تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4(قرآن و رياضيات)

مشخصات كتاب

سرشناسه : علوي، سيدمرتضي 1329

عنوان و نام پديدآور : قرآن ورياضيات/ نگارش سيد مرتضي علوي؛ با مقدمه محمدعلي رضايي اصفهاني.

مشخصات نشر : قم: انتشارات پژوهش هاي تفسير و علوم قرآن 1386.

مشخصات ظاهري : 196ص. :

جدول.

فروست : تفسير موضوعي ويژه جوانان ؛ 4. شابك : 18000ريال 964-2534-14-2 :

يادداشت : پشت جلد به انگليسي : Quran and mathematics.

يادداشت : كتابنامه : ص. [ 193 ] - 196 ؛ همچنين به صورت زيرنويس.

موضوع : قرآن-- اعجاز

موضوع : قرآن و رياضيات

شناسه افزوده : رضايي اصفهاني محمدعلي 1341 - ، مقدمه نويس رده بندي كنگره : BP103/6 /ع8ق4 1386

رده بندي ديويي : 297/158

شماره كتابشناسي ملي : 1143025

درآمد

قرآن كريم چشمه سازي جوشان است كه براي همه زمان ها و مكان ها و نسل هاي بشر آمده است. از اين رو پاسخگوي نيازها و پرسش هاي زمانه است.

پاسخ هاي قرآن بصورت تفسير آيات الهي ارائه مي شود كه به دو شيوه اساسي ارائه مي گردد:

الف: تفسير ترتيبي: تفسير آيات كل قرآن با يك سوره از ابتداء تا پايان كه به صورت مرتب انجام مي شود.

ب: تفسير موضوعي: اين شيوه تفسيري خود به دو روش فرعي تقسيم مي شود.

اول: تفسير موضوعي كه موضوعاتش را از درون قرآن مي گيرد، براي مثال مفسر آيات نماز يا زكات را از قرآن جمع آوري كرده سپس، با توجه به قرائن ديگر، به بحث و بررسي و نتيجه گيري از آنها مي پردازد.

دوم: تفسير موضوعي كه موضوعاتش را از متن اجتماع يا علوم و وقايع عصري مي گيرد و

بصورت پرسش به محضر قرآن عرضه مي كند، سپس مفسر آيات موافق و مخالف را جمع آوري كرده و با در نظر گرفتن قرائن ديگر (مثل روايات و علوم و شواهد تاريخي و ...) به نتيجه گيري و استنباط مي پردازد و پاسخ پرسش زمان خويش را مي يابد، و به مخاطبان قرآن ابلاغ مي كند.

از اين رو «مركز تحقيقات قرآن كريم المهدي» به عنوان نخستين مركز پژوهشي كشور بر خود لازم ديد كه مجموعه اي از تفاسير موضوعي را فراهم آورد كه پاسخگوي پرسش ها و نيازهاي زمان جوانان عصر خويش باشد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 10

نوشتار حاضر يكي از سلسله تفاسير موضوعي از نوع دوم است كه براي جوانان فراهم آمده است و با قلمي روان و مستند به آيات (و با توجه به قرائن روائي، علمي و ...) به يكي از پرسش هاي زمان در باب قرآن و رياضيات پاسخ مي دهد.

مقوله اعجاز عددي قرآن يكي از مسائل شگفت انگيز است كه در عصر ما شاخه هاي مختلفي پيدا كرده و لازم است كه جوانان مسلمان از ديدگاه ها نسبت به آن آگاه شوند، و با شگفتي ها و اشكالات و پاسخ هاي آن نيز آشنا گردند.

نويسنده محترم اين اثر فاضل محترم جناب آقاي سيد مرتضي علوي از فارغ التحصيلان رشته تخصصي تفسير حوزه علميه قم مي باشد كه عمر خود را وقف قرآن كرده و به تحقيق و پژوهش پرداخته است.

اميد است جامعه قرآن پژوه و جوانان قرآن دوست و متعهد از اين اثر ارزشمند استفاده كامل كنند و ديدگاههاي خويش

را براي ما ارسال كنند.

در اينجا لازم است از نويسنده محترم كه اثر خود را در اختيار مركز گذاشت و از پژوهشگران مركز كه در آماده سازي اين اثر تلاش كردند، بويژه آقاي نعمت الله صباغي و نصر الله سليماني تشكر كنيم. «1»

الحمدلله رب العالمين

قم- 17/ 12/ 1385

محمدعلي رضايي اصفهاني

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 11

مقدمه

اعجاز عددي و نظم رياضي قرآن «2»

درآمد:

همانطور كه در بخش اوّل بيان كرديم اعجاز قرآن ابعاد كوناگوني دارد. از قبيل؛ فصاحت و بلاغت، محتواي عالي از پيامبري امّي، اعجاز علمي و ...

برخي از نويسندگان و صاحب نظران در چند دهه اخير بُعد ديگري براي اعجاز قرآن بيان كرده اند كه همان اعجاز عددي قرآن است اينان ادعا مي كنند كه يك نظم رياضي بر قرآن حاكم است. هر چند كه در كتاب «الاتقان في علوم القرآن» سيوطي، رد پاي اين فكر ديده مي شود. «3» امّا تا چند سال اخير اين راز علمي پنهان مانده بود و با پيدايش رايانه هايي (كامپيوترهاي) كه مي تواند حساب هاي بسيار زيادي را در مدت زمان كمي و با دقت بالائي انجام دهد، پرده از روي نظم رياضي قرآن برداشته شد و اعجاز اين كتاب مقدس بار ديگر بر جهانيان ثابت گرديد. اين صاحبنظران از اين رهگذر نتايج ديگري هم مي گيرند كه

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 12

اشاره خواهيم كرد. در رأس اين گروه افرادي همچون رشاد خليفه و عبد الرزاق نوفل و ... هستند.

در مقابل آنان گروه ديگري از نويسندگان و صاحب نظران قرآني، قرار دارند كه اين مطالب را نمي پذيرند. و برخي محاسبات آنان را خطا آلود مي دانند. و حتي برخي نويسندگان با شدت هر چه بيشتر قسمتي از اين مطالب را توطئه بهائيت معرفي مي كنند و آن را يك جريان انحرافي مي دانند و در اين مورد به ادعاي نبوت رشاد خليفه و كشته شدن او استشهاد مي كنند. «1»

ما ابتدا گزارشي از كتاب ها و نويسندگان دو گروه بيان مي كنيم و سپس نتيجه گيري خواهيم كرد.

الف: موافقان اعجاز عددي قرآن:

در اين مورد افراد زيادي كتاب و مقاله نوشته اند كه به مهمترين آنها اشاره مي كنيم:

1. معجزه القرآن الكريم، دكتر رشاد خليفه:

دكتر رشاد خليفه در خانواده اي از صوفيان مصر در شهر «طنطه» متولد شد و در سال 1971 م در شهر مكه رسماً به جرگه نائبان مكتب تصوف در آمد.

او تحصيلات جديد خود را تا كارشناسي در دانشكده كشاورزي عين الشمس قاهره كذراند و سپس كارشناسي ارشد خود را در دانشگاه

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 13

آريزونا (1959- 1961 م) آمريكا گذراند و سپس دكتراي خود را در دانشگاه كاليفرنيا (1962- 1964 م) در رشته بيوشيمي گياهي گذراند. «1»

او به مدت سه

سال در مورد قرآن با استفاده از رايانه تحقيق كرده است. و نتيجه اين تحقيقات را در سال 1351 ش به روزنامه هاي دنيا داده شد. «2»

كتاب او تحت عنوان «معجزه القرآن الكريم» در سال 1983 م در بيروت چاپ شد. «3» و به زبان انگليسي نيز در آمريكا چاپ شد. «4»

تمام كوشش استاد مزبور براي كشف معاني و اسرار حروف مقطعه قرآن صورت كرفته است. و ثابت كرده است كه رابطه نزديكي ميان حروف مذكور، با حروف سوره اي كه در آغاز آن قرار گرفته اند، وجود دارد.

او براي محاسبات اين كار از رايانه كمك گرفته است و بيان كرده كه در 29 سوره قرآن حروف مقطعه آمده است كه مجموع اين حروف 28 حرف الفباي عربي را تشكيل مي دهد (يعني: ا- ح- ر- س- ص ط- ع- ق- ك- ل- م- ن ه-- ي) كه گاهي آنان را حروف نوراني نامند.

او نسبت اين حروف را در 114 سوره قرآن سنجيده است و به نتايجي رسيده است كه به برخي آنها اشاره مي كنيم:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 14

نسبت حرف «ق» در سوره «ق» از تمام سوره هاي قرآن بدون استثناء بيشتر است. مقدار حرف «ص» در سوره «ص» نيز به تناسب مجموع حروف سوره از هر سوره ديگر بيشتر است.

و نيز حرف «ن» در سوره «ن و القلم» بزرگترين رقم نسبي را در 114 سوره قرآن دارد.

ايشان عدد 19 را يك عدد اساسي در قرآن مي داند كه از «تسعه عشر» «1» اخذ

كرده و اعداد برخي آيات و كلمات را بر آنها تطبيق كرده و يك نظام رياضي را ارائه مي دهد.

ايشان با محاسبات زياد و جدول هاي متعدد به اثبات اين مطالب مي پردازد. و نتايج زير را مي گيرد:

الف: قرآن كلام خداست. محل حروف مقطعه قرآن در جاي مشخص خود طرح پيشرفته توزيع الفبايي در سراسر قرآن را اثبات مي كند. هيچ كس نمي تواند ادعا كند كه اين گونه طرح پيشرفته توسط انسان، هر قدر هم متعالي باشد قابل وصول باشد.

ايشان از رايانه مي خواهد كه تعداد تبديل هاي ممكن را به منظور كتابي مثل قرآن كه از لحاظ رياضي دقيق و حساب شده است محاسبه كند كه 626 سپتيلون (000/ 000/ 000/ 000/ 000/ 000/ 000/ 000/ 626) مي شود. كه قطعاً از توان و ظرفيت هر مخلوقي خارج است. و كسي نه در گذشته، نه حال و نه آينده قادر نخواهد بود اثري همتاي قرآن بياورد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 15

و سپس اعجاز قرآن را از اين مطلب نتيجه گيري مي كند و حتي معجزات موسي و عيسي را از طريق قرآن اثبات مي كند. «1»

ب: ترتيب موجود تدوين سوره هاي قرآن ترتيبي ملهم از ذات الهي است.

ج: ترتيب نزول سوره هاي قرآن، آنچنان كه امروزه مي دانيم از جانب خداي تعالي است.

د: محل نزول سوره هاي قرآن، اعم از مكي يا مدني، مورد تأييد قرار مي گيرد.

ه-: شيوه مخصوصي كتابت كلمات در قرآن را خداي تعالي خود دستور فرموده است. و لذا توصيه مي كند كتابت قرآن (صلوه، به صلاه) تغيير داده نشود.

و:

طريق خاص قرآن در تقسيم هر سوره به آيات با امر الهي صورت گرفته است.

ز: آيه «بسم الله الرحمن الرحيم» جزء لا يتجزاي هر سوره، بجز سوره 9 (التوبه) است. كه آن را با دلايلي از نظم رياضي ثابت مي كند. «2»

2. اعجاز قرآن، تحليل آماري حروف مقطعه، تاليف رشاد خليفه، ترجمه و ضمائم از سيد محمدتقي آيت اللهي:

مترجم محترم كتاب را از نسخه اصل انگليسي ترجمه كرده و در سال 1365 توسط انتشارات دانشگاه شيراز منتشر شده است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 16

ايشان مقدمه اي در باره معرفي نويسنده (رشاد خليفه) و مقدمه اي به عنوان «سخن مترجم» اضافه كرده است. و ضمايمي نيز آورده كه مقادير حروف را بر اساس حروف ابجد حساب كرده و حتي برخي خطاهاي متن انگليسي را ياد آور شده است. «1»

3. معجزه القرن العشرين من كشف سباعيّه و ثلاثيه اوامر القرآن الكريم، ابن خليفه عليوي:

ايشان در كتاب خود كه 110 صفحه است، مي گويد 90% اوامر قرآن هفتگانه يا سه گانه يا يگانه است. و تكرار آنها در موارد خود لازم بوده است.

براي مثال: امر «اعبدوا» (بپرستيد) سه بار به همه مردم خطاب كرده است. و سه بار نسبت به اهل مكه در قرآن آمده و سه بار نسبت به پيامبر اسلام (ص) آمده است و شعيب پيامبر سه بار به قوم خود گفته است و نوح سه بار و هود سه بار و صالح سه بار و عيسي (ع) سه بار گفته اند كه اين سر غريب و

عجيبي است.

ايشان از اين اعداد منظم اعجاز قرآن را نتيجه مي گيرند. «2»

4. المنظومات العدديه في القرآن العظيم، مهندس مصطفي ابو سيف بدران:

اين كتاب در 88 صفحه چاپ شده است و روابط رياضي حروف مقطعه را بررسي كرده است. و بويژه حالات مختلف لفظ «اللّه» را بررسي كرده است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 17

5. الاعجاز العددي للقرآن الكريم، عبد الرزاق نوفل:

اين كتاب در سه جزء جداگانه چاپ شده است و سپس تحت عنوان «اعجاز عددي در قرآن كريم» توسط مصطفي حسيني طباطبائي ترجمه شده است. ايشان تلاش كرده تا نظام رياضي تكرار واژه ها را در قرآن نشان دهد. براي مثال:

واژه دنيا 115 بار و واژه آخرت نيز 115 بار آمده است.

واژه شياطين و ملائكه هر كدام 68 بار در قرآن آمده است.

واژه حيات و مشتقات آن و نيز واژه موت 145 بار در قرآن آمده است.

ايشان در مقدمه كتاب اين امر را معجزه الهي مي داند و مي گويد اين توازن در كلمات قرآن ثابت مي كند كه امكان ندارد اين قرآن جز وحي الهي باشد. چرا كه فوق قدرت انسان و بالاتر از عقل بشري است. «1» (چرا كه يك پيامبر در طول 23 سال از قرآن سخن گفته و توانسته است توازن كلمات خود را در جنگ و صلح و ... حفظ كند و اين غير از معجزه چيز ديگري نيست.)

6. اعجازات حديثه علميه و رقميّه في القرآن، دكتر رفيق ابو السعود:

ايشان در يك فصل كتاب خود معجزه اعداد و ارقام

را در قرآن مطرح مي كند و مطالبي شبيه مطالب عبد الرزاق نوفل مي آورد. «2» براي مثال مي نويسد:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 18

الرحمن 57 مرتبه

الجزاء 117 مرتبه

الفجار 3 مرتبه

العُسر 12 مرتبه

قل 332 مرتبه

ابليس 11 مرتبه

المصيبه 75 مرتبه

الجهر 16 مرتبه

الشده 102 مرتبه

المحبه 83 مرتبه

الرحيم 114 مرتبه المغفره 234 مرتبه

الابرار 6 مرتبه

اليُسر 36 مرتبه

قالوا 332 مرتبه

استعاذه باللّه 11 مرتبه

الشكر 75 مرتبه

العلانيه 16 مرتبه

الصبر 102 مرتبه

الطاعه 83 مرتبه

7. كاربرد روش سيستم ها (راسل. ل. ا. ك) به ضميمه تعبير قرآن آربري، ترجمه محمدجواد سهلاني: ايشان در يك فصل كتاب مطالب رشاد خليفه را ترجمه كرده و آورده است. «1»

8. اعجاز الرقم 19 في القرآن الكريم، بسّام نهاد جرّار:

ايشان پس از آنكه نظام رياضي دكتر رشاد خليفه را توضيح مي دهد و به آن اشكالاتي مي گيرد. به صورت جديدي اعجاز عدد 19 را در قرآن اثبات مي كند. براي مثال مي گويد: اعدادي كه در قرآن آمده است 38 عدد

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 19

است و اين عدد از مضاعف هاي عدد 19 است. و نيز تعداد اعداد صحيحي كه به صورت مكرر در قرآن آمده است 285 بار است كه اين عدد هم از مضاعف هاي عدد 19 (19: 285* 15) است.

ايشان فصل سوم كتاب

(ص 140- 152) را به همين امر اختصاص داده است.

9. تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي:

ايشان در جلد دوّم تفسير نمونه زير آيه اوّل سوره آل عمران بحثي را از دكتر رشاد خليفه به صورت مبسوط گزارش مي كنند. ولي قضاوت در مورد صحت و سقم آن را نيازمند بررسي فراوان مي داند و لذا قضاوتي نمي كنند.

ايشان پس از ذكر مطالب دكتر رشاد خليفه اين نتايج را مي گيرند:

الف: رسم الخط اصلي قرآن را حفظ كنيد.

ب: اين مطلب دليل ديگري بر عدم تحريف قرآن است (چرا كه اگر كلمه يا حرفي از قرآن كم مي شد ارقام صحيح در نمي آمد).

ج: اشارات پر معنا (در سوره هايي كه با حروف مقطعه آغاز مي شود پس از ذكر اين حرف، اشاره به حقانيت و عظمت قرآن شده است.)

و در پايان نتيجه مي گيرند كه حروف قرآن كه طي 23 سال بر پيامبر (ص) نازل شده حساب بسيار دقيق و منظمي دارد كه حفظ و نگهداري نسبت هاي آن بدون استفاده از مغزهاي الكترونيكي امكان پذير نيست. «1»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 20 10. اعجاز عددي قرآن كريم و ردّ شبهات، محمود احمدي:

ايشان كوشش نموده است تا اشكالاتي را كه بر اعجاز عددي و محاسبات عبد الرزاق نوفل و رشاد خليفه نموده اند جواب دهد. او در ابتدا تمام مطالب رشاد خليفه و عبد الرزاق نوفل را خلاصه كرده و بيان نموده است.

ايشان اشكالات را يكي پس از ديگري بر مي شمارد و حتي برخي از آنها را به نقل از نامه هاي دكتر

رشاد خليفه پاسخ مي دهد. ما در ادامه مطلب به برخي پاسخ هاي ايشان اشاره مي كنيم.

11. المعجزه، مهندس عدنان رفاعي:

ايشان هم مطالبي شبيه سخنان عبد الرزاق نوفل و دكتر رفيق ابو السعود مي آورند.

12. الاعجاز العددي في سوره الفاتحه، طلحه جوهر:

ايشان نيز محور بحث خويش را عدد 19 قرار داده است. و آيه «بسم اللّه الرحمن الرحيم» را با آيه «تسعه عشر» «1» مقايسه مي كند. و در پايان آياتي را كه 19 حرف دارد جمع آوري كرده است. و از همه مطالب كتاب اعجاز عددي و رياضي قرآن را ثابت مي كند.

13. اعجاز رياضي زوج و فرد در قرآن كريم، كوروش جم نشان:

ايشان با توجه به آيه سوّم سوره و الفجر كه خداوند متعال به زوج و فرد سوگند ياد كرده است به فكر افتاده است كه شايد يك نظام عددي بر مبناي زوج و فرد در قرآن باشد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 21

در نهايت جمع اعداد زوج دقيقاً مساوي با جمع تعداد آيات قرآن يعني 6236 و جمع اعداد فرد مساوي با 6555 است كه حاصل جمع شماره سوره ها مي باشد. و بدين ترتيب نمونه ديگري از اعجاز عددي قرآن را اثبات مي كند. «1»

14. ماوراء احتمال، عبد الله اريك:

برخي نويسندگان با استفاده از كتاب فوق مقاله اي تحت عنوان «بسم الله مفقوده» نوشته و مدعي شده اند كه نبودن بسم الله در صدر سوره توبه و تكرار آن در سوره نمل بسيار حكيمانه و از معجزات قرآن است. ايشان با استفاده از سوره ها اين مطلب

را اثبات مي كند. «2»

15. من الاعجاز البلاغي و العددي للقرآن الكريم، دكتر ابو زهرا نجدي:

ايشان كار دكتر رشاد خليفه را ادامه داده است.

و براي مثال مي گويد در قرآن 34 مرتبه واژه سجده آمده كه اشاره به 34 سجده نمازهاي يوميه است.

ب: مخالفان اعجاز عددي قرآن:

در اين مورد به چند كتاب و مقاله برخورد كرديم كه بدآنهااشاره مي كنيم و استدلال هاي آنها را بيان مي كنيم:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 22

1. تسعه عشر ملكاً، بيان ان فريه الاعجاز العددي للقرآن خدعه بهائيه، حسين ناجي محمد محي الدين:

ايشان به شدت به كساني كه عدد 19 را يكي از اسرار قرآن مي دانند حمله مي كند. و آنها را نوعي دروغ بستن بر خدا دانسته است. «1»

سپس متذكر مي شود كه عدد 19 از شعارهاي بهائيان است. كه در نظر مسلمانان مرتد و كافر هستند.

و شواهدي مي آورد كه سال در نظر آنان 19 ماه است و هر ماهي نيز 19 روز است. و كتاب «البيان» آنان 19 قسمت است و هر قسم آن 19 باب است.

و عدد نمازهاي يوميه آنها 19 ركعت است و ... «2»

و دربخش ديگرمتذكر مي شود كه عدد 19 مختص قرآن نيست وجملاتي را بيان مي كند كه بدون استفاده از رايانه براساس عدد 19 شكل گرفته است در حالي كه مطالب آن باطل است.

مثل: «لا بعث و لا حساب و لا جهنم لا صراط و لا جنه و لا نعيم و ...» (19 حرف است و 4 الف دارد.) «3»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 23

و سپس بيان مي كند كه رابطه اي بين بسم الله الرحمن الرحيم و حروف مقطعه سوره ها و جهنم (نوزده ملك جهنم) وجود ندارد. «1»

و در بخش ديگري خطاهاي عددي قائلين به اعجاز عددي را توضيح مي دهد. «2»

2. المعجزه القرآنيه، دكتر محمد حسن هيتو:

ايشان تقريباً همان مطالب حسين ناجي محمد را تأييد و تكرار مي كند.

3. اعجاز الرقم 19 في القرآن الكريم، بسام نهاد جرّار:

ايشان هر چند خود به نوعي اعجاز عدد 19 را در قرآن پذيرفته است امّا با ذكر مطالبي خطاها و اشتباهات دكتر رشاد خليفه را بيان كرده است.

او مي نويسد: بعد از تحقيق در مورد تكرار حروف در سوره ها متوجه شدم كه دكتر رشاد خليفه به صورت عمدي دروغ گفته است تا اينكه به نتايج مورد نظرش در تكرار حروف در هر سوره برسد، و ثابت كند كه همگي بر عدد 19 قابل تقسيم است. «3»

ايشان در جاي ديگر به انجراف فكري رشاد خليفه اشاره كرده و مي گويد پس از آنكه كتاب «معجزه القرآن الكريم» از ايشان چاپ شد و اشكالات آن ظاهر شد، رشاد خليفه (كه امام جماعت مسجد توسان بود) با نمازگزاران اختلاف پيدا كرد. و او را طرد كردند و رشاد خليفه مركزي را افتتاح كرد و سنت را منكر شد. و در نعايت ادعاي نبوت كرد. و سر انجام نيز بوسيله كاردي در همان مركز كشته شد. «4»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 24

4. اعجاز عددي و نظم رياضي قرآن، عباس يزداني:

ايشان در مقاله اي مفصل در مجله كيهان انديشه»

اشكالات متعددي نسبت به برخي از كتاب ها مقالاتي كه اعجاز عددي را پذيرفته اند، مطرح مي كند. و اين جريان را انحرافي دانسته كه موجب سرگرداني افراد مي شود.

ايشان با تذكر اين نكته كه در قرآن به وصفي برخورد نمي كنيم به جنبه لفظي قرآن آن هم از زاويه اعجاز عددي نظر داشته باشد. (و همينگونه د راحاديث)

دكتر رشاد خليفه مي گفت: بسم الله الرحمن الرحيم داراي 19 حرف و تك تك كلمات اين آيه اوّل قرآن به صورتي كه بر عدد 19 قابل تقسيم است در قرار به كار رفته است. چنانكه در كل قرآن 19 مرتبه «بسم الله» و 2698 بار «اللّه» و 57 بار «رحمن» و 114 بار «رحيم» به كار رفته است.

و ايشان در جواب مي نويسد:

از اين آمار فقط رقم 57 صحيح است و سپس تذكر مي دهد كه براي اينكه عدد «اللّه» درست شود بايد واژخ «بالله و تالله و للّه و فالله» را حساب كنيم امّا «اللّهم» را حساب نكنيم و يا واژه «اسم» در قرآن 22 بار آمده و «باسم» فقط 7 بار به كار رفته است. «2»- «3»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 25

سپس به استفاده هاي ذوقي از آيات قرآن اشاره مي كند و مي نويسند:

«ن» در سوره «ن و القلم» 131 مرتبه آمده است نه 132 مرتبه تا مضرب

19 باشد. بخاطر همين دكتر رشاد خليفه مجبور شده «ن» اوّل را به صورت «نون» بنويسد تا يك نون اضافه شود و يك نون هم از بسم الله الرحمن الرحيم آغاز سوره وام گرفته است تا تعداد 133 عدد نون تمام شود. «1»

و در سوره «طه» مجموع اين دو حرف 239 آمده است نه 342 تا مضرب 19 باشد. و ايشان تاء گرد را هاء محسوب كرده است. (زينه- زينه) «2»

سپس ايشان در جواب مهندس عدنان رفاعي كه گفته واژه «يوم» را 365 بار در قرآن آمده است. مي نويسد: «يوم» را به صورت مفرد در نظر گرفته و در همان حال «يومئذٍ» و «يومكم» و «يومهم» را حساب نكرده است. در حالي كه «باليوم» و «فاليوم» را حساب كرده است.

و بطور كلي اسلوب منطقي در موارد شمارش اعداد رعايت نشده است در بعضي موارد مفرد را حساب كرده اند و در برخي موارد (مثل جنات) مشتقات آن را هم حساب كرده اند. و سپس در پاسخ صاحب كتاب «آيت

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 26

كبري» كه مي گويد: در اوايل اسلام نقطه گذار ينبوده پس بايد حروف معجمه (نقطه دار مثل ج) را با حروف مهمله (بدون نقطه مثل ح) حساب كرد.

مي نويسند: كه اصل مطلب صحيح است امّا كتابت و نگارش چندان مهم نيست آنچه مهم است قرائت است. و در عصر نزول مسلماً حاء و خاء و جيم در تلفظ فرق داشته اند. «1»

ايشان در پاسخ كورش جم نشان در مورد «اعجاز

زوج و فرد» قرآن مي نويسد:

اشكال اساسي تر اين است كه چنين چيزي اثبات اعجاز قرآن نيست، زيرا به راحتي مي توان كتابي نوشت و از آغاز بين ابواب و فصول و تعداد جملات آن چنين نظمي را جاسازي نمود. «2»

در جاي ديگر ايشان به عبد الرزاق نوفل اشكال مي كند كه لفظ ابليس 11 مرتبه در قرآن آمده است اما ادعاي ايشان در مورد لفظ استعاذه صحيح نيست و لفظ صريح استعاذه 7 مرتبه در قرآن آمده است. و با مشتقات آن 16 مرتبه آمده است.

