سال، در سال 1314، در راستاي سياست اسلام زدايي رضاشاه پهلوي، تاريخ رسمي كشور فقط بر ماه هاي شمسي تنظيم گرديد و استفاده از ماه هاي قمري، ممنوع اعلام شد.

بيانيه، با اشاره به بيانيه هاي قبلي، رعايت قوانين مربوط به جنگ خواسته شده و ادامه جنگ محكوم گرديده است. در اين بيانيه، براي نخستين بار، عراق با ذكر نام به عنوان به كار برنده سلاح هاي شيميايي مورد خطاب قرار گرفته و نيز ارتباط كاربرد سلاح هاي شيميايي با كل مساله جنگ، ضعيف تر و كم رنگ تر شده است.

از محضر عرفان و اخلاق بزرگان بهره مند گرديد. از اين دانشمند برجسته كه به عنوان بنيانگذار و پدر علم نوين شيمي ايران ياد مي شود تأليفاتي به جاي مانده كه تئوري هاي شيمي آلي در 2 جلد و عمليات شيمي آلي در 2 جلد و … از آن جمله اند. سرانجام اين دانشمند گرانمايه در ساعات آغازين سال 1377 ش در نود سالگي چشم از جهان فروبست.

روزي است كه پيامبر اكرم(ص) در غدير خم براي ولايت اميرالمومنين(ع) از مردم پيمان گرفت. روزي كه آن حضرت بر خوارج نهروان پيروز شد و روزي است كه قائم ما اهل بيت(ع) ظهور خواهد كرد." (بحار، ج 56، ص 119) سيدبن طاووس كه از دانشمندان بزرگ شيعه است درباره نوروز مي نويسد: "و در چنين روزي مردم بايد همانند روز مبعث و غدير، با دعا و نماز و روزه به سپاسگزاري از افاضه نعمت بزرگ هستي بپردازند و با استعمال بهترين عطرها و پوشيدن تميزترين جامه ها به استقبال آن روند.

آيات و احاديث متناسب:

زير عنوان:

عيد نوروز و آغاز سال هجري شمسي

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: فَنَيرِزُوا إن قَدَرتُم كُلَّ يَومٍ يَعني تَهادَوا و تَواصَلُوا فِي اللَّهِ

ترجمه:

اگر مي توانيد هر روز را نوروز كنيد؛ يعني در راه خدا به يكديگر هديه بدهيد و با يكديگر پيوند داشته باشيد

آدرس:

دعائم الإسلام، ج 2، ص 326.

زير عنوان:

عيد نوروز و آغاز سال هجري شمسي

متن:

امام علي عليه السلام: كُلُّ يَومٍ لا يُعصَي اللَّهُ فيهِ فَهُوَ عِيدٌ

ترجمه:

هر روزي كه در آن خداوند نافرماني نشود، عيد است

آدرس:

نهج البلاغه، حكمت 428.

زير عنوان:

عيد نوروز و آغاز سال هجري شمسي

متن:

امام صادق عليه السلام: نَيروزُنا كُلُّ يَومٍ

ترجمه:

هر روز ما نوروز است

آدرس:

كتاب من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 300.

زير عنوان:

عيد نوروز و آغاز سال هجري شمسي

متن:

امام صادق عليه السلام: يَومُ النَّيروزِ هُوَ اليَومُ الَّذي يَظهَرُ فيهِ قائِمُنا أهلَ البَيتِ

ترجمه:

نوروز، روزي است كه قائم ما اهل بيت در آن ظهور مي كند

آدرس:

بحار الأنوار، ج 52، ص 276.

زير عنوان:

عيد نوروز و آغاز سال هجري شمسي

متن:

امام صادق عليه السلام: إذا كانَ يَومُ النَّيروزِ فَاغْتَسِل وَ البَسْ أنظَفَ ثِيابِكَ

ترجمه:

هرگاه نوروز فرار رسيد، غسل

كن و پاكيزه ترين لباس هايت را بپوش

آدرس:

وسائل الشيعه، ج 5، ص 288.

زير عنوان:

عيد نوروز و آغاز سال هجري شمسي

متن:

امام صادق عليه السلام: ما مِن يَومِ نَيروزٍ إلاّ و نَحنُ نَتَوقَّعُ فِيهِ الفَرَجَ لأِنَّهُ مِن أيّامِنا و أيّامِ شِيعَتِنا

ترجمه:

هيچ نوروزي نيست مگر آن كه ما در آن روز منتظر فرج [ظهور قائم آل محمّدصلي الله عليه وآله] هستيم؛ چرا كه نوروز از روزهاي ما و شيعيان ما است

آدرس:

مستدرك الوسائل، ج 6، ص 352.

-

به سمت حرم رفته، دستور ضرب و شتم روحانيان و آيت اللَّه بافقي را صادر كرد. رضاخان سپس دستور داد كه آيت اللَّه بافقي را به شهر ري تبعيد نمايند. سرانجام چند سال بعد اين عالم مجاهد، پس از اخراج رضاخان از ايران به قم بازگشت. برخي از محققان، واكنش تند آيت اللَّه بافقي را نسبت به حضور زنان بي حجاب در حرم حضرت معصومه(س)، سببِ نزديك به هشت سال تأخير در اعلام رسمي كشف حجاب مي دانند. همچنين، شجاعت آيت اللَّه بافقي در رويارويي با رضاخان، تأثير شاياني در حوزه علميه قم بر جاي نهاد به طوري كه امام خميني(ره) در درس اخلاقي كه در دهه 1320-1310 در قم مي دادند، آيت اللَّه بافقي را نمونه اي ذكر مي كردند كه بايد سرمشق قرار گيرد.

هجوم مأموران رژيم شاه به فيضيه، درگيري هاي مشابهي در مشهد و تبريز روي داد و علاوه بر ضرب و جرح مردم، تعدادي نيز دستگير شدند.

را دارالخلافه ناميد. نزديك بودن به محل ايل قاجار در استرآباد مازندران، موقعيت جغرافيايي شهر به لحاظ قرار گرفتن در مركز ايران و محدود شدن كوه در سه طرف، از جمله دلايل اصلي انتخاب تهران براي پايتختي قاجار بود. آغامحمدخان در طول ساليان فرمانروايي خود، قبل و بعد از تاج گذاري، جنايات متعددي مرتكب شد و انسان هاي بي شماري را به كام مرگ فرستاد. تا اين كه دو سال بعد در يكي از لشكركشي هايش به گرجستان توسط دو تن از خدمتكارانش كشته شد.

شد. شكوه و عظمت حوزه علميه قم از آغاز تا به امروز، هر سال چشمگيرتر از گذشته در عرصه هاي مختلف نمود داشته است و پرتو آثار وجودش، افق هاي جديدي از دورترين نقاط اين عالم را در نورديده است. اين حوزه باشكوه، گذشته از اين كه بزرگ ترين دانشگاه علوم اسلامي است، در رشته هاي فقه، اصول، حقوق، عرفان، فلسفه، اقتصاد، تفسير، كلام و … پاسخگوي نيازهاي اجتماعي، فرهنگي و فكري جامعه نيز بوده و هست. حوزه علميه قم در طول عمر با بركت خود، صدها عالم، فقيه، مفسّر، اصولي و محقق و مؤلف را در خود پرورش داده و همچون چشمه اي روحاني، تشنگان علم و حقيقت را سيراب مي سازد.

دستور زبان فارسي را از آن فراگرفته اند. وي منتخباتي نيز به عنوان فوائدالأدب گرد آورد كه مدتها در دبيرستان ها تدريس مي شد. استاد قريب تأليفات درسي بسياري نيز دارد و چندين متن از متقدمان مانند كليله و دمنه و گلستان و بوستان و غيره را تصحيح و تحشيه كرده است. اين اديب برجسته و استاد تواناي ادب فارسي سرانجام در سوم فروردين 1344 ش در 86 سالگي در تهران درگذشت و به سراي جاويد شتافت.

و ذوق ادبي و تاريخي به نوشته هاي او شيريني خاصي مي داد. همچنين گاهي آثار او با طنز و مطايبه نيز همراه بود. ناظرزاده كرماني كه كتبي همچون آوازهاي جواني، اختر، آفات قرن و ديوان اشعار مذهبي از خود به يادگار گذاشته است در اواخر عمر نابينا شد و سرانجام در سوم فروردين 1355 ش در 62 سالگي در تهران درگذشت و در مقبره ابن بابويه در شهر ري به خاك سپرده شد.

مردان علمي و فقهي آن حوزه گرديد و جمعي از فضلا و فرهيختگان در حلقه درس او حاضر مي شدند. او فردي پرهيزگار، عابد، متين، خوش اخلاق، متواضع، خوش قلب و پاك نفس بود و به مظاهر فريبنده زندگي دلبستگي نداشت. آيت اللَّه مرندي در طول حيات پربار علمي خويش آثار متعدد با ارزشي تاليف كرد كه شرح تبصرة المتعلمين علامه حلي در يازده جلد، هداية المؤمنين، حاشيه بر مكاسب و تقريرات درس شيخ الشريعه اصفهاني از آن جمله اند. اين فقيه جليل در مرند از شأن و اعتبار و احترام فوق العاده اي برخوردار بود و برخي از مردم خطه آذربايجان در مسائل علمي به ايشان مراجعه مي نمودند. آيت اللَّه مرندي سرانجام در اوايل فروردين 1339 ش برابر با 14 جمادي الثاني 1379 ق در 53 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و در قبرستان وادي السلام نجف اشرف به خاك سپرده شد.

ارشاد مردم همت گماشت و منشا كارهاي خير گرديد. از اين دانشور فرهيخته آثاري بر جاي مانده كه الهي نامه، بطون خمسون، فلسفه شهادت و ديوان اشعار از آن جمله اند. آيت اللَّه برقعي سرانجام در اوايل فروردين 1353 ش برابر با بيست و هفتم صفر 1394 ق در 93 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و رخ در نقاب خاك كشيد.

روحانيان با لباس مبدل توانستند جنازه وي را ربوده و به خاك بسپارند.

بود. در اين ميان آمريكا به بهانه اجراي مفاد اين قرارداد، توانسته بود با گسيل نظاميان خود به داخل نيروهاي مسلح ايران،كشورمان را به پايگاه ديدباني در جهت اهداف خود تبديل كند. اما در پي كودتاي نظامي عبدالكريم قاسم در عراق در سال 1337ش، اين كشور از پيمان سنتو خارج شد. پاكستان نيز در اعتراض به عدم حمايت اعضاي سنتو از اين كشور در مقابل هند، اين پيمان را ترك كرد و سرانجام با سرنگوني رژيم شاه و خروج ايران از پيمان سنتو، اين پيمان عملاً از هم پاشيد. قبل از انحلال پيمان سنتو، در سال 1354، در پي سرنگوني رژيم ويتنام جنوبي، پيمان سيتو نيز منحل شده بود.

با اين وصف، حلقه محاصره آمريكا به دور شوروي در آسيا، عملاً در اواخر دهه 1350ش از بين رفت. پس از پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي و خروج جمهوري اسلامي ايران از اين پيمان استعماري، رشته هاي آن از هم گسيخت و به جاي آن، سازمان همكاري هاي اقتصادي "اكو" در راستاي منافع كشورهاي منطقه پا گرفت.

سازي ارتفاعات مهم شاخ شميران، شاخ سورسر، پشت قلعه و نيز چندين روستا. تجهيزات: تانك و نفربر، 20 دستگاه انهدامي، 15 دستگاه اغتنامي؛ خودرو سبك و سنگين، 50 دستگاه انهدامي و تعداد زيادي اغتنامي؛ انهدام دو تيپ، دو گردان تانك و يك گردان توپخانه دشمن، 1500 نفر كشته و زخمي و 400 نفر اسير.

بشر دوستانه بين المللي در طول مخاصمات و پايان دادن به جنگ داشته است.

انقلاب اسلامي ايران، حركتي پرشتاب تر به خود گرفت تا اين كه در 22 بهمن 1357 به پيروزي نهايي رسيد.

اين اولتيماتوم دخالت آميز توسط مجلس شوراي ملي، قواي روسي مستقر در تبريز وارد قزوين شدند. هم چنين يكي از دست نشاندگان دولت روس در مشهد به نام يوسف هراتي به تحريك روس ها، شورشي مصنوعي در مشهد به پا كرد. قواي روس نيز به بهانه ي اين كه جانِ اتباع آن ها در خطر است به شهر مقدس مشهد وارد شدند و سپس براي تهديد دولت ايران و نيز بي احترامي به عقايد و احساسات مذهبي مردم، حرم مطهر امام رضا(ع) را در روز نهم فروردين 1291ش (نهم ربيع الثاني 1330ق برابر با 29 مارس 1912م) به توپ بستند و جنايتي ديگر آفريدند. در اثر شليك توپخانه، به سَردَرها و گلدسته هاي حرم رضوي، خسارات فراواني وارد آمد. هم چنين خزانه حضرتي را به بانك روس منتقل كرده و اشياي قيمتي حرم را به غارت بُردند. پس از آن، مقداري از اموال را برگردانده ولي متولي حرم را با تهديد به مرگ وادار كردند كه تصديق كند كه تمام خزانه را تحويل گرفته است. علاوه بر اين، عده ي بسياري از مردم مشهد در اين تهاجم وحشيانه كشته و مجروح شدند.

و هم حجره خود، علامه سيد محمد حسين طباطبايي در رشته سلوك و عرفان از حضور عرفاي نامي عصر، همچون حضرات آيات سيد حسين كوه كمره اي، سيد صدرا بادكوبه اي و به ويژه ميرزا علي قاضي تبريزي طباطبايي، شهد شيرين عرفان و سلوك را چشيد و به مرحله والايي از سير و سلوك الهي نائل شد. ايشان به احاديث، تفاسير و مسائل فقهي و عرفاني احاطه و تسلط كامل داشت و بيش از پنجاه سال در شهرستان مرند اقامت ورزيد. در اين ساليان، سيل مشتاقان و علاقه مندان و سالكان راه، براي كسب فيض و حل مشكلات روحي به مرند مي رفتند و از محضر پرفيض او مستفيض مي شدند. اين عالم رباني از جمله افراد نادري است كه علامه طباطبايي آنان را به عنوان ستارگان درخشان آسمان عرفان نام برده است. آيت اللَّه مرندي سرانجام پس از نزديك به يكصد سال زندگي پر بركت در فروردين 1373 ش برابر با 1414 ق به لقاء اللَّه پيوست و به ديدار دوست شتافت.

ايران بازگشت و در زادگاهش و سپس در بخش سرايان، به خدمات ديني، علمي و اجتماعي خود ادامه داد. برخي از آثار ايشان عبارتند از: تاريخ ايران، ادبيات پارسي و تقريرات درس اصول آيت اللَّه شاهرودي. آيت اللَّه خالصي سرانجام پس از چند سال كسالت و ضعف عمومي، در نهم فروردين 1378 ش برابر با يازدهم ذي حجه 1419 ق پس از شصت سال خدمت در راه دين، در 89 سالگي دارفاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شكوه، در قبرستان عمومي سرايان در استان خراسان به خاك سپرده شد.

شعرا و دانشمندان اديان مختلف مي باشد. محمدتقي خان لسان الملك سپهر سرانجام در دهم فروردين 1259ش برابر با هفدهم ربيع الثاني 1297 ق در 87 سالگي درگذشت و در نجف اشرف به خاك سپرده شد.

حوزه علميه قم، در سال 1324 ش راهي آن حوزه مبارك گرديد و زعامت آن را به عهده گرفت. حضور ايشان بر مسند زعامت حوزه علميه مانع اجراي نقشه هاي خائنانه رژيم پهلوي بود و شاه تا زمان حيات معظم له از اجراي برنامه هاي ضد ديني خود به صورت آشكار اجتناب مي كرد. آيت اللَّه بروجردي سال هاي متمادي بر مسند تدريس تكيه زد و شاگردان فراواني را تربيت كرد كه حضرات آيات: شهيد مرتضي مطهري، سيد محمد حسيني بهشتي، جعفر سبحاني، علي پناه اشتهاردي، حسين نوري همداني، ناصر مكارم شيرازي، مجتبي محمدي عراقي، سيد مصطفي صفايي خوانساري و ده ها عالم فاضل از آن جمله اند. همچنين آثار متعددي از اين فقيه فرزانه به يادگار مانده اند كه برخي از آنها بدين قرارند: جامع احاديث شيعه، طبقات رجال و حاشيه بركفايه. سرانجام اين عالم رباني و مرجع عظيم در دهم فروردين سال 1340 ش برابر با 13 شوال 1380 ق در 86 سالگي درگذشت و پس از تشييعي باشكوه، در كنار مسجد اعظم قم كه از آثار ماندگار ايشان است به خاك سپرده شد.

آمريكا نيست. او اعتراف كرد كه در رأس يك نظام سياسي قرار داشته و دست به كارهايي زده كه بايد محكوم شوند. اين اعترافات درحالي صورت گرفت كه شيطان بزرگ در روزهاي بعد با حمله نظامي به ايران، قصد آزادسازي گروگان ها را داشت. اما با عنايات الهي، در دام جهنم طبس گرفتار آمدند و شكست سنگين ديگري براي آنان رقم خورد.

ساختند. در نهايت در روز دوازدهم فروردين 1358، ساختار جديد سياسي اجتماعي ايران بر مبناي آراي اكثريت مردم تثبيت شد و نظام جمهوري اسلامي رسماً به تاييد ملت مسلمان ايران رسيد. بدين ترتيب مبارزات مستمر و پيگير امت مسلمان ايران، در بر پايي حكومت اسلامي و سرنگوني رژيم 2500 ساله پادشاهي به ثمر نشست و عصر نويني در تاريخ ايران و اسلام آغاز شد.

اما مسؤوليت استفاده از آن را به هيچ يك از طرفين نسبت نداد. صدور بيانيه به جاي قطعنامه، بنابر تحليل منابع ديپلماتيك، به دليل اجتناب از مباحث شديد و اشاره به هر يك از دو طرف جنگ بوده است. در هرصورت، اين نخستين اقدام سازمان ملل بود كه گر چه به سود ايران نبود ولي به زيان ايران نيز تنظيم نشده بود.

حسن مدرس و همفكرانش خنثي شد و مخالفت هاي فراواني عليه جمهوري ابراز گرديد. با گسترده تر شدن اين اعتراضات، رضاخان كه فهميد اينگونه نمي تواند زمام امور كشور را به دست گيرد، صبح روز سوم فروردين با حالتي قهرآميز به سعدآباد رفت و پس از دو روز توقف ناگهاني، براي ديدار با علما و بزرگان به قم شتافت. هنگامي كه وي به دلايل مخالفت علماي قم آگاه شد، از تصميم قدرت طلبانه خويش منصرف گرديد و قول داد كه از اعلان جمهوري جلوگيري كند. وي پس از مراجعت به تهران، در دوازدهم فروردين 1303 ش، با انتشار اعلاميه اي، پي گيري نظام جمهوري را متوقف ساخت. او هرچند از اعلام نظام ساختگي جمهوري اش دست برداشت، اما جاه طلبي خود را رها نكرد تا اينكه موفق به خلع قاجار و به دست گرفتن قدرت در ايران شد.

كاپيتولاسيون موضع گيري نمود.

اين فقيه جليل، سرانجام در دوازدهم فروردين 1357 ش در 87 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و پس از تشييع باشكوهي، در قبرستان شيخان قم به خاك سپرده شد. مراسم تشييع وي به صحنه مبارزه عليه رژيم تبديل شد و باعث گشودن دوباره مدرسه فيضيه كه سالياني تعطيل بود، گرديد.

روز بزرگ را عيد بگيرند و زنده نگهدارند. روزي كه پايه هاي 2500 ساله حكومت طاغوتي در ايران فرو ريخت و سلطه شيطاني براي هميشه رخت بربَست و حكومت ديني مبتني بر خواست و اراده مردم جانشين آن گرديد.

اين مهم اقدام نموده و نيروهاي شهرباني، ژاندارمري، كميته انقلاب اسلامي، پليس قضايي و حراست وزارتخانه ها را با هم ادغام كرده، نيروي واحدي تشكيل دهد. شش ماه پس از آن، اين امر آغاز شد وسرانجام نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران در دوازدهم فروردين 1370 با تأييد مقام معظم رهبري، شكل رسمي و قانوني گرفت. قانون نيروي انتظامي، اهداف اين نيرو را كه به اختصار "ناجا" ناميده مي شود، استقرار نظم و امنيت، تأمين آسايش عمومي و فردي، نگهباني و پاسداري از دستاوردهاي انقلاب اسلامي در چارچوب قانون مصوّب در قلمرو كشور جمهوري اسلامي ايران تعيين نموده است.

است و حاضر به اجراي دستورات نيست. قوام السلطنه به رؤساي ايلات متوسل شد و درخواست كمك نمود تا كلنل را دستگير نمايند. قوايي از طرف ايلات جمع آوري و به سمت مشهد حركت داده شد. كلنل براي دفع خطر، به استقبال آنها رفت و در نزديكي قوچان جنگ سختي بين طرفين درگرفت. پس از چندي زد و خورد و وارد آمدن تلفات سنگين به دو طرف، مهمّات قواي كلنل تمام شد و خود در دهم مهر 1300ش به قتل رسيد. هنگام شهادت، بيش از سي سال از عمرش نگذشته بود. خبر قتل او در مشهد با هيجان مردم و عزاي عمومي توأم بود و از جنازه وي با احساسات و نطق هاي پرشور مشايعت كردند.

گرديد. اين اهانت به مقدسات اسلامي كه در معيت و همراهي نيروهاي آمريكايي صورت مي گرفت، موجي از اعتراضات عليه رژيم بعث عراق را به وجود آورد و اين رژيم را بيش از پيش، منفور جهانيان نمود. ابعاد جنايات اين رژيم، بعد از سقوط در سال 1382، بر جهانيان آشكارتر گرديد و مردم جهان به عمق جنايات عمال رژيم آگاه تر شدند.

الماءِ الغَزيرِ العَذبِ و الأرضِ الخَوّارَةِ

ترجمه:

زندگي با سه چيز خوش مي شود: هواي پاك، آب فراوان گوارا و زمين نرم و سست [آماده زراعت]

آدرس:

تحف العقول، ص 320.

زير عنوان:

روز طبيعت

متن:

امام صادق عليه السلام: النَّشوَةُ في عَشَرَةِ أشياءَ: المَشي و الرُّكُوبِ و الاِرتمِاسِ فِي الماءِ و النَّظَرِ إلَي الخُضرَةِ

ترجمه:

شادابي در ده چيز است: پياده روي، [اسب] سواري، آب تني (شنا) و نگاه كردن به سبزه …

آدرس:

الخصال، ص 443.

زير عنوان:

روز طبيعت

متن:

امام كاظم عليه السلام: ثَلاثَةٌ يَجلينَ البَصَرَ: النَّظَرُ إلَي الخُضرَةِ و النَّظرُ إلَي الماءِ الجاري و النَّظَرُ إلَي الوَجهِ الحَسَنِ

ترجمه:

سه چيز ديده را روشني مي بخشد: نگاه به سبزه، نگاه به آب جاري و نگاه به صورت زيبا

آدرس:

الخصال، ص 92.

امامزاده عبداللَّه تهران به خاك سپرده شد. نظام السلطنه از رجال مؤثر ايران بود و پس از مرگش املاك زيادي شامل قسمت اعظم زمين هاي غرب تهران، از او به ارث رسيد.

نقشه در بخش خصوصي كشور، نخستين توليدكننده كره جغرافيايي به زبان فارسي، مؤلف ده ها اطلس جغرافيايي، آخرين بازمانده نسل نقشه كشانِ صاحب سبك جهان و باني مؤسسه جغرافيايي و نقشه كشي سحاب، در چهاردهم فروردين 1379 ش در 79 سالگي درگذشت.

-

مردم را به نوع دوستي و پاك قلبي فرامي خواند. شعر پروين از لحاظ فكر و معني بسيار پخته و متين است. وي از جمله كساني است كه سروده اي براي ثبت بر روي سنگ قبر خود انشاء كرده است. سرانجام پروين در 35 سالگي بدرود حيات گفت و مقبره پروين در كنار پدر در يكي از حجره هاي صحن مطهر حضرت معصومه(س) در قم به خاك سپرده شد.

در نيمه فروردين 1377ش در 94 سالگي دار فاني را وداع گفت و در قطعه فرهيختگان بهشت زهرا آرميد.

را به سوگ نشاند.

راه يافت و از عالماني همچون سيدصدرالدين صدر و محمدعلي شاه آبادي، اجازه اجتهاد و از شيخ محمدحسين آل كاشف الغطاء و شيخ آقابزرگ تهراني اجازه روايت گرفت. مدرس خياباني در اواخر عمر به مدت دوازده سال در مدرسه سپهسالار تهران به بحث و تأليف و تحقيق پرداخت و آثاري بسيار ارزنده به وجود آورد. مهم ترين اثر اين محقق فرزانه، كتاب ريحانة الادب در 8 جلد است كه به شرح حال بيش از پنج هزار تن از علما و فضلا مي پردازد. همچنين قاموس المعارف و نيز فرهنگ نوبهار حاوي 19 هزار لغت و واژه فارسي و همچنين فرهنگ بهارستان شامل 55 هزار لغت مفرد و مركب، از ديگر آثار اوست. آيت اللَّه مدرس خياباني تبريزي سرانجام در شانزدهم فروردين سال 1333ش برابر با اول رجب 1373 ق در 76 سالگي درگذشت و در تبريز به خاك سپرده شد.

صدارت، به اصرار شاه و بر اساس توافق آمريكا، از رياست دولت كناره گرفت و همان روز به عنوان رياست نمايندگي دائم ايران در دفتر اروپايي سازمان ملل در ژنو منصوب گرديد و تا هنگام مرگ در سال 1348، عهده دار اين سمت بود.

ساواك به حكم دادگاه انقلاب تيرباران شدند.

را خاموش كردند. شيخ محمد خياباني در نهضت خويش بر ارشاد افكار عمومي و ارتقاي ميزان آگاهي آنان به منظور نيل به اهداف خويش تأكيد داشت، به همين دليل، در صدد تجهيز قواي مسلح خويش براي دفاع از نهضت برنيامد.

وي همچنين در جريان جنگ جهاني اول، در برابر فشار روس ها مقاومت نمود و در عين حال از نفوذ كمونيسم نيز جلوگيري مي كرد. عاقبت با ورود مخبرالسلطنه، والي جديد تبريز و شكست محاصره اين مبارز انقلابي، در 21 شهريور 1299 ش برابر با 29 ذيحجه 1338 ق توسط نيروهاي دولتي بازداشت شد و به شهادت رسيد.

تلاشي گسترده توانسته اند ميزان مرگ و ميرِ مادران را به علت عوارض حاملگي و زايمان، از 140 درصد هزار تولد زنده در سال 1363 به 54 مورد در صدهزار تولد زنده در سال 1370 تقليل دهند و اين به معناي جلوگيري از مرگ 1720 مادر در سال است. اين آمار در سال هاي بعد نيز پيشرفت قابل ملاحظه اي داشته است. از اين رو و در راستاي تكريم و بزرگداشت بهورزان زحمتكش، روز هفدهم فروردين هر سال، با عنوان روز بهورز، نامگذاري شده است.

است. ولي حضرت امام پس از آن كه در هجدهم فروردين وارد قم شدند، در اولين ديدار خود عنوان كردند: اگر خميني را دار بزنيد با [رژيم شاه] تفاهم نخواهد كرد.

اصفهان به خاك سپرده شد.

1366 ش با رمز مقدس يا صاحب الزمان(عج) به منظور پاسخگويي به شرارت هاي عراق در حمله به تأسيسات و منابع اقتصادي كشور و برهم زدن امنيت خليج فارس، انهدام ماشين جنگي حزب بعث و تحكيم مواضع به دست آمده در عمليات كربلاي 5، توسط نيروهاي سپاه پاسداران در شرق بصره آغاز شد. رزمندگان اسلام در اين عمليات، با عبور از موانع ايذايي مختلف از قبيل ميدان هاي مين، سيم هاي خاردار و با استفاده از اصل غافلگيري و تاكتيك هاي رزمي، خطوط دفاعي دشمن را درهم كوبيدند و تلفات و خسارات متعددي بر دشمن بعثي وارد آوردند. اين عمليات پس از انهدام يگان هاي دشمن، به اسارت درآمدن 200 نفر، كشته و زخمي شدن 5000 نفر از افراد دشمن و انهدام ده ها دستگاه تانك و نفربر و به دست آمدن غنائم ديگر، به پايان رسيد.

شده را تشخيص دهد. با اين حال همانند گذشته بي اعتنا از كنار اين حادثه و حوادث بعد از آن گذشتند؛ تا اين كه ابعاد گسترده و پيچيده تر عواقب شوم كاربرد سلاح هاي شيميايي، دامنگير مردم مسلمان و بي گناه حلبچه، روستاهاي اطراف آن و مردم كردستان عراق شد.

ق پس از طي يك دوره بيماري در 73 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و پس از اقامه نماز توسط آيت اللَّه بهجت، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

ايشان و نيز خواهر ارجمندش، سيده بنت الهُدي صدر، آنان را به طرزي فجيع به شهادت رساندند. شهادت اين مرد بزرگ و خواهر مكرمه اش پس از شكنجه هاي فراوان در زندان هاي رژيم بعثي عراق در روز 19 فروردين 1359 شمسي مصادف با 24 جمادي الاولي سال 1400 قمري در 47 سالگي واقع شد.

بدن خونين و شكنجه ديده اين شهيدان به طور مخفيانه تحويل يكي از افراد خانواده صدر گرديد و اجساد مطهرشان بدون حضور ديگران به خاك سپرده شد.

متشنّج بود به گونه اي كه سخنراني مهمانان اين همايش، با شعارهايي عليه جمهوري اسلامي ايران و مجموعه اي از شعارهاي كمونيستي قطع مي شد. پخش تلويزيوني بخش هايي از اين كنفرانس كه در آن، سخنانِ سخنرانان ايراني و صحنه هاي مغاير با شئون اسلامي و انساني را به نمايش مي گذاشت، همگان را در جريان آنچه كه رخ داده بود، قرار داد. هر چند اين نشست در روزهاي بعد، با منعِ ورود گروه هاي افراطي چپ با آرامش برگزار شد، اما حضور افرادي از جمهوري اسلامي و بيان اتهامات كذب و افشاي اين خبر، خشم ملت مسلمان ايران را برانگيخت و در راهپيمايي هاي متعددي كه در كشور برگزار شد، اجلاس برلين به شدت محكوم گرديد.

-

مرجعيت شيعه را در طول قرن ها برعهده داشته اند. وي پس از آن كه در كودكي پدر و مادر را از دست داد به همراه دايي خود به تبريز رفت و پس از فراگيري مقدمات علوم اسلامي، در 21 سالگي راهي قم گرديد. در قم از محضر آيت اللَّه شيخ عبدالكريم حائري يزدي و محمدتقي خوانساري بهره برد و سپس براي ادامه تحصيل رهسپار نجف اشرف شد. آيت اللَّه مرعشي در نجف به درس حضرات آيات سيد ابوالحسن اصفهاني، ميرزاي نائيني و سيد حسين بادكوبه اي حاضر شد و علاوه بر اخذ اجازات متعدد اجتهاد و روايت، به تدريس پرداخت. اين فقيه وارسته در سال 1320 ش در ايران اقامت گزيد و در تبريز به تدريس خارج فقه، تأليف و تصنيف، امامت جماعت و ارشاد مردم اشتغال ورزيد. رجال الحديث، حاشيه عُروة الوُثقي و روضَةُ العارفين، از جمله آثار ايشان مي باشند. سرانجام اين عالم جليل پس از عمري تلاش و كوشش در راه بزرگداشت شعائر ديني، در 20 فروردين 1375 ش برابر با 19 ذي قعده 1416 ق در 89 سالگي بدرود حيات گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاك سپرده شد.

هنري سازمان تبليغات اسلامي به مقام معظم رهبري، روز هنر انقلاب اسلامي نامگذاري شد.

آيات و احاديث متناسب:

زير عنوان:

خوش نويسي

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: عَلَيكُم بِحُسنِ الخَطِّ فَإنَّهُ مِن مَفاتِيحِ الرِّزقِ

ترجمه:

بر شما باد به زيبايي خط كه از كليدهاي روزي است

آدرس:

الرواشح السماويّه، ص 202.

زير عنوان:

خوش نويسي

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: الخَطُّ الحَسَنُ يَزيدُ الحَقَّ وَضَحاً

ترجمه:

خط زيبا حق را بيشتر آشكار مي كند

آدرس:

كنزالعمّال، ح 29304.

زير عنوان:

خوش نويسي

متن:

امام علي عليه السلام: الخَطُّ لِسانُ اليَدِ

ترجمه:

خط، زبانِ دست است

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 706.

زير عنوان:

خوش نويسي

متن:

امام علي عليه السلام: اِفتَح بَريَةَ قَلمِكَ وَ اسْمِك شَحمَتَهُ و أَيمِنْ قِطَّتَكَ يَجُدْ خَطُّكَ

ترجمه:

تراشه قلمت را بشكاف و پره آن را ستبر كن و آن را به جانب راست بُرِش بزن تا خطّت زيبا شود

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 2465.

زير عنوان:

خوش نويسي

متن:

امام علي عليه السلام: أَلِقْ دَواتَكَ و أطِلْ جِلفَةَ قَلَمِكَ و فَرِّج بَينَ السُّطورِ و قَرمِطْ بَينَ الحُروفِ فَإنَّ ذلِكَ أجدَرُ بِصَباحَةِ الخَطِّ

ترجمه:

دوات خود را ليقه بگذار و نوك قلمت را دراز بتراش و ميان خطها فاصله بگذار و حرف ها را نزديك هم بنويس؛ اين كار باعث زيبايي خط مي شود

آدرس:

ميزان الحكمه، ح 4729.

زير عنوان:

سخنوري

متن:

امام علي عليه السلام: أحسَنُ الكَلامِ ما زانَهُ حُسنُ النِّظامِ و فَهِمَهُ الخاصُّ وَ العامُّ

ترجمه:

بهترين گفتار آن است كه ترتيب نيك، بدان آراستگي ببخشد و خاص و عام آن را بفهمند

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 3304.

زير عنوان:

سخنوري

متن:

امام علي عليه السلام: اِحذَر كَلامَ مَن لايَفهَمُ عَنكَ؛ فَإنَّهُ يُضجِرُكَ

ترجمه:

از سخن گفتن با كسي كه گفتارت را نمي فهمد بپرهيز، كه تو را به ستوه مي آورَد

آدرس:

شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 20، ص 282.

زير عنوان:

سخنوري

متن:

امام علي عليه السلام: لاتَتَكَلَّمَنَّ إذا لَم تَجِد لِلكَلامِ مَوقِعاً

ترجمه:

وقتي

براي گفتار، زمان مناسبي نمي بيني سخن مگو

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 10274

زير عنوان:

سخنوري

متن:

امام علي عليه السلام: خَيرُ الكَلامِ ما لا يُمِلُّ و لايَقِلُّ

ترجمه:

بهترين گفتار آن است كه نه ملال آور باشد و نه نارسا

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 4969.

زير عنوان:

سخنوري

متن:

امام علي عليه السلام: جَودَةُ الكَلامِ فِي الاِختصارِ

ترجمه:

نيكويي گفتار در كوتاه بودن آن است

آدرس:

المواعظ العدديّه، ص 55.

زير عنوان:

سخنوري

متن:

امام علي عليه السلام: آفَةُ الكَلامِ الإطالَةَ

ترجمه:

آفت سخن، طولاني كردن آن است

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 3966.

زير عنوان:

سخنوري

متن:

امام صادق عليه السلام: إنَّما سُمِّيَ البَليغُ؛ لأِنَّهُ يُبلِغُ حاجَتَهُ بِأهوَنِ سَعيِهِ

ترجمه:

بليغ از آن جهت بليغ ناميده شد كه خواسته خود را با كم ترين تلاش به مخاطب مي رساند

آدرس:

تحف العقول، ص 359.

زير عنوان:

شعر

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ مِنَ الشِّعرِ لَحِكمَةً

ترجمه:

برخي از شعرها حكمت است

آدرس:

كتاب من لايحضره الفقيه، ج 4، ص 379.

زير عنوان:

شعر

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ مِنَ الشِّعرِ لَحِكَماً و إنَّ مِنَ البَيانِ لَسِحراً

ترجمه:

همانا پاره اي از شعرها حكمت، و برخي از بيان ها سحرآميز است

آدرس:

الأمالي، صدوق، ص 495.

زير عنوان:

شعر

متن:

قِيلَ يا رَسولَ اللَّهِ صلي الله عليه وآله ماذا تَقولُ فِي الشُّعَراءِ؟ قالَ: إنَّ المُؤمنَ مُجاهِدٌ بِسَيفِهِ و لِسانِهِ

ترجمه:

از پيامبر خداصلي الله عليه وآله سؤال شد: "درباره شاعران چه مي فرماييد؟" حضرت فرمودند: "مؤمن با شمشير و زبانش جهاد مي كند."

آدرس:

تفسير نورالثقلين، ج 4، ص 70.

زير عنوان:

شعر

متن:

امام علي عليه السلام: خَيرُ الشِّعرِ ما كانَ مَثَلاً

ترجمه:

بهترين شعر، آن است كه مَثَل شود

آدرس:

شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 20، ص 336.

زير عنوان:

شعر

متن:

امام صادق عليه السلام: مَن قالَ فِينا بَيتَ شِعرٍ بَنَي اللَّهُ تَعالي لَهُ بَيتاً فِي الجَنَّةِ

ترجمه:

هر كس درباره ما يك بيت شعر بگويد، خداي بزرگ براي او در بهشت خانه اي مي سازد

آدرس:

عيون أخبار

الرضاعليه السلام، ج 2، ص 15.

زير عنوان:

صداي خوش

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: حَسِّنُوا القُرآنَ بِأصواتِكُم فَإنَّ الصَّوتَ الحَسَنَ يَزيدُ القُرآنَ حُسناً

ترجمه:

قرآن را با صداي خوش بخوانيد كه صداي زيبا، بر زيبايي قرآن مي افزايد

آدرس:

عيون أخبار الرّضاعليه السلام، ج 1، ص 74.

زير عنوان:

صداي خوش

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ حُسنَ الصَّوتِ زينَةٌ لِلقرآنِ

ترجمه:

صداي خوش، زيور قرآن است

آدرس:

ميزان الحكمه، ح 16507.

زير عنوان:

صداي خوش

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: نِعمَتِ النَّغمَةُ الصَّوتُ الحَسَنُ لِلمَرءِ المُسلِمِ

ترجمه:

چه نيك نغمه اي است آواز خوش براي مسلمان

آدرس:

جامع الأحاديث، ص 124.

زير عنوان:

صداي خوش

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ مِن أجمَلِ الجَمالِ … نَغمَةُ الصَّوتِ الحَسَنِ

ترجمه:

از زيباترين زيبايي ها نغمه آواز خوش است

آدرس:

الكافي، ج 2، ص 615.

زير عنوان:

صداي خوش

متن:

امام صادق عليه السلام: ما بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً إلاّ حَسَنَ الصَّوتِ

ترجمه:

خداوند هيچ پيامبر را مبعوث نكرد مگر اين كه خوش آواز بود

آدرس:

الكافي، ج 2، ص 616.

زير عنوان:

صداي خوش

متن:

امام صادق صلي الله عليه وآله: كانَ عَليُّ بنُ الحُسَينِ عليهما السلام أحسَنَ النّاسِ صَوتاً بِالقُرآنِ … و كانَ أبوجَعفَرٍعليه السلام أحَسَنَ النّاسِ صَوتاً

ترجمه:

علي بن حسين عليهما السلام خوش صداترينِ مردم در قرائت قرآن بود و امام باقرعليه السلام نيز خوش صداترينِ مردم بود

آدرس:

ميزان الحكمه، ح 16513.

جان دنبال كند. پس در زمره طالبان علم درآمد و با وجود سختي هاي زندگي، مقدمات دانش هاي گوناگون ديني آن زمان مانند: زبان و ادبيات عرب، منطق، كلام، تفسير، حديث و فلسفه را فرا گرفت و به ويژه در حكمت الهي و طبيعي به مقامي در خور توجه رسيد. ايشان در اين ميان با شاعران بزرگ اصفهان هم دوستي داشت و به محافل ادبي رفت و آمد مي كرد، چندان كه ذوق شاعري در او پديد آمد و با پژوهش و كار علمي و هنري بسياري كه در اين زمينه كرد و تمرين هايي كه بدان دست يازيد، سخنوري چيره دست و توانا گرديد و "جلوه" تخلص نمود. ميرزا ابوالحسن جلوه پس از سالياني توقف در اصفهان و كسب مدارج والاي علمي، در 35 سالگي به تهران عزيمت كرد و در مدرسه دارالشفاي تهران اقامت گزيد. وي به مدت، چهل سال در اين مدرسه به تدريس و تحقيق و تأليف روزگار گذراند و معيشت خود را از املاك اجدادي تأمين مي كرد. مجلس درس او ميعادگاه دانش پژوهان و بزرگان و دانشمنداني بود كه از هر كران براي بهره گيري از درياي دانش او بدانجا مي شتافتند.

ناصرالدين شاه قاجار چندين بار به ديدار او رفت و در حجره محقر او نشست و درباره مسائل گوناگون علمي و فلسفي به گفتگو با او پرداخت و مشكلات خود را در ميان نهاد و پاسخ شايان شنيد. پادشاه او را بسي گرامي مي داشت اما ميرزاي جلوه هيچ بهره مادي از نزديكي به دربار و شاه برنگرفت و خواستار هيچ نعمتي غير از خداي منعم فياض نگشت.

ميرزاي جلوه از بزرگترين دانشمندان فلسفه و حكمت به شمار مي آمد. وي آثار متعددي همچون حواشي بر اسفار ملاصدرا و شفاي ابن سينا دارد و همچنين رساله هايي در وجود و اقسام آن، تركيب و احكام آن و نيز بيان استجابت دعا و ديوان اشعار نغز و زيبايي از ايشان به جاي مانده است. اين حكيم بزرگ در طول بيش از ده ها سال تدريس، شخصيت هاي فرهيخته اي همچون: ميرزا طاهر تنكابني، سيدحسين بادكوبه اي، ميرزا حسن كرمانشاهي، ميرزا مهدي آشتياني، شيخ عبدالنبي نوري، ميرزا علي اكبر حكيم يزدي، ميرزا محمدعلي شاه آبادي، آخوند ملامحمد كاشاني و جهانگيرخان قشقايي و … تربيت نمود. ميرزا ابوالحسن جلوه سرانجام در 21 فروردين 1276ش برابر با 6 ذي قعده 1314ق در 74 سالگي بدرود حيات گفت و در جوار مقبره ابن بابويه در شهر ري به خاك سپرده شد.

