْنَ الشُّمُوسُ الطَّالِعَهُ أَیْنَ الْأَقْمَارُ الْمُنِیرَهُ أَیْنَ الْأَنْجُمُ الزَّاهِرَهُ أَیْنَ أَعْلَامُ الدِّینِ وَ قَوَاعِدُ الْعِلْمِ.

أَیْنَ بَقِیَّهُ اللَّهِ الَّتِی لَا تَخْلُو مِنَ الْعِتْرَهِ الْهَادِیَهِ أَیْنَ الْمُعَدُّ لِقَطْعِ دَابِرِ الظَّلَمَهِ أَیْنَ الْمُنْتَظَرُ لِإِقَامَهِ الْأَمْتِ وَ الْعِوَجِ أَیْنَ الْمُرْتَجَی لِإِزَالَهِ الْجَوْرِ وَ الْعُدْوَانِ أَیْنَ الْمُدَّخَرُ لِتَجْدِیدِ الْفَرَائِضِ وَ السُّنَنِ أَیْنَ الْمُتَخَیَّرُ لِإِعَادَهِ الْمِلَّهِ وَ الشَّرِیعَهِ أَیْنَ الْمُؤَمَّلُ لِإِحْیَاءِ الْکِتَابِ وَ حُدُودِهِ أَیْنَ مُحْیِی مَعَالِمِ الدِّینِ وَ أَهْلِهِ أَیْنَ قَاصِمُ شَوْکَهِ الْمُعْتَدِینَ أَیْنَ هَادِمُ أَبْنِیَهِ الشِّرْکِ وَ النِّفَاقِ أَیْنَ مُبِیدُ أَهْلِ الْفُسُوقِ وَ الْعِصْیَانِ وَ الطُّغْیَانِ أَیْنَ حَاصِدُ فُرُوعِ الْغَیِّ وَ النِّفَاقِ أَیْنَ طَامِسُ آثَارِ الزَّیْغِ وَ الْأَهْوَاءِ أَیْنَ قَاطِعُ حَبَائِلِ الْکَذِبِ وَ الِافْتِرَاءِ أَیْنَ مُبِیدُ الْعُتَاهِ وَ الْمَرَدَهِ أَیْنَ مُسْتَأْصِلُ أَهْلِ الْعِنَادِ وَ التَّظْلِیلِ وَ الْإِلْحَادِ أَیْنَ مُعِزُّ الْأَوْلِیَاءِ وَ مُذِلُّ الْأَعْدَاءِ أَیْنَ جَامِعُ الْکَلِمِ عَلَی التَّقْوَی أَیْنَ بَابُ اللَّهِ الَّذِی مِنْهُ یُؤْتَی أَیْنَ وَجْهُ اللَّهِ الَّذِی یَتَوَجَّهُ إِلَیْهِ الْأَوْلِیَاءُ أَیْنَ السَّبَبُ الْمُتَّصِلُ بَیْنَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ أَیْنَ صَاحِبُ یَوْمِ الْفَتْحِ وَ نَاشِرُ رَایَهِ الْهُدَی أَیْنَ مُؤَلِّفُ شَمْلِ الصَّلَاحِ وَ الرِّضَا أَیْنَ الطَّالِبُ بِذُحُولِ الْأَنْبِیَاءِ أَیْنَ الْمُطَالِبُ بِکَرْبَلَاءَ أَیْنَ الْمَنْصُورُ عَلَی مَنِ اعْتَدَی عَلَیْهِ وَ افْتَرَی أَیْنَ الْمُضْطَرُّ الَّذِی یُجَابُ إِذَا دَعَا أَیْنَ صَدْرُ الْخَلَائِفِ ذُو الْبِرِّ وَ التَّقْوَی.

أَیْنَ ابْنُ النَّبِیِّ الْمُصْطَفَی وَ ابْنُ عَلِیٍّ الْمُرْتَضَی وَ ابْنُ خَدِیجَهَ الْغَرَّاءِ وَ ابْنُ فَاطِمَهَ الْکُبْرَی بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی وَ نَفْسِی لَکَ الْوِقَاءُ وَ الْحِمَی یَا ابْنَ السَّادَهِ الْمُقَرَّبِینَ یَا ابْنَ النُّجَبَاءِ الْأَکْرَمِینَ یَا ابْنَ الْهُدَاهِ الْمَهْدِیِّینَ یَا ابْنَ الْغَطَارِفَهِ الْأَنْجَبِینَ

ص: 107

یَا ابْنَ الْأَطَایِبِ الْمُسْتَظْهَرِینَ یَا ابْنَ الْخَضَارِمَهِ الْمُنْتَجَبِینَ یَا ابْنَ الْقَمَاقِمَهِ الْأَکْبَرِینَ یَا ابْنَ الْبُدُورِ الْمُنِیرَهِ یَا ابْنَ السُّرُجِ الْمُضِیئَهِ یَا ابْنَ الشُّهُبِ الثَّاقِبَهِ یَا ابْنَ الْأَنْجُمِ الزَّاهِرَهِ یَا ابْنَ السُّبُلِ الْوَاضِحَهِ یَا ابْنَ الْأَعْلَامِ اللَّائِحَهِ یَا ابْنَ الْعُلُومِ الْکَامِلَهِ یَا ابْنَ السُّنَنِ الْمَشْهُورَهِ یَا ابْنَ الْمَعَالِمِ الْمَأْثُورَهِ یَا ابْنَ الْمُعْجِزَاتِ الْمَوْجُودَهِ یَا ابْنَ الدَّلَائِلِ الْمَشْهُودَهِ یَا ابْنَ الصِّرَاطِ الْمُسْتَقِیمِ یَا ابْنَ النَّبَإِ الْعَظِیمِ یَا ابْنَ مَنْ هُوَ فِی أُمِّ الْکِتَابِ لَدَی اللَّهِ عَلِیٌّ حَکِیمٌ.

یَا ابْنَ الْآیَاتِ وَ الْبَیِّنَاتِ یَا ابْنَ الدَّلَائِلِ الظَّاهِرَاتِ یَا ابْنَ الْبَرَاهِینِ الْبَاهِرَاتِ یَا ابْنَ الْحُجَجِ الْبَالِغَاتِ یَا ابْنَ النِّعَمِ السَّابِغَاتِ یَا ابْنَ طَهَ وَ الْمُحْکَمَاتِ یَا ابْنَ یس وَ الذَّارِیَاتِ یَا ابْنَ الطُّورِ وَ الْعَادِیَاتِ یَا ابْنَ مَنْ دَنا فَتَدَلَّی فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی دُنُوّاً وَ اقْتِرَاباً مِنَ الْعَلِیِّ الْأَعْلَی لَیْتَ شِعْرِی أَیْنَ اسْتَقَرَّتْ بِکَ النَّوَی بَلْ أَیُّ أَرْضٍ تُقِلُّکَ أَوْ ثَرَی أَ بِرَضْوَی أَمْ غَیْرِهَا أَمْ ذِی طُوًی عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ أَرَی الْخَلْقَ وَ لَا تُرَی وَ لَا أَسْمَعَ لَکَ حَسِیساً وَ لَا نَجْوَی عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ تُحِیطَ بِکَ دُونِیَ الْبَلْوَی وَ لَا یَنَالَکَ مِنِّی ضَجِیجٌ وَ لَا شَکْوَی.