و سپس اشكال ديگري به عبد الرزاق نوفل مي كند كه ارتباط مفهومي بين مصيبت و شكر (كه هر كدام 75 مرتبه بامشتقات آنها در قرآن آمده است) روشن نيست. «3»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 27

در بخش ديگري متذكر مي شود كه بر فرض كه تناسب و توازن ها در حدي از كثرت باشند كه اتفاقي بودن اين آمار و ارقام عادهً محال باشد، باز غير بشري بودن قرآن را نمي توان نتيجه گرفت زيرا عقلًا و عادهً محال نيست كسي كتابي تدوين كند و در عين حال چنين معادلاتي را در آن بگنجاند. «1»

ايشان در پايان مطالب خود را خلاصه كرده و نتايجي مي گيرد كه عبارتند از:

الف: اعجاز عددي قرآن كه توسط رشاد خليفه مطرح شد رد پاي آن در كتاب «الاتقان» سيوطي مطرح است.

ب: اين جرياني انحرافي و نامبارك بود كه هيچ خدمتي به نشر فرهنگ قرآن نكرد. و خود رشاد خليفه با طرح مطالبي مخرّب از جمله تعيين

دقيق زمان برپايي قيامت (1709 ق) و ادعاي رسالت خود را به كشتن داد.

ج: آمار و ارقام اعلام شده در مورد نظم رياضي قرآن غالباً درست نيست.

د: در شمارش كلمات و حروف، روش واحدي را رعايت نمي كنند.

ه-: بر فرض كه توازن و تناسبي در تكرار واژه هاي قرآن باشد، اين به تنهايي معجزه بودن قرآن را ثابت نمي كند. زيرا مشابه اين امور در كارهاي بشري وجود دارد.

و: بين نتيجه گيريهاي خاصي كه از توازن و تناسب كلمات گرفته مي شود با اينگونه مطالب رابطه منطقي وجود ندارد. و پاره اي از اين استنتاجها مبتلا به مغالطه «هست و بايد» مي باشند.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 28

ز: اين جريان انحرافي دستاويزي براي معتقدان به تحريف قرآن مي شود. كه در مواردي كه نظم رياضي به حد نصاب نرسد نتيجه بگيرند كه پس قرآن تحريف شده است.

ح: استفاده شاعرانه (نه برهاني) از بعضي تناسب ها اشكال ندارد ولي اين يك بيان خطابي و شاعرانه است.

ط: در كتاب و سنت هيچ اشاره و كنايه اي به وجود نظم رياضي در قرآن ديده نمي شود. بلكه قرآن كتاب هدايت و عمل است.

ي: راه پي بردن به اعجاز قرآن تسلط به فنون ادبيات عرب و تلاوت فراوان و تأمل در قرآن است. نه سير انحرافي فوق. «1»

بررسي و جمع بندي:

در مورد اعجاز عددي قرآن اشاره به چند مطلب لازم است:

1. از مطالب گذشته روشن شد كه تعداد زيادي از دانشمندان مسلمان نظم رياضي قرآن را دنبال كرده اند و به نتايج قابل توجهي رسيده اند،

هر چند كه برخي از محاسبات آنها خطا بوده و يا با اعمال سليقه و ذوق شخصي همراه بوده است. پس از سخنان طرفين استفاده مي شود كه نظم رياضي قرآن به صورت موجبه جزئيه مورد پذيرش موافقان و مخالفان اعجاز عددي واقع شده است اما به صورت موجبه كليه (يعني در همه موارد ادعا شده) مورد قبول نيست.

2. همانطور كه گذشت مبنا بودن عدد 19 در همه آيات و ارقام قرآني مخدوش است. اما اين مطلب بدان معنا نيست كه بگوئيم متفكران اسلامي كه اين سخن را گفته اند بهائي بوده يا منحرف بوده اند.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 29

اينگونه برخوردها در مطالب علمي صحيح بنظر نمي رسد. جالب اين است كه برخي از اين افراد در حالي دكتر رشاد خليفه و امثال او را متهم به انحراف فكري و ... مي كنند كه خود اعجاز عددي 19 را به صورتي ديگر در كتاب خويش پذيرفته اند. «1»

3. نظم رياضي قرآن (در همان موارد محدودي كه وجود دارد و مورد پذيرش طرفين است) يك مطلب شگفت انگيز است چرا كه يك فرد امّي و درس ناخوانده در طي 23 سال كتابي با نظم خاص رياضي آورده است كه در حالات رواني مختلف مثل جنگ و صلح و در مكان ها و زمان هاي متفاوت آورده شده است. (نه مثل يك دانشمند فارغ از همه چيز كه در يك كتابخانه با آرامش كتابي منظم تدوين مي كند) و مطالبي عالي و همراه با فصاحت و بلاغت در آن وجود

دارد.

اين مطلب خود بسي شگفت آور و عجيب است. امّا آيا مي توان ادعا كرد كه اين نظم رياضي اعجاز قرآن را نيز ثابت كند؟

در اينجا دو اشكال عمده وجود دارد: نخست آنكه، اين مطلب از لحاظ صغري قابل خدشه است چرا كه نظم رياضي به صورت موجبه كليه اثبات نشد. و كثرت مطالب اثبات شده به طوري نيست كه اعجاز را ثابت كند.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 30

و دوم از لحاظ كبري قابل خدشه است چرا كه قرآن كريم كه تحدّي و مبارزه طلبي كرده است (كه اگر مي توانيد مثل قرآن را بياوريد) تحدّي آن عام نيست و شامل همه جنبه هاي اعجاز قرآن نمي شود. و در قرآن اشاره اي به اعجاز عددي آن نشده است.

هر چند كه ما در فصل اول كتاب به اشكال دوم پاسخ داديم و پس اعجاز علمي قرآن از طريق اعجاز عددي آن فعلًا اثبات نيست بيان كرديم كه ممكن است تحدي قرآن عام باشد امّا اشكال اول هنوز سر جاي خود باقي است.

4. با توجه به مطالب فوق و عدم اثبات قطعي اعجاز عددي قرآن نتايجي كه دكتر رشاد خليفه از اين مطلب مي گرفت مخدوش مي شود. و محل نزول سوره ها و ترتيب سوره ها و شيوه كتابت و طريقه خاص تقسيم آيات اثبات نمي شود مگر آنكه به صورتي قطعي و جامع اعجاز عددي قرآن اثبات گردد.

5. برخي از طرفداران اعجاز عددي قرآن از آن مطلب براي اثبات تحريف ناپذيري قرآن و برخي بعنوان خطر توهم تحريف

قرآن ياد كرده بودند.

در حالي كه اعجاز عددي يك زبان گزارشي دارد، پس فقط مي تواند بگويد كه اينگونه نظم رياضي هست امّا چگونه بايد باشد را بيان نمي كند. پس نظم رياضي قرآن دليل بر تحريف پذيري يا تحريف ناپذيري قرآن نيست.

6. برخي ديگر از اشكالات طرفداران اعجاز عددي قرآن در سخنان مخالفان منعكس شد. و برخي اشكالات سخنان مخالفان اعجاز عددي قرآن را در پاورقي ها بيان كرديم. و لذا تكرار نمي كنيم.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 31

فصل اول: كليات

1. مفهوم شناسي اعجاز

2. ابعاد اعجاز

3. آيا همه علوم بشري در قرآن وجود دارد

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 33

پيشينه تاريخي بحث اعجاز

اشاره

گر چه آغاز پيدايش بحث اعجاز به طور دقيق، روشن نيست، اما اعجاز قرآن از نخستين مباحث آن مي باشد. قرآن كريم نيز در بحث معجزه بودن خود، از تعبير «اعجاز» استفاده ننموده است. و همواره از معجزات انبياء با تعبير «آيه» و «بينه» ياد نموده است. از اين رواصطلاح «معجزه» در مورد قرآن بعدها رواج يافته است.

نخستين مرحله از مباحث اعجاز قرآن در آثار مفسران، متكلمان و اديبان يافت مي شود كه معتقد بودند قرآن نشانه و برهاني بر رسالت پيامبر (ص) است. با بررسي هاي تاريخي، مي توان بر آن شد كه در نيمه دوم قرن دوم، مبحث اعجاز قرآن آغاز شده است. «1»

در پايان قرن دوم وآغاز قرن سوم، مباحث اعجاز قرآن به صورت استوارتر شكل گرفت كه در نهايت به تدوين كتاب هاي مستقلي در آن قرن، منتهي شد، مانند: معاني القرآن از يحيي بن زياد فراء (م/ 207) و كتاب مجاز القرآن از ابوعبيده معمر بن مثني (م/ 209) «2»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 34

تعريف اعجاز

الف) تعريف لغوي

ابن منظور (متوفاي 711 ه-. ق) در كتاب «لسان العرب» ذيل ماده «عجز» چنين نوشته است:

«العجزُ نَقِيض الحزم ... و يقال: اعْجَزْتُ فلاناً اذا الْفَيْتَهُ عاجزاً. و المعجِزه و المعجَزَهُ. العجزُ ... والعَجْزُ الضعفُ ... و المعجزه بفتح الجيمِ و كسرها، مَفْعلَهُ من العَجْزِ: عدم القدره.»

«عجز» نقيض و ضد «حزم» «1» است ... و گفته مي شود «عاجز كردم فلاني را» هنگامي كه او را عاجز بيابي. و معجِزه و معجَزه [يعني اين دو كلمه نيز همانند عجز، مصدر و به معناي آن مي باشند] ... و عجز يعني ضعيف شدن ... و «معجزه» به فتح

جيم و كسر آن [بر وزن مفعله، از عجز به معناي عدم قدرت است. «2»

استاد معرفت درباره معناي لغوي «اعجاز» اين چنين آورده است:

«الاعجاز: مصدر مزيد فيه من عجز» يعني «اعجاز» مصدر مزيد فيه از ماده ي «عجز» هست و «عجز» هنگامي به كار مي رود كه شخص قدرت بر كاري نداشته باشد. (ضد قدرت است) كه لفظ قدرت هنگام تمكن از انجام كاري استفاده مي شود. «3»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 35

ب) تعريف اصطلاحي

از آنجا كه اين بحث در علوم مختلف مطرح شده، تعريف هاي متفاوتي از آن ارائه شده است كه در اينجا به برخي از آنها اشاره مي كنيم:

1- خواجه نصيرالدين طوسي (رحمه الله عليه):

«راه شناخت راستگويي پيامبر اين است كه به دست او معجزه اي ظاهر شود و آن عبارت است از ثبوت چيزي كه معتاد نباشد و يا نفي چيزي كه معتاد باشد در صورتي كه خرق عادت بوده و مطابق ادعا واقع شود.» «1»

2- سيوطي در الاتقان:

«امر خارق عادتي كه همراه با تحدي وسالم از معارضه باشد.» «2»

3- علامه طباطبائي (رحمه الله عليه):

«معجزه عبارت است از امري خارج عادت كه دلالت كند ماوراء طبيعت در طبيعت و امور مادي تصرف كرده است. و اين به آن معنا نيست كه معجزه مبطل امر عقلي و ضروري است.» «3»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 36

ابعاد اعجاز قرآن كريم

قرآن معجزه جاويد پيامبر اسلام (ص) وسند زنده حقانيت راه او است. قرآن تنها معجزه حاضر در عصر ماست كه گواه هميشه صادق اسلام وراهنماي انسان ها است. از تعريف هايي كه براي معجزه بيان شد برمي آيد كه معجزه در اصطلاح، امر خارق عادتي است كه براي اثبات ادعاي نبوت آورده مي شود بطوري كه موافق ادعا باشد و شخص ديگري نتواند مثل آن را انجام دهد بلكه همه در آوردن آن عاجز باشند.

در اينجا به چند بعد از ابعاد اعجاز قرآن كريم اشاره مي كنيم:

1- اعجاز بياني

شايد بتوان گفت كه از برجسته ترين وجوه اعجاز قرآن، اعجاز بياني يا فصاحت و بلاغت قرآن است. فصاحت و بلاغت قرآن ظهور ويژه اي داشته كه آن را از عصر پيامبر (ص) كه اوج فصاحت،

بلاغت و سخنوري بوده است، تا كنون مطرح نموده است و قرآن را معجزه ي هر عصر گردانده است.

2- اعجاز در اخبار از غيب

ذات انسان به گونه اي است كه هميشه مي خواسته اطلاع و آگاهي از حوادث آينده داشته باشد اما هيچ يك از مدعيان پيش گويي نتوانسته اند پاسخگوي اين نياز انسان باشند. ولي قرآن اين نياز را پاسخ داده است چرا كه وجوه اعجاز قرآن خبر دادن از امور غيبي است. قرآن در موارد متعددي از اقوام گذشته كه اثري از آنها باقي نمانده، مثل قوم لوط و عاد

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 37

و ثمود و ... سخن به ميان آورده است. و اكتشافات بعدي باستان شناسان اين مسائل را اثبات مي كند.

و در مواردي از مسائل آينده خبر مي دهد مثل پيش بيني شكست روم از ايران كه واقع شده است.

3- عدم اختلاف در قرآن

قرآن در طي 23 سال در شرايط گوناگون بر پيامبر (ص) نازل شد، ولي هيچ گونه اختلاف و تناقضي در بيانات قرآن وجود ندارد. در حالي كه انسان در روند تكامل زندگي و حيات خود نيازمند تغيير و دگرگوني در زندگي است و به خاطر همين مطلب است شعرا و هنرمندان پيوسته آثار خود را مورد تصحيح و نقد قرار مي دهند.

4- اعجاز در آهنگ و جاذبه قرآن

جاذبه ي كلمات و آهنگ قرآن، آن قدر زياد و زيبا است كه تنها سخن وكلامي است كه ملال و رنجش خاطري را براي شنوندگان در پي ندارد، و تنها آهنگي است كه هر چه زمان بر آن مي گذرد كهنه و فرسوده نمي شود. شاهد اين مطلب آن است كه در همان اوائل بعثت، مردم را از

گوش دادن به قرآن منع مي كردند تا جذب كلام الهي نشوند.

5- قوانين و اجتماع

قوانيني كه قرآن بيان مي فرمايد منحصر به هيچ عصر و زماني نخواهد بود و براي اداره ي جهان امروز نيز كافي است. به عنوان مثال قرآن اخوت و برادري را به عنوان اصلي ترين مسئله اي كه در پيوند اجتماعي انسان ها

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 38

مطرح است بيان مي دارد. اين اخوت و برادري در جهان امروز مطلبي مهم است و به عنوان يك شعار مهم اجتماعي است. «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَهٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ» مؤمنان فقط برادران يكديگرند؛ پس ميان دو برادرتان (هنگامي كه اختلاف كردند) صلح برقرار كنيد. و همچنين قرآن اصل عدالت را به عنوان زير بناي همه قوانين اجتماعي پذيرفته «1» و هدف نهايي بعثت پيامبران قرار داده است. «2»

6- اعجاز قرآن از نظر علوم روز

قرآن دايره المعارف نيست، بلكه يك كتاب تربيت و هدايت مي باشد، هدايت در همه ابعاد آن، «و نَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَاناً لِكُلِّ شَيْ ءٍ» و كتاب (قرآن) را بر تو فرو فرستاديم كه بيانگر هر چيز (از كليات دين) و رهنمود و رحمت و مژده اي براي مسلمانان است.

قرآن يك كتاب علوم طبيعي نيست و بيان اسرار عالم فقط هدف تربيتي و اخلاقي دارد و اين درست نيست كه ما فرضيه هاي علمي را اساس آيات قرآني قرار دهيم چرا كه فرضيه هاي علمي هميشه راه فنا در پي مي گيرند در حالي كه آيات قرآن فنا ناپذيرند.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 39

به عنوان مثال در سال 1731 ميلادي يك دانشمند سوئدي از وجود جنس نر و ماده در گياهان خبر داد، در حالي كه قرآن اين

حقيقت را به طور صريح در چندين مورد بيان مي فرمايد:

الف. «وَمِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِيهَا زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ ...» «1» ب. «وَمِن كُلِّ شَيْ ءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّمْ تَذَكَّرُونَ» «2» 7- اعجاز عددي قرآن كريم

* پيشينه ي تاريخي

برخي از صاحب نظران در چند دهه ي اخير بعد ديگري براي اعجاز قرآن بيان كرده اند كه همان اعجاز عددي قرآن است و بر اين باورند كه يك نظام رياضي خاصي بر قرآن حاكم است. هر چند در كتاب «الاتقان في علوم القرآن» رد پاي اين فكر ديده مي شود. «3»

اولين بار شخصي كه به طور صريح اين ادعا را مطرح كرد، دانشمندي به نام «دكتر رشاد خليفه» بود. «4»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 40

در اين جا به طور اجمال به سير تاريخي و مضمون اعجاز عددي قرآن مي پردازيم:

الف: سير اجمالي تاريخ نگارش ها:

1- اعجاز حروف مقطعه و طرح بحث اعجاز عدد 19 (دكتر رشاد خليفه 1351- 1962)

2- اعجاز عدد 19 و طرح بحث اعجاز تناسب عددي تكرار واژه ها (عبدالرزاق نوفل 1364- 1975)

3- اعجاز عدد زوج و فرد (كورش جم نشان 1375)

4- اعجاز عدد هفت (عبدالدائم الكحيل 1381- 2002)

ب: اجمال سير مضمون اعجاز عددي

1- اعجاز حروف مقطعه قرآن:

چندي قبل مجله معروف مصري به نام «آخر الساعه» كه از بزرگترين مجله هاي مصور خاورميانه است، گزارشي درباره تحقيقات دانشمندي مصري، در مورد تفسير پاره اي از آيات قرآن مجيد به كمك كامپيوتر منتشر ساخت كه اعجاب همگان را در نقاط مختلف جهان برانگيخت. «1»

اين تحقيقات محصول سه سال كوشش پيگير و كار مداوم «دكتر رشاد خليفه» شيميدان مصري بود. او براي تحقيقات خود مدت ها از كامپيوتر استفاده نمود.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان،

ج 4، ص: 41

تمام كوشش استاد مزبور براي كشف معاني حروف مقطعه قرآن، مانند (الم- يس- ق و ...) صورت گرفته است. او با كمك محاسبات پيچيده اي ثابت كرد كه رابطه نزديكي ميان حروف مزبور با حروف سوره اي كه در آغاز آن قرار گرفته است، وجود دارد. «1»

دكتر رشاد خليفه مي نويسد: «مي دانيم قرآن مجيد 114 سوره دارد كه ميان مجموع اين سوره ها، 29 سوره در آغاز آنها حروف مقطعه قرار دارد جالب اين جا است كه اگر مكررات آن را حذف كنيم درست نصف حروف 28 گانه الفباي عربي را تشكيل مي دهد. (ا- ح- ر- س- ص- ط- ع- ق- ك- ل- م- ن- ه- ي) كه گاهي آن را حروف نوراني مي نامند.»

اينك توجه شما را به نتايج جالبي كه «دكتر رشاد خليفه» بدست آورده است جلب مي كنيم:

1- حروف مقطعه يك حرفي: نسبت حرف «ق» در سوره «ق» از تمامي سوره هاي ديگر قرآن، بدون استثناء بيشتر است. و نيز محاسبات نشان داد كه حرف «ص» در سوره «ص» چنين است، يعني مقدار آن به تناسب مجموع حروف از هر سوره ي ديگر بيشتر است و نيز حرف «ن» در سوره ي «قلم» «2»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 42

2- حروف مقطعه چند حرفي: اگر چهار حرف «المص» را در آغاز سوره «اعراف» در نظر بگيريم، اگر الف ها، لام ها، ميم ها و صادهايي را كه در اين سوره وجود دارد با هم جمع كنيم و نسبت آنها را با حروف اين سوره بسنجيم، خواهيم ديد كه از تعداد مجموع آن در هر سوره ديگر قرآن بيشتر است. همچنين (المر) در آغاز سوره «رعد» و «كهيعص» در آغاز سوره «مريم».

3- تا

كنون بحث درباره حروفي بود كه تنها در آغاز يك سوره قرآن قرار داشت. اما حروفي كه در آغاز چند سوره قرار دارد مانند (الر- الم) شكل ديگري دارد و آن اين كه بر طبق محاسبات كامپيوتر مجموع اين سه حرف مثلًا (الف- لام- ميم) اگر در مجموع سوره هايي كه با «الم» آغاز شده است حساب شود و نسبت آن با مجموع حروف اين سوره ها بدست آيد، از ميزان هر يك از سوره هاي ديگر قرآن بيشتر است. «1»

2- اعجاز عدد 19

عبدالرزاق نوفل (1975 م) تحقيقات «دكتر رشاد خليفه» را ادامه داد، ايشان به نتيجه جالب ديگري رسيد- با عنوان اعجاز عدد 19- ايشان مي گويد:

«چون (بسم الله الرحمن الرحيم) داراي 19 حرف است پس نظام رياضي خاصي بر اساس عدد 19 بر قرآن حاكم است. براي نمونه چند مثال ذكر مي كنيم:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 43

الف: تعداد (ق) هايي كه در سوره «ق» وجود دارد 57 مورد است كه يكي از مضرب هاي عدد 19 مي باشد (3: 57* 19)

ب: عدد كلمات اولين آياتي كه بر پيامبر نازل شده 19 كلمه است.» «1»

3- تناسب تكرار واژه ها در قرآن

عبدالرزاق نوفل بعداً تناسب عددي تكرار واژه ها در قرآن كريم را مطرح نمود. ايشان معتقد است كلماتي كه مترادف يا متضاد هستند به تعداد مساوي در قرآن تكرار شده است. مانند:

- كلمه «دنيا» و «آخرت» هر كدام 115 بار؛

- كلمه «شيطان» و «ملائكه» هر كدام 68 بار؛

- كلمه «جهنم» و «جنات» با مشتقات هر كدام 77 بار؛

4- اعجاز زوج و فرد

اعجاز عدد زوج و فرد در قرآن كريم توسط «كورش جم نشان» (1375 ه-) مطرح شده است.

ايشان با توجه به آيه سوم سوره فجر «2» كه خداوند متعال به زوج و فرد سوگند ياد كرده مي گويد:

«شايد يك نظام عددي بر مبناي زوج و فرد در قرآن كريم وجود داشته باشد.»

در نهايت ايشان به اين نتيجه رسيده است كه جمع اعداد زوج مساوي با جمع تعداد آيات قرآن، يعني 6236 مي باشد و جمع اعداد فرد، مساوي 6555 است كه حاصل جمع شماره سوره ها مي باشد. «3»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 44

5- اعجاز عدد هفت

اعجاز عدد «هفت» توسط مهندس عبدالدائم الكحيل (2002 م) مطرح شده است. ايشان با استفاده از آيه 12 سوره طلاق كه خداوند مي فرمايد «اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَماوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ» «1»

نتيجه مي گيرد كه بايد بين عدد هفت و تعاليم قرآن ارتباطي باشد براي مثال:

آيه

بسم الله الرحمن الرحيم عدد حروف 3466 اگر اين اعداد را كنار هم بگذاريم عدد 6643 به دست مي آيد كه يكي از مضرب هاي عدد هفت است يعني (7: 946 6643) ايشان معتقد است در بيشتر آيات قرآن، اگر تعداد حروف كلمات آن را كنار هم بگذاريم، يكي از مضرب هاي عدد هفت مي باشد. «2»

6- موافقان و مخالفان اعجاز عددي

همانطور كه قبلًا بيان كرديم اعجاز قرآن ابعاد گوناگوني دارد، كه يكي از اين ابعاد، اعجاز عددي قرآن كريم است. تا چند سال اخير اين راز علمي پنهان مانده بود و با ظهور رايانه هايي كه مي توانند حساب هاي بسيار زيادي را در مدت زمان كم و با دقت بالايي انجام دهد، پرده از روي نظم رياضي قرآن برداشته شد. در رأس اين گروه افرادي همچون «رشاد خليفه» و «عبدالرزاق نوفل» و ... هستند.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 45

در مقابل آنان گروه ديگري از نوسندگان وصاحب نظران قرآني قرار دارند كه اين مطالب را نمي پذيرند و برخي محاسبات آنان را خطا آلود مي دانند. حتي برخي نويسندگان با شدت هر چه بيشتر قسمتي از اين مطالب را توطئه بهائيت معرفي مي كنند و آن را يك جرياني انحرافي مي دانند و در اين مورد به ادعاي نبوت «رشاد خليفه» و كشته شدن او استشهاد مي كنند. «1»

ما گزارشي از كتاب ها و نويسندگان دو گروه بيان مي كنيم.

الف: موافقان اعجاز عددي قرآن

در اين مورد افراد زيادي كتاب نوشته اند كه به مهمترين آنها اشاره مي كنيم:

1- معجزه القرآن الكريم، دكتر رشاد خليفه

دكتر «رشاد خليفه» در خانواده اي از صوفيان مصر در شهر «طنطه» متولد شد و درسال 1971 ميلادي درشهر مكه به جرگه نائبان مكتب تصوف در آمد. او تحصيلات جديد خود را تا كارشناسي در دانشكده كشاوزي «عين الشمس» قاهره گذراند وسپس كارشناسي ارشد خود را در دانشگاه آريزونا (1959- 1961 م) آمريكا گذراند و سپس دكتراي خود را در دانشگاه كاليفرنيا (1962- 1964 م) در رشته بيوشيمي گياهي دريافت كرد. «2»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 46

او به مدت سه سال در مورد قرآن با استفاده از رايانه تحقيق كرد و نتيجه اين تحقيقات را در سال 1351 شمسي به روزنامه هاي دنيا داد. «1»

2- اعجاز قرآن، تحليل آماري حروف مقطعه، تأليف رشاد خليفه، ترجمه و ضمائم از سيد محمدتقي آيت الهي

مترجم محترم، كتاب را از نسخه اصل انگليسي ترجمه كرده و در سال 1365 توسط انتشارات دانشگاه شيراز منتشر شده است.

ايشان مقدمه اي درباره معرفي نويسنده (رشاد خليفه) و مقدمه اي

به عنوان «سخن مترجم» اضافه كرده است. و برخي از خطاهاي متن انگليسي را يادآور شده است. «2»

3- معجزه القرآن العشرين من كشف سباعيه و ثلاثيه اوامر القرآن الكريم، ابن خليفه عليوي

ايشان در كتاب خود كه 110 صفحه است، مي گويد 90% اوامر قرآن هفتگانه يا سه گانه يا يگانه است. و تكرار آنها در موارد خود لازم بوده است.

4- الاعجاز العددي للقرآن الكريم، عبدالرزاق نوفل

اين كتاب در سه جزء جداگانه چاپ شده است. و سپس تحت عنوان «اعجاز عددي در قرآن كريم» توسط مصطفي حسيني ترجمه شده است. «3»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 47

ايشان تلاش كرده تا نظام رياضي تكرار واژه ها را در قرآن نشان دهد. براي مثال:

واژه «دنيا 115 بار و واژه «آخرت» نيز 115 بار آمده است.