با واكنش تند آن بزرگوار مواجه شد. از اين رو حضرت امام سه روز پس از آزادي، در بيست و يكم فروردين 1343، طي نطقي، طوفاني از خشم و نفرت عليه رژيم ستمشاهي به پا كردند و رژيم را وادار ساختند كه دست به عقب نشيني فضاحت باري بزند. ايشان در اين نطق فرمودند: "در اين روزنامه، تحت عنوان اتحاد مقدس در سرمقاله نوشته بودند كه با روحانيت تفاهم شده و روحانيان با انقلاب سفيد شاه و ملت موافق هستند. كدام انقلاب؟ كدام ملت؟]آيا[اين انقلاب مربوط به روحانيت و مردم است؟! آقايان كه در دانشگاه هستيد، برسانيد به همه كه روحانيت با اين انقلاب موافق نيست. خميني را اگر دار بزنند تفاهم نخواهد كرد." اين سخنراني باعث شد كه رژيم با دست پاچگي نماينده اي به محضر امام بفرستد و رسماً عذرخواهي كند. در گام بعدي، رژيم، امام را از دخالت در سياست برحذر داشت و سياست را حيله و دروغ معرفي كرد.

ولي امام ضمن رسوا كردن چهره طاغوت، لزوم دخالت روحانيت در سياست را يادآور شده و سياست را از ديانت جدا ندانستند.

چند نفر سرباز در كاخ مرمر نزاع در گرفت كه به تيراندازي و كشته و مجروح شدن چند سرباز منجر گرديد. علي رغم سركوب انقلاب مردم در 15 خرداد 42 و تبعيد رهبر اين نهضت، اين ترور نشان داد كه مخالفان شاه حتي در كاخ وي نيز رسوخ كرده اند و حركت انقلابي همچنان ادامه دارد.

در قبال اين گونه اقدامات غيرانساني رژيم عراق سكوت كردند، بلكه برخي از دولت هاي غربي نيز براي تهيه سلاح هاي شيميايي، به رژيم خونخوار عراق كمك هاي قابل توجهي نمودند. در اواخر سال 1381، كشورهاي غربي كه خود تأمين كننده مواد تشكيل دهنده سلاح هاي شيميايي رژيم بعثي بودند، به بهانه توليد سلاح هاي كشتار جمعي توسط عراق، به اين كشور حمله كرده و در فروردين 1382 حكومت آن را ساقط كردند.

ارتش در همانجا مشغول فعاليت گرديد. ايشان در 9 مهر 1360 به پيشنهاد شوراي عالي دفاع و با حكم حضرت امام خميني(ره)، به فرماندهي نيروي زميني ارتش منصوب شد كه در سلسله عمليات پيروزمند ثامن الائمه، طريق القدس، فتح المبين، بيت المقدس، رمضان، مسلم بن عقيل، مطلع الفجر، محرم، والفجر 3 2 1، خيبر و بدر فرماندهي نيروهاي ارتش را بر عهده داشت. شهيد صياد شيرازي نقش حساسي در آزادسازي خرمشهر ايفا نمود و حضور او در هشت سال دفاع مقدس، پيروزي هاي متعددي را براي كشور اسلامي به همراه داشت.

وي در تيرماه 1365 به فرمان امام به عضويت شوراي عالي دفاع منصوب شد و در ارديبهشت 1366، به درجه سرتيپي ارتقاء يافت. امير شجاع اسلام، در سال 1368 به سمت معاونت بازرسي ستاد ارتش، در شهريور 1372 به سمت جانشين رييس ستاد كل ارتش و در فروردين 1378، از طرف مقام معظم رهبري به درجه سرلشكري نائل آمد كه اين درجه با افتخار شهادت به سپهبدي ارتقاء يافت. سرانجام امير سپهبد صياد شيرازي، جانشين ستاد كل نيروهاي مسلح در بامداد بيست و يكم فروردين 1378 به دست عوامل گروهك منافقين در تهران به شهادت رسيد و در تشييعي باشكوه، با حضور رهبر معظم انقلاب اسلامي و انبوه مردم در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

نصب تأسيسات ايستگاه هاي پمپاژ در نقاطي به ارتفاع 1510 متر است كه در نوع خود بي نظير مي باشد. ميزان برداشت آب از اين خط در ابتدا نه ميليون متر مكعب است كه تا سه برابر قابل افزايش مي باشد.

شبكه كودتا، در فرصت مناسب، اعضاي اصلي و مؤثر اين عمليات را دستگير كردند. طراحان اين كودتا در نظر داشتند ابتدا مسؤولان طراز اول نظام را از ميان برداشته و سپس رياكارانه به عنوان خونخواهي آنان، با كمك نيروهاي بيگانه، ساير ارگان ها و نهادهاي انقلابي را مورد تصفيه خونين قرار داده و حكومت جمهوري اسلامي را تصاحب كنند.

ادعاهاي بي اساس دادگاه آلماني، سفيران خود را از كشورهاي عضو اين اتحاديه فرا خواند. ادعايي كه در دادگاه محلي برلن موسوم به ميكونوس عليه ايران طرح شد، در واقع بخشي از تهاجم سياسي مشترك آمريكا و رژيم صهيونيستي بر ضد جمهوري اسلامي ايران بود. به همين علت، دولت ايران، اين دادگاه را مردود دانست و پيش بيني كرد كه سفراي اتحاديه اروپا، منفعلانه به ايران باز خواهند گشت. در عمل نيز چنين شد و در حدود ده ماه بعد از صدور حكم دادگاه ميكونوس، سفراي اتحاديه اروپا، يكي پس از ديگري به تهران بازگشتند. البته رهبر معظم انقلاب اسلامي طي فرماني اعلام داشتند كه سفير آلمان بايد ديرتر از همه وارد تهران شود و در نهايت سفير آلمان نيز، بعد از تمام سفرا با فضاحت تمام به ايران بازگشت.

تاثير بسزايي داشت. رهبر نهضت اسلامي ايران طي تلگرافي در پاسخ آيت اللَّه حكيم در تاريخ 23 فروردين 1342، خاطر نشان ساختند كه وحدت كلمه علماي اسلام و مراجع وقت مي تواند حافظ استقلال كشور و موجب قطع دست اجانب و دفاع از حريم اسلام و قرآن گردد. ايشان همچنين هجرت مراجع و علماي اعلام را موجب در معرض سقوط قرار گرفتن مركز بزرگ جهان تشيع دانسته، اين عمل را صلاح نديدند.

دكتر سحابي سرانجام پس از تحمل مدتي بيماري در 23 فروردين 1381 ش در 97 سالگي دارفاني را وداع گفت و در امامزاده عبداللَّه شهر ري به خاك سپرده شد.

بِالبَخرِ و يُصلِحُ المِعدَةَ و يَزيدُ في دَرَجاتِ الجَنَّةِ و يُسخِطُ الشَّيطانَ

ترجمه:

بر شما باد به مسواك كردن! مسواك كردن چه كار خوبي است؛ لثه را محكم مي كند، بوي ناخوشايند دهان را مي زدايد، معده را اصلاح مي كند، بر درجات بهشتي مي افزايد و شيطان را به خشم مي آورد

آدرس:

نهج الفصاحه، ح 1975.

زير عنوان:

مسواك زدن

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: اِستاكُوا عَرضَاً و لاتَستاكُوا طُولاً

ترجمه:

دندان هايتان را از عرض(عمودي) مسواك بزنيد نه از طول (افقي)

آدرس:

الدعوات، ص 161.

زير عنوان:

مسواك زدن

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: مالي أراكُم قَلِحاً، مالَكُم لاتَستاكونَ؟

ترجمه:

چرا شما را با دندان هاي زرد مي بينم؟ چرا مسواك نمي زنيد؟

آدرس:

الكافي، ج 6، ص 496.

زير عنوان:

مسواك زدن

متن:

امام علي عليه السلام: السِّواكُ يَجلُو البَصَرَ

ترجمه:

مسواك كردن مايه روشنايي ديدگان است

آدرس:

بحار الأنوار، ج 62، ص 145.

زير عنوان:

مسواك زدن

متن:

امام صادق،: مِن أخلاقِ الأنبِياءِ السِّواكُ

ترجمه:

مسواك كردن از اخلاق پيامبران است

آدرس:

ميزان الحكمه، ح 9053.

زير عنوان:

خلال كردن

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: تَخَلَّلُوا عَلي إثرِ الطَّعامِ فَإِنَّهُ مَصِحَّةٌ لِلفَمِ و النَّواجِذِ و يَجلُبُ الرِّزقَ عَلَي العَبدِ

ترجمه:

پس از خوردن غذا خلال كنيد كه مايه سلامتي دهان و دندان هاي آسيا است و روزي را بر بنده فرو مي ريزد

آدرس:

مكارم الأخلاق، ص 153.

زير عنوان:

خلال كردن

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: تَخَلَّلُوا عَلي إثرِ الطَّعامِ و تَمَضمَضُوا فَإنَّهُما مَصِحَّةُ النّابِ و النَّواجذِ

ترجمه:

پس از خوردن غذا دندان هايتان را خلال كنيد و آب در دهان بگردانيد كه اين دو كار مايه سلامتي دندان هاي نيش و آسيا است

آدرس:

بحار الأنوار، ج 62، ص 291.

زير عنوان:

خلال كردن

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: تَخَلَّلُوا فَإنَّهُ مِنَ النّظافَةِ

ترجمه:

(دندان هايتان را) خلال كنيد كه بخشي از پاكيزگي است

آدرس:

بحار الأنوار، ج 62، ص 291.

زير عنوان:

خلال كردن

متن:

امام صادق عليه السلام: إنَّ رَسولَ

اللَّهِ كانَ يَتَخَلَّلُ و هو يُطَيِّبُ الفَمَ

ترجمه:

رسول خدا دندان هايش را خلال مي كرد و خلال كردن، دهان را خوش بو مي كند

آدرس:

الكافي، ج 6، ص 376.

تدريس در مدارس استان هاي كشور و دانشكده الهيات و ادبيات دانشگاه تهران پرداخت. استاد فرزان بيرجندي، علاوه بر اطلاعات وسيع در ادبيات عرب، زبان فرانسه را نيز به خوبي مي دانست. وي درباره كليله و دمنه، مرزبان نامه و نيز قرآن كريم كتبي به نگارش درآورده است. اين اديب برجسته سرانجام در 24 فروردين 1349 ش در 76 سالگي در تهران درگذشت و در بقعه ابوالفتوح رازي در ري به خاك سپرده شد.

ايشان در سال 1330 ش به قم بازگشت و علاوه بر شركت در درس هاي فقه و اصول آيت اللَّه بروجردي و جلسات استفتاي ايشان، به توليت مدرسه خان و مديريت كتابخانه مدرسه فيضيه منصوب شد و خدمات فراواني را به حوزه علميه قم ارائه كرد. آيت اللَّه محمدي عراقي پس از ارتحال آيت اللَّه بروجردي، به تأليف و تحقيق روي آورد و آثار بسياري به سامان رسانيد كه: علماي گمنام، فهرست كتب كتابخانه مدرسه فيضيه در 2 جلد، و تصحيح مجمع الفائدة و البرهانِ محقق اردبيلي در 14 جلد و غوالي اللَّئالي ابن ابي جمهور در 4 جلد از آن جمله است. وي از بيشتر اساتيدش و مراجع نجف و قم، اجازه روايت، اجتهاد و امور حسبيه داشت و در جريان جنگ تحميلي، فرزندش را به كاروان شهيدان تقديم نمود. سرانجام اين عالم بزرگوار و محقق خدمتگزار در 24 فروردين 1380 ش برابر با 18 محرم 1422 ق در 86 سالگي بدرود حيات گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

-

علم، طراح و مجري اصلي انقلاب سفيد در سال هاي 1342 - 1341 به درخواست آمريكا و از آغاز دهه 1340، بزرگترين بازيگر دربار پهلوي بود. سمت هاي نخست وزيري و مهمتر از آن، وزارت دربار شاهنشاهي، از عَلَم چهره اي مقتدر در نظام رهبري ايران ساخت. او از 1333 تا پايان عمر به مدت حدود 24 سال وزير دربار شاه و تصميم گيرنده اصلي در نظام حكومتي كشور پس از شاه بود. سرانجام، اسداللَّه عَلَم، اين مهره سرسپرده طاغوت، در 59 سالگي به بيماري سرطان در نيويورك درگذشت. از وي دفترچه خاطراتي به جاي مانده كه حاوي اطلاعات ذيقيمتي از دربار فاسد شاه است كه پس از مرگش منتشر گرديد.

از يكصد مقاله مي باشد كه تاريخ ايران زمين، تاريخ اسلام و ايران و … از آن جمله اند. وي نامي جاويد در دفتر فرهنگ و ادب ايران زمين و تمدن اسلامي از خود يادگار گذاشت تا اينكه در 77 سالگي به علت عارضه مغزي به رحمت ايزدي پيوست.

را بر عهده گرفت. اين فقيه مبارز در جهت جلوگيري از منكرات از هيچ مصيبتي نمي هراسيد به طوري كه بر اثر مخالفت علني با جريان كشف حجاب و ورود خانواده بي شرم و بي حجاب پهلوي به حرم حضرت معصومه(س)، در دوم فروردين 1306، توسط شخص رضاخان مورد ضرب و شتم قرار گرفت و سپس سال ها در شهر ري در تبعيد بود. آيت اللَّه بافقي پس از شنيدن واقعه خونين مسجد گوهرشاد مشهد توسط عمال پهلوي در تيرماه 1314، دچار سكته قلبي شد و برخي از اعضاي بدنش آسيب ديد. وي پس از فرار و اخراج پهلوي اول به قم بازگشت و سرانجام در 26 فروردين سال 1325 ش برابر با 12 جمادي الاول 1365 ق در 72 سالگي درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.

علميه و بزرگان شيعه اهتمامي خاص داشت و با تاليف و نگارش كتاب هاي آثارُالحُجَّه يا دايرةالمعارف حوزه علميه قم در 2 جلد و نيز گنجينه دانشمندان درباره شرح حال زندگي علماي معاصر شيعه در ايران و عراق، در 9 جلد، در احيا و بزرگداشت نام و ياد علماي شيعه قدمي بلند و گامي ارجمند برداشت. علاوه بر اين از شريف رازي آثار با ارزش ديگري بر جاي مانده كه اختران فروزان ري و تهران، كرامات صالحين، چرا شيعه شدم، مشاهير دانشمند اسلام، تعليقه بر وسايل الشيعه در 5 جلد و تعليه بر بحارالانوار در 6 جلد و … از آن جمله اند. معظمٌ له سرانجام پس از عمري تحقيق و نگارش، در بيست و پنجم فروردين 1379ش برابر با هفتم محرم 1420ق در هفتاد و نه سالگي بدرود حيات گفت و در قبرستان شيخان قم مدفون گرديد.

گرفت و در اين سنگرها خدمت نمود. آيت اللَّه موسوي تبريزي همچنين مدتي به عنوان دادستان كل كشور و رياست ديوان عدالت اداري، مشغول فعاليت بود و منشأ خدمات ارزنده اي گرديد. ايشان در سال هاي پاياني عمر خويش به عنوان مشاور عالي قوه قضاييه و عضو مجمع جهاني اهل بيت در خدمت نظام اسلامي حضوري فعال داشت تا اينكه در 26 فروردين 1382 ش برابر با سيزدهم صفر 1424 ق در 68 سالگي دار فاني را وداع گفت و در حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

در سال 1283 ش برابر با 1322 ق در بيت رفيع و با شكوه آيت اللَّه شيخ محمد حسن نجفي صاحب كتاب عظيم جواهرالكلام به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات علوم اسلامي از پدر و ديگر اساتيد، به درس حضرات آيات: ميرزاي ناييني، آقاضياءالدين عراقي و سيد ابوالحسن اصفهاني شتافت و همزمان علاوه بر تدريس، به تبليغ و ترويج شعائر ديني در شهرهاي خوزستان پرداخت. آيت اللَّه جواهري پس از سفري كه به ايران داشت به دعوت آيت اللَّه بروجردي كه در آن زمان ساكن بروجرد بود، به آن شهر رفته و ساليان متمادي در آن جا اقامت گزيد. ايشان شعر عربي را بسيار روان مي سرود و با خط بسيار زيبايش به استنساخ كتب مي پرداخت. از ويژگي هاي اين عالم برجسته، زهد و تقوي و تهجّد و مداومت بر ادعيه و نوافل و كثرت مطالعه و نوشتن بود. از تأليفات ايشان مي توان از ديوان اشعار، تقريرات درس فقه آيت اللَّه بروجردي و جواهرالعلوم در چهار جلد نام برد. او همچنين از حضرات آيات سيدحسين بروجردي، ميرزاي ناييني، سيد ابوالحسن اصفهاني، سيد عبدالهادي شيرازي، سيد ابوالقاسم خويي و سيد محسن حكيم داراي اجازه اجتهاد بود. آيت اللَّه علي جواهري سرانجام در 27 فروردين 1374 ش برابر با 16 ذي قعده 1415 ق در 91 سالگي در بروجرد به ديار باقي شتافت و در همان شهر به خاك سپرده شد.

سالگي به حوزه علميه قم رفت. ايشان در درس خارج حضرات آيات سيد حسين بروجردي، سيد محمد محقق داماد و اندكي هم درس امام خميني(ره) در قم و آيت اللَّه يونس اردبيلي در مشهد شركت كرد و مباني علمي اش را استوار نمود. آيت اللَّه مروج از آن پس به زادگاهش بازگشت و به خدمات ديني و علمي و رسيدگي به امور مردم همت گماشت. ايشان همچنين در جريان نهضت اسلامي مردم از هيچ كوششي دريغ نورزيد و بر اثر اين فعاليت ها، در سال هاي دهه 1350 ش، ممنوع المنبر شد. وي به رغم همه مشكلات، در آستانه پيروزي انقلاب، از فرو افتادن جوانان در گرداب گروهك هاي منحرف جلوگيري مي كرد و اقدامات آگاهي بخش فراواني به انجام رساند. آيت اللَّه مروج پس از پيروزي انقلاب، از سوي امام خميني(ره) به عنوان امام جمعه اردبيل و از سوي مردم آن ديار به نمايندگي مجلس خبرگان رهبري در چند دوره انتخاب شد. وي در جريان جنگ تحميلي بارها به جبهه هاي نبرد شتافت و با كمك ها و سخنراني هاي خود، شور فراواني در رزمندگان اسلام ايجاد كرد. سرانجام آن عالم خدمتگزار در 27 فروردين 1380 ش برابر با 21 محرم 1422 ق در 71 سالگي چشم از جهان فروبست و پس از تشييع باشكوه، در گلزار شهداي اردبيل به خاك سپرده شد.

ضد زره و توپخانه، زخمي و شهيد شدند و امكان پشتيباني آتش از نيروهاي درگير در خط، در همان آغاز عمليات از ميان رفت. سرانجام علي رغم فداكاري و جانبازي فراوان رزمندگان اسلام، شهر مهم فاو در عرض 36 ساعت به دست نيروهاي عراقي افتاد و منطقه فاو پس از دو سال و سه ماه، به طور كامل از قواي ايراني تخليه شد. برتري كمّي فوق العاده عراق از نظر نيرو و تجهيزات، عدم حضور كافي نيروهاي خودي در منطقه، برنامه ريزي دقيق و دراز مدت دشمن براي بازپس گيري فاو و جمع آوري اطلاعات بسيار دقيق از مواضع استقرار نيروهاي ايران در فاو با كمك ماهواره هاي اطلاعاتي آمريكا و منافقين و … از جمله علل اصلي سقوط فاو به شمار مي روند.

و فعال در امور ديني است، دست زد. اين عالم مسلمان در سال 1356 ش به ابوظبي رفت و با بر عهده گرفتن سرپرستي شيعيان اردو زبان و ارشاد و تبليغ دين، ده ها نفر از اهل تسنن را به تشيع رهنمون ساخت. علامه حيدر جوادي علاوه بر آن، ده ها مسجد، مدرسه، حسينيه، كتابخانه و درمانگاه را در سراسر هندوستان پايه گذاري كرد و در سال 1376 ش، با حكم مقام معظم رهبري، حضرت آيت اللَّه خامنه اي به وكالت ايشان در هند منصوب گرديد. او همچنين علاوه بر تأليف و تصنيف كتب مفيد، موفق شد شبكه جهاني اسلامي را در تلويزيون بمبئي تأسيس نمايد و صداي اسلام را به اقصي نقاط هند برساند. از ايشان علاوه بر يكصد تأليف و پنجاه ترجمه، حدود پانزده هزار نوار صوتي و تصويري و هزاران مقاله بر جاي مانده است. وي به زبان هاي عربي، فارسي، اردو و انگليسي نيز مسلط بود.

آن مرد بزرگ سرانجام در 28 فروردين 1379 ش برابر با عاشوراي 1421 ق در 62 سالگي دارفاني را وداع گفت و در اللَّه آباد به خاك سپرده شد.

آنها را به آتش مي كشند. با حضور ناوچه ايراني در اطراف سكوهاي نفتي ايران، فرمانده ناوگان آمريكايي از نيروهاي ناوچه جوشن مي خواهد كه هر چه سريع تر كشتي را ترك كنند و از محل دور شوند. فرمانده ناوچه جوشن در پاسخ رَجَزخواني هاي آمريكايي ها با قاطعيت تمام اعلام مي كند كه هرگونه حركت تجاوزكارانه آنها با واكنش كوبنده روبه رو خواهد شد. از اين رو، هلي كوپترها و هواپيماهاي آمريكا، ناوچه جوشن را در محاصره خود مي گيرند و پس از دقايقي، درگيري شديدي بين دو طرف واقع مي شود. سرانجام پس از اصابت چهار موشك ليزري هاريون و سيصد گلوله توپ به ناوچه جوشن، اين كشتي قهرمان غرق مي گردد. مقاومت اين ناو با يازده شهيد و سي و سه مجروح، برگ زرّين ديگري به پرونده حماسه هاي نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران مي افزايد و خاطره ناوچه حماسه آفرين جوشن را براي هميشه زنده نگاه مي دارد.

به مردم را با عبارت حكيمانه "لحظه شادي بندگان خدا و يأس ستمگران" نقطه عطف درخشان و افتخارآميز قلمداد فرمود. در اين حال و در شرايطي كه عده اي از ناآگاهان و غرض ورزان در همان دوران خواهان انحلال ارتش بودند امام امت به عنوان بزرگ ترين حامي ارتش، پاي به ميدان نهاد و طي پيامي در 27 فروردين 1358 ضرورت حفظ ارتش را اعلام و در جهت انسجام و يكپارچگي ارتش، فرمان تاريخي و مهمي را صادر و روز 29 فروردين را روز ارتش نامگذاري كردند. ايشان در اين پيام فرمودند: "اكنون ارتش در خدمت اسلام است و ارتشِ اسلامي است و ملت شريف لازم است پشتيباني خود را از آنان اعلام نمايند. اكنون مخالفت با ارتش اسلامي كه حافظ استقلال و نگهبان آن است جايز نيست. ما و شما و ارتش، برادرانه بايد براي حفظ و امنيت كشورمان كوشش كنيم و به شرارت اشرار و اخلال مفسدين خاتمه دهيم.

" پس از صدور اين پيام تاريخ ساز، ارتشيان نيز در عمل ثابت كردند كه شايستگي حمايت و پشتيباني امام امت را داشته و دارند و در اين رهگذر، با خلق حماسه هاي عظيم و به ياد ماندني در سال هاي پيروزي انقلاب اسلامي و پس از آن، اوراق زريني بر دفتر تاريخ سراسر حماسه قيام ملت ايران افزودند.

آيات و احاديث متناسب:

زير عنوان:

روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني

متن:

و أعِدُّوا لَهُم مَااستَطَعتُم مِن قُوَّةٍ

ترجمه:

هر چه در توان داريد قدرت خود را براي مقابله با آنها [دشمنان]آماده كنيد

آدرس:

انفال، آيه 60.

زير عنوان:

روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: لَغَزوَةٌ في سَبيلِ اللَّهِ

أحَبُّ إلَي مِن أربَعينَ حَجَّةٍ

ترجمه:

يك بار پيكار در راه خدا، نزد من محبوب تر از به جا آوردن چهل حج است

آدرس:

كنزالعمّال، ح 10694.

زير عنوان:

روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: المُجاهِدونَ في سَبيلِ اللَّهِ قُوّادُ أهلِ الجَنَّةِ

ترجمه:

رزمندگان در راه خدا، راهبران اهل بهشت اند

آدرس:

بحار الأنوار، ج 8، ص 199.

زير عنوان:

روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: يُباهِي اللَّهُ تَعالي المَلائِكةَ بِالمُجاهِدينَ

ترجمه:

خداوند بزرگ با مجاهدان بر فرشتگان مي بالد

آدرس:

جامع الأخبار، ص 93.

زير عنوان:

روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: أقرَبُ النّاسِ مِن دَرجَةِ النُّبوَّةِ أهلُ الجِهادِ و أهلُ العِلمِ

ترجمه:

نزديك ترين مردم به مقام نبوّت، اهل جهاد و دانش اند

آدرس:

كنزالعمّال، ح 10647.

زير عنوان:

روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني

متن:

امام علي عليه السلام: الجُنودُ عِزُّ الدِّينِ و حُصُونُ الوُلاةِ

ترجمه:

سربازان، مايه عزّت دين و دژهاي واليان اند

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 1953.

زير عنوان:

روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني

متن:

امام علي عليه السلام: المُجاهِدونَ تُفتَحُ لَهُم أبوابُ السَّماءِ

ترجمه:

درهاي آسمان به روي مجاهدان گشوده مي شود

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 1347.

و به سمت مسكو پايتخت روسيه به راه افتاد. اين سفر چندين ماهه، گر چه به اميد مشاهده ترقيات دولت هاي اروپايي و رغبت يافتن به اجراي اصول تمدن و نظام جديد زندگي در ايران بود، عملاً نتيجه خوبي نداد. زيرا شاه را مأيوس ساخت و فاصله ميان تمدن شرق و غرب را آن قدر زياد يافت كه نه تنها اميد به رسيدن به پاي دولت هاي بزرگ را از او سلب كرد، بلكه او را آماده جلوگيري از تأسي به اروپاييان و حتي مسافرت به اروپا گرداند. در اين ميان، اصرار و تهديد روس ها و نفوذ درباريان بي اطلاع، سودجو و تطميع شده و بي حقيقتي انگليسي ها كه به لباس دوستي در پي بسط نفوذ خود و تضعيف ايران بودند و سياست دول بزرگ كه فقط نفع خود را مي خواستند، از عوامل تأييد نظر شاه بود. با اين همه، دو سفر ديگر شاه نيز، براي خوشگذراني بود نه يافتن راه ترقي. همچنين هزينه هاي سرسام آور و كمرشكن اين مسافرت هاي بيهوده، باعث عقب ماندگي هرچه بيشتر مملكت، فقر سراسري و وابستگي بيشتر به اجانب مي گرديد.

در اين ميان، دربار قاجار براي تهيه مخارج اين خوشگذراني ها، مجبور بود كه به بيگانگان دست نياز دراز كند و امتيازهاي وطن فروشانه اي را به آنان واگذار كند كه بيش از پيش، اقتصاد ايران را درهم مي كوبيد. امتيازاتي كه برخي از آنها، تا بيش از شصت سال نيز ادامه داشت.

سال 1335 ش از دانشكده علوم دانشگاه پاريس به اخذ درجه دكترا در رشته آمار نائل گشت. وي در مشاغل پژوهشي، آموزشي و مشاوره در امور اجرايي وزارتخانه هاي مختلف، فعاليت گسترده اي داشت و در سال 1345، مؤسسه آموزش عالي آمار را در تهران تأسيس كرد. دكتر خواجه نوري بنيانگذار روش نمونه گيري مبتني بر نظريه احتمال و استنباط آماري در ايران و يكي از محققان برجسته علم آمار در كشور بود. از استاد خواجه نوري تأليفات متعددي برجاي مانده كه روش هاي مقدماتي آمار، روش تحقيق و آمار پيشرفته از آن جمله است. اين استاد و پژوهشگر علم آمار سرانجام در 30 فروردين 1372 در هفتاد و هشت سالگي در تهران درگذشت.

علوم ديني شهر پرداخت. از اين شخصيت دانشمند، آثار برجسته اي به جاي مانده كه سياحت غرب در كيفيت عالم برزخ و سير ارواح پس از مرگ؛ سياحت شرق كه مهم ترين اثر او و در شرح حال خود او از كودكي تا مقام اجتهاد است، اثبات رجعت و نيز شرح و ترجمه رساله تُفّاحيه ارسطو از آن جمله است. اين عالم رباني سرانجام در 31 فروردين 1323 ش (26 ربيع الثاني 1363ق) در 67 سالگي درگذشت و در حسينيه خود به خاك سپرده شد. آرامگاه او اكنون زيارتگاه مردم است.

گفت و به سوي معبود شتافت.

گشاده رويي، احترام به مردم، كارسازي و گره گشايي، ساده زيستي، قناعت و تعهد در اداي وظايف زبانزد خاص و عام بود. ايشان خدمت به انقلاب را واجب عيني فرض مي كرد و به همين دليل به رغم كهولت سن، دعوت شوراي عالي قضايي را اجابت كرد و سال ها با خدمت در منصب قضا، بدون پيرايه به كار دعاوي رسيدگي مي كرد. اين فقيه بزرگوار سرانجام در سي ويكم فروردين 1373ش برابر با هشتم ذي قعده 1414ق در 84 سالگي دعوت حق را لبيك گفت و به ديدار معبود شتافت.

راه متحمل رنج زندان و تبعيد و آوارگي گرديد. در همه اين احوال از آن روزها و شب ها كه ملك الشعرا بهار، عمر خود را در زدوخوردهاي سياسي و روزنامه نگاري و حبس و تبعيد و خدمت در مجلس شوراي ملي مي گذرانيد تا آن ساعت ها كه با لحن دلچسب و سخنان دل انگيز و اشارات دلنشين خود در كلاس درس اشتغال داشت، حتي در ايام بيماري و آخرين روزهاي زندگي، ذهن خلاقش از آفرينش معاني و موضوعات جديد باز نايستاد و مجموعه هاي شعري پديد آورد. از لحاظ ادبي نيز اهميت شعر بهار بيشتر از آن جهت است كه او زبان فصيحِ پيشينيان را به بهترين و دل انگيزترين صورت در سخن خود به كار برده است. بهار با اطلاع وافري كه از زبان فارسي و ادبيات قبل از اسلام داشت، به خلق تركيبات جديد و وارد كردن بسياري از لغات متروك لهجه هاي كهن درآثار خود توفيق يافت.

تصحيح و حاشيه تاريخ سيستان و مجملُ التواريخ و تأليف سبك شناسي نثر فارسي و ديوان اشعار و چند نوشتار سياسي از جمله آثار اوست. استاد محمدتقي بهار سرانجام در اول ارديبهشت 1330 ش در 64 سالگي به مرض سل درگذشت.

حساب شده اي را از طريق رسانه هاي گروهي آغاز كرد. يكي از اين حركت ها، طرح مسأله اعزام طلاب به سربازخانه ها بود كه در تاريخ اول ارديبهشت 1342 به صورت وحشيانه اي انجام گرفت. مأموران حكومتي در كوچه و خيابان به دستگيري طلاب جوان پرداخته و ضمن ناديده انگاشتن معافيت تحصيلي آنان، اين افراد را به پادگان ها اعزام مي كردند. در واكنش به اين عمل، حضرت امام خميني(ره) به طلاب فرمودند: "شما هر كجا باشيد، سربازان امام زمان هستيد. رسالت سنگيني كه بر عهده داريد روشن ساختن و آگاه كردن سربازان و درجه داران است. خود را از نظر روحي و جسمي قوي سازيد." اعزام روحانيان به سربازي نه تنها باعث هضم آنان در سربازخانه ها نشد، بلكه آنها در آن وضعيت نيز به مبارزات روشنگرانه خود ادامه دادند و اين گونه شد كه در پادگان ها و در ميانه بدنه ارتش هم نهضت اسلامي و امام خميني(ره) ياراني پيدا كرد كه در تداوم و پيروزي انقلاب، مثمر ثمر بود.

و زبان عوام را به توانايي خود شكسته است. شعر سپهري داراي تصويرهاي شاعرانه و مضامين و مفاهيم عرفاني و فلسفي و غنايي است. وي شاعري بود غوطه ور در دنياي شاعرانه و هنرمندانه خويش كه به همه چيز رنگ شعر مي داد و همه اشياء براي او معنويت داشتند. او همواره در راه تكامل خويش، پيش رفته است. شعر سهراب با زبان ساده و نزديك به زبان محاوره، انسان ها را به نگريستن دقيق در طبيعت و نزديك شدن به آن دعوت مي كند و خواننده را به افق هاي تازه مي كشاند. او محيط خود و عصري را كه در آن مي زيست نمي پسنديد و در جستجوي عالمي والاتر و برتر بود. آثار او پر از صور خيال و تعبيرات بديع است كه با وجود زيبايي ظاهري و تصويرهاي تازه و بديع، در مجموع از جريان هاي زمان، دور است. اما سهراب در اشعارش به طور كلي و در بعدي وسيع، نگران انسان و سرنوشت اوست. مرگ رنگ، هشت كتاب و آواز آفتاب از كتب اوست. مرگ سهراب در اول ارديبهشت 1359 ش در 52 سالگي در تهران روي داد و در مشهد اردهال در نزديك كاشان به خاك سپرده شد.

اواسط قرن هفتم به شيراز بازگشت و منظومه حِكمي بوستان را در سال 655 ق و گلستان را در مواعظ و حِكم به نثر مُسجّع و آميخته با قطعات اشعار دل انگيز در سال 656 ق، نگاشت. وي از آن پس، قسمت عمده عمر خود را در زادگاه خود گذراند تا اين كه در سال 691 ق در 85 سالگي درگذشت و در خانقاه خود به خاك سپرده شد. در سخن سعدي، غزل عاشقانه آخرين حد لطافت و زيبايي را درك كرده و لطيف ترين معاني در ساده ترين، فصيح ترين و كامل ترين الفاظ آمده است. سعدي در حكمت و موعظه و ايراد حِكَم و امثال از هر شاعر پارسي گوي موفق تر است و نثر مزين و آراسته و شيرين و جذاب او در گلستان، بهترين نمونه نثرهاي فصيح فارسي مي باشد. در جمهوري اسلامي ايران، اول ارديبهشت به عنوان روز سعدي نامگذاري شده است كه همه ساله در مراسم هاي ويژه، گرامي داشته مي شود.

و مشروعه را جمع كند لذا از هر دو گروه كناره گرفت. سرانجام در جريان تحصن علما در حرم حضرت عبدالعظيم(ع) در ري كه او نيز يكي از پيشتازان آن بود، توسط عده اي ناشناس، در نيمه شب دوم ارديبهشت 1288 ش، در چهل و سه سالگي به قتل رسيد و در جوار حضرت عبدالعظيم(ع) به خاك سپرده شد.

همه در آثار و شروح و حواشي او كه البته از حد شرح و تفسير بسيار فراتر مي روند و خود، آثار مستقلي به شمار مي روند، به خوبي هويداست. از اين عالم برجسته و محقق توانا آثار متعددي بر جاي مانده كه: حاشيه شرح منظومه منطق و حكمت، اساس التوحيد درباره قاعده "الواحد" در وحدت وجود از آن جمله است. ميرزا مهدي آشتياني سرانجام در دوم ارديبهشت 1332 ش برابر با نهم شعبان 1372 ق در 66 سالگي درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.

نهاد مكتبي است. سپاه نهادي نظامي در جهت اهداف و آرمان هاي والاي انقلاب اسلامي است كه حفاظت و نگهباني از نظام و حكومت اسلامي مهم ترين ركن آن را تشكيل مي دهد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در افقي فرازمند، داراي آرمان هاي مكتبي، انساني و جهان شمول است كه بايد هميشه حركت خود را به آن سو جهت دهد.

آن روز تعطيل شدند تا با مطالعه و دقت و فرصت كافي، تحولي بنيادين و اساسي در نظام دانشگاهي كشور پديد آيد. اين وظيفه به عهده ستاد انقلاب فرهنگي محوَّل گرديد تا اين كه دانشگاه ها در 27 آذر 1361 در سالروز وحدت حوزه و دانشگاه، بازگشايي شدند. اين حركت با هدف اسلامي كردن دانشگاه ها و خارج ساختن عوامل طاغوتي بود كه به انقلاب فرهنگي موصوف گرديد.

و اسلام نقش بر آب شد و روز به روز بر اقتدار و محبوبيت ارتش جمهوري اسلامي افزوده گشت.

تقبيح عمل شركت كنندگان در اين كنفرانس، از وزارت امور خارجه خواستند مانع مداخله اجانب در امور ايران شده و نگذارند اين گونه، آرمان هاي يك ملت و كشور را به تحقير كشند. در طول برگزاري كنفرانس ننگين برلين، شعارهايي عليه نظام، اسلام و اركان انقلاب اسلامي سرداده مي شد و افرادي كه از ايران در اين كنفرانس شركت كرده بودند هيچ عكس العملي از خود نشان ندادند. از برگزاركنندكان اصلي اين كنفرانس، بنياد هانريش بل آلماني است. اين بنياد از اجلاس برلين به عنوان رويارويي بسيار جذاب ياد مي كند و معتقد است براي اولين بار پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، گفتگويي در ايران ميان سكولارها و اصلاح گرايان ديني سازماندهي شده است. در اين ميان نقش سازمان صدا و سيما به عنوان افشاگر رويدادهاي اين كنفرانس، بسيار برجسته بود.

مي كنند.

عبارت بودند از: رهبري، تمركز در مديريت قوه مجريه و قوه قضاييه، تعيين نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، روشن كردن راه بازنگري قانون اساسي، تعيين جايگاه مناسب براي مجمع تشخيص مصلحت نظام و … هرچند در اواسط كار، ارتحال حضرت امام روي داد و شورا به طور موقت تعطيل شد؛ ولي در 20 تير 1368 ش، كار شورا به اتمام رسيد و اصلاحات انجام شده جهت تأييد به حضور حضرت آيت اللَّه خامنه اي رهبر معظم انقلاب ارسال شد. موارد بازنگري شده به دستور مقام معظم رهبري در ششم مرداد همان سال به همه پرسي گذاشته شد و مورد تأييد 97/38 درصد شركت كنندگان در انتخابات قرار گرفت.

و شكستي سخت و مفتضحانه را نصيب ابرهه صفتان آمريكايي كرد. ماجراي طبس يكي از رسواترين شكست هاي توطئه هاي امپرياليسم آمريكا عليه انقلاب اسلامي ايران است. بدون شك حادثه طبس و شكست مزدوران آمريكايي علي رغم مجهز بودن به پيشرفته ترين وسايل و تجهيزات روز، يكي از معجزات بزرگ قرن به شمار مي آيد. واقعه اين روز، نه تنها يك اتفاق ساده، زودگذر و فراموش شدني نبود، بلكه تمثيلي است ماندگار و هميشگي براي كساني كه با چشم دل خويش، جز آنچه هست مي بينند و تذكري است براي اثبات قدرت تامه الهي و سستي كيد دشمنان خدا.

اين نامه بود. از پنجم ارديبهشت 1369 تا 27 مرداد آن سال جمعاً، شش نامه از عراق و چهار نامه از ايران ارسال شد كه در نهايت، اين روند با وقوع حادثه اشغال كويت توسط عراق پايان يافت.

82 سالگي درگذشت.

كه به طور قطع حاوي اسناد و مدارك مربوط به ادامه طرح و برنامه هاي آمريكايي ها پس از انجام مرحله اول عمليات بود و همچنين شامل اسامي عوامل مزدور داخلي و جاسوساني مي شد كه مي بايست طي اين عمليات با آمريكايي ها همكاري كنند، خود واقعه اي مهم و قابل بررسي است.

سرانجام در جريان بازديد از جزيره مجنون، در ششم ارديبهشت 1363 بر اثر اصابت تركش خمپاره جان به جان آفرين تسليم كرد و به ديدار معبود شتافت.

نفت قابل توجه بود، با نزديكي به آيت اللَّه كاشاني وجهه مذهبي نيز به خود گرفت. بنابراين پيشنهاد قبول نخست وزيري او، استقبال نمايندگان را در برداشت و او بلافاصله مأمور تشكيل كابينه گرديد. در ابتداي صدارت دكتر مصدق، وي بيشتر درگير مساله ملي شدن صنعت نفت و تبعات آن بود تا اينكه به پيروزي دولت ايران بر شركت نفت انگلستان منجر شد. با آغاز به كار مجلس پانزدهم، مصدق كابينه خود را ترميم كرد و در ضمن از محمدرضا پهلوي درخواست كرد كه پست وزارت جنگ هم با او باشد. ولي چون اين امر با مخالفت شاه مواجه گرديد، مصدق بدون مشورت با كسي، از نخست وزيري استعفا داد و شاه نيز پس از تمايل مجلس، فرمان نخست وزيري احمد قوام را صادر كرد. در اين ميان، آيت اللَّه سيد ابوالقاسم كاشاني براي حفظ يكپارچگي بين نيروهاي ملي و مذهبي، از مصدق حمايت نمود و تهديد كرد در صورت كنار نرفتن احمد قوام و بازگشت مصدق، حكم جهاد صادر خواهد نمود. اين امر زمينه ساز قيام تاريخي سي ام تيرماه 1331 و بازگشت دكتر مصدق به قدرت گرديد. اما پس از مدتي، بر اثر مسائل گوناگون، شكاف بين دو جبهه بيشتر شد تا اينكه دولت مصدق با توطئه دست هاي استعماري بيگانگان و همكاري مهره هاي داخلي، در جريان كودتاي 28 مرداد 1332 سقوط كرد و نهضت مردمي به شكست انجاميد.

خود به اين كشور افزود. در اين راستا، در فروردين 1363، يك هيئت بلند پايه از شوروي به بغداد اعزام شد و فروش چهار و نيم ميليارد دلار اسلحه شوروي به عراق را پيشنهاد كرد. اين بزرگ ترين پيشنهاد فروش سلاح بود كه تا آن زمان، شوروي ها به عراق مي دادند. هيئت شوروي كه از ميزان عصبانيت عراق به دليل از دست دادن جزاير مجنون در عمليات خيبر مطلع بود، به عراق اطلاع داد كه حاضر است ميگ هاي 21 و 22، هلي كوپترهاي توپ دار و 350 موشك اسكاد در اختيار رژيم بعث قرار دهد. سرانجام اين قرارداد و قرارداد وام دو ميليارد دلاري اتحاد جماهير شوروي به رژيم بعث عراق در هفتم ارديبهشت 1363 ش برابر با 27 آوريل 1984 م بين طرفين در مسكو امضا شد و در جبهه هاي جنگ عليه رزمندگان اسلام به كار رفت. لازم به يادآوري است كه بعد از سقوط صدام حسين، در سال 1382، مسأله بازپرداخت وام هاي اعطايي كشورهاي غربي و شرقي براي پيروزي در جنگ با ايران، به عنوان يكي از مهم ترين چالش هاي جدي منطقه و جهان مطرح شد.