بِنَفْسِی أَنْتَ مِنْ مُغَیَّبٍ لَمْ یَخْلُ مِنَّا بِنَفْسِی أَنْتَ مِنْ نَازِحٍ مَا نَزَحَ عَنَّا بِنَفْسِی أَنْتَ أُمْنِیَّهُ شَائِقٍ یَتَمَنَّی مِنْ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَهٍ ذَکَرَا فَحَنَّا بِنَفْسِی أَنْتَ مِنْ عَقِیدِ عِزٍّ لَا یُسَامَی بِنَفْسِی أَنْتَ مِنْ أَثِیلِ مَجْدٍ لَا یُجَازَی بِنَفْسِی أَنْتَ مِنْ تِلَادِ نِعَمٍ لَا تُضَاهَی بِنَفْسِی أَنْتَ مِنْ نَصِیفِ شَرَفٍ لَا یُسَاوَی إِلَی مَتَی أَحَارُ فِیکَ یَا مَوْلَایَ وَ إِلَی مَتَی وَ أَیَّ خِطَابٍ أَصِفُ فِیکَ وَ أَیَّ نَجْوَی عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ أُجَابَ دُونَکَ وَ أُنَاغَی عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ أَبْکِیَکَ وَ یَخْذُلَکَ الْوَرَی عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ یَجْرِیَ عَلَیْکَ دُونَهُمْ مَا جَرَی هَلْ مِنْ مُعِینٍ فَأُطِیلَ مَعَهُ الْعَوِیلَ وَ الْبُکَاءَ هَلْ مِنْ جَزُوعٍ فَأُسَاعِدَ جَزَعَهُ إِذَا خَلَا هَلْ قَذِیَتْ عَیْنٌ فَسَاعَدَتْهَا عَیْنِی عَلَی الْقَذَی هَلْ إِلَیْکَ یَا ابْنَ أَحْمَدَ سَبِیلٌ فَتُلْقَی هَلْ یَتَّصِلُ یَوْمُنَا مِنْکَ بِغَدِهِ فَنَحْظَی مَتَی نَرِدُ مَنَاهِلَکَ الرَّوِیَّهَ فَنَرْوَی مَتَی نَنْتَفِعُ

ص: 108

مِنْ عَذْبِ مَائِکَ فَقَدْ طَالَ الصَّدَی مَتَی نُغَادِیکَ وَ نُرَاوِحُکَ فَنُقِرَّ مِنْهَا عَیْناً مَتَی تَرَانَا وَ نَرَاکَ وَ قَدْ نَشَرْتَ لِوَاءَ النَّصْرِ تُرَی أَ تَرَانَا نَحُفُّ بِکَ وَ أَنْتَ تَؤُمُّ الْمَلَأَ وَ قَدْ مَلَأْتَ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ أَذَقْتَ أَعْدَاءَکَ هَوَاناً وَ عِقَاباً وَ أَبَرْتَ الْعُتَاهَ وَ جَحَدَهَ الْحَقِّ وَ قَطَعْتَ دَابِرَ الْمُتَکَبِّرِینَ وَ اجْتَثَثْتَ أُصُولَ الظَّالِمِینَ وَ نَحْنُ نَقُولُ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ.

اللَّهُمَّ أَنْتَ کَشَّافُ الْکُرَبِ وَ الْبَلْوَی وَ إِلَیْکَ أَسْتَعْدِی فَعِنْدَکَ الْعَدْوَی وَ أَنْتَ رَبُّ الْآخِرَهِ وَ الْأُولَی فَأَغِثْ یَا غِیَاثَ الْمُسْتَغِیثِینَ عُبَیْدَکَ الْمُبْتَلَی وَ أَرِهِ سَیِّدَهُ یَا شَدِیدَ الْقُوَی وَ أَزِلْ عَنْهُ بِهِ الْأَسَی وَ الْجَوَی وَ بَرِّدْ غَلِیلَهُ یَا مَنْ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی وَ مَنْ إِلَیْهِ الرُّجْعَی وَ الْمُنْتَهَی اللَّهُمَّ وَ نَحْنُ عَبِیدُکَ الشَّائِقُونَ إِلَی وَلِیِّکَ الْمُذَکِّرِ بِکَ وَ بِنَبِیِّکَ خَلَقْتَهُ لَنَا عِصْمَهً وَ مَلَاذاً وَ أَقَمْتَهُ لَنَا قِوَاماً وَ مَعَاذاً وَ جَعَلْتَهُ لِلْمُؤْمِنِینَ مِنَّا إِمَاماً فَبَلِّغْهُ مِنَّا تَحِیَّهً وَ سَلَاماً وَ زِدْنَا بِذَلِکَ یَا رَبِّ إِکْرَاماً وَ اجْعَلْ مُسْتَقَرَّهُ لَنَا مُسْتَقَرّاً وَ مُقَاماً وَ أَتْمِمْ نِعْمَتَکَ بِتَقْدِیمِکَ إِیَّاهُ أَمَامَنَا حَتَّی تُورِدَنَا جِنَانَکَ وَ مُرَافَقَهَ الشُّهَدَاءِ مِنْ خُلَصَائِکَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ جَدِّهِ وَ رَسُولِکَ السَّیِّدِ الْأَکْبَرِ وَ عَلَی أَبِیهِ السَّیِّدِ الْأَصْغَرِ وَ جَدَّتِهِ الصِّدِّیقَهِ الْکُبْرَی فَاطِمَهَ بِنْتِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَی مَنِ اصْطَفَیْتَ مِنْ آبَائِهِ الْبَرَرَهِ وَ عَلَیْهِ أَفْضَلَ وَ أَکْمَلَ وَ أَتَمَّ وَ أَدْوَمَ وَ أَکْبَرَ وَ أَوْفَرَ مَا صَلَّیْتَ عَلَی أَحَدٍ مِنْ أَصْفِیَائِکَ وَ خِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ وَ صَلِّ عَلَیْهِ صَلَاهً لَا غَایَهَ لِعَدَدِهَا وَ لَا نِهَایَهَ لِمَدَدِهَا وَ لَا نَفَادَ لِأَمَدِهَا اللَّهُمَّ وَ أَقِمْ بِهِ الْحَقَّ وَ أَدْحِضْ بِهِ الْبَاطِلَ وَ أَدِلْ بِهِ أَوْلِیَاءَکَ وَ أَذْلِلْ بِهِ أَعْدَاءَکَ وَ صِلِ اللَّهُمَّ بَیْنَنَا وَ بَیْنَهُ وُصْلَهً تُؤَدِّی إِلَی مُرَافَقَهِ سَلَفِهِ وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ یَأْخُذُ بِحُجْزَتِهِمْ وَ یَمْکُثُ فِی ظِلِّهِمْ وَ أَعِنَّا عَلَی تَأْدِیَهِ حُقُوقِهِ إِلَیْهِ وَ الِاجْتِهَادِ فِی طَاعَتِهِ وَ الِاجْتِنَابِ عَنْ مَعْصِیَتِهِ وَ امْنُنْ عَلَیْنَا بِرِضَاهُ وَ هَبْ لَنَا رَأْفَتَهُ وَ رَحْمَتَهُ وَ دُعَاءَهُ وَ خَیْرَهُ مَا نَنَالُ

ص: 109

بِهِ سَعَهً مِنْ رَحْمَتِکَ وَ فَوْزاً عِنْدَکَ وَ اجْعَلْ صَلَاتَنَا بِهِ مَقْبُولَهً وَ ذُنُوبَنَا بِهِ مَغْفُورَهً وَ دُعَاءَنَا بِهِ مُسْتَجَاباً وَ اجْعَلْ أَرْزَاقَنَا بِهِ مَبْسُوطَهً وَ هُمُومَنَا بِهِ مَکْفِیَّهً وَ حَوَائِجَنَا بِهِ مَقْضِیَّهً وَ أَقْبِلْ إِلَیْنَا بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ وَ اقْبَلْ تَقَرُّبَنَا إِلَیْکَ وَ انْظُرْ إِلَیْنَا نَظْرَهً رَحِیمَهً نَسْتَکْمِلُ بِهَا الْکَرَامَهَ عِنْدَکَ ثُمَّ لَا تَصْرِفْهَا عَنَّا بِجُودِکَ وَ اسْقِنَا مِنْ حَوْضِ جَدِّهِ صلی الله علیه و آله ِکَأْسِهِ وَ بِیَدِهِ رَیّاً رَوِیّاً هَنِیئاً سَائِغاً لَا ظَمَأَ بَعْدَهُ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ ثم صل صلاه الزیاره و قد تقدم وصفها ثم تدعو بما أحببت فإنک تجاب إن شاء الله تعالی (1).