واژه «شيطان» و «ملائكه» هر كدام 68 بار در قرآن آمده است. «1»

5- اعجازات حديثه علميه و رقميه في القرآن، دكتر رفيق ابوالسعود

ايشان در يك فصل كتاب خود معجزه اعداد و ارقام را در قرآن مطرح مي كند و مطالبي شبيه مطالب «عبدالرزاق نوفل» مي آورد. «2»

6- تفسير نمونه، آيه الله مكارم شيرازي

ايشان در جلد دوم تفسير نمونه ذيل آيه اول سوره «آل عمران» بحثي را از دكتر «رشاد خليفه» به صورت مبسوط گزارش مي كنند. ولي قضاوت در مورد صحت و سقم آن را نيازمند بررسي فراوان مي دانند و لذا قضاوتي نمي كنند.

ايشان پس از ذكر مطالب دكتر «رشادخليفه» اين نتايج را مي گيرند:

الف: رسم الخط اصلي قرآن را حفظ كنيد.

ب: اين مطالب دليل ديگري بر عدم تحريف قرآن است.

ج: اشارات پر معني: در بسياري از سوره هايي كه با حروف مقطعه آغاز مي شود، پس از ذكر اين حروف اشاره

به حقانيت و عظمت قرآن شده است مانند:

«الم. ذلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُديً لِلْمُتَّقِينَ» «3» و «4» تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 48

7- اعجاز عددي قرآن كريم و رد شبهات، محمود احمدي

ايشان كوشش نموده است تا اشكالاتي را كه بر اعجاز عددي و محاسبات «رشادخليفه» نموده اند جواب دهد.

8- اعجاز رياضي زوج و فرد در قرآن كريم، كورش جم نشان

ايشان با توجه به آيه سوم سوره «فجر» كه خداوند متعال به زوج و فرد سوگند ياد كرده است به فكر افتاده است كه شايد يك نظام عددي بر مبناي زوج و فرد در قرآن باشد. «1»

9- معجزه القرآن في عصر المعلوماتيه، المهندس عبدالدائم الكحيل

ايشان با استفاده از آيه 12 سوره «طلاق» كه خداوند مي فرمايد: «اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَماوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ» نتيجه مي گيرد كه بايد بين عدد هفت وتعاليم قرآن ارتباطي باشد. «2»

ب: مخالفان اعجاز عددي قرآن

در اين مورد به چند كتاب ومقاله برخورد كرديم كه به آنها اشاره مي كنيم:

1- تسعه عشر ملكاً، بيان ان فريقه الاعجاز العددي للقرآن خدعه، حسين ناجي محمد محي الدين

ايشان به شدت به كساني كه عدد 19 را يكي از اسرار قرآن مي دانند حمله مي كند و آن را نوعي دروغ بستن به خدا دانسته است. سپس متذكر

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 49

مي شود كه عدد 19 از شعارهاي بهائيان است كه در نظر مسلمانان مرتد و كافر هستند.

2- اعجاز عددي و نظم رياضي قرآن، عباس يزداني

ايشان در مقاله اي مفصل در مجله «كيهان انديشه» اشكالات متعددي نسبت به برخي از كتاب ها و مقالاتي كه اعجاز عددي را پذيرفته اند، مطرح مي كند و

اين جريان را انحرافي دانسته كه موجب سرگرداني افراد مي شود. «1»

3- پژوهش در اعجاز علمي قرآن، دكتر محمدعلي رضايي اصفهاني

اين صاحب نظر اينچنين نگاشته است:

«نظم رياضي قرآن يك مطلب شگفت انگيز است. چرا كه يك فرد «امي» و درس نخوانده در طي 23 سال كتابي با نظم خاص رياضي آورده است. اما آيا مي توان ادعا كرد كه اين نظم رياضي اعجاز قرآن را نيز ثابت كند؟

در اينجا دو اشكال عمده وجود دارد: نخست آنكه، اين مطلب از لحاظ صغري قابل خدشه است، چرا كه نظم رياضي به صورت موجبه كليه اثبات نشده و كثرت مطالب اثبات شده طوري نيست كه اعجاز را ثابت كند.

و دوم آنكه، از لحاظ كبري قابل خدشه است، چرا كه قرآن كريم كه تحدي و مبارزه طلبي كرده است (كه اگر مي توانيد مثل قرآن را

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 50

بياوريد) تحدي آن عام نيست وشامل همه جنبه هاي اعجاز قرآن نمي شود و در قرآن نيز اشاره اي به اعجاز عددي آن نشده است.

هر چند كه ما در فصل اول كتاب به اشكال دوم پاسخ داديم و بيان كرديم كه ممكن است تحدي قرآن عام باشد اما اشكال اول هنوز سر جاي خود باقي است، پس اعجاز علمي قرآن از طريق اعجاز عددي آن فعلًا قابل اثبات نيست. «1»»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 51

آيا همه علوم بشري در قرآن وجود دارد؟

شكي نيست كه قرآن، معجزه جاويد پيامبر اسلام (ص) است و از جهات گوناگوني، اعجاز آن به اثبات رسيده است و يكي از وجوه اعجاز قرآن، اعجاز علمي آن است. در عصري كه جاهليت عرب و سياهي مطلق بر جهان سايه افكنده بود. قرآن

با روشنفكري هاي علمي و توجه وافر به علم و علما و دعوت به تفكر پا به ميدان مبارزه با جهل و ظلمت گذاشت. اما در اينجا بحث بر سر اين مطلب است كه آيا، تمام علوم بشري (علم به معناي عام كه شامل علوم عقلي و نقلي و تجربي مي شود) با تمام دقايق و ظرايف آنها، در لابلاي آيات نهفته است، به طوري كه هر زمان مقداري از آن، توسط دانشمندان كشف مي شود، و يا قرآن منشاء بسياري از علوم است و توجه به علم و علما دارد، اما كتاب، فيزيك، شيمي، رياضي و ... نيست، بلكه كتاب هدايت و تربيت است و فقط اين علوم را تشويق مي كند.

در مورد اين مطلب دو ديدگاه وجود دارد كه صاحبان هر ديدگاه براي خود، دلايلي دارند كه ما به بررسي آنها مي پردازيم:

الف: دلايل كساني كه معتقدند، همه علوم در قرآن كريم موجود است عبارتند از:

1- ظاهر آيات قرآن، دلالت بر اين دارد كه همه چيز در قرآن هست، مانند آيه ي:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 52

«وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُبِينٍ» «1»

هيچ تر و خشكي نيست مگر آنكه در كتاب مبين الهي وجود دارد.

قرآن وجود كتبي جهان تكوين و خلاصه اي از اسرار آفرينش است، پس همه علوم در قرآن وجود دارد و از آن الهام گرفته است و حتي مسائل فيزيك، شيمي و رياضي در قرآن هست و اگر ما نتوانيم آنها را پيدا كنيم، علتش اين است كه عقل ما، از درك واستخراج آنها از قرآن قاصر است. و در آينده بشريت پيشرفت مي كند و همه مسائل را از قرآن

به دست مي آورد.

2- آياتي كه اشاره به علوم مختلف دارد. به عنوان مثال:

- علوم رياضي، قال تعالي: «وَإِن كَانَ مِثْقَالَ حَبَّهٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا وَكَفَي بِنَا حَاسِبِينَ» «2» چون در آيه از حساب و اندازه، سخن گفته است، پس اشاره به علوم رياضي دارد.

- علوم ماشين سازي و ميكروب شناسي، خداوند در قرآن مي فرمايد: «وَالْخَيْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِيرَ لِتَرْكَبُوهَا وَزِينَهً وَيَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ». «3»

چون در آيه اشاره به خلق وسايل نقليه مي كند كه اعراب آن زمان اطلاعي

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 53

نداشته اند پس منظور؛ وسايل نقليه ي جديد، ماشين، هواپيما و ... است. و شايد به خلق ميكروب ها و ويروس ها است كه در آن زمان مردم از آنها اطلاعي نداشتند.

3- رواياتي كه در اين زمينه وارد شده و مؤيد عموميت مستفاد از لفظ آيات است و به علاوه ائمه (عليهم السلام) در موردعلوم مختلف (مانند: پزشكي، فضايي و ...) سخن گفته اند. و سپس فرموده اند كه تمام علوم ما از قرآن است. به عنوان نمونه به يك روايت اشاره مي كنيم:

عن الباقر (ع): «ان الله تبارك و تعالي لم يدع شيئاً تحتاج اليه الامه الا نزله في كتابه و بيّنه لرسوله» «1».

«خداوند تبارك و تعالي هيچ چيزي را كه مسلمانان، به آن محتاج باشند فروگذار نكرده است و آنها را در قرآن، نازل فرموده و براي پيامبر (ص) بيان كرده است».

4- دليل آخر، مسئله بطون قرآن است.

در بسياري از روايات اسلامي، به بطون قرآن و اينكه هر آيه، يك بطن دارد اشاره شده است «2». پس اين اعجاز قرآن است كه از يك آيه، هر كس يك مطلب مي فهمد

و به بطن آن آگاهي مي يابد. و عارف، فقيه، فيلسوف، فيزيكدان، رياضي دان و .. هر كدام يك برداشت جداگانه، از آيات قرآن دارند و هر كدام از يك آيه، چيزي متوجه مي شوند كه ديگران از آن غفلت دارند.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 54

ب: دلايل كساني كه معتقدند، همه علوم بشري، در قرآن كريم موجود نيست:

1. قرآن كتاب هدايت، اخلاق، تربيت و ديني انسان است و نازل شده تا انسان ها را به سوي فضيلت ها و خداشناسي هدايت كند. تا از خرافه پرستي دور شوند وحقوق (افراد و خانواده و اجتماع) را به صورت كلي بيان كرده، تا مردم با رعايت احكام الهي، زندگي سالم داشته باشند.

بنابراين ضرورتي ندارد كه قرآن، همه مسائل علوم تجربي، عقلي و نقلي را با تفصيلات و فرمول هاي آن، بيان كرده باشد.

2. ظهور آياتي كه دلالت بر اين دارد كه همه چيز، در قرآن است قابل اخذ نيست به سه دليل:

الف: اين ظهور خلاف بداهت است. چون بسياري از مسائل علوم جديد مانند: فرمول هاي شيمي، فيزيك و رياضي در ظواهر قرآن، موجود نيست.

ب: بعضي از مفسران قرآن، حتي برخي از سردمداران تفسير علمي قرآن، صريحاً اين ظواهر را انكار كرده اند.

ج: در موردكتاب، در آيات شريفه، چندين احتمال است يكي از آنها اين است كه منظور قرآن باشد.

3. در مورد آيات قرآن كه اشاراتي به علوم طبيعي تجربي و شناخت طبيعت دارد، آيا هدف آن بيان و كشف فرمول هاي هندسه و شيمي است؟ يا به طور استطرادي و حاشيه اي، اين بحث ها را مطرح كرده است! در اينجا بسياري معتقدند كه ذكر مثال هاي علمي در قرآن، موضوعيت ندارد. يعني صرف مثال

است و هدف آموزش علوم نيست بلكه مثال را براي هدفي ديگر آورده است. «1»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 55

فصل دوم: عدد و اعجاز آن در قرآن

اشاره

1. اعداد موجود در قرآن 2. عمليات چهارگانه رياضي

3. اعجاز عدد 4 19. اعجاز حروف مقطعه

5. اعجاز عدد هفت 6. اعجاز زوج و فرد

7. اعجاز تكرار واژه ها 8. جمع بندي

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 57

بخش اول: اعداد

بخش اول: اعداد

الف: اعداد صحيح در قرآن: اعداد زير هر كدام در قرآن دفعات زيادي تكرار شده اند كه ما براي هر عدد يك نمونه ذكر مي كنيم:

1. عدد 1:

«قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلهٌ وَاحِدٌ وَإِنَّنِي بَرِي ءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ» «1» بگو: «او تنها معبود يگانه است؛ و مسلماً من نسبت به آنچه شريك (خدا) قرار مي دهيد بي تعهدم!»

2. عدد 2:

«وَقَالَ اللَّهُ لَا تَتَّخِذُوا إِلهَيْنِ اثْنَيْنِ إِنَّمَا هُوَ إِلهٌ وَاحِدٌ» «2» و خدا فرمود: «دو معبود (براي خود) مگيريد، چرا كه او تنها معبود يگانه است.»

3. عدد 3:

«وَلَا تَقُولُوا ثَلَاثَهٌ انْتَهُوا خَيْراً لَكُمْ» «3» و نگوئيد: « [خدا] سه گانه است.» (به اين سخنان) پايان دهيد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 58

4. عدد 4:

«فَسِيحُوا فِي الْأَرْضِ أَرْبَعَهَ أَشْهُرٍ» «1» پس چهار ماه (مهلت داريد كه آزادانه) در زمين گردش كنيد.

5. عدد 5:

«يَقُولُونَ خَمْسَهٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْماً بِالْغَيْبِ» «2» و (گروهي) مي گويند: «پنج نفر بودند، كه ششمين آنان سگشان بود.»

6. عدد 6:

«إِنَّ رَبَّكُمُ اللّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّماوَاتِ والْأَرْضَ فِي سِتَّهِ أَيَّامٍ» «3» در واقع پروردگارش، خدايي است كه آسمانها و زمين را در شش روز [و دوره آفريد.

7. عدد 7:

«لَهَا سَبْعَهُ أَبْوَابٍ لِّكُلِّ بَابٍ مِّنْهُمْ جُزْءٌ مَّقْسُومٌ» «4» براي آن (جهنم) هفت در است كه براي هر دري، بخشي جداگانه از آن (كمراه) آن است.

8. عدد

8:

«وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَهٌ» «5» و در آن روز تخت (جهانداري و تدبير هستي) پروردگارت را هشت (نفر) بر فرازشان حمل مي كنند.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 59

9. عدد 9:

«وَكَانَ فِي الْمَدِينَهِ تِسْعَهُ رَهْطٍ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ» «1» و در آن شهر نه قبيله كوچك بودند كه در زمين فساد مي كردند.

10. عدد 10:

«تِلْكَ عَشَرَهٌ كَامِلَهٌ» «2» اين ده [روز] كامل است.

11. عدد 11:

«إِذْ قَالَ يُوسُفُ لِابِيهِ يَا أبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَباً» «3» (ياد كن) هنگامي را كه يوسف به پدرش گفت: «اي پدر (م) براستي من در خواب يازده سياره ديدم.

12. عدد 12:

«إِنَّ عِدَّهَ الشُّهُورِ عِندَ اللّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْراً فِي كِتَابِ اللّهِ» «4» در حقيقت تعداد ماه ها نزد خدا، در كتاب الهي دوازده ماه است.

13. عدد 19:

«عَلَيْهَا تِسْعَهَ عَشَرَ» «5» كه نوزده (فرشته) بر آن (گماشته) است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 60

14. عدد 20:

«إِن يَكُن مِنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُوا مِاْئَتَيْنِ» «1» اگر از شما بيست (نفر) شكيبا باشند، بر دويست (نفر) پيروز مي شوند.

15. عدد 30:

«وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْراً» «2» و بارداري او و از شير باز گرفتنش سي ماه است.

16. عدد 40:

«وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسي أَرْبَعِينَ لَيْلَهً» «3» و (ياد كنيد) هنگامي را كه با موسي چهل شب وعده گذاشتيم؛

17. عدد 50:

«وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحاً إِلَي قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَهٍ إِلَّا خَمْسِينَ» «4» و بيقين نوح را به سوي قومش فرستاديم؛ و در ميان آنان هزار سال جز پنجاه سال، درنگ كرد.

18. عدد 60:

«فَمَن لَمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّينَ مِسْكِيناً» «5» و هر كس نتواند، پس

غذا دادن شصت بينوا (بر او واجب است).

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 61

19. عدد 70:

«ثُمَّ فِي سِلْسِلَهٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعاً فَاسْلُكُوهُ» «1» سپس او را در زنجيري كه طولش هفتاد ذرع (: سي و پنج متر) است (دربند نماييد) و او را وارد (آتش) كنيد!

20. عدد 80:

«فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَهً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَهً أَبَداً» «2» پس آنان را هشتاد تازيانه بزنيد، و هيچ گواهي را هرگز از آنان نپذيريد.

21. عدد 99:

«إِنَّ هذَا أَخِي لَهُ تِسْعٌ وَتِسْعُونَ نَعْجَهً وَلِيَ نَعْجَهٌ وَاحِدَهٌ» «3» در واقع اين برادر من است او نود و نه ميش دارد و من يك ميش دارم.

22. عدد 100:

«قَالَ بَل لَبِثْتَ مِاْئَهَ عَامٍ» «4» (خدا) فرمود: «بلكه صد سال درنگ كردي!»

23. عدد 200:

«إِن يَكُن مِنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُوا مِاْئَتَيْنِ» «5» اگر از شما بيست [نفر] شكيبا باشند، بر دويست [نفر] پيروز مي شوند.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 62

24. عدد 300:

«وَلَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ ثَلَاثَ مِائَهٍ سِنِينَ وَازْدَادُوا تِسْعاً» «1» و در غارشان سيصد سال درنگ كردند و نه سال (نيز بر آن) افزودند.

25. عدد 1000:

«وَإِن يَكُن مِنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُوا أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللّهِ» «2» و اگر از شما هزار (نفر شكيبا) باشند با رخصت الهي، بر دو هزار نفر پيروز خواهند شد.

26. عدد 2000:

«وَإِن يَكُن مِنكُمْ أَ لْفٌ يَغْلِبُوا أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللّهِ» «3» و اگر از شما هزار (نفر شكيبا) باشند با رخصت الهي، بر دو هزار نفر پيروز خواهند شد.

27. عدد 3000:

«أَلَن يَكْفِيَكُمْ أَن يُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلَاثَهِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِكَهٍ مُنزَلِينَ» «4» آيا (براي) شما كافي نيست كه پروردگارتان، شما را

با سه هزار (نفر) از فرشتگان فرود آمده ياري تان كند!

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 63

28. عدد 5000:

«يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُمْ بِخَمْسَهِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِكَهِ مُسَوِّمِينَ» «1» پروردگارتان شما را با پنج هزار (نفر) از فرشتگان، نشانه گذار، مدد خواهد كرد.

29. عدد 000/ 100:

«وَأَرْسَلْنَاهُ إِلَي مِائَهِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ» «2» و او را به سوي صد هزار (نفر) يا بيشتر فرستاديم.

الفاظ ميليون و ميليون به بالا در قرآن وجود ندارد چون اين الفاظ عربي نيستند و عرب ها به اين الفاظ آگاهي نداشتند و هنگامي كه مي خواستند عدد ميليون را بگويند، به جاي آن مي گفتند: «الف الف» به جاي پنج ميليون (خمسه ملاميين) مي گفتند: «خمسه آلاف الف». «3»

بخش دوم: كسرها

1- ثلثان:

«فَإِن كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ» «4» و اگر آن وارثان دختراني (دويا) بيش از دو باشند، پس دو سوم ميراث فقط براي آنان است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 64

2- نصف:

«وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ أَزْوَاجُكُمْ» «1» و نصف ميراث همسرانتان فقط براي شما است.

3- ثلث:

«فَإِن لَمْ يَكُن لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلأُمِّهِ الثُّلُثُ» «2» واگر فرزندي برايش نبود و (تنها) پدر و مادرش از او ارث برند. پس يك سوم ميراث فقط براي مادرش است.

4- ربع:

«فَإِن كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ» «3» و اگر برايشان فرزندي باشد پس يك چهارم ميراثشان فقط براي شماست.

5- خمس:

«وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُم مِن شَيْ ءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ» «4» بدانيد كه هر چيزي از غنيمت به دست آوريد، پس يك پنجم آن فقط براي خدا وبراي فرستاده اش.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 65

6- سدس:

«فَإِن

كَانَ لَهُ إِخْوَهٌ فَلأُمِّهِ السُّدُسُ» «1» و اگر برايش برادران باشد، پس يك ششم (ميراث)

7- ثمن:

«فَإِن كَانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الُّثمُنُ مِمَّا تَرَكْتُم» «2» و اگر براي شما فرزندي باشد، پس يك هشتم ميراثشان فقط براي آن (ان) است.

8- معشار:

«وَكَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا بَلَغُوا مِعْشَارَ مَا آتَيْنَاهُمْ فَكَذَّبُوا رُسُلِي» «3» و كساني كه پيش از آنان بودند (نيز آيات الهي و پيامبران را) دروغ انگاشته اند در حالي كه (اينان) به يك دهم آنچه به آنان داديم نرسيدند.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 67

بخش دوم: عمليات چهارگانه رياضي

اشاره

در رياضيات چهار عمل اصلي وجود دارد كه عبارتند از: 1- جمع 2- تفريق 3- ضرب 4- تقسيم

اين چهار عمل اصلي پايه و اساس نظام رياضي است كه در هيچ صورتي علي رغم وجود تكنولوژي و اختراع وسايل حساب، از اين عمليات چهارگانه بي نياز نيستيم. هر شخصي حتي در زندگي عادي روزمره خود احتياج به اين چهار عمليات دارد.

در قرآن كريم آياتي وجود دارد كه مشتمل بر اين چهار عمليات است، بعضي از اين آيات فقط شامل يك عمليات بعضي ديگر شامل چند عمليات هستند. «1»

1. جمع

عمليات جمع در چند آيه از قرآن وجود دارد كه براي نمونه چند مثال ذكر مي كنيم:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 68

الف: خدواند در سوره بقره مي فرمايد:

«فَصِيَامُ ثَلَاثَهِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَهٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَهٌ كَامِلَهٌ» «1» پس سه روز در [موسم حج، و هفت [روز] هنگامي كه بازگشتيد، روزه بدارد. اين، ده [روز] كامل است.

يعني 10: 7+ 3

در اين آيه به بيان حكم كساني مي پردازد كه در حال حج تمتع قادر به قرباني نيستند، بنابراين اگر قرباني پيدا نشود يا وضع مالي انسان اجازه ندهد، جبران آن ده روز روزه است كه سه روز آن (روز هفتم، هشتم و نهم ذي الحجه) در ايام حج واقع مي شود و اين از روزه هايي است كه انجام آن در سفر ما نفي ندارد و هفت روز ديگر را بعد از بازگشت به وطن انجام مي دهد. «2»

ب: خداوند در سوره كهف مي فرمايد:

«وَلَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ ثَلَاثَ مِائَهٍ سِنِينَ وَازْدَادُوا تِسْعاً» «3» و در غارشان سيصد سال درنگ كردند،

و نُه سال (نيز بر آن) افزودند.

يعني 309: 9+ 300 سال

اين آيه اشاره به تفاوت سال شمسي و قمري دارد. يعني هر 100 سال شمسي، 103 سال قمري است پس 300 سال شمسي مي شود 309 سال قمري. «4»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 69

ج: خداوند در سوره انعام مي فرمايد:

«ثَمَانِيَهَ أَزْوَاجٍ مِنَ الضَّأْنِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ ...» «1» هشت زوج (از دام ها آفريد) از ميش دو تا و از بُز دو تا؛ ...

يعني 8: 2+ 2+ 2+ 2

در اين آيات درباره حيوانات حلال گوشت و خدمات آنها سخن مي گويد. در اين آيات قسمتي از حيوانات حلال گوشت و قسمتي از حيواناتي را كه هم بار مي برند و هم براي تغذيه انسان قابل استفاده است، را شرح مي دهد. «2»

2. تفريق

عمليات تفريق نيز در چند آيه وجود دارد، براي مثال:

الف: خداوند در سوره عنكبوت مي فرمايد:

«وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحاً إِلَي قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَهٍ إِلَّا خَمْسِينَ عَاماً ...» «3» و بيقين نوح را به سوي قومش فرستاديم؛ و در [ميان آنان هزار سال جز پنجاه سال، درنگ كرد؛ ...

حضرت نوح در ميان قوم خود 950 سال زندگي كرد يعني 1000- 950: 50 سال

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 70

در اين آيات بخش هايي از آزمايش هاي سخت انبياء و اقوام پيشين را منعكس مي كند كه چگونه تحت فشار و آزار دشمنان قرار گرفتند و چگونه صبر كردند و سرانجام پيروزي نصيب شان شد. «1»

ب: خداوند در

سوره توبه در مورد ماه هاي حرام مي فرمايد:

«إِنَّ عِدَّهَ الشُّهُورِ عِندَ اللّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْراً فِي كِتَابِ اللّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّماوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَهٌ حُرُمٌ» «2» در حقيقت، تعداد ماه ها نزد خدا [از] روزي كه آسمان ها و زمين را آفريده، در كتاب الهي، دوازده ماه است؛ ...

از ميان 12 ماه، 4 ماه آن از ماه هاي حرام هستند (ذي القعده- ذي الحجه- محرم- رجب) يعني 12- 8: 4

از آنجا كه در اين سوره بحث هاي مشروحي پيرامون جنگ با مشركان آمده است در آيه ي مورد بحث اشاره به يكي از مقررات جنگ و جهاد اسلامي شده و آن احترام به ماه هاي حرام است. «3»

3. ضرب

عمليات ضرب هم در چند آيه آمده است براي مثال:

خداوند در سوره بقره درباره انفاق مي فرمايد:

«مَثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبَّهٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنْبُلَهٍ مِاْئَهُ حَبَّهٍ وَاللّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاءُ وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ» «4» تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 71

مثال كساني كه اموالشان را در راه خدا مصرف مي كنند، همانند مثال دانه اي است كه هفت خوشه بروياند؛ كه در هر خوشه اي، صد دانه باشد؛ و خدا [آن را] براي هر كس بخواهد دو [يا چند] برابر مي كند؛ و خدا گشايشگري داناست.