مند گشت. وي در دوره اي كه اسلام زدايي از نوجوانان و جوانان اين مرز و بوم، برنامه اصلي رژيم طاغوت براي زدودن ريشه هاي اسلامي در جامعه بود، به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد و با تلاش بسيار به همراه شهيد دكتر محمدجواد باهنر، توانست در سازمان تدوين و تاليف كتب درسي، تاليف كتب تعليمات ديني دوره دبستان و دبيرستان را مطابق با روش هاي جديد تعليم و تربيت و همراه با محتوايي كاملاً اسلامي و اصيل به عهده بگيرد. در كنار اين خدمات، مرحوم برقعي با همياري تعدادي از همفكران خود، براي جبران كمبود كتب اسلامي به زبان ساده و براي استفاده عموم در آن دوران، در سال 1352 دفتر نشر فرهنگ اسلامي را تاسيس نمود و اين دفتر سهم مهمي در نشر فرهنگ اسلامي ايفا نمود. وي همچنين داراي تاليفات متعددي است كه كتاب خودآموز قرآن مجيد، از روش هاي ابداعي ايشان، تاكنون در تيراژي در حدود پنج ميليون نسخه چاپ شده است. سرانجام اين دانشمند گرانمايه در شب هفتم ارديبهشت ماه 1375ش برابر با 6 ذي حجه 1416ق در 69 سالگي درگذشت و به جوار رحمت حق شتافت.

از نه سال اقامت در شوروي، به آلمان شرقي عزيمت كرد و دوره آكادميك علوم اجتماعي را گذراند و پس از اخذ مقام علمي، سال ها در آن كشور به تدريس پرداخت. او با زبان هاي عربي، پهلوي، روسي، آلماني، انگليسي، فرانسوي، تركي آذري و تركي اسلامبولي آشنايي داشت و تخصصش در زمينه تاريخ فلسفه و ادبيات بود. طبري در سال 1357، همزمان با اوج گيري قيام مردم و انقلاب اسلامي پس از سي سال دوري به ايران آمد و فعاليت هاي سياسي خود را با بازگشايي حزب توده از سر گرفت. در سال 1362 ش پس از كشف توطئه هاي متعدد اين حزب عليه نظام اسلامي، فعاليت آن، مغاير مصالح جمهوري اسلامي شناخته شد و احسان طبري به اتفاق كادر رهبري حزب، دستگير و زنداني گرديد. احسان طبري در زندان به اشتباهات خود و حزب اعتراف كرد و كتاب "كژ راهه" (چاپ 1366) را در اين زمينه نوشت. او همچنين مشغول نگارش كتاب "آورندگان انديشه خطا" حاوي كنكاشي در انديشه هاي احمد كسروي، صادق هدايت و سيدحسن تقي زاده بود كه با مرگ وي ناتمام ماند.

شكنجه و اميد، فرهاد چهارم، ترانه خواب گونه و سفر جاده و … از ديگر آثار اوست. احسان طبري در هنگام مرگ در هشتم ارديبهشت 1368 ش، 73 سال داشت. وي از بزرگ ترين نظريه پردازان ماركسيسم در ايران و جهان به شمار مي رفت. احسان طبري از حافظه و استعداد شگرفي برخوردار بود و در زمينه شعر كلاسيك و نو و داستان و رمان و تحقيقات فلسفي و بررسي هاي لغوي و فرهنگ عاميانه و مسائل سياسي و

اجتماعي، اطلاعات عميقي داشت.

و ترس فراگير در كشور، شهر تبريز مردانه ايستاد. مردم تبريز كه به خوبي با خوي متكبرانه محمدعلي شاه در دوران وليعهدي و اقامت وي در تبريز آشنا بودند، به مقابله برخاسته و ميان نيروهاي مستبد دولتي و آزاي خواهان، درگيري پديد آمد و آزادي خواهان شهر را به تصرف خود درآورده و عين الدوله، حاكم شهر را به عقب راندند. در اين حال نيروهاي دولتي، تبريز را به محاصره درآوردند و مانع رسيدن آذوقه به شهر شدند. قحطي شديدي شهر را فرا گرفت به طوري كه مردم شهر براي نجات از مرگ، از برگ درختان و علف هاي بيابان استفاده مي كردند و بسياري نيز بر اثر شدت گرسنگي جان دادند. با همه اينها، مقاومت مردم و مجاهدان آذربايجان به رهبري ستارخان و باقرخان، ماه ها ادامه يافت تا اينكه قرار بر اين شد تا نمايندگان دولت هاي روسيه و انگلستان، به ظاهر براي حفظ جان اتباع خود در تبريز وارد اين شهر شوند. از اين رو سپاهيان روس در نهم ارديبهشت 1288 ش وارد اين شهر شده و تا هنگام انقلاب كبير روسيه تا هشت سال بعد در تبريز باقي ماندند. البته نبايد از ذهن دور داشت كه صدور فرمان مشروطيت با كوشش و از خودگذشتگي مردم و علماي تهران صورت گرفت، ولي تثبيت آن مرهون فداكاري و قيام دليرانه مردم تبريز و برجسته ترين رهبران آن، ستارخان و باقرخان بود.

بيش از 3000 متر افتتاح گرديد. دوازده ستوني كه بر فراز آرامگاه ابن سينا نصب شده است، به نشانه احاطه آن علامه دهر به دوازده رشته علمي از قبيل: طب، نجوم، رياضيات، فلسفه، منطق، ادبيات، متافيزيك، عرفان و … و ده ستون جلوي مزار به مثابه گذشت ده قرن از زمان حيات آن دانشمند فرزانه و مسلمان، به كار رفته است. همچنين در كنار قبر وي، موزه اي مربوط به آن شخصيت فرزانه علمي واقع شده است كه همه روزه مورد بازديد علاقمندان و دوستداران علم و دانش قرار مي گيرد.

شهر و روستا

متن:

و شاوِرهُم فِي الأمرِ فَإذا عَزَمتَ فَتَوَكَّل عَلَي اللَّهِ)

ترجمه:

اي پيامبر! در كارها با ايشان مشورت كن، و آن گاه كه تصميم گرفتي بر خدا توكّل كن

آدرس:

آل عمران، آيه 159.

زير عنوان:

روز شوراها و آغاز به كار شوراهاي اسلامي شهر و روستا

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: المُشاوَرَةُ حِصنٌ مِنَ النَّدامَةِ و أمنٌ مِنَ المَلامَةِ

ترجمه:

مشورت دژي در مقابل [هجوم] پشيماني و مايه ايمني از سرزنش است

آدرس:

نثرالدّر، ج 1، ص 183.

زير عنوان:

روز شوراها و آغاز به كار شوراهاي اسلامي شهر و روستا

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: يا عَليُّ لاتُشاوِر جَباناً فَإنَّهُ يُضَيِّقُ عَلَيكَ المَخرَجَ و لاتُشاوِرِ البَخيلَ فَإنَّهُ يَقصُرُ بِكَ عَن غايَتِكَ ولاتُشاوِر حَريصاً فَإنَّهُ يُزَيِّنُ لَكَ شَرَهاً

ترجمه:

اي علي! با ترسو مشورت مكن؛ زيرا راه حلّ مشكل را بر تو تنگ مي كند، و با بخيل مشورت مكن؛ زيرا تو را از هدف باز مي دارد، و با حريص مشورت مكن؛ زيرا آزمندي را در نظرت زينت مي دهد

آدرس:

علل الشرائع، ص 559.

زير عنوان:

روز شوراها و آغاز به كار شوراهاي اسلامي شهر و روستا

متن:

امام علي عليه السلام: لا مُظاهَرَةَ أوثَقُ مِنَ المُشاوَرَةِ

ترجمه:

هيچ پشتيباني اطمينان بخش تر از مشورت نيست

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 10694.

زير عنوان:

روز شوراها و آغاز به كار شوراهاي اسلامي شهر و روستا

متن:

امام علي عليه السلام: اِستَشِر عَدُوَّكَ العاقِلَ وَاحْذَر رَأي صَديقِكَ الجاهِلِ

ترجمه:

با دشمن خردمندت مشورت كن، ولي از رأي دوست نادان خود بيمناك باش

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 2471.

زير عنوان:

روز شوراها و آغاز به كار شوراهاي اسلامي شهر و روستا

متن:

امام علي عليه السلام: خَيرُ مَن شاوَرتَ ذَوُوالنُّهي وَالعِلمِ و اُولُو التَّجارِبِ و الحَزمِ

ترجمه:

بهترين كسان براي مشورت، صاحبان خرد و دانش و افراد با تجربه و دورانديش اند

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم،

ح 4990.

زير عنوان:

روز شوراها و آغاز به كار شوراهاي اسلامي شهر و روستا

متن:

امام علي عليه السلام: شاوِر قَبلَ أن تَعزِمَ و فَكِّر قَبلَ أن تُقدِمَ

ترجمه:

پيش از تصميم گيري، مشورت كن و پيش از عمل بينديش

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 5754.

زير عنوان:

روز شوراها و آغاز به كار شوراهاي اسلامي شهر و روستا

متن:

امام علي عليه السلام: عَلَي المُشيرِ الاِجتِهادُ فِي الرَّأي و لَيسَ عَلَيهِ ضَمانُ النُّجحِ

ترجمه:

مشورت دهنده بايد در ارائه نظرش كوشا باشد، و ضمانت پيروزي بر عهده او نيست

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 6194.

زير عنوان:

روز شوراها و آغاز به كار شوراهاي اسلامي شهر و روستا

متن:

امام علي عليه السلام: أفضَلُ النّاسِ رَأياً مَن لايَستَغني عَن رَأي مُشيرٍ

ترجمه:

رأي و نظر كسي برتر است كه خود را از رأي مشاور بي نياز نداند

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 3152.

زير عنوان:

روز شوراها و آغاز به كار شوراهاي اسلامي شهر و روستا

متن:

امام حسن عليه السلام: ما تَشاوَرَ قَومٌ إلاّ هُدُوا إلي رُشدِهِم

ترجمه:

هيچ قومي با يكديگر مشورت نكردند مگر آن كه به راه پيشرفت خود رهنمون شدند

آدرس:

تحف العقول، ص 233.

زير عنوان:

روز شوراها و آغاز به كار شوراهاي اسلامي شهر و روستا

متن:

امام صادق عليه السلام: لاتَكُونَنَّ أوَّلَ مُشيرٍ و إيّاك و الرَّأي الفَطيرَ

ترجمه:

در مشورت نخستين كس مباش كه نظر مي دهد و از اظهار نظر ناسخته بپرهيز

آدرس:

ميزان الحكمه، ح 9868.

زير عنوان:

روز شوراها و آغاز به كار شوراهاي اسلامي شهر و روستا

متن:

امام كاظم عليه السلام: مَنِ اسْتَشارَ لَم يَعدَم عِندَ الصَّوابِ مادِحَاً و عِندَ الخَطَإِ عاذِراً

ترجمه:

كسي كه مشورت كند، اگر كارش را درست انجام دهد، مردم او را بستايند و اگر به خطا رود، معذورش دارند

آدرس:

ميزان الحكمه، ح 9847.

ش در شهميرزاد سمنان به دنيا آمد. تحصيلات ابتدايي متوسطه را در همان جا و بابل گذراند. سپس به تهران آمد و تحصيلات خود را تا درجه دكتراي ادبيات ادامه داد و به استادي دانشگاه رسيد. دكتر صفا در طول عمر فرهنگي خود سمت ها و پست هاي حساسي تصدي كرد و از اين راه خدمات فرهنگي و اجتماعي بسياري به يادگار گذاشت. برخي از اين خدمات از اين قرارند: دبير كل كميسيون ملي يونسكو در ايران، رييس دانشكده ادبيات دانشگاه تهران، عضو هيئت نمايندگي ايران در كنفرانس هاي عمومي سازمان يونسكو، عضو هيئت مديره شركت مؤلفان و مترجمان ايران و نيز عضو پيوسته فرهنگستان ايران. وي همچنين از سال 1312، همكاري خويش را با بسياري از مجلات فرهنگي كشور آغاز كرد و حاصل اين همكاري، نگارش ده ها مقاله تحقيقي درموضوعات ادبي، تاريخي و فلسفي بوده است. استاد صفا از استاداني است كه تحقيقات سودمندي در زمينه هاي تاريخ و فرهنگ و ادبيات فارسي انجام داده كه تاريخ ادبيات ايران در 5 جلد، تاريخ علوم عقلي در تمدن اسلامي، حماسه سرايي در ايران، گنج سخن در 3 جلد و مذاهب تشيع در ايران از آن جمله اند. استاد صفا در سال 1354 ش در شهر لوبك آلمان ساكن شد و به تحقيق و نگارش خود ادامه داد. سرانجام اين اديب برجسته در سال 1378 ش در 88 سالگي در لوبك آلمان درگذشت و در همان شهر به خاك سپرده شد.

ايراني در مناطق حساس، در دهم ارديبهشت 1300، قواي انگليسي متشكل از 2300 انگليسي و 9300 هندي، به منظور خروج از كشور، از قزوين به طرف همدان حركت كردند. انگيزه اصلي انگلستان براي خروج نيروهايش از ايران، كاستن از مخارج سنگين اداره اين عده و برطرف شدن خطر بلشويك ها در روسيه بود.

ش، با كمك عده اي از هنرمندان، انجمن هنرمندان ايران را بنيان نهاد و پس از مدتي به رياست آن انتخاب شد. وي هنرمندي و تدين را با هم درآميخته بود و بعد از درگذشت كمال الملك، از هر جهت جانشين او گرديد. نامه نويس، روياي حافظ و پرنده هاي تيرخورده از برجسته ترين تابلوها و ديوان اشعار، سفرنامه اروپا و تاريخ حيات كمال الملك از آثار ادبي اوست. استاد آشتياني در سال 1325، به پاس خدمات بي دريغش در طول تدريس، به دريافت درجه دكتراي افتخاري نائل شد. سرانجام اين هنرمند بزرگ در 78 سالگي در تهران درگذشت و در صحن حضرت عبدالعظيم(ع) مدفون گرديد.

نتيجه اي در برنداشت. انور سادات مدتي بعد، به جرم انعقاد اين قرارداد ننگين در حين برگزاري يك رژه نظامي، مورد هدف رگبار خالد اسلامبولي، افسر غيرتمند مصري، قرار گرفت و به كيفر اعمال خويش رسيد.

گسترده، مناطق عملياتي مملو از نيرو گرديد و دست فرماندهان اسلام براي انجام بزرگ ترين عمليات درون مرزي باز شد. پس از مشورت هاي فراوان، سرانجام عمليات به صورت گسترده غير كلاسيك پيش بيني گرديد و ابتكارات و تجارب و خلاقيت هاي رزمندگان اسلام، نقش واقعي خود را در اين عمليات باز يافتند. تا اينكه عمليات بزرگ بيت المقدس در تاريخ 61/2/10 با رمز يا علي ابن ابي طالب(ع) در جبهه هاي جنوب، جنوب اهواز و شمال خرمشهر در وسعتي در حدود 5400 كيلومتر مربع و در سه مرحله آغاز شد و تا 4 خرداد 61 به طول انجاميد كه مهمترين هدف آن آزادسازي خرمشهر بود. با آغاز مرحله اول و آزاد شدن قسمتي از خاك ميهن اسلامي، آژانس هاي خبرپراكني به تكاپو افتادند تا با وارونه جلوه دادن حقيقت، پيروزي هاي ايران را خنثي و كم اثر جلوه دهند. در ادامه، با عبور بي نظير رزمندگان اسلام از محور كرخه و رسيدن به مرزهاي بين المللي از شمال منطقه درگيري و جهش بلند آنها از جاده اهواز - خرمشهر و استقرار در 17 كيلومتري نوار مرزي، شهر هويزه به محاصره سپاهيان اسلام درآمد. تلاش عراق براي حفظ هويزه ناكام ماند و پس از مقداري درگيري، نيروهاي پيروز اسلام وارد شهر هويزه گرديدند. در نهايت، خونين شهر پس از 578 روز اسارت در سوم خرداد 1361 آزاد شد و به آغوش ميهن اسلامي بازگشت.

برخي از نتايج عمليات بزرگ بيت المقدس عبارتند از: تلفات نيروي انساني دشمن: اسير 19000 نفر، كشته و زخمي 16500 نفر؛ آزاد شدن 5400 كيلومتر مربع از اراضي جمهوري اسلامي از جمله

مراكز مهمي چون شهر خرمشهر، هويزه و پادگان حميد و تأمين امنيت 180 كيلومتر از خط مرزي؛ تجهيزات و امكانات و دشمن نيز خسارات ذيل را متحمل شدند: تانك و نفربر: 250 دستگاه انهدامي و 105 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 40 فروند انهدامي، خودرو: 200 دستگاه انهدامي و 300 دستگاه اغتنامي، توپخانه: 30 قبضه انهدامي و 30 قبضه اغتنامي. عمليات فتح آفرين بيت المقدس سرانجام پس از 25 روز نبرد فراموش نشدني و با پاكسازي دشمن از قسمت اعظم خاك جنوب و در نهايت با فتح خرمشهر به پايان رسيد و برگي زرين از دلاوري ها و رشادت هاي غيور مردان لشكر توحيد به تاريخ حماسه سازان افزود.

وي با اراده اي پولادين بار ديگر راهي جبهه هاي جنگ گرديد و در حالي كه فرماندهي تيپ 10 سيدالشهدا را برعهده داشت، خود را براي عمليات آزادسازي خرمشهر آماده كرد. سرانجام اين سردار رشيد اسلام در نبردي بي امان با قواي بعثي در نزديكي خرمشهر به آرزوي ديرينه خود رسيد و شهادت را در آغوش كشيد. پيكر مطهر اين سردار رشيد اسلام، پس از تشييع توسط امت حزب اللَّه و شهيد پرور، در بهشت زهراي تهران به خاك سپرده شد.

و رويدادهاي دوران سلطنت اين شاه قاجار مي باشد. به طور كلي در دوره پادشاهي او، نفوذ و مداخله بيگانگان در امور ايران، بيش از پيش افزايش يافت. با قتل ناصر الدين شاه، چهارمين شاه از سلسله قاجار، يك دوره تاريك پنجاه ساله از تاريخ ايران به پايان رسيد و زمينه براي انقلاب مشروطه هموار شد.

از پيش بر رژيم خونخوار بعث عراق گران آمد و زمينه از ميان برداشتن ايشان را فراهم نمود. تا اين كه آيت اللَّه سيد حسن شيرازي در يازدهم ارديبهشت 1359 برابر با شانزدهم جمادي الثاني 1400 به هنگام عزيمت جهت شركت در مجلس ختم آيت اللَّه سيد محمد باقر صدر، از سوي مزدوران استكبار جهاني در بيروت مورد هجوم وحشيانه قرار گرفت و به طرزي فجيع به شهادت رسيد.

پيكر خونين اين مبارز مسلمان پس از انتقال به قم و پس از تشييعي باشكوه و نمازِ آيت اللَّه سيد محمد رضا گلپايگاني در جوار حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

فكري "هيئت هاي مؤتلفه" از سوي امام خميني(ره) تعيين شد.

استاد مطهري چه پيش از پيروزي انقلاب و چه پس از آن، به عنوان يكي از چهره هاي برجسته علمي، مذهبي و سياسي در پيروزي انقلاب و استقرار حكومت اسلامي نقش بسزايي داشت و يكي از بنيان گذاران اصلي راه پيمايي هاي سراسري مردم عليه نظام طاغوتي پهلوي محسوب مي شد. شهيد مطهري در هنگام پيروزي انقلاب اسلامي، از سوي امام خميني(ره) به عضويت شوراي انقلاب اسلامي منصوب گرديد و يكي از تصميم گيرندگان و سياستگزاران اصلي كشور انقلابي ايران به شمار مي رفت. اين مجاهد سترگ سرانجام در پايان يكي از جلسات كه به تنهايي راهي خانه اش بود، مورد سوءقصد يكي از اعضاي منحرف گروهك فرقان قرار گرفت و به لقاءاللَّه پيوست و پس از تشييع باشكوه در تهران و قم، در جوار حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد. از استاد شهيد مرتضي مطهري، قريب به 80 كتاب ارزنده برجاي مانده است كه امام خميني(ره) همگان را به پاس داشتن آنها سفارش كرده است. ايشان فرمود: "من به دانشجويان و طبقه روشنفكران متعهد توصيه مي كنم كه كتاب هاي اين استاد عزيز را نگذارند با دسيسه هاي غيراسلامي فراموش شود".

اين معلم نمونه و اسوه تقوا در نظام جمهوري اسلامي ايران، به عنوان روز معلم نامگذاري شده است تا همواره و همه ساله ضمن بزرگداشت خاطره آن رادمرد بزرگ و مجتهد و فيلسوف بلندآوازه، از زحمات بي شائبه و ايثارگرانه طبقه عظيم معلمان كه وظيفه سنگين آموزش و پرورش كودكان، نوجوانان و جوانان اين مرز و بوم را برعهده دارند، قدرداني گردد.

آيات و احاديث متناسب:

زير عنوان:

روز معلم

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّما بُعِثتُ مُعَلِّماً

ترجمه:

من معلّم برانگيخته شدم

آدرس:

كنزالعمّال، ح 28873.

زير عنوان:

روز معلم

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: أجوَدُكُم مِن بَعدِي رَجُلٌ عَلِمَ عِلماً فنَشَرَ عِلمَهُ

ترجمه:

بخشنده ترين شما پس از من، كسي است كه دانشي بياموزد، آن گاه دانش خود را بپراكند

آدرس:

ميزان الحكمه، ح 13825.

زير عنوان:

روز معلم

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن تَعَلَّمتَ مِنهُ حَرفاً صِرتَ لَهُ عَبداً

ترجمه:

از هر كس كه حرفي آموختي، بنده او شده اي

آدرس:

عوالي اللآلي، ج1، ص 292.

زير عنوان:

روز معلم

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: اللّهُمَّ اغْفِر لِلمُعَلِّمينَ و أطِل أعمارَهُم و بارِك لَهُم في كَسبِهِم

ترجمه:

خدايا! آموزگاران را بيامرز؛ عمرشان را دراز و كسبشان را با بركت كن

آدرس:

تاريخ بغداد، ج 3، ص 64.

زير عنوان:

روز معلم

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن طَلَبَ العِلمَ كانَ كفّارَةً لِما مَضي

ترجمه:

كسي كه در پي تحصيل علم رود، اين عمل كفّاره گناهان گذشته او است

آدرس:

ميزان الحكمه، ح 17742.

زير عنوان:

روز معلم

متن:

امام علي عليه السلام: قُمْ عَن مَجلِسِكَ ِلأبيكَ و مُعَلِّمِكَ و إن كُنتَ أميراً

ترجمه:

به احترام پدر و معلّمت از جاي برخيز، گرچه فرمان روا باشي

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 2341.

زير عنوان:

روز معلم

متن:

امام سجّادعليه السلام: حَقُّ سائِسِكَ بِالعِلمِ، التَّعظيمُ لَهُ و التَّوقيرُ لِمَجلِسِهِ و حُسنُ الاِستِماعِ إلَيهِ

ترجمه:

حق استاد تو اين است كه بزرگش داري و محضرش را محترم شماري و

با دقّت به سخنانش گوش بسپاري

آدرس:

كتاب من لايحضره الفقيه، ج 2، ص 620.

زير عنوان:

روز معلم

متن:

امام باقرعليه السلام: زَكاةُ العِلمِ أن تُعَلِّمَهُ عِبادَاللَّهِ

ترجمه:

زكات دانش، آموختن آن به بندگان خدا است

آدرس:

الكافي، ج 1، ص 41.

زير عنوان:

روز معلم

متن:

امام صادق عليه السلام: تَواضَعُوا لِمَن طَلَبتُم مِنهُ العِلمَ

ترجمه:

در پيشگاه كسي كه از او دانش مي آموزيد، فروتن باشيد

آدرس:

الكافي، ج 1، ص 36.

اروپايي بياموزند. اين معاهده ديري نپاييد و ناپلئون بر خلاف قرار خود، پس از مدتي با روسيه طرح دوستي ريخت و مستشاران فرانسوي، ايران را ترك كردند.

سالگي دار فاني را وداع گفت و در حرم حضرت عبدالعظيم(ع) در شهر ري مدفون شد.

روز عزاي عمومي اعلام شد. چند روز بعد، پيكر كشته شدگان حادثه با حضور هيئت اعزامي از طرف رييس جمهور الجزاير، از مقابل مجلس شوراي اسلامي در تهران تشييع شد و سپس به آن كشور منتقل گرديدند. همچنين از سوي دولت جمهوري اسلامي ايران، وزير امور خارجه وقت، در رأس هيئتي براي شركت در مراسم تشييعِ وزير امور خارجه الجزاير و ابلاغ پيام همدردي دولت و ملت ايران، راهي الجزاير شد. چند روز بعد، هيئتي از الجزاير براي بررسي حادثه سقوط هواپيما وارد تهران گرديد و پس از به نتيجه رسيدن تحقيقات مربوطه، رييس جمهور، رييس مجلس، نخست وزير و مسؤولان دفتر سياسي جبهه آزادي بخش الجزاير به صورت رسمي از جمهوري اسلامي ايران تشكر كردند. حمله هواپيماهاي عراقي به هواپيماي حامل وزير امور خارجه الجزاير، باعث لكه دار شدن چهره عراق نزد جهانيان، به ويژه دولت هاي عرب منطقه گرديد.

به مخالفان و حل مشكلات فكري مردم است. آيت اللَّه قزويني سرانجام در چهاردهم ارديبهشت 1373ش برابر با بيست و سوم ذي قعده 1414ق در 77 سالگي رحلت كرد و حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

تشكيل دادند.

نظام جمهوري اسلامي، ادامه فعاليت اين حزب را بر خلاف مصالح نظام تشخيص داده و پس از دستگيري سران آن، حزب توده را منحل اعلام كردند.

پرداخت و در تكايا و مجالس سوگواري اباعبداللَّه الحسين(ع) مرثيه سرايي مي كرد. استاد مرداني در زمان رژيم پهلوي، در شهر خمين، به تشكيل مجمع مداحان همت گماشت ولي مورد غضب رژيم ستم شاهي قرار گرفت و خانه اش توسط مزدوران محلي به آتش كشيده شد. وي در سال 1331 ش ساكن تهران شد و از آن پس انجمن نغمه سرايان مذهبي شرق تهران را تاسيس كرد. مرداني پس از پيروزي انقلاب، فعاليت خود را شدت بخشيد و به عضويت شوراي شعر وزارت ارشاد اسلامي و واحد ادبيات حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي درآمد. وي همچنين در طول جنگ تحميلي، در جبهه ها حضور داشت و در اين راه دچار عوارض جسمي گرديد. مرداني شاعري اخلاص پيشه و عارفي وارسته بود و نسبت به چهارده معصوم(عليهم السلام) اخلاص كامل داشت. استاد مرداني در طول عمر خود توفيق تاليف و گردآوري حدود هفتاد مجموعه شعر را يافت كه اغلب آنها به چاپ رسيده كه مجموعه آفتاب، ادبيات عاشورا، همراه با كاروان، حريم عشق، راهيان عاشورا، فروغ ايمان و نواي رزمندگان از آن جمله است. استاد مرداني سرانجام پس از تحمل سال ها رنج بيماري در نيمه ارديبهشت 1378 ش برابر با 18 محرم 1420 ق در 77 سالگي بدرود حيات گفت و در قطعه فرهيختگانِ بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

خارج فقه و اصول حضرات آيات: ميرزا هاشم آملي، ناصر مكارم شيرازي، علي مشكيني اردبيلي و عبداللَّه جوادي آملي راه يافت و مباني حكمت و فلسفه را از استادان فن آموخت. حجت الاسلام دشتي پس از آن به تاليف و تدريس و تحقيق روي آورد تا اينكه در سال 1367، مؤسسه تحقيقاتي اميرالمومنين(ع) را بنيان نهاد و با كمك گروهي از محققان، كتاب هاي ذيل را فراهم نمود: فرهنگ سخنان معصومين در 15 جلد، تحليل تاريخي سياسي معصومين در 14 جلد و سيره امام علي(ع) در 15 جلد، ترجمه نهج البلاغه، فرهنگ واژه ها، موضوعات كلي و معارف نهج البلاغه در 4 جلد، اسناد و مدارك نهج البلاغه و ده ها اثر ديگر. ايشان پس از پيروزي انقلاب اسلامي يكسره به تلاش و كوشش در راه احياي شعائر ديني مي پرداخت و هماره به تبليغ دين در شهرهاي مختلف كشور و تدريس در نهادهاي انقلابي و دانشگاه ها و سخنراني همت گماشت تا اين كه در بازگشت از سفر تبليغي خويش از كاشان در 5 ارديبهشت 1380 دچار سانحه تصادف شد و پس از گذشت ده روز، در نيمه همان ماه برابر با 11 صفر 1422ق در پنجاه سالگي بدرود حيات گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

138 تن از آنان ايراني و مابقي از ديگر كشورها بوده اند، شخصيت ها، گروه ها و نهادهاي مختلف كشور اين جنايت رژيم سرنگون شده بعث را محكوم كردند. همچنين مجالس بزرگداشت متعددي در حوزه هاي علميه در شهرهاي گوناگون برگزار شد. در پيام مقام معظم رهبري، حضرت آيت اللَّه خامنه اي كه در همين زمينه منتشر شد. ايشان مسؤوليت اين جنايت را تنها مختص رژيم سفاك عراق ندانستند و كساني را كه با كمك ها و سياست هاي خود، آن رژيم را تقويت و تجهيز كرده اند نيز مسؤول اين حادثه در پيشگاه خدا و مردم عراق عنوان كردند. شهادت اين افراد تنها يكي از جنايات بي شمار در دوران سياه حاكميت رژيم بعث عراق است.

حسن بن محمد قمي، علم الهدي سيد مرتضي، هارون بن موسي تلعكبري و حسين بن عبيداللَّه غضائري از آن جمله اند. همچنين كتاب عظيم "من لايحضر الفقيه" در 4 جلد به عنوان يكي از اركان كتب اربعه شيعه، شامل شش هزار حديث و بر اساس موضوعات مختلف فقهي و نيز كتاب مدينه العلم در 10 جلد كه مفقود شده، امالي، خِصال، عيون اخبار الرّضا(ع) و عِلَلُ الشرايع از جمله سيصد كتاب ارزشمند اين عالم كم نظير شيعه مي باشند. شيخ صدوق در اواخر عمر به درخواست شيعيان شهر ري، ساكن آن شهر شد تا اينكه در سال 381ق در 75 سالگي درگذشت و در مكاني كه به نام او مشهور است به خاك سپرده شد.

مبتني بر اين اصل بود كه شاه چون طبق قانون اساسي از مسؤوليت مُبرا است و فقط حق سلطنت دارد، بنابراين بايد در امور كشور دخالت نكند. اميني سپس از شاه انحلال مجلس شوراي ملي و سنا را درخواست نمود و شاه در نوزدهم ارديبهشت به اين خواسته او تن داد. دوران نخست وزيري اميني سرانجام پس از چهارده ماه در 27 تيرماه 1341 به پايان رسيد.

محبوبيت در سايه اخلاق و پرهيزگاري ايشان شكل گرفته بود. وي در كنار تدريس، از مبارزات سياسي نيز غافل نبود و در مواقع لزوم از قبيل طرح سربازگيري طلاب، رفراندوم شاه و ملت و … به دستگاه جور تذكر مي داد. سرانجام اين عالم وارسته پس از عمري مجاهدت و خدمت در شانزدهم ارديبهشت 1343 ش برابر با 23 ذي حجه 1382 ق در 63 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شكوه، در مسجد بالا سر حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

اين افراد مجيد شريف واقفي و مرتضي لباف نژاد بودند كه پس از اين تغيير مواضع سازمان، دچار تصفيه درون گروهي شده و به طرزي فجيع به شهادت رسيدند.

تأمين اين زندان مخوف به تنگ آمده بود، دست به دامان رژيم بعثي شد و جنايتكاران آن رژيم نيز در اين روز با برنامه اي حساب شده به بمباران اين زندان پرداخته و عده اي از دلاوران ميهن اسلامي را كه در اسارت حزب دموكرات بودند، به خاك و خون كشيدند.

رخ در نقاب خاك كشيد.

در هجدهم ارديبهشت سال 1330ش، پس از يكسال بيماري، در 56 سالگي چشم از جهان فرو بست.

خواهان شيراز و رويارويي با نيروهاي دولتي و همكاري با دليران تنگستان در مقابله با متجاوزان انگليسي از جمله فعاليت هاي اين مجتهد جهادگر در راه استقلال مردم و اعاده شرافت اسلامي مي باشد. در كنار فعاليت هاي سياسي، از آيت اللَّه لاري حدود چهل اثر فقهي، كلامي، فقهي - سياسي، اصولي و … به يادگار مانده است. اين عالم مجاهد سرانجام در 19 ارديبهشت 1303 ش برابر با چهارم شوال 1342 ق در 86 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و در شهرستان جَهرم در محلي كه هم اكنون به "مقبره آقا" معروف است به خاك سپرده شد.

اين امتياز پايبند بودند تا اين كه مجلس شوراي ملي در چنين روزي در نوزدهم ارديبهشت 1306ش، الغاء كاپيتولاسيون را اعلام كرد و به همه دولت هايي كه از حق كاپيتولاسيون استفاده مي كردند يك سال وقت داد كه در قراردادهاي خود تجديد نظر و اين امتياز را لغو كنند. اين قانون ننگين، يك بار ديگر در سال 1343 ش مطرح شد و به تصويب رسيد كه به سبب اعتراض امام خميني(ره) به آن، آن حضرت را به تركيه تبعيد كردند. در نهايت كاپيتولاسيون پس از پيروزي انقلاب اسلامي براي هميشه لغو شد.

و به قتل و غارت پرداختند. اين عمل، دولت ايران را به بركناري شوستر وادار كرد و فردي وابسته به روس ها را به جاي وي برگزيد.

رشد، پنج جز اصلي نمايشگر اصول پنج گانه دين (مذهب تشيع)، و تركيب متقارن بيانگر تعادل و ميزان و عدالت مي باشد. اين آرم از آن پس در وسط رنگ سفيد پرچم مقدس جمهوري اسلامي ايران و بر بالاي عنوان تمام وزارتخانه هاي كشور قرار گرفت.

ارث بردني

آدرس:

تهذيب الأحكام، ج9، ح 148.

كه از امضاي قراردادهاي جديد با جمهوري اسلامي خودداري نموده و ايران را تحت فشار قرار دهند. اين تصميم بازار مشترك اروپا از آنجايي كه براي حمايت از آمريكا و محكوم كردن مسأله گروگان گيري انجام مي گرفت، حالتي سمبوليك و سياسي داشت و از بار اقتصادي غالبي برخوردار نبود. بدين ترتيب پس از پايان مهلت آزادسازي گروگان ها و لاينحل ماندن اين مسأله، جامعه اقتصادي اروپا به طور رسمي، تحريم اقتصادي ايران را اعلام نمودند. اين اقدام در حالي انجام مي گرفت كه در اعلاميه مشترك كنفرانس 9 كشور اروپايي تنها هدف از اين اقدام، تسريع در آزادي گروگان ها عنوان شده بود. اما با گسترش اين تحريم از سوي كشورهاي غربي، اقتصاد داخلي آنان نيز دچار ركود و تورم شد. در طول هشت سال دفاع مقدس، آمريكا و كشورهاي بازار مشترك اروپا، ايران را در تنگنا قرار داده و از معامله مستقيم خودداري مي كردند. حتي در مواردي از فروش و ارسال داروهاي مورد نياز به ايران امتناع مي نمودند. اين در حالي بود كه پيشرفته ترين تجهيزات نظامي و خطرناك ترين سموم شيميايي را در اختيار رژيم متجاوز عراق قرار مي دادند و اين رژيم را به ادامه جنگ ترغيب مي كردند. ليكن رفته رفته، كشورهاي اروپايي دريافتند كه فشار آمريكا به ايران نه تنها به نفع آنها نيست بلكه منافع آنان را فداي مطامع آمريكا خواهد ساخت.

-

حسنعلي اصفهاني بهره برد. پس از چند سال به همراه شيخ مجتبي قزويني به قزوين رفت و به خدمت سيد موسي زرآبادي رسيد و مراتبي فوق العاده كسب كرد. حافظيان مشهدي از آن پس سالياني چند در حجره فوقاني در صحن عتيق رضوي به عبادات و رياضات اشتغال داشت. سپس به هند رفت و پس از ده سال به مشهد بازگشت و تا اواخر عمر نيمي از سال را در مشهد و نيمي در كراچي بود. شيعيان و اهل سنت آن ديار به حافظيان مشهدي ارادت داشتند و از او بهره مند مي گشتند. از آثار ايشان مي توان به "لوح محفوظ" و لوح "جنةالاسماء" كه هر دو مايه حفظ و بركت است، اشاره كرد. همچنين ضريح مبارك پيشين حرم حضرت امام رضا(ع) از آثار ايشان است. حافظيان مشهدي از سال ها پيش به فكر تعويض ضريح فولادي كه فرسوده شده بود، افتاد و پس از اتمام ساخت ضريح به وسيله هنرمندان اصفهاني و مشهدي و انتقال ضريح فولادي به موزه آستان قدس، ضريح مذكور نصب گرديد و در نيمه شعبان 1379ق (1339ق) از آن بهره برداري شد. سيدابوالحسن حافظيان مشهدي سرانجام در بيست و دوم ارديبهشت 1360 ش برابر با هفتم رجب 1401 ق در مشهد مقدس درگذشت و رخ در نقاب خاك كشيد.

اسكناس منتشر كرد تا اين كه در 23 ارديبهشت 1309 ش، حق انتشار اسكناس از آن بانك سلب و در مقابل دويست هزار ليره انگليس، به بانك ملي ايران واگذار گرديد. اسكناس هاي بانك ملي در سال 1310 ش منتشر شد و تا سال ها، رايج بود.

عظيم در جامعه به پا كرد كه رژيم انتظار آن را نداشت. لذا آن حضرت را در سيزدهم آبان همان سال دستگير و به تركيه تبعيد كردند.

سرانجام در ادامه مبارزات امام امت و امت امام، سه ماه پس از پيروزي انقلاب، به پيشنهاد هيئت وزيران و تصويب شوراي انقلاب اسلامي، در بيست و سوم ارديبهشت ماه سال 1358 ش حق كاپيتولاسيون و امتيازات و ملحقات آن براي هميشه و به طور نهايي لغو شد.

در آن مكان، به عنوان يكي از برجسته ترين استادان دانشگاه تهران شناخته شده و با نوشتن كتاب "توحيد هوشمندان" به اخذ درجه دكترا از دانشكده مزبور نائل آمد. ايشان ضمن تدريس، با جملاتي شيوا، شيرين و پرجاذبه، مفاهيم دشوار فلسفي را بيان مي كرد و در تاييد اظهارات علمي خود از اشعار شاعران بزرگ، شاهد مي آورد. در محفل علمي اين حكيم الهي، دانشوران فاضلي پرورش يافتند كه حضرات آيات: سيدابوالحسن رفيعي قزويني، عبداللَّه جوادي آملي، حسن حسن زاده آملي، كاظم مدير شانه چي و سيدمحمدباقر حجتي و … از آن جمله اند. وي قلمي شيوا داشت و با همين شيوايي بود كه قرآن مجيد را به فارسي ترجمه كرد. ترجمه او، از نخستين ترجمه هاي امروزي قرآن در زبان و ادبيات فارسي بود و درزمان خود، مورد توجه روشنفكران، دانشجويان و نسل جديد قرار گرفت.

همچنين ترجمه آزاد مفاتيح الجنان، صحيفه سجاديه و كليات ديوان الهي از ديگر آثار اوست. الهي قمشه اي يكي از مردان سير و سلوك معنوي و به معناي واقعي كلمه، اهل توكل بود و مناعت طبع ويژه اي داشت. سرانجام اين حكيم وارسته در شامگاه 24 ارديبهشت سال 1352 ش برابر با 12 ربيع الثاني 1393 ق در 72 سالگي درگذشت و در جوار حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.

كرمان را به عهده داشت به تهران آمد و در مدرسه دارالفنون به تدريس ادبيات فارسي پرداخت. سپس چندي نيز در اداره نگارش وزارت فرهنگ، تصدي و مديريت مجله آموزش و پرورش را برعهده گرفت. حبيب يغمايي از سال 1326 به مدت 31 سال، مجله يغما را منتشر كرد و از اين رهگذر خدمتي شايان به فرهنگ و ادب ايران انجام داد. وي همچنين از طبع شعر سرشاري بهره داشت. از جمله آثار ارزنده استاد حبيب يغمايي مي توان به تصحيح مجموعه آثار سعدي، دخمه ارغوان، رساله در علم قافيه و مناجات حضرت امير اشاره كرد. سرانجام اين نويسنده و شاعر ايراني چنين روزي در 83 سالگي در تهران درگذشت و در زادگاه خود به خاك سپرده شد.

محقق برجسته مي باشند. سرانجام اين عالم بزرگوار در 24 ارديبهشت 1364 ش، در هشتاد سالگي دارفاني را وداع گفت و در شهر ري به خاك سپرده شد.

ساخت. همچنين وي علوم عقلي را از استادان فن فراگرفت و به تدريس پرداخت و از سال 1337 ش در دانشكده الهيات مشهد مشغول تدريس گرديد. استاد مدير شانه چي علاوه بر تدريس تاريخ اسلام، تاريخ اديان، آيات الاحكام و ادوار فقه، مقالات فراواني نگاشته و در زمينه كتابشناسي و نسخه شناسي، چندين فهرست را منتشر ساخته است. وي در راستاي شناسايي كتب خطي و نسخه شناسي، سفرهاي متعدد به كشورهاي روسيه، آذربايجان، ازبكستان، مصر، تركيه، سوريه، لبنان، مراكش، واتيكان و اسپانيا نمود و از نسخه هاي نفيس، عكس برداري و فيش برداري كرد. استاد شانه چي از فرزانگاني بود كه علوم عقلي و نقلي را در وجود خويش گردآورد و علاوه بر آن به زيور وقار و اخلاق خوش و سيماي صالحان آراسته بود و همين ها باعث شد تا در سال 1380 ش به عنوان يكي از نام آوران عرصه علم و فرهنگ و يكي از چهره هاي ماندگار برگزيده شود و در مراسم با شكوهي در صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران از ايشان تجليل به عمل آيد. تاريخ حديث، دراية الحديث، علم الحديث، روش استنباط و سنن النبي در 9 جلد از جمله آثار اين عالم بزرگوار مي باشند.

سرانجام استاد مديرشانه چي در بيست و چهارم ارديبهشت 1381 ش برابر با اول ربيع الاول 1323 ق در 75 سالگي بدرود حيات گفت و در حرم مطهر امام رضا(ع) به خاك سپرده شد.

را به يكي از سرمايه داران انگليسي به نام تالبوت واگذار مي كند تا خرج عياشي هاي خود در غرب نمايد. وقتي خبر در كشور مي پيچد با مخالفت علما و مردم مواجه مي گردد و پس از مبارزات گسترده و گذشت هفده ماه از امضاي قرارداد تنباكو، ميرزاي بزرگ شيرازي در فتواي مشهور خود، استعمال تنباكو را در حكم محاربه با امام زمان(عج) اعلام مي كند و به شاه هشدار مي دهد كه در صورت عدم لغو قرارداد، فرمان جهاد صادر خواهد كرد. سرانجام پايداري علما و حمايت مردم، ناصرالدين شاه را به پرداخت غرامت به تالبوت انگليسي و لغو قرارداد مجبور ساخت. فتواي تاريخي تحريم تنباكو، توطئه اي را كه به دست ناصرالدين شاه قاجار با واگذاري امتياز دخانيات ايران به انگليسي ها در حال شكل گرفتن بود در نطفه نابود كرد.