**[ترجمه]محمد پسر مشهدی در کتاب المزار الکبیر، مثل این زیارت را به صورت جداگانه آورده است. - . المزار الکبیر: 216 - 217 -

سید پسر طاووس - که خداوند از او خشنود باد، - سپس گفته است: یکی از اصحاب ما نقل کرده­ است: محمد پسر علی پسر ابی قرّه گفت: من دعای ندبه را که دعای صاحب الزمان علیه السلام است، از کتاب محمد پسر حسین پسر سفیان بزوفری - که خداوند از او راضی باد، - نقل کردم، و مستحب است که در عیدهای چهارگانه، خوانده شود؛ و آن دعا، این است:

ستایش و سپاس مخصوص خداوندی است که پروردگار جهانیان است، و خداوند بر سیّد و پیشوای ما محمد، پیامبر خود و بر خاندان او درود و سلام کامل فرستد؛ خدایا، به خاظر قضای حتمی که درباره اولیائت جاری کردی، ستایش از آن تو است؛ همان کسانی که وجودشان را برای خودت و دینت خالص گردانیدی، زمانی که بزرگ­ترین نعمت جاودانه را که پیش تو وجود دارد، و نه از بین می­رود، و نه تباه می­گردد، برای آنان برگزیدی؛ بعد از آنکه زهد در مقامات این دنیای پست و لذت­ها و زیورهای آن را بر آنها شرط فرمودی، و آنها نیز به خاطر تو بر این شرط متعهد شدند، و تو دانستی که آنان به عهد خود وفا خواهند کرد، پس آنان را پذیرفتی و مقرّب درگاه خود ساختی، و ذکر والا، و ثنای آشکار را بر آنها از پیش عطا کردی، و فرشتگانت را بر آنها فرو فرستاده، و با وحی خودت آنها را کرامت، و با دانش خودت بهره­مندی بخشیدی، و آنها را واسطه و وسیله رسیدن به تو، و وارد شدن به رضوان و بهشت خودت قرار دادی.

از این رو، بعضی از آنها را در بهشت منزل دادی، تا هنگامی که او را از بهشت بیرون کردی؛ و برخی را در کشتی نشانده، و به همراه کسانی که ایمان آورده و در کشتی با او در آمده بودند، همه را از هلاکت، به رحمت خود نجات دادی؛ بعضی را به مقام دوستی خود برگزیدی، و زبان راستین - و یاد نیکو - در میان امت­های پسین را از تو درخواست کرد، و تو او را اجابت نمودی، و آن را والا مقام گرداندی؛ بعضی را از درخت طور با وی سخن گفته، و برادرش را وزیر و معاون وی گردانیدی؛ بعضی را بدون پدر آفریدی، و به او معجزات عطا فرموده، او را به روح قدس الهی م-ؤیّ-د داشتی؛ و همه آن پیامبران را شریعت و طریقه و آیینی عطا کردی، و برای آنان وصی و جانشینی، که یکی بعد از دیگری نگهبان آیین و شریعت، از مدّتی تا مدّت معین باشد، قرار دادی؛ تا آنکه دین تو برپا شود، و حجت بر بندگان تو باشد، و حق از قرارگاه خود خارج نشود، باطل بر اهل حق چیره نشود، و تا کسی نگوید: «- پروردگارا، - چرا پیامبری بیم دهنده به سوی ما نفرستادی، و نشانه­ای هدایتگر برای ما برپا نداشتی، تا پیش از آنکه خوار و رسوا شویم، از آیات تو پیروی کنیم؟»

تا آنکه امر رسالت به حبیب گرامی­ات محمّد صلی اللَّه علیه و آله ختم کردی، و او چنانکه تو او را به رسالت برگزیدی، پیشوای هرآفریده­ای بود، و برگزیده پیامبرانی که به رسالت انتخاب فرمودی، و برتر از هر کس که برگزیده توست، و گرامی­تر از تمام پیامبرانی که معتمد تو بودند، به این جهت او را بر همه فرستادگانت مقدّم داشتی، و بر تمام بندگانت از جن و انس مبعوث گردانیدی، و شرق و غرب عالم را زیر پای او گستردی، و براق را مسخّر او فرمودی، و روح پاک وی را به سوی آسمان خود به معراج بردی، و علم گذشته و آینده، تا پایان آفرینش را به او به سپردی؛ آنگاه او را با وسیله رعب و ترس دشمن از او، بر دشمنان یاری رساندی، و جبرئیل و میکائیل و دیگر فرشتگان نشان­دار را گرداگرد او فرستادی، و به او وعده فرمودی دینش را بر تمام ادیان عالم چیره گردانی، هرچند مشرکان را خوش نیاید؛ و این پس از آن بود که او را با فتح و دستیابی به خانه کعبه، مکان صدق اهل بیت، باز گردانیدی؛ و برای او و اهل بیتش، آن خانه مکه را نخستین خانه برای عبادت بندگان، و بابرکت و وسیله هدایت جهانیان مقرّر فرمودی؛ در آن خانه، نشانه­های آشکار از جمله مقام ابراهیم وجود دارد، و هر کس در آن داخل شود، در ایمنی خواهد بود؛ و فرمودی: «خدا فقط می خواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند.»

سپس در کتاب خود، پاداش محمد - که درودهای تو بر او و خاندانش باد، - را دوستی آنان مقرّر کردی و فرمودی: «بگو: به ازای آن [رسالت] پاداشی از شما خواستار نیستم، مگر دوستی درباره خویشاوندان.» و فرمودی: «بگو: بر این [رسالت] اجری از شما طلب نمی کنم، جز اینکه هر کس بخواهد راهی به سوی پروردگارش [در پیش] گیرد.» و اینان همان راه به سوی تو، و مسیر دستیابی به رضوان تو هستند .

و هنگامی که دوران عمر پیغمبرت سپری گشت، جانشین او علی فرزند ابی­طالب - که درودهای خداوند بر آن دو و بر خاندان آنان باد، - به هدایت امت به پا خاست؛ چرا که پیامبر صلی الله علیه و آله بیم دهنده بود و برای هر قومی، هدایتگری هست. پس - رسول خدا - در حالی که امّت همه در پیش او بودند، فرمود: هر کس که من پیشوای او بودم، پس از من، علی پیشوای او خواهد بود؛ خدایا، هر کسی را که او را دوست بدارد، دوست بدار؛ و هر کسی را که او را دشمن بدارد، دشمن بدار؛ و هر کسی که او را یاری کند، یاری نما؛ و هر کسی که او را خوار سازد، خوار فرما. و فرمود: هر کس من پیامبر او بودم، پس علی امیر و فرماندار اوست؛ و فرمود: من و علی هر دو از یک درخت هستیم و سایرین از درخت­های مختلف هستند؛ و او را در جایگاهی مانند جایگاه هارون نسبت به موسی نشاند و فرمود: تو نسبت به من، مانند هارون نسبت به موسی است، جز اینکه پس از من پیغمبری نیست. و دختر خود را بانوی تمام زنان عالم است، به ازدواج علی درآورد؛ و در مسجد خود، جایگاهی ویژه برای او قرار داد و تمام درهای منازل اصحاب را - که به مسجد رسول خدا باز بود، - به غیر از در خانه علی، بست؛ سپس اسرار علم و حکمتش را به او سپرد و فرمود: من شهر علم هستم و علی دَرِ آن است، هر کس بخواهد در این شهر وارد شود، باید از درگاهش وارد گردد؛ آنگاه فرمود: تو برادر و جانشین و وارث من هستی؛ گوشت تو از گوشت من، و خون تو از خون من است؛ آشتی تو آشتی من، و جنگ تو جنگ من است؛ و ایمان چنان با گوشت و خون تو آمیخته شده است که با گوشت و خون من آمیخته­ شده است؛ تو فردا جانشین من بر حوض کوثر خواهی بود، و پس از من، تو دِین مرا ادا می­کنی؛ و وعده­هایم را به انجام می­رسانی؛ شیعیان تو در قیامت بر کرسی­هایی از نور با روی سفید در بهشت، اطراف من قرار خواهند گرفت، و آنها همسایگان من خواهند بود؛ و اگر تو نبودی ای علی، مؤمنان بعد از من شناخته نمی­شدند.