7 سنبله در هر سنبله 100 دانه 7* 700: 100 دانه

مسئله انفاق يكي از مهمترين مسائلي است كه اسلام روي آن تأكيد دارد و قرآن مجيد تأكيد فراوان روي آن نموده است. كه آيه فوق نخستين آيه از يك مجموعه آيات است كه در سوره بقره پيرامون انفاق سخن مي گويد و شايد ذكر آنها پشت سر آيات مربوط به معاد از اين نظر باشد كه

يكي از مهمترين اسباب نجات در قيامت انفاق و بخشش در راه خدا است. «1»

4. تقسيم

عمليات تقسيم نيز در چند آيه آمده براي مثال:

خداوند در سوره نساء آيات 11 و 12 و 176 در مورد تقسيم ارث مي فرمايد:

«يُوصِيكُمُ اللّهُ فِي أَوْلَادِكُم لِلْذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ ...» «2» اين آيات مي فرمايد: ارث بايد به 2 و 3 و 4 و 6 و 8 تقسيم شود تا نصف و ثلث و ربع و سدس و ثمن، ايجاد شود. «3»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 72

قانون ارث چون ريشه فطري دارد به اشكال گوناگون در ميان ملل گذشته ديده مي شود. اسلام قانون فطري و طبيعي ارث را از خرافاتي كه به آن آميخته شده بود پاك كرد و تبعيضات ظالمانه اي را كه در ميان زن و مرد از يك سو، و كودك و بزرگسال، از سوي ديگر قائل بودند از بين برد. «1»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 73

بخش سوم: اعجاز عدد 19

اشاره

اعجاز عدد 19:

عدد 19 در قرآن كريم فقط يك بار آمده است و آن هم در آيه 30 سوره «مدثر» است، خداوند در تعدادي از آيات اين سوره وضع بعضي از سران شرك و سخن آنان را در نفي و انكار قرآن مجيد و رسالت پيامبر (ص) بازگو مي كند و به مجازات وحشتناك آنان در قيامت اشاره مي كند و چنين مي فرمايد:

سَأُصْلِيهِ سَقَرَ* وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ* لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ* لَوَّاحَهٌ

لِلْبَشَرِ* عَلَيْهَا تِسْعَهَ عَشَرَ* وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَهً وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَهً لِلَّذِينَ كَفَرُوا لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَاناً وَلَا يَرْتَابَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْمُؤْمِنُونَ وَلِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَرَضٌ وَالْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهذَا مَثَلًا كَذلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكْرَي لِلْبَشَرِ* كَلَّا وَالْقَمَرِ* وَالَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ. «1» تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 74

بزودي او را به دوزخ آزار دهنده وارد مي كنم (و مي سوزانم)!* و چه چيز تورا آگاه كرد كه «دوزخ آزار دهنده» چيست؟!* (دوزخي) كه نه باقي مي گذارد و نه رها مي سازد.* كه (آن دوزخ) سوزاننده و تغيير دهنده (رنگ) پوست هاست.* كه نوزده (فرشته) برآن (گماشته) است.* و (مأموران) اهل آتش را جز فرشتگان قرار نداديم، و تعداد آنان را جز آزمايشي براي كساني كه كفر ورزيدند قرارنداديم، تا كساني كه به آنان كتاب داده شده يقين كنند و بر ايمان كساني كه ايمان آوردند بيفزايد، و كساني كه به آنان كتاب داده شده و مؤمنان ترديد نكنند، و براي اينكه كساني كه در دل هايشان [نوعي بيماري است و كافران بگويند: «خدا از اين مَثَل چه اراده كرده است؟!» اينگونه خدا هر كس را بخواهد (بخاطر اعمالش) در گمراهي وا مي نهد، و هر كس را (شايسته بداند و) بخواهد راهنمايي مي كند. و (تعداد) لشكريان پروردگارت را جز او نمي داند و اين جز يادآوري براي بشر نيست.* هرگز چنين نيست، (كه تصور مي كنند،) سوگند به ماه!* و سوگند به شب، هنگامي كه پشت كند!

اعجاز عدد 19 از دو جهت قابل بررسي است:

الف: رابطه

حروف مقطعه با عدد 19؛

ب: خصوصيات عدد 19 در قرآن كريم؛

جهت دوم در اين بخش بررسي مي شود جهت اول در فصل بعدي (اعجاز حروف مقطعه) بررسي خواهد شد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 75

خصوصيات عدد 19 در قرآن كريم

1. اين نظريه از اينجا شروع شد كه اولين آيه قرآن كريم يعني (بسم الله الرحمن الرحيم) داراي 19 حرف است. «1»

2. بسم الله الرحمن الرحيم از 4 كلمه تشكيل شده است، كه تعداد تكرار اين 4 كلمه در قرآن كريم يكي از مقسم هاي عدد 19 مي باشد: «2»

اسم 19 بار (19* 1)

الله 2698 بار (19* 14)

رحمن 57 بار (19* 3)

رحيم 114 بار (19* 6)

3. تعداد كل سوره هاي قرآن كريم 114 سوره است يعني 19* 6.

4. اولين آياتي كه بر پيامبر نازل شده است داراي 19 كلمه است: (اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ* خَلَقَ الْإِنسَانَ مِنْ عَلَقٍ* اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ* الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ* عَلَّمَ الْإِنسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ)

اين در صورتي است كه (مالم) يك كلمه باشد. و اين جمله 76 حرف دارد يعني (19* 4) «3»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 76

5. عدد آيات سوره «علق» 19 آيه است، و متشكل از 285 حرف است (19* 15) و ترتيب سوره «علق» در قرآن كريم 19 است (از آخر). «1»

6. دومين باري كه قرآن نازل شد آيات (1 تا 9) سوره «قلم» بود كه داراي 38 كلمه است (19* 2).

7. سومين دفعه كه قرآن نازل شد آيات (1

تا 10) سوره «مزمل» بود كه داراي 57 كلمه است (19* 3).

8. چهارمين مورد آيات (1 تا 30) سوره «مدثر» بود كه آيه ي 30 آن، آيه معروف (عَلَيْهَا تِسْعَهَ عَشَرَ) است. «2»

9. اولين آياتي كه در رسالت نازل شده است آيات 1 تا 30 سوره «مدثر» است. اگر به سوره «مدثر» نگاه كنيم، مي بينيم كه از آيه اول تا آيه 30 كه مي فرمايد: «عَلَيْهَا تِسْعَهَ عَشَرَ» همه آيات كوتاه هستند، بعد آيه 31 طولاني شد. و دوباره از آيه 32 كوتاه مي شود.

علت طولاني شدن آيه 31 چيست؟

اين آيه (آيه 31) براي اين نازل شده است كه حكمت تخصيص به عدد 19 را بيان كند. «3»

10. سوره «مدثر» از آيه اول تا آيه 30 كه مي فرمايد: (عَلَيْهَا تِسْعَهَ عَشَرَ) 95 كلمه است (19* 5)

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 77

11. آيه 31 سوره مدثر داراي 57 كلمه است كه به دو بخش تقسيم مي شود:

الف: بخش اول كه با اين كلام خداوند تمام مي شود «مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهذَا مَثَلًا» كه حكمت تخصيص به عدد 19 را بيان مي كند، داراي 38 كلمه است (19* 2).

ب: بخش دوم «كَذلِكَ .... لِلْبَشَرِ» 19 كلمه دارد (19* 1)

13. آيه 31 سوره مدثر آخرين آيه اي است- در ترتيب مصحف- كه تعداد كلمات آن يكي از مضرب هاي عدد 19 مي باشد. «1»

14. آخرين سوره اي كه نازل شده است سوره «نصر» مي باشد كه داراي 19 كلمه است. و اولين آيه آن «إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ» از 19 حرف تشكيل

شده است.

15. سوره فاتحه هفت آيه دارد كه اگر ما ارقام آيات را پشت سر هم از راست به چپ بنويسيم رقمي به دست مي آيد كه يكي از مضرب هاي عدد 19 مي باشد.

(402859* 19): 7654321

و اگر عدد حروف هر آيه را پشت سر هم از راست به چپ بنويسيم. باز هم عددي به دست مي آيد كه يكي از مضرب هاي عدد 19 مي باشد.

(22727321* 19): 43 18 19 11 12 17 19

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 78

16. سوره «توبه» (بسم الله) ندارد در حالي كه سوره «نمل» داراي دو (بسم الله) است. اين مسئله داراي اعجازهايي است:

الف: اگر شمارش سوره ها را از سوره اي شروع كنيم كه (بسم الله) ندارد يعني سوره توبه، در اين صورت سوره نمل نوزدهمين (19) سوره است، كه درآن دو (بسم الله) وجود دارد.

ب: عدد كلمات از اولين آيه سوره نمل تا آيه 30 كه مي فرمايد: «إِنَّهُ مِن سُلَيْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» 342 كلمه است (19* 18). «1»

ج: ترتيب سوره توبه در مصحف 9 است، ترتيب سوره نمل در مصحف 27 است اگر رقم هاي ترتيب سوره ها را با هم جمع كنيم، يعني- (27+ 26+ ............. 12+ 11+ 10+ 9): 342 مي شود (19* 18)

د: آيه 10 سوره نمل از 19 كلمه تشكيل شده است. و اين آيه از يكي از معجزات حضرت موسي خبر مي دهد (عصا).

آيه 12 سوره نمل از 19 كلمه تشكيل شده است و اين آيه از معجزه ديگري براي حضرت موسي خبر

مي دهد.

آيه 40 سوره نمل از 38 كلمه تشكيل شده (19* 2) و اين آيه معجزات يكي از افراد حضرت سليمان خبر مي دهد. «قَالَ الَّذِي عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتَابِ»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 79

آيه 64 سوره نمل كه آخرين آيه از سوره مذكور است از 19 كلمه تشكيل شده است «أَمَّن يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ...» كه موضوع آن در مورد هستي است.

ه-: سوره ي نمل با حروف مقطعه (طس) شروع مي شود، حرف (ط) در اين سوره 27 بار تكرار شده و حرف (س) 93 بار، و اين در حالي است كه ترتيب سوره نمل در مصحف 27 است و آيات سوره نمل 93 آيه است. «1»

17. آخرين سوره در مصحف سوره ناس است. اگر شماره سوره ناس را بر شماره آيات آن تقسيم كنيم نتيجه آن 19 مي شود.

:: 19

18. عدد 19 درتمام زبانها به يك صورت نوشته مي شود.

19. عدد 19 شامل بزرگترين عدد يك رقمي يعني (9) و كوچكترين عدد يك رقمي يعني (1) است. در اينجا خصوصيتي براي عدد 19 ذكر مي كنيم كه فقط مختص اين عدد و عدد يك مي باشد:

19* 19: 1 و مجموع ارقام اين عدد (1+ 9): 10 و مجموع (1+ 0) مي شود: 1

19* 38: 2 و مجموع ارقام اين عدد (3+ 8): 11 و مجموع (1+ 1) مي شود: 2

19* 57: 3 و مجموع ارقام اين عدد (5+ 7): 12 و مجموع (1+ 2) مي شود: 3

................ ..

................ ..

19* 171: 9 و مجموع ارقام اين عدد (1+ 7+ 1):

9

19* 190: 10 و مجموع ارقام اين عدد (1+ 9+ 0): 10 و مجموع (1+ 0) مي شود: 1

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 80

اگر همينطور ادامه بدهيم از (1) شروع مي شود و به (9) ختم مي شود، سپس دوباره از (1) شروع مي شود و به (9) ختم ميَ شود. «1»

285. 21 بار در قرآن عدد ذكر شده است 15: 285* 19.

22. اعداد صحيح كه در قرآن كريم وارد شده است:

1- 2- 3- 4- 5- 6- 7- 8- 9- 10- 11- 12- 19- 20- 30- 40- 50- 60- 70- 80- 99- 100- 200- 300- 1000- 2000- 3000- 5000- 50000- 100000 كه تمام اين ها 30 عدد مي باشد.

الف: اگر تمام اين اعداد را با هم جمع كنيم عدد (162146) به دست مي آيد كه يكي از مضرب هاي عدد 19 مي باشد. (8534* 19)

ب: اگر عددهايي كه در قرآن آمده است را با هم جمع كنيم مشروط بر اين كه تكراري ها را هم به حساب بياوريم، جمع كل آن عدد (174591) مي شود كه باز هم بر (19) بخش پذير است. (9189* 19)

ج: اگر اعدادي را كه در قرآن تصريح نشده اند را با هم جمع كنيم، مثلًا عدد (99) «تسع و تسعون» در قرآن آمده است، اين عدد متشكل از دو عدد (90+ 9) است. در قرآن عدد 9 ذكر شده است در مورد اصحاب كهف ولي عدد (90) به طور جداگانه نيامده است.

همينطور عدد 950 كه به طور صريح نيامده است ولي در اين آيه آمده «فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَهٍ

إِلَّا خَمْسِينَ عَاماً» «2» تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 81

و عدد (309) كه در قرآن به اين صورت آمده «ثَلَاثَ مِائَهٍ سِنِينَ وَازْدَادُوا تِسْعاً» «1» اگر اعدادي را كه به طور صريح نيامده است را با هم جمع كنيم (90+ 309+ 950): 1349 باز هم اين عدد يكي از مضربهاي عدد (19) مي باشد: (71* 19)

23. عدد (19) و لفظ جلاله «الله»

الف- همان طور كه قبلًا گفتيم كلمه «الله» در قرآن 2698 مرتبه تكرار شده است: (142* 19)

ب- مجموع شماره آياتي كه در آنها كلمه «الله» آمده است مي شود: 118123 كه مضربي از عدد (19) مي باشد: (621719* 19)

ج- از اولين آيه اي كه داراي حروف مقطعه است يعني (الم- 2: 1) تا آخرين آيه (ن 68: 1) 2641 مرتبه كلمه «الله» تكرار شده است يعني (139* 19)

د- كلمه «الله» 57 مرتبه در قسمت خارج سوره هاي داراي حروف مقطعه، آمده است. يعني سوره هاي 1 و 69 و 70 ... تا آخر (جدول)

ه- با جمع كردن شماره سوره ها و آياتي كه اين 57 مرتبه كلمه «الله» در آنها آمده است، مجموع آن 2432 مي شود. يعني (128* 19) (جدول)

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 82

شماره سوره

شماره آياتتعداد تكرار 11- 22693317031713- 4- 13- 15- 17- 19- 257724- 5- 7- 12- 18- 19- 12- 2310732077431- 563766- 9- 11- 859 84231 2191

12918 2518 30579- 8- 41982 581961 11329 419 1882 203877- 5- 83104611101- 221121- 2432: 634+ 221798634571798 (128* 19) مجموع شماره آيات و شماره سوره ها (3* 19): 57

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 83

24- عدد 19 و يگانگي خداوند:

مهم ترين پيغام قرآن اين است كه فقط (يك خدا) وجود دارد. كلمه ي «يك» در عربي (واحد) است. اين كلمه 25 مرتبه در قرآن تكرار شده است. 6 مرتبه از آن به غير خدا اشاره دارد (يك نوع غذا ...) و 19 بار ديگر آن اشاره به خداوند دارد.

اهميت فراوان كلمه ي (واحد) به عنوان پيغام اصلي قرآن از اين مشخص مي شود كه مضرب عددي قرآن يعني 19، مقدار عددي كلمه ي «واحد» است. «1»

واحد: 19: 4+ 8+ 1+ 6

25- عدد 19 و جمله (لا اله الا الله):

اولين ستون اسلام در سوره آل عمران آيه 18 آمده است (لااله الا الله) اين جمله كه مهم ترين عبارت است در 19 سوره آمده است. اولين تكرار در (2: 163) و آخرين تكرار در (73: 9) آمده است.

جدول زير نشان مي دهد كه مجموع شماره سوره ها به اضافه شماره آياتي كه اين جمله در آنها تكرار شده است، به اضافه مجموع تعداد تكرار اين جمله (يعني 29)، عدد 2128 مي شود. يعني (112* 19)

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 84

رديف

شماره سورهشماره آياتتعداد تكرار 12163- 2252232-

18 6 (دوبار) 46102 434871- 019208 18133 1114 117 1693 7158 10625- 22870 2611 1127 1161 9821023- 15403 43961 35311 88213- 62- 653164481175922- 7391 13119 2321864 جمع 159229 507 (112* 19) 2926+ 1592+ 507: 2128- عدد 19 نشانه مصون ماندن قرآن: سيستم شماره گذاري سوره ها و آيات قرآن كاملًا حفاظت شده است؛ اگر ما شماره سوره ها را با هم جمع كنيم پس حاصل جمع را به اضافه

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 85

مجموع تعداد آيات، و مجموع شماره هاي آيات سوره هاكنيم، عدد 346199 به دست مي آيد يعني (18221* 19). «1»

شماره سوره

تعداد آياتمجموعه شماره آياتجمع كل 1728: (1+ 2+ 3+ 4+ 5+ 6+ 7) 29 413 041 641 28 362------------ 264 288 781 912------------ 346199: 333410+ 6234+ 555 416 211 1146 133 515 113 (18221* 19)

27- مقدار عددي: هنگامي كه قرآن وحي شد يعني 14 قرن پيش، اعدادي كه امروزه مي شناسيم وجود نداشتند، در آن زمان از روشي عمومي پيروي مي شد كه از حروف عربي، عبري، آرامي و يوناني به عنوان اعداد استفاده مي شد. عدد تعيين شده براي هر حرف، مقدار عددي آن حرف است:

أ

1 ب 2 ج 3 د 4 ه- 5 و 6 ز 7 ح 8 ط 9 ي 10 ك 20 ل 30 م 40 ن 50 س 60 ع 70 ف 80 ص 90 ق 100 ر 200 ش 300 ت 400 ث 500 خ 600 ذ 700 ض 800 ظ 900 غ 1000

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 86

الف: چهارده حرف عربي، نيمي از الفباي عربي، در تشكيل 14 مجموعه مختلف حروف نوراني شركت دارند. با اضافه كردن مقدار عددي هر يك از اين حروف به تعداد سوره هايي كه با حروف مقطعه آغاز مي شوند (29 سوره) عدد (722) به دست مي آيد (722) كه يكي از مضرب هاي عدد 19 مي باشد. (38* 19) (جدول)

ب: به علاوه اگر مجموع مقدار عددي همه 14 حرف را با هم جمع كنيم و اين عدد را با شماره هاي سوره هاي آنها جمع كنيم اين عدد به دست مي آيد (988) يعني (52* 19) (جدول)

حروف

مقدار عدديشماره سورهط 920 ا 12 س 6026 ل 302 ح 840 م 402 ق 10042 ص 907 ن 5068 ر 20010 جمع 693295 ك 2019 (38* 19) 693+ 29: 722 (52* 19) 693+ 295: 988

ه- 519 ي 1019 ع 7019

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 87

نظريه جديد در مورد اعجاز عدد 19

مهندس «عدنان رفاعي» در كتاب خود به نام «احدي الكبر» (معجزه عدد 19) را اينگونه مي نويسد: ايشان مقدار عددي حروف قرآن را از خود قرآن استفاده كرده، مي گويد:

حروف قرآن را به ترتيب بيشترين تكرار آن در قرآن مي نويسيم بعد براي هر يك، عددي را انتخاب مي كنيم و آن را «ابجديه قرآني» نامگذاري مي كند.

براي توضيح بيشتر به جدول زير مراجعه كنيد:

حرف

مقدار عدديحرفمقدار عدديا. ي. ء. أ 1

س 15 ل 2 د 16 ن 3 ذ 17 م 4 ح 18 و، ؤ 5 ج 19 ي، ئ،، ئ- 6 خ 20 ه، ه 7 ش 21 ر 8 ص 22 ب 9 ض 23 ك 10 ز 24 ت 11 ث 25 ع 12 ط 26 ف 13 غ 27 ق 14 ظ 28

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 88

براي مثال: كلمه (محمد) مقدار عددي آن، اين گونه حساب مي شود:

محمد: م+ ح+ م+ د: 42: 16+ 4+ 18+ 4.

و عبارت (رسول الله) مقدار عددي آن اين است:

رسول الله: ر+ س+ و+ ل+ ا+ ل+ ل+ ه: 42: 1+ 2+ 2+ 1+ 2+ 5+ 15+ 8

نتيجه جالب اين است كه مقدار عددي دو كلمه (محمد) و (رسول الله) با هم برابر است.

ايشان- مهندس عدنان رفاعي- نام كتاب خود را كه در مورد اعجاز عدد 19 مي باشد «احدي الكبر» ناميده است و اين اسم را از آيه 35 سوره «مدثر» اخذ كرده است، آنجا كه صحبت در مورد مأموران آتش است، و خداوند مي فرمايد: عدد نگهبانان آن 19 نفر است، «1» در ادامه در آيه 35 مي فرمايد: «إِنَّهَا لِاحْدَي الْكُبَرِ» (يعني عدد 19) يكي از مسائل مهم است.

ايشان در ادامه مي فرمايد:

اعجاز عددي 19 از اولين آيه قرآن يعني (بسم الله الرحمن الرحيم) شروع مي شود كه داراي 19 حرف است. قيمت عددي اين آيه را طبق ابجديه قرآني حساب مي كنيم، عددي كه به دست مي آيد 115 است. اگر قيمت عددي را در حروف (بسم الله الرحمن الرحيم) ضرب كنيم اين عدد به دست مي آيد: 115: 2185* 19

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4،

ص: 89

در طرف ديگر اگر قيمت عددي آيات 30 تا 37 سوره مدثر را كه اعجاز عدد 19 و احدي الكبر از آن استفاده شده است را حساب كنيم، به نتيجه جالبي دست پيدا مي كنيم. براي توضيح بيشتر مقدار عددي هر آيه را جداگانه حساب مي كنيم:

آيه 30: «عَلَيْهَا تِسْعَهَ عَشَرَ»

114 آيه 31: «وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ ... ذِكْرَي لِلْبَشَرِ» 1526 آيه 32: «كَلَّا وَالْقَمَرِ» 47 آيه 33: «وَالَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ» 68 آيه 34: «وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ» 113 آيه 35: «إِنَّهَا لِاحْدَي الْكُبَرِ» 80 آيه 36: «نَذِيراً لِلْبَشَرِ» 77 آيه 37: «لِمَن شَاءَ مِنكُمْ أَن يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ» 16 تمام اين اعداد را با هم جمع مي كنيم: 114+ 1526+ 47+ 68+ 113+ 80+ 77+ 160: 2185

1- اگر با دقت توجه كنيد ملاحظه مي كنيد اين عدد همان عددي است كه از ضرب تعداد حروف (بسم الله الرحمن الرحيم) در قيمت عددي آن به دست آمد يعني 115: 2185* 19

2- نسبت بين قيمت عددي (بسم الله الرحمن الرحيم) و قيمت عددي آيات 30 تا 37 سوره مدثر، (19) است كه اين عدد اساس معجزه است:

115: 19 2185

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 90

3- مقدار عددي آيه 30 سوره مدثر «عَلَيْهَا تِسْعَهَ عَشَرَ» كه اساس نظام اعجاز عددي 19 است يكي از مضرب هاي عدد 19 مي باشد:

19: 6 114

4- اگر عباراتي را كه خداوند قسم خورده براي اثبات معجزه احدي الكبر در قرآن كريم ملاحظه كنيم مي بينيم كه مجموع قيمت عددي اين آيات يكي از مضرب هاي عدد 19 مي باشد كه اين همان قيمت عددي كلمه (الله) است.

«كَلَّا وَالْقَمَرِ» 47

«وَالَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ» 68

«وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ» 113

19:

12 113+ 68+ 47: 28

مقدار عددي كلمه «الله» نيز عدد 12 است.

در ادامه كتاب، مهندس «عدنان رفاعي» آياتي را كه مرتبط به هم هستند و در يك موضوع بحث مي كنند را آورده و قيمت عددي آنها را حساب مي كند، همه آنها يكي از مضرب هاي عدد 19 مي باشند.

براي مثال:

در سوره روم آيه 6 با عبارت «وَمِنْ آيَاتِهِ» شروع شده است، اگر مجموع قيمت عددي تمام اين 6 آيه را حساب كنيم، مي بينيم كه اين آيات مرتبط به معجزه «احدي الكبر» هستند:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 91

1- آيه 20 سوره روم:

وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَكُم مِن تُرَابٍ ثُمَّ إِذَا أَنتُم بَشَرٌ تَنتَشِرُونَ: 2942- آيه 21 سوره روم: وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجاً لِّتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَوَدَّهً وَرَحْمَهً إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ: 5573- آيه 22 سوره روم: وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّماوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ الْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَانِكُمْ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَاتٍ لِلْعَالِمِينَ: 3824- آيه 23 سوره روم: وَمِنْ آيَاتِهِ مَنَامُكُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَابْتِغَاؤُكُم مِن فَضْلِهِ إِنَّ فِي ذلِكَ لآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ: 3775- آيه 24 سوره روم: وَمِنْ آيَاتِهِ يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَطَمَعاً وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ مَاءً فَيُحْيِي بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ: 5676- آيه 25 سوره روم: وَمِنْ آيَاتِهِ أَن تَقُومَ السَّماءُ وَالْأَرْضُ بِأَمْرِهِ ثُمَّ إِذَا دَعَاكُمْ دَعْوَهً مِنَ الْأَرْضِ إِذَا أَنتُمْ تَخْرُجُونَ: 19: 138 294+ 557+ 382+ 377+ 567+ 445: 4452622 2622

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 93

اشكالات اعجاز عدد 19

بعد از اين كه در مورد اعجاز عدد (19) و خصوصيات اين عدد در قرآن مباحثي را مطرح نموديم به بررسي موارد اعجاز عدد 19 و اشكالاتي

كه در مورد اعجاز اين عدد است مي پردازيم:

1- جمله «بسم الله الرحمن الرحيم» كه اولين آيه قرآن است، داراي 19 حرف است. تك تك كلمات اين جمله به تعدادي قابل تقسيم بر عدد 19 در قرآن به كار رفته است. تعداد كلمه «الله» 2698 مرتبه، «رحمن» 57 مرتبه و «رحيم» 114 مرتبه است كه همه مضرب صحيح عدد 19 مي باشد.

اشكال: از اين 4 آمار فقط رقم 57 صحيح است، آن هم مشروط به اينكه «الرحمن» را در بسم الله سوره حمد به حساب آورده و در بقيه بسم الله هاي سوره هاي قرآن به حساب نياوريم و براي آنكه آمار «الله» به نصاب مورد نظر برسد، «يا الله» و «تالله» و «لِله» و «فالله» را بايد حساب كنيم، اما «اللهم» را از حساب خارج كنيم و يا كلمه «اسم» در قرآن كريم 22 مرتبه آمده است و اگر منظور ايشان «باسم» باشد فقط 7 مرتبه تكرار شده است.

«اشرف عبدالرزاق قطنه» در كتاب خود اين طور نگاشته است: «1» كلمه «الله» در معجم المفهرس- سيد فؤاد عبدالباقي- 2698 است ولي در

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 94

معجم دكتر محمود روماني 2699 است. كلمه «رحيم» 115 مورد است چون كلمه «رحيم» در آيه «لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَاعَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ رَحِيمٌ» «1»

را به حساب نياورده اند، چون صفت پيامبر بوده است.

و در شمارش «اسم» در «بسم الله»، (اسم ربك) را استثناء كرده اند در حالي كه كلمات (اسمه، اسماء و اسمائه) را داخل در شمارش كرده اند، چه فرقي بين (اسم الله و اسم ربك) وجود دارد.

2- سوره «ناس» كه آخرين سوره قرآن

است، تعداد حروف آن 114 حرف است كه مضرب 19 مي باشد.

اشكال: نمي دانيم ايشان چگونه حساب كرده اند. چون اين سوره بدون احتساب بسم الله، 80 حرف است و با احتساب بسم الله، 99 حرف مي شود كه در هيچ حالت مضرب 19 نيست. «2»

3- اولين آياتي كه نازل شد: 5 آيه از سوره «علق»، سپس سوره «قلم» بعد «مزمل» بعد «مدثر» و بعد «بسم الله» از سوره «حمد» بود.