كرد و آن شورا در رسيدگي به گزارش هيئت و نامه دبير كل، در 25 ارديبهشت 1366 برابر با 14 مي 1987 بيانيه اي صادر و اعلام كرد كه غيرنظاميان در ايران، بر اثر سلاح هاي شيميايي مجروح شده اند. شورا در آخر بيانيه، بدون ذكر نام از كشور عراق، كاربرد تسليحات شيميايي را به شدت محكوم نمود. اين بيانيه با آن كه متناسب با اهميت فاجعه نبود، ليكن عكس العمل جهاني قوي و مناسبي را به نفع جمهوري اسلامي ايران برانگيخت و كشورها و سازمان هاي بسياري، عراق را به خاطر كاربرد مجدد سلاح هاي شيميايي محكوم كردند.

داد.

ممتنع تلقي گرديده است.

براي بزرگداشت مقام اين شاعر و سخن سراي نامي، روز 25 ارديبهشت هر سال به نام حكيم ابوالقاسم فردوسي نامگذاري شده است تا فرصتي فراهم آيد كه علاوه بر شناساندن اين شخصيت بزرگ ادبي به اقشار مختلف مردم، زمينه حفظ اين گنجينه و ميراث غني در همگان افزون گردد.

سطوح حوزه، مدتي در تبريز ماندگار شد و سپس براي ادامه تحصيل عازم نجف اشرف گرديد. آيت اللَّه اهري در نجف به مدت ده سال از محضر بزرگاني همچون شيخ الشريعه اصفهاني، ميرزا محمدحسن ناييني، ميرزا علي شيرازي، آقا ضياءالدين عراقي، محمدحسن غروي و سيدابوالحسن اصفهاني استفاده برد و سپس به مدت بيست سال در كنار كسب علوم مختلف به تدريس و تاليف پرداخت به طوري كه به عنوان استاد حوزه علميه نجف مطرح شد. ايشان سپس در حدود سال 1330ش راهي زادگاه خود گرديد و پس از مدتي، سرپرستي حوزه علميه تبريز را بر عهده گرفت. آيت اللَّه اهري به دليل موقعيت خاص خود در آذربايجان و رهبري مذهبي مردم، در اكثر حوادث اجتماعي و سياسي به صورت مستقيم يا غيرمستقيم شركت داشت و در جريان حمله مزدوران پهلوي به مدرسه فيضيه قم و نيز تصويب لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي، موضع گيري و اعلام مخالفت نمود. از اين عالم رباني آثاري بر جاي مانده كه حاشيه بر مكاسب، حاشيه بر رسايل، رساله در اجتهاد و رساله اي در قاعده لاضرر از آن جمله اند. آيت اللَّه شيخ احمد اهري سرانجام در 26 ارديبهشت 1348 ش برابر با هجدهم صفر 1388 ق در 81 سالگي به رحمت ايزدي پيوست و پس از تشييعي با شكوه، در شهرستان قم به خاك سپرده شد.

عراق به ناو استارك، سناريوي مشترك واشنگتن و بغداد براي ناامن جلوه دادن منطقه خليج فارس و حضور بيشتر ناوهاي آمريكايي در اين منطقه بوده است.

جنگ جهاني اول كه خاك ايران مورد تجاوز قواي روسيه قرار گرفت، از طرف علماي مذهبي، براي مبارزه با اشغالگران روس به رياست هيئتي انتخاب شد كه ماموريت آن، رسيدگي به مسائل جهاد و تماس با دولت ايران به منظور اخراج روس ها از كشور بود. همچنين وي در جريان تبعيد علماي ايراني ساكن عراق به ايران، به همراه آنان تا قم آمد ولي سپس به بغداد بازگشت تا با استفاده از نفوذ خود، زمينه مراجعه محترمانه علما به عتبات را فراهم سازد كه در اين كار نيز موفق شد. سرانجام ميرزا مهدي خراساني در 28 ارديبهشت 1324 ش برابر با سال 1364ق در هفتاد سالگي درگذشت و در جوار امام رضا(ع) مدفون گرديد.

حكمت، طب، نجوم و رياضيات بود، ليكن امروز او را در جهان بيشتر به سبب رباعيات فلسفي لطيفش مي شناسند. اين رباعي ها بسيار ساده و دور از تصنع و تكلف اند و با اين حال مقرون به كمال فصاحت و بلاغت و شامل معاني عالي در الفاظ موجز و استوار است. خيام در رياضيات چند اثر معروف دارد كه كتاب جبر و مقابله از همه مشهورتر است. همچنين او مأمور اصلاح تقويم ايراني شد و نيز رصدخانه اي را تأسيس كرد. وفات خيام را در حدود سال 515 الي 525 ق گفته اند. آرامگاه حكيم عمر خيام نيشابوري در نيشابور در جوار امامزاده محمد محروق نيشابور، ميعادگاه ادب دوستان و علاقمندان زبان و ادبيات پارسي است.

كرد. سرانجام يپرم خان ارمني در جريان نبرد با سالارالدوله، از شاهزادگان قاجار، كه در غرب كشور ادعاي سلطنت كرده بود، كشته شد و زندگي ننگين او در 47 سالگي خاتمه يافت.

عشق به ائمه اطهار(ع)، شوق به مطالعه و نگارش و تَقيد به نوافل يوميه و نماز شب، خلق خوش و زبان نرم و روحيه كريمانه و انجام ورزش بطور مستمر از خصوصيات علامه شوشتري بود. آثار و تأليفات ارزشمند اين عالم بزرگ، نشانگر عمق علم و ژرفاي انديشه اوست. پاره اي از آثار او چون كتاب گرانقدر "قاموس الرجال في تحقيق رواة الشّيعَه و مُحَدّيثِهم" در 14 جلد و كتاب "بَهج الصباغة في شرح نهج البلاغه" در 14 جلد كه تأليف آن حدود 50 سال به طول انجاميد از ديگر تأليفات اين دانشمند شيعي مي باشد. هم چنين برخي از آثارشان عبارتند از: النَّجعَة في شرح اللمعه در 11 جلد، الاربعون حديثا، قضاء اميرالمومنين علي بن ابي طالب(ع) و البديع و … مي باشد. وفات علامه محمدتقي شوشتري در 29 ارديبهشت 1374 ش برابر با 19 ذي حجه سال 1415 ق در 93 سالگي اتفاق افتاد و پس از تشييعي با شكوه در شوشتر به خاك سپرده شد.

با حزب توده و جلوگيري از نفوذ كمونيسم در ايران، هدف مهم تاسيس اين حزب و دليل اصلي پشتيباني آمريكا از آن بود. در ادامه، حزب زحمتكشان، شعب خود را در ساير نقاط كشور نيز داير كرد و در آستانه كودتاي آمريكايي 28 مرداد 1332، در راستاي تحقق سياست هاي مداخله جويانه و استيلا طلبانه آمريكا، جهت سرنگوني دولت دكتر مصدق، به كار گرفته شد. لازم به ذكر است كه آيت اللَّه كاشاني هرچند از نظر عقيدتي و مذهبي با جبهه ملي و دكتر بقايي سنخيت كمي داشت ولي به دليل مصالح بالاتر مردم و كشور، حاضر شده بود تا با ديگر افراد ملي گرا، جبهه ملي را تاسيس كرده و از آن حمايت كند. از اين رو، همراهي آيت اللَّه كاشاني با اين جبهه، به معني تاييد عملكرد آنان نبود و مصالح والاي ملت مسلمان، مدنظر آن عالم مجاهد قرار داشت.

كند، موجوديت دانشگاه آزاد اسلامي را اعلام كرد. اين، در واقع اولين گام اساسي در جهت تاسيس دانشگاه آزاد اسلامي يعني مرحله عبور از طرح و نيل به عمل بود. دانشگاه آزاد اسلامي سرانجام در 27 خرداد سال 1361 ش به طور رسمي اعلام موجوديت كرد و پس از برگزاري اولين آزمون ورود به دانشگاه در اسفندماه همان سال، سه هزار نفر انتخاب و مشغول تحصيل شدند.

حوزه علميه قم و مبلّغان و ائمه جماعات، نيروي عظيم مردم مسلمان ايران را، پشت سَرِ امام و مراجعِ ديگر، وارد ميادين مبارزه كرد. مهم ترين اقدام اين هيئت ها، ترور و اعدام انقلابي حسنعلي منصور، نخست وزير سرسپرده رژيم پهلوي و عامل تصويب قانون ننگين كاپيتولاسيون و تبعيد حضرت امام به تركيه بود. اغلب اعضاي جمعيت مؤتلفه، پس از پيروزي انقلاب، جذب حزب جمهوري اسلامي شدند. در ساليان بعد جمعيت موتلفه اسلامي موجوديت خود را حفظ كرده است.

را تحريم كرده تا ايران را منزوي سازند. ولي گذشت زمان نه تنها ايران را گوشه گير نساخت، بلكه باعث شد تا ايران بيشتر از قبل روي پاي خود بايستد. همچنين شركت هاي متعدد اروپايي و حتي آمريكايي كه از تحريم ايران متضرّر شده بودند، خواهان ارتباط اقتصادي و همكاري هاي دوجانبه بوده اند. استقبال شركت هاي خارجي براي همكاري با ايران به اندازه اي بودكه آنان به تحريم ايران توجهي نكردند و در نتيجه بُعد منفي اين تحريم گريبان غرب را گرفت.

يك مجموعه هماهنگ، تركيب و يگانه سازد. ملاصدرا تلاش كرد تا در پرتو معرفت عرفاني و فلسفه عقلاني، تفسيري ديگرگون از دين دست دهد. از اين حكيم الهي بيش از چهل عنوان كتاب به يادگار مانده كه اسفار اربعه مهم ترينِ آنهاست. سرانجام اين عالم رباني و فيلسوف اسلامي، پس از عمري پربار، در سال 1050 ق در هفتاد سالگي در شهر بصره عراق دارفاني را وداع گفت و در همان شهر به خاك سپرده شد.

در غرب كشور، قرارگاه حمزه سيدالشهداء (ع) را تشكيل داد و عمليات هاي نظامي را از اين مكان، هدايت مي نمود. سرانجام اين پاسدار غيور و فداكار، طي يكي از مأموريت هاي خود در نزديكي شهرستان نقده بر اثر برخورد با مين، در 29 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و پس از تشييعي باشكوه، در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

صدام در اين واقعه بيش از پيش آشكار گشت.

ناآگاه حول يك محور فكري گرد هم آمده و به اقداماتي خطرناك روي آورند. فعاليت گروهك منحرف فرقان، پس از پيروزي انقلاب اسلامي ابعاد گسترده اي به خود يافت و برنامه حذف فيزيكي چهره هاي بارز روحانيان و عوامل انقلابي مؤثر، به عنوان شاخص ترين رويكردهاي اين گروه قرار گرفت، در اين حال آنان با شعار "اسلام، منهاي روحانيت" دست به ترورهاي متعددي زدند كه ترور استاد علامه، آيت اللَّه مرتضي مطهري، آيت اللَّه دكتر محمد مفتح و نيز ترور ناموفق حجت الاسلام و المسلمين هاشمي رفسنجاني، همچنين ترور و شهادت سپهبد ولي اللَّه قرني اولين رييس ستاد مشترك ارتش پس از پيروزي انقلاب و چندين جنايت ديگر، از جمله اقدامات عملي اين گروه منحرف و خونريز بود. اين گروه، همكاري با رژيم پهلوي، همكاري با رژيم ضد توحيدي جمهوري اسلامي، عضويت در شوراي انقلاب، همكاري غيرمستقيم در بازسازي ارتش و مواردي از اين قبيل را به عنوان اتهامات علما و روحانيان مطرح نموده و آنها را مصداق "مُفسد في الارض" مي دانستند. در نهايت در طي سال هاي 58 و 59، افراد گروهك فرقان دستگير شده و بر اساس دادگاه عدل اسلامي به سزاي اعمال خود رسيدند.

اكبر گودرزي، رهبر اين گروهك نيز سرانجام در سوم خرداد 1359 به جوخه اعدام سپرده شد و پرونده جنايات اين گروه گمراه، خاتمه يافت.

هاي گارد مرزي دشمن وارد آمد و تعداد كثيري از مزدوران بعثي به اسارت لشكريان جبهه توحيد درآمدند كه در ميان آنها افسران عالي رتبه رژيم بعثي نيز به چشم مي خوردند. به دنبال اين پيروزي هاي بزرگ بود كه خاكريزهاي دشمن يكي پس از ديگري به تصرف قواي اسلام درآمد و فرماندهان مزدور عراقي در اوج وحشت و هراس، پي در پي فرمان عقب نشيني صادر مي كردند. در ساعت 6 و 15 دقيقه بامداد روز يكشنبه دوم خرداد سال 1361 شمسي سپاهيان اسلام، خرمشهر را به محاصره خويش درآورند و دشمن زبون را كه چاره اي جز فرار نداشت با بلندگو دعوت به تسليم كردند. تا ساعت 9 بامداد بيش از 5/000 نفر از قواي كفر به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند. روز سوم خرداد، مزدوران بعثي كفر به قصد باز پس گيري مناطق آزاد شده اقدام به پاتك نمودند كه با هوشياري دلاوران اسلام اين پاتك دفع شد و تعداد زيادي از آنان كشته و زخمي و بيش از 3/000 نفر ديگر به اسارت درآمدند. الطاف و امدادهاي غيبي الهي ادامه داشت تا اين كه خرمشهر پس از 578 روز اسارت در چنگال دشمن بعثي آزاد شد و به آغوش ميهن اسلامي ايران بازگشت.

نتايج نهايي عمليات بزرگ بيت المقدس عبارتند از: آزادسازي 5400 كيلومتر مربع از خاك ميهن اسلامي از جمله خرمشهر و تأمين 180 كيلومتر خط مرزي؛ 19 هزار اسير و 16 هزار كشته و زخمي از دشمن؛ انهدام 60 فروند هواپيما، 3 فروند هلي كوپتر، 418 دستگاه تانك و ده ها دستگاه خودرو؛ به غنيمت درآوردن يك فروند هلي كوپتر، 105

دستگاه تانك و نفربر، 95 هزار عدد انواع مين و هزاران قبضه سلاح انفرادي. سالروز آزادسازي خرمشهر، به عنوان يك روز ملي - مذهبي در كشور گرامي داشته مي شود و از رشادت ها و شجاعت هاي رزمندگان اسلام و شهيدان سرافراز، تجليل به عمل مي آيد. امام خميني(ره) در اين باره فرمودند: "خرمشهر را خدا آزاد كرد".

خزانه دولت مبلغ بيست و پنج هزار تومان به او براي مخارج سفر داده بودند با تني چند از دوستان و نزديكان خود از طريق بغداد عازم اروپا شد و بيست و دو سال در اروپا اقامت گزيد.

سرانجام در بامداد روز چهارم خرداد سال 1367، به منطقه شلمچه حمله كردند، در نهايت پس از هشت ساعت درگيري، شلمچه در حالي سقوط كرد كه بيش از هفتاد درصد از توان دشمن در جنوب متمركز شده بود. نتايج برخاسته از سقوط شلمچه منجر به انجام اقداماتي از جانب جمهوري اسلامي ايران گرديد كه: افزايش فعاليت هاي ديپلماتيك و پي گيري روند جابجايي در بندهاي قطعنامه 598، دعوت از مردم براي پشتيباني جبهه ها و نيز انتصاب حجت الاسلام و المسلمين هاشمي رفسنجاني به عنوان جانشين فرماندهي كل قوا از آن جمله مي باشد.

دو جنگ جهاني، نيروي دريايي انگلستان را نجات داد ولي براي ايران زحمتي ايجاد كرد كه از مجموع مزاحمت هاي دولت هاي ديگر، بيشتر بود".

با تأسيس دانشگاه تهران به استادي اين دانشگاه نائل آمد. وي بعدها كه انجمن روانشناسي ايران تأسيس شد به رياست آن انجمن برگزيده شد و رياست مؤسسه روانشناسي دانشگاه تهران را برعهده گرفت. دكتر سياسي همچنين مدت دوازده سال رياست دانشگاه تهران را به عهده داشت. دكتر سياسي، وزير فرهنگ در دولت احمد قوام و علي سهيلي و نيز وزير مشاور در هيئت دولت مرتضي قلي بيات، وزير فرهنگ دولت ابراهيم حكيمي و وزير امور خارجه دولت ساعد بود. او در پايه گذاري يونسكو همكاري داشت و عضو فرهنگستان ايران و شوراي عالي فرهنگ بود. وي پس از كناره گيري از رياست دانشگاه، با استادي و تدريس در دانشكده ادبيات خدمت مي كرد و به مقام استادي ممتاز رسيد. دكتر سياسي، ده سال پاياني عمر را در اروپا و امريكا زندگي مي كرد و به كارهاي علمي مي پرداخت. از دكتر سياسي آثار متعددي بر جاي مانده كه اصول روانشناسي، روانشناسي پرورشي، روانشناسي جديد، منطق و فلسفه، هوش و خرد و … از آن جمله اند. وي اصول روانشناسي جديد را در ايران بنياد نهاد، از اين روبه نام بنيانگذار و پدر روانشناسي جديد در ايران معروف مي باشد.

دكتر علي اكبر سياسي پس از سالياني كه در اروپا زندگي مي كرد، در سال 1368 به ايران بازگشت و سرانجام در خرداد 1369 در 96 سالگي در تهران درگذشت.

دست آورد. اديب علاوه بر فنون ادبي، در حكمت الهي و طبيعي، نجوم، حساب، جبر و هندسه و … مهارت داشت و از طب علمي، فقه، اصول، حديث و رجال نيز بهره اي وافي داشت. ديوان اشعار اديب به نام "لَئالي مكنون" و نيز رساله اي در جمع بين عروض فارسي و عربي و شرح مُعَلَّقات سبعه از جمله آثار اوست. سرانجام اين شاعر وارسته و مربي نمونه پس از چهل و سه سال تدريس، در ششم خرداد 1305 ش برابر با پانزدهم ذي قعده سال 1344ق در 64 سالگي دارفاني را وداع گفت و در حرم مطهر رضوي(ع) در مشهد مقدس مدفون گرديد.

مطالعه دقيق قرار داد. دامنه آثار علامه قزويني كتب متعددي مي باشد كه شامل تصحيح مرزبان نامه، چهار مقاله عروضي، تذكرة لباب الالباب، ترجمه لوايح جامي به فرانسه و تأليف رساله هاي گوناگون.

از شايسته ترين خدمات به جاي مانده از علامه قزويني در فرهنگ و ادب ايران، تهيه عكس و نسخه برداري از كتب خطي فارسي موجود در موزه هاي اروپا است. او ده سال آخر عمر را در ايران سپري كرد و سرانجام در جمعه 6 خرداد 1328 ش برابر با 28 رجب 1368 ق در 86 سالگي در تهران دار فاني را وداع گفت و در جوار حضرت عبدالعظيم در ري به خاك سپرده شد.

به ايران روي داد و او به ايران بازگشت تا حضورش كمكي براي ديگران باشد. خواجه نصيرالدين از آن پس به دعوت يكي از حاكمان فرقه اسماعيليه به قهستان و سپس قلعه الموت در نزديك قزوين رفت و نزديك به 26 سال در اين قلعه ها به سر برد، اما در اين دوران، لحظه اي از تلاش علمي باز نايستاد و كتاب هاي متعددي به رشته تحرير درآورد. با هجوم مغولان و فروپاشي اسماعيليان، خواجه درصدد برآمد تا به هر نحو ممكن، از خونريزي و ويرانگري قوم مغولان جلوگيري نمايد. از اينرو با استفاده از موقعيت علمي خود، به هلاكوخان مغول نزديك شد و پس از مدتي از مقربان درگاه آنان گرديد. همچنين مقام علمي و ارزش فكري خواجه نصيرالدين موجب شد تا هلاكو او را در شمار بزرگان دانسته، نسبت به حفظ و حراست از جان وي كوشا باشد.

خواجه نصيرالدين در طول ساليان بعد، به شهرها و كشورهاي مختلفي مسافرت نمود و شاگردان فرهيخته اي را پرورش داد كه علامه حلي، كمال الدين ميثم بن علي بحراني، سيد ركن الدين استرآبادي و مجدالدين طوسي از آن جمله اند. وي همچنين با نفوذ خود مانع از قتل عام مردم و دانشمندان مي گرديد و در حفاظت از ميراث عظيم اسلامي و علمي سعي زيادي نمود. خواجه نصيرالدين طوسي در علومي همچون رياضيات، فلسفه، كلام، اخلاق، ادبيات، هيئت و نجوم و … مهارتي بسزا داشت و آثار متعددي به وجود آورد كه قواعدالعقايد، اخلاق ناصري، اوصاف الاشراف، اساس الاقتباس و زيج ايلخاني از آن جمله اند. وي سرانجام در 18 ذيعقده 673 ق در 76 سالگي

جان به جان آفرين تسليم كرد و در حرم حضرت امام موسي كاظم(ع) به خاك سپرده شد.

زمينه هاي مختلف اجتماعي، اقتصادي، سياسي، تبليغي، نظامي، اخلاقي، قضايي و هر چيزي كه به زندگي فردي و عمومي مربوط مي شود و به قانون نياز دارد. قوانين غني و قوي و پر مايه اي كه بتواند پاسخگوي همه نيازها باشد و روزنه هاي بي قانوني را ببندد. از اين رو افتتاح مجلس شوراي اسلامي با اين هدف در هفتم خرداد 1359 صورت گرفت. گشايش مجلس يكي از مهم ترين دلايل احترام به قانون و اهميت دادن به رأي و نظر مردم در نظام جمهوري اسلامي است و وجود مجالس قانون گذاري در هر كشور، حكايت از وجود آزادي در نظام حكومتي آن مي كند. به همين منظور، هفتم خرداد ماه، سالروز افتتاح اولين دوره مجلس شوراي اسلامي، به عنوان روز قانون ناميده شده است.

دچار مشكلاتي شد. چندين بار نويسنده آن را تكفير كردند و چند بار بساط روزنامه نويسي آن را در هم پيچيدند. اين روزنامه سرانجام پس از 32 شماره انتشار و در پي به توپ بستن مجلس توسط محمد علي شاه قاجار و پس از قتل ميرزا جهانگيرخان، مدتي تعطيل شد تا اين كه دهخدا آن را چند شماره در اروپا منتشر كرد و پس از مدتي براي هميشه تعطيل شد.

از يك سو فتوا بر وجوب دفاع دادند و از سوي ديگر، مردم را به مبارزه و پيكار عليه نيروهاي متجاوز انگليسي تحريك و تشويق كردند. خود نيز پيشاپيشِ مجاهدان و عشاير، به طرف ميادينِ نبرد حركت كردند و رهبري امت را در صحنه هاي جنگ بر عهده گرفتند. اين جريان ها سرانجام به انقلاب مشهورِ سال 1920 م برابر با 1299 ش عراق عليه نيروهاي انگلستان، منجر شد. اين انقلاب هرچند به پيروزي كامل بر دشمن اشغالگر نيانجاميد ولي قدرت و نفوذ روحانيان شيعه در ميان اقشار مختلف مردم را به همگان نشان داد و بار ديگر پيروي ملت را از مراجع معظم تقليد آشكار ساخت.

واژه هاي زبان فارسي نيز سعي بسيار مبذول داشت و آثار ارزشمندي به وجود آورد كه مهمترين اثر او در اين زمينه، فرهنگ نفيسي در پنج جلد است كه مدت 25 سال از عمر خود را صرف گردآوري و تحرير آن كرد. ناظم الاطبا كرماني سرانجام در 9 خرداد 1303ش در 77 سالگي درگذشت.

كه مَخزَنُ الفوائد في حاشيةِ الفرائد، حاشيه بر فُصول الاصول و نيز تقريرات اساتديش: ميرزاي رشتي، علامه يزدي و شيخ الشريعه اصفهاني از آن جمله اند. اين فقيه و مجتهد امامي، سرانجام پس از عمري سرشار از علم و معنويت، در نهم خرداد 1326 ش برابر با دهم رجب 1366 ق چشم از جهان فرو بست و در تبريز به خاك سپرده شد. اين عالم بزرگوار، پدر اولين شهيد محراب آيت اللَّه سيدمحمدعلي قاضي طباطبايي مي باشد.

به شدت عصباني كرد اما با تلاش هاي سياسي، مذاكرات صلح آغاز شد و پس از گذشت دو سال، قرارداد ارز روم در دهم خرداد 1226 ش برابر با 16 جمادي الثاني 1262 ق بين ايران و عثماني امضا گرديد. نماينده ايران در اين كنفرانس، ميرزا تقي خان فراهاني معروف به اميركبير بود كه تلاش و تدبير او، شگفتي و تحسين نمايندگان روس و انگليس را برانگيخت. به موجب اين پيمان دولت ايران از ادعاي خود نسبت به سليمانيه چشم پوشيد و در عوض دولت عثماني مالكيت ايران بر بندر خرمشهر و حق كشتي راني در رودخانه شطالعرب را به رسميت شناخت و مقرر شد كه دولت عثماني از بدرفتاري با زائران و بازرگانان ايراني پرهيز كند.

ايجاد وحدت پرداخت. حضور ايشان به رغم شرايط دشوار منطقه، نقش بسيار مؤثري در گسترش مكتب اهل بيت(ع) و تعميق ريشه هاي اعتقادات شيعي داشت. آيت اللَّه زنجاني در جريان نهضت اسلامي مردم به رهبري حضرت امام، به عنوان روحاني مخالفِ دستگاه حاكم، در منطقه شناخته مي شد و در هيچ دوره اي، كوچك ترين تمايل به سازش با رژيم پهلوي از خود بروز نداد. وي پس از قيام پانزده خرداد 42، به دليل گام برداشتن در جهت اهداف استاد و رهبر خود، حضرت امام خميني(ره)، در مجالس عمومي، بارها مورد تهديد و تطميع واقع گرديد ولي تا پايان، با اعتماد و اتكاء به خدا، ثابت و استوار ايستاد. سرانجام اين عالم مجاهد و پرهيزگار در دهم خرداد 1374 ش برابر با اول محرم 1416 ق در 87 سالگي دعوت حق را اجابت كرد و در گلزار شهداي تكاب به خاك سپرده شد.

-

مجلد قرآن كريم است كه قرآن اول با ترجمه فارسي و قرآن دوم، بدون ترجمه به چاپ رسيدند. سيدحسن ميرخاني موفق به دريافت نشان درجه يك هنر و نشان درجه سه خدمت شد و تقديرنامه اي از دانشگاه الزهرا به مناسبت نوشتن اولين قرآن اخذ كرد. از خدمات مهم وي در جهت گسترش هنر خوشنويسي، پايه گذاري انجمن خوشنويسان ايران مي باشد كه هم اكنون نيز اين انجمن در راستاي اين هنر فعاليت مي كند. اين استاد گرانمايه سرانجام در يازدهم خرداد 1361 ش در 77 سالگي درگذشت.

در دلايل انحلال آن آمده بود: "احساس مي شود كه وجود حزب، ديگر آن منافع و فوائد آغاز كار را نداشته و به عكس ممكن است تخرّب در شرايط كنوني، بهانه اي براي ايجاد اختلاف و دو دستگي و موجب خدشه در وحدت و انسجام ملت گردد. شوراي مركزي حزب، با اكثريت قاطع به اين نتيجه رسيد كه مصلحت كنوني انقلاب در آن است كه حزب جمهوري اسلامي تعطيل و فعاليت هاي آن به كلي متوقف گردد".

مدارس، حسينيه ها و مكان هاي فرهنگي و تأليف كتبي از قبيل مُستمسِك عروةالوثقي، نهج الفقاهه و شرح تبصره و … از جمله خدمات اين مرجع بزرگ به حوزه نجف و عالم تشيع است. سرانجام اين عالم رباني در حالي كه اهانت هاي فراوان و آزارهاي بسياري از رژيم بعث عراق متحمل شده بود، در دوازدهم خرداد 1349 برابر با 27 ربيع الاول 1390 ق در 92 سالگي دعوت حق را لبيك گفت و پس از تشييعي با شكوه، در نجف اشرف به خاك سپرده شد.

را به ايران بياورد در مرز خسروي دستگير و پس از شكنجه هاي متعدد، به زندان منتقل شد. ايشان با افرادي همچون شهيد رجايي، آيت اللَّه خامنه اي، آيت اللَّه بهشتي، سيد علي اندرزگو و … فعاليت نزديك و همكاري زيادي داشت و در پيروزي انقلاب اسلامي تلاش فراواني از خود نشان داد. با آغاز جنگ تحميلي، به همراه شهيد دكتر چمران در ستاد جنگ هاي نامنظم به سازماندهي نيروهاي مردمي پرداخت تا اين كه در 26 آذر 59 در يكي از مأموريت هاي شناسايي به اسارت دشمن بعثي در آمد و به مدت ده سال، اميدبخش اسيران در بند رژيم عراق بود. سرانجام حجت الاسلام سيدعلي اكبر ابوترابي، اين عالم نستوه، مجاهد دوران ستم شاهي و نماينده ولي فقيه در ستاد امور آزادگان و نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي در دوره چهارم و پنجم، در روز 12 خرداد 1379 ش برابر با 27 صفر 1421 ق در اثر سانحه رانندگي در راه زيارت امام رضا(ع) به همراه پدر ارجمندشان آيت اللَّه حاج سيدعباس ابوترابي به لقاءاللَّه پيوست. پيكر اين دو مرد متقي در روز شهادت امام رضا(ع) در صحن آزادي حرم مطهر به خاك سپرده شد.

برداشتند. حضور مردم در سخنراني به اندازه اي بود كه تمام صحن فيضيه و دارالشفاء، صحن حرم حضرت معصومه، ميدان آستانه و اطراف، مملو از جمعيت بود. در پي سخنراني افشاگرانه حضرت امام، در سحرگاه پانزدهم خرداد سال 1342، دژخيمان رژيم ستمشاهي به خانه ساده و بي آلايش امام در قم يورش برده و امام را دستگير و دور از چشم مردم به زنداني در تهران منتقل كردند. هنوز چند ساعتي از اين حادثه نگذشته بود كه فرياد مردم معترض و انقلابي، عليه حكومت ديكتاتوري شاه بلند شد و خواستار برقراري حكومت اسلامي و پايان دادن به رژيم ستمشاهي شدند. به همين جرم بود كه گلوله هاي برخاسته از خشم و كينه حكومت ننگين شاه، قلب هزاران مسلمان انقلابي بپاخاسته را در اين روز نشانه رفت و با به خاك و خون كشيدن آنان، قيام خونبار و جاويد پانزدهم خرداد 42 شكل گرفت.

ده ها قبضه سلاح سبك و نيمه سنگين و تعدادي كشته و زخمي و اسير، مجبور به عقب نشيني گرديد.

به تهران فرستادند تا اين كه شيخ خزعل در چهاردهم خرداد 1315 ش در حدود 75 سالگي توسط عده اي ناشناس كه ظاهراً از مأموران امنيتي بودند خفه شد و درگذشت.

شيخ خزعل مردي فوق العاده عياش و خوشگذران بود و تعداد همسرانش در حرمسرا از يكصد نفر تجاوز مي كرد. او در مكر و حيله نظير نداشت و در جاه طلبي از هيچ كاري فروگذار نمي كرد.

منظور كاهش تشنج، استاندار آذربايجان غربي را جهت مذاكره با استاندار سليمانيه به عراق اعزام كرد. اما عراق در هفته هاي آينده نيز به اين اعمال ادامه داد تا اين كه جنگ خونين هشت ساله را در 31 شهريور 1359 به ايران تحميل نمود.

نظام شاهنشاهي ساقط شد. حوادث سال هاي پس از انقلاب اسلامي تا رحلت معظم له، فصل پرشوري در تاريخ حماسي جمهوري اسلامي ايران را تشكيل مي دهد.

سرانجام رهبر كبير انقلاب اسلامي و بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران، پس از سال ها مبارزه در راه حق و متجلي ساختن اسلام حقيقي در ميان جوامع اسلامي و بشري و ستيز دائم با كفر و استكبار جهاني، در شامگاه روز سيزدهم خرداد سال 1368ش به ملكوت اعلي پيوست و جهان اسلام در ماتم بزرگ ترين، شجاع ترين و آگاه ترين مرجع و رهبر اسلامي، به سوگ نشست. خبر رحلت اين قائد عظيم الشأن در بامداد روز 14 خردادماه 1368 اعلام شد و قلب مالامال از عشق مردم به آن حضرت را به ماتمي جانكاه فرو برد.

آيات و احاديث متناسب:

زير عنوان:

ارتحال جانسوز حضرت "امام خميني(ره)" بنيانگذار فقيد جمهوري اسلامي ايران

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: العُلَماءُ اُمَنَاءُ اللَّهِ عَلي خَلقِهِ

ترجمه:

عالمان، امينان خدا بر آفريده هاي اويند

آدرس:

ميزان الحكمه، ص 13921.

زير عنوان:

ارتحال جانسوز حضرت "امام خميني(ره)" بنيانگذار فقيد جمهوري اسلامي ايران

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ مِدادَ العُلماءِ فِي المِيزانِ أثقَلُ مِن دَمِ الشُّهداءِ و أكثَرُ ثَواباً يَومَ القِيامَةِ

ترجمه:

در روز قيامت، مداد عالمان در ترازو از خون شهيدان سنگين تر، و پاداشش بيشتر است

آدرس:

الفردوس، ج 5، ص 486.

زير عنوان:

ارتحال جانسوز حضرت "امام خميني(ره)" بنيانگذار فقيد جمهوري اسلامي ايران

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: النَّظَرُ في وَجهِ العالِمِ حُبًّا لَهُ عِبادَةٌ

ترجمه:

نگريستنِ به چهره عالم، از سَرِ مهر، عبادت است

آدرس:

النوادر، ص 110.

زير عنوان:

ارتحال جانسوز حضرت "امام خميني(ره)" بنيانگذار فقيد جمهوري اسلامي ايران

متن:

امام علي عليه السلام: العُلَماءُ أطهَرُ النّاسِ أخلاقاً و أقلُّهُم فِي المَطامِعِ أعراقاً

ترجمه:

دانشمندان پاك ترين مردم در خُلق

و خوي و كم طمع ترين آنان در خلقت و طبيعت اند

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 2108.

زير عنوان:

ارتحال جانسوز حضرت "امام خميني(ره)" بنيانگذار فقيد جمهوري اسلامي ايران

متن:

امام علي عليه السلام: إذا ماتَ العالِمُ ثُلِمَ فِي الإسلامِ ثُلمَةٌ لايَسُدُّها شَي ءٌ إلي يَومِ القِيامَةِ

ترجمه:

با مرگ هر دانشمند، چنان رخنه اي در اسلام پديد مي آيد كه تا روز قيامت هيچ چيز آن را فرو نمي پوشد

آدرس:

المحاسن، ج 1، ص 364.

زاهد و قانع بود و به نوافل يوميه، تهجد و شب زنده داري، رعايت مستحبات و بي اعتنايي به زخارف دنيا جديت مي نمود و دوبار پياده به زيارت خانه خدا شتافت. از ايشان بيش از پنجاه كتاب ارزشمند برجاي مانده است كه: ترجمه جلد چهاردهم بحارالانوار در ده جلد، تقريرات فقه و اصول استادان خود، الدين في طَورِ الاجتماع، مرواريد حكمت، حكمت قرآن و … از آن جمله اند. سال هاي پاياني عمر آيت اللَّه كمره اي در شهر ري گذشت تا سرانجام اين عالم فرزانه در چهاردهم خرداد 1374 ش برابر با5 محرم الحرام 1416 ق در 93 سالگي بدرود حيات گفت و در صحن مطهر حضرت عبدالعظيم(ع) به خاك سپرده شد.

ضد رژيم او، بارها به ساواك احضار و ممنوع المنبر و ممنوع الخروج شد. او پس از پيروزي انقلاب، نقش اساسي در حفظ امنيت و اداره شهر و كمك رساني به مردم را بر عهده داشت و به نمايندگي امام در استان گيلان و امامت جمعه رشت و نيز نمايندگي مردم استان گيلان در مجلس خبرگان رهبري انتخاب شد. آيت اللَّه احسان بخش در سال 1361، مورد سوءقصد منافقين قرار گرفت و بر اثر جراحات سنگين آن، افتخار جانبازي هفتاد درصد را از آن خود كرد. او علاوه بر فعاليت هاي اجتماعي و انقلابي خويش به خدمات ديني همت گماشت و گروه بسياري از فضلا را پرورش داد. برخي از آثار چاپ شده ايشان عبارتند از: آثار الصادقين در حديث، خوارج و علل پيدايش آن در 3 جلد، نقش دين در خانواده در 2 جلد و تفسير سوره هاي مختلف قرآن.

سرانجام اين عالم مجاهد و نستوه در 14 خرداد 1380ش برابر با 11 ربيع الاول 1422 ق در 71 سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييع باشكوه، در مصلاي امام خميني(ره) رشت به خاك سپرده شد.

نموده و از شاه و اسرائيل به شدت انتقاد كردند. به دنبال اين سخنراني افشاگرانه، آن حضرت دستگير و زنداني گرديد. خبر دستگيري مرجع تقليد مردم، به سرعت در قم و سپس در تهران و ساير شهرها انتشار يافت. مردم قم به خيابان ها ريختند و با تقبيح عمل دولت در دستگيري امام به راهپيمايي اعتراض آميز پرداختند. شاه كه در برابر قيام قهرآلود ملت، تاج و تخت خود و سلطه آمريكا را در حالِ زوال و سقوط مي ديد، با رگبار مسلسل به جنگ ملت آمد و توسط نيروهاي جهنمي و خون آشام خود تظاهرات كنندگان را با وضع فجيعي قتل عام كرد و تهران را در پانزده خرداد 1342، به كشتارگاه مخوف و حمام خون مبدل ساخت. همزمان با قتل عام مردم مبارز در تهران، كشتارهاي فجيعي در قم، شيراز، مشهد، تبريز و ديگر شهرستان ها توسط دژخيمان رژيم به وقوع پيوست. از تعداد مقتولين 15 خرداد آمار صحيحي در دست نيست ولي تعداد شهدا را بين 5 تا 15 هزار نفر تخمين زده اند. در اين ميان علي رغم سانسور شديد خبري، اخبار مربوط به دستگيري رهبر نهضت اسلامي ايران و قيام پانزدهم خرداد و كشتارهاي آن، در مدت كوتاهي در سراسر كشور پخش شد و موجي از نفرت و خشم عليه شاه به راه افتاد.

سرانجام حضرت امام پس از ده ماه بازداشت، در هجدهم فروردين 1343 از زندان آزاد شدند و پس از آزادي نيز همان مسير قبلي را ادامه دادند. قيام 15 خرداد، نقطه عطفي بود در تاريخ مبارزات ملت قهرمان ايران كه حضرت امام، آفريننده و شكل دهنده آن

قيام الهي بود. روحانيان انقلابي در تداوم اين حركت عظيم و پرخروش امت مسلمان ايران، طي يك دوره پانزده ساله، نقشي اساسي داشتند و در اين مدت، سالروز قيام 15 خرداد، هيچ گاه در سكوت و خاموشي سپري نشد؛ زيرا كه 15 خرداد، براي امت قهرمان و شهيدپرور ايران از اهميت و اعتبار ويژه اي برخوردار بوده و همواره خواهد بود.

بنا به درخواست آيت اللَّه سيد ابوالحسن اصفهاني، براي تنظيم و اداره امور شرعي، راهي منطقه اي عشايرنشين در نزديكي آبادان گرديد ولي بر اثر ابتلا به بيماري هاي گوناگون، در آبادان ساكن شد و در آن جا به انجام امور ديني و اقامه جماعت مشغول گرديد. اين عالم خدمتگزار در طي ساليان حضور در خوزستان، منشأ آثار فراواني بوده و در تاسيس و تجهيز مساجد، حسينيه ها و اماكن مذهبي، جديت فراواني از خود نشان مي داد. از آيت اللَّه اسلامي كتب متعددي نيز برجاي مانده كه اربعين حديث، كشكول اسلامي و نظرياتي بر كتب مطالعه شده از سني و شيعه از آن جمله اند. اين مجتهد بزرگوار سرانجام در پانزدهم خرداد 1378 ش برابر با بيستم محرم 1420ق در 94 سالگي چشم از جهان فرو بست و به ديار باقي شتافت.

كتابخانه اي برجاي مانده كه از نظر كميت و كيفيت، از بزرگ ترين كتابخانه هاي آن روز تهران به شمار مي رفت. سيد ريحان اللَّه بروجردي سرانجام در 16 خرداد 1289ش در شصت سالگي به لقاء اللَّه پيوست.

اجباري، مشتمل بر سي و شش ماده به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد. به موجب ماده اول اين قانون، كليه اتباعِ ذكور ايران اعم از ساكنان شهرها، روستاها، ايلات و عشاير و همچنين كساني كه در خارج از كشور اقامت دارند، از آغاز سن بيست و يك سالگي مكلّف به خدمت سربازي مي باشند. اين قانون پس از تصويب در همان زمان اجرا نگرديد ولي در ساليان بعد، به مورد اجرا گذاشته شد.

و بحث و تدريس خارج اصول و تعليم تفسير نيز اشتغال داشت و مورد توجه آيت اللَّه بروجردي واقع شد. از اين فقيه بزرگوار تاليفات متعددي بر جاي مانده كه بدايع الكلام في تفسير آيات الاحكام، تفسير فاتحه الكتاب، تفسير قرآن كريم در 6 جلد، همگي در تفسير و نيز "الرّشاد" در توحيد و معاد و تقريرات درس ميرزا مهدي غروي از آن جمله اند. آيت اللَّه ملكي ميانِجي سرانجام در 16 خرداد 1377ش برابر با دهم صفر 1419ق به لقاءاللَّه پيوست.

حرام و مخالفت با اسلام است و بايد مسلمين از استعمال كالاها و اجناس اسرائيل خودداري كنند." بيانيه امام خميني(ره) به زبان فارسي و عربي از راديوي عراق پخش گرديد و مرهمي بر دردهاي دروني مسلمين نهاد.

بازجويي و شكنجه دستگيرشدگان، سالخوردگان و نوجوانان آزاد شده، جوانان را به سربازي فرستاده و عاملان اصلي مراسم را به حبس هاي طولاني محكوم كردند.

جاي ماند كه الجَنّةُ و الرّضوان، چهل حديث لؤلؤ و مرجان و الدُّرِّ و الياقوت از آن جمله اند وي همچنين دوباره، قرآن كريم را تحرير كرد. حاجيه خانم ربابه الهي سرانجام پس از 65 سال عمر بابركت در هفدهم خرداد 1359 برابر با 23 رجب 1400 ق به علت ابتلا به بيماري سرطان درگذشت و در جوار پدر در تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.

را از بي تفاوتي و سكوت دولت هاي اسلامي ابراز داشتند.

ايشان در اين پيام كه آن را با آيه شريفه "انا للَّه و انا اليه راجعون" آغاز كرده بودند، فرمودند: "من كلمه مباركه استرجاع (انا للَّه و انا اليه راجعون) را نه براي جنايات اسرائيل و آسيب مردم مسلمان جنوب لبنان، و نه براي آواره شدن هزاران فلسطيني و نه براي شهادت جمعي از هم وطنان در جريان بمباران رژيم بعث عراق مي گويم گرچه اين موارد استرجاع هم دارد، بلكه براي بي تفاوتي كشورهاي اسلامي يعني حكومت هاي آنها استرجاع مي كنم و اي كاش فقط بي تفاوتي بود. من و هر مسلماني در هر جا هست بايد استرجاع كنيم براي كمك هاي مادي و معنوي دولت هاي كشورهاي اسلامي به آمريكا رأس جنايتكاران و اسرائيل و بعث عفلقي عراق".