و علی بعد از رسول خدا، وسیله تشخیص هدایت از گمراهی، و نور از نابینایی، و ریسمان محکم خداوند، و راه مستقیم او بود؛ هیچ کس به خویشاوندی با رسول خدا، بر او سبقت نیافته، و در اسلام و ایمان بر او سبقت نگرفته است؛ و نه کسی در مناقب و اوصافِ کمال به او خواهد رسید؛ پا جای چای پیامبر - که خداوند بر آن دو و خاندان آنان درود فرستد، - می­گذاشت؛ و مطابق حقیقت قرآن جنگ می­کرد؛ و در راه رضای خدا سرزنش بدگویان را به خود نمی­گرفت؛ و در راه خدا، خون­های گردنکشان عرب را به خاک ریخت، و شجاعان و پهلوانانشان را به قتل رساند، و گرگ­هایشان را در هم شکست؛ در نتیجه در دل­هایشان کینه­های بدر و حنین و خیبر و غیره را به یادگار گذاشت؛ و در اثر آن کینه پنهانی، بر دشمنی او قیام کردند؛ و به مبارزه و جنگ با او هجوم آوردند؛ تا آنکه ناگزیر با عهدشکنان و ستمکاران و خارج شدگان از دین به نبرد برخاست.

و چون نوبت اجل او فرا رسید، بدبخت­ترین فرد از پسینیان، به پیروی از بدبخت­ترین فرد از پیشینیان او را به قتل رساند؛ در نتیجه فرمان رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله، درباره هدایتگران بعد از هدایتگران، عملی نشد؛ و امت بر نافرمانی و دشمنی او پافشاری کردند، و بر نابود کردن خویشان پیامبر، و دور کردن فرزندان او هم­صدا شدند؛ جز اندکی از مؤمنان که به پیمان خود در رعایت حقّ آنان وفا نمودند؛ تا آنکه عده­ای از آنان کشته، و عده­ای اسیر، و عده­ای آواره شدند؛ و قضا در مورد آنها به چیزی که امید پایان نیک از آن می­رفت، جریان پیدا کرد؛ و البته ملک زمین از آن خدا است، و هر کدام از بندگانش که او بخواهد، آن را به ارث می­برد، و عاقبت نیک، از آنِ اهل تقوی است؛ و پروردگار ما منزه است، چرا که وعده او قطعی و انجام یافتنی است، و و خداوند هرگز خلف وعده نخواهد کرد، و او شکست ناپذیر و حکیم است.

پس بر پاکان اهل بیت پیامبر و علی - که خداوند بر آن دو و خاندان آنان درود فرستد، - گریه کنندگان باید بگریند، و بر همانان، ندبه کنندگان باید ندبه کنند، و برای امثال آنان، اشک­ها باید از دیدگان ببارند، و ناله کنندگان باید ناله کنند، و شیون کنندگان باید شیون از دل برکشند، که کجاست امام حسن؟ کجاست امام حسین؟ کجا هستند فرزندان امام حسین؟ که هر یک، انسان نیک بعد از دیگری، و راستگوی بعد از راستگو بودند، کجا هستند آنان که راه بعد از راه بودند؟ کجا هستند برگزیدگان بعد از برگزیدگان؟ کجا هستند خورشیدهای تابان؟ کجا هستند ماه­های فروزان؟ کجا هستند ستارگان درخشان؟ کجا هستند راهنمایان دین، و پایه­های دانش؟

کجاست حضرت بقیه اللَّه، که خاندان هدایت هرگز از وجود او خالی نیست؟ کجاست آن آماده شده برای برکندن ریشه ستمگران؟ کجاست آن مورد امید برای از بین بردن اختلاف و کج رفتاری­؟ کجاست ذخیره شده برای زنده کردن واجبات و مستحبات؟ کجاست برگزیده برای برگردانیدن ملّت و شریعت؟ کجاست آرزو شده برای زنده کردن قرآن و احکام آن؟ کجاست زنده کننده نشانه­های دین و دینداران؟ کجاست در هم شکننده شوکت ستمکاران و تجاوز کنندگان؟ کجاست ویران کننده بنیان­های شرک و نفاق؟ کجاست نابود کننده اهل گناه و نافرمانی و سرکشی؟ کجاست برچیننده ریشه گمراهی و دشمنی؟ کجاست بر هم کوبنده آثار باطل و هواهای نفسانی؟ کجاست قطع کننده ریسمان­های دروغ و افترا؟ کجاست نابود کننده زورگویان سرکش؟ کجاست بیچاره کننده مردمان بی­دین و کینه­توز و گمراه؟ کجاست عزیزکننده دوستان و خوار کننده دشمنان؟ کجاست گردآورنده مردم بر محور پرهیزکاری؟ کجاست باب الهی که از آن وارد می­شوند؟ کجاست وجه الهی که دوستان به سوی آن روی آوردند؟ کجاست آن وسیله پیوند بین زمین و آسمان؟ کجاست صاحب روز فتح و برافرازنده پرچم هدایت؟ کجاست به وجود آورنده سامان و راستی و خشنودی؟ کجاست دادخواهی کننده ستم­های روا داشته شده بر پیامبران؟ کجاست خونخواه واقعه کربلا؟ کجاست یاری شده در برابر کسی که به او ستم کرده و افترا زده است؟ کجاست درمانده­ای که هرگاه دعا کند، اجابت می­شود؟ کجاست برترین آفریدگان و صاحب نیکی و تقوی؟

کجاست فرزند پیغمبر، مصطفی؟ و فرزند علی مرتضی؟ و فرزند خدیجه شیر زن؟ و فرزند فاطمه زهرا، بزرگترین زنان عالم؟ پدر و مادرم و خودم فدای نگهداری و حمایت تو باد؛ ای فرزند بزرگان مقرّب خدا، ای فرزند برگزیدگان بزرگوار، ای فرزند هدایتگران هدایت یافته، ای فرزند بهترین انسان­های پاکباخته، ای فرزند مهتران شرافتمند، ای فرزند نیکوترین انسان­های پاک، ای فرزند گرامی­ترِ مهتران، ای فرزند ماه­های تابان، و چراغ­های فروزان، و ستارگان درخشان، ای فرزند راه­های روشن خدا، ای فرزند نشان­های آشکار، ای فرزند دانش­های کامل الهی، ای فرزند سنت­های معروف، ای فرزند نشانه­های سفارش شده، ای فرزند معجزه­های موجود، ای فرزند راهنمایان آشکار، ای فرزند راه راست، ای فرزند خبر بزرگ، ای فرزند کسی که یاد او در امّ الکتاب نزد خداوند حکیم، والا است.