اشكال: اين حرف صحيح نيست، چون از احاديث صحيحه برمي آيد كه بعد از سوره «علق» آيات اول سوره «مدثر» نازل شده است. «3»

4- سوره «علق» مطابق شمارش كامپيوتري 285 حرف است يعني (15* 19).

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 95

اشكال: اين حرف درست نيست، با قرآن هاي به خط عثمان طه به اين رقم نمي رسد و با قرآن هاي رسم الخط ايراني از اين رقم تجاوز مي كند.

5- سوره «نصر» كه بنابر قولي آخرين سوره مي باشد، درست داراي 19 كلمه است، اولين آيه اين سوره نيز 19 حرف دارد.

اشكال: نمي دانيم چگونه حساب كرده است كه 19 كلمه شده است، مگر آنكه كلمه نزد ايشان اصطلاح خاصي باشد ايشان در اين سوره جمله «واستغفره» را يك جمله ي حساب نموده با آنكه يك كلمه نبوده و حداقل سه كلمه است، و «والفتح» را نيز يك كلمه حساب كرده، در حالي كه دو كلمه است، اگر بگويند حروف را نبايد جداگانه حساب كرد مي گوييم، پس چرا «في» را يك كلمه جداگانه حساب كرده ايد. «1»

6- اولين آياتي كه از سوره «علق» نازل شده يعني 5 آيه اول داراي 20 كلمه است نه 19 كلمه. «2»

7- دومين آيات يعني آيات 1 تا 9 سوره «قلم» داراي

40 كلمه است نه 38 كلمه. «3»

عدد 19 و بهائيت:

«رشاد خليفه» از اتباع «ميرزاعلي محمد» معروف به زعيم اول است كه بابيت را پايه گذاري كرده و در سال 1260 به عنوان مهدي در شيراز ظهور كرد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 96

يكي از عقايد آنها تقديس عدد 19 است. آنها هر سال را به 19 ماه و هر ماه را به 19 روز تقسيم مي كنند. «1»

رشاد خليفه در اواخر عمر كتاب هايي بر ضد پيامبران و ائمه (عليهم السلام) نگاشته بود، و آنها را متهم به تفرقه انداختن بين بشر، كرده است. «رشاد خليفه» طاقت گوش كردن به آياتي كه در مدح پيامبران مخصوصاً پيامبر اسلام (ص) بوده است را نداشته و آنها را انكار مي كرده است. «2» مانند آيه «لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَاعَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ رَحِيمٌ» «3» رشاد خليفه زمان قيامت را مشخص كرد. به اين صورت كه تمام حرف هاي حروف مقطعه را به حساب ابجد، حساب كرد و اين عدد (1709) به دست آورد و براي اينكه اين عدد يكي از مضرب هاي عدد 19 شود يك عدد از جيب خودش به آن اضافه كرد تا عدد (1710) به دست آمد يعني (90* 19). «4»

تذكر: در بحث هاي علمي ما كاري به قائل و انگيزه او نداريم، اگر حرفي صحيح باشد، گرچه قائل آن شخص كافري هم باشد مي پذيريم.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 97

بخش چهارم: اعجاز حروف مقطعه قرآن كريم

اشاره

مقدمه:

همين طور بخوان (الف، لام، ميم) «1» چهارده حرف از الفباي زبان عرب در ابتداي 29 سوره قرآن مجيد، حروفي كه بعضي تنها و بعضي با چند حرف ديگر همراه هستند.

حق كلمه كردن اين حروف را نداري، اين حروف مقطعه اند. حق چسباندن آنها به حرف ديگر را نداري. قطعه، قطعه بخوان، نخوان «الم» بخوان «الف، لام، ميم» هنر تأليف اين حروف فقط با معصوم است كه هرگاه خداوند را با اين حروف بخوانند، دعايشان به اجابت مي رسد. «2»

زماني كه از قرآن سخن مي گوييم، تك تك حروف آن هم معنا دار و بطن دار مي شوند و معاني آن به قدري دقيق مي شود كه ديگر معناي آنها را ...!

و خوب مي دانيم كه گزينش و چينش اين حروف از جهت زيبايي، صوت، مفهوم، ظرفيّت و هم خواني با واژه هاي ديگر به گونه اي است كه

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 98

هيچ واژه اي را نمي شود جايگزين آنها كرد و از وزن، قالب و آهنگ خاصي برخوردار است كه همه را آماده شنيدن مي كند. «1»

خالق قرآن، خوب مي داند كه معناها و بطن ها در دايره محدود كلمات نمي گنجد و براي فهماندن معاني از نمادها استفاده مي كند و چه خوب از حروف، نماد مي سازد. وقتي وسعت مفاهيم از حدود وجود ما، فهم و عقل و از حدود واژه ها و كلمات خارج مي شوند، خالق قرآن براي توجه فهم و درك ما از نمادها استفاده مي كند تا كلمات، واژه ها و جملات نازله عرشي را براي ما ساده و آسان سازد. درست وقتي ما عظمت مبارزه با نفس و كشتن شيطان درون را درك نمي كنيم و در برابر آن ضعف نشان مي دهيم دعوت مان مي كند تا به يك تكه سنگ، سنگ ريزه پرتاب كنيم و سنگ براي ما نماد مي شود.

و اينجا در اين معجزه جاودان قرآن كريم «حروف مقطعه» براي ما نماد شده اند.

نكته ظريفي كه اينجا تجلي مي يابد

اين است كه همتاطلبي و نظيرگويي (تحدي) قرآن شامل اين حروف مقطعه هم مي شود. چرا كه كسي تاكنون نتوانسته به زيبايي و ظرافت و آهنگ (كهيعص) «2» و يا (حم- عسق) «3» نظير بياورد. پس اين حروف نمادين، عظمت حكيم سخن آفرين است تا به مخلوقات خود اعم از جن و انس و ملك تفهيم نمايد كه من با اين

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 99

حروف، كلمات و جملاتي را خلق كرده ام كه هيچ گاه رنگ كهنگي نمي پذيرد و هميشه پيام تازه اي را براي خوانندگان، و شنوندگان خود الهام مي كند.

سور قرآن كريم:

قرآن كريم داراي 114 سوره مي باشد كه با دقت و توجه مي توان براي ابتداي اين 114 سوره تقسيم بندي زير را ارائه نمود:

29 سوره با حروف مقطعه آغاز شده است؛

23 سوره با جمله خبريه آغاز شده است؛

15 سوره با قسم؛

5 سوره الحمدلله 14 سوره با ثناء و تسبيح شروع شده است: 2 سوره تبرك 10 سوره با حروف نداء شروع شده است؛ 7 سوره التسابيح 5 سوره با «قل»

7 س--- وره ب-- ا ام----- ر 6 سور با شرط؛ 2 سوره با «اقراء» 6 سوره با استفهام (هل اتي) (الم نشرح) 3 سوره با عذاب و تهديد «ويل للمطففين»

1 سوره با تعليل «لايلاف قريش»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 101

حروف مقطعه

اشاره

شناخت فواتح سور:

همان طور كه مي دانيم، قرآن كريم از 114 سوره تشكيل شده است. كه 29 سوره از اين 114 سوره با حروف نوراني شروع مي شوند مانند: الم- المر ... كه اين سوره ها تقريباً نصف حجم قرآن را تشكيل مي دهند. كه ما تمام آنها را به ترتيب مصحف مي آوريم:

رديف

شماره سوره

سوره فواتح رديف شماره سورهسورهفواتح 12 بقرهالم 1731 لقمانالم 23 آل عمرانالم 1832 سجدهالم 37 اعرافالمص 1936 يسيس 410 يونسالر 2038 صص 511 هودالر 2140 غافرحم 612 يوسفالر 2241 فصلتحم 713 رعدالمر 2342 شوريحم عسق 814 ابراهيمالر 2443 زخرفحم 915 حجرالر 2544 دخانحم 1019 مريمكهيعص 2645 جاثيهحم 1120 طهطه 2746 احقافحم 1226 شعراءطسم 2850 قق 1327 نملطس 2968 قلمن 1428 قصصطسم 1529 عنكبوتالم 1630 رومالم

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 102

نظرات مفسران در مورد حروف مقطعه

حروف مقطعه قرآن، جزء كلمات اسرارآميز قرآن مي باشد و مفسران مذاهب گوناگون در تفسير اين حروف اقوال زيادي ذكر كرده اند، ولي بر هيچ قولي جزم پيدا نكرده اند. در تفسير اين حروف در بيشتر كتب تفسيري به اين كلام برمي خوريم «الله اعلم بمراده»

در اينجا به تعدادي از اين اقوال اشاره مي كنيم:

1- اين كتاب آسماني با اين همه عظمت كه جهان عرب و غير عرب را متحير كرده و همه از آوردن مثل آن عاجز هستند، از همين حروف الفبا و كلمات معمولي ترتيب يافته است كه در دسترس همگان مي باشد.

2- ممكن است اهداف حروف مقطعه براي جلب توجه شنوندگان و دعوت به آنها به سكوت و استماع، بوده است. زيرا اين حروف حس كنجكاوي را تحريك كرده و به دنبال آن توجه شنودگان را جلب مي نمايد.

3- در 24 سوره از سوره هايي كه با اين حروف شروع شده بلافاصله سخن از قرآن و عظمت آن به ميان آمده است، پس ارتباطي ميان حروف مقطعه و عظمت قرآن موجود است.

4- اين حروف علائم اختصاري و اشاراتي است به نام هاي خداوند تبارك و تعالي، مانند: «الم» كه «الف» اشاره به (الله) و «لام» اشاره به

(لطيف) و «ميم» اشاره به (مجيد) «1» دارد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 103

5- اين حروف نام هايي است براي سوره هايي كه اين حروف در ابتداي آنها آمده است.

6- اين حروف از متشابهات قرآن است كه فقط خداوند تأويل آن را مي داند. «1»

7- نام هاي خداوند است كه به صورت مقطعه آمده كه اگر تأليف آن را مي دانستند، پي به اسم اعظم مي بردند. «2»

8- اين اسماء اشاره اي است به بقاء اين امت و تعيين مدت آن براساس حروف ابجد و اعداد و ارقام.

9- علامه طباطبايي مي فرمايد: «اگر سوره هايي را كه با حروف مشتركي از حروف مقطعه آغاز شده اند مورد تدبر قرار دهي، همچون «الم» ها و «الر» ها و ... مي بيني كه همه آنها از نظر مضامين و تناسب سياق با هم شبيه اند. بنابراين، مي توان چنين نتيجه گرفت كه بين اين حروف و بين مضامين اين سوره ها يك ارتباط خاص و ويژه اي وجود دارد.» «3»

10- نسبت دقيق رياضي بين حروف مقطعه هر سوره با حروف همان سوره برقرار است. كه در صفحات بعدي به توضيح آن مي پردازيم.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 104

توضيحاتي در مورد حروف مقطعه:

1- اگر مكررات حروف مقطعه را حذف كنيم 14 حرف باقي مي ماند كه درست نصف حروف زبان عربي مي باشد. (يعني ا- ح- ر- س- ص- ط- ع- ق- ك- ل- م- ن- ه- ي).

2- عدد فواتح سور- در صورت حذف مكررات- 14 فاتحه مي باشد. (يعني الم- المص- المر- الر- حم- حم عسق- كهيعص- يس- طه- طسم- طس- ص- ق- ن).

3- در بين فواتح سور بعضي تنها از يك حرف تشكيل شده اند (ن- ق- ص) و بعضي از

دو حرف (طه- يس- طس- حم) و بعضي از سه حرف (الم- الر- طسم) و بعضي از چهار حرف (المص- المر) و بعضي از پنج حرف (كهيعص- حم عسق) تشكيل شده اند.

4- فقط سور (حواميم) در قرآن كريم پشت سر هم هستند (40- 41- 42- 43- 44- 45- 46) و همچنين در ترتيب نزول هم، پشت سر هم هستند يعني اول سوره 41 بعد 42 بعد 43 ... و از اينكه در سوره شوري (حم) يك آيه است و (عسق) يك آيه جدا، فهميده مي شود كه فواتح (حواميم) بدون انقطاع پشت سر هم نازل شده اند. ولي مثلًا در فواتح (الر) فاتحه (المر) فاصله شده است. «1»

5- اولين سوره اي كه از فواتح نازل شده است سوره «قلم» مي باشد كه داراي حرف مقطعه (ن) است، بعد سوره (ق) بعد (ص) و اولين سوره از فواتح كه نازل شده داراي حرف واحد است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 105

6- اين فواتح (الر- الر- الر- المر- الر- الر- طس- ق- ص- ن) آيه نيستند ولي بقيه فواتح آيه هستند. پس 19 سوره فواتح آن آيه است و 10 سوره فواتح آن آيه نيست.

7- عدد حروف فواتح بدون تكرار (14) و عدد فواتح بدون تكرار (14) و عدد سوره ها (29) مي باشد. اگر اين سه عدد را جمع كنيم عدد 57 به دست مي آيد. «1»

(3* 19) 14+ 14+ 29: 57

8- عادت قرآن كريم بر اين است كه هميشه بعد از حروف مقطعه كلامي را ذكر مي كند كه متعلق به قرآن است مانند: «الم ذلك الكتاب»- «المص. كتاب انزل اليك»- «الر. تلك آيات الكتاب»- «طه. ما انزلنا عليك القرآن لتشفي»-

«طسم. تلك آيات الكتاب»- «يس. والقرآن الحكيم»- «ص. والقرآن ذي الذكر»- «حم. تنزيل الكتاب»- «ق. والقرآن المجيد». مگر سه سوره «روم، عنكبوت، قلم» كه بعد از اين حروف متعلقي از قرآن وجود ندارد.» 9- سوره هايي كه در قرآن داراي حرف مقطعه يك حرفي هستند. در ترتيب قرآن (ص- ق- ن) است ولي در ترتيب نزول، اولين سوره اي- از ميان اين سه سوره- كه بر پيامبر نازل شد، سوره (ن) است بعد سوره (ق) بعد سوره (ص) يعني (ن- ق- ص). در اين صورت اولين

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 106

سوره اي كه بر پيامبر نازل شد سوره (ن) است و اين حرف فقط يك بار نازل شده است. و دومين سوره، سوره (ق) است كه اين حرف در دو سوره تكرار شده است. و سومين سوره، سوره (ص) است كه اين حرف در سه سوره وجود دارد. «1»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 107

رابطه حروف مقطعه قرآن با رياضيات

چندي قبل مجله معروف مصري به نام «آخر الساعه» كه از بزرگ ترين مجله هاي مصور خاورميانه است، گزارشي درباره تحقيقات دانشمندي مصري، در مورد تفسير پاره اي از آيات قرآن مجيد به كمك كامپيوتر منتشر ساخت كه اعجاب همگان را در نقاط مختلف جهان برانگيخت. «1» اين تحقيقات محصول سه سال كوشش پي گير و كار مداوم «دكتر رشاد خليفه» شيميدان مصري بود. او براي تحقيقات خود مدت ها از كامپيوتر استفاده نمود.

تمام كوشش استاد مزبور براي كشف معاني حروف مقطعه قرآن مانند (الم- يس- ق و ...) صورت گرفته است. او با كمك محاسبات پيچيده اي ثابت كرد كه رابطه نزديكي ميان حروف مزبور با حروف سوره اي كه در آغاز آن

قرار گرفته است، وجود دارد. «2»

اينك توجه شما را به نتايج جالبي كه «دكتر رشاد خليفه» رسيده است جلب مي كنيم:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 108

1- حروف مقطعه يك حرفي

نسبت حرف «ق» در سوره «ق» از تمامي سوره هاي ديگر قرآن، بدون استثناء بيشتر است. و نيز محاسبات نشان داد كه حرف «ص» در سوره «ص» چنين است، يعني مقدار آن به تناسب مجموع حروف از هر سوره ديگري بيشتر است. و نيز حرف (ن) در سوره (ن و القلم). «1»

2- حروف مقطعه چند حرفي

اگر چهار حرف (المص) را در آغاز سوره «اعراف» در نظر بگيريم، اگر الف ها، لام ها، ميم ها و صادهايي كه در اين سوره وجود دارد را با هم جمع كنيم و نسبت آن را با حروف اين سوره بسنجيم خواهيم ديد كه از تعداد مجموع آن در هر سوره ديگر قرآن بيشتر است. همچنين (المر) در آغاز سوره «رعد» و (كهيعص) در آغاز سوره مريم.

3- حروفي كه در آغاز چند سوره قرار دارد

تاكنون بحث درباره حروفي بود كه تنها در آغاز يك سوره قرار داشت. اما حروفي كه در آغاز چند سوره قرار دارد مانند (الر- الم) شكل ديگري دارد، و آن اينكه بر طبق محاسبات كامپيوتر مجموع اين سه حرف مثلًا (الف- لام- ميم) اگر در مجموع سوره هايي كه با «الم» آغاز

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 109

شده است حساب شود و نسبت آن با مجموع حروف اين سوره ها به دست آيد، از ميزان هر يك از سوره هاي ديگر قرآن بيشتر است. «1»

4- محاسبات كامپيوتر نشان داد كه حاصل جمع حروف مقطعه در هر سوره- سوره هايي

كه داراي حروف مقطعه واحد هستند- يكي از مضرب هاي عدد 19 مي باشد. براي روشن شدن مطلب، تك تك حروف مقطعه را مورد بررسي قرار مي دهيم.

1. (ق):

اطلاعات كامپيوتر نشان داد كه تنها سوره هايي (42 و 50) كه حرف مقطعه (ق) دارند، هر دو داراي تعداد مساوي (ق) هستند يعني 57.

نام سوره 50 (ق) است و با (ق) شروع مي شود و اولين آيه اين طور خوانده مي شود: «ق. وَالْقُرْآنِ الْمَجِيدِ» «2» اين نشان مي دهد كه (ق) نماينده قرآن است، و مجموع «ق» ها در دو سوره حرف مقطعه دار «ق» نشان دهنده 114 سوره قرآن است (57+ 57: 114). اين عقيده با اين واقعيت كه كلمه «قرآن» در قرآن كريم 57 مرتبه تكرار شده است، محكم تر مي شود. «3»

قرآن در سوره (ق) به عنوان مجيد، توجيه شده است. و كلمه «مجيد» مقدار عددي آن 57 است:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 110

مجيد: م (40)+ ج (3)+ ي (10)+ د (4): 57 (3: 57* 19)

- سوره 42 داراي 53 آيه است: 42+ 53: 95 يعني (5: 95* 19)

- سوره 50 داراي 45 آيه است: 50+ 45: 95 يعني (5: 95* 19)

- تعداد «ق» ها در تمام آيات شماره (19) در سراسر قرآن 76 مرتبه است (4* 19).

در اينجا نظر شما را به يك نكته جالب جلب مي كنيم:

مردمي كه به قوم لوط كافر شدند در آيه 13 سوره «ق» آمده است و در همه قرآن 13 بار تكرار شده:

33/ 54- 12/ 50- 13/ 38- 28/ 29- 56 و 54/ 27- 160/ 26- 43/ 22- 74/ 21- 70/ 11- 84/ 74- 80/ 7 همه جا به عنوان قوم اشاره شده است به

جز يك استثناء كه در سوره (ق) است، جايي كه به آنها به عنوان (اخوان) اشاره شده است. واضح است كه اگر كلمه «ق» دار (قوم) استفاده شده بود، شمارش حرف (ق) در سوره (50)، (58) مورد مي شد. و اين پديده به كلي از بين مي رفت، صحت و دقت مطلق رياضي به طوري است كه تغيير تنها يك حرف، اين سيستم را از بين مي برد.

2. (ن):

حرف مقطعه «ن» فقط در يك سوره آمده است. اين حرف در سوره (ن والقلم) 133 مورد تكرار شده است كه يكي از مضرب هاي عدد 19 مي باشد. (7* 19)

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 111

3. (ص):

اين حرف در ابتداي سه سوره آمده است، (7- 19- 38) و مجموع تكرار حرف (ص) در اين سه سوره 152 مي شود يعني (8* 19)

شماره سوره

تعداد تكرار حرف (ص) 719

38

9726

29

جمع 1524. (يس): اين دو حرف در ابتداي سوره 36 «يس» آمده است. حرف «ي» در اين سوره 237 مرتبه و حرف «س» 48 مرتبه تكرار شده است. مجموع اين دو حرف 285 مي شود. يعني (15* 19)

5. (عسق):

اين حروف آيه دوم از سوره 42 را تشكيل مي دهد. حرف «ع» در اين سوره 98 مرتبه و حرف «س» 54 مرتبه و حرف «ق» 57 مرتبه تكرار شده است. مجموع اين سه حرف 209 مي شود يعني (11* 19)

6. (كهيعص):

اين طولاني ترين مجموعه حروف مقطعه است كه داراي پنج حرف و در سوره 19 آمده است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 112

در اين سوره حرف «ك» 137 مرتبه و حرف «ه-» 175 مرتبه و حرف «ي» 343 مرتبه و حرف «ع» 117 مرتبه و حرف

«ص» 26 مرتبه تكرار شده است. بنابراين مجموع تكرار اين پنج حرف عدد (798) مي شود كه يكي از مضرب هاي (19) مي باشد.

(42* 19) 137+ 175+ 343+ 117+ 26: 798

7. (المر):

اين حروف در ابتداي يك سوره آمده اند كه سوره شماره 13 مي باشد. در اين سوره حرف «الف» 605 مرتبه و حرف «ل» 480 مرتبه و حرف «ميم» 260 مرتبه و حرف «ر» 137 مرتبه تكرار شده است. مجموع تكرار اين چهار حرف عدد 1482 مي شود كه يكي از مغرب هاي (19) مي باشد.

(78* 19) 605+ 480+ 260+ 137: 1482

8. (المص):

تنها يك سوره با اين حروف آغاز شده است و آن سوره شماره 7 است. حرف «الف» در اين سوره 2529 مرتبه، حرف «ل» 1530 مرتبه، حرف «م» 1164 مرتبه و حرف «ص» 97 مرتبه تكرار شده است. بنابراين مجموع اين چهار حرف در اين سوره عدد 5320 مي شود كه يكي از مضرب هاي (19) مي باشد.

(280* 19) 2529+ 1530+ 1164+ 97: 5320

نكته قابل توجهي كه در اينجا وجود دارد كه ارتباط خاص اتصال حرف «ص» را نشان مي دهد. اين حرف در سوره هاي 19 و 38 هم آمده

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 113

است. حرف «ص» در سوره 7 باعث مي شود تا عددي حاصل شود كه بر عدد 19 قابل تقسيم باشد. و اين حرف با سوره هاي 19 و 38 باعث مي شود تا مجموعه اي قابل قسمت بر عدد 19 تشكيل دهند.

9. (الم):

حروف الف- لام- ميم پراستفاده ترين حروف در زبان عربي هستند و به همين ترتيب در آغاز 6 سوره قرار دارند (2- 3- 29- 30- 31- 32) و مجموع تكرار اين سه حرف در هر يك

از اين شش سوره مضربي از 19 است. براي توضيح بيشتر به جدول ذيل مراجعه كنيد:

سوره

الف لم مجموع 59899 02219 50232 24 (521* 19) 5662 249 8921 5211 32 (298* 19) 672 441 543 745 297 (88* 19) 1254 3317 4439 305 (66* 19) 817 173 297 347 31 (43* 19) 8570 515 715 3225 (30* 19) جمع 874 619 443 493 89456 (1046* 19) 10. (الر): اين حروف در سوره هاي 10- 11- 12- 14- 15 يافت مي شوند. مجموع تكرار اين حروف در اين سوره ها مضربي از عدد 19 است: به جدول ذيل مراجعه كنيد:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 114

سوره

الفلرمجموع 1013199132572489 (131* 19) 1113707943252489 (131* 19) 1213068122572375 (125* 19) 145854521601197 (63* 19) 1549332396912 (48* 19) جمع 5073329410959462 (498* 19) 11. (حم): هفت سوره در قرآن با حروف مقطعه «حم» شروع مي شود- سوره هاي 40 تا 46- مجموع تكرار اين حروف در اين هفت سوره 2147 مي شود (113* 19). طبيعتاً تغيير تنها يك حرف «ح» يا «م» در هر يك از اين هفت سوره اين پديده را از بين مي برد. (جدول)

شماره سوره

حم مجموع 61 252 362 146 0023 5312 1664 6150 8441 436 432 3434 035 5330 442 7632 482 441 044 438 406 جمع 2147 1855 292 (113* 19)

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 115

12. «طه» (ط+ ه-)، «طس» (ط+ س)، «طسم» (ط+ س+ م):

ارتباط پيچيده اي اين پاراف هاي قرآني را به هم مربوط مي سازد تا مجموعي حاصل كند كه بر عدد 19 قابل تقسيم است. حرف «ه-» در سوره هاي 19 و 20، دو حرف «طه» در سوره 20،

دو حرف «طس» در ابتداي سوره 27 و حروف مقطعه «طسم» در ابتداي دو سوره 26 و 28:

سوره

ه- طسم 2460 1910 428 7279 4842 3394 2826 0251 1752 19 جمع 944 290 107 426 (93* 19): 944+ 290+ 107+ 426: 1767 نكته: اگر چهارده (14) حرف مقطعه را با شماره سوره هايي كه در آن اين حروف آمده است جمع كنيم، عدد 2033 به دست مي آيد يعني (107* 19)، به جدول نگاه كنيد:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 116

حروف

تعدادشماره سوره هاجمعا 2222+ 3+ 7+ 10+ 11+ 12+ 13+ 14+ 15+ 29+ 30+ 31+ 1332 ل 2222+ 3+ 7+ 10+ 11+ 12+ 13+ 14+ 15+ 29+ 30+ 31+ 1332 م 2519+ 3+ 7+ 13+ 26+ 28+ 29+ 30+ 31+ 32+ 40+ 41+ 42+ ... 1746 ص 767+ 19+ 338 ر 1081+ 11+ 12+ 13+ 14+ 615 ك 11920 ه- 1941+ 220 ي 1957+ 236 ع 1963+ 242 ط 20105+ 26+ 27+ 428 س 26164+ 27+ 28+ 36+ 542 ح 40308+ 41+ 42+ 43+ 44+ 45+ 746 ق 4294+ 250 ن 26870 جمع (107* 19) 2033

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 117

اشكالات اعجاز حروف مقطعه قرآن

از اول بخش چهارم در مورد اعجاز حروف مقطعه و نظرگاه مفسران در مورد اين حروف و رابطه اين حروف با رياضيات مطالبي ارائه شد، حال به اشكالاتي كه در مورد اعجاز حروف مقطعه است مي پردازيم:

1- رشاد خليفه در مورد حروف مقطعه، به اين نتيجه رسيده كه همواره معدل توارد و تكرار حروف مقطعه در سوره اي خاص بر معدل توارد و تكرار حروف ديگر تفوّق دارد. چنانچه در سوره «ق» حرفِ

«ق» معدلي بالاتر از ساير حروف در اين سوره و ساير سوره هاي قرآن دارد.

