سرشناسه:مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان،1393
عنوان و نام پديدآور:141 حديث از حضرت امام حسن عسكري عليه السلام/ واحد تحقيقات مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان .
مشخصات نشر ديجيتالي:اصفهان:مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان ، 1393.
مشخصات ظاهري:نرم افزار تلفن همراه ، رايانه و كتاب
موضوع: احاديث شيعه -- قرن 13ق. ، خاندان نبوت -- احاديث ، خاندان نبوت -- فضايل
امام حسن عسكري عليه السلام :
عَلاماتُ المُؤمِنِ خَمسٌ . . . و زِيارَةُ الأربَعينَ . . . ؛
امام عسكرى عليه السلام :مؤمن پنج نشانه دارد . . . و يكى از آنها زيارت روز اربعين است . . . .
تهذيب الأحكام ، ج 6 ، ص 52 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
خَصلَتانِ لَيسَ فَوقَهُما شَى ءٌ : الإيمانُ بِاللّه ِ و نَفعُ الإخوانِ ؛
امام عسكرى عليه السلام :دو خصلت است كه بالاتر از آنها چيزى نيست : ايمان به خدا و سود رساندن به برادران .
. همان ، ج 78 ، ص 374 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
جُعِلَتِ الخَبائِثُ في بَيتٍ و جُعِلَ مِفتاحُهُ الكِذبَ ؛
امام عسكرى عليه السلام :همه پليدى ها را در خانه اى نهادند و كليد آن دروغ است .
. ميزان الحكمه ، ح 17410 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
إتَّقُوا اللّه َ و كُونوا لَنا زَينا و لاتَكوُنوا عَلَينا شَينا ؛
امام عسكرى عليه السلام :تقواى الهى پيشه كنيد و مايه زينت ما باشيد ، نه مايه سرشكستگى ما .
. بحار الأنوار ، ج 78 ، ص 372 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
خَيرُ إخوانِكَ مَن نَسِىَ ذَنبَكَ و ذَكَرَ إحسانَكَ إلَيهِ ؛
امام عسكرى عليه السلام :بهترين برادر تو كسى است كه خطايت را فراموش كند و احسان تو را به خود ، به ياد آورد .
. همان ، ص 379 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَن وَعَظَ أخاهُ سِرّا فَقَد زانَهُ و مَن وَعَظَهُ عَلانِيَةً فَقَد شانَهُ ؛
امام عسكرى عليه السلام :هر كه برادرش را در خلوت پند دهد ، او را آراسته است ، و هر كس برادرش را در جمع پند دهد ، او را سرشكسته كرده است .
تحف العقول ، ص 489 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
لَيسَ مِنَ الأدَبِ إظهارُ الفَرَحِ عِندَ المَحزونِ ؛
امام عسكرى عليه السلام :شادمانى كردن در نزد غمديده ، بى ادبى است .
همان ، ص 489 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
بِئسَ العَبدُ عَبدا يَكونُ ذا وَجهَينِ و ذا لِسانَينِ ؛
امام عسكرى عليه السلام :چه بد بنده اى است آن كه دورو و دو زبان باشد .
همان ، ص 488 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَن كانَ الوَرَعُ سَجِيَّتَهُ و الكَرَمُ طَبيعَتَهُ و الحِلمُ خُلَّتَهُ ، كَثُرَ صَديقُهُ ؛
امام عسكرى عليه السلام :كسى كه پارسايى خوى او ، بخشندگى طبيعت او و بردبارى خصلت او باشد ، دوستانش زياد شوند .
بحار الأنوار ، ج 78 ، ص 379 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
ما نَقولُ في رَجُلٍ يَصومُ نَهارَهُ و يَقُومُ لَيلَهُ كُلَّهُ ، لا يَتَكلَّمُ و لايَتَشاغَلُ بِغَيرِ العِبادَةِ ؛
زندان بان هاى امام عسكرى عليه السلام در جواب صالح بن وصيف :چه بگوييم در باره كسى كه روزها را روزه مى گيرد و تمام شب را به عبادت به سر مى آورد و جز به عبادت سخنى نمى گويد و به كارى نمى پردازد .
. بحار الأنوار ، ج 50 ، ص 308 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
ما أقبَحَ بِالمُؤمِنِ أن تَكونَ لَهُ رَغبَةٌ تُذِلُّهُ ؛
امام عسكرى عليه السلام :چه زشت است براى مؤمن كه خواسته اى داشته باشد كه او را به خوارى كشاند .