ای فرزند آیه­ها و نشانه­ها، ای فرزند ادلّه روشن؛ ای فرزند برهان­های آشکار، ای فرزند حجّت­های رسا، ای فرزند نعمت­های فراگیر، ای فرزند طه و آیه­های محکم قرآن، و ای فرزند یاسین و ذاریات، ای فرزند طور و عادیات، ای فرزند کسی که خداوند در باره­اش فرمود: «دنی فتدلّی فکانَ قابَ قَوسین أو أدنی»{نزدیک آمد و نزدیکتر شد تا [فاصله اش] به قدرِ [طول] دو [انتهای] کمان یا نزدیک­تر شد.} تا اینکه به نزدیک­ترین مکان نسبت به خداوند والا مرتبه رسید.

کاش می­دانستم دل­ها کی به ظهور تو آرام خواهند شد؟ بلکه در کدام سرزمین و خاک اقامت داری؟ آیا در رضوی، یا در غیر آن، یا در سرزمین طوی هستی؟ بر من بسیار سخت است که آفریدگان را ببینم ولی تو دیده نشوی، و هیچ صدایی حتی آهسته هم از تو نشنوم؛ بر من بسیار سخت است که بلاها تو را و نه مرا، احاطه کنند؛ و از سوی من هیچ ناله و شکایتی به تو نرسد.

جانم فدای تو، که پنهان گشته­ای ولی از ما بی­خبر نیستی؛ جانم فدای تو، که از ما جدا گشته­ای ولی جدا نیستی؛ جانم فدای تو، همان آرزوی قلبی و مورد اشتیاق، که هر مرد و زنِ باایمان او را یاد کند و از روی شوق او ناله زند؛ جانم فدای تو، آن عزّتمند همیشگی که هم­طرازی ندارد؛ جانم فدای تو، آن رکن اصیل ارجمندی که هم­قطاری ندارد؛ جانم فدای تو، آن نعمت­های خاص خداوند که مثل و مانند نخواهد داشت؛ جانم فدای تو، از آن خاندان شرف هستی که هیچ کس نمی­تواند با شما برابری کند.

تا کی در - انتظار - تو سرگردان باشم، ای سرور من؛ تا به کی؟ و با چگونه خطابی درباره تو توصیف کنم؛ و چگونه راز دل گویم؟ بر من سخت است که پاسخ، از غیر تو یابم؛ بر من سخت است که بر تو بگریم و مردم تو را واگذارند؛ بر من سخت است که - بپذیرم - آنچه اتفاق افتاده است، تنها در مورد تو و نه آنان، جریان یابد.

آیا یاوری هست تا با یاری او ناله و فغان و گریه را طولانی نمایم؟ آیا زاری کننده­ای هست تا زاری او را هنگام تنها شدن یاور باشم؟ آیا چشمی می­گرید تا چشم من هم گریه او را یاری نماید؟ آیا به سوی تو راهی هست ای فرزند احمد، تا دیدار شوی؟ آیا روز ما به فردایی می­رسد که - به دیدار جمالت - بهره­مند شویم؟ کی می­شود بر جویبارهای گوارایت درآییم و سیراب شویم؟ کی می­شود از چشمه آب زلال تو سودمند گردیم که عطش، طولانی گشت؟ کی می­شود با تو صبح و شام کنیم، تا چشم ما از آن روشن شود؟ کی می­شود تو ما را و ما تو را ببینیم، در حالی که پرچم نصرت و پیروزی برافراشته­ باشی؟ آیا ما را خواهی دید که به گرد تو حلقه زده باشیم و تو به پیشوایی از طرف مردمان، تمام روی زمین را پر از عدل و داد کرده باشی؟ و دشمنانت را کیفر خواری و عقاب بچشانی، و سرکشان و منکران حق را نابود کرده باشی، و ریشه متکبّران را بریده، و پایه­های ستمکاران را از بیخ برکنی، تا ما - با خاطر شاد - به «الحمد لله ربّ العالمین» لب برگشاییم؟

ای خدا تو برطرف کننده غم­ها و گرفتاری­ها هستی، و من از تو داد می­خواهم که دادخواهی پیش توست، و تو پروردگار دنیا و آخرت هستی؛ باری به داد ما برس، ای فریادرس فریاد خواهان، بنده ضعیف و بلا دیده خود را - دریاب، - و سیّد او را به او بنمایان، ای خداوند بسیار مقتدر و توانا؛ و به واسطه آن، غم و اندوه و سوز دل را از او برطرف کن؛ و حرارت قلب او را فرو نشان، ای خدایی که بر عرش، استقرار یافته­ای؛ و بازگشت و سرانجام به سوی توست.

خدایا، و ما بندگان تو، مشتاق ولیّ تو هستیم، که او یادآور تو و رسول توست؛ او را برای ما مایه عصمت و نگهداری و پناهگاه آفریده­ای؛ و او را برای استواری و حفظ ما برانگیخته­ای؛ و برای اهل ایمان از ما، امام و پیشوا قرار داده­ای؛ پس از طرف ما به او سلام و تحیّت برسان، و به این وسیله بر بزرگواری بر ما ای پروردگار، بیفزا، و قرارگاه او را قرارگاه و آرام بخش ما قرار ده، و به واسطه پیشوایی او بر ما نعمت را تمام گردان، تا ما را در بهشت­های تو، و همنشینی با شهیدان از وارستگان تو داخل سازد.

خدایا، بر محمد و خاندان محمد درود فرست؛ و بر محمد، جدّ او و فرستاده تو، سیّد بزرگ­تر، و بر پدرش - علی - سیّد کوچک­تر، و بر جدّ مادری­­اش صدیقه کبری، فاطمه دختر محمد، و بر پدران نیکوکار او که تو برگزیدی، درود فرست؛ و بهترین و کامل­ترین و تمام­ترین و جاودانه­ترین و بزرگ­ترین و فراوان­ترین درودی که بر هر یک از برگزیدگان و نیکان آفریدگانت فرستادی، بر او بفرست؛ و بر او چنان درودی بفرست که نه پایانی برای شمارش آن باشد، و نه نهایتی برای گستردگی آن، و نه تمام شدنی برای زمان آن؛ خدایا، و حق را به وسیله او برپا دار؛ و باطل را به وسیله او نابود ساز؛ و دوستدارانت را به وسیله او راهنمایی کن؛ و دشمنانت را به وسیله او خوار گردان؛ و بین ما و او ای خدا، پیوندی برقرار ساز که به همراهی ما با پیشینیان او بیانجامد، و ما را از کسانی قرار ده که به دامان آنان چنگ زده، و در سایه آنان زیست می­کند؛ و ما را بر ادای حقوق او به وی، و کوشش در فرمانبرداری او، و دوری از نافرمانی­اش، یاری فرما؛ و با خشنود ساختن او، بر ما منّت گذار؛ و دلسوزی و مهربانی و دعا و خوبی او را، که به واسطه آن به رحمت گسترده، و رستگاری در پیش تو دست یابیم، به ما موهبت فرما؛ و نماز ما را به واسطه او پذیرفته شده، و گناهان ما را به واسطه او آمرزیده، و دعای ما را به واسطه او به اجابت رسیده قرار ده؛ و روزی­های ما را به واسطه او گسترده، و همّ و غمّ ما را بواسطه او برطرف و کفایت شده، و حاجت­های ما را به واسطه او برآورده شده قرار ده؛ و با صورت بزرگوارانه­ات به ما رو کن؛ و تقرّب ما به سوی خودت را بپذیر؛ و با نگاهی مهربانانه به ما نگاه کن؛ تا به واسطه آن، کرامت نزد تو را به حدّ کمال رسانیم؛ و پس از آن، از روی بخشش خود، آن را از ما نستان؛ و ما را از حوض جدّ او صلی الله علیه و آله، با کاسه و با دست او، به صورت سیراب و گوارا و با آرامش و فراوان، که بعد از آن، تشنگی نباشد، بنوشان؛ ای مهربان­ترین مهربانان .