اگر آمارها با موارد نقض روبه رو نمي شد، شايد ما هم با ايشان و ساير پيروان تئوري نظم رياضي قرآن هم عقيده مي شديم. اما با استثناهاي فراواني روبه رو مي شويم. براي مثال:

الف: تعداد حرف «ق» در سوره هاي الشمس و القيامه و الفلق، در حدي است كه معدل تكرار آن از معدل تكرار «ق» بيشتر مي شود.

ب: در مورد سوره طه با پنج استثناء مواجه مي شويم: سوره حج، نور، فتح، مجادله و توبه.

ج: در مورد سوره «يس» نتيجه كاملًا معكوس است؛ يعني «ياء» و «سين» كم ترين تكرار را به خود اختصاص داده اند.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 118

د: در مورد حرف «ن» مي بينيم تكرار آن در سوره «حجر» بيشتر از تكرار «ن» در سوره قلم مي باشد. «1»

2- رشاد خليفه مي گويد: تعداد تكرار حروف مقطعه در هر سوره عددي است كه يكي از مضرب هاي عدد 19 مي باشد، اين ادعا با اشكالاتي روبه رو است. به عنوان مثال:

الف: ايشان مي گويد حرف «ن» در سوره قلم 133 مرتبه تكرار شده يعني (7* 19)؛

اين ادعا صحيح نيست چون تعداد تكرار حرف «ن» در سوره «قلم» 131 مرتبه است. ايشان با آنكه تأكيد مي كند همه جا رسم الخط «عثمان طه» ملاك و معيار است ولي در اينجا اين ملاك را صرف نظر كرده و «ن» را در اول سوره «قلم» به صورت «نون» نوشته است تا يك نون اضافه بيايد و بعد يك نون ديگر از «بسم الله الرحمن الرحيم» آغاز سوره وام گرفته است و به اين ترتيب كسري نون را جبران مي كند. در حالي كه حرف نون در اول

سوره «قلم» به اين صورت است «ن»، چون فواتح سور به صورت حرف نوشته مي شوند نه به صورت اسم آنها مثلًا (ا) نوشته مي شود نه «الف» و «ل» نوشته مي شود نه «لام». «2»

و اگر به صورت «نون» باشد مي بايست در تلفظ اين گونه تلفظ شود (نون- واو- نون) نه به صورت «نون».

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 119

ب: ايشان مي گويد: در سوره «طه» مجموع دو حرف (ط+ ه-) 342 است يعني (18* 19)؛

اين ادعا هم صحيح نيست چون در اين سوره «تاء» گرد را «هاء» محسوب كرده است در حالي كه همه مي دانند «تاء» گرد حقيقتاً «تاء» مي باشد. هرچند به هنگام توقف به صورت «هاء» تلفظ شود. يعني كلمات: زينه، خيفه، سحره، صلوه و مانند آنها مختوم به «تاء» مي باشد. چنانچه با صداي تاء تلفظ مي شود ولي تنگي قافيه ايشان را مجبور كرده است، اين موارد را هم در شمارش دخالت دهد تا به نصاب لازم برسد.

ج: ايشان مي گويد: در سوره هاي 7، 19 و 38، حرف «ص» در ميان حروف مقطعه آن ها مشترك است و اگر تعداد «ص» را در اين سوره ها حساب كرده با هم جمع كنيم، به عدد 152 مي رسيم كه مضرب 19 است يعني (8* 19).

اگر ملاحظه كنيد ايشان در سوره «ق» حرف «ق» را به طور مستقل شمارش كرده و ضريب 19 شده است؛ ولي چون در سوره «ص» به نتيجه نرسيده است، روش را تغيير داده و همه سوره هايي را كه در آغاز «ص» دارند با هم حساب كرده است.

ممكن است ايشان بگويد، «ق» را چه مستقل و چه به طور مجموع حساب كنيم. به ضريب 19

مي رسيم. زيرا در سوره شوري هم «ق» 133 مرتبه ذكر شده است كه ضريب 19 است. پس آنجا كه تكرار ديده مي شود بايد همه را با هم حساب كنيم، مثال «ص» يا «ق»، ولي آنجا كه منحصر به فرد است، مثل حرف «ن» در سوره «قلم» بايد به طور جداگانه حساب كنيم.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 120

باز مي بينيم اين پاسخ كامل نيست زيرا در سوره «مريم» در ميان حروف مقطعه «كاف» را داريم كه در جاي ديگر نداريم و اگر تعداد آن را به طور مستقل در نظر بگيريم، به نصاب لازم نمي رسد.

به هر حال چنانچه بارها يادآور شديم، ايشان رويه واحدي را در شمارش ها اتخاذ نمي كند و فقط در صدد جور كردن نصاب لازم است.

د: ايشان مي گويد: اگر ارقام مربوط به حروف مشترك در حروف مقطعه را حساب كنيم، به ضريب 19 مي رسيم ايشان چنين جدولي ترسيم كرده است:

سوره

حروف مقطعهه- طسممريمك ه- ي ع ص 175------ طهط- ه 25128---- شعراط س م-- 3394484 نملط س-- 2794-- قصصط س م-- 19102460 جمع 426107290944 (63* 19) 426+ 107+ 290+ 944: 1767 چه مانعي داشت ايشان كلمه «يس» را هم به اين مجموعه اضافه مي كرد. چون «يس» از طريق «سين» و «ياء» با چهار سوره از مجموعه فوق اشتراك پيدا مي كند. يا اگر «عسق» را كه در آغاز سوره «شوري» آمده است در اين جدول مي گنجانديم از طريق «عين» و «سين» با سوره مريم، شعرا، نمل و قصص مشترك مي شد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 121

ه: رشاد خليفه مي گويد: «در سوره «ق» آيه 12 و 13 (اخوان لوط) آمده است «كَذَّبَتْ

قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَأَصْحَابُ الرَّسِّ وَثَمُودُ»، ايشان مي گويد: «اخوان» آمده چون اگر «قوم» مي آمد تعداد «قاف ها» 58 مورد مي شد و نظام عددي به هم مي خورد.

اشكال مطلب فوق اين است كه كلمات قرآن مانند فواصل آن رسالتي دارند كه از كلمه ديگري برنمي آيد چون در بحث اعجاز بياني ثابت شده كه آمدن كلمه «اخوان» جاي «لوط» يكي از اعجازهاي بياني است. «1»

و: در كتاب- الاعجاز العددي في القرآن- تأليف دكتور لبيب بيضون آمده است:

توضيح 1- «فلاحظ ان العدّ السابق للتكرار قد اعتبر البسمله آيه من الفاتحه فقط و لذلك لم يحصِ البسملات الوارده في اوائل السور الاخري في القرآن، علماً بان آيه البسمله لم تنزل الا مره واحده مع سوره الفاتحه»

در حالي كه چند صفحه بعد درباره شمارش حرف «ن» مي گويد:

«واذا عددنا الحرف «ن» في هذه السوره نجده 133 (7* 19)» بعد مي فرمايد: «عدّالبعض هذا الحرف في هذه السوره فوجدوه 131، والسبب انهم لم يعدّوا حرف النون في البسمله، فالبسمله جزء من السوره ...». «2»

از اينجا معلوم مي شود كه اگر نصاب لازم به دست نيايد، قانون را به هم مي زنند تا نصاب لازم به دست آيد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 122

ز: در مورد سوره «ص» در شمارش حرف «ص» وقتي به كلمه «بصطهً» در آيه 69 سوره اعراف برخورد مي كنند: بعضي روايت مي آورند كه «بصطه» بايد با «سين» باشد «بسطه» چون در شمارش يك (صاد) زياد مي آورند و بعضي روايت مي آورند كه بايد با (صاد) باشد چون در شمارش يك (صاد) كم مي آورند. مؤلف كتاب الاعجاز العددي في القرآن مي گويد: «نجد في قوله تعالي (وزادكم في الخلق بصطه) حيث ورد كلمه (بصطه)

بالصاد و ليس بالسين. ولدي الرجوع الي روايه القرآن نجد ان الروايه تقول بان جبرائيل (ع) حين انزل هذه الآيه قال للنبي (ص): قل لكتاب الوحي ان يكتبوا هذه الكلمه بالصاد و ليس بالسين». «1»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 123

بخش پنجم: اعجاز عدد هفت

اشاره

در مورد اعجاز عدد هفت فقط دو نفر كتاب نوشته اند:

1- ابن خليفه عليوي در كتاب «معجزه القرن العشرين في كشف سباعيه و ثلاثيه اوامر القرآن الكريم» ايشان در اين كتاب مي گويد: بيشتر اوامر قرآن يا سه گان است يا هفت گانه.

2- مهندس «عبدالدائم الكحيل» در كتاب «معجزه القرآن في عصر المعلوماتيه» كه اين نوشتار برگرفته از اين كتاب مي باشد.

معجزه قرآن در عصر علم چيست؟

ما در عصر تبلور علم و در قرن 21 زندگي مي كنيم، در اين زمان معجزه قرآن چيست؟

در عصر بلاغت هنگامي كه قرآن نازل شد، بلغاء و فصيحان عرب، عاجز شدند تا اينكه اين گونه گفتند: «إِنْ هذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ». «1» امّا در زمان اينترنت و ارقام، معجزه قرآن چيست؟ معجزه بايد متناسب عصر خود باشد. در اين زمان نظم و حساب رياضي و كامپيوتر

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 124

به جايي رسيده كه در هر چيزي، نظم وجود دارد، قرآن در اين زمان- ارقام و كامپيوتر- چه نظم و اعجازي دارد. قرآني كه مي فرمايد:

«لَوْ أَنزَلْنَا هذَا الْقُرْآنَ عَلَي جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خَاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَهِ اللَّهِ» «1» نظام جهان و نظام قرآن:

يكي از آياتي كه در رابطه با اهميت عدد هفت (7) در مورد نظام جهان (7 آسمان و 7 زمين) است، اين آيه «اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَماوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ» «2»

مي باشد.

خداوند عدد هفت را براي اساس

نظام جهان اختيار كرده است. آيا بين عدد هفت علاقه و ربطي با قرآن وجود دارد؟ به عبارت ديگر: آيا نظام عددي خاصي كه بر هفت بنا باشد در قرآن وجود دارد؟

خداوندي كه جهان را بر قواعد محكم و دقيق منظم كرده هر آينه بايد كتابش را (قرآن) نيز بر قواعد دقيق منظم كرده باشد.

بهترين شروع براي هر كاري:

بهترين و زيباترين سخن و كلامي كه ممكن است هر شخصي در شروع هر كار بگويد اين كلام است: (بسم الله الرحمن الرحيم) «3» و اين اولين آيه در قرآن كريم مي باشد، كه از چهار كلمه و هر كلمه از چند حرف تشكيل شده است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 125

آيا اين چهار كلمه در (بسم الله ...) ربطي به عدد هفت دارد؟

براي مشخص شدن اين مطلب هر كلمه را با تعداد حروف آن مي نويسيم:

آيه

بسم الله الرحمن الرحيم عدد كلمات 3466 اگر اعداد را كنار هم بگذاريم، اين عدد به دست مي آيد (6643). اين عدد يكي از مضرب هاي عدد هفت مي باشد. يعني 7: 949 6643

در اين بحث مشخص مي كنيم كه بيشتر آيات قرآن- چه يك آيه كامل يا جزئي از آيه يا چند آيه- همه بر نظام دقيقي چيده شده اند.

چرا عدد هفت؟

سموات سبع
اشاره

در قرآن كريم كلمه «سبع» كه با «سموات» باشد- چه قبل و چه بعد- هفت بار ذكر شده است: «1»

1- بقره/ 29؛ «هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً ثُمَّ اسْتَوَي إِلَي السَّماءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْ ءٍ عَلِيمٌ» «2» تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 126

2- اسراء/ 44؛ «تُسَبِّحُ لَهُ السَّماوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ

وَإِن مِن شَيْ ءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلكِن لَّا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيماً غَفُوراً» «1» 3- مؤمنون/ 86؛ «قُلْ مَن رَبُّ السَّماوَاتِ السَّبْعِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ» «2» 4- فصلت/ 12؛ «فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَي فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظاً ذلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ» «3» 5- طلاق/ 12؛ «اللَّهُ الَّذِي سخَلَقَ سَبْعَ سَماوَاتٍ وَمنَ الأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَي كُلِّ شَي ءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَي ءٍ عِلْمَاً» «4» 6- ملك/ 3؛ «الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَماوَاتٍ طِبَاقاً مَا تَرَي فِي خَلْقِ الرَّحْمنِ مِن تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَي مِن فُطُورٍ» «5» 7- نوح/ 15؛ «أَلَمْ تَرَوْا كَيْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَوَاتٍ طِبَاقاً» «6» تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 127

مسبحات هفت گانه

هفت سوره از سوره هاي قرآن با تسبيح شروع شده است كه عبارتند از: «1»

1- اسراء: «سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَي ...»

2- حديد: «سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّماوَاتِ ...»

3- حشر: «سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّماوَاتِ ...»

4- صف: «سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّماوَاتِ ...»

5- جمعه: «يسَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّماوَاتِ ...»

6- تغابن: «يسَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّماوَاتِ ...»

7- اعلي: «سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَي ...»

مراحل هفت گانه خلقت

در سوره «مؤمنون» مشاهده مي كنيم كه مراتب خلقت انسان هفت مرتبه و مرحله است:

1- «وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَهٍ مِن طِينٍ» «2» 2- «ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَهً فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ» «3» 3- «ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَهَ عَلَقَهً» «4» 4- «فَخَلَقْنَا الْعَلَقَهَ مُضْغَهً»» تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 128

5- «فَخَلَقْنَا الْمُضْغَهَ عِظَاماً» «1» 6- «فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْماً» «2» 7- «ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقاً» «3»

هفت مرحله بودن نور خدا

در آيه 25 سوره «نور» مشاهده مي كنيم تمثيلي كه براي نور خدا بيان شده، به هفت مرحله اشاره دارد:

1- «مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاهٍ»

2- «فِيهَا مِصْبَاحٌ»

3- «الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَهٍ»

4- «الزُّجَاجَهُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ»

5- «يُوقَدُ مِن شَجَرَهٍ مُبَارَكَهٍ زَيْتُونَهٍ لَّا شَرْقِيِّهٍ وَلَا غَرْبِيَّهٍ»

6- «يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِي ءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ»

7- «نُّورٌ عَلَي نُور»

هفت مرحله بودن رحمت الهي

در آيه 43 همين سوره (نور) آنجا كه خداوند به فرستادن ابرها و فرو فرستادن باران و مشيت الهي مي پردازد، شاهد تقسيم هفت گانه هستيم: «4»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 129

1- «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحَاباً»

2- «ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ»

3- «ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكَاماً»

4- «فَتَرَي الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ»

5- «وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ مِن جِبَالٍ فِيهَا مِن بَرَدٍ»

6- «فَيُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ»

7- «وَيَصْرِفُهُ عَن مَن يَشَاءُ»

هفت دور طواف

لفظ طواف و مشتقات آن، هفت بار در قرآن آمده است و اين مطابق عدد طواف واجب است: «1»

1- بقره/ 125؛ «وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَهً لِلنَّاسِ وَأَمْناً وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّي وَعَهِدْنَا إِلَي إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ» «2» 2- حج/ 26؛ «وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَن لَّا تُشْرِكْ بِي شَيْئاً وَطَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْقَائِمِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ» «3» تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 130

3 و 4- قلم/ 19؛ «وَإِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ وَإِنَّكَ لَعَلَي خُلُقٍ عَظِيمٍ» «1» 5- بقره/ 158؛ «إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَهَ مِن شَعَائِرِ اللّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا وَمَن تَطَوَّعَ خَيْراً فَإِنَّ اللّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ»

6- حج/ 29؛ «ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ» «2» 7- نور/ 58؛ «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ وَالَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُم مِنْكُمْ ثَلاثَ مَرّاتٍ مِنْ قَبْلِ صَلاهِ الفَجْرِ وَحينَ تَضَعُونَ ثِيابَكُمْ مِن الظَّهِيرَهِ وَمِن بَعْدِ صَلَاهِ الْعِشَاءِ ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَلَا عَلَيْهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ طَوَّافُونَ عَلَيْكُم بَعْضُكُمْ عَلَي بَعْضٍ كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الآيَاتِ وَاللَّهُ عَليمٌ حَكِيمٌ» «3»

مساجد هفت گانه
اشاره

وقتي انسان سر به سجده مي گذارد هفت عضو از اعضاء بدن را بايد به زمين بگذارد كه عبارتند از:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 131

1- پيشاني؛

2 و 3- دو كف دست ها؛

4 و 5- زانوها؛

6 و 7- دو سر انگشت بزرگ پاها.

خداوند مي فرمايد: «وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَداً». «1»- «2» - شهادتين داراي هفت كلمه است.

- اولين سوره قرآن داراي هفت آيه است.

- تعداد حروف در زبان عربي 28 حرف است يعني (4*

7)

- از پيامبر اكرم (ص) در مورد علاقه قرآن به عدد هفت اين حديث حكايت شده است:

«ان هذا القرآن انزل علي سبعه احرف» قرآن بر هفت حرف نازل شده است.

- خداوند كساني را كه قرآن را تكذيب كنند وعده جهنم داده است. جهنمي كه داراي هفت درب است. «3»

آيات نزول قرآن و رابطه آن با عدد هفت

«من الذي انزل القرآن» دلايل عددي بر اينكه قرآن از ناحيه خداوند است:

1- قرآن از جانب خداوند نازل شده است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 132

صفات نازل كننده قرآن چيست؟ همانا خداوند عزيز، قادر، رحيم ... بر بندگان است. قرآن از اين صفات اين گونه ياد مي كند- «تَنزِيلَ الْعَزِيْزِ الرَّحِيمِ»- «1» اين آيه كوتاه از سه كلمه تشكيل شده است كه ثابت مي كند قرآن از جانب خداوند نازل شده است. براي اينكه ببينيم چه علاقه اي بين اين آيه و عدد هفت وجود دارد، كلمات آن را جداگانه مي نويسيم:

قرآن

تنزيل لعزيز الرحيم عدد 566 حال اگر اين سه عدد را كنار هم قرار دهيم، عدد 665 به دست مي آيد 665 كه يكي از مضرب هاي عدد هفت مي باشد يعني (95* 7). «2» همانا كسي كه آسمان هاي هفت گانه را بنا كرد و قرآن را طوري نازل كرد كه نظم رياضي خاصي- كه عدد 7 است- داشته باشد، براي هر كس كه اين قرآن را تكذيب و انكار كند، آتش جهنم را وعده داده است. خداوند در قرآن مي فرمايد:

«وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعينَ لَهَا سَبْعَهُ أَبْوَابٍ لِّكُلِّ بَابٍ مِّنْهُمْ جُزْءٌ مَّقْسُومٌ؛ و قطعاً جهنّم وعده گاه همه آنهاست! براي آن (جهنّم) هفت در است كه براي هر دري، بخشي جداگانه از آن (گمراه) ان است.» «3»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 133

مثالي ديگر:

خداوند در اول سوره جاثيه مي فرمايد: «حم. تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ»

اين آيه بر نظام عددي هفت استوار است. براي توضيح بيشتر به جدول زير مراجعه كنيد:

آيه

حم تنزيل لكتب منالله العزيز الحكيم عدد 466 2552 از كنار هم گذاشتن اين هفت عدد- 6642552- عددي به دست مي آيد كه يكي از مضرب هاي عدد هفت مي باشد: يعني (948936* 7). اگر به كلمه (الكتاب) نگاه كنيم مي بينيم بدون «الف» نوشته شده است (الكتب) اگر با الف نوشته شده بود نظم عدد 7 به هم مي خورد.

2- آيات تحريف ناپذيري قرآن و عدد هفت

قرآن در مدت 23 سال بر قلب مبارك پيامبر (ص) نازل شده است. و بعد از گذشت بيش از 1400 سال، قرآن با عنايت پروردگار محفوظ مانده است، هيچ گونه تحريفي در آن صورت نگرفته است. حتي طريقه كتاب مانند قبل مانده است. «1» و تا قيامت محفوظ باقي مي ماند.

خداوند در قرآن مي فرمايد: «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ» «2»

اين آيه همان طور كه مفهومش مي گويد: قرآن تحريف نشده، عدد كلمات آن هم دليل ديگري بر عدم تحريف قرآن است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 134

براي روشن شدن مطلب به جدول زير مراجعه كنيد:

آيه

انا نحن نزلنا الذكر وانا له لحفظ و نعدد 326 551 33 از كنار هم گذاشتن اين اعداد، عدد 62315533 به دست مي آيد كه قابل تقسيم بر عدد هفت مي باشد، يعني (8902219* 7) اگر به دقت به كلمات آيه نگاه كنيم، مي بينيم كه كلمه (لحافظون) بدون «الف» است يعني (لحفظون) اگر «الف» وجود داشت اين عدد به دست مي آمد 72315533 كه

قابل قسمت بر عدد هفت نيست و اين خود دليل ديگر است بر عدم تحريف قرآن.

3- قرآن كلام جدا كننده است

خداوند در سوره طارق مي فرمايد: «إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ» «1» يعني قرآن جداكننده حق از باطل است. اين آيه هم بر نظام عددي 7 استوار است. به جدول زير مراجعه كنيد:

آيه

انهلقولفصلعدد 343 عددي كه به دست مي آيد يعني 343، قابل قسمت بر عدد هفت مي باشد يعني: (49* 7)

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 135

اگر خداوند در اين آيه مي فرمود: «انه قول فصل» عددي كه از اين آيه به دست مي آمد (333) قابل قسمت بر عدد هفت نبود.

4- قرآن كلامي آسان براي يادآوري:

خداوند وسايل و اسباب بسيار زيادي كه از شمارش انسان به دور است، براي هر انساني فراهم كرده تا اينكه كلام خدا را بشنود و آن را بخواند و در آن نظر كند. «ولكن هل من متذكر؟»

خداوند در سوره «قمر» مي فرمايد: «وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُدَّكِرٍ» «1» نظم عددي اين آيه را در جدول مشاهده مي كنيم:

آيه

و لقد يسرنا القرآن للذكر فه لمنمدكر عدد 324 565 13 عددي كه به دست مي آيد: 42356531 قابل قسمت بر عدد هفت مي باشد يعني (6050933* 7). نكته قابل توجه اينجاست كه اين عدد را دوباره مي توان بر هفت تقسيم كرد: (864419: 6050933* 7).

5- بشر نمي تواند همانند قرآن را بياورد

خداوند در قرآن به پيامبر (ص) مي فرمايد كه به مردم بگو: «قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَي أَن يَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيراً» «2» تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 136

چه سري در قرآن وجود دارد كه خداوند

در اين آيه جنّ و انس را از آوردن مثل قرآن عاجز مي خواند، شايد بتوان دلايلي را براي اين عجز بيان كرد:

1- دليل منطقي:

تا اين زمان هيچ كس نتوانسته كتابي همانند قرآن بياورد. و اين دليل عاجز بودن بشر بر آوردن مثل قرآن است.

2- دليل علمي:

حقايق موجود در قرآن، اين قرآني كه 1400 سال پيش نازل شده است، نمي تواند ساخته دست بشر باشد، هر چند كه اين بشر با هوش باشد. چرا كه ما حقايق علمي موجود در قرآن را حداكثر از 100 سال پيش پي به وجود آن ها برده ايم.

3- دليل رقمي:

نظام عددي (رقمي) آيه 88 سوره «اسراء» دليل ديگري بر عدم آوردن مثل قرآن است براي روشن شدن اين مطلب به جدول زير مراجعه نماييد:

آيه

قل لئنا جتمعتا لانسوا لجنعليا نيأتوا بمثل عدد 254 143 2365 آيه

هذاالقرآن لا ياتون بمثله ولوكان بعضهم لبعض ظهيرا عدد 45 235 551 362 اگر تمام اعداد را كنار هم بگذاريم اين عدد به دست مي آيد: 32 156 34 3452 526 3215 545

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 137 عدد به اين بزرگي قابل تقسيم بر عدد هفت مي باشد يعني:

76 593 7890 8947 307 7790* 7

اگر با دقت به آيه نگاه كنيم مي بينيم اين آيه از 3 جمله تشكيل شده است:

1- «قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنسُ وَالْجِنُّ»

2- «عَلَي أَن يَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ»

3- «وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيراً»

هر مقطعي از مقاطع سه گانه اين آيه داراي نظام عددي است، يعني عددي كه از هر مقطعي از اين آيه به دست مي آيد قابل قسمت بر عدد هفت مي باشد. و اين بدين معنا است كه نظام

قرآني، از معناي نص قرآن تبعيت مي كند. «1»

الف: مقطع اول:

«قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنسُ وَالْجِنُّ» كلمات اين مقطع را داخل جدول قرار مي دهيم:

آيه

قل لئنا جتمعتا لان سوال جن عدد 236514 اين عدد قابل قسمت بر عدد 7 مي باشد: 59376: 415632* 7

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 138

ب: مقطع دوم:

«عَلَي أَن يَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ» كلمات را داخل جدول قرار مي دهيم:

آيه

علياني أتوا بمثل هذا القرآن لايأتون بمثله عدد 6255 543 32 اين عدد هم قابل قسمت بر عدد 7 مي باشد: يعني 789 47 789: 23 345 5526* 7

ج: مقطع سوم:

«وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيراً» كلمات را داخل جدول قرار مي دهيم:

آيه

ولو كان عضه مل بعض ظهيراً عدد 545 123 اين عدد هم قابل قسمت بر عدد 7 مي باشد: يعني 77903: 545321* 7

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 139

نظام عددي قرآن و پيامبر اعظم (ص)

القرآن كتاب الله ... والرسول (ص) علي حق، قرآن كتاب خداست و پيامبر بر حق.

در آيات زيادي خداوند پيامبر را مورد خطاب قرار داده است، هر آينه خداوند اراده كرده كه بفرمايد: «ان هذا القرآن كله حق و ان محمد (ص) علي حق ...»

آيا در آيات قرآن بر اثبات اين فرمايش اسرار عددي وجود دارد؟

پيامبر (ص) چه در دريافت و چه در ابلاغ وحي معصوم بودند، يعني كم و زيادي در وحي به وجود نمي آمد. خداوند از اين حقيقت، با كلماتي كه داراي نظام عددي است خبر داده و مي فرمايد:

«وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَي إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَي» «1» براي توضيح بيشتر كلمات آيه را به طور جداگانه داخل جدول قرار مي دهيم:

آيه

و ما ينطقع ناله

و يانه والا وحييوحي عدد 334 522 1242

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 140

اين عدد قابل تقسيم بر عدد هفت مي باشد:

7: 3203 89 618 21 524 322 43

همان طور كه مي دانيم بحث اعداد و رياضي بسيار دقيق است، تغيير يك حرف منجر به اختلال در تقسيم مي شود، پس از اينجا نتيجه مي گيريم كه پيامبر (ص) «لاينطق عن الهوي» بلكه قرآن را همان طور كه دريافت مي نمودند، ابلاغ مي فرمود.