تحف العقول ، ص 489 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَن لَم يَتَّقِ وُجُوهَ النّاسِ لَم يَتَّقِ اللّه َ ؛
امام عسكرى عليه السلام : آن كه از مردم پروا نكند ، از خدا نيز پروا نمى كند .
. بحار الأنوار ، ج 71 ، ص 336 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
إيّاكَ و الإذاعَةَ و طَلَبَ الرِّئاسَةِ ، فَإنَّهُما يَدعُوانِ إلَى الهَلَكَةِ ؛
امام عسكرى عليه السلام :از افشاى اسرار و رياست طلبى بپرهيز كه اين دو [آدمى را] به هلاكت مى كشانند .
تحف العقول ، ص 487 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
إنَّ الوصولَ إلَى اللّه ِ سَفَرٌ لايُدرَكُ إلاّ بِامتِطاءِ اللَّيلِ ؛
امام عسكرى عليه السلام :وصال خداوند سفرى است كه جز با مركب شب زنده دارى به دست نمى آيد .
. بحار الأنوار ، ج 78 ، ص 379 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
التَّواضُعُ نِعمَةٌ لايُحسَدُ عَلَيها ؛
امام عسكرى عليه السلام :فروتنى نعمتى است كه بر آن حسد نبرند .
. تحف العقول ، ص 489 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَن رَكِبَ ظَهَر الباطِلِ نَزَلَ بِهِ دارَ النَّدامَةِ؛
امام عسكرى عليه السلام :هر كه بر مركب باطل نشيند، در سراى پشيمانى فرودش آورد.
بحار الأنوار، ج 78، ص 379.
امام حسن عسكري عليه السلام :
إذا نَشِطَتِ القُلوبُ فأودِعُوها وإذا نَفَرَت فَوَدِّعوها؛
امام عسكرى عليه السلام :دل چون در نشاط است (معرفت) را به آن واسپاريد، و چون در گريز است آن را واگذاريد.
همان، ج 78، ص 377.
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَن تعدّى في طَهورِهِ كانَ كَناقِضِهِ؛
امام عسكرى عليه السلام :هر كه در مصرف آب (وضو و غسل) زياده روى كند، مانند كسى است كه وضو و غسل خود را باطل كند .
. تحف العقول، ص 363.
امام حسن عسكري عليه السلام :
عَلاماتُ المُؤمِنِ خَمسٌ: ... وَ الجَهرُ ب_ِ «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ»؛
نشانه هاى مؤمن پنج چيز است: ... و بلند گفتن بسم اللّه الرحمن الرحيم.
تهذيب الأحكام، ج 6 ، ص 52 ، ح 37
امام حسن عسكري عليه السلام :
نَظَرَ اَميرُ المُؤمِنينَ عَلىٌّ عليه السلام اِلى رَجُلٍ فَرَأى اَ ثَرَ الْخَوفِ عَلَيْهِ ، فَقالَ : ما بالُكَ ؟ قالَ : اِنّى اَخافُ اللّه َ ، قالَ : يا عَبْدَ اللّه ِ ، خَفْ ذُنوبَكَ ، وَ خَفْ عَدْلَ اللّه ِعَلَيْكَ فى مَظالِمِ عِبادِهِ ، وَ اَطِعْهُ فيما كَلَّ_فَكَ وَ لا تَعْصِهِ فيما يُصْلِحُكَ ثُمَّ لا تَخَفِ اللّه َ بَعْدَذلِكَ فَاِنَّهُ لا يَظْلِمُ اَحَدا ، وَ لا يُعَذِّبُهُ فَوقَ استِحقاقِهِ اَبَدا ، اِلاّ اَنْ تَخافَ سوءَ الْعاقِبَةِ بِاَنْتَغَيَّرَ اَو تَبَدَّلَ ، فَاِنْ اَرَدْتَ اَنْ يُؤمِنَكَ اللّه ُ سوءَ الْعاقِبَةِ فَاعْلَم اَنَّ ما تَأتيهِ مِنْ خَيْرٍفَبِفَضْلِ اللّه ِ وَ تَوفيقِهِ ، وَ ما تَأتيهِ مِنْ شَرٍّ فَبِاِمهالِ اللّه ِ وَ اِنْظارِهِ اِيّاكَ وَ حِلْمِهِ عَنْكَ ؛
امير مؤمنان على عليه السلامبه مردى نگريستند و در چهره او نشانه ترس ديدند.به او فرمودند: در چه حالى؟ گفت: از خدا مى ترسم. فرمودند: «اى بنده خدا!از گناهانت و از عدالت خدا درباره ظلم هايى كه به بندگان خدا كرده اى بترس و خدا رادر آنچه تو را موظّف نموده، پيروى كن و از او در آنچه صلاح تو درآن است، نافرمانىنكن. پس از آن، از خدا نترس؛ زيرا او به هيچ كس ظلم نمى كند و هرگز كسى را بيش ازاستحقاقش مجازات نمى كند. مگر اين كه نگران عاقبت بد باشى،
به اين كه سرنوشت،دگرگون شود و تغيير يابد. پس اگر خواستى از عاقبت بد درامان باشى، بدان هر خيرىكه به تو مى رسد، از لطف خدا و توفيق اوست و هر شرّى به تو مى رسد، به جهت مهلتدادن خدا به تو و بردبارى اش درباره توست».