سپس نماز زیارت که چگونگی خواندن آن پیشتر ذکر شد، می­خوانی و به دلخواه خودت دعا می­کنی که به خواست خداوند مستجاب است. - . مصباح الزائر: 230 - 234 . -

**[ترجمه]

قال محمد بن المشهدی فی المزار الکبیر قال محمد بن علی بن أبی قره نقلت من کتاب أبی جعفر محمد بن الحسین بن سفیان البزوفری.

**[ترجمه]محمد پسر مشهدی در کتاب المزار الکبیر گفته است: محمد پسر علی پسر أبی قره گفت: من آن را از کتاب ابو جعفر محمد پسر حسین پسر سفیان بزوفری... نقل کردم.

**[ترجمه]

و ذکر مثل ما ذکره السید سواء و أظن أن السید أخذه منه إلا أنه لم یذکر الصلاه فی آخره (2).

ثُمَّ قَالَ السَّیِّدُ رَحِمَهُ اللَّهُ ذِکْرُ مَا یُزَارُ بِهِ مَوْلَانَا صَاحِبُ الزَّمَانِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ کُلَّ یَوْمٍ بَعْدَ صَلَاهِ الْفَجْرِ: اللَّهُمَّ بَلِّغْ مَوْلَایَ صَاحِبَ الزَّمَانِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ عَنْ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فِی مَشَارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبِهَا وَ بَرِّهَا وَ بَحْرِهَا وَ سَهْلِهَا وَ جَبَلِهَا حَیِّهِمْ وَ مَیِّتِهِمْ وَ عَنْ وَالِدَیَّ وَ وُلْدِی وَ عَنِّی مِنَ الصَّلَوَاتِ وَ التَّحِیَّاتِ زِنَهَ عَرْشِ اللَّهِ وَ مِدَادَ کَلِمَاتِهِ وَ مُنْتَهَی رِضَاهُ وَ عَدَدَ مَا أَحْصَاهُ کِتَابُهُ وَ أَحَاطَ بِهِ عِلْمُهُ بِهِ اللَّهُمَّ أُجَدِّدُ لَهُ فِی هَذَا الْیَوْمِ وَ فِی کُلِّ یَوْمٍ عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَیْعَهً لَهُ فِی رَقَبَتِی اللَّهُمَّ فَکَمَا شَرَّفْتَنِی بِهَذَا التَّشْرِیفِ وَ فَضَّلْتَنِی بِهَذِهِ الْفَضِیلَهِ وَ خَصَصْتَنِی بِهَذِهِ النِّعْمَهِ فَصَلِّ عَلَی مَوْلَایَ وَ سَیِّدِی صَاحِبِ الزَّمَانِ وَ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَشْیَاعِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ وَ اجْعَلْنِی مِنَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْهِ طَائِعاً غَیْرَ مُکْرَهٍ فِی الصَّفِّ الَّذِی نَعَتَّ أَهْلَهُ فِی کِتَابِکَ فَقُلْتَ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ عَلَی طَاعَتِکَ وَ طَاعَهِ

ص: 110

رَسُولِهِ وَ آلِهِ علیهم السلام اللَّهُمَّ هَذِهِ بَیْعَهٌ لَهُ فِی عُنُقِی إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهِ(1).

**[ترجمه]و مانند آنچه را که سید ذکر کرده، به همان صورت نقل کرده است؛ و من گمان می­کنم که سید از او نقل کرده است؛ جز اینکه نماز را در آخر آن بیان نکرده است. - . المزار الکبیر: 190 - 194 -

سید پسر طاووس - که رحمت خداوند بر او باد، - سپس گفته است: ذکری که مولایمان هر روز بعد از نماز صبح با آن زیارت می­شود، - این است: -

خدایا، به مولایم صاحب الزمان - که درودهای خداوند بر او باد، - از طرف همه مردان و زنان مؤمن، در کرانه­های شرق و غرب زمین، و خشکی­ها و دریاهایش، و همواری­ها و کوه­هایش، زنده و مرده آنان، و همچنین از طرف پدر و مادرم و فرزندانم و خودم، درودها و تحیت­هایی به سنگینی عرش خدا، و کشیدگی کلماتش، و نهایت خشنودی اش، و شمار آنچه کتابش برشمرده، و دانشش به آن احاطه یافته است، برسان. خدایا، در این روز و در هر روز برای آن حضرت، عهد و پیمان و بیعت، بر عهده ام تجدید می کنم.

خدایا، همچنان که مرا به این حضور، شرافت بخشیدی، و به این فضیلت برتری ام دادی، و به این نعمت، ویژه­ام گرداندی، پس بر مولا و سرورم صاحب الزمان درود فرست؛ و مرا از یاران و پیروان و دفاع کنندگان از او قرار ده؛ و مرا از شهادت جویان پیش رویش، از روی میل و رغبت، و نه ناراحتی و اکراه، در صفی که اهل آن را در قرآنت وصف نموده و فرموده ای: «گویی آنان بنایی محکم و استوارند.»، در فرمانبرداری خودت و فرستاده­ات و خاندان او علیهم السلام قرار ده؛ خدایا، این بیعتی برای او بر عهده من تا روز قیامت است. - . مصباح الزائر: 234 -

**[ترجمه]

وجدت فی بعض الکتب القدیمه بعد ذلک و یصفق بیده الیمنی علی الیسری.

ثُمَّ قَالَ السَّیِّدُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ ذِکْرُ الْعَهْدِ الْمَأْمُورِ بِهِ فِی زَمَانِ الْغَیْبَهِ رُوِیَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ: مَنْ دَعَا إِلَی اللَّهِ تَعَالَی أَرْبَعِینَ صَبَاحاً بِهَذَا الْعَهْدِ کَانَ مِنْ أَنْصَارِ قَائِمِنَا فَإِنْ مَاتَ قَبْلَهُ أَخْرَجَهُ اللَّهُ تَعَالَی مِنْ قَبْرِهِ وَ أَعْطَاهُ بِکُلِّ کَلِمَهٍ أَلْفَ حَسَنَهٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَیِّئَهٍ وَ هُوَ هَذَا اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِیمِ وَ رَبَّ الْکُرْسِیِّ الرَّفِیعِ وَ رَبَ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ وَ مُنْزِلَ التَّوْرَاهِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الزَّبُورِ وَ رَبَّ الظِّلِّ وَ الْحَرُورِ وَ مُنْزِلَ الْقُرْآنِ الْعَظِیمِ وَ رَبَّ الْمَلَائِکَهِ الْمُقَرَّبِینَ وَ الْأَنْبِیَاءِ الْمُرْسَلِینَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ وَ بِنُورِ وَجْهِکَ الْمُنِیرِ وَ مُلْکِکَ الْقَدِیرِ یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی أَشْرَقَتْ بِهِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرَضُونَ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی یَصْلُحُ بِهِ

الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ یَا حَیُّ قَبْلَ کُلِّ حَیٍّ یَا حَیُّ بَعْدَ کُلِّ حَیٍّ حِینَ لَا حَیَّ یَا مُحْیِیَ الْمَوْتَی وَ مُمِیتَ الْأَحْیَاءِ یَا حَیُّ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ اللَّهُمَّ بَلِّغْ مَوْلَانَا الْإِمَامَ الْهَادِیَ الْمَهْدِیَّ الْقَائِمَ بِأَمْرِکَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ عَلَی آبَائِهِ الطَّاهِرِینَ عَنْ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فِی مَشَارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبِهَا سَهْلِهَا وَ جَبَلِهَا وَ بَرِّهَا وَ بَحْرِهَا وَ عَنِّی وَ عَنْ وَالِدَیَّ مِنَ الصَّلَوَاتِ زِنَهَ عَرْشِ اللَّهِ وَ مِدَادَ کَلِمَاتِهِ وَ مَا أَحْصَاهُ عِلْمُهُ وَ أَحَاطَ بِهِ کِتَابُهُ اللَّهُمَّ إِنِّی أُجَدِّدُ لَهُ فِی صَبِیحَهِ یَوْمِی هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَیَّامِی عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَیْعَهً لَهُ فِی عُنُقِی لَا أَحُولُ عَنْهَا وَ لَا أَزُولُ أَبَداً اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِینَ إِلَیْهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَ الْمُحَامِینَ عَنْهُ وَ السَّابِقِینَ إِلَی إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْهِ اللَّهُمَّ إِنْ حَالَ بَیْنِی وَ بَیْنَهُ الْمَوْتُ الَّذِی جَعَلْتَهُ عَلَی عِبَادِکَ حَتْماً مَقْضِیّاً فَأَخْرِجْنِی مِنْ قَبْرِی مُؤْتَزِراً کَفَنِی شَاهِراً سَیْفِی مُجَرِّداً قَنَاتِی مُلَبِّیاً دَعْوَهَ الدَّاعِی فِی الْحَاضِرِ وَ الْبَادِی.