آياتي كه در آن خداوند پيامبر (ص) را مخاطب قرار داده است از نظام عدوي و رياضي خاصي برخوردار است.

به عنوان مثال:

1- «إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ» «1»:

اين خطاب خداوند است به پيامبر اكرم (ص) است كه نظام عددي اين آيه را در جدول زير ملاحظه مي كنيم:

آيه

ان كلمنا لمرسل ين عدد 338 اين عدد قابل قسمت بر عدد هفت مي باشد: 119: 833* 7

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 141

2- «قولًا سقيلًا»:

خداوند در آيه ديگري پيامبر اسلام (ص) را مخاطب قرار داده مي فرمايد:

«إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا» «1» نظام عددي اين آيه را (كه داراي 21 حرف است 7* 3) بررسي مي كنيم:

آيه

انا سنلقي عليك قولا سقيلًا عدد 45 354 اگر اعداد به دست آمده در جدول را از چپ به راست كنار هم قرار دهيم (54453) به دست مي آيد كه قابل تقسيم بر عدد 7 مي باشد يعني: 7779: 54453* 7

در مورد اين مطلب آيات زيادي وجود دارد كه ما فقط به ذكر چند آيه ديگر مي پردازيم:

3- «وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَهً وَأَصِيلًا» «2» 4- «وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا» «3» 5- «إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيراً وَنَذِيراً وَلَا تُسْأَلُ عَنْ أَصْحَابِ الْجَحِيمِ» «4»-»

تفسير موضوعي

قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 142

(آيات تتحدث عن الله)

قرآن آمده تا از خداوند به ما خبر دهد.

آيات قرآن كه نازل شده براي اين است كه به ما بگويد، تمام كلمات قرآن از جانب خداوند است. قرآن كتابي است كه آمده تا به ما بگويد: «من هو الله سبحانه و تعالي؟»

از بين 100 آيه اي كه از علم، قدرت، رحمت و ... خداوند حكايت مي كند، بعضي از اين آيات را مي آوريم تا معلوم شود كه اين قرآن از جانب خداوند است و از قدرت بشر خارج است.

1- علم الله:

دقت قرآن در تعبير از علم خداوند را در اين آيه مي بينيم:

«أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّماءِ وَالْأَرْضِ إِنَّ ذلِكَ فِي كِتَابٍ إِنَّ ذلِكَ عَلَي اللَّهِ يَسِيرٌ» «1» كلمات اين آيه را در جدول قرار مي دهيم:

آيه

الم تعلم انالله يعلم ما فيال سماء و الارض انذلك عدد 1523 225 244 34

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 143

آيه

فيكت بانذل كعلي الله يسير عدد 344 2323 اين عدد قابل تقسيم بر عدد هفت مي باشد يعني: 7: 77749 035931 6333189 243 244 25152 323 32 443

2- ولله غيب السموات والارض:

آيه ديگري كه از علم خداوند حكايت مي كند:

«وَلِلَّهِ غَيْبُ السَّماوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا أَمْرُ السَّاعَهِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللَّهَ عَلَي كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ» «1» نظام عددي اين آيه را در جدول زير مشاهده مي كنيم:

آيه

ول له غيبال سموتوالارض و ما امر الساعه الا كلمح عدد 634 123 15 1336 آيه

البصرا و هو اقرب انالله عليك لشي قدير عدد 224 243 5224 اين آيه نيز بر عدد هفت قابل تقسيم است: 7:

333 4502 947 791 31 603346 31 163 3215 436 225 424 4223

اگر به دقت ملاحظه كنيد، مي بينيد كلمه (سماوات) اين گونه نوشته شده است (سموت) يعني داراي 6 حرف است به جاي 8 حرف. و اگر داراي 8 حرف بود، نظام عددي اين آيه به هم مي خورد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 144

آيات ديگر نيز وجود دارد كه فقط به ذكر آنها اكتفا مي كنيم:

3- «يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ السَّماءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا وَهُوَ الرَّحِيمُ الْغَفُورُ» «1» 4- «عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَي غَيْبِهِ أَحَداً» «2» 5- «إِن تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ الْإِنسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ» «3» 6- «إِنَّا لَنَحْنُ نُحْيِي وَنُمِيتُ وَنَحْنُ الْوَارِثُونَ» «4» 7- «فَسُبْحَانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْ ءٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ» «5»- «6» نتيجه:

اگر تعداد حروف كلمات بيشتر آيات قرآن را كنار هم بگذاريم عددي به دست مي آيد كه يكي از مضرب هاي عدد هفت است.

از مباحث گذشته به اين نتيجه مي رسيم كه هيچ تحريفي در كلمات قرآن رخ نداده است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 145

اشكالات اعجاز عددي هفت

بعد از اين كه موارد اعجاز عددي هفت را در قرآن بيان و بررسي نموديم به اشكالات آن مي پردازيم:

آقاي مهندس عبدالدائم الكحيل اعجاز عددي هفت را با اين آيه شروع مي كند:

«اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَماوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ» «1» ايشان مي گويد چون خداوند عدد هفت را براي نظام جهان اختيار كرده است پس بايد علاقه اي بين عدد هفت و قرآن وجود داشته باشد.

در ادامه ايشان آياتي را مي آورد كه اگر تعداد حروف هر كلمه را كنار هم بگذاريم مضرب صحيحي از عدد هفت مي شود.

در مطالب

ايشان اشكالاتي وجود دارد كه براي نمونه به چيز مورد آن اشاره مي كنيم:

1- اولًا ايشان از بين 6236 آيه فقط حدود 20 آيه ذكر مي كند كه داراي مضرب صحيحي از عدد هفت مي باشد. همان طور كه مي دانيد، پيدا كردن حدود 20 آيه از ميان 6236 آيه كار خارق العاده اي و شگفت انگيزي نيست چون براي هر عددي مي توان اين تعداد آيه پيدا كرد كه مضرب صحيح از آن عدد باشد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 146

2- در شمارش حروف كلمات مخصوصاً در شمارش همزه، قاعده خاصي مراعات نشده است. چون هر جا به كلمه اي برخورد مي كند كه داراي همزه است اگر به آن همزه احتياج دارد تا نصاب كامل شود با قرار دادن پايه اي براي همزه آن را در شمارش محسوب مي كند ولي اگر بدون همزه به نصاب كامل برسد مي گويد همزه نبايد در شمارش محسوب شود.

3- اينكه گفته شود چون عدد هفت در چند آيه آمده پس بايد بين آن و قرآن رابطه اي باشد. اين حرف را مي توان در مورد عددهاي ديگري زد. مانند عدد شش، براي توضيح چند نكته در مورد عدد شش مطرح مي كنيم:

خداوند در آيه «اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّماوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّهِ أَيَّامٍ» «1»

پس بايد بين عدد شش و قرآن رابطه اي باشد:

1- سوره «ناس» كه آخرين سوره است داراي «6» آيه مي باشد.

2- اگر شماره هاي آيه هاي سوره ناس را كنار هم بگذاريم عدد (123456) به دست مي آيد مضرب صحيحي از عدد 6 مي باشد يعني (20576* 6)

3- قرآن داراي 114 سوره است يعني (19* 6)

4- خلق زمين و آسمان در 6 روز بوده است.

5- تعداد حروف كلمه «الدنيا» 6 حرف است.

6-

تعداد حروف كلمه «الحياه» 6 حرف است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 147

پس همان طور كه گذشت مي توان براي هر عدد خصوصياتي پيدا كرد پس نمي توان گفت همه اعداد داراي اعجاز عددي مي باشند.

به عبارت ديگر نمي توان يك رابطه جزئي را بين بعضي اعداد پيدا كرد و آن را به تمام اعداد سريان داد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 149

بخش ششم: اعجاز زوج و فرد در قرآن كريم

اشاره

مقدمه:

در سوره «فجر» آيه سوم- «وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ»- «1» خداوند ربّ جليل، به زوج و فرد سوگند ياد كرده است. كورش جم نشان با خواندن اين آيه به فكر افتاده است كه شايد يك نظام عددي بر مبناي زوج و فرد در قرآن موجود باشد. به دنبال اين فرضيه، شروع به تحقيق كرده و به نتيجه اي جالب رسيده است و آن اين است كه تعداد سوره ها و ترتيب قرار گرفتن آن ها و تعداد آيات هر سوره، درست بايد همين سان باشد كه هست. اگر از آنها كم يا به آنها اضافه شده بود و حتي اگر جابه جا شده بودند (به عبارت ديگر هر تغييري در شماره و تعداد سوره ها و آيات قرآن به عمل آمده بود) كد رياضي فرد و زوجي كه در آن جاي داده شده چنين جواب نمي داد.

خداوند در سوره حجر مي فرمايد: «در حقيقت ما خود، آگاه كننده (: قرآن) را فرو فرستاديم و قطعاً ما پاسداران آن هستيم» «2» و هم چنين در

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 150

سوره فصلت فرموده است: «در حقيقت كساني كه

به آگاه كننده [: قرآن هنگامي كه به سراغشان آمد كفر ورزيدند (برما مخفي نمي مانند)؛ درحالي كه قطعاً آن (قرآن) كتابي شكست ناپذير است. كه باطل از پيش روي آن و پشت سرش به سراغ آن نمي آيد؛ (زيرا اين) فرو فرستاده اي از جانب (خداي) فرزانه ستوده است.» «1» آيات قرآن حق است.

در گذشته و هم در زمان حال مسلمانان جهان، تنها از روي باورهاي محكم ديني اصالت و صحت آيات قرآن را بدون علم واقعي بدان، قبول مي كردند. امّا امروزه با پيدا شدن اين معجزات رياضي و عددي كه عالي ترين و قابل قبول ترين راه منطقي براي اثبات و نفي هر موضوع علمي است، خدايي بودن قرآن را با اثبات منطقي باور مي كنند.

حال پس از اين مقدمه به يافته هاي اين انديش ور مي پردازيم:

همان طور كه مي دانيم قرآن داراي 114 سوره است، كه هر سوره علاوه بر اسم، شماره رديف و تعدادي آيه دارد. مثلًا اسم اولين سوره قرآن «الفاتحه» شماره رديفش 1 و تعداد آياتش 7 است.

نام دومين سوره قرآن «البقره»، شماره رديفش 2 و تعداد آياتش 286 است، تا پايان.

اگر تعداد آيات 114 سوره قرآن را با هم جمع كنيم، عدد 6236 به دست مي آيد و اگر شماره سوره هاي قرآن را با هم جمع كنيم، عدد

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 151

6555 به دست مي آيد. حال اگر اعداد مربوط به هر سوره را با اعداد مربوط به آياتش با هم جمع كنيم، جدول شماره 1 به دست مي آيد:

جدول شماره 1

رديف

نام

سورهشماره سورهتعداد آيات سورهحاصل جمع شماره و تعداد آيات سوره 1 الفاتحه 1782 البقره 22862883 آل عمران 32002034 النساء 41761805 المائده 51201256 الانعام 61651717 الاعراف 72062138 الانفال 875839 التوبه 912913810 يونس 1010911911 هود 1112313412 يوسف 1211112313 الرعد 13435614 ابراهيم 14526615 الحجر 159911416 النحل 1612814417 الاسراء 1711112818 الكهف 1811012819 مريم 1998117

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 152

20

طه 2013515521 الانبياء 2111213322 الحج 227810023 المومنون 2311814124 النور 24648825 الفرقان 257710226 الشعراء 2622725327 النمل 279312028 القصص 288811629 العنكبوت 29699830 الروم 30609031 لقمان 31346532 السجده 32306233 الاحزاب 337310634 سبأ 34548835 فاطر 35458036 يس 368311937 الصافات 3718221938 ص 388812639 الزمر 397511440 غافر 408512541 فصلت 41549542 الشوري 42539543 الزخرف 4389132

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 153

رديف

نام سورهشماره سورهتعداد آيات سورهحاصل جمع شماره و تعداد آيات سوره 44 الدخان 445910345 الجاثيه 45378246 الاحقاف 46358147 محمد 47388548 الفتح 48297749 الحجرات 49186750 ق 50459551 الذاريات 516011152 الطور 524910153 النجم 536211554 القمر 545510955 الرحمن 557813356 الواقعه 569615257 الحديد 57298658 المجادله 58228059 الحشر 59248360 الممتحنه 60137361 الصف 61147562 الجمعه 62117363 المنافقون 63117464 التغابن 64188265 الطلاق 65127766 التحريم 661278

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 154

67

الملك 67309768 القلم 685212069 الحاقه 695212170 المعارج 704411471

نوح 71289972 الجن 722810073 المزمل 73209374 المدثر 745613075 القيامه 754011576 الانسان 763110777 المرسلات 775012778 النباء 784011879 النازعات 794612580 عبس 804212281 التكوير 812911082 الانفطار 821910183 المطففين 833611984 الانشقاق 842510985 البروج 852210786 الطارق 861710387 الاعلي 871910688 الغاشيه 882611489 الفجر 893011990 البلد 9020110

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 155

رديف

نام سورهشماره سورهتعداد آيات سورهحاصل جمع شماره و تعداد آيات سوره 91 الشمس 911510692 الليل 922111393 الضحي 931110494 الشرح 94810295 التين 95810396 العلق 961911597 القدر 97510298 البينه 98810699 الزلزله 998107100 العاديات 10011111101 القارعه 10111112102 التكاثر 1028110103 العصر 1033106104 الهمزه 1049113105 الفيل 1055110106 قريش 1064110107 الماعون 1077114108 الكوثر 1083111109 الكافرون 1096115110 النصر 1103113111 المسد 1115116112 الاخلاص 1124116113 الفلق 1135118114 الناس 1146120

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 156

اينك 114 عددي را كه از جمع شماره سوره و تعداد آيات هر سوره به دست آمده است، بر حسب زوج و فرد بودن از هم جدا مي كنيم و هر گروه را در جدولي به نام جدول «زوج» و جدول «فرد» جاي مي دهيم. «1»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 157

جدول «زوج» قرآن كريم

رديف

نام سوره حاصل جمع شماره و تعداد آيات سوره 1 الفاتحه 82 البقره 2883 النساء 1804 التوبه 1385 هود 1346 الرعد 567 ابراهيم 668 الحجر 1149 النحل 14410 الكهف 12811 الحج 10012 النور 8813 الاسراء 12814 الفرقان 10215 النمل 12016 القصص 11617 العنكبوت 9818 الروم 9019 السجده 6220 الاحزاب 10621 سبأ 8822 فاطر 8023 ص 12624 الزمر 11425 الزخرف 13226 الجاثيه 8227 الواقعه 15228 الحديد 86

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 158

29

المجادله 8030 المنافقون 7431 التغابن 8232 التحريم 7833 القلم 12034 المعارج 11435 الجن 10036 المدثر 13037 النبأ 11838 عبس 12239 التكوير 11040 الاعلي 10641 الغاشيه 11442 البلد 11043 الشمس 10644 الضحي 10445 الشرح 10246 القدر 10247

البينه 10648 القارعه 11249 التكاثر 11050 العصر 10651 الفيل 11052 قريش 11053 الماعون 11454 المسد 11655 الاخلاص 11656 الفلق 11857 الناس 120 جمع كل 6236

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 159

جدول «فرد» قرآن كريم

رديف

نام سورهحاصل جمع شماره و تعداد آيات سوره 1 آل عمران 2032 المائده 1253 الانعام 1714 الاعراف 2135 الانفال 836 يونس 1197 يوسف 1238 مريم 1179 طه 15510 الانبياء 13311 المومنون 14112 الشعراء 25313 لقمان 6514 يس 11915 الصافات 21916 غافر 12517 فصلت 9518 الشوري 9519 الدخان 10320 الاحقاف 8121 محمد 8522 الفتح 7723 الحجرات 6724 ق 9525 الذاريات 11126 الطور 10127 النجم 11528 القمر 109

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 160

29

الرحمن 13330 الحشر 8331 الممتحنه 7332 الصف 7533 الجمعه 7334 الطلاق 7735 الملك 9736 الحاقه 12137 نوح 9938 المزمل 9339 القيامه 11540 الانسان 10741 المرسلات 12742 النازعات 12543 الانفطار 10144 المطففين 11945 الانشقاق 10946 البروج 10747 الطارق 10348 الفجر 11949 الليل 11350 التين 10351 العلق 11552 الزلزله 10753 العاديات 11154 الهمزه 11355 الكوثر 11156 الكافرون 11557 النصر 113 جمع كل 6555

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 161

پس از دقت در جدول «زوج» و «فرد» نكات قابل توجه اين اعجاز بدست مي آيد عبارتند از:

1. در جدول «زوج» جمع كل اعداد يعني 6236 درست معادل مجموع تعداد آيات قرآن كريم است.

2. در جدول «فرد» جمع كل اعداد يعني عدد 6555 درست معادل مجموع شماره هاي سوره هاي قرآن كريم است.

3. در جدول «زوج» قرآن و در جدول «فرد» قرآن كه هر يك از 57 سوره درست شده اند، درست 30 سوره با تعداد آيات زوج و 27 سوره با تعداد آيات

فرد شركت كرده اند.

جدول مربوط را ملاحظه مي كنيم:

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 162

30 سوره با شماره سوره زوج و تعداد آيات زوج

رديف

نام سورهشماره سورهتعداد آيات سوره 1 البقره 22862 النساء 41763 ابراهيم 14524 النحل 161285 الكهف 181106 الحج 22787 النور 24648 القصص 28889 الروم 306010 السجده 323011 سباء 345412 ص 388813 الواقعه 569614 المجادله 582215 التغابن 641816 التحريم 661217 القلم 685218 المعارج 704419 الجن 722820 المدثر 745621 النبا 784022 عبس 804223 الغاشيه 882624 البلد 902025 الشرح 94826 البينه 98827 التكاثر 102828 قريش 106429 الاخلاص 112430 الناس 1146

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 163

27 سوره با شماره سوره زوج و تعداد آيات فرد

رديف

نام سورهشماره سورهتعداد آيات سوره 1 الانعام 61652 الانفال 8753 يونس 101094 يوسف 121115 طه 201356 الشعراء 262277 يس 36838 غافر 40859 الشوري 425310 الدخان 445911 الاحقاف 463512 الفتح 482913 ق 504514 الطور 524915 القمر 545516 الممتحنه 601317 الجمعه 621118 الانسان 763119 الانفطار 821920 الانشقاق 842521 الطارق 861722 الليل 922123 العلق 961924 العاديات 1001125 الهمزه 104926 الكوثر 108327 النصر 1103

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 164

30 سوره با شماره سوره فرد و تعداد آيات زوج

رديف

نام سورهشماره سورهتعداد آيات سوره 1 آل عمران 32002 المائده 51203 الاعراف 72064 مريم 19985 الانبياء 211126 المومنون 231187 لقمان 31348 الصافات 371829 فصلت 415410 محمد 473811 الحجرات 491812 الذاريات 516013 النجم 536214 الرحمن 557815 الحشر 592416 الصف 611417 الطلاق 651218 الملك 673019 الحاقه 695220 نوح 712821 المزمل 732022 القيامه 754023 المرسلات 775024 النازعات 794625 المطففين 833626 البروج 852227 الفجر 893028 التين 95829 الزلزله 99830 الكافرون 1096

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 165

27 سوره با شماره سوره فرد و تعداد آيات فرد

رديف

نام سورهشماره سورهتعداد آيات سوره 1 الفاتحه 172 التوبه 91293 هود 111234 الرعد 13435 الحجر 15996 الاسرا 171117 الفرقان 25778 النمل 27939 العنكبوت 296910 الاحزاب 337311 فاطر 354512 الزمر 397513 الزخرف 438914 الجاثيه 453715 الحديد 572916 المنافقون 631117 التكوير 812918 الاعلي 871919 الشمس 911520 الضحي 931121 القدر 97522 القارعه 1011123 العصر 103324 الفيل 105525 الماعون 107726 المسد 111527 الفلق 1135

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 167

همان طور كه ملاحظه مي كنيد، تعداد سوره ها در جدول «زوج» و تعداد سوره ها در جدول «فرد» قرآن، هر كدام برابر با 57 و با هم برابرند.

57 سوره جدول «زوج»، از 30 سوره با آيات زوج و 27 سوره با آيات فرد تشكيل شده است و 57 سوره جدول فرد نيز عيناً از 30 سوره با آيات زوج و 27 سوره با آيات فرد تشكيل شده است. بدين ترتيب نمونه ديگري از اعجاز عددي قرآن كشف شده است كه نشان مي دهد ترتيب جاي گرفتن سوره ها و تعداد آيات

هر سوره، مبتني بر نظام مخصوص و حساب شده اي بوده است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 169

نقدِ «اعجاز رياضي قرآن در خصوص اعداد زوج و فرد»

شخصي به نام «كورش جم نشان» از ونكور كانادا، با توجه به آيه سوم سوره «فجر» كه خداوند متعال به زوج و فرد سوگند ياد كرده است، به فكر افتاده است كه شايد يك نظام عددي بر مبناي زوج و فرد، در قرآن باشد و بعد از تحقيقات به اين نتيجه رسيده كه اگر اعدادي را كه حاصل جمع شماره سوره ها و تعداد آيات سوره ها به دست مي آيد در يك ستون بنويسيم، بعد زوج ها را با هم و فردها را با هم جمع كنيم، جمع اعداد زوج دقيقاً مساوي با جمع تعداد آيات قرآن يعني 6236 و جمع اعداد فرد مساوي 6555 است كه حاصل جمع شماره سوره ها مي باشد. بدين ترتيب نمونه ديگري از اعجاز عددي قرآن را كشف مي كند و نشان مي دهد كه ترتيب قرار گرفتن سوره ها و تعداد آيات هر سوره مبتني بر يك نظام مخصوص و حساب شده اي است.

در نقد اين نظريه اين طور مي آوريم كه: اگر در زوج و فرد بودن آيات قرآن نكته اي باشد، بايد ميان سوره هاي فرد و سوره هاي زوج يا آيه هاي داراي شماره فرد و آيه هاي داراي شماره زوج به وضوح ديده شود. اما اثبات، بلكه احداث نكته، آن هم با طي كردن اين راه پيچ در پيچ ربطي به مفاد آيه ندارد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 170

ايشان بعد از آنكه بين آيات

داراي شماره فرد و آيات داراي شماره زوج و عدد حاصل از مجموع آيات زوج و عدد حاصل از اين دو مجموعه هيچ نكته اي نيافته است، شماره سوره را به تعداد آيات سوره اضافه كرده و ستوني از اين اعداد تشكيل مي دهد. آنها را با هم جمع كرده و باز به نكته اي نرسيده است. در مرتبه آخر، اعداد زوج اين ستون را جداگانه و اعداد فرد را جداگانه با هم جمع كرده است و به دو عدد جديد رسيده است 6236 و 6555 عدد دوم مضرب 19 مي باشد. سراغ عدد اول رفته ولي آن را مضرب 19 نيافته است. «1» اگر هر دو مضرب 19 مي بود، خيلي به اعجاز ايشان مي افزود اما متأسفانه يكي از اين اعداد مضرب 19 نيست. ولي در لابه لاي همين محاسبات ناگاه متوجه مي شوند كه عدد اول معادل تعداد آيات قرآن كريم و عدد دوم مساوي با حاصل جمع شماره سوره ها است. اينجاست كه تكبيرگويان اعلان موفقيت مي كند.

ما مي گوييم خداي حكيم بسيار بعيد است با مخاطبين خود از چنين طريقي ارتباط برقرار نمايد. خداوند نيز در تفهيم و تفاهم با بندگانش همان راهي را طي مي كند كه بين عقلا جاري و مرسوم است و معما و لُغَز به كار نمي برد و اگر بخواهد امري را معماگونه بيان كند، معماي او بايد به گونه اي باشد كه تا قيامت معما باشد. چراكه اگر بشر بتواند چيزي

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 171 را كه مشيت خدا آن را معما خواسته است كشف كند اين نوعي نقص و ضعف براي خداوند خواهد بود. مثلًا تاريخ دقيق قيامت به تصريح خود قرآن از

اين مقوله است.

اين نكته كه خداوند در تفهيم مقاصد خود روش و از سيره عقلا تبعيت مي كند، در يكي از فرمايشات امام صادق (ع) به آن تصريح شده است:

«قيل لابي عبدالله (ع) روي عنكم ان الخمر و المسير و الانصاب و الازلام رجال فقال ما كان الله ليخاطب خلقه بما لا يعقلون» «1»

براساس اين حديث، تفسيرهاي باطني همه مردود است و اثبات تناسب هاي عددي و نظم رياضي در قران هم با عبور از راه هاي مارپيچ، يكي از شاخه هاي تفسير باطني است. بنابراين بسيار بعيد است خداوند از آيه شريفه «والشفع والوتر» «2» چيزي را بخواهد به ما تفهيم نمايد كه آقاي كورش جم نشان، كشف كرده اند. زيرا ادعاي ايشان بسيار غريب و از فهم عرفي دور است و مخاطب، بعد از فهميدن راه طي شده باز در هاله اي از شك و ترديد باقي مي ماند و شايد يكي از علل آن جمع شماره سوره با تعداد آيات سوره باشد. جمع اين دو پارامتر جمع دو چيز غير هم جنس است، مثل آنكه تعداد ستون هاي مسجدي را با روزهاي هفته جمع كنيم.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 172

اشكال اساسي تر اين است كه چنين چيزي اثبات اعجاز قرآن نيست، زيرا به راحتي مي توان كتابي نوشت و از آغاز بين ابواب و فواصل و تعداد جملات آن چنين نظمي را جاسازي نمود. بنابراين اين كشفيات ذره اي موجب گرايش منكران قرآن به قرآن نخواهد بود. بلكه اين گونه دفاعيات غير منطقي و ضعيف خود موجب اعراض و اشمئزاز بيگانگان مي شود.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 173

بخش هفتم: اعجاز عددي تكرار واژه ها

اشاره

اعجاز عددي تكرار واژه ها:

تناسب و تساوي و هماهنگي

در اعداد و ارقام كلمات و موضوعات شبيه و مغاير با هم، در قرآن امري بسيار شگفت انگيز است. هيچ بشري بر آوردن كتابي كه از نظر معنا و محتوا، آن قدر متعالي باشد و در كلمات و الفاظ آن نيز رعايت تناسب شده باشد، قادر نيست.

اين تناسب شگفت انگيز در شرايطي فراهم شده كه قرآن در طول 23 سال در شرايط گوناگون نازل شده و هر بخشي از كلمات آن در حادثه خاصي بوده است. و پس از نزول هم از اصلاحيه و تنظيم بعدي برخوردار نبوده است.