متجاوز بود. در اين راستا بود كه عمليات ايذايي ظفر يك در شامگاه هفدهم خرداد 1364 در منطقه عملياتي جزيره مينو، توسط ارتش اسلام و با هدف انهدام بخشي از نيروهاي دشمن به اجرا درآمد. در اين حمله، تلفات و خساراتي بر دشمن وارد شد و تعدادي از سنگرهاي انفرادي و اجتماعي دشمن منهدم گرديد.

لقاي معبود شتافت و در نجف اشرف مدفون گرديد.

منطقه به عمل آورد. شهيد مزاري با برخورداري از محبوبيت خاص در بين مردم منطقه، با همكاري مردم نيكوكار زاهدان در راستاي امر جهاد مدرسه سازي، اقدام به احداث چهارده مدرسه به نام چهارده معصوم كرد و به بهره برداري رساند. وي همچنين در امر كمك به محرومين منطقه، بازديد از خانواده هاي شهدا، رسيدگي به يتيمان و مستمندان، نقش فعالي داشت و در برپايي و تعظيم شعائر ديني، همتي عالي مصروف مي نمود. اين روحاني مبارز سرانجام در هجدهم خرداد 1369 ش، پس از اقامه نماز مغرب و عشاء، به هنگام مراجعت به منزل توسط دشمنان اسلام به شهادت رسيد و مردم سيستان و بلوچستان را به سوگ نشاند.

مكارم اخلاق و ده ها اثر ديگر از آن جمله است. اين عالم فرزانه سرانجام در 18 خرداد 76 برابر اول صفر 1418ق در 90 سالگي بدرود حيات گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه به خاك سپرده شد.

براي ايستادگي در برابر رضاخان، شمشير برنده و تيز لازم است. پس از بركناري مستوفي الممالك، مردم كه به وي حُسن ظن داشتند از مدرس به خاطر استيضاح انتقاد كردند. بعدها معلوم شد مخالفت مدرس و اكثريت مجلس، به دليل حفظ منافع ملت و جلوگيري از قدرتِ خطرناك رضاخان بوده است.

اين سالك الي اللَّه در شب بيستم خرداد 1347ش برابر با سيزدهم ربيع الاول 1388ق در شصت سالگي از قفس تن به درآمد و پس ازتشييعي با شكوه در قم به خاك سپرده شد.

گرديده است.

بر جنايات رژيم پهلوي افزوده گشت. مزار اين شهيد بزرگوار در قبرستان وادي السلام قم مي باشد.

پس از مشورت با مسؤولان متعهد كشور، طي حكم كوتاهي، ابوالحسن بني صدر را از فرماندهي كل قوا كه به نيابت از ولي فقيه در اختيار داشت، عزل كرد و در پي آن، مجلس شوراي اسلامي، طرح عدم كفايت سياسي بني صدر را با اكثريت آرا در 31 خرداد آن سال، به تصويب رساند.

از جوانان، تحصيلات خود را در آن مؤسسه به پايان بردند. وي همچنين مدتي به نمايندگي مجلس شوراي ملي رسيد ولي پس از آن از فعاليت هاي سياسي كناره گرفت و به امور فرهنگي پرداخت. خزائلي مردي محقق و دانشمند بود و گرچه از نابينايي رنج مي برد ولي حافظه و هوشِ سرشار او غوغا مي كرد به طوري كه هر مطلب را كه يك بار براي او مي خواندند، فرامي گرفت. در پيشرفت علمي وي، همسر وفادارش نقشي اساسي و شايسته ايفا نمود. اين دانشمند سخت كوش، با قدرت خارق العاده هوش و ذكاوت، نابينايي خود را جبران مي كرد. دكتر خزائلي به زبان هاي عربي، فرانسه و انگليسي تسلط كامل داشت و علاوه بر ترجمه چندين اثر، كتاب هاي متعددي را به رشته تحرير درآورد، كه از جمله آنها، فلسفه اسلام، تحقيق در اعلام قرآن، شرح بوستان و گلستان سعدي و نهج الادب است.

دكتر محمد خزائلي در جهت رفاه نابينايان در سطح جهان نيز فعاليت هاي چشمگيري داشت و از اعضاي كميته اجرايي خاورميانه در شوراي ملي رفاه نابينايان و اتحاديه بين المللي نابينايان بود. وي سرانجام در 21 خرداد 1353 ش در شصت سالگي در تهران درگذشت.

اين منظور شناسايي و در نظر گرفته شدند. تا اينكه اين عمليات در قسمت شرق كارون در جنوب دارخوين به اجرا درآمد. در عمليات فرمانده كل قوا، خميني روح خدا، هماهنگي اصولي و كامل از ابتداي طرح ريزي تا پايان عمليات بين يگان سپاه پاسدارانِ عمل كننده رعايت گرديد. رزمندگان اسلام پاتك دشمن را خنثي كرده و مزدوران بعثي را در 21 خرداد 1360 به عقب راندند. در نهايت، رزمندگان اسلام پس از پيشروي و تصرف مواضع از پيش تعيين شده، به هدف نهايي عمليات كه عقب راندن نيروهاي دشمن به غرب كارون بود دست يافتند.

اسلام را بنيان نهاد و مقالاتي در حقوق اسلامي و تطبيق آن با حقوق ملل، نگاشت. آيت اللَّه محلاتي در 35 سالگي به شيراز بازگشت و به تدريس، تعليم و تربيت جوانان، نقد مكاتب مادي و ترويج شعائر ديني و تأسيس مؤسسات خيريه همت گماشت. معظم له در جريان انقلاب اسلامي و قيام 15 خرداد، به همراه پدرش دستگير و چند ماه زنداني شد. وي پس از آزادي در كنار پدرش رهبري مبارزات مردم و علماي استان فارس را بر عهده داشت و در اين راستا در سال 1351 ش به شهرهاي ايرانشهر، زاهدان و يزد به مدت 14 ماه در تبعيد به سر برد. آيت اللَّه محلاتي بارها به كشورهاي اروپايي و آمريكا سفر كرد و با بيان شيوا و منطق زيبايش، مردم را با مباني اسلام آشنا ساخت و آثار خيري از خود به يادگار نهاد. سرانجام اين عالم مجاهد پس از 73 سال زندگي پربركت، در روز 22 خرداد 1378 ش بدرود حيات گفت و پس از تشييعي باشكوه، در مدرسه ولي عصر(عج) كه از يادگارهاي وي در شيراز بود، به خاك سپرده شد.

-

شيعيان هند و عراق و ايران نيز بوده است. از فرزندان وي شيخ علي (صاحب فهرست جواهر) و حاج شيخ محمد حسين مجتهد معروفند. اين عالم رباني در 16 ذي القعده سال 1309 ق وفات يافت. ذخيرةالمعاد (به فارسي كه به سؤال و جواب معروف است و بارها چاپ و جمعي از بزرگان حواشي بسياري برآن نوشته اند) زينةالعباد، مناسك الحج و غير آن از جمله آثار ايشان است.

بانو امين از 40 سالگي تا پايان عمر پربركت خود به مدت بيش از 55 سال به تأليف كتب، تدريس، پاسخگويي به پرسش هاي ديني مردم و ارشاد مشغول بود. از اين بانوي مجتهده آثار متعددي بر جاي مانده كه تفسير قرآن كريم در پانزده جلد، اربعين الهاشميه (عربي)، جامع الشتات (عربي)، معاد يا آخرين سير بشر، مخزن العرفان، روش خوشبختي و توصيه به خواهران ايماني و سير و سلوك در روش اولياء از آن جمله اند. سيده نصرت امين در سال 1344 با سرمايه خود مكتبي به نام فاطمه(س) و نيز دبيرستاني دخترانه تأسيس كرد و در آن به پرورش تعداد زيادي از دختران مسلمان با روش ديني همت گماشت. اين حكيم الهي كه نسبت ايشان با سي واسطه به اميرالمؤمنين(ع) مي رسد، پس از يك عمر خدمت خالصانه در 23 خرداد 1362 ش برابر با آخر شعبان 1403 ق در 97 سالگي در اصفهان بدرود حيات گفت و در همان شهر به خاك سپرده شد.

و غارت مردم پرداختند. اين وضعيت، مردم را چنان هراسان ساخت كه هر كس به گوشه اي فرار كرد و پناهي جُست. به علت قطع سيم هاي تلگراف، اين خبر تا چند روز به شهرهاي ديگر نرسيد، اما هنگامي كه مردم ديگر شهرها نيز آگاه شدند، شورش كردند و انجمن ايالتي و ولايتي آذربايجان، تلگرافي به انجمن هاي شيراز، خراسان، اصفهان و كرمان فرستاد كه خواهان حركت انقلابي مردم به منظور خلع محمد علي شاه از سلطنت است. در پي آن، از شهرهاي اصفهان، همدان، شيراز، رشت، كرمان، استرآباد، زنجان و ديگر شهرها، تلگراف هاي زيادي رسيد كه گوياي حمايت مردم از اين آرمان بود.

است. اين عالم مبارز سرانجام در 24 خرداد 1359 برابر با اول شعبان 1400 ق در سن 97 دار فاني را وداع گفت.

كه به شهادت عالي ترين مسؤولان نظام تا مردم كوچه و بازار منجر شد. اما ملت مسلمان ايران تحت رهبري هاي پيامبر گونه حضرت امام و با عنايات حق تعالي و امام عصر(عج) از اين دوران پر اغتشاش گذشت و اهداف اسلامي و انقلابي خود را در پيش گرفت.

را برعهده گرفت. آيت اللَّه سيد مصطفي كاشاني در سال 1274ش، پس از سفر حج، ساكن نجف اشرف شد و با ايجاد حوزه درسي خويش، در شمار علماي بزرگ آن سامان قرار گرفت. اين عالم مجاهد در جريان اشغال عراق توسط انگلستان در بحبوحه جنگ جهاني اول، به همراه علماي بزرگ ديگر، قيام مردمي ضد استعمار انگليس را اداره و رهبري كرد و در اين راه، جانفشاني هاي فراواني از خود نشان داد. اين عالم سترگ از آن پس ساكن كاظمين گرديد و تا پايان عمر در آن شهر مسكن گزيد. آيت اللَّه سيد مصطفي كاشاني سرانجام پس از عمري سرشار از خدمت علمي و مجاهده، در 25 خرداد 1298ش برابر با اواسط رمضان 1337ق در 68 سالگي در كاظمين بدرود حيات گفت و در همان جا به خاك سپرده شد. لازم به ذكر است كه عالم مجاهد و فقيه بزرگ آيت اللَّه سيد ابوالقاسم كاشاني، رهبر مذهبي نهضت ملي شدن صنعت نفت ايران و مبارز دوران ستم شاهي، فرزند ايشان مي باشد.

زيادي وارد آمد. در نهايت پس از به توپ بستن قزاق خانه توسط جنگلي ها، نيروهاي قزّاق تسليم شدند. ولي به دستور ميرزا كوچك خان جنگلي، اسيران، آزاد شد و به شهرهاي خود بازگشتند. فتح قزاق خانه، هر چند موقعيت جنگلي ها را در اين منطقه افزايش داد ولي دولت مركزي از اين مسأله به راحتي نگذشت و تا سركوبي كامل نهضت جنگل پيش رفت تا اين كه به شهادت ميرزا كوچك خان جنگلي و پايان قيام جنگل انجاميد.

فاضلي فرهيخته تبديل گرديد. وي با نشان دادن استعداد فوق العاده خويش، در بين بيش از هزار نفر از شاگردان فقه و اصول آخوند خراساني، نظرِ شريف استاد را به خود جلب كرد و مورد عنايت خاص آخوند قرار گرفت. او همچنين در اين مدت علاوه بر فقه و اصول، در نجوم، رياضيات و شعر و ادب به مدارج بالايي دست يافت. آيت اللَّه مجتهد پس از چندي راهي مكه منوره گرديد كه در اثناي سفر به بيماري دچار گرديد و در اواخر عمر به بيماري فلج مبتلا شد. وي در طول حيات علمي خويش از تاليف نيز باز نماند و آثار گرانبهايي به يادگار نهاد كه اُرجوزه در عروض و قافيه، حاشيه بر كفايةُالاصول و حاشيه بر لسانُ الخواص، از آن جمله اند. اين فقيه جليل سرانجام در بيست و ششم خرداد 1298ش برابر با نيمه رمضان 1337 ق در چهل سالگي در تبريز به لقاءاللَّه رسيد و در نجف اشرف به خاك سپرده شد.

پاسخ گفت. با اعدام انقلابي منصور در اول بهمن 1343، شهيد محمد بخارايي عاملِ اعدام منصور به دست مأموران ساواك افتاد و سپس ديگر يارانش نيز دستگير شدند.

پس از مدتي، رژيم پهلوي در يك دادگاه فرمايشي اعضاي اين گروه را به اعدام و زندان طولاني مدت محكوم كرد. به طوري كه برخي از آنان تا پيروزي انقلاب اسلامي در زندان ماندند و در بين زندانيان سياسي به قَتَله (كشندگان) منصور معروف بودند. شهيد صادق اماني در دادگاه دلاورانه از خود و راهي كه در پيش گرفته بود دفاع كرد و با اشاره به حوادث خونين 15 خرداد 42 گفت: ما با بررسي اوضاع به اين نتيجه رسيديم كه پاسخ به اين مسأله از لوله تفنگ مي تواند خارج شود. سرانجام در سحرگاه 26 خرداد 1344 ش، حاج صادق اماني، محمد بخارايي، مرتضي نيك نژاد و رضا صفارهرندي اين چهار فرزند شجاع و برومند اسلام، در راه پاسداري از ارزش هاي متعالي اسلام و در مسير پربركت نهضت امام خميني(ره) جهت برپايي حكومت اسلامي در ايران، عاشقانه شربت شهادت نوشيدند و به لقاءاللَّه نائل آمدند.

در اين حمله، امكان آزادي بستان فراهم نشد، لذا شهيد چمران، طرح آزادسازي دهلاويه را بررسي كرد. فتح دهلاويه در نوع خود عملي جسورانه، خطرناك و غرورآفرين بود. براي اين كار، نيروهاي مؤمن ستاد جنگ هاي نامنظم با نصب پل بر روي رودخانه كرخه و عبور از آن، به دشمن بعثي حمله برده و منطقه دهلاويه را آزاد كردند. اين عمليات، اولين پيروزي بعد از عزل بني صدر بود كه طليعه پيروزي هاي ديگر به حساب آمد و باعث شادي مردم مسلمان ايران گرديد.

شد و رأي اعتماد گرفت. حادثه اين روز با عكس العمل شديد مردم مواجه گرديد و مبارزه عليه هژير را توده هاي مردم به رهبري كاشاني به دست گرفتند. نخست وزيري هژير و واقعه 27 خرداد 1327، پيكار ملت مسلمان ايران را در مقابله با نظام ديكتاتوري وابسته به استعمار انگلستان از حالت دفاعي و تبليغاتي به حالت تهاجمي متحول كرد و دولت هژير در برابر اين اعتراضات بيش از يكصد روز تابِ تحمل نياورد.

وزارت كشاورزي ادغام گرديد، وزارتخانه جهاد كشاورزي به وجود آمد.

پايان رسيد. آغامحمدخان قاجار در طي سال هاي حكومت خود، قسمت اعظم خاك ايران را تحت انقياد و اطاعت خود درآورد.

وي مردي سنگدل، خشن و كينه توز بود و براي رسيدن به منظور خود از انجام هيچ جنايتي پرهيز نمي كرد.

شد. سيد احمد نيز به مشهد رفت و از محضر استاداني چون حضرات آيات: حاج آقا حسين قمي، ميرزا ابوالحسن انگجي و ميرزا محمد آيت اللَّه زاده خراساني استفاده كرد. سپس بعد از اقامتي دو ساله در تبريز، راهي قم شد و در درس شيخ عبدالكريم حائري يزدي و استادان ديگر حوزه حضور مستمر يافت وي پس از سالياني به مدارج عالي علم و كمال و فقاهت دست يافت و خود نيز سال ها به تدريس فقه و اصول و كلام و اخلاق پرداخت. آيت اللَّه خسروشاهي سپس به دعوت پدر به تبريز مراجعت نمود و تا آخر عمر، رسالت خود را در آن جا ادامه داد. اين فقيه بزرگوار در آغاز قيام امام خميني(ره) در سال 1342 ش، از جمله علماي مبارزي بود كه در تبريز به طرفداري از جنبش اسلامي امام پرداخت و در اين راه، بارها توسط عمّال پهلوي در تبريز، دستگير، زنداني و تبعيد شد. آيت اللَّه سيد احمد خسروشاهي سرانجام در 28 خرداد 1356 ش برابر با 30 جمادي الثاني 1397 ق در 65 سالگي دارفاني را وداع گفت و برحسب وصيت در صحن مطهر امام رضا(ع) دفن گرديد. برخي از آثار علمي و قلمي ايشان بدين قرار است: رسالةُ في المواعظ، حاشيه بر كتاب تبصره علامه حلي و حاشيه برعروةُ الوثقي و …

-

شوراي ملي و سناي ايران، از شركت نفت انگليس خلع يد شد. بدين ترتيب در 29 خرداد ماه 1330، اين روز، روز خلع يد از شركت نفت انگليس نام گرفت. در اين روز، مردم مسلمان ايران پس از مبارزه و فداكاري بسيار به يك پيروزي درخشان دست يافتند و استعمار خارجي و استبداد داخلي را وادار به عقب نشيني كردند. در پي خلع يد از شركت نفت انگليس، كاركنان خارجي اين شركت كه بيش از چهار هزار و پانصد نفر بودند، به طور دست جمعي از ايران خارج شدند. در پي آن، دولت انگليس، دست به اقدامات سياسي وسيعي زد و ايران را تهديد نظامي كرد.

شمار مي رفت، به طوري كه در طول زندگي كوتاه خود، بيش از 200 اثر به صورت كتاب، جزوه و مجموعه نوار سخنراني از خود به جاي گذاشت. فعاليت هاي فرهنگي دكتر شريعتي، سبب دستگيري مجدد او گرديد و پس از آزادي، در تاريخ 16 ارديبهشت 1356 به لندن مسافرت كرد و در 29 خرداد همان سال در آن شهر به طرز مشكوكي درگذشت. بدنش را پس از چند روز به سوريه منتقل كرده و در زينبيه به خاك سپردند. برخي سخنان و نوشته هاي وي در عين داشتن نكات بديع و احساس برانگيز، در خور تأمل و نقد مي باشند.

آن جمله است. سرانجام اين عالم بزرگوار در حالي كه كمتر از دو ماه از شهادت آيت اللَّه شيخ مرتضي بروجردي توسط دژخيمان بعث عراق مي گذشت در 29 خرداد 1377 برابر با 24 صفر 1419 ق در حالي كه از زيارت حرم امام حسين(ع) مراجعت مي نمود مورد هدف مزدوران خون آشام بعث قرار گرفت و به همراه جمعي از ياران، در 68 سالگي به فيض شهادت نائل آمد.

آيت اللَّه خامنه اي طي پيامي فرمودند: "منافقين كوردل نشان دادند كه براي حريم مقدس اهل بيت عصمت و طهارت(ع) نيز هيچ گونه حرمتي قائل نيستند. دشمنان منافق، معاند و سنگدل، با اين جنايت نشان دادند كه به هيچ يك از موازين انساني پايبند نيستند و دشمني آنان با ملت غيور و مؤمن ايران، هيچ حد و مرزي را نمي شناسد".

انگليسي و سواحيلي از خود بر جاي نهاد كه الحجاب، يوم القيامه، الاسلام، العدل الالهي و الامامه از آن جمله اند.

علامه رضوي سرانجام پس از 43 سال اقامت در تانزانيا در سي ام خرداد 1381 ش برابر با هشتم ربيع الثاني 1423 ق، در 76 سالگي در دارالسلام پايتخت اين كشور درگذشت و پس از تشييع باشكوه در قبرستان شيعيان اين شهر به خاك سپرده شد.

اسرار الصلاة، المراقبات و رساله لقاءاللَّه و … سرانجام مرغ جان آيت اللَّه ميرزاجواد ملكي تبريزي، اين عارف كامل و عالم عامل و سالك واصل در سي و يكم خرداد 1305 ش برابر با يازدهم ذي حجه 1344 ق از قفس تن رهايي يافت و پيكر مطهر وي پس از تشييعي با شكوه، در جوار حرم حضرت معصومه(س) در قبرستان شيخان قم، رخ در نقاب خاك كشيد.

و دكتر محمد جواد باهنر، نخست وزير و تعدادي از شخصيت ها شربت شهادت نوشيدند.

اين وقايع مي توانست به سادگي منجر به سقوط يك نظام سياسي شود، اما بازتاب آن در مردم، نتيجه معكوس داشت چرا كه با سخنراني ها و پيام هاي امام خميني(ره) كه به نحو هوشمندانه اي به مردم اميد مي دادند، آنان را انسجام مي بخشيدند و گروه هاي سياسي ضدِ نظام را بي اعتبار مي ساختند، اثري وصف ناشدني در ملت مسلمان براي مقاومت بيشتر ايجاد مي كرد. از اين جهت بود كه نظام اسلامي از اين دوران پرخطر و پرآشوب با توكل بر خدا، رهبري هاي حضرت امام و مقاومت و پايدار مردم گذشت و به مسير خود ادامه داد.

و نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي گرديد و مشغول به خدمت شد. دكتر مصطفي چمران همچنين ستاد جنگ هاي نامنظم را در اهواز سازمان دهي كرد و ضربات متعددي بر پيكر ارتش متجاوز بعثي وارد نمود. حضور اين سردار رشيد اسلام در جبهه هاي نبرد و نيز فرو نشاندن غائله پاوه و سركوب عناصر ضدانقلاب در كردستان از جمله صفحات درخشان زندگي اين شهيد والا مقام مي باشند. سرانجام اين عارف و فرمانده سلحشور در حالي كه چند روز قبل، منطقه عملياتي دهلاويه را از لوث وجود دشمن بعثي پاك كرده بود، در آخر خرداد 1361 در اين منطقه به ديدار معبود شتافت و پيكر پاكش در گلزار شهداي بهشت زهرا، جاي گرفت.

نتايج ذيل را به همراه داشت: تلفات نيروي انساني دشمن: 560 نفر اسير، 3000 نفر كشته و زخمي؛ ساير نتايج: آزاد شدن بخش ديگري از منطقه ماووت از جمله شهر و دشت ماووت و ارتفاعاتي نظير ژاژيله، شاخ قشنگ، بالوسه و در مجموع، منطقه اي به وسعت 50 كيلومتر مربع؛ تجهيزات و امكانات: تانك و نفربر: 8 دستگاه انهدامي و 10 دستگاه اغتنامي، خودرو: 10 دستگاه انهدامي و 20 دستگاه اغتنامي.

تاليف همت گماشت و شاگردان فاضلي در حوزه علميه قم پرورش داد. همچنين از اين عالم برجسته آثاري از جمله استصحاب، الفوائد الفاطميه و رساله اي در شرح منظومه ميرزا محمد تنكابني بر جاي مانده است. آيت اللَّه سلطاني، دوستي ديرينه اي با حضرت امام خميني(ره) داشته و حاج احمد خميني نيز داماد ايشان بود. معظم له در دوره اول مجلس خبرگان قانون اساسي نيز حضور داشت. سرانجام اين فقيه اصولي و مدرس برجسته حوزه علميه قم، در سي و يكم خرداد 1376 ش برابر با پانزدهم صفر 1418 ق در 85 سالگي بدرود حيات گفت و در جوار مرقد مطهر حضرت امام خميني(ره)، به خاك سپرده شد.

-

عدم كفايت سياسي او را در مجلس عنوان نمودند. در اين ميان هر چند برخي نمايندگانِ هوادار بني صدر و طرفداران او در خارج از مجلس، بر عدم طرح اين مسأله در مجلس تلاش كردند ولي در نهايت، نمايندگان پيرو امام خميني و نظام اسلامي در مجلس شوراي اسلامي در 31 خرداد 1360 رأي به عدم كفايت سياسي بني صدر داده و اين حكم را به حضرت امام ارسال داشتند. فرداي آن روز در اول تيرماه، حضرت امام خميني(ره)، طي پيامي اين مهره دست نشانده اجانب را از رياست جمهوري عزل كردند. ايشان در آن پيام فرمودند: "پس از راي اكثريت قاطع نمايندگان مجلس به عدم كفايت سياسي بني صدر، ايشان را از رياست جمهوري عزل نمودم.

" بني صدر كه از بازداشت و محاكمه خود هراسان بود، پس از پنج هفته اختفاء، با لباس و آرايش زنانه و با هماهنگي عوامل مزدور خويش و با ربودن يك هواپيماي متعلق به جمهوري اسلامي ايران، با كوله باري از خيانت به ملت، در 7 مرداد 1360 از ايران به فرانسه گريخت و در آنجا عمليات ضد نظام را با همكاري منافقين ادامه داد.

همزمان با تحصيل، به تدريس، تاليف و تاسيس مراكز عام المنفعه پرداخت و بنيادهايي براي تحقيق، چاپ و اهداي كتاب هاي شيعي پايه گذاري كرد. آيت اللَّه بحرالعوم پس از وفات آيت اللَّه خويي، با فشارهاي گوناگوني از جانب رژيم بعثي عراق مواجه شد تا به عنوان مرجعيت عربي وابسته به رژيم با حزب بعث همكاري كند، اما اين فقيه سترگ، هيچ گاه سر تسليم در مقابل آنان فرود نياورد. وي در نجف و ساير مناطق شيعه نشين عراق به عنوان يكي از مراجع تقليد مطرح بود و در مسجد شيخ طوسي به درس و بحث مشغول بود. در اين ميان تاليفات متعددي از ايشان به چاپ رسيد كه تحقيق كتاب تلخيص الشافي شيخ طوسي در 4 جلد، الجهاد في الاسلام و تحقيق كتاب الفوائدُ الرِّجاليه در 4 جلد از آن جمله است. سرانجام آن فقيه خدمتگزار دين در اول تير ماه 1380 ش برابر با 29 ربيع الاول 1422 ق در 72 سالگي بر اثر مرگ مشكوكي در نجف اشرف درگذشت و رژيم عراق پيكرش را بي درنگ و بدون هرگونه تشييع و مجالس بزرگداشت، مظلومانه و غريبانه در مسجد محل درسش به خاك سپرد.

زنداني كردن نمايندگان مجلس پرداخت. شاه دستور داد كه آقا سيدعبداللَّه بهبهاني را به كرمانشاه تبعيد كرده، آيت اللَّه سيدمحمد طباطبايي را در شميران خانه نشين نمايند. عده اي از آزادي خواهان را، زنجير به گردن انداخته و كِشان كشان به باغشاه بردند.

از ميان اين جمع، تنها ملك المتكلمين و ميرزا جهانگيرخان صوراسرافيل از مشروطه طلبان مشهور و مخالف استبداد قاجاري را به حضور شاه آوردند. وي پس از اين كه مدتي به آن دو دشنام داد، دستور قتل هر دوي آنها را صادر كرد. در اين واقعه بيش از سيصد تن از مجاهدان، آزادي خواهان و مشروطه طلبان كشته و پانصد تن ديگر زخمي و تعداد زيادي بازداشت شدند. هم چنين انجمن ها تعطيل، روزنامه ها توقيف و مشروطيت دو ساله ايران به پايان رسيد. بدين ترتيب مجلس، منحل شد و دوره استبداد صغير آغاز گشت.

از آن روي گردان بودند. از آن طرف، چون قانون براي پوشيدن لباس كوتاه و كت و شلوار وجود نداشت و بسياري از طبقات مردم، مايل نبودند از لباس اجدادي خود دست بكشند و لباس جديد را در بر نمايند، بنابراين مشكلاتي به وجود آمد. از اين رو، براي اينكه اين عمل صورت قانوني پيدا كند با اشاره دربار به مجلس، نمايندگان با تصويب طرحي، در دوم تيرماه 1306 استفاده از كلاه شاپو را اجباري اعلام كردند. با تصويب اين طرح، ماموران دولت بر فشار خود بر مردم افزودند و آن را در سطح كشور رايج ساختند. در مقابل، اشخاص بسياري بودند كه در مخالفت با اين طرح، ديگر به سر كسب و كار خود نرفتند و خانه نشين شدند.

اين جريان انحرافي به پا خيزند. شيخ فضل اللَّه نوري مي گفت: "انقلاب مشروطه از اصول اوليه خود منحرف شده و عناصر مخالف اسلام در زير لباس مشروطه خواهي، قصد دارند، تيشه به ريشه اسلام بزنند." اين تحصن يكي از بهانه هاي مهم فاتحان تهران براي اعدام شيخ فضل اللَّه نوري در 11 مرداد سال 1288ش برابر با 13 رجب 1327ق گرديد.

فرمان محمدعلي شاه قاجار به توپ بسته شد، دستگير و به دستور شاه، در سوم تيرماه 1287ش در 47 سالگي به قتل رسيد.

با خلع محمدعلي شاه و آغاز انتخابات دوره دوم مجلس شوراي ملي پايان يافت.

شرح خدماتِ مفاخر روحانيت شيعه گذرانيد و از اين رهگذر، كتاب هاي بسياري را به عالَم علم و دانش ارزاني داشت كه اين آثار نشانگر ژرفاي تحقيق و تتبع و دقت در نقل و عشق او به اهل بيت (ع) عصمت و طهارت و علاقه اش به روحانيت شيعه است. زندگي نامه علامه مجلسي در دو جلد، بيان المفاخر در دو جلد، دانشمندان و بزرگان اصفهان، تعليمات ديني براي دبيرستان در پنج جلد و ده ها اثر ديگر از جمله آثار اين محقق فرزانه است. سرانجام آن مرد بزرگ پس از يك دوره بيماري در شب چهارم تير ماه 1374ش برابر با 26 محرم 1416ق در 79 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.

-

اوج گرفتن مخالفت ها، احمدشاه اين قرارداد را امضا نكرد و وثوق الدوله، پس از ناكامي از به انجام رساندن كار و پس از فشار فراوان مخالفان مجبور به كناره گيري گرديد تا اينكه اين قرارداد پس از چندي لغو شد.

كه جزايز مجنون پس از جانفشاني هاي زياد قواي اسلام، به اشغال ارتش رژيم بعث درآمد.

عراق در اين حمله كه به لحاظ تاكتيكي، پيشرفته بود، قصد گرفتن اسير داشت كه توانست در ظرف مدت كوتاهي، هفده هزار اسير بگيرد. در اين وضعيت ايجاد شده و نيز سرنگون ساختن هواپيماي مسافربري ايران در دوازدهم تير آن سال توسط ناو آمريكايي مستقر در خليج فارس، بنا به ملاحظات جديد و همچنين تشديد فشارهاي بين المللي عليه جمهوري اسلامي ايران، حضرت امام خميني(ره) با يك تصميم مهم، اوضاع را به نفع ايران تغيير دادند و قطعنامه 598 شوراي امنيت را پذيرفتند.

گذراند. اين عالم رباني علاوه بر احاطه بر علوم عقلي و نقلي، در طبِّ قديم و دانش رياضي نيز دست داشت و خط را به نيكويي مي نوشت. وي عارفي خوش خلق، متواضع، سليم النَّفس، متعبّد و پارسا بود. از ميرزا احمد آشتياني آثار متعددي به جاي مانده است كه نامه رهبران، لوامِعُ الحقايق، مقالات احمديه و كلمةُ الطيبَه و نيز بيش از سي حاشيه و شرح بر اكثر كتب مهم فقه و اصول و فلسفه و حكمت و عرفان، از آن جمله اند. سرانجام اين عالم رباني در 5 تير ماه 1354 ش برابر با 15 جمادي الثاني 1395 ق در نود و پنج سالگي در تهران درگذشت و در صحن حرم حضرت عبدالعظيم(ع) در ري به خاك سپرده شد.

ميرزا احمد آشتياني به هنگام وفات، متصدي مدرسه علميه مروي، بزرگ ترين حوزه علميه تهران بود.

امور اجتماعي و سياسي و احاطه عجيب بر ادب فارسي و عربي، مردي خودپسند و مغرور بود كه در پيشبرد مقاصد خود از كشتن و كور كردن مخالفان و دروغ و نيرنگ خودداري نمي كرد و در اين راه، دوست و دشمن نمي شناخت. اين هيبت و صلابت و قدرت و برّندگي كه خواه ناخواه با سنگدلي و حق ناشناسي و استبداد رأي و بلندپروازي و خودپسندي و دريدگي همراه بود موجب شد قائم مقام در بين طبقات مردم، محبوبيتي در خور نداشته بلكه همواره مورد حسد و بغض درباريان و بدگماني شاه قاجار باشد. حسودان و دشمنان قائم مقام، سرانجام محمدشاه را به اعدام او موافق كردند و با كمك حاج ميرزا آقاسي فرمان قتل قائم مقام را از شاه گرفتند. او را در شب آخر صفر 1251 ق برابر با ششم تيرماه 1214ش با دستمالي خفه كرده و جسدش را در حرم شاه عبدالعظيم دفن نمودند. قائم مقام فراهاني علاوه بر مقام سياسي، داراي تبحّر علمي در بسياري از فنون، مخصوصاً علوم و فنون ادبي و ساده نويسي بود و سبكي جديد در نثر فارسي به وجود آورد. از آثار مشهور اين سياست مدار و نويسنده ايراني مي توان به كتاب هاي منشات، جلاير نامه و ديوان اشعار او، اشاره كرد.

(سردار ملي) و باقرخان (سالار ملي) به جمع مردم پيوستند و به رهبري قيام مردمي پرداختند. اين دو با همراهي مردم، در مقابل قشون عظيم محمدعلي شاه قاجار به مدت يازده ماه مقاومت كرده و از ورود نيروهاي دولتي به شهر ممانعت مي نمودند. در اواخر، چون كار اهالي تبريز به خاطر محاصره و نرسيدن آذوقه سخت شده بود، پس از مذاكره با نمايندگان روس و انگليس و تصويب آن دو دولت، قرار بر اين شد كه عده اي از نيروهاي روس وارد تبريز شوند. با ورود نيروهاي روسيه به تبريز، محاصره اين شهر پايان يافت و قشون غارتگر محمدعلي شاه از اطراف تبريز متفرق شدند. در عين حال، چون به دليل حضور قواي روس در تبريز، موقعيت خطرناكي براي ستارخان و باقرخان ايجاد شده بود، اين دو به همراه تعداد ديگري از آزادي خواهان به سفارت عثماني در تبريز پناهنده شدند.

خميني(ره) در شوراي عالي دفاع و نيز امام جمعه تهران بودند، با روشنگري هاي خويش، مردم را نسبت به ماهيت پليد اين گروهك ها آشنا و نظرات آنان را در سخنراني ها مطرح مي ساختند. همين امر، موجب گرديد كه گروهك منافقين، از ميان بردنِ معظمٌ له را در برنامه كار خود قرار دهد. در نهايت در ششم تيرماه 1360، حضرت آيت اللَّه خامنه اي كه به منظور ايراد سخنراني در مسجد ابوذر واقع در ميدان ابوذر در شرق تهران حضور داشتند، در حين پاسخگويي به پرسش هاي حاضرين، بر اثر انفجار بمبي كه توسط منافقين در يك دستگاه ضبط صوت كار گذاشته شده بود، از ناحيه كتف، گردن و دست به شدت زخمي شدند و به بيمارستان منتقل گرديدند. اما ايشان به طور معجزه آسايي زنده ماندند و اين از الطاف الهي بود كه اين گنجينه گرانمايه و عزيز براي رهبري امت اسلام بعد از حضرت امام، حفظ شود تا سكاندار شايسته و لايقي جهت هدايت كشتي انقلاب اسلامي در اقيانوس متلاطم تحولات جهاني باشند.

كينه توزي هاي منافقين همچنان ادامه يافت و فرداي آن روز با منفجر كردن دفتر مركزي حزب جمهوري اسلامي، جنايتي ديگر را ورق زدند.

بهشتي سخنانش را با اين جملات آغاز كرد: "ما بار ديگر نبايد اجازه دهيم استعمارگران براي ما مهره سازي كنند و سرنوشت مردم ما را به بازي بگيرند و … " اين آخرين كلمات آن بزرگوار بود كه از لبانِ حقگوي ايشان بيرون تراويد. ناگهان انفجاري مهيب روي داد و در كمتر از ثانيه اي، از سالن اجتماعات حزب جمهوري اسلامي جز تلي از خاك، چيزي نماند. فاجعه انفجار دفتر مركزي حزب جمهوري اسلامي در تهران و شهادت مظلومانه هفتاد و دو تن از برجستگان و نيروهاي لايق و كارآمد انقلاب و در رأس آنها شهيد مظلوم آيت اللَّه بهشتي از سوي سازمان جهنمي منافقين، عكس العمل استكبار جهاني و عوامل داخلي آنها در قِبال بركناري بني صدر خائن و حذف ضدانقلاب از صحنه سياسي كشور توسط مسؤولين نظام اسلامي بود. عوامل اين جنايت بزرگ معتقد بودند كه در اثر كشتار مسؤولان عالي رتبه، اوضاع كشور بهم مي ريزد و انقلاب اسلامي از بين خواهد رفت ولي به كوري چشم دشمن، انقلاب ما پايدارتر شد و هيچگونه تزلزلي در اركان نظام به وجود نيامد. در انفجار دفتر مركزي حزب جمهوري اسلامي علاوه بر آيت اللَّه دكتر بهشتي، تعداد زيادي از وزراي كابينه و نيز نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به شهادت رسيدند.

حضرت امام خميني(ره) پس از اين حادثه فرمودند: "ملت ايران در اين واقعه، 72 نفر به عدد شهداي كربلا را از دست داد. بهشتي خار در چشم دشمنان اسلام بود".

قضاييه

متن:

امام علي عليه السلام: مَنِ ابتَلي بِالقَضاءِ فَليُواسِ بَينَهُم فِي الإشارَةِ و فِي النَّظَرِ و فِي المَجلِسِ

ترجمه:

آن كه بر مسند قضاوت مي نشيند، بايد ميان مردم در اشاره و نگاه و نشستن برابري را مراعات كند

آدرس:

الكافي، ج 7، ص 413.

زير عنوان:

روز قوه قضاييه

متن:

امام علي عليه السلام: أفضَلُ الخَلقِ أقضاهُم بِالحَقِّ

ترجمه:

برترين مردم، داورترينِ آنها به حق است

آدرس:

غررالحكم و دررالكلم، ح 3323.

زير عنوان:

روز قوه قضاييه

متن:

امام علي عليه السلام: لا يُقيمُ أمرَ اللَّهِ سُبحانَهُ إلّا مَن لايُصانِعُ و لايُضارِعُ و لايَتَّبِعُ المَطامِعَ

ترجمه:

فرمان خداي سبحان را بر پا ندارد جز آن كس كه [در حق] مدارا نكند و خود را خوار نسازد و در پي طمع نرود

آدرس:

نهج البلاغه، حكمت 110.

زير عنوان:

روز قوه قضاييه

متن:

امام علي عليه السلام به مالك اشتر فرمودند: ثُمَّ اخْتَر لِلحُكمِ بَينَ النّاسِ أفضَلَ رَعِيَّتِكَ في نَفسِكَ

ترجمه:

براي داوري ميان مردم، برترين فرد را از نظر خودت برگزين

آدرس:

نهج البلاغه، نامه 53.

زير عنوان:

روز قوه قضاييه

متن:

امام صادق عليه السلام: القُضاةُ أربَعَةٌ: ثَلاثَةٌ فِي النّارِ و واحِدٌ فِي الجَنَّةِ: رَجُلٌ قَضي بِجَورٍ و هُوَ يَعَلَمُ فَهُوَ فِي النّارِ، و رَجُلٌ قَضي بِجَورٍ و هُوَ لايَعلَمُ فَهُوَ فِي النّارِ، و رَجُلٌ قَضي بِالحَقِّ و هُوَ لايَعلَمُ فَهُو فِي النّارِ و رَ جُلٌ قضي بِالحَقِّ و هُوَ يَعلَمُ فَهُوَ فِي الجَنَّةِ

ترجمه:

قاضيان چهار گروهند: سه گروه دوزخي اند و يك گروه بهشتي: مردي كه، دانسته، حكم ناحق مي دهد، دوزخي است. مردي كه ندانسته حكم ناحق دهد نيز دوزخي است مردي كه ندانسته حكم حق دهد نيز دوزخي است، و مردي كه دانسته حكم به حق دهد، بهشتي است

آدرس:

الكافي، ج 7، ص 407.

(1293 ق) در تبريز به دنيا آمد و تحصيلات خود را در زادگاهش آغاز كرد. وي ظرف مدت كوتاهي، ادبيات عرب، فقه، اصول، كلام و درايه را به خوبي فرا گرفت و پس از آن كه از شانزده سالگي تدريس معاني و بيان و منطق را آغاز كرد، در شمار مدرسان تبريز واقع شد. ميرزا ابراهيم، ناطقي زبردست و آشنا به مقتضيات جديد بود و بر اثر ايراد سخنراني هايي با مطالب تازه، در بين مردم تبريز محبوبيت پيدا كرد. پس از صدور فرمان مشروطيت، اصناف تبريز او را به اتفاق آرا به نمايندگي خود برگزيدند. شيخ ابراهيم تبريزي در نخستين روزهاي ورود به مجلس شوراي ملي، چهره اي وطن خواه، مبارز، بي باك و طرفدار مشروطه از خود نشان داد و چندين نطق تند عليه محمدعلي شاه در مجلس ايراد كرد. وي در خارج از مجلس انجمن تندرويي با نام انجمن غيرت تشكيل داد و همه شب با سخنراني هاي تند عليه مظالم حكومت قيام مي نمود. او همچنين در مجلس براي تصويب متمم قانون اساسي، نطق هاي تندي ايراد كرد تا سرانجام آن را به تصويب رسانيد. ميرزا ابراهيم در روز بمباران مجلس توسط قزاقان، در مجلس بود تا اين كه به همراه علما و وكلا به پارك امين الدوله پناه برد. نيروي قزاق وقتي از محل اختفا مشروطه خواهان و وكلاي مجلس مطلع شد، پارك امين الدوله را محاصره نمود و سپس براي دستگيري آنان وارد باغ گرديدند. شيخ ابراهيم در اين درگيري ها هدف چند گلوله قرار گرفت و چند روز بعد كشته شد. وي به هنگام مرگ، سي و سه

سال داشت.

بروجردي به قم، يكسره به درس فقه و اصول آن عالم بزرگ حاضر شد و مورد توجه ايشان قرار گرفت تا جايي كه سرپرستي كتابخانه مسجد اعظم به او محول شد. آيت اللَّه دانش آشتياني در زمان تصدي اين كتابخانه، آن را در رديف كتابخانه هاي مشهور كشور در آورد و براي آن نشريه اي راه اندازي نمود. ايشان در جريان نهضت اسلامي مردم به رهبري حضرت امام خميني(ره)، در مسير مبارزات ضد رژيم قرار گرفت و نام وي در ذيل تمام اعلاميه هاي اعتراض آميز علما و مدرسين حوزه علميه قم ديده مي شد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از سوي حضرت امام خميني، به سِمت امام جمعه آشتيان برگزيده شد و تا پايان عمر، منشأ خدماتي به مردم آن سامان بود. برخي از تاليفات ايشان عبارتند از: تقريرات درس فقه آيت اللَّه بروجردي، مجموعه مقالات و ترجمه كتاب سقيفه، رمز نيكبختي و دو سرمايه نفيس.