اللَّهُمَّ أَرِنِی الطَّلْعَهَ الرَّشِیدَهَ وَ الْغُرَّهَ الْحَمِیدَهَ وَ اکْحُلْ نَاظِرِی بِنَظْرَهٍ

ص: 111

مِنِّی إِلَیْهِ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بِی مَحَجَّتَهُ وَ أَنْفِذْ أَمْرَهُ وَ اشْدُدْ أَزْرَهُ وَ اعْمُرِ اللَّهُمَّ بِهِ بِلَادَکَ وَ أَحْیِ بِهِ عِبَادَکَ فَإِنَّکَ قُلْتَ وَ قَوْلُکَ الْحَقُ ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ فَأَظْهِرِ اللَّهُمَّ لَنَا وَلِیَّکَ وَ ابْنَ بِنْتِ نَبِیِّکَ الْمُسَمَّی بِاسْمِ رَسُولِکَ حَتَّی لَا یَظْفَرَ بِشَیْ ءٍ مِنَ الْبَاطِلِ إِلَّا مَزَّقَهُ وَ یُحِقَّ الْحَقَّ وَ یُحَقِّقَهُ وَ اجْعَلْهُ اللَّهُمَّ مَفْزَعاً لِمَظْلُومِ عِبَادِکَ وَ نَاصِراً لِمَنْ لَا یَجِدُ لَهُ نَاصِراً غَیْرَکَ وَ مُجَدِّداً لِمَا عُطِّلَ مِنْ أَحْکَامِ کِتَابِکَ وَ مُشَیِّداً لِمَا وَرَدَ مِنْ أَعْلَامِ دِینِکَ وَ سُنَنِ نَبِیِّکَ صلی الله علیه و آله وَ اجْعَلْهُ اللَّهُمَّ مِمَّنْ حَصَّنْتَهُ مِنْ بَأْسِ الْمُعْتَدِینَ اللَّهُمَّ وَ سُرَّ نَبِیَّکَ مُحَمَّداً صلی الله علیه و آله بِرُؤْیَتِهِ وَ مَنْ تَبِعَهُ عَلَی دَعْوَتِهِ وَ ارْحَمِ اسْتِکَانَتَنَا بَعْدَهُ اللَّهُمَّ اکْشِفْ هَذِهِ الْغُمَّهَ عَنْ هَذِهِ الْأُمَّهِ بِحُضُورِهِ وَ عَجِّلْ لَنَا ظُهُورَهُ إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً وَ نَرَاهُ قَرِیباً بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ ثُمَّ تَضْرِبُ عَلَی فَخِذِکَ الْأَیْمَنِ بِیَدِکَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ تَقُولُ الْعَجَلَ یَا مَوْلَایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ ثَلَاثاً(1).

ق، [الکتاب العتیق الغرویّ] أخبرنی السید عبد الحمید بن فخار بن معد الحسینی قراءه علیه و هو یعارضنی بأصل سماعه الذی بخط والده قال أخبرنی والدی عن الحسن بن علی بن الدربی عن محمد بن عبد الله الشیبانی عن أبی محمد الحسن بن علی عن علی بن إسماعیل عن زکریا بن یحیی بن کثیر عن محمد بن علی القرشی عن أحمد بن سعید عن علی بن الحکم عن الربیع بن محمد عن ابن سلیم عن أبی عبد الله علیه السلام: مثله.

ثُمَّ قَالَ السَّیِّدُ رَحِمَهُ اللَّهُ: فَإِذَا أَرَدْتَ الِانْصِرَافَ مِنْ حَرَمِهِ الشَّرِیفِ فَعُدْ إِلَی السِّرْدَابِ الْمُنِیفِ وَ صَلِّ فِیهِ مَا شِئْتَ ثُمَّ قُمْ مُسْتَقْبِلَ الْقِبْلَهِ وَ قُلِ اللَّهُمَّ ادْفَعْ عَنْ وَلِیِّکَ وَ خَلِیفَتِکَ وَ حُجَّتِکَ عَلَی خَلْقِکَ وَ لِسَانِکَ الْمُعَبِّرِ عَنْکَ وَ النَّاطِقِ بِحِکْمَتِکَ وَ عَیْنِکَ النَّاظِرَهِ بِإِذْنِکَ وَ شَاهِدِکَ عَلَی عِبَادِکَ الْجَحْجَاحِ الْمُجَاهِدِ الْعَائِذِ بِکَ الْعَائِدِ عِنْدَکَ وَ أَعِذْهُ مِنْ شَرِّ جَمِیعِ مَا خَلَقْتَ وَ بَرَأْتَ وَ أَنْشَأْتَ وَ صَوَّرْتَ وَ احْفَظْهُ

ص: 112

مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ یَمِینِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ وَ مِنْ فَوْقِهِ وَ مِنْ تَحْتِهِ بِحِفْظِکَ الَّذِی لَا یَضِیعُ مَنْ حَفِظْتَهُ بِهِ وَ احْفَظْ فِیهِ رَسُولَکَ وَ آبَاءَهُ السَّادَهَ أَئِمَّتَکَ وَ دَعَائِمَ دِینِکَ.