اين تساوي و توازن عددي، بدين صورت به وجود نيامده است كه اين كلمات متقابل در همه جاي قرآن در كنار هم ذكر شده و در نتيجه چنين تقابلي حاصل شده باشد، زيرا چنين تقابل و توازني يك توازن خود به خودي (و فاقد ارزش قابل ذكر) خواهد بود. به اين مثال دقت كنيد: كلمه «حيّا» مقابل «ميتاً» است، در هيچ آيه اي از آيات قرآن به همراه آن ذكر نشده و بلكه در هيچ سوره اي نيز، اين دو كلمه با هم جمع نشده اند. با اين حال توازن عددي ميان دفعات تكرار كلمه در سرتاسر قرآن برقرار است.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 174

براي مثال به نمونه هايي اشاره مي كنيم: «1»

1. لفظ «دنيا» و مشتقاتش برابر است با لفظ «آخرت» و مشتقاتش كه هر كدام 115 بار تكرار شده است. «2»

2. لفظ «حيات» و مشتقاتش برابر است با لفظ «موت» و مشتقاتش كه هر كدام 145 بار

تكرار شده است. «3»

3. لفظ «صالحات» و مشتقاتش برابر است با لفظ «سيئات» و مشتقاتش كه هر كدام 167 بار تكرار شده است. «4»

4. لفظ «ملائكه» و مشتقاتش برابر است با لفظ «شياطين» و مشتقاتش كه هر كدام 88 بار تكرار شده است. «5»

5. لفظ «هدي» و مشتقاتش برابر است با لفظ «رحمه» و مشتقاتش كه هر كدام 79 بار تكرار شده است. «6»

6. لفظ «عقل» و مشتقاتش برابر است با لفظ «نور» و مشتقاتش كه هر كدام 49 بار تكرار شده است. «7»

7. لفظ «مصيبه» و مشتقاتش برابر است با لفظ «شكر» و مشتقاتش كه هر كدام 75 بار تكرار شده است. «8»

8. لفظ «ابليس» و مشتقاتش برابر است با لفظ «استعاذه» و مشتقاتش كه هر كدام 11 بار تكرار شده است. «9»

9. لفظ «برّ» و مشتقاتش برابر است با لفظ «ثواب» و مشتقاتش كه هر كدام 20 بار تكرار شده است. «10»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 175

10. لفظ «جهنم» و مشتقاتش برابر است با لفظ «جنات» و مشتقاتش كه هر كدام 77 بار تكرار شده است. «1»

11. لفظ «شيخ» و مشتقاتش برابر است با لفظ «طفل» و مشتقاتش كه هر كدام 4 بار تكرار شده است.» 12. لفظ «نسل» و مشتقاتش برابر است با لفظ «عقيم» و مشتقاتش كه هر كدام 4 بار تكرار شده است. «3»

13. لفظ «يفسد» و مشتقاتش برابر است با لفظ «ينفع» و مشتقاتش كه هر كدام 50 بار تكرار شده است. «4»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 176

14. لفظ «برهان» و مشتقاتش برابر است با لفظ «بهتان» و مشتقاتش كه هر كدام 8 بار تكرار شده است. «1»

15. لفظ «ثياب» و مشتقاتش برابر است با لفظ «حجاب» و مشتقاتش كه هر كدام 8 بار تكرار شده است. «2»

16. لفظ «وهن» و مشتقاتش برابر است با لفظ «عزم» و مشتقاتش كه هر كدام 9 بار تكرار شده است. «3»

17. لفظ «مجنون» و مشتقاتش برابر است با لفظ «سفيه» و مشتقاتش كه هر كدام 11 بار تكرار شده است. «4»

18. لفظ «نشر» و مشتقاتش برابر است با لفظ «كتم» و مشتقاتش كه هر كدام 21 بار تكرار شده است. «5»

19. لفظ «رذيله» و مشتقاتش برابر است با لفظ «عفه» و مشتقاتش كه هر كدام 4 بار تكرار شده است. «6»

20. لفظ «عوره» و مشتقاتش برابر است با لفظ «اغضض» و مشتقاتش كه هر كدام 4 بار تكرار شده است. «7»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 177

21. لفظ «وسطاً» و مشتقاتش برابر است با لفظ «طرفاً» و مشتقاتش كه هر كدام 5 بار تكرار شده است. «1»

22. لفظ «سعيد» و مشتقاتش برابر است با لفظ «نحس» و مشتقاتش كه هر كدام 2 بار تكرار شده است. «2»

23. لفظ «فرقان» و مشتقاتش برابر است با لفظ «بني آدم» و مشتقاتش كه

هر كدام 7 بار تكرار شده است. «3»

24. لفظ «جحيم» و مشتقاتش برابر است با لفظ «عقاب» و مشتقاتش كه هر كدام 26 بار تكرار شده است. «4»

25. لفظ «حساب» و مشتقاتش برابر است با لفظ «عدل و قسط» و مشتقاتش كه هر كدام 29 بار تكرار شده است. «5»

26. لفظ «حرث» برابر است با لفظ «زراعت» و برابر است با لفظ «فاكهه» كه هر كدام 14 بار تكرار شده است. «6»

27. لفظ «بخل» برابر است با الفاظ «حسرت، طمع، جحود» كه هر كدام 112 بار تكرار شده است. «7»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 178

28. لفظ «مصير» (بازگشت) برابر است با لفظ «ابد» (هميشه) كه هر كدام 28 بار تكرار شده است. «1»

29. لفظ «ايمان» برابر است با لفظ «كفر» كه هر كدام 811 بار تكرار شده است. «2»

30. لفظ «غضبي» برابر است با لفظ «رحمتي» كه هر كدام 2 بار تكرار شده است. «3»

31. لفظ «نفعاً» برابر است با لفظ «ضراً» كه هر كدام 9 بار تكرار شده است. «4»

32. لفظ «البرد» برابر است با لفظ «الحر» كه هر كدام 2 بار تكرار شده است. «5»

33. لفظ «رجل» به صورت مفرد برابر است با لفظ «امراه» و مشتقاتش كه هر كدام 24 بار تكرار شده است. «6»

34. كلمه «بصر» و مشتقاتش برابر است با كلمه «قلب و فواد» و مشتقاتش كه هر كدام 148 بار تكرار شده است. «7»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 179

35. كلمه «الناس» و مشتقاتش و مترادفات برابر است با لفظ «رسول» و مشتقاتش كه هر كدام 368 بار تكرار شده است. «1»

36. لفظ «جزاء و اجر» 117 مرتبه كه نصف لفظ «مغفرت» كه 234 مرتبه مي باشد. و دليل بر اين است كه بخشندگي خداوند، دو برابر جزاء او است. «2»

37. لفظ «رسل» 368 مرتبه، «نبي» 75 مرتبه، «بشير» 18 مرتبه «نذير» 75 مرتبه، كه مجموع ارقام مذكور 518 مرتبه است، و برابر است با تعداد نام هاي پيامبران در قرآن. «3»

38. لفظ «رحيم» كه از اسماء حسني است، 114 مرتبه تكرار شده و برابر است با تعداد سوره هاي قرآن و دو برابر لفظ «رحمان» مي باشد. با توجه به اينكه لفظ «رحيم» اسم عام و صفت خاص است، بر خلاف لفظ «رحمن» كه اسم خاص و صفت عام است. «4»

39. لفظ «شهر» به معني «ماه» 12 مرتبه به تعداد ماه هاي سال كه 12 ماه است. «5»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 180

40. لفظ «يوم» به معني روز با تمام مشتقاتش، 365 مرتبه در قرآن به كار رفته كه برابر با تعداد روزهاي سال مي باشد. «1»

41. لفظ «يوم» 27 مرتبه و به صورت تثنيه، 3 مرتبه كه برابر است با تعداد روزهاي يك ماه. «2»

42. لفظ «اجتبي» و مشتقاتش، 12 بار و مساوي است با عدد امامان كه 12 نفر هستند

و خداوند آنها را برگزيده است. «3»

43. لفظ «فرقه» 72 بار در قرآن آمده و مطابق است با 72 فرقه كه از اهل جهنم مي باشند. «4»

44. لفظ «محمد» 4 مرتبه و برابر است با الفاظ «روح القدس» و «ملكوت» و «سراج» كه هر كدام 4 مرتبه تكرار شده اند. «5»

45. لفظ «ابرار» 6 مرتبه و دو برابر لفظ «فجار» است كه 3 مرتبه تكرار شده است. «6»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 181

46. لفظ «يسر» 36 مرتبه كه سه برابر لفظ «عسر» است كه 12 مرتبه تكرار شده است. «1»

47. لفظ «قل» كه امر از سوي خداوند است 332 مرتبه تكرار شده است و مجموع الفاظ «قالوا» از انس و جن در حيات دنيا و آخرت هم 332 بار آمده است. «2»

48. لفظ «سجد» كه در مورد عاقلين است، 34 مرتبه ذكر شده است و اين عدد مطابق تعداد سجده هاي نمازهاي يوميه است. «3»

49. لفظ «صلوات» 5 بار ذكر شده كه برابر با تعداد نمازها مي باشد. (صبح، ظهر، عصر، مغرب، عشاء) «4»

50. لفظ «بر» به معناي خشكي 12 مرتبه و لفظ «بحر» چه مفرد چه تثنيه چه جمع، 40 بار تكرار شده است. نسبت اين دو عدد مساوي است با نسبت خشكي به آب در روي كره زمين چون آب در زمين 5/ 64 است و خشكي 35/ 19 است. «5»

51. كلمه «عزم» 5 بار ذكر شده كه برابر است با تعداد پيامبران اولوالعزم. «6»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 182

52. لفظ «انسان» داراي هفت حرف است و اين در حالي است كه خداوند در قرآن مي فرمايد ما شما را در هفت مرحله خلق كرديم. «1»

53. لفظ «دنيا» داراي شش حرف است و خداوند مي فرمايد و همانا ما دنيا را در 6 روز آفريديم. «2»

54. لفظ «اسراف» و مشتقات آن با لفظ «سرعه» و مشتقاتش هر كدام 23 مرتبه تكرار شده است. «3»

55. لفظ «اسباط» و لفظ «حواريون» هر كدام 5 مرتبه تكرار شده است. «4»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 183

اشكالات اعجاز عددي تناسب واژگان قرآن

بسياري از اين آمار و ارقام هايي كه در تناسب واژگان قرآن از نويسندگان مختلف نقل شده است در مقام محاسبه، درست نيست و نيازمند نگاه خوشبينانه است. بر فرض صحت نيازمند توجيهات و تكلفات فراواني است كه عملًا اين تناسب ها را از اعجاز بودن دور مي كند. براي مثال:

1- در شمارش كلمه «يوم» براي اينكه به عدد 365 برسند (عدد روزهاي سال) گفته اند كه بايد «يوم» را به صورت مفرد در نظر بگيريم، زيرا اگر «ايام» و «يومين» را به حساب آوريم، به عدد مطلوب نمي رسيم.

اما باز هم منظور آنها تأمين نمي شود زيرا «يومئذٍ» و «يومكم» و «يومهم» نيز بايد از ليست

خارج شوند در حالي كه اينها هم مفرد هستند. اگر منظور ايشان از مفرد اين است كه به «يوم» هيچ حرفي متصل نباشد، در اين صورت بايد «باليوم» و «اليوم» و «فاليوم» را نيز از ليست خارج كرد و در اين صورت آمار ما از 365 بسيار كمتر مي شود. خلاصه اين افراد براي رسيدن به عدد 365 از هيچ اسلوب منقطي پيروي نكرده اند.

2- در مواردي كه آمارشان به حد نصاب نمي رسد، به دنبال مشتقات آن واژه خاص رفته و مي كوشند با اضافه كردن مشتقات، نصاب لازم را تهيه كنند. و اين سؤال بي جواب مي ماند كه چرا در بعضي موارد بايد

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 184

مشتقات را به حساب آوريم و در بعضي موارد فقط به آمار مفرد آن واژه بسنده كنيم. و عجيب تر اينكه مي گويند در بعضي واژه ها مثل: جهنم و جنات، در يكي به صورت مفرد و در ديگري به ضم مشتقات بايد به مطلوب نايل شد.

3- در مواردي دو واژه در مقابل هم قرار مي گيرند كه اصلًا ربطي به هم ندارند. مثلًا واژه «يفسد» و مشتقات را شمارش مي كنند و چون با تعداد واژه «يُصلح» برابر نيست، سراغ واژه «ينفع» مي روند. در حالي كه براي آشنايان به زبان عربي واضح است كه «يفسد» در مقابل «يصلح» مي باشند نه «ينفع». و بسياري از موارد ديگر. به جاي اينكه «قلتم» را با «قلنا» بسنجند با «اقوال» مقايسه كرده اند؛ بين مصيبت و شكر چه ارتباطي هست؟ آيا در برابر مصيبت بايد «صبر» نمود و يا «شكر» كرد؟ مگر قرآن نمي فرمايد: «وَاصْبِرْ عَلَي مَا أَصَابَكَ إِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزِمِ الْأُمُورِ» به احتمال قوي، آقايان

وقتي ديدند واژه صبر و مشتقات آن (103) با تعداد واژه مصيبت مساوي نيست، سراغ واژه «شكر» رفته اند.

4- كلمه «قالو» و «قيل» به طور دقيق با هم برابر نيستند؛ يعني «قيل» 333 مرتبه و «قالوا» 332 مرتبه در قرآن آمده است.

5- مورد ديگر واژه «اسراف» و «سرعت» است كه روشن نيست تكرار 23 مرتبه اي اين دو واژه چه چيزي را اثبات مي كند.

آيا مي خواهند بگويند اسراف توأم با سرعت است، يا نبايد با سرعت اسراف كرد، و يا اسراف موجب نابودي سريع است، و يا مسرف با «سريع العقاب» طرف خواهد بود؟ دو احتمال اول معقول نيست و دو

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 185

احتمال دوم مي طلبد تا اسراف را با واژه «عقاب» و «هلاكت» بسنجيم، نه با واژه «سرعت».

6- از همه عجيب و غريب تر، محاسبه ميزان آب و خشكي كره زمين است. ايشان وقتي «بر» و «بحر» را با هم مقايسه كرده و به كسر مورد نظر دست پيدا نمي كند به واژه «يبسأ» متوسل مي شود و مي گويد: اگر آن را نيز كه مرادف «برّ» مي باشد، منظور كنيم تكرار واژه خشكي 13 و تكرار دريا 32 بوده و دو كسر 45/ 13 و 45/ 32 به دست مي آيد كه خيلي شگفت انگيز و از معجزات قرآن است. «1»

بايد به ايشان گفت، چگونه است كه بايد «يبسا» را كه مرادف «برّ» است در شمارش دخالت دهيم، ولي كلمه «يم» را كه مرادف «بحر» است دخالت ندهيم. وانگهي نسبت آب و خشكي كره زمين هميشه ثابت نيست، دو هزار سال پيش با امروز بسيار فرق داشته و هزار سال بعد نيز از ميزان درياها كاسته مي شود و

همين عدم دقيق ميزان آب و خشكي باعث اختلاف شده است چنانچه قبلًا گفتيم آقاي دكتر ابوزهراء النجدي مي گويد: واژه «برّ» 12 مرتبه و لفظ «بحر» 40 مرتبه تكرار شده و نسبت اين دو عدد 5/ 64 و 35/ 19 است كه مساوي با كسر خشكي و آب در كره زمين است.» «2»

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 187

خاتمه: جمع بندي و نتيجه گيري

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 189

جمع بندي و نتيجه گيري:

33 سال پيش شيميدان مصري به نام «دكتر رشاد خليفه» كه در آمريكا اقامت داشت، پس از 3 سال كار مداوم و استفاده از كامپيوتر ادعا نمود كه نظم حيرت انگيزي را در قرآن كشف كرده است.

با اعلان اين خبر و پخش آن در رسانه هاي گروهي و جرايد آن روز، اين موضوع به گونه اي غير منتظره در همه جا صدا نمود و موجي از شادي و شعف در ميان مسلمانان برانگيخت.

انتشار اين خبر در ميان روشنفكران كشورهاي اسلامي، نه تنها موجب شعف و شادي بلكه موجب آن شد تا بسياري از آنها خود به ميدان آمده و با آمارگيري از تعداد حروف و كلمات قرآن، پرده هاي ديگري از اسرار و رموز اين كتاب آسماني را بر ملا سازند.

تعداد زيادي از دانشمندان مسلمان نظم رياضي قرآن را دنبال كرده اند و به نتايج قابل توجهي رسيده اند، هر چند كه برخي از محاسبات آنها خطا بوده و يا با اعمال سليقه و ذوق شخصي همراه بوده است. از سخنان طرفين استفاده مي شود كه نظم رياضي

قرآن را به صورت موجبه جزئيه مورد پذيرش موافقان و مخالفان اعجاز عددي واقع شده است اما به صورت موجبه كليه (يعني در همه موارد ادعا شده) مورد قبول نيست.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 190

ما درصدد آنيم تا اثبات كنيم، هر چند نظم رياضي قرآن شگفت انگيز است اما در مورد ادعاي اعجاز عددي اشكالات نقصي وحلي فراواني بر دعاوي آنها وارد است. «1»

اساساً بايد ببينيم قرآن چگونه خود را معرفي كرده است، پيشوايان معصوم ما قرآن را چگونه معرفي كرده اند؟

با دقت در آيات قرآن در مي يابيم كه قرآن خود را حكمت، علم، نور، ذكر و موعظه ... معرفي مي كند. و همه اين عناوين در پرتو توجه به محتواي قرآن و پيروي از رهنمودهاي آن ميسر مي شود.

نكته قابل توجه ديگري اين است كه محور اصلي بحث قائلين به اعجاز عددي قرآن شيوه كتابت الفاظ قرآن است. در اينجا بحث مفصلي است كه آيا الفاظ قرآن مانند معاني آن توقيفي است يا نه؟

همچنين با مراجعه به احاديث به اين مطلب مي رسيم كه در احاديث نيز قرآن، علم، حكمت و نور خوانده شده است و اكيداً توصيه شده است كه آن را چراغ عمل و مشعل حياتمان قرار دهيم. «2»

قائلين به اعجاز عددي قرآن مي گويند بايد همين رسم الخط را حفظ كرد در غير اين صورت تمام محاسبات به هم مي خورد.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 191

بايد اين را هم در نظر داشت كه قرآن در هر زماني به خط مرسوم آن زمان نوشته شده است مانند خط كوفي، كه هيچ يك از اين ادعاها با اين خط موافق نيست.

و اين سؤال نيز مطرح مي شود كه آيا اختلاف نظرهاي املايي كه به نظر مفسران در قرآن وجود دارد را نيز در محاسبات خود به حساب آورده اند.

بنابراين هرچند كه نظم رياضي قرآن شگفت انگيز و قابل توجه است اما چون نظم رياضي قرآن- اعجاز عددي- به صورت موجبه كليه مورد اثبات قرار نگرفته و كثرت مطالب اثبات شده به طوري نيست كه اعجاز را ثابت كند. پس اعجاز علمي قرآن از طريق اعجاز عددي آن فعلًا قابل اثبات نيست.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 193

منابع

1. قرآن كريم

2. ترجمه جمعي قرآن كريم، دكتر محمدعلي رضايي اصفاني، حسين شيرافكن، غلامعلي همايي، نوبت اول 1383، قم، مركز طبع و نشر قرآن جمهوري اسلامي ايران.

3. اعجاز عددي قرآن، محمود احمدي، انتشارات مسعود احمدي، چاپ اول، 1371.

4. پژوهشي در اعجاز علمي قرآن، محمد علي رضايي اصفهاني، ج 1، چاپ اول 1380، انتشارات كتاب مبين.

5. زيباترين سخن، حبيب الله احمدي، انتشارات فاطميا، چاپ اول، 1381.

6. معجزه القرآن في عصر المعلوماتيه، مهندس عبدالدائم الكحيل، المطبعه العلميه، چاپ اول، 2002 م.

7. الاعجاز العددي في سوره الفاتحه، طلحه جوهر، بناء ساركوب، چاپ اول، 1997 م، 1418 ه.

8. معجزه الارقام و الترقيم في القرآن الكريم، عبدالرزاق نوفل،

دارالكتاب العربي، ج اول، 1403 ه.

9. اعجاز الرقم 19 في القرآن الكريم، بسام نهاد جرّار، المؤسسه الاسلاميه، چاپ دوم، 1414 ه، 1994 م.

10. من الاعجاز البلاغي و العددي للقرآن الكريم، الدكتور ابوزهراء النجدي، 1410 ه- 1990 م

11.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 194

الاعجاز العددي للقرآن الكريم، عبدالرزاق نوفل، مطبوعات الشعب، قاهره، چاپ دوم، ج 2، 1411 ه- 1990 م.

12. اسرع الحاسبين، ملامح جديد، الاعجاز العددي في القرآن الكريم، عاطف علي صليبي، دارالشجره للنشر والتوزيع، دمشق، چاپ اول، 2001 م.

13. البيان في اعجاز القرآن، الدكتور صلاح عبدالفتاح الخالدي، دار عماد، عمان، چاپ سوم، 1996 م.

14. اعجاز قرآن در نظر اهل بيت عصمت (عليهم السلام) و بيست نفر از علماي بزرگ اسلام، دكتر سيد رضا مؤدب، قم، چاپ اول، بهار 1379.

15. رسم المصحف و الاعجاز العددي، د. اشرف عبدالرزاق قطنه، منار للنشرو التوزيع، دمشق، چاپ اول، 1420 ه، 1999 م.

16. معجزات في الارقام القرآن، حسين سليم، دارأسامه، اردن، چاپ اول، 1998 م.

17. عجائب العدد و المعدود في القرآن الكريم، جميل ديباجه، دارالمحجه البيضاء، بيروت، چاپ اول، 1419 ه، 1999 م.

18. الاعجاز العلمي في القرآن الكريم، محمد السيد أرناؤوط، مكتبه مدبولي، قاهره.

19. المسوعه العلميه في الاعجاز القرآني، الدكتور سمير الحليم، مكتبه الأحباب، دمشق، چاپ اول، 1421 ه، 2000 م.

20. اعجازات حديثه، علميه و رقميه في القرآن، الدكتور رفيق ابوالسعود، دارالمعرفه، دمشق، چاپ چهارم، 1414 ه، 1994 م.

21. احدي الكبر، نظريه القرآنيه في معجزه احدي الكبر (معجزه العدد 19)، المهندس عدنان الرفاعي، مكتبه الاسد، سوريه، 2001 م.

22. المعجزه القرآنيه، حقايق علميه قاطعه، احمد عمر ابوشرفه، درالكتب الوطنيه، ليبي 2003 م.

23. الرياضيات في القرآن الكريم، خليفه عبدالسميع

خليفه، مكتبه النهضه المصريه، قاهره 1987 م.

24.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 195

اضواء علي اعجاز القرآن الكريم، الشيخ عكرمه سعيد صبري، مركز الاهرام، قاهره، چاپ اول، 1417 ه، 1996 م.

25. العلوم الطبيعيه في القرآن، يوسف مروه، دارو مكتبه الهلال، بيروت، چاپ اول، 1387 ه، 1968 م.

26. اعجاز القرآن و ابعاده الحضاريه في فكره النورسي، الدكتور زياد خليل محمد الدغامين، درالنيل، مالزي، چاپ اول، 1419 ه، 1998 م.

27. الاتقان في علوم القرآن، العلامه جلال الدين عبدالرحمن السيوطي، دارالكتاب العربي، بيروت، چاپ اول، 1424 ه، 2003 م.

28. نگرشي به علوم طبيعي در قرآن، لطيف راشدي، نشر سبحان، تهران، چاپ اول، بهار 77.

29. وكان عرشه علي الماء، أ. د- عادل محمد علي عباس، مركز الدراسات المعرفيه، قاهره، چاپ اول 1420 ه، 1999 م.

30. تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي، دارالكتب الاسلاميه، تهران، چاپ اول، 1374.

31. الاعجاز العلمي في الاسلام القرآن الكريم، محمدكامل عبدالصمد، درالمصريه البنانيه، قاهر، چاپ چهارم، 1417 ه، 1997 م.

32. العلوم في القرآن، محمد جميل الحبّال، مقداد مرعي الجواري، دارالنفاس، بيروت، چاپ اول، 1418 ه 1998 م.

33. الاعجاز العلمي في القرآن الكريم، محمد سامي محمد علي، دار المحبه، دمشق، 1993 م.

34. وجوه من الاعجاز القرآني، مصطفي دباغ، مكتبه المنار، اردن، چاپ دوم، 1405 ه، 1985 م.

35. مجله بينات، كورش جم نشان، دفتر تبليغات اسلامي، قم، بهار 1375.

36.

تفسير موضوعي قرآن ويژه جوانان، ج 4، ص: 196

المنظومات العدديه في القرآن العظيم، مهندس، مصطفي ابويوسف بردن، مهندس احمد عبدالوهاب، مكتبه وهبه، قاهره، چاپ اول، 1418 ه، 1998 م.

37. اعجاز القرآن الكريم، فضل حسن عباس، سناء فضل عباس، دار الفرقان، عمان، 1991.

38. موسوعه الاعداد في القرآن الكريم، مهدي سعيد

رزق كريزم، دار طويق، رياض، چاپ دوم، 1423 ه، 2002 م.

39. مفهوم الاعجاز القرآني حتي القرن السادس الهجري، الدكتور احمد جمال العمري، درالمعارف قاهره.

40. النظريه الاولي، كشف إعجازي جديد في القرآن الكريم، يعرض لأول مره في العالم، مهندس عدنان الرفاعي مكتبه الاسد، دمشق، چاپ دوم، 1996 م.

41. معجزه القرآن الجديده، بنيه الآيات و السوره، عمر النجدي، داربن قتيبه، كويت، 1994 م.

42. الرساله الشافيه في الاعجاز، امام البلاغين عبدالقاهر الجرجاني، دار الفكر العربي، قاهره، چاپ اول، 1419 ه، 1998 م.

43. اسرار معجزه القرآن الكريم، عبدالحليم الخطيب، دار القلم العربي، سوريه، چاپ اول، 1417 ه، 1997 م.

44. الاعجاز العددي في القرآن، الدكتور لبيب بيضون، مؤسسه الاعلمي للمطبوعات، بيروت، الطبعه الاولي 1425 ه 2005 م.

45. اعجاز القرآن الكريم، محمد باقر المنصوري، مؤسسه البلاغ، بيروت، الطبعه الاولي، 1425 ه، 2004 م.

46. درآمدي بر تفسير علمي قرآن، دكتر محمد علي رضايي اصفهاني، انتشارات اسوه، چاپ اول، 1375.

47. لغه الارقام في القرآن، حسين احمد سليم، رشاد برس، بيروت، الطبقه الاولي، 1998

48. معجزه القرن العشرين في كشف سباعيه و ثلاثيه اوامر القرآن الكريم، دار الايمان، بيروت، الطبعه الاولي، 1403 ه، 1983 م.

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109