آن عالم خدمتگزار سرانجام در هشتم تير ماه 1380 ش برابر با هفتم ربيع الثاني 1422 ق در 90 سالگي بدرود حيات گفت و در صحن حرم حضرت معصومه (س) مدفون گرديد.

به مدت دو سال از محضر فيلسوف كبير حاج ملاهادي سبزواري و نيز آخوند ملامحمد، فرزند وي، و آخوند ملا اسماعيل استفاده كرد و سپس در مشهد ساكن شده، به اديب پيشاوري يا اديب هندي مشهور گشت. وي علاوه بر فنون ادبي و عربي و حفظ اشعار و نحو و لغت و حكمت و رياضيات، در حسن خط نيز استاد بود. اديب در چهل سالگي به تهران هجرت كرد و تا پايان عمر، در آنجا ماند. او در سخن، روش استادان قديم را با موفقيت تمام دنبال مي كرد و كثرت اطلاع او از فرهنگ اسلامي و علوم مختلف قديم و تبحرش در لغت پارسي و تازي، باعث شد كه شعرش بيش از حد معمول با اطلاعات وسيعش آميخته شود و به همان نسبت از الطاف و حال و اشتغال بر عواطف رقيق شاعرانه دور افتد. اديب پيشاوري، تمامي عمر خود را وقف تحصيل فضايل و تزكيه نفس كرد و از زخارف دنيوي و علايق مادي آزاد بود و از مال دنيا، جز چند جلد كتاب نداشت. سيد احمد پيشاوري در طول ساليان متمادي تدريس، شاگردان متعددي را پرورش داد كه بعدها هر كدام به مدارج علمي و ادبي دست يافتند. از اديب آثاري به جاي مانده كه ديوان اشعار، تصحيح ديوان ناصرخسرو و تعليقات بر تاريخ بيهقي از آن جمله اند. اديب پيشاوري سرانجام در نهم تيرماه 1309 ش برابر با سوم صفر 1349 ق در 86 سالگي در تهران درگذشت و در امامزاده عبداللَّه تهران مدفون شد.

گسترده ايران، طي يك استراتژي جديد، اقدام به انجام چند حمله كرد كه در اين ميان، شهر مهران را به تصرف درآوَرَد و با هياهو، آن را به رخ جهانيان كشيد. رزمندگان اسلام، در برابر ادعاهاي بيهوده رژيم بغداد، خود را آماده كردند تا جواب محكم و قاطعي به عراق بدهند. شش هفته پس از اشغال مهران توسط دشمن، زمينه مساعد مي شود تا اين شهر، باز پس گرفته شده و استراتژي جديد بعثيان دفع گردد. سرانجام عمليات بزرگ كربلاي يك در ساعات اوليه نهم تير 1365 با رمز يا اباالفضل العباس ادركني در منطقه جبهه مياني در مهران و با هدف آزاد سازي اين شهر و ارتفاعات مهم منطقه در مساحتي به وسعت 320 كيلومتر مربع آغاز و تا 19 تير ماه ادامه يافت. نتايج عمليات بزرگ كربلاي 1: تلفات نيروي انساني دشمن: اسير 1400 نفر؛ كشته و زخمي بيش از 9000 نفر؛ آزاد شدن شهر مهران و ارتفاعات اطراف و خطوط مرزي آن؛ تجهيزات و امكانات: تانك و نفربر: 110 دستگاه انهدامي و 69 دستگاه اغتنامي؛ خودرو: صدها دستگاه انهدامي و 100 دستگاه اغتنامي، سلاح نيمه سنگين: مقدار زيادي انهدامي و 61 دستگاه اغتنامي، وسايل مهندسي: 10 دستگاه اغتنامي. عمليات موفق كربلاي يك، پاياني بود بر استراتژي دفاع متحرك عراق و نيز نقطه شروع اميدوار كننده اي براي نيروهاي خودي جهت انجام عمليات هاي محدود ايذايي. سرعت عمل، اعتقاد يگان ها، حفاظت عمليات، فريب دشمن، تناسب سازمان رزم با طرح مانور و انجام كارهاي مهندسي لازم، از جمله عوامل بارز و مؤثر در اين عمليات بود.

-

شاه قاجار در حدود سال 1228 ش به دنيا آمد. وي سه سال از مظفرالدين شاه بزرگ تر بود ولي چون مادرش از خاندان قاجاريه نبود، به ولايتعهدي منصوب نگشت. مسعود ميرزا در ابتدا با لقب يمين الدوله، حكومت مازندران و استرآباد و سپس فارس و اصفهان را به عهده گرفت تا اين كه لقب ظلُّ السلطان يعني سايه پادشاه را اخذ كرد. در زمان حكومتش بر فارس، به خاطر ظلم فراوان، عزل شد ولي مدتي بعد به اصفهان رفت و تا 34 سال بعد با ستم حكمراني نمود. ظل السلطان قشون مجهز و منظمي پديد آورد و با باج گيري و اخذ ماليات هاي سنگين از رعيت، ثروتي افسانه اي گرد آورد كه به اعتراف خودش، براي ده نسل پس از او كافي بود. وي، املاك مردم را با زور و قهر، غصب و تصرف مي كرد و شورش ها را با سنگدلي سركوب مي نمود. در حدود سال 1259ش كه به اوج قدرت رسيده بود، به پشتوانه ارتش محلي خود، اوامر حكومت مركزي را ناديده مي انگاشت و در سال 1261 به ناصرالدين شاه پيشنهاد كرد كه حاضر است در ازاي دريافت مقام ولايتعهدي، مبلغ هنگفتي پيشكش نمايد. وي اندكي بعد به فكر تصاحب سلطنت افتاد و تا پايان عمر در صدد يافتن آن بود. هرچند كه هيچ گاه به اين آرزوي خويش نرسيد. ظل السلطان افزون بر بيست و يك هزار سرباز در اختيار داشت و اصرار مي كرد تا وزارت جنگ به او واگذار شود. وقتي كه خبر مظالم او به گوش ناصرالدين رسيد، شاه قاجار درصدد سفر به اصفهان و

بررسي اوضاع آنجا برآمد. در اين هنگام ظل السلطان بيمناك به تهران آمد و به شاه و درباريان هداياي نفيس تقديم نمود.

با اين همه، شاه پس از مدت كوتاهي، با صدور فرماني، او را از سراسر قلمرو حكومتي غير از اصفهان بركنار نمود. او در تمام دوران سلطنت مظفرالدين شاه نيز حاكم اصفهان بود و با مشروطه خواهان به شدت برخورد مي كرد. از ديگر كارهاي جنون آميز او، تخريب آثار و ابنيه هاي با ارزش دوران صفوي در اصفهان بود تا شاه به اين شهر توجهي نداشته باشد و او مطلق العنانِ آن ديار گردد. مسعود ميرزا در اواخر عمر مدتي را در اروپا گذراند تا اين كه پس از دچار شدن به اختلال حواس، در دهم تير ماه 1297ش برابر با 22 رمضان 1336 ق در حدود هفتاد سالگي به كام مرگ افتاد.

عربي، حكمت، كلام، تفسير، حديث، فقه و اصول و اغلب رشته هاي معارف اسلامي و فلسفه آن داشت، به زودي به عنوان يكي از برجسته ترين مدرسان و مجتهدان حوزه نجف، مشهور گشت، چنان كه پس از درگذشت آيت اللَّه بروجردي در سال 1340 ش، مرجعيت عامه او براي شيعيان جهان مسلم شد؛ ولي چون فيلسوفي آزاد و فقيهي آزادانديش بود، خود را از مرجعيت كنار كشيد و با فروتني و آزادگي خاص خود، به تحقيق، تاليف و تدريس گراييد. آيت اللَّه بجنوردي براي آموزش اجتهاد، روش جديدي ايجاد كرد كه بر پايه آن، يك قاعده فقهي را مطرح مي نمود و پس از شرح مستندات و تاريخچه شكل گيري آن قاعده، آن را با مصاديق خارجي تطبيق مي داد. اين روش در آموزش و پيشرفت فضلا بسيار موثر بوده است. ايشان اين روش را در كتاب القواعد الفقهيه در هفت جلد نگاشت كه مهم ترين و مفصل ترين كتابي است كه در قواعد فقهي شيعه نوشته شده است.

آيت اللَّه بجنوردي در نجف حوزه درسي پر رونقي داشت و با مراكز علمي جهان اسلام از قبيل جامع الازهر مصر نيز در ارتباط بود. از وي آثار ديگري بر جاي مانده كه قَولُنافي الحكمة، يكي از بهترين شرح ها بر اسفار مُلاصدرا، مُنتَهي الاصول، حاشيه بر عروةُ الوثقي و ذَخيرَةُ المَعاد از آن جمله اند. سرانجام اين فقيه برجسته و عالم بزرگ در دهم تيرماه 1354ش برابر با بيستم جمادي الثاني 1395ق در هشتاد سالگي در نجف بدرود حيات گفت و در جوار آرامگاه استادش، سيد ابوالحسن اصفهاني به خاك سپرده شد.

نمي باشد

زادگاهش پشت سر گذاشت. وي پس از آن راهي اصفهان گرديد و حكمت و فلسفه را نزد ميرزا حسن نوري و محمدرضا صهباي قمشه اي آموخت تا بدانجا كه در علوم عقلي به كمال رسيد. آخوند ملامحمد كاشاني از آن پس در مدرسه جده كوچك و مدرسه صدر اصفهان به تدريس علوم عقلي پرداخت و جاذبه درس ايشان كه فلسفه را با عرفان مي آميخت، علاقمندان به فلسفه، به ويژه فلسفه ملاصدرا را از شهرهاي دور و نزديك و حتي از كشورهاي ديگر به اصفهان مي كشاند. آخوند كاشاني در طول ده ها سال تدريس، شاگردان فراوان و فاضلي پرورش داد كه حضرات آيات: سيدحسين بروجردي، شيخ محمد حكيم خراساني، حاج آقا رحيم ارباب، سيد محمدرضا خراساني، آقا ضياءالدين عراقي، طَرَب اصفهاني، آقا نجفي قوچاني، شيخ هاشم قزويني و ميرزا ابوالقاسم محمد نصير شيرازي از آن جمله اند. آخوند علاوه بر فقه و اصول و حكمت، در ادبيات عربي و فارسي و رياضيات نيز تبحر داشت. اين فيلسوف و مدرس بزرگ فلسفه صدرالمتألّهين، سرانجام پس از عمري سرشار از تدريس و نشر فلسفه و عرفان در يازدهم تيرماه 1294ش برابر با بيستم شعبان 1333ق در هشتاد و يك سالگي در اصفهان وفات يافت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان كه مدفن بزرگان بي شماري است، به خاك سپرده شد.

11 تير 1361 مطابق با دهم ماه مبارك رمضان سال 1402 ق، پس از اداي نماز جمعه در حالي كه جايگاه را ترك مي كرد، منافقي با به آغوش كشيدن آن بزرگوار و منفجر كردن نارنجكي كه در دست داشت، ايشان را در خون خود غوطه ور ساخت. در اين ترور كه در ادامه سياست و روش پليد منافقين كوردل جهت حذف فيزيكي چهره هاي فعال، مؤثر و شاخص انقلاب اسلامي صورت گرفت آن شهيد بزرگوار كه به حق، شيخ الشهداء و چهارمين شهيد محراب ناميده شده است، به آرزوي ديرين خود رسيد و به معراج خود كه شهادت بود، دست يافت.

بود انتشار داد. عشقي در شماره اول اين روزنامه، كاريكاتورها، اشعار و مقالات تندي مبني بر هزل جمهوري و جمهوري خواهان اختصاص داد كه بلافاصله از طرف شهرباني، شماره هاي آن، جمع و سانسور شد و خود ميرزاده هم ظاهراً به سبب همين مقالات، در 12 تير 1303 ش به دست دو ناشناس در 31 سالگي كشته شد و جسدش را در ابن بابويه در ري به خاك سپردند. ميرزاده عشقي با آنكه از جوانان آزادي خواه و طرفدار رژيم جمهوري واقعي بود، مع هذا با اين جمهوري مصنوعي كه توسط رضاخان قلدر به ايرانيان تحميل مي شد، سخت مخالفت مي كرد.تابلوهاي ايده آل و كفن سياه از جمله آثار اوست كه شامل انتقاد از اوضاع اجتماعي ايران مي باشد.

اين كتاب گرانسنگ نمود و خود آن بزرگوار در اين باره مي گويد: "هرگاه پشت ميز مي نشستم كه الغدير را بنويسم مثل اينكه حضرت علي(ع) را در كنار ميز مي ديدم كه مطالب را به من ديكته مي فرمود". علامه اميني براي يافتن مدارك معتبر درباره حديث غدير و ساير مطالب مربوط به اهل بيت(ع)، بارها به كشورهاي مختلف سفر كرد و ده هزار كتاب را مطالعه نمود. اين عالمِ محقق هم چنين كتابخانه اي با 42 هزار كتاب در نجف اشرف با نام كتابخانه اميرالمؤمنين(ع) تاسيس كرد و به همراه جمعي از ياران و با نسخه برداري از كتب ناياب و منحصر به فردِ اسلامي، گنجينه نفيسي از آثار مذهبي را جمع آوري نمود.

سرانجام علامه اميني، اين عالم رباني و رضواني در دوازدهم تيرماه 1349 ش برابر با 28 ربيع الثاني 1390 ق در هفتاد سالگي بدرود حيات گفت و در كتابخانه اش به خاك سپرده شد.

زير 12 سال، 52 زن و 46 تن تبعه كشورهاي خارجي نيز بودند كه كشته شدند. ساقط كردن هواپيماي مسافربري ايران از سوي جنايتكاران آمريكايي، در حقيقت يكي ديگر از مراحل رويارويي استكبار جهاني با جمهوري اسلامي ايران براي تقويت متجاوزان عراقي در جبهه هاي جنگ و به زانو در آوردن مسؤولان نظام جمهوري اسلامي ايران بود. پس از سقوط اين هواپيما، مقامات آمريكايي براي توجيه اين جنايت نابخشودني، دلايل ضد و نقيضي عنوان كردند و كوشيدند اين اقدام خصمانه را يك اشتباه قلمداد كنند. اما با توجه به مجهز بودن كشتي جنگي وينسنس به پيشرفته ترين سيستم هاي راداري و رايانه اي و هم چنين مشخص بودن نوع هواپيماي در حال پرواز، مسلَّم شد كه احتمال اشتباه وجود نداشته و اين اقدام، كاملاً خصمانه بوده است. با اين حال مقام هاي آمريكايي پس از چندي، در توهيني آشكار به ملت ايران، مدال شجاعت بر گردن ناخداي اين ناو انداختند و بدين سان حمايت رسمي خود را از اين جنايت اعلام نمودند.

به هر تقدير، اين جنايت نيز در كنار جنايات بي شمار دولت آمريكا، در پرونده سياه استكبار جهاني ثبت شد و لكه ننگ ديگري بر تارك آن جنايت پيشگان نقش بست.

عظام سيد ابوالحسن اصفهاني، ميرزا حسين ناييني، و سي تن ديگر از بزرگان ديني، از جمله علماي تبعيد شده بودند. دولت ايران به محض اطلاع از اين موضوع، فوراً دست به اقدام زد و ساير ماموران دولتي موظف شدند ازعلما به وضع شايسته اي استقبال و تجليل نمايند و آنچه لازمه احترام و بزرگداشت است درباره آنان اجرا كنند. اين تبعيد، واكنش شديد علماي ايران را دربرداشت و تجمعات اعتراض آميزي در تهران و شهرستان ها بر پا گرديد. پس از مدتي علماي تبعيدي وارد قم شده و مورد استقبال گرم مردم و روحانيون قرار گرفتند. دولت ايران به اين هتك حرمت نسبت به فقها اعتراض كرد و از دولت عراق خواست به هر نحو ممكن، از آنان اعاده حيثيت شود. درنتيجه، حكومت عراق، نمايندگان ويژه اي را به تهران فرستاد تا درباره بازگشت آقايان مراجع مذاكره كنند وقرار شد هركدام كه مايل بودند بدون قيد و شرط به عراق برگردند. سرانجام اين بازگشت به وضع آبرومندي انجام گرفت.

شد. در همين اوضاع كه جو تشنج بالا گرفته بود، وزير خارجه عراق در سال 1314 براي مذاكرات پيرامون حل اختلافات مرزي وارد تهران شد و اعلام كرد كه آماده اند تا مرز رسمي دو كشور را به رسميت بشناسند. ايراني ها نيز كه تحت فشار مستقيم و غير مستقيم دولتمردان انگليسي براي رفع اختلافات خود با عراق و تشكيل يك جبهه مشترك براي جلوگيري از نفوذ شوروي به خاورميانه قرار گرفته بودند به ناچار با اين درخواست موافقت كردند. در نتيجه، عراق شكايت خود را رسماً از جامعه ملل پس گرفت. سرانجام در تاريخ 13 تيرماه 1316 ش (4 ژوئيه 1937 م) عهدنامه اي ميان ايران و عراق زير فشار و نفوذ انگلستان به امضا رسيد كه درجهت منافع انگلستان در منطقه بود. اين عهدنامه در اسفند آن سال در مجالس دو كشور تصويب و در سي ام خرداد سال 1317، اسناد آن در بغداد ميان وزراي خارجه دو كشور مبادله شد. مدتي پس از امضاي اين عهدنامه، باز هم اختلافات دو كشور ادامه يافت تا اينكه در حدود چهل سال بعد نيز قرارداد 1353 ش برابر با 1975 الجزاير بين دو طرف به امضا رسيد.

بروكسل (بلژيك) خطشناسي، قيافه شناسي و مغزشناسي را فرا گرفت. اين اديب سرشناس اولين فرد داراي درجه دكتراي ادبيات فارسي در ايران است. در سال 1336 كه سازمان لغتنامه دهخدا به دانشكده ادبيات دانشگاه تهران انتقال يافت، طبق اساسنامه شوراي دانشگاه، رياست آن سازمان به عهده دكتر معين محول گرديد. از اين استاد بزرگ ادب فارسي تاليفات متعددي بر جاي مانده كه فرهنگ لغت و اعلام معين، مشهورترين آنهاست. وي علاوه بر اخذ نشان هاي متعدد علمي در داخل كشور، در پائيز 1340 ش نيز از طرف دولت فرانسه، نشان عالي هنر و ادب را دريافت كرد. دكتر معين در نهم آذر 1345 ش در دفتر گروه زبان و ادبيات فارسي دچار بي هوشي موقت شد و در بيمارستان بستري گرديد. بر اثر همين عارضه وي به حالت اغماء افتاد و در مرداد 1346 با همان حال جهت معالجه به كانادا اعزام شد. معالجات سودي نبخشيد و سرانجام پس از حدود 5 سال كه در اغما بود در 13 تيرماه 1350 در 53 سالگي به رحمت ايزدي پيوست.

خود از چنگال رژيم صهيونيستي، اين رژيم هنوز تن به اين كار نداده است. برادر پاسدار حاج احمد متوسليان از فرماندهان سپاه نيز جزو ديپلمات ها بوده است.

در 91 سالگي درگذشت.

لبنان داشت و با شهيد چمران و امام موسي صدر ديدار نمود. وي در سال 1358، عهده دار استانداري گيلان شد و در برخورد با گروه هاي سياسي مخالف نظام و منحرف، بسيار سخت گير و فعال بود. سرانجام اين انقلابي فداكار در بامداد پانزدهم تيرماه 1360 ش، بر اساس راهبرد ترور فيزيكي ياران انقلاب از سوي منافقينِ تروريست، مورد هجوم آنان واقع گرديد و در 37 سالگي شربت شهادت را نوشيد.

به دشمنان اسلام نشان نداد. از دامان اين عالم بزرگوار، فخر عالم اسلام و تشيع، مقام معظم رهبري، حضرت آيت اللَّه سيد علي خامنه اي برخاسته است. اين فقيه فرزانه سرانجام پس از سال ها تدريس و زندگي فقيرانه و در كمال زهد و قناعت در پانزدهم تير 1365 ش برابر با 27 شوال 1406ق در 91 سالگي وفات يافت و در جوار مرقد مطهر امام رضا(ع) به خاك سپرده شد. در هنگام فوت اين عالم بزرگوار، فرزند برومند ايشان، حضرت آيت اللَّه "خامنه اي" مدظله، دوران رياست جمهوري خود را مي گذراندند.

-

نيز از مشايخ اجازه حضرات آيات: سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، سيد حسين خراساني و شيخ عبدالحسين گروسي بود. آيت اللَّه كرباسي همچنين كتب متعددي را به رشته تحرير درآورد كه حاشيه بر كفايةُ الاصول، البَدرُالتّمام، زَلاّتُ الاَقدام و الفوائدُ الرّجاليه از آن جمله اند. اين فقيه جليل سرانجام در شانزدهم تيرماه 1316 ش برابر با بيست و هفتم ربيع الثاني 1356 ق درگذشت و در مقبره خانوادگي شان در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.

در اين عرصه، تحولي چشمگير در روند عادي نوحه سرايي و مديحه پردازي زبانِ اسلامي پديد آمد. استاد حسيني سرگذشت و مصائب خاندان بزرگوار رسالت و ولايت را از مآخذ معتبر اسلامي، اعم از شيعه و سنّي استخراج مي كرد و آنها را با زباني شاعرانه و آميزه اي از حماسه و عاطفه بيان مي نمود و اشعاري گيرا و دلنشين مي سرود. وي سعي داشت با استفاده از منابع معتبر، مرثيه هاي رسا و دور از آميختگي به تحريف و خرافات به وجود آوَرَد كه تلاش او باعث ايجاد جرياني اصلاح گرا در عرصه ادبيات و شعر مذهبي آذربايجان گرديد.

از اين شاعر متعهد، آثار ادبي متعددي بر جاي مانده كه لمعات حسيني، نجوم درخشان، بهار بي خزان و آثار الحسيني در 2 جلد از آن جمله اند. استاد سيد رضا حسيني به وارستگي زيست تا آن كه در تيرماه 1365 ش در 76 سالگي درگذشت و در حرم حضرت عبدالعظيم دفن شد.

عبدالعظيم(ع) در شهر ري، ضريح حضرت رقيه(س) در شام، ضريح امام رضا(ع) و كتيبه هاي مسجد اعظم و مسجد آيينه و موزه قم و ده ها اثر ارزشمند در داخل و خارج از كشور به دست توانا و هنرمند اين استاد گرانقدر نگاشته شده است. علاوه بر اين، به دستور وزارت فرهنگ، عموم اصلاحات كتيبه هاي تاريخي در سراسر كشور و شجره نامه هاي انساب سادات و استنساخ كتب قيمتي و تكميل قرآن هاي خطي و گرانبها توسط وي انجام گرفت. استاد معصومي از خوشنويساني است كه در نوشتن انواع خط از قبيل نسخ، ثلث، رقاع، كوفي، نستعليق، شكسته، طغرا و … مهارت داشت. وي در انجمن خوشنويسان ايران به سمت استادي در امر تعليم خط ثلث مشغول و تا پايان عمر در اين خدمت بود. قرآن، مفاتيح الجنان، مناسك حج، رسم المشق و غيره از جمله كتابت هاي اوست. اين خوشنويس برجسته به هنگام فوت 74 سال داشت.

اللَّه رباني املشي يكي از اعضاي فعال جامعه مدرسين حوزه علميه قم به شمار مي رفت و پس از پيروزي انقلاب مسئوليت هاي مختلفي را عهده دار بود كه عضويت در شوراي عالي انقلاب فرهنگي، دادستاني كل كشور، عضويت شوراي عالي قضايي، عضويت در شوراي نگهبان و نمايندگي مجلس خبرگان از آن جمله اند. سرانجام اين عالم رباني و مجاهد نستوه، پس از سال ها فعاليت و مبارزه خالصانه در راه اسلام، در بامداد هفدهم تيرماه 1364 ش در اثر يك بيماري رنج آور كه زمينه آن را دشمنان اسلام و انقلاب در او به وجود آورده بودند، در 51 سالگي به شهادت رسيد و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

اين عالم بزرگوار عبارتند از: امام شناسي در 18 جلد، معادشناسي در 10 جلد، مهر تابان، روح مجرد و نيز نور ملكوت قرآن در 4 جلد. اين عالم فرزانه سرانجام در 17 تير 1374 ش برابر با 9 صفر 1416 ق در 69 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شكوه در صحن مطهر حضرت امام رضا(ع) مدفون گرديد.

مانده كه تقريرات درس فقه و اصول آيت اللَّه محقق داماد از آن جمله است. اين عالم بزرگوار سرانجام پس از عمري خدمت به ساحت دين و ترويج مذهب، در هفدهم تيرماه 1377ش برابر با پانزدهم ربيع الاول 1419ق در شصت و شش سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شكوه، در زنجان به خاك سپرده شد.

دوره دكتراي خود را در دانشگاه ميشيگان و تورنتو با درجه ممتاز گذرانيد. آيت اللَّه مهدي حائري در سال هاي اقامت در آمريكا ضمن تدريس فقه، فلسفه و ادبيات فارسي در دانشگاه هاي آمريكا، در ده ها سمينار و كنفرانس علمي و فلسفي شركت جُست و با ايراد سخنراني هاي متعدد، استواري و عظمت فلسفه و كلام اسلامي را در محافل غرب به همگان نماياند. ايشان در سال 1358 به ايران بازگشت و به كارهاي علمي خود ادامه داد.

كاوش هاي عقل نظري، علوم قرآن، متافيزيك و حكمت و حكومت، برخي از آثار اين استاد فرهيخته به شمار مي روند. سرانجام آن فيلسوف بزرگ در 17 تيرماه 1378 برابر با 14 ربيع الاول 1420 ق در 77 سالگي بدرود حيات گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

اخوان مرعشي، پس از بيست و دو سال اقامت در نجف، در سال 1350 ش به ايران بازگشت و پس از اقامتي دو ساله در قم، به عزم مجاورت امام رضا(ع) در مشهد مقدس به تاليف، تدريس و افتا و اقامه جماعت مشغول شد. معظم له در اوج گيري نهضت اسلامي مردم مشهد عليه رژيم پهلوي نقش اساسي داشت، خانه اش كانون رايزني ها و تصميم گيري ها بود و در شكستن محاصره بيمارستان امام رضا(ع) مردانه اقدام نمود. وي پس از پيروزي انقلاب هم چند بار به جبهه هاي نبرد حق عليه باطل شتافت و در تقويت روحيه رزمندگان اسلام، تلاش فراواني از خود نشان داد. برخي از آثار آيت اللَّه اخوان مرعشي عبارتند از: مناسك حج، حاشيه بر عروة الوثقي، شرح عروة الوثقي و تقريرات درس فقه آيت اللَّه بروجردي.

آن فقيه بزرگوار سرانجام در هجدهم تيرماه 1381 ش برابر با 27 ربيع الثاني 1423 ق در 83 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شكوه، در رواق دارالزّهد حرم مطهر امام رضا(ع) به خاك سپرده شد.

و پس از كشتن 37 تن از مردم بي گناه، 135 خانه را به آتش كشيدند و سپس به غارت روستا پرداختند. چهار روز بعد، روستاهاي ديگري را نيز غارت كرده و پس از كشتن چهل تن از مردم، 350 خانه ديگر را آتش زدند. ابعاد اين فاجعه و جنايت به حدي وسيع و دردناك بود كه محمدعلي شاه دستور داد تا مراسم جشن تولد او را تعطيل كرده و هزينه هاي آن را صرف مردم خسارت ديده كنند.

كردند كه همانند كودتاي 28 مرداد 1332، قادر به تجديد قدرت خود خواهند بود. اين مزدوران وطن فروش در روز نوزدهم تيرماه 1359 قصد داشتند تا با كمك نفوذي هاي خود فروخته در پايگاه هوايي نوژه همدان، كودتايي را عليه نظام اسلامي انجام دهند. آنان با به كارگيري امكانات وسيع مالي، 12 تيم عملياتي و تعدادي راهنما و چندصد تن از عشاير ايل بختياري، جهت يورش به پايتخت آماده شدند. ولي هنگامي كه خلبان مأمور حمله به بيت حضرت امام خميني(ره) اين موضوع را با مادر خويش مطرح مي كند، با عكس العمل شديد وي روبرو مي گردد. خلبان در انجام اين عمل دچار ترديد شده و شخصاً به حضور آيت اللّه خامنه اي مي رود و عمليات را افشا مي نمايد. به اين ترتيب و با پيگيري مسئولان بلندپايه نظام، كودتاي براندازي، خنثي و عوامل آن دستگير يا فراري و رسوا شدند.

بختياري و معروف به صمصام السلطنه نيز پس از چندي به او ملحق شده و پس از مقداري درگيري با قواي دولتي، وارد تهران شدند. در تهران نيز مقداري زد و خورد روي داد و محمدعلي شاه كه خود را در برابر آزادي خواهان و مشروطه طلبان ناتوان مي ديد به سفارت روس پناهنده شد. در همان روز با حضور فاتحان و نمايندگان مجلس جلسه اي فوق العاده در بهارستان منعقد شد و پس از خلع محمدعلي شاه از سلطنت، احمد ميرزاي وليعهد را در 12 سالگي به شاهي برگزيدند.

متدين و خطيبي غيور و در امور ديني، جدّي و بسيار مبارز و مجاهد و در مقابل انحرافات و منكرات و برخورد با تبليغات مسموم دشمنان دين، مقاوم و محكم بود. اين خطيب بزرگ، از به ميدان آمدن و مبارزه كردن با بي دينان هراسي نداشت و تقيه نمي كرد. وي در سفرهاي متعددي كه به مكه و مدينه داشت، بارها، سخنان مهمي ايراد كرده و از حريم ولايت آل محمد، به ويژه امام علي(ع)، در مقابل خفّاشان حقيقت گريز وهابي، دفاع نموده است. در حالي كه بردن نام حضرت امام خميني(ره)، در دوران حكومت رژيم پهلوي جرم محسوب مي شد، حجت الاسلام كافي در مجامع عمومي از حضرت امام به بزرگي و عظمت ياد مي كرد.

سرانجام اين محبِّ اهل بيت (ع) چند ماه قبل از پيروزي انقلاب اسلامي در بيستم تيرماه 1357 در 50 سالگي در سانحه اي مشكوك دار فاني را وداع گفت و به ديدار معبود شتافت.

و الفُروعِ المُهِمَّة في احكام الاُمَّة … از آن جمله اند. آيت اللَّه فيروز آبادي پس از كسالتي ممتد و شدائد فراواني كه بعثيان بر وي وارد نموده بودند، سرانجام در بيستم تيرماه 1369 ش برابر با 18 ذي حجه 1410 ق در 81 سالگي دار فاني را وداع كرد و به سراي باقي شتافت.

اين فاجعه هولناك پايان يافت ولي ياد حماسه خونين اين نهضت اسلامي و برخاسته از باورهاي ارزشي مردم، براي هميشه درتاريخ مبارزات اسلامي ملت ما باقي ماند. برخي، اين حادثه را در 31 مرداد ذكر كرده اند.

موثر، عنوان متجاوز را از خود دور سازد. اما جمهوري اسلامي ايران با محل اجلاس مخالفت نمود و تلاش هاي وسيعي را جهت عدم برگزاري اجلاس در بغداد به انجام رساند زيرا شخصي همانند صدام حسين را كه به اصول عدم تعهد پايبند نبود، شايستگي رياست جنبش را نداشت. در اين ميان امنيت بغداد به عنوان محل تشكيل اجلاس هفتم سران مورد بحث قرار گرفت تا اينكه با عمليات نظامي ايران عليه عراق موسوم به عمليات رمضان - كربلاي 4 در 22 تيرماه 1361 ش برابر با 13 ژوئيه 1982 م و بمبارانِ بغداد توسط تيزپروازان نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران، فشاهاري جديدي بر بغداد وارد آمد و اعضاي جنبش نسبت به امنيت پايتخت عراق مردد شدند. اين فشار سرانجام بدين جا انجاميد كه سران عراق در مرداد آن سال، از ميزباني اجلاس سران انصراف داده و هند به عنوان ميزبان جديد كنفرانس معرفي شد.

به دعوت مكرر مردم زادگاهش و دستور آيت اللَّه حجت به شبستر بازگشت و نزديك به ده سال در آن سامان به خدمات بزرگ علمي و ديني پرداخت. آيت اللَّه وحيدي در 37 سالگي به قم بازگشت و به تدريس خارج فقه و اصول و نيز شركت در درس آيت اللَّه بروجردي مشغول شد. معظم له كه از آيت اللَّه حجت و سيد ابوالحسن اصفهاني اجازه اجتهاد داشت، در نشر مذهب اهل بيت (ع) در استان هاي آذربايجان غربي و كردستان، كوششِ بسيار مي نمود و علاوه بر تاسيس مساجد و حسينيه هاي فراوان در اين دو استان، مبلغان بسياري به آن سامان مي فرستاد. آيت اللَّه وحيدي با آغاز نهضت اسلامي، همگام با ديگر مراجع تقليد به سخنراني و صدور اعلاميه و پيام هاي متعدد پرداخت و نقش مثبتي ايفا نمود. از اين فقيه فرزانه آثار متعددي بر جاي مانده كه حاشيه بر عروةُ الوثقي، حاكميت پيرامون خاتميت و رفع شبهات، پنجاه مجلس و شرح وسيلةُ النجاة، از آن جمله اند.

سرانجام آن فقيه بزرگوار در 22 تيرماه 1379 ش برابر با دهم ربيع الثاني 1421 ق در 84 سالگي دار فاني را وداع گفت و در مسجد بالاسر حضرت معصومه(س) مدفون شد.

نفت ايران خيمه زده بود، دولت اين كشور را به عكس العمل واداشت و كشتي جنگي به خليج فارس اعزام نمود. در نتيجه صادرات نفت ايران نيز متوقف شد. در ادامه، شركت نفت انگليس به ديوان بين المللي دادگستري شكايت برد ولي دولت ايران رسيدگي به اختلاف يك شركت با يك دولت را در صلاحيت ديوان نمي دانست. چون كار اختلاف بالا گرفت، در بيست و سوم تير ماه 1330ش، اورل هريمن مشاور مخصوص هاري ترومن رييس جمهور وقت آمريكا براي ميانجيگري بين شركت نفت انگليس و دولت ايران وارد تهران شد. به دعوت هريمن هيئتي از انگلستان به ايران آمد و مذاكراتي طولاني به مدت سه هفته بين دو طرف انجام گرفت. انگليسي ها در حقيقت خواهان سهمي برابر با ايران و به مدت 25 سال بودند كه بيش از پيش نفت كشور را به قيمت ارزان به يغما برند. اما هيئت ايراني مذاكره كننده با انگليسي ها اين مساله را نپذيرفت و مذاكرات دو جانبه با ميانجيگري نماينده آمريكا بي نتيجه ماند. در نهايت اورل هريمن پس از شكست در ماموريتش، در اول شهريور آن سال بدون دستيابي به نتيجه اي به كشورش بازگشت. مداخله آمريكا در اين مسأله هر چند به عنوان نقش ميانجي صورت گرفت ولي زمينه اي براي حضور بيشتر آمريكائيان در ايران گرديد.

به طوري كه پس از كودتاي 28 مرداد 1332 در دو سال بعد از آن، آمريكائيان بر تمامي منابع حياتي كشور دست يافتند و تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1357ش، به مدت 25 سال به چپاول ثروت هاي خدادادي اين مرز و بوم مشغول بودند.

علي رغم وجود استحكامات بسيار سنگين و پيشروي كم در يكي از محورها، در نهايت، قواي اسلام موفق شدند با عبور از ميادين وسيع مين و تله هاي انفجاري و ديگر موانع، مواضع دشمن را درهم كوبيده و راه پيشروي را باز نمايند.

نتايج عمليات بزرگ رمضان عبارتند: از 1315 نفر اسير، 7400 نفر كشته و زخمي، به تصرف درآمدن منطقه عمومي زيد در خاك عراق و انهدام ادواتِ سنگين دشمن؛ تانك و نفربر: 1097 دستگاه انهدامي و 100 دستگاه اغتنامي؛ خودروهاي نظامي و مهندسي: چندصد دستگاه انهدامي و ده ها دستگاه اغتنامي؛ هواپيما: 5 فروند انهدامي، انواع سلاح هاي سنگين و سبك: به مقدار زياد انهدامي و مقدار زياد ديگري، اغتنامي. در عمليات رمضان، براي اولين بار، جنگ به داخل عراق كشيده شد و انقلاب اسلامي، حضور و قدرت خود را در خاك عراق به نمايش گذاشت. در اين عمليات هم چنين، قدرت نفوذ رزمندگان اسلام به سخت ترين مواضع پدافندي دشمن، آشكار شد و با انهدام 1097 دستگاه تانك و نفربر، درخشان ترين كارنامه جنگ ضد زرهي را نصيب سربازان اسلام ساخت. عمليات رمضان، ضربه پذيري بعثيان را حتي در داخل خاك عراق نشان داد و ثابت كرد كه ايجاد انگيزه كاذب ناسيوناليستي نمي تواند ديواري جدي مقابل رزمندگان ظلم ستيز اسلام ايجاد كند.

سياسي ايجاب مي كند كه شايسته ترين فرد، عهده دار آن شده و شخص رهبر، داراي بالاترين صلاحيت هاي علمي، اخلاقي، سياسي و از برترين توانايي ها برخوردار باشد. از اين رو، براي آن كه انتخاب اين مقام بر طبق معيارهاي لازم صورت گيرد، انتخاب رهبر از سوي مردم، به وسيله نمايندگان خبره آنان صورت مي پذيرد. به اين ترتيب كه خبرگان، منتخب مردم هستند و رهبر، منتخب خبرگان. رهبرِ منتخب خبرگان، ولايت امر و همه مسؤوليت هاي ناشي از آن را برعهده خواهد داشت. همچنين در صورتي كه رهبري از انجام وظايف قانوني خود كه در قانون اساسي مذكور است، ناتوان شود، از مقام خود بركنار خواهد شد كه تشخيص اين امر نيز برعهده خبرگان رهبري است. بر اين اساس اولين مجلس خبرگان رهبري در شرايطي كه كشور، در حال نبردي نابرابر با حكومت عراق و دنياي استكبار بود و متجاوزان عراقي براي شكست ملت قهرمان ايران، هر روز متوسل به شيوه اي جديد در جنگ مي شدند، تشكيل شد. اما حضور گسترده مردم در صحنه هاي گوناگون انقلاب، از قبيل انتخابات مجلس خبرگان چون هميشه ارمغاني از يأس و نااميدي را براي دشمنان فراهم آورد. در اين ميان انتخابات اولين دوره مجلس خبرگان رهبري، با شركت هجده ميليوني مردم شجاع و مقاوم ايران در 19 آذر 1361 برگزار گرديد و 75 نفر از نمايندگان مجلس خبرگان تعيين شدند.

در نهايت اولين نشست مجلس خبرگان رهبري كه در واقع نخستين مجلس خبرگان جامعه اسلامي پس از خبرگان قانون اساسي بود، در 23 تيرماه 1362 تشكيل گرديد و با پيام حضرت امام، افتتاح شد. مهم ترين

اقدام در كارنامه مجلسِ اول خبرگان رهبري، تلاشِ به موقعِ آن، پس از ارتحال حضرت امام خميني(ره) در تعيين رهبر معظم انقلاب اسلامي، حضرت آيت اللَّه خامنه اي مي باشد. مدت هر دوره مجلس خبرگان، هشت سال و دوره سوم مجلس خبرگان از سال 1378 آغاز شد.

سوي قم حركت كردند و مهاجرت كبري را شروع نمودند. همچنين شيخ فضل اللَّه نوري، سه روز بعد با فراهم آوردن جمعيت بسيار زياد، از تهران به قم هجرت نمود. اين مهاجرت، موجي از يك قيام در سراسر كشور ايجاد كرد و علماي بزرگ زمان از قبيل آقانجفي اصفهاني و آخوند ملاقربانعلي زنجاني از روحانيون مشهور و متنفذ اصفهان و زنجان، به اين تحصن پيوسته و روحانيون ساير شهرها با تلگراف هاي متعدد، در انجام خواسته متحصنين قم پافشاري نمودند. در جايي كه نهضت در اوج پيروزي قرار داشت و مظفرالدين شاه قاجار هم خواسته رهبران نهضت را پذيرفته بود، به واسطه دست هاي مرموزي كه در جريان بود، اولين انحراف نهضت آشكار شد و عده اي از مردم، ناآگاهانه به سفارت انگليس پناهنده شدند و در حياط سفارت تحصن كردند. تحصُّن بيش از بيست هزار نفر از مردم در سفارت انگلستان، هرچند در ظاهر به بهانه حفظ جان مردم صورت مي گرفت ولي در واقع نوعي تعدّي از احكام اسلامي بود كه استعمار پير به دنبال آن بود. اين انحراف بعدها تا آنجا كشيده شد كه شيخ فضل اللَّه را كه خود، از رهبران مشروطه به شمار مي رفت، به دليل مخالفت با مشروطه غيرمشروعه، به جوخه دار سپردند.

سرانجام بر اثر فشار متحصنين، مظفرالدين شاه تمامي خواسته هاي آنان را پذيرفت و در 14 مرداد 1285ش، طي فرماني، ضمن عزل عين الدوله، صدر اعظم مستبد خود، دستور برگزاري انتخابات و تشكيل مجلس شورا را صادر كرد. در نهايت علما و مردم متحصن در قم، ده روز بعد از امضاي فرمان مشروطه، با احترام به

تهران بازگشتند.

رساندند. پس از شهادت ايشان، مجلس شوراي ملي و بازار تهران تعطيل و عزاي عمومي اعلام شد. بعدها پيكر آيت اللَّه بهبهاني به شهر نجف منتقل و مدفون گرديد.

گويند ترور اين عالم مجاهد به تحريك "سيدحسن تقي زاده" بوده است.

يافتند. هم چنين حاشيه برمنظومه سبزواري و حاشيه بر شرح اشارات از جمله تاليفات ايشان است. آيت اللَّه زرآبادي سرانجام در بيست و چهارم تير ماه 1313 ش برابر با دوم ربيع االثاني 1353 ق در 59 سالگي به سراي باقي شتافت و در صحن امامزاده حسين قزوين به خاك سپرده شد.

قرار مي گرفت و نزديك به پانزده سال از عمر خود را در زندان هاي ستم شاهي افغانستان گذراند. سيد اسماعيل بلخي پس از آزادي از زندان، در سال 1346ش راهي نجف اشرف گرديد و با بزرگاني همچون حضرات آيات سيد محسن حكيم، سيدابوالقاسم خويي و علامه اميني و به ويژه حضرت امام خميني ديدار و گفتگو نمود. وي در بازگشت به افغانستان از ايران عبور كرد و مورد استقبال حوزه هاي علميه قرار گرفت.