وَ اجْعَلْهُ فِی وَدِیعَتِکَ الَّتِی لَا تَضِیعُ وَ فِی جِوَارِکَ الَّذِی لَا یُخْفَرُ وَ فِی مَنْعِکَ وَ عِزِّکَ الَّذِی لَا یُقْهَرُ وَ آمِنْهُ بِأَمَانِکَ الْوَثِیقِ الَّذِی لَا یُخْذَلُ مَنْ آمَنْتَهُ بِهِ وَ اجْعَلْهُ فِی کَنَفِکَ الَّذِی لَا یُرَامُ مَنْ کَانَ فِیهِ وَ انْصُرْهُ بِنَصْرِکَ الْعَزِیزِ وَ أَیِّدْهُ بِجُنْدِکَ الْغَالِبِ وَ قَوِّهِ بِقُوَّتِکَ وَ أَرْدِفْهُ بِمَلَائِکَتِکَ وَ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ أَلْبِسْهُ دِرْعَکَ الْحَصِینَهَ وَ حُفَّهُ بِالْمَلَائِکَهِ حَفّاً اللَّهُمَّ اشْعَبْ بِهِ الصَّدْعَ وَ ارْتُقْ بِهِ الْفَتْقَ وَ أَمِتْ بِهِ الْجَوْرَ وَ أَظْهِرْ بِهِ الْعَدْلَ وَ زَیِّنْ بِطُولِ بَقَائِهِ الْأَرْضَ وَ أَیِّدْهُ بِالنَّصْرِ وَ انْصُرْهُ بِالرُّعْبِ وَ قَوِّ نَاصِرِیهِ وَ اخْذُلْ خَاذِلِیهِ وَ دَمْدِمْ عَلَی مَنْ نَصَبَ لَهُ وَ دَمِّرْ عَلَی مَنْ غَشَّهُ وَ اقْتُلْ بِهِ جَبَابِرَهَ الْکُفْرِ وَ عُمُدَهُ وَ دَعَائِمَهُ وَ اقْصِمْ بِهِ رُءُوسَ الضَّلَالَهِ وَ شَارِعَهَ الْبِدَعِ وَ مُمِیتَهَ السُّنَّهِ وَ مُقَوِّیَهَ الْبَاطِلِ وَ ذَلِّلْ بِهِ الْجَبَّارِینَ وَ أَبِرْ بِهِ الْکَافِرِینَ وَ جَمِیعَ الْمُلْحِدِینَ فِی مَشَارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبِهَا وَ بَرِّهَا وَ بَحْرِهَا وَ سَهْلِهَا وَ جَبَلِهَا حَتَّی لَا تَدَعَ مِنْهُمْ دَیَّاراً وَ لَا تُبْقِیَ لَهُمْ آثَاراً اللَّهُمَّ طَهِّرْ بِهِ بِلَادَکَ وَ اشْفِ مِنْهُمْ صُدُورَ عِبَادِکَ وَ أَعِزَّ بِهِ الْمُؤْمِنِینَ وَ أَحْیِ بِهِ سُنَنَ الْمُرْسَلِینَ وَ دَارِسَ حُکْمِ النَّبِیِّینَ وَ جَدِّدْ بِهِ مَا امْتَحَی مِنْ دِینِکَ وَ بُدِّلَ مِنْ حُکْمِکَ حَتَّی تُعِیدَ دِینَکَ بِهِ وَ عَلَی یَدَیْهِ جَدِیداً غَضّاً مَحْضاً صَحِیحاً لَا عِوَجَ فِیهِ وَ لَا بِدْعَهَ مَعَهُ وَ حَتَّی تُنِیرَ بِعَدْلِهِ ظُلَمَ الْجَوْرِ وَ تُطْفِئَ بِهِ نِیرَانَ الْکُفْرِ وَ تُوضِحَ بِهِ مَعَاقِدَ الْحَقِّ وَ مَجْهُولَ الْعَدْلِ فَإِنَّهُ عَبْدُکَ الَّذِی اسْتَخْلَصْتَهُ لِنَفْسِکَ وَ اصْطَفَیْتَهُ عَلَی غَیْبِکَ وَ عَصَمْتَهُ مِنَ الذُّنُوبِ وَ بَرَّأْتَهُ مِنَ الْعُیُوبِ وَ طَهَّرْتَهُ مِنَ الرِّجْسِ وَ سَلَّمْتَهُ مِنَ الدَّنَسِ.

اللَّهُمَّ فَإِنَّا نَشْهَدُ لَهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَ یَوْمَ حُلُولِ الطَّامَّهِ أَنَّهُ لَمْ یُذْنِبْ ذَنْباً وَ لَا أَتَی حُوباً وَ لَمْ یَرْتَکِبْ مَعْصِیَهً وَ لَمْ یُضَیِّعْ لَکَ طَاعَهً وَ لَمْ یَهْتِکْ لَکَ حُرْمَهً وَ لَمْ یُبَدِّلْ لَکَ فَرِیضَهً وَ لَمْ یُغَیِّرْ لَکَ شَرِیعَهً وَ أَنَّهُ الْهَادِی الْمُهْتَدِی الطَّاهِرُ

ص: 113

التَّقِیُّ النَّقِیُّ الرَّضِیُّ الْمَرْضِیُّ الزَّکِیُّ اللَّهُمَّ أَعْطِهِ فِی نَفْسِهِ وَ أَهْلِهِ وَ ذُرِّیَّتِهِ وَ أُمَّتِهِ وَ جَمِیعِ رَعِیَّتِهِ مَا تُقِرُّ بِهِ عَیْنَهُ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ وَ تَجْمَعُ لَهُ مُلْکَ الْمَمَالِکِ قَرِیبِهَا وَ بَعِیدِهَا وَ عَزِیزِهَا وَ ذَلِیلِهَا حَتَّی یَجْرِیَ حُکْمُهُ عَلَی کُلِّ حُکْمٍ وَ یَغْلِبَ بِحَقِّهِ عَلَی کُلِّ بَاطِلٍ.

اللَّهُمَّ اسْلُکْ بِنَا عَلَی یَدَیْهِ مِنْهَاجَ الْهُدَی وَ الْمَحَجَّهَ الْعُظْمَی وَ الطَّرِیقَهَ الْوُسْطَی الَّتِی یَرْجِعُ إِلَیْهَا الْغَالِی وَ یَلْحَقُ بِهَا التَّالِی وَ قَوِّنَا عَلَی طَاعَتِهِ ثَبِّتْنَا عَلَی مُتَابَعَتِهِ وَ امْنُنْ عَلَیْنَا بِمُبَایَعَتِهِ وَ اجْعَلْنَا فِی حِزْبِهِ الْقَوَّامِینَ بِأَمْرِهِ الصَّابِرِینَ مَعَهُ الطَّالِبِینَ رِضَاکَ بِمُنَاصَحَتِهِ حَتَّی تَحْشُرَنَا یَوْمَ الْقِیَامَهِ فِی أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ مُقَوِّیَهِ سُلْطَانِهِ وَ اجْعَلْ ذَلِکَ خَالِصاً مِنْ کُلِّ شَکٍّ وَ شُبْهَهٍ وَ رِیَاءٍ وَ سُمْعَهٍ حَتَّی لَا نَعْتَمِدَ بِهِ غَیْرَکَ وَ لَا نَطْلُبَ بِهِ إِلَّا وَجْهَکَ وَ حَتَّی تُحِلَّنَا مَحَلَّهُ وَ تَجْعَلَنَا فِی الْجَنَّهِ مَعَهُ وَ أَعِذْنَا مِنَ السَّأْمَهِ وَ الْکَسَلِ وَ الْفَتْرَهِ وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ تَنْتَصِرُ بِهِ لِدِینِکَ وَ تُعِزُّ بِهِ نَصْرَ وَلِیِّکَ وَ لَا تَسْتَبْدِلْ بِنَا غَیْرَنَا فَإِنَّ اسْتِبْدَالَکَ بِنَا غَیْرَنَا عَلَیْکَ یَسِیرٌ وَ هُوَ عَلَیْنَا کَبِیرٌ.

اللَّهُمَّ نَوِّرْ بِهِ کُلَّ ظُلْمَهٍ وَ هُدَّ بِرُکْنِهِ کُلَّ بِدْعَهٍ وَ اهْدِمْ بِعِزِّهِ کُلَّ ضَلَالَهٍ وَ اقْصِمْ بِهِ کُلَّ جَبَّارٍ وَ أَخْمِدْ بِسَیْفِهِ کُلَّ نَارٍ وَ أَهْلِکْ بِعَدْلِهِ جَوْرَ کُلِّ جَائِرٍ وَ أَجْرِ حُکْمَهُ عَلَی کُلِّ حَاکِمٍ وَ أَذِلَّ بِسُلْطَانِهِ کُلَّ سُلْطَانٍ اللَّهُمَّ أَذِلَّ کُلَّ مَنْ نَاوَاهُ وَ أَهْلِکْ کُلَّ مَنْ عَادَاهُ وَ امْکُرْ بِمَنْ کَادَهُ وَ اسْتَأْصِلْ مَنْ جَحَدَ حَقَّهُ وَ اسْتَهَانَ بِأَمْرِهِ وَ سَعَی فِی إِطْفَاءِ نُورِهِ وَ أَرَادَ إِخْ