وي پس از ورود به افغانستان، به مبارزات خود ادامه داد اما اين فعاليت هاي ضد حكومت جور، بر حكام ستم پيشه افغانستان گران آمد لذا در صدد از ميان برداشتن اين مجاهد في سبيل اللَّه برآمدند. در نهايت اين عالم مسلمان و مبارز در 24 تيرماه 1347 ش برابر با 18 ربيع الثاني 1388 ق در سن 52 سالگي از طريق تزريق مواد زهرآلود به دستور ظاهرشاه، پادشاه افغانستان در كابل به شهادت رسيد.

فلسفه و كلام، راهي تهران شد و مدت ها در درس ايشان شركت جست. آيت اللَّه آل طيب پس از آن به شوشتر بازگشت و رياست حوزه علميه آنجا را برعهده گرفت و طي سال هاي متمادي به تدريس و تربيت طلاب علوم ديني، وعظ و ارشاد، امامت جماعت، تاليف و تصنيف و مبارزه با فساد و امر به معروف و نهي از منكر پرداخت. اين فقيه فرزانه از حضرات آيات: حائري يزدي، سيد ابوالحسن اصفهاني، آقا ضياءالدين عراقي، شيخ محمدكاظم شيرازي، سيدمحمدهادي ميلاني و شيخ آقابزرگ تهراني داراي اجازات متعدد اجتهاد و روايت بود و در علوم عقلي و نقلي چون فقه، اصول، حديث، نجوم، حساب و رياضيات و ادبيات عرب، مهارت فراوان داشت. از ايشان آثاري برجاي مانده كه منظومه در حكمت، تحرير عروةالوثقي و الرّياضُ المرضيه از آن جمله است. آيت اللَّه آل طيب جزايري سرانجام پس از كسالتي طولاني، در شب بيست و پنجم تيرماه 1373ش برابر با 6 صفر 1415ق در 82 سالگي چشم از جهان فروبست و پس از تشييعي با شكوه به خاك سپرده شد.

-

حضور فرماندهانِ فاتح تهران رسيد و شمشير خود را به عنوان تسليم، در مقابل آنان بر زمين نهاد. در ساعت چهار بعد از ظهر همان روزي كه تهران فتح شد، جلسه مهمي با حضور پانصد تن از نمايندگان مجلس و بزرگان پايتخت و آزادي خواهان معروف در بهارستان منعقد گشت. اين مجلس تاريخي كه تحت عنوان "مجلس عالي فوق العاده" انعقاد يافت، محمدعلي شاه را كه به سفارت روس پناه برده بود، از سلطنت مستعفي شناخت و پسر او سلطان احمد ميرزا وليعهد را به سمت شاهنشاهي ايران اعلام كرد. بدين ترتيب دروه اسبتداد صغير كه يك سال و بيست و دو روز به طول انجاميده بود به پايان رسيد. محمدعلي شاه، مدت 57 روز در سفارت روس پناهنده بود و سرانجام او را به خواري از ايران راندند و از آن پس در بندر اُدِسا در كنار درياي سياه در كشور روسيه مسكن گزيد.

زمامداري خود با انتشار اعلاميه اي، برخورد قاطع دولت با مخالفانش را اعلام نمود. اقدامات قوام كه مورد حمايت همه جانبه شاه بود، مردم و علما را به صحنه كشاند و سرانجام اين وقايع، زمينه ساز حضور گسترده مردم در قيام تاريخي 30 تير 1331 و بازگشت مصدق به قدرت گرديد.

شود. سرانجام در 26 تيرماه 1367، نامه رياست وقت جمهوري اسلامي ايران مبني بر پذيرش قطعنامه، توسط نماينده دايم ايران در سازمان ملل به دبيركل سازمان در خانه او تسليم شد و فرداي آن روز به طور رسمي اعلام گرديد.

اسلامي صورت گرفت، شركت كردند. در اين راهپيمايي كه گروه هاي مختلف سياسي و مذهبي، دانشجويان، احزاب، اعضاي هيئت هاي دولتي و ديگر قشرهاي مردم برگزار شد، قطعنامه اي صادر شد كه اهمّ بندهاي آن عبارتند از: قانون تنها زماني مي تواند قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران باشد كه منطبق با اصول اسلام و متكي بر قرآن و سنت توحيدي باشد؛ تشكيل مجلس خبرگان و مراجعه به آراء مستقيم ملت، بهترين راه بررسي نهايي قانون اساسي است؛ لازم بودن دخالت مستقيم ارتش و نيروهاي انتظامي براي سركوبي عوامل وابسته به بيگانه و منافق؛ محكوم كردن تجزيه طلبي و دفاع از يكپارچگي و تماميت ارضي و استقلال كشور؛ پشتيباني از طرح هاي انقلابي شوراي انقلاب اسلامي و ايستادگي در مقابل توطئه هاي دشمنان.

شكل گرفت و كار خود را آغاز كرد.

از قبيل حكمراني گيلان، اردبيل و مشكين شهر را به عهده گرفت و از طرف مظفرالدين شاه، لقب سپهدار اعظم را دريافت كرد. وي همچنين مدتي حاكم تهران بود و بر آزادي خواهان خشونت زيادي روا داشت. سپهدار هنگام مشروطه از رجال مستبد و خودكامه به شمار مي رفت و با آزادي و مشروطيت دشمني داشت به طوري كه با شنيدن نام مشروطه، حالش دگرگون مي شد. وي كه براي سركوبي شورش آذربايجان راهي اين خطه شده بود، وقتي كه نتواسنت كاري از پيش ببرد، راهي گيلان گرديد و انجمن عدالت را تشكيل داد. سپهدار در حالي كه در ابتدا از طرفداران محمدعلي شاه بود، پس از چندي قصد فتح تهران نمود و پس از فتح پايتخت و خلع پادشاه، شخص اول ايران شد. وي پس از مدتي صدر اعظم احمد شاه گرديد و همزمان وزارت جنگ و داخله را بر عهده داشت. سپهدار پس از سه بار نخست وزيري و در حالي كه لقب سپهسالار اعظم را هم يدك مي كشيد، مدتي والي آذربايجان بود تا اينكه در كودتاي اسفند 1299 ش در زمره توقيف شدگان قرار گرفت و مدتي را در زندان گذراند. وي در سال هاي آخر عمر به عنوان يك رَجُل برجسته در مراسم ها حضور مي يافت تا اينكه بابت ماليات املاك وسيع خود، مبالغ هنگفتي بدهكار شد.

سپهدار كه هرگز سختي نديده و عمري زير بار اين حرف ها نرفته و كسي از او مطالبه ماليات نكرده بود، چون عرصه را بر خود تنگ ديد در 27 تير 1305 ش در هشتاد سالگي با اسلحه كمري اش خودكشي كرد و

در امامزاده صالح تجريش به خاك سپرده شد. وي مردي بسيار متهوّر، تندخو، فاقد نظم و ترتيب، متعدي، مستبد، خودراي، جاه طلب، لجوج و كينه توز و حريص در جمع آوري اموال به خصوص املاك، بوده است. سپهسالار، بزرگ ترين ملاك زمان خود بود و بيش از هزار نفر نوكر و سوار و خدمه داشت كه همه از او تامين مي شدند.

درگذشت و در امامزاده عبداللَّه به خاك سپرده شد.

از مشورت با فرماندهان عالي نظامي و مسؤولان مملكتي، قطعنامه 598 شوراي امنيت را پذيرفتند. شوراي امنيت در اين قطعنامه دو كشور ايران و عراق را به برقراري آتش بس و صلح دعوت كرده بود. جمهوري اسلامي ايران به دليل ويژگي هاي مثبت برخي از مفاد اين قطعنامه، به ويژه، بندهاي مربوط به معرفي متجاوز و پرداخت غرامت جنگي، موافقت خود را با پذيرش آن اعلام كرد. اما با وجود پذيرش قطعنامه 598 توسط جمهوري اسلامي ايران، رژيم عراق كه خود نيز آن قطعنامه را پذيرفته بود، تا زمان برقراري آتش بس رسمي در مرداد ماه سال 1367 ش (اوت 1988 م) به تهاجمات خود عليه جمهوري اسلامي ايران ادامه داد و خوي تجاوزگري خود را بار ديگر آشكار ساخت. پس از پذيرش قطعنامه 598 از طرف ايران، آتش بس ميان طرفين از تاريخ 29 مرداد 1367 برقرار شد. شوراي امنيت در تاريخ 18 مرداد 67، قطعنامه 619 را تصويب كرد كه به موجب آن گروه ناظران نظامي ايران و عراق و سازمان ملل كه از حدود چهارصد نفر از 25 مليت مختلف تشكيل شده بود، در دو كشور مستقر شدند.

به تصويب و تنفيذ شوراي نگهبان رسيد. پس از گذشت شش ماه، ادغام نيروهاي انتظامي سابق آغاز شد و نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران، در دوازدهم فروردين سال 1370، در پي تاييد مقام معظم رهبري فرمانده كل قوا، به منصه ظهور رسيد. نيروي انتظامي كه به اختصار، ناجا ناميده مي شود، در طول سال هاي فعاليت خود، خدمات ارزنده اي در راه استقرار نظم و امنيت جامعه، مقابله و مبارزه قاطع و مستمر با هرگونه آشوب و خرابكاري، حراست از اماكن و شخصيت ها، مراقبت و كنترل مرزهاي جمهوري اسلامي و مبارزه با اوباش، اشرار و … از خود نشان داده و صدها شهيد و هزاران زخمي در اين راه، تقديم نموده است. از آن سال به بعد، روز 27 تيرماه هر سال به عنوان روز نيروي انتظامي و آغاز هفته نيروي انتظامي نامگذاري شده است. با نگاهي گذرا به رئوس فعاليت هاي اين نيرو از آغاز تاكنون، به ميزان تلاش، فداكاري و ايثار اين انسان هاي شريف در انجام وظايف محوله پي خواهيم برد و از اين رهگذر، به نقش سرنوشت ساز آنان در استقرار امنيت و آسايش عمومي و به طور كلي حاكميت نظام اسلامي، بيش از پيش آگاه مي گرديم.

محمد تقي خوانساري و سيد حسين بروجردي حاضر شد و در 25 سالگي اجازه اجتهاد گرفت. ايشان همزمان با پشت سر گذاردن دروس سطح و ورود به درس خارج، خود تدريس سطوح را آغاز كرد و پس از كسب مدارج بالاتر، حلقه درس خارج خود را تشكيل داد. ايشان از آن پس به مدت بيش از پنجاه سال، به تدريس و تربيت طلاب در حوزه علميه قم مشغول شد و تنها در اواخر عمر به دليل كسالت و بيماري، از آن باز ماند. آيت اللَّه بهاءالديني، از نمونه هاي روحانيان زاهد و عامل بود؛ به نماز شب و رعايت جزئيات مسائل اخلاقي پايبندي بسيار داشت و از علاقمندان عالمان آزاده به شمار مي رفت. ايشان شيفته كساني همچون آيت اللَّه سيدحسن مدرس بود و حتي با حالت بيماري نيز زيارت قبر او در كاشمر را از ياد نمي برد. اين عارف سترگ، در تحمل مصائب و سختي ها صبور بود و به خواندن قرآن و ادعيه شوق فراوان داشت. به دفاع از حريم ايران اسلامي اهميت فوق العاده مي داد و به همين خاطر، علي رغم كهولت سن و رنج بيماري، چندين بار در زمان جنگ در جبهه ها حضور يافت و با نفس رحماني خود، روحيه بخش رزمندگان اسلام گرديد. همچنين كتاب هاي سلوك معنوي و نردبان آسمان از جمله آثار ايشان مي باشند.

در اواخر عمر معظم له، سميناري براي بزرگداشت شخصيت عرفاني، اخلاقي و علمي آيت اللَّه سيدرضا بهاءالديني برپا شد و در آن، از اين عالم بزرگ تجليل به عمل آمد. سرانجام اين فقيه عارف پس از 89 سال زندگي زاهدانه، در

بيست و هفتم تيرماه 1376ش برابر با دوازدهم ربيع الاول 1418ق در قم درگذشت و در مسجد بالاسر حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

دين و امنيّت اند و كار شهروندان، جز به آنان استوار نمي شود

آدرس:

نهج البلاغه، نامه 53.

زير عنوان:

امنيّت

متن:

امام علي عليه السلام: شَرُّ البِلادِ بَلَدٌ لا أمنَ فِيهِ

ترجمه:

بدترين شهرها، شهري است كه در آن ايمني نباشد

آدرس:

عيون الحكم و المواعظ، ح 5253.

زير عنوان:

امنيّت

متن:

امام صادق عليه السلام: ثَلاثَةُ أشياءَ يَحتَاجُ النّاسُ إلَيها: الأمنُ وَ العَدلُ و الخِصبُ

ترجمه:

سه چيز است كه مردم به آنها نيازدارند: امنيّت، عدالت و رفاه

آدرس:

تحف العقول، ص 320.

زير عنوان:

مبارزه با فساد

متن:

پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ المَعصِيَةَ إذا عَمِلَ بِهَا العَبدُ سِرّاً لَم تَضُرَّ إلّا عامِلَها و إذا عَمِلَ بِها عَلانِيَةً و لَم يُغَيَّر عَلَيهِ أضَرَّت بِالعامَّةِ

ترجمه:

هرگاه بنده، پنهاني گناه كند، تنها به خود زيان مي رساند، و هرگاه آشكارا گناه كند و بر اين كار غيرت نورزد، آن گناه به همه مردم آسيب خواهد رساند

آدرس:

بحار الأنوار، ج 100، ص 74.

زير عنوان:

مبارزه با فساد

متن:

امام علي عليه السلام: أمَرَنا رَسوُلُ اللَّه صلي الله عليه وآله أن نُلقِي أهلَ المَعاصِيَ بِوُجُوهٍ مُكَفَّرَةٍ

ترجمه:

رسول خداصلي الله عليه وآله به ما فرمان داد كه با اهل گناه با چهره اي درهم كشيده روبه رو شويم

آدرس:

الكافي، ج 5، ص 95.

زير عنوان:

مبارزه با فساد

متن:

امام حسين عليه السلام: لايَحِلُّ لِعَينٍ مُؤمِنَةٍ تَرَي اللَّهَ يُعصي فَتَطرِفَ حَتّي تَغَيِّرَهُ

ترجمه:

بر هيچ چشم مؤمني روا نيست كه ببيند خدا نافرماني مي شود و چشم خود را فرو بندد، مگر آن كه آن وضع را تغيير دهد

آدرس:

الأمالي، طوسي، ص 55.

-

آخوند خراساني، سيدمحمدكاظم يزدي و ميرزا حسين نوري به شاگردي نشست. ايشان، مدارج علمي را به سرعت پيمود و پس از وفات علامه يزدي، مرجع تقليدِ عده زيادي از مردم گرديد. آيت اللَّه، كاشف الغطاء در طول عمر پربركت خود، با تشكيل جلسات متعدد به تربيت طلاب علوم ديني مبادرت مي ورزيد. او همچنين به منظور نشر معارف اسلامي به برخي از كشورهاي اسلامي سفر كرد و در دانشگاه ها و مراكز علمي مصر، ايران و فلسطين به سخنراني پرداخت. اين عالم گرانقدر، شركت در امور سياسي و توجه به مسائل مربوط به حكومت را از واجبات مي دانست. از اين رو در جنبش ملي عراق، نقش بسزايي داشت. او با آغاز جنگ جهاني اول، در جهاد آزادي بخشِ مردم عراق عليه نيروهاي اشغالگر انگليسي، فعالانه شركت كرد. آيت اللَّه كاشف الغطاء با وجود مسؤوليت هاي متعدد و فعاليت هاي گسترده اجتماعي و سياسي، آثار علمي و ادبي بسياري از خود به يادگار گذاشته كه از بين آنها مي توان به تحريرُ المجلّه در 5 جلد، المراجعات الريحانيه در 2 جلد، حواشي عين الحيات، السياسه الحُسَينيه و ديوان شعر اشاره نمود. اين مرجع آگاه و فقيه مبارز سرانجام در 28 تيرماه 1334 ش برابر با 18 ذي قعده 1373 ق در 77 سالگي در نزديكي كرمانشاه بدرود حيات گفت و پيكر مطهرش پس از تشييعي با شكوه، در نجف اشرف مدفون شد.

مقدماتي را نزد عموي خود ميرزا محمد(سها) فرا گرفت و علوم معقول و منقول و ادبيات عرب و هيئت و نجوم را نزد استادان فن مانند آقا سيدمحمدباقر دُرچه اي، آخوند عبدالكريم گزي، آقا شيخ محمد خراساني، حكيم قمشه اي و حاج آقا رحيم ارباب و ديگران آموخت و به درجه اجتهاد رسيد. استاد همايي سپس به تدريس معارف اسلامي در مدارس اصفهان پرداخت و حوزه پر رونقي تشكيل داد. وي از سال 1307 به خدمت وزارت فرهنگ درآمد و چندي در دبيرستان هاي تهران مشغول به كار شد و در دارالفنون و بعد از آن در دانشكده ادبيات و حقوق دانشگاه تهران، استاد دوره فوق ليسانس و دكترا بود. استاد همايي در طول سال هاي تحصيل و پس از آن، شاگردان بسياري را از دانشِ خود بهره مند كرد. وي عالمي پركار بود و علاوه بر آموزش، تاليفات بسياري از خود بر جاي گذاشت. از جمله كتاب هاي استاد جلال الدين همايي مي توان از تاريخ ادبيات ايران در 5 جلد، صناعات ادبي و مثنوي وَلَدنامه نام برد. وي همچنين كتاب هاي زيادي در زمينه ادبيات و معارف اسلامي براي تدريس در مدارس و دانشگاه هاي ايران به رشته تحرير درآورده است. استاد جلال الدين همايي سرانجام در سال 1359 ش در 81 سالگي در تهران درگذشت و در تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.

از استادان زمان فرا گرفت. مدرس رضوي در سال 1298 ش به تهران رفت و از محضر آقا سيد محمد تنكانبي و ميرزا محمدطاهر تنكابني بهره برد و به تكميل تحصيلات قديم و جديد خود در مدرسه سپهسالار پرداخت. وي از سال 1310 به تدريس در مدارس تهران روي آورد و پس از تأسيس دانشگاه تهران به استادي دانشكده معقول و منقول و دانشكده ادبيات و علوم انساني انتخاب شد. تصحيح آثار علوي، احوال و آثار خواجه نصيرالدين طوسي، تاريخ بخارا، مُجمَلُ التواريخ و … از جمله آثار پژوهشي و تحقيقي اين دانشمند فرهيخته مي باشند. وي در 91 سالگي درگذشت.

محول گرديد.

اغتنامي، هواپيما: 5 فروند انهدامي، هليكوپتر: 10 فروند انهدامي، خودرو: 45 دستگاه انهدامي و 50 دستگاه اغتنامي.

پيروزي و تثبيت مواضع تسخير شده در عمق خاك عراق در اين عمليات توسط نيروهاي ايراني، بار ديگر رژيم بعثي عراق را به لحاظ نظامي و سياسي دچار بحراني سخت و جبران ناپذير كرد. عمليات والفجر 2 با دستاوردهاي موفق و بارز، خواب راحت را از رژيم صدام ستاند. اين عمليات، قدرت و توان ايران را در جنگ كوهستاني و ضعف ارتش عراق را در اين قبيل عمليات ها آشكارا نشان داد. جمهوري اسلامي ايران با اين حمله، علاوه بر پاكسازي منطقه از عناصر ضدانقلاب داخلي، امنيت خطوط انتقال نفت عراق را به تركيه تهديد كرد. اين عمليات هم چنين ثابت كرد كه ايران در مقابل تاكتيك هاي جديد به كار گرفته شده توسط دشمن، مي تواند دست به ابتكار متقابل بزند و با حركاتي غيرقابل پيش بيني، دشمن را همواره در خوف و هراس نگه دارد.

شرط تحقق آن را تعيين متجاوز اعلام نمود. پا فشاري ايران براي شناسايي متجاوز، بار ديگر بر دشمنان ايران گران آمد و آنان را وارد ميدان كرد كه در اين ميان آمريكا با حضور بيش از 43 رزمناو در خليج فارس و ديگر متحدان نيز با اهداي سلاح هاي گوناگون، اوج اتحاد خود را با رژيم عراق به نمايش گذاشتند. از آن پس، دشمن بعثي با حمايت همه جانبه و به كارگيري گسترده سلاح هاي شيميايي، غيرانساني ترين اعمال را در جنگ انجام داد و حتي از كشتار مردم كشور خود نيز كه به رزمندگان اسلام پناه داده بودند، ابا نكرد. سرانجام با وقوع حوادث متعدد، رهبر كبير انقلاب اسلامي، با درك توطئه غرب و نيز در نظر گرفتن منافع و مصالح نظام، قطعنامه 598 شوراي امنيت را يك سال بعد در 27 تيرماه 1367 پذيرفتند.

تيز حملات خود را متوجه رهبري نهضت يعني آيت اللَّه كاشاني و نيروهاي مسلمان كرد. آيت اللَّه كاشاني با انتشار اعلاميه اي به صدور فرمان نخست وزيري قوام السلطنه به شدت اعتراض نمود. به اين ترتيب وقايع سي تير شكل گرفت و قيام عمومي مردم مسلمان، در شهرهاي مختلف ايران آغاز شد. هرچند اين تظاهرات به وسيله عوامل شاه به خاك و خون كشيده شد، اما در نهايت، شاه، عقب نشيني كرد و چون در رضايت و تطميع آيت اللَّه كاشاني توفيقي به دست نياورد، مجبور شد، قوام را بركنار كرده و بار ديگر مصدق را به نخست وزيري مأمور سازد و وزارت جنگ را نيز به او بسپارد. مصدق پس از به دست گيري مجدد قدرت، سرلشكر وثوق عامل كشتار مردم بي گناه در جريان قيام را به معاونت وزارت جنگ منصوب نمود و چون آيت اللَّه كاشاني به اين عمل اعتراض كرد، مصدق در نامه اي، از آن روحاني مجاهد خواست تا در امور سياسي مداخله ننمايد.

اين عمل، پشتيباني مردم را از مصدق برداشت و دولت مصدق كه براي دومين بار در اثر مبارزات پيگير مردم روي كار آمده بود، بيشتر از سيزده ماه دوام نياورد و سرانجام با كودتاي آمريكايي 28 مرداد سال 1332 شمسي، سرنگون شد.

جبهه ملي دوم را اعلام كردند. اين جبهه قرار بود در انتخابات دوره بيستم مجلس شركت كند كه با مخالفت رژيم مواجه شد. در اين جبهه نيز اختلافات متعددي نمايان گرديد و بر سر عضويت گروه ها و نيز چگونگي برخورد با حوادث و مسائل روز، چند دستگي روي داد. اما از همه مهم تر آن بود كه رهبر قديمي جبهه ملي يعني دكتر مصدق كه در حال تبعيد در احمدآباد به سر مي برد با سياست هاي جاري جبهه موافقت نداشت. اين اختلافات باعث شد جناح مذهبي شامل آيت اللَّه سيد محمود طالقاني و مهندس مهدي بازرگان از آن جدا شود. تا اينكه سرانجام در ارديبهشت 1343، جبهه ملي دوم انحلال خود را اعلام كرد.

كابينه علم، همان بود كه كاخ سفيد و مشاوران رييس جمهور آمريكا تدارك ديده بودند. تساوي حقوق زن و مرد، حمايت از كشاورز و كارگر و مهم تر از همه اجراي كامل اصلاحات ارضي برنامه هايي بودند كه به دولت عَلَم ديكته شد. دوران حكومت علم و نخست وزيري او دو ويژگي بارز در تاريخ معاصر ايران دارد. نخست آن كه اين دوران، آغازگر ديكتاتوري مطلق محمدرضا پهلوي بود. دوم اينكه مبارزات روحانيت و ساير طبقات با رژيم، شكل تازه اي گرفت و لبه تيز حملات متوجه شاه گرديد. تصويب لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي و اجراي رفراندوم به اصطلاح انقلاب سفيد، حمله به مدرسه فيضيه قم، قيام خونين پانزدهم خرداد 1342 و قيام عشاير جنوب ازمهم ترين حوادث دوران صدارت عَلَم بودند تا اين كه پس از بيست ماه، وي جاي خود را به حسنعلي منصور، ديگر مهره شاه، سپرد.

-

انجام داد. در سال 1331 پس از اختلافي كه بين مصدق و شاه بروز كرد، شاه براي اينكه حريف قَدَري در مقابل مصدق بتراشد، سراغ قوام السلطنه رفت. قوام السلطنه جاه طلب كه در آن هنگام 80 سال از سنش مي گذشت با اكثريت ضعيفي از مجلس راي اعتماد گرفت. اما اين صدارت بيش از چهار روز دوام نياورد و با مقاومت و خروش ملت مسلمان ايران به رهبري آيت اللَّه كاشاني، قوام در سي تير 1331، مجبور به استعفا شد. قوام پس از استعفا، مدتي در حالت اختفا مي زيست و احساس خطر مي كرد. مجلس حكم به مصادره اموال او داد و او كه بعد از اين جريان، كاملاً تاب و توان خود را از دست داده بود سرانجام در 31 تيرماه 1334 در 83 سالگي درگذشت.

احمد قوام، روي هم، پنج بار به نخست وزيري رسيد و بيش از بيست بار به وزارت دست يافت. قوام ذاتاً مردي مستبد و قانون شكن و جاه طلب بود و از جنجال و سر و صدا لذت مي برد. از تملق لذت مي برد به همين دليل، اطرافيان او را هميشه افراد چاپلوس تشكيل مي دادند. او هم چنين از علوم زمان بهره داشت و گاهي شعر هم مي سرود.

به اسارت درآوردن تعداد بيشتري از نيروهاي ايراني براي ايجاد برابري با تعداد اسراي عراقي اعلام شد. بدين ترتيب، تنها سه روز پس از پذيرفتن قطعنامه 598 از سوي ايران، عراقي ها در روز 31 تيرماه 1367 در شرايطي كه وزير خارجه وقت ايران در حال مذاكره با دبير كل سازمان ملل بود، تهاجم خود را از دو محور كوشك و شلمچه در منطقه جنوب آغاز كردند و در سي كيلومتري شمالي خرمشهر مستقر شدند. در اين ميان پيام امام به سپاه باعث گسيل نيروهاي بسيجي به جبهه ها گرديد كه با كمترين امكانات در برابر يورش دشمن مقاومت كردندو طي چند روز درگيري با انهدام سنگيني كه به قواي عراقي تحميل شد، آنان را مجبور به عقب نشيني نمودند. اين تهاجم وحشيانه رژيم بعث عراق در حالي صورت مي گرفت كه با ادعاهاي دروغين صلح طلبي در طول جنگ، مظلوم نمايي مي كردند و ايران را متجاوز مي خوانند. اين حركت عراق علاوه بر اينكه ناتواني آنان را در برابر قوت اعتقاد و باور سپاه اسلام نمايان كرد، باعث رسوايي آنان در ميان افكار عمومي گرديد.

ملاعلي همداني از مراجع بزرگ و مدرسين مبرّز، حوزه علميه قم و از مراجع همدان در سال 1273 ش (1312ق) در يكي از روستاهاي همدان متولد شد. پدرگراميش كه آثار نبوغ و استعداد را در او مشاهده كرده بود، آخوند را نزد يكي از علماي محترم محل برده و در آنجا، در مدت كوتاهي، قسمتي از فقه و اصول را فرا گرفت. وي در همدان به مدت چهار سال در رشته هاي كلام و فلسفه و فنون رياضي تحصيل نمود و سپس به تهران عزيمت كرد. آخوند همداني پس از كسب علم از استادان فن، در سال 1300 ش نزد آيت اللَّه حاج شيخ عبدالكريم حائري مؤسس حوزه علميه قم رفت و در مدت 10 سال در شمار شاگردان ممتاز ايشان قرار گرفت و سطوح عالي را به اتمام رساند. ايشان همچنين در محضر ميرزا جوادآقا ملكي تبريزي و شيخ احمد قمي، به تكميل درس و تهذيب نفس اشتغال يافت و همزمان به تدريس سطح پرداخت. آخوند ملاعلي همداني در سال 1310 ش به دنبال درخواست اهالي متدين همدان و حسب الامر استادش حاج شيخ عبدالكريم حائري، به همدان بازگشت و حدود پنجاه سال رياست ديني آن شهر را برعهده داشت. آخوند همداني از استوانه هاي بزرگ دين و زهد و تقوا در همدان و منطقه غرب كشور بود. ايشان حوزه علميه همدان را ساماني مجدد بخشيد و پناهگاهي براي روحانيت متعهد آن منطقه در فضاي فساد آلود آن روزگار به شمار مي آمد. چنان كه به مرور زمان، كتابخانه بسيار با ارزشي را در همدان به وجود آورد كه در آن منطقه كم نظير

بود. مجله پيك اسلام نيز توسط ايشان تاسيس شد و انتشار يافت.

از اين فقيه سترگ آثار متعددي بر جاي مانده كه اربعين حديث، رساله اي در اجتهاد و تقليد، رساله در قاعده لاضرر و رساله اي در حبط و تكفير از آن جمله مي باشد. سرانجام اين عالم رباني و فقيه بزرگ در اول مرداد 1357 ش برابر با نيمه شعبان سال 1398 ق در 84 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و در همدان به خاك سپرده شد. در مراسم تشييع ايشان، يكي از كم سابقه ترين اجتماعات مردمي پديد آمد كه به تظاهرات سياسي و نمايش اعتراض مردم مسلمان در برابر رژيم حاكم تبديل شد. همچنين كنگره بزرگداشت بيستمين سالگرد ارتحال ايشان، در روزهاي سوم و چهارم مرداد 1377 ش با حضور نمايندگان مقام معظم رهبري و مراجع عظام و شخصيت هاي علمي و فرهنگي در همدان برگزار شد و از شخصيت فقهي، علمي و اجتماعي ايشان تجليل به عمل آمد.

فرماندهي كل قوا را كه به او تفويض كرده بودند از وي باز ستاندند، كشور در حالي مهياي دومين انتخابات رياست جمهوري مي شد كه اثر تلخ اين حادثه هنوز هم در كام ياران انقلاب وجود داشت. در اين انتخابات، زمينه اي فراهم شد تا لياقت كارداني و تعهد شهيد رجايي بيشتر از قبل آشكار شود. در نهايت در تاريخ دوم مرداد 1360 ش، انتخابات رياست جمهوري و مجلس شوراي اسلامي برگزار شد كه از مجموع چهارده ميليون و هفتصد و بيست و دو هزار راي ماخوذه، برادر محمدعلي رجايي در حدود سيزده ميليون راي را به دست آورد و به عنوان دومين رييس جمهوري اسلامي ايران انتخاب شد. اين شهيد والامقام در حالي اين پست خطير را برعهده گرفت كه به تازگي، بني صدر مخلوع از ايران فراري شده و ايران پس از حادثه هفتم تير 1360، دوراني ويژه را مي گذارند. حكم رياست جمهوري محمدعلي رجايي در تاريخ يازدهم مرداد 1360 توسط حضرت امام تنفيذ شد و ايشان تا زمان شهادت به مدت كمتر از يك ماه، در اين پست خدمت كرد.

مرزي به خاطر آن بود كه چنين هدفي را تعقيب كند و دقيقاً به همين دليل بود كه رسانه هاي استكباري و حتي مزدوران منطقه اي استكبار به احياي طرح جداسازي خوزستان از ايران دامن مي زدند. اما پاسخ سريع و قاطع ملت و نيروهاي اسلام، بسيار تكان دهنده و هشيارانه بود و تلفات سنگيني را به نيروهاي متجاوز در منطقه وارد آوردند. در اين عمليات، صدها كيلومتر از سرزمين هاي ميهن اسلامي مان كه به مدت 3 روز به اشغال متجاوزين در آمده بود، باز پس گرفته شد و رزمندگان موفق شدند بخش هايي از استان خوزستان در منطقه عمومي شلمچه، جاده خرمشهر، اهواز، پادگان حميد و جفير را آزاد ساخته و دشمن بعثي را در منطقه جنوب تا مرزهاي بين المللي عقب برانند. در اين عمليات علاوه بر كشته و زخمي شدن تعداد زيادي از قواي دشمن و چند درجه دار عالي رتبه، چندين تيپ و گردان زرهي و پياده و كماندويي بعث به ميزان 60 الي 100 درصد منهدم شد.

به رويتر انگليسي واگذار شد. در اين قرارداد خفت بار، رويتر حق داشت به هر اسم و با هر شرايطي كه لازم بداند، يك يا چند شركت جهت انجام امور امتياز نامه تشكيل دهد؛ اراضي مورد نياز خود را به طور رايگان دريافت دارد؛ مصالح مورد استفاده اش را به طور مجاني تحويل گيرد و از پرداخت تمام حقوق و عوارض گمركي معاف باشد. اين قرارداد به علت تخلف در اجراي مفاد آن در زمان تعيين شده و همچنين دخالت روسيه، هرگز به مرحله اجرا نرسيد ولي بدنامي آن براي ميرزا حسين خان مشيرالدوله، معروف به سپهسالار، صدر اعظم ناصرالدين شاه ماند. البته دولت ايران بعدها، قرارداد ديگري به عنوان غرامت، با پسر رويتر منعقد كرد و از قِبَلِ آن، بانك شاهنشاهي و بانك صنايع و معادن ايران توسط وي تاسيس شد.

خانه اش ترور شد و به شهادت رسيد.

گسترش بخشد. ايشان در اين ميان كتب متعددي ترجمه نمود كه ترجمه شرح سودي بر حافظ در چهار جلد، ترجمه شرح كبير اَنغَرَوي بر مثنوي معنوي در پانزده جلد و نيز تفسير سودي بر گلستان از آن جمله اند. سرانجام خانم دكتر ستارزاده اين محقق و مترجم معاصر در سوم مرداد ماه 1372 در 82 سالگي در تهران درگذشت.

به اجرا درآورد و قيام اعتراض آميز مردم در مسجد گوهر شاد را به بدترين وجه، به خاك و خون كشيد. او در سال هاي سلطنت خود، كساني را در به قدرت رسيدن او سهيم بودند از ميان برداشت و مجاهد حق خواه، آيت اللَّه مدرس را به شهادت رساند. رضا خان از تبار شاهان نبود وليكن روستازاده اي بود كه با فطانت و زيركي شخصي خويش و كمك استعمار پير، انگليس، به مقام شاهي رسيد. رضاشاه كه بازيچه دست استعمار بود، هنگامي كه كشور ايران در بدترين شرايط جنگ جهاني دوم از طرف متفقين اشغال شده بود، مجبور به كناره گيري گرديد.

دوران ننگين حكومت رضاخان، سراسر ديكتاتوري، استبداد، دين زدايي و فقر بود. سرانجام اين سرسپرده استعمار، پس از سه سال تبعيد در 4 مرداد 1323ش در هفتاد و سه سالگي در ژوهانسبورگ آفريقاي جنوبي مرد. جنازه وي 6 سال بعد به ايران آورده شد و در شهر ري دفن گرديد.

تعيين روز و شرايط آتش بس به اجرا درمي آمد، در حالي صورت گرفت كه روز قبل از آن، منافقين با حمايت ارتش عراق از مرز منطقه غرب گذشته و به اسلام آباد وارد شده بودند و به سمت كرمانشاه پيشروي مي كردند. سرانجام پس از ده جلسه ديدار و گفتگوي هيئت ايراني با دبير كل سازمان ملل در مورد زمان آتش بس و عقب نشيني دو طرف به مرزهاي بين المللي، اقدامات نهايي صورت گرفت. به اين ترتيب در 29 مرداد 1367ش برابر با 20 اوت 1988م آتش بس به طور رسمي برقرار شد.

حنجره در 80 سالگي درگذشت و در قطعه مقبرةالشعراء بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

بودند، با مشاهده امام جمعه، تكبيرگويان، حمايت خويش را از رهبري امام خميني)ره(و نهضت الهي ايشان اعلام داشتند. با آغاز اقامه نماز جمعه، گروهك هاي مغرور و منافق كه براي فريفتن مردم و براي واژگون نشان دادن مسائل و به انحراف كشيدن انقلاب، دست به تبليغات بسيار عظيم و خطرناك و حساب شده زده بودند، ناگهان با يك معجزه بزرگ الهي و اسلامي روبرو شدند و نقشه هاي خود را نقش برآب ديدند. اتحاد و اجتماع صفوف نمازگزاران نماز جمعه، توطئه هاي حساب شده و ترتيب يافته منافقان را خنثي ساخت و حيله و تزوير آنان را در هم شكست. شياطين و منافقين در همه جا راه يافتند اما در صفوف به هم پيوسته نماز رسوخ پيدا نكردند. سرانجام از همين صفوف نماز جمعه بود كه مشت هاي گره كرده به سوي منافقان و احزاب و گروهك هاي مغرور و مستكبر و از خدا بي خبر نشانه رفت و آنان را متواري و نابود ساخت.

نماز جمعه پس از پيروزي انقلاب، همواره محلي براي هوشياري و آگاهي بخشي به مردم و نيز مكاني براي تزكيه نفس و خشوع و خضوع در برابر ذات خداوندي بوده و هست.

از اين پس، محمدرضا به عنوان پادشاه ايران، سلطنت خود را آغاز كرد. تا قبل از كودتاي 28 مرداد 1332، نفوذ انگلستان در كشور بيشتر بود، ولي پس از كودتا، آمريكا به عنوان قدرت اصلي در مملكت، شاه را به هرطرف كه منافع آن دولت طلب مي كرد، مي كشاند. با آغاز حركت انقلاب اسلامي در خرداد 1342، شاه، با قساوتي تمام، مردم را به خاك و خون كشيد و رهبر انقلاب اسلامي را در 13 آبان 1343 به تبعيدي ناخواسته فرستاد. پس از اين تبعيد، محمدرضا پهلوي يكه تاز ميدان حكومت ايران شد و به ديكتاتوري خود محور بَدل گشت. در طول اين ساليان، ساواك هرگونه مخالفتي را با شدت سركوب مي كرد و مستشاران آمريكايي در تمام اركان كشور نفوذ كرده بودند. شاه براي تثبيت بيشتر مقام خود، در سال 1350 جشن هاي 2500 ساله شاهنشاهي ايران را برگزار نمود و عده زيادي از سلاطين و رؤساي جمهور و نمايندگان كشورها در آن شركت كردند. هزينه اين جشن ها در رسانه هاي غربي بازتاب بدي پيدا كرد و آنان ضمن نشان دادن فيلم هاي جشن، گوشه هايي از زندگاني رقت بار جنوب تهران را به نمايش گذاشتند. اقدامات اسلام ستيزانه محمدرضا پهلوي در سال هاي بعد شكل گسترده تري به خود گرفت و حتي تاريخ هجري شمسي را به تاريخ مجعول و موهوم شاهنشاهي بدل ساخت.

در اواخر سال 1356، و پس از درج مقاله اهانت آميز عليه امام خميني، امواج توفنده انقلاب، بار ديگر پايه هاي پوسيده نظام شاهنشاهي را در بر گرفت. در اين ميان شاه سعي كرد با اقدامات عوام فريبانه،

خشم مقدس ملت ايران را فرو نشاند. از اين رو با بركناري نخست وزير و دستگيري برخي از مهره هاي سرشناس پهلوي، درصدد بود تا تقصير را بر گردن آنها بيندازد. وقتي اين تلاش ها به جايي نرسيد، محمدرضا خود در صفحه تلويزيون ظاهر شد و نطقي استرحام آميز ايراد نمود و خطاب به مردم گفت كه صداي انقلاب شما را شنيدم. او همچنين از مراجع تقليد ملتمسانه درخواست كرد كه مردم را هدايت نمايند و قول همه گونه آزادي داد. ولي نه دولت نظامي و نه نطق شاه، بازدارنده روند انقلاب نبود. در اين حال محمدرضا شاه كه براي خود چاره اي جز سركوب و كشتار نمي ديد، دست به ارتكاب جنايات متعددي زد. اين كشتارها مانع از سقوط رژيم ستم شاهي نگرديد و پس از فرار مفتضحانه او سرانجام در 22 بهمن 1357 ش، طومار سلطنت ننگين پهلوي و 2500 سال حكومت شاهنشاهي در هم پيچيده شد. شاه كه چند هفته قبل از پيروزي انقلاب، ماندن در ايران را صلاح نمي ديد، در 26 دي 1357، از كشور خارج شد و پس از ماه ها آوارگي، سرانجام در پنجم مردادماه 1359 ش در قاهره پايتخت مصر در ميان غُربَت و بيماري و كوله باري از جنايت و وحشي گري به اسلاف خود پيوست.

بعثي خارج ساختند. در طي عمليات محدود رمضان، تعداد دويست تن از نيروهاي دشمن، كشته و زخمي و نزديك به دويست تن ديگر از آنان به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند. همچنين چهل دستگاه تانك و نفربر نيز منهدم گرديد.

نظام جمهوري اسلامي ايران را نمودند. راديو منافقين، با ارسال پيام به مردم باختران، از آنها مي خواهد كه زمينه را براي ورود ارتش به اصطلاح آزادي بخش مهيا سازند و آماده جذب در گردان ها و لشكرها باشند.

از آن طرف رزمندگان اسلام در 34 كيلومتري باختران، ناگهان راه را بر ستون هاي منافقين مي بندند و واحدهاي زرهي رزمندگان، در يك اقدام متهورانه، تعداد زيادي از ادوات سنگين زرهي منافقين را هدف قرار داده و به آتش مي كشند. جاده باختران - اسلام آباد در همان لحظات اوليه، انباشته از ادوات سوخته شده مي شود و عكس العمل سريع رزمندگان، منافقين را به فراري مفتضحانه وادار مي سازد. اين عمليات در روز بعد نيز با حمله هوانيروز ارتش جمهوري اسلامي ايران با سركوبي شديد منافقان ادامه يافت و دشمن را دچار شكست سخت و سنگيني نمود. بدين ترتيب، منافقان شكست خورده، در اين تجاوز نابخردانه، متحمل تلفات و خسارات عظيمي شدند كه بيش از 120 دستگاه تانك، 400 دستگاه نفربر، 90 قبضه خمپاره انداز 80 ميلي متري، 150 قبضه خمپاره انداز 60 ميلي متري و 30 قبضه توپ 106 ميلي متري منهدم شد. علاوه بر آن ده ها دستگاه تانك، نفربر، خودرو و نيز صدها قبضه سلاح سبك و نيز مقاديري تجهيزات پيشرفته الكترونيكي و مخابراتي به غنيمت نيروهاي اسلامي درآمد. در اين عمليات، 4800 نفر از منافقان نيز كشته و زخمي شدند.

كودكي پدرو مادرش را از دست داد و تحت سرپرستي و كفالت آيت اللَّه آقا رحيم آل آقا، روحاني بزرگ شهر قرار گرفت. سيد جواد، تحصيلات خويش را در مكتبخانه آغاز كرد و پس از آن به فراگيري علوم ديني پرداخت. وي در كنار شاگردي در محضر بزرگان، به مطالعه مداوم احاديث و اخبار و تاريخ و تفسير همت گماشت و بر غناي معلومات خويش افزود. از آن پس، خدمات ديني خود را با تاليف، تبليغ دين، امامت جماعت و ارشاد مردم آغاز كرد و بيش از پنجاه سال بر اريكه منبر و در جايگاه وعظ، مردم مسلمان را از بيانات خويش بهره مند نمود. مسجد آيت اللَّه خرمشاهي در زمان جنگ تحميلي و هشت سال دفاع مقدس (با نام مسجد مير عبدالباقي) از بزرگ ترين مراكز كمك رساني به جبهه هاي نبرد بود و خود او نيز با وجود كهولت سن در جبهه ها حاضر مي شد و با حضور خويش، روحيه بيشتري به رزمندگان اسلام مي داد. از اين عالم وارسته تاليفاتي چند به يادگار مانده از جمله: مفاتيح آيات قرآن، كتاب انسابِ سادات، فرهنگ لغت قرآن و ديوان اشعار. آيت اللَّه خرمشاهي سرانجام پس از عمري نزديك به 92 سال در پنجم مرداد 1375 ش برابر با 9 ربيع الاول 1417 ق درگذشت و در كرمانشاه به خاك سپرده شد.

با گسترش اين اعمال فشار، حمايت از انقلاب اسلامي و نظام جمهوري اسلامي، از سوي دانشجويان ايراني و غير ايراني در كشورهاي مختلف صورت عمل به خود مي گرفت. در اين ميان، دانشجويان عضو انجمن هاي اسلامي آمريكا و كانادا و جمعي ديگر از طرفداران حكومت اسلامي ايران در مقابل كاخ سفيد تجمع نمودند كه مورد يورش پليس آمريكا واقع گرديد. در اين حال، ده ها نفر بازداشت شدند اما با اعتصاب غذاي آنها در بازداشتگاه، پليس آنان را آزاد كرد. در اين فاصله دانشجويان ايراني مقيم انگلستان نيز كه در حمايت از دانشجويان توقيف شده در آمريكا تجمع نموده بودند مورد حمله پليس لندن قرار گرفته و در حدود 150 نفر بازداشت شدند. اين اعمال با اعتراض امام خميني(ره) مواجه گرديد. ايشان در جريان ديدار نماينده پاپ با معظم له، از ظلم و ستم آمريكا، شوروي و انگليس نسبت به ايران ياد كرده و ضمن اشاره به وضع دانشجويان فرمودند: شما مي دانيد با اين جوان هاي ما، الان امريكا چه مي كند و پليس آمريكا چه كرده است. آيا آقاي پاپ مي دانند جوان هاي ما در غل و زنجير، با دنده هاي، شكسته كه بعضي در حال بي هوشي هستند، آيا ايشان توجه دارند؟

اولين دوره راي گيري پس از رحلت حضرت امام بود، از اهميت ويژه اي برخوردار گشت.

مسعود رجوي سركرده منافقين و با چهره و لباس زنانه از كشور فرار كرد. او با يك هواپيماي بويينگ 707 ربوده شده، به طور غير مجاز به سوي قبرس پرواز كرد و پيش از آن كه هواپيماهاي شكاري نيروي هوايي جمهوري اسلامي ايران كه در تعقيب هواپيماي ربوده شده بودند به اين هواپيما برسند، از مرز ايران خارج شد. همچنين پس از آن كه وي در پاريس مستقر شد، مقامات فرانسه به تقاضاي ايران براي استرداد بني صدر ترتيب اثر ندادند و او در آن جا با همكاري رجوي، تشكيلاتي بانام "شوراي مقاومت" براي مبارزه با جمهوري اسلامي و سران آن تشكيل داد. عمر اين شورا چندان نپاييد و به زودي متلاشي گرديد.

والفجر 3: تلفات نيروي انساني: 500 نفر اسير، 8000 نفر كشته و زخمي؛ تجهيزات و امكانات: تانك و نفربر: 165 دستگاه انهدامي و 3 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 1 فروند انهدامي، هلي كوپتر: 3 فروند انهدامي، خمپاره انداز: 16 قبضه انهدامي و 31 قبضه اغتنامي، خودرو: 33 دستگاه انهدامي و 15 دستگاه اغتنامي، دستگاه مهندسي: ده ها دستگاه انهدامي و 5 دستگاه اغتنامي.

قائد عظيم الشأن حضور داشت و ياور امام بود. همچنين پس از انقلاب، در مدت اقامت حضرت امام درقم، به صورت غيررسمي مسؤوليت دفتر امام و رسيدگي به امور مراجعين را برعهده داشت. برخي آثار اين فقيه جليل عبارتند از: تفسير قرآن در 20 جلد با نام سخن حق، چهره هاي درخشان و شرح بر عروةُ الوثقي. آيت اللَّه شهاب الدين اشراقي سرانجام در اول مرداد 1360 ش دچار سكته شد و يك هفته بعد در 58 سالگي درگذشت و درمسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.

قرآن حكيم كه به عقيده صاحبنظران از بهترين ترجمه هاي قرآن مجيد به شمار مي رود از اين استاد برجاي مانده است. استاد مجتبوي سرانجام پس از عمري تدريس و اشاعه فرهنگ اسلامي، سرانجام در 71 سالگي در تهران به رحمت ايزدي پيوست و در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

ارايه و تبيين حكمتِ متعاليه استفاده كردند.

همچنين شعار اللَّه اكبر به رنگ سفيد و با خط كوفي بنّايي به نشانه روز پيروزي انقلاب، بيست و دو بار به صورت حاشيه در مرز رنگ سبز و سفيد و نيز مرز سرخ و سفيد تكرار مي گردد. اين طرح بيان كننده محتواي حكومت اسلامي به شمار مي رفت و نقش كلمه اللَّه در آن اشاره اي به مبدأ و منتهاي آفرينش داشت. در پرچم جمهوري اسلامي ايران، رنگ سبز به عنوان نشانه مذهب شيعه، رنگ سفيد به نشانه صلح دوستي و آرامش طلبي ملت ايران و رنگ قرمز به نشانه آمادگي ملت براي دفاع از استقلال و آزادي به قيمت ريخته شدن خون فرزندان اين مرز و بوم تفسير شده است.

اجتماع بزرگ و پرشكوه حجّ، تاثير آن را دوچندان مي كند. با توجه به اين اهميت، رهبر كبير انقلاب اسلامي حضرت امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري، حضرت آيت اللَّه خامنه اي، همه ساله بر انجام هرچه باشكوه تر مراسم برائت از مشركين تاكيد داشته و دارند.

نمودند.

مشروطه طلبان بود، با فرصت طلبي، چند منطقه از نواحي مرزي ايران را مورد تجاوز قرار داد و برخي مناطق را به اشغال خود درآورد. در اين ميان، بر اثر اعتراض شديد روسيه و انگلستان، عثماني مجبور به تخليه آن نواحي گرديد، اما با حملات ديگر، آن مناطق را دوباره تصرف كرد. اين بار نيز بر اثر اعتراض روسيه و انگلستان، نيروهاي عثماني عقب نشيني كردند. اعتراض اين دو دولت به خاطر ايران دوستي و يا رعايت حقوق بين الملل نبود بلكه آنان درصدد بودند تا ايران و منافع آن را خود به تنهايي به يغما ببرند و مزاحمي نداشته باشند. چنان كه در اين مسير قراردادهاي استعماري فراواني عليه ايران امضا كردند. به طوري كه ايران را به سه منطقه نفوذ روس و انگليس و بي طرف تقسيم كرده و به طور ثابت در كشور حضور نظامي داشتند.

خودرو دشمن منهدم و 2500 نفر كشته و 120 نفر از قواي بعث به اسارت گرفته شدند. در اين ميان موقعيت رزمندگان اسلام، پس از دفع پاتك هاي دشمن كه چند روز به طول مي انجامد، با مقاومت تمام، حفظ و تثبيت مي شود و اين عمليات با دستاورد مطلوب خود، پاسخ مناسبي بر جنايت هاي استكبار و سرسپردگان آنها مي گردد.

داشت.

وليكن پس از چندي پي برد كه دست هاي پليد و پنهاني به قصد پايمال كردن خون هاي ريخته شده در راه اين نهضت پيدا شدند و مشروطه را نه به معناي حكومتي كه مشروط به رعايت حدود و قوانين الهي باشد، بلكه به معناي رژيمي كه مردم در مقابل آن مشروط به سكوت باشند و قوانين غربي در آن به اجرا درآيد مي خواهند. لذا مخالفت خويش را از مشروطه غيرمشروعه اعلام كرد و به تمام بلاد و ولايات تلگراف زد و مشروطه را حرام دانست. سرانجام جناح مقابل در يك دادگاه به ظاهر ملي او را محكوم به اعدام كردند. ايشان در برابر دعوت سفارت روس براي پناهندگي هرگز زير بار اين ذلت نرفت و شهادت در راه خدا را پذيرا شد. سرانجام شيخ فضل اللَّه نوري را كه خود از بنيانگذاران نهضت مشروطه در ايران بود، در 11 مرداد 1288 شمسي برابر با سيزدهم رجب 1327 ق، مصادف با سالروز ولادت امام علي(ع) به چوبه دار كشيده و در ميدان توپخانه تهران به شهادت رساندند. پيكر شيخ در ابتدا پس از اهانت هاي فراواني كه به آن روا داشتند، توسط خانواده و دوستان در محل امني در تهران مدفون شد، اما پس از گذشت 18 ماه، جنازه شيخ را به طور مخفيانه و در حالي كه هنوز سالم و تازه بود به قم منتقل كردند و در يكي از حجره هاي شمالي صحن حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاك سپردند.

بعد به پادگان قصر و در چهارم تيرماه 42 به پادگان عشرت آباد منتقل نمودند. پس از مدتي و برقراري آرامش ظاهري، براي آنكه بهانه در زندان ماندن امام از مردم گرفته شود و خشم ها فروكش كند و نيز امكان حضور دائمي امام در جامعه سلب گردد، رژيم پهلوي تصميم گرفت با انتقال امام از زندان، ضمن در حصر گذاشتن ايشان در محلي تحت اختيار ساواك، آن حضرت را دور از دسترس مردم قرار دهد. بر اين اساس، رييس ساواك به ديدار آن حضرت رفت و ضمن اعلام خبر آزادي ايشان، از امام خواست تا در سياست دخالت نكنند. پاسخ امام كوتاه و گويا بود. ايشان فرمودند: "ما در سياستي كه شما]به عنوان نيرنگ و دروغ و تزوير [معنا مي كنيد، از اول دخالت نداشته ايم." در هر حال، در يازدهم مرداد 1342، حضرت امام پس از حدود 57 روز زندان، به منزلي در داووديه تهران منتقل شدند. اگرچه قصد رژيم از انجام اين عمل، كنترل بيشتر بر روي امام در نقطه اي خارج از زندان بود، اما مردم بلافاصله پس از اطلاع، بدون ترس و واهمه از تعقيب و دستگيري ماموران ساواك، سيل آسا روانه منزل امام شدند. يك روز پس از انتقال امام به داووديه، روزنامه هاي كشور خبري را به دستور ساواك منتشر كردند تا در نظر مردم چنين وانمود كنند كه انتقال امام از زندان به محل جديد، به دليل تفاهمي بوده كه ميان ايشان و مقامات انتظامي به وجود آمده است. اما اين توطئه به زودي با انتشار اعلاميه هايي توسط مراجع و علما افشا گرديد و بطلان آن

آشكار شد.

حضرت امام خميني(ره) تا فروردين سال بعد به مدت هشت ماه در اين منزل سكونت داشتند و در 18 فروردين 1343 آزاد شدند. حوادث بعدي سرانجام به نحوي به وقوع پيوست كه زمينه هاي اعتراض شديد آن حضرت به كاپيتولاسيون را در آبان 1343 به وجود آورد و در نهايت، رژيم براي اينكه امام به كلي از كشور به دور باشد، ايشان را در 13 آبان 1343 به تركيه تبعيد كرد.

ذهن ملت شريف ايران محو نخواهد شد. شهيد رجايي در دوران كوتاه 29 روزه رياست جمهوري خود كه شهيد باهنر را به عنوان نخست وزير به مجلس معرفي و پس از تصويب مجلس در كنار خود داشت، با تشكيل كابينه اي انقلابي و جوان، در صدد برآمد مشكلات ناشي از شرايط جنگي، بحران هاي اقتصادي، اشتغال، تورم و … كه بيشتر آنها به دليل مصروف شدن وقت مسؤولان در اختلاف با بني صدر لاينحل مانده بود را مرتفع نمايند ولي شهادت او در هشتم شهريور همان سال، ملت ايران را از وجود اين شخصيت گرانقدر محروم ساخت و شهيد رجايي را به آرزوي ديرين خود رساند.

افزود. اين تحريم ها تا سقوط رژيم صدام در سال 1382 ادامه يافت.

از آن جمله است. سرانجام آن عالم بزرگوار و خادم دين در 11 مرداد 1376 ش برابر با 27 ربيع الاول 1418 ق 77 سالگي در مشهد رحلت كرد و در صحن آزادي حرم امام رضا(ع) به خاك سپرده شد.

ايران، آشنايي داشت و نخستين صفحه صداي بديع زاده در سال 1304 ضبط شد. وي به هنگام فوت، 78 سال داشت.

تنها در خط امام، رهبري و نظام حركت كند.

دادند.

و پس از فراگيري خواندن و نوشتن به تحصيل علوم ديني روي آورد. وي پس از اتمام مقدمات و سطوح حوزه، وارد درس خارج حضرات آيات محمدرضا اصفهاني، سيدعلي نجف آبادي و سيد محمد نجف آبادي حاضر شد و بهره هاي فراوان برد. سپس به حوزه علميه قم عزيمت نمود و سالياني چند از درس استادان شهيري همچون سيد صدرالدين صدر، سيد محمدحجت كوه كمره اي، سيد محمدتقي خوانساري و سيد حسين بروجردي استفاده كرد. آيت اللَّه محقق پس از آن براي بهره گيري از مراجع بزرگوار نجف راهي آن سامان گرديد و با حضور چهارده ساله در حوزه نجف در حلقه درسي آيات عظام: شيخ محمد كاظم شيرازي، سيدجمال الدين گلپايگاني و سيدمحمود شاهرودي، بنيه علمي خويش را استوار ساخت. اين عالم بزرگوار سپس به زادگاهش بازگشت و به تدريس، وعظ و ارشاد و اقامه جماعت پرداخت. وي در مدرسه نيم آورد اصفهان، در حجره اي ساده و بي پيرايه، ساليان فراوان به تدريس سطوح عالي حوزه اشتغال داشت و طلاب فاضلي پرورش داد. همچنين از آيت اللَّه محقق، آثاري همچون تقريرات درس فقه آيت اللَّه محمدرضا اصفهاني و تقريرات درس اصول آيت اللَّه سيد محمد نجف آبادي برجاي مانده است. اين عالم رباني سرانجام در اواسط مرداد ماه 1379ش برابر با جمادي الاول 1421ق در 92 سالگي بدرود حيات گفت و در جوار مرقد صاحب بن عباد(ره) در اصفهان در خاك خفت.

علمي و استعداد و حافظه اي شگرف، مردي فروتن و وارسته بود و خانه او در اصفهان مجمع فضلاي شهر بوده است.

از اين دانشمند گرانمايه آثار متعددي بر جاي مانده كه ابواب الرُّوضات، پرورش استقلال، سفرنامه در 2 جلد و مجمع الاجازات در 2 جلد از آن جمله اند. علامه الفت اصفهاني سرانجام در 14 مرداد 1343 ش برابر با 26 ربيع الاول 1384 ق در 82 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و در بقعه پدرش در نزديكي امامزاده احمد بن علي اصفهان به خاك سپرده شد.

ورزي دشمنان اسلام و انقلاب اسلامي مانع از ادامه فعاليت اين دو يار انقلاب گرديد و در حالي كه كمتر از دو هفته از آغاز به كار دولت شهيد با هنر نمي گذشت بر اثر انفجار بمب در دفتر رياست جمهوري، برادر محمد علي رجايي، رييس جمهوري و حجت الاسلام دكتر محمد جواد باهنر، نخست وزير به همراه تعدادي از مسؤولان ديگر دولت به فيض شهادت نائل آمدند.

آمد و در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

به محل اقامت اين نويسنده مرتد در لندن رساند و در حالي كه با خود مقادير زيادي مواد منفجره حمل مي كرد در ساختمان وي جاي گرفت. هرچند در اين انفجار به سلمان رشدي آسيبي نرسيد و مصطفي به شهادت رسيد، ولي پيام رساي امام خميني(ره) در گوش جهانيان به صدا درآمد كه پيروان حضرتش، سلمان رشدي را رها نخواهند كرد.

نسبت به ابتدا افزايش داشته است. به طور معمول در هر نوبت كنكور 10 الي 15 درصد شركت كنندگان به دانشگاه راه مي يابند كه در طي سال هاي اخير، حضور دانشجويان دختر از مرز پنجاه درصد كل داوطلبان فراتر رفته و بيش از شصت درصد قبولي هاي دانشگاه را خانم ها تشكيل مي دهند.

با دادن تلفات فراوان وادار به فرار كردند. سرانجام رژيم عراق با مشاهده قاطعيت مسؤولان جمهوري اسلامي ايران در دفاع از حقوق خود، چاره اي جز تن دادن به اجراي قطعنامه 598 نديد و آن را در 15 مرداد 1367 پذيرفت.

طول اين مدت كوشيد تا به كمك امپرياليسم آمريكا، رژيم در حال مرگ پهلوي را نجات دهد. وي در اين دوران كوتاه به طراحي توطئه هايي نيز مبادرت ورزيد كه طرح انفجار هواپيماي حامل حضرت امام خميني(ره) در مسير بازگشت به تهران از آن جمله بود. با سقوط رژيم پهلوي، شاپور بختيار، پس از يك دوره اختفا در تهران، با حمايت دست هاي مرموزي به خارج گريخت و عازم فرانسه شد.

بختيار در فرانسه مورد حمايت كامل سرويس هاي اطلاعاتي غرب قرار گرفت و با تغذيه كلانِ مالي محافل صهيونيستي، نخستين فعاليت هاي توطئه گرايانه را عليه نظام نوپاي جمهوري اسلامي آغاز كرد. از مهم ترين اين توطئه ها، كودتاي نافرجام نوژه در تيرماه 1359 و طرح تجزيه خوزستان بود كه هر دو با شكست مواجه گرديد. شاپور بختيار نزديك به 12 سال به عمليات خيانت بار خود عليه آرمان هاي ملت و استقلال و تماميت ارضي جمهوري اسلامي ايران ادامه داد تا اينكه سرانجام در نيمه مرداد 1370 در 77 سالگي در ويلاي مسكونيش در حومه پاريس توسط افراد ناشناس به قتل رسيد.

در انديشه خدمت به خلق خدا بود و حتي المقدور از آنان دستگيري مي كرد. ايشان در اوايل مشروطيت، چهار دوره، نماينده مجلس شوراي ملي بود. حضور وي در مجلس تنها براي دفاع از حقوق ملت را برعهده داشت، چنان كه يك ريال از حقوق ماهيانه آنجا را تصرف نكرد و حقوق جمع شده چندين ساله را با اجازه مراجع تقليد به بناي بيمارستاني در شهر ري اختصاص داد. آيت اللَّه فيروزآبادي تا اواخر عمر از رسيدگي به وضع بيماران كوتاهي نمي كرد و حتي تا نيمه هاي شب به قسمت هاي مختلف بيمارستان سركشي و از بيماران دردمند عيادت مي نمود. از آثار خيريه اين عالم نيكوكار مي توان به بيمارستان هزار تخت خوابي در ري، زايشگاه، پرورشگاه و دارالايتام، مسجد جامع و مدرسه اشاره كرد. آيت اللَّه فيروزآبادي سرانجام در شانزدهم مرداد 1344 ش در 93 سالگي به جوار رحمت حق شتافت و در ميان حزن و اندوه دوستداران، در مقبره اي كه در كنار بيمارستان در ري براي خود بنا نموده بود، به خاك سپرده شد.

آمريكا نيز برخوردار باشد. تا اين كه جمشيد آموزگار را كه به مدت بيست سال در صحنه سياسي ايران در جريان انواع كارها قرار گرفته بود، به اين سمت انتخاب كرد. فاجعه آتش سوزي سينما ركس آبادان، شهادت آيت اللَّه سيد مصطفي خميني، اعلام فضاي باز سياسي، چاپ مقاله اهانت آميز عليه امام در روزنامه اطلاعات، وقايع خونبار 19 دي قم و 29 بهمن 56 در تبريز از جمله وقايع دوران نخست وزيري آموزگار بود. سرانجام اين عنصر خود فروخته پس از يك سال صدارت، به علت عدم موفقيت در كنترل نهضت اسلامي به رهبري امام خميني(ره) و گسترش انقلاب به سراسر كشور در چهارم شهريور 1357 از مقام خود استعفا داد.

فرهنگي، داراي شخصيت مستقل و از لحاظ استخدامي و مالي، تابع مقرراتي است كه در چهارچوب اختيارات قانوني به تصويب هيئت امناي جهاد دانشگاهي مي رسد. از سال 1369، جهاد دانشگاهي به عنوان پلي ميان دانشگاه و بخش صنعتي و خدماتي كشور معرفي و محل استقرار آن، بيرون از دانشگاه تعيين شد. گسترش تحقيقات و شكوفايي روحيه پژوهش، گسترش طرح هاي كاربردي و نيمه صنعتي از طريق پيوند با مراكز علمي و تحقيقاتي به منظور به كارگيري وظايف و توسعه امور فرهنگي در سطح جامعه از طريق همكاري با حوزه و دانشگاه و ساير مراجع و نهادهاي فرهنگي به ويژه براي نسل جوان، از اهداف مهم جهاد دانشگاهي مي باشد.

به اجتهاد ايشان گواهي دادند و از اين زمان بود كه حلقه درس خارج وي تشكيل شد و بيش از شصت سال ادامه يافت. در طول اين مدت طولاني هزاران شاگرد در محضر پرفيض اين عالم رباني پرورش يافتند كه هر يك به عنوان مرجعي در سراسر سرزمين هاي اسلامي منتشر شده اند كه حضرات آيات: حسين وحيد خراساني، ميرزا جواد تبريزي، سيد عباس خاتم يزدي، سيد محمدحسين فضل اللَّه، سيد عبدالاعلي سبزواري، سيدعلي حسيني سيستاني، سيد محمد باقر صدر و محمد تقي جعفري از آن جمله اند. همچنين از اين عالم رباني آثار فراواني به يادگار مانده است كه مي توان به معجم رجال و الحديث در علم رجال در 23 جلد، مصباح الفقاهه و تكمله منهاج الصادقين اشاره كرد. آيت اللَّه خويي در اواخر عمر به علت رهبري مردم در مبارزه با رژيم خونخوار بعث عراق به كوفه تبعيد شد تا اينكه سرانجام در 17 مرداد 1371 ش برابر با 8 صفر 1413 ق در 94 سالگي درگذشت. پيكر پاك اين عالم بزرگ در مراسمي خَفَقان بار و بدون حضور مردم، در مسجد الخضراء، محل تدريس ايشان در نجف اشرف، به خاك سپرده شد.

درآمد و آنان بدون توجه به مصونيت سياسي و قوانين بين المللي، نُه ديپلمات ايراني و خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي را به شهادت رساندند. تا يك ماه پس از اين فاجعه، گروه طالبان از اعلام خبر شهادت ايرانيان خودداري مي كرد تا اين كه در نوزدهم شهريور سال 77، اين خبر را اعلام نمود. اين عمل ضد انساني با محكوميت شديد جمهوري اسلامي و دولت ها و مجامع مختلف روبرو گرديد.

استاد مدرس يزدي بيش از يكصد و چهل اثر قلمي بر جاي مانده كه العروض و القافيه و البديع، لغتنامه هفت اورنگ، شرح جبرالخلاصه، اصول فقه و تصحيح اشارات ابن سينا از آن جمله اند. اين محقق نام آور سرانجام در 17 مرداد 1378 ش برابر با 25 ربيع الثاني 1420ق در 82 سالگي به ديار باقي شتافت و در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

و همكاري با ايران در زمينه احداث خطوط آهن و شبكه ارتباطي به همراه اعطاي وام از طرف انگلستان. همچنين به موجب اين قرارداد، انگليس، زمام امور مالي، اقتصادي و ارتش ايران را در دست مي گرفت و ارتش متحدالشكل زير نظر فرماندهان انگليسي تشكيل مي شد. تعرفه گمركي نيز در ظاهر براي حفظ منافع ايران و در حقيقت به سود بريتانيا تغيير مي يافت. با انتشار اين بيانيه، موجي از مخالفت و موافقت در كشور برخاست و وثوق الدوله براي آرام كردن اوضاع، به مخالفان خود، مقادير زيادي رشوه داد. همچنين اين قرارداد در خارج از كشور، مورد مخالفت آمريكا و فرانسه كه منافع خود را در خطر مي ديدند قرار گرفت و سرانجام اين معاهده، به علت فشار شديد افكار عمومي، عملي نشد و پس از بركناري وثوق الدوله، لغو گرديد.

با اصلاحاتي كه پس از چاپ نخست آن انجام داد، آن را از ترجمه هاي موفق قرآن گردانيد و به سبب آن در سال 1336 مورد تقدير قرار گرفت. استاد پاينده، داستان نويس توانايي بود و گام هاي بلند و استواري در نماياندن زندگي مردم پيرامون خود برداشت. داستان هاي وي سبكي واقع گرايانه دارند و به كنايه و طنز آميخته اند. در ميان آثار او، ترجمه مروج الذَّهب و از آن مهم تر و مفصل تر، ترجمه سراسر تاريخ طبري، حايز اهميت است و نثر شيوا و رواني دارد. وي سرانجام در 18 مرداد 1363 در 71 سالگي درگذشت.

مي گردد. او از لحاظ سياسي، فردي محافظه كار، بازيگر و زيرك بود و هيچ گاه دست به عملي نزد كه خصومت يا حتي مخالفت شديد گروه هاي سياسي را عليه خود برانگيزد. وي با سفارت انگليس نيز روابط بسيار حسنه اي داشت.

سرانجام محمود جم اين مهره سرسپرده پهلوي پس از سال ها خدمت به اين رژيم، در 19 مرداد 1348 در 90 سالگي درگذشت.

در 63 سالگي در تهران درگذشت.

در فقه، اصول، معقول و منقول نبوغي خاص داشت. ايشان سپس به تهران بازگشت و در يكي از مدارس شهر به تدريس همت گماشت. حوزه درسي اين عالم رباني، محل تجمع فضلا و بزرگان بود كه يكي از آن بزرگان، حضرت آيت اللَّه سيد شهاب الدين مرعشي نجفي مي باشد. آيت اللَّه شيخ عبدالنبي نوري مورد توجه و احترام فراوان ملت و دولت بود و علاوه بر تدريس و ترويج دين، به حل مشكلات مردم نيز مي پرداخت. سرانجام اين عالم فرزانه در بيستم مرداد 1304 ش برابر با بيستم محرم الحرام 1344 قمري به رحمت ايزدي پيوست و پس از تشييعي با شكوه، در حرم حضرت عبدالعظيم حسني(ع) در ري مدفون گرديد.

هاي گسترده، حكومت نظامي را بي ارزش نمود.

كارشكني هاي بني صدر و اختلاف آفريني او كار را به جايي رسانيد كه بنا به توصيه حضرت امام، مجلس شوراي اسلامي مسأله عدم كفايت سياسي او را با توجه به اخباري كه دالّ بر مسلّح كردن منافقين توسط او بود به بحث گذاشت و با راي مثبت به آن، بني صدر از رياست جمهوري عزل گرديد.

جمله ميرزا اين بود: "اين چوبه دار را به يادگار نگه داريد، من آخرين نفر نيستم".

1296 ش برابر با 23 شوال 1335 ق در دوران صدارت وثوق الدوله دستگير، برخي اعدام و بعضي تبعيد شدند.

فعاليت در چارچوبي غيراصولي و هدفدار نبودن معيارهاي تشكيلاتي، نفوذ افراد سست عنصر در گروه، ضعف مالي و وابستگي به ثروتمندان، نداشتن پايگاه مردمي به سبب برخي ترورها از جمله ترور ميرزا حسن از علماي طراز اول تهران، از عوامل سقوط و فروپاشي كميته مجازات بود.

را علني نمود. در سال 1347، هيئتي از ايران براي بازداشت او راهي پاريس شدند ولي پاسخ شنيدند كه بختيار به تابعيت دولت عراق درآمده و امكان تحويل وي ميسَّر نيست. از اين رو كليه اموالش در ايران توقيف شد و ميلياردها ريال دارايي او به خزانه دولت واريز گرديد. از آن پس بختيار براي واژگوني محمدرضا پهلوي و استقرار جمهوري درايران، اقدامات وسيعي پي ريزي كرد و با تمام مخالفان رژيم همكاري نزديك داشت، ولي سرانجام در شانزدهم مرداد ماه 1349 در يكي از شكارگاه هاي بغداد هدف گلوله يكي از ماموران مخفي ساواك قرار گرفت و در 21 مرداد مرد.

بختيار مردي مال دوست و عياش بود و براي رسيدن به مقاصد شوم خود از هيچ كاري ابا نداشت. در دوران رياست او بر ساواك، اين سازمان حتي در روابط خانوادگي اشخاص هم دخالت مي كرد و بيم و هراس فراواني در جامعه ايجاد نمود كه اين رويه در سال هاي حيات ساواك ادامه داشت.

اعمال شكنجه هاي وحشتناك و وارد آوردن انواع صدمات جسمي، از اخذ اخبار و اطلاعات از آنها نااميد شدند. آنان وقتي به عزم آهنين حزب اللهيان عليه استكبار جهاني و ايادي مزدور داخلي شان پي بردند، بدن نيمه جان آنان را، دست و پا بسته در تاريكي شب در اطراف تهران زنده به گور نمودند و به همگان ثابت كردند كه نه تنها از دين و مكتب و ميهن دوستي بهره اي ندارند بلكه براي تحقق اهداف پليد خويش، حاضرند وحشيانه ترين اعمال را درباره هم نوعان و انسان هاي بي گناه انجام دهند. اين قبيل كارها باعث شد كه مردم قهرمان ايران، مقاوم تر از گذشته در برابر شعار دروغين وطن خواهي منافقان ايستادگي كنند و نفرت كوردلان از خدا بي خبر در دلشان افزون تر گردد.

از حضرات آيات سيد محمود شاهرودي، شيخ آقا بزرگ تهراني و شيخ محمدصالح مازندراني اجازه اجتهاد و روايت داشت. خلاصةالقوانين، الدُّرَرُ النَّجفيه، شرح تحرير الوسيله و شرح تبصرةُ المتعلمين از جمله آثار اين دانشمند اسلامي است. سرانجام آيت اللَّه سبط الشيخ پس از عمري سرشار از توفيق و خدمات مذهبي در 21 مرداد 1374 برابر با 13 ربيع الاول 1416 ق در 65 سالگي بدرود حيات گفت و در صحن مطهر حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

طرح بركناري مصدق شكست خورد، محمدرضا پهلوي به عراق و ايتاليا گريخت. با اعلام خبر كودتاي نافرجام عليه دولت، مردم مجسمه هاي شاه و پدرش را به زير كشيدند و عكس هاي محمدرضا را از ادارات برداشتند. اما چند روز پس از فرار مفتضحانه شاه از كشور، كودتاي 28 مرداد توسط آمريكا و انگليس اجرا شد و شاه پس از سقوط دولت مصدق به ايران بازگشت و به حكومت مستبدانه خود ادامه داد.

11 مي1970 م شوراي امنيت براساس گزارش هيئت اعزامي به بحرين مبني بر تمايل اكثريت قاطع اهالي بحرين به استقلال، قطعنامه اي صادر كرد كه مفاد آن قطعنامه مبني بر لزوم استقلال بحرين، در 24 ارديبهشت آن سال به تصويب مجلس شوراي ملي ايران رسيد. هنوز استقلال بحرين رسماً اعلام نشده بود كه هيئت حسن نيت ايراني راهي بحرين شد و هيئتي نيز از آنجا به ايران آمد.

سرانجام اين جزيره مهم و استراتژيك و سرشار از منابع انرژي در 23 مرداد 1350 ش اعلام استقلال كرد و ايران نخستين كشوري بود كه يك ساعت پس از اعلام استقلال، آن كشور را به رسميت شناخت.

جلد تفسير قرآن و … از آثار ايشان است. اين عالم بزرگوار سرانجام در بيست و سوم مرداد 1365ش برابر با شب عرفه سال 1406 ق در 67 سالگي در كاشان درگذشت و به جوار رحمت حق شتافت.

نامه بين رؤساي جمهوري دو طرف در طي چهار ماه، مقدمات و تسهيلات لازم جهت ورود به مرحله جديد، يعني عادي سازي روابط دو طرف، به نحو كاملاً مساعدي فراهم شد.

استعمار پير زمينه تبعيد مراجعي همچون ميرزاي ناييني و سيد ابوالحسن اصفهاني و …

را به ايران تدارك ديد. اين امر در نهايت بر اثر فشار مردم و علما، با عذرخواهي پادشاه عراق و بازگرداندن محترمانه علما به عراق پايان يافت. سرانجام ميرزاي بزرگ ناييني، پس از عمري تلاش و مجاهده در 24 مرداد 1315 ش برابر با 26 جمادي الاول 1355 ق در حدود 80 سالگي به ديدار معبود شتافت و پس از تشييعي باشكوه، در جوار بارگاه مطهر امام علي(ع) به خاك سپرده شد.

زاهدي را صادر نمود و خود پس از صدور فرمان، به رامسر عزيمت كرد. در ساعت 2 بامداد فرمانده گارد شاهنشاهي فرمان را به مصدق ابلاغ كرد ولي وي هنگام خروج از منزل بازداشت شد و راديو تهران اين اقدام را كودتا خواند. دراين هنگام شاه و همسرش با يك هواپيما از طريق عراق از ايران خارج شده و به ايتاليا رفت. روزهاي 25 تا 27 مرداد، در سراسر ايران اجتماعات بزرگي تشكيل شد و از دولت لغو نظام سلطنتي درخواست گرديد. تمام اين حوادث به نفع دكتر مصدق پيش مي رفت تا اينكه طبق نقشه قبلي، اوضاع از بامداد 28 مرداد تغيير كرد و كودتا شكل گرفت. شاه نيز پس از دريافت خبر سقوط مصدق، در 31 مرداد همان سال به ايران بازگشت.

علم كلام در 2 جلد و حاشيه بر اسفار و شرح منظومه.

سرانجام آن مرجع بزرگ، در حالي كه از يك سال قبل، زعامت حوزه نجف را پس از آيت اللَّه سيدابوالقاسم خويي برعهده داشت در 25 مرداد 1372 ش در 82 سالگي بدرود حيات گفت و در نجف به خاك سپرده شد.

خود راه ندادند. آزادگان، صبورتر از سنگ صبور و راضي ترين كسان به قضاي الهي بودند. اينان سينه هايي فراخ تر از اقيانوس داشتند كه از همه جا و همه كس بريده و به خدا پيوسته بودند. آزاده ناميده شدند چون از قيد نفس و نفسانيات رهايي يافته بودند.

عبري و عربي استاد بود و از برخي از زبان هاي ديگر نيز تا اندازه اي اطلاع داشت. وي از لحاظ فلسفي تحت تأثير انديشه هاي فلسفي مارتين هايدگر قرار داشت و همچنين اصطلاح معروف "غربزدگي" از اوست. ترجمه روابط حكمت اشراق و فلسفه ايران باستان از آثار استاد فرديد مي باشد.

سپرده شد.

دارالفنون به تحصيل پرداخت. پس از ديداري كه ناصرالدين شاه از مدرسه دارالفنون در سال 1259 ش به عمل آورد، تابلويي از كمال الملك توجه شاه قاجار را به خود جلب كرد و از آن پس او را به عنوان نقاش باشي مخصوصِ خود به دربار برد. ناصرالدين شاه در سال 1271 ش، محمد غفاري، نقاش بزرگ دربار خود را به كمال الملك ملقب و او را از ديگر نقاشانِ معاصرش متمايز ساخت. كمال الملك سپس براي تكميل تحصيلات خود راهي اروپا شد و سه سال بعد مظفرالدين شاه در جريان سفر دومش به اروپا، از كمال الملك خواست به ايران باز گردد. سفر كمال الملك به اروپا و تفحص و مطالعه او در نقاشي آن ديار، اثري ژرف و غني در او برجاي نهاد و تكنيك او را از نقاشان دوران او فراتر برد. كمال الملك در مراجعت به ايران با توطئه ها و حسادت هاي درباريان روبرو شد و به بهانه زيارت عتبات و در واقع به قصد فرار از محيط مسموم دربار، در سال 1280ش، بي تابانه به كربلا شتافت. وي پس از چند سال اقامت در كربلا به ايران بازگشت و پس از تاسيس مدرسه صنايع مستظرفه در سال 1290ش، به تربيت شاگردان هنرمند همت گماشت. از كمال الملك آثار هنرمندانه متعددي بر جاي مانده كه علاوه بر تالار آينه كه بزرگترين و پركارترين اثر اوست، مي توان از فالگير بغدادي، عرب خفته و كيمياگران نام برد.

سرانجام، كمال الملك، نقاش شهيرِ ايراني در 27 مرداد سال 1319 ش در 93 سالگي در نيشابور درگذشت و در كنار قبر عطار نيشابوري به

خاك سپرده شد.

قبل از وقوع كودتا، ايشان طي نامه اي، مصدق را از وقوع كودتاي حتمي آگاه كرد.

اما دكتر مصدق كه ملت را پشتيبان هميشگي خود مي دانست، تنها به فكر خود بود و به قول آيت اللَّه كاشاني، اين هدف را تعقيب مي نمود كه قهرمانانه زنده بماند. مصدق در نهايت با گسستن از روحانيت و مردم، در اثر كودتاي 28 مرداد، نهضت خروشان مردمي در 30 تير 1331 را به شكست كشاند و از آن پس، كشور به مدت 25 سال، در اختيار اجانب، به ويژه آمريكا قرار گرفت.

همه شهرها، راه ها و مواضع استراتژيك منطقه را آزاد كرد و كردستان از اين مرحله به سلامتي گذر نمود.

كرد و در 1302 ش دوره ادبي را در مدرسه دارالفنون تهران به پايان رساند. وي سپس علم حقوق را فرا گرفت و سال ها در دبيرستان ها و دانشگاه هاي كشور به تدريس پرداخت. محيط طباطبايي، از سال 1300 ش وارد عرصه مطبوعات گرديد و مديريت برخي از مجلات را به عهده گرفت. استاد، با زبان هاي عربي، فرانسوي، انگليسي، پهلوي، خوارزمي، اَوِستايي و سرياني آشنايي داشت و تحقيقاتي در اين زمينه ها انجام داده است. از استاد محيط طباطبايي بيش از چهل كتاب و دو هزار مقاله و رساله و ششصد خطابه و سخنراني به جاي مانده است كه دوران نادر، جغرافياي نو، شرح حال فردوسي و زندگي محمد بن زكرياي رازي از جمله كتب اوست. ايشان بارها از طرف محافل علمي مورد تقدير قرار گرفت و از دانشگاه شهيد بهشتي دكتراي افتخاري اخذ نمود. سرانجام استاد محيط طباطبايي در 27 مرداد 1371 ش به علت بيماري قلبي در نود سالگي در تهران بدرود حيات گفت و در شهر ري به خاك سپرده شد.

ديگران برآمد و در مدتي نزديك به چهل سال، هزاران نفر از فرهيختگان و فضلاي حوزه را از سرچشمه زلال دانش خويش سيراب نمود. او در ايام تعطيل حوزه به تبليغ دين در داخل و خارج كشور مي پرداخت و از اين رهگذر، موفق به ارايه خدمات فكري، فرهنگي و اجتماعي بسيار گرديد. آيت اللَّه وجداني فخر، از آغاز مبارازت مردم مسلمان و روحانيت عليه رژيم پهلوي، به رهبري حضرت امام، نقشي فعال برعهده گرفت و نامش هماره در ذيل اعلاميه هاي جامعه مدرسين حوزه علميه قم ديده مي شد. اين فقيه فرزانه كه از اكثر مراجع تقليد، اجازات متعدد اجتهادي، روايي و امور حسبيه داشت داراي آثار متعددي بود كه: آداب معاشرت در اسلام، اجتهاد در اسلام، الفخريه در فقه در 16 جلد و انوار منطقيه از آن جمله اند: سرانجام قلب حق باور آيت اللَّه وجداني فخر در سحرگاه 27 مرداد 1375 ش برابر با اول ربيع الثاني 1417 ق در 64 سالگي از تپش باز ايستاد و پس از تشييعي با شكوه، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.

-

ايجاد اتحاد و جلوگيري از تفرقه، به اين لايحه نخست وزير راي داد. با اين حال، مصدق در صدد منزوي كردن مجلس بود و اختيارات بيشتري مي خواست. اين در حالي بود كه آيت اللَّه كاشاني معتقد بود كه مجلس، كمال همكاري را با دولت دارد و نيازي به اختيارات بيشتر نيست. از همين زمان، اختلاف نظر در امور مختلف بين دكتر مصدق و آيت اللَّه كاشاني آغاز شد و اين اختلاف پس از درخواست تقاضاي تمديد اختيارات نخست وزير به مدت يك سال از جانب مصدق، شكلي جدي و گسترده به خود گرفت. مصدق مي خواست با اخذ اختيارات وسيع، نقش مجلس را در قانون گذاري كمرنگ سازد و خواسته هاي خود را به صورت قانون درآورد. اين اختلاف و شكاف در جبهه ملي و مذهبي، باعث شد كه دشمنان با سوء استفاده از اين فرصت درصدد كودتا عليه دولت و حذف مصدق باشند. در اين ميان آيت اللَّه كاشاني، بارها در ضمن نامه ها و سخنراني هاي خود، مصدق را از خطر وقوع كودتا آگاه كرد ولي مصدق، مغرور به قدرت خود و پشتيباني مردم، نصايح دلسوزانه آيت اللَّه كاشاني را نشنيده گرفت.

سرانجام با خروج شاه از كشور و به وجود آمدن شرايط لازم براي كودتا عليه دكتر مصدق، در حالي كه بيش از سيزده ماه از پيروزي هاي چشمگير مردم در قيام 30 تير 1331ش نگذشته بود، اين موفقيت ها با كودتاي آمريكايي 28 مرداد 1332 توسط ايادي سلطنت طلب به شكست انجاميد و مصدق سرنگون شد. از آن پس عامل كودتا، سپهبد فضل اللَّه زاهدي، كه در دولت مصدق سمت وزارت

كشور را داشت به قدرت رسيد و پس از مدتي محمدرضا پهلوي به كشور انتخاب مجدد و بار ديگر بر تخت سلطنت تكيه زد. مقدمات كودتايي كه در روز 28 مرداد 1332، به عمر حكومت مصدق خاتمه داد، از ده ماه قبل از آن، در پاييز 1331، فراهم آمده بود و طرح اوليه آن نيز پس از بازگشت چرچيل به مقام نخست وزيري انگلستان در مهرماه 1331، تهيه گرديد. اين كودتا با همكاري آمريكا و انگليس در ايران به وقوع پيوست و از آن پس، ايران به طور مستقيم تحت نفوذ رژيم استكباري آمريكا درآمد. پس از اين كودتا، اوضاع ايران آن چنان بر وفق مراد آمريكا گرديد كه تا بيست و پنج سال، حكومت ايران مهم ترين دست نشانده براي دولت آمريكا بود و آن دولت استكباري بر تمامي جريان ها و امور كشور ايران خيمه زد.