تفسير امام حسن عسكرى عليه السلام، ص265، ح133
امام حسن عسكري عليه السلام :
كَفاكَ اَدَبا تَجَ_نُّ_بُكَ ما تَ_كْرَهُ مِنْ غَيْرِكَ؛
براى ادب تو همين بس كه آنچه را از ديگران نمى پسندى، از آن دورى كنى.
بحارالأنوار، ج 78، ص 377
امام حسن عسكري عليه السلام :
اِتَّقُوا اللّهَ وَ كُونُوا زَيْنا وَ لا تَكونُوا شَيْنا؛
تقواى الهى پيشه كنيد و مايه افتخار و آبرو باشيد نه مايه ننگ و شرمندگى.
تحف العقول، ص 488
امام حسن عسكري عليه السلام :
إِنَّ الْمُؤْمِنَ نَعْرِفُهُ بِسيماهُ، وَ نَعْرِفُ الْمُنافِقَ بِميسَمِهِ؛
مؤمن را از سيمايش مى شناسيم و منافق را از نشانه هايش.
الخرائج والجرائح، ج2، ص 737، ح50
امام حسن عسكري عليه السلام :
لَيْسَ مِنَ الاَْدَبِ اِظْهارُ الْفَرَحِ عِنْدَ الْمَحْزونِ؛
شادى كردن در حضور غمگين، از ادب به دور است.
تحف العقول، ص 489
امام حسن عسكري عليه السلام :
فى تفسير قوله تعالى «وَ قُولُوا لِلنّاسِ حُسْنا» قالَ: قُولُوالِلنّاسِ كُلِّهُمْ حُسْنا مُؤمِنِهُمْ وَ مُخالِفِهُمْ، أمّا المؤمِنونَ فَيَبْسُطُ لَهُمْ وَجْهَهُ وَ أمّاالْمُخالِفونَ فَيُكَلِّمُهُمْ بِالْمُداراةِ لاِجْتِذابِهِمْ اِلىَ الاْيمانِ. فَاِنِ استَتَرَ مِنْ ذلِكَ بِكفِّشُرورِهمْ عَنْ نَفْسِهِ وَ عَنْ اِخْوانِهِ المُؤمِنينَ؛
در تفسير آيه «با مردم به زبان خوش سخن بگوييد» فرمود: يعنى با همهمردم، چه مؤمن و چه مخالف، به زبان خوش سخن بگوييد. مؤمن، به هم مذهبان، روىخوش نشان مى دهد و با مخالفان، با مدارا سخن مى گويد تا به ايمان، جذبشوند و حتّى اگر نشدند، با اين رفتار، از بدى هاى آنان در حقّ خود و برادرانمؤمنش، پيشگيرى كرده است.
مستدرك الوسائل، ج 12، ص 261
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَنْ وَعَظَ اَخاهُ سِرّا فَقَدْ زانَهُ وَ مَنْ وَعَ_ظَ_هُ عَلانيَةً فَقَدْ شانَهُ؛
هر كس برادر (دينى اش) را پنهانى نصيحت كند، او را آراسته و اگر آشكارا نصيحتشنمايد، ارزش او را كاسته است.
تحف العقول، ص 489
امام حسن عسكري عليه السلام :
إيّاكَ وَالإذاعَةَ وطَلَبَ الرِّئاسَةِ فَإنَّهُما يَدعُوانِ إلَى الهَلَكَةِ؛
از افشاى اسرار و رياست جويى بپرهيز ؛ زيرا اين دو به هلاكت كشانند.
امام حسن عسكري عليه السلام :
اَلإشراكُ فِي النّاسِ أخفى مِن دَبيبِ النَّملِ عَلَى المِسحِ الأسوَدِ في اللَّيلَهِ المُظلِمَةِ؛
شرك آورى در ميان مردم ، از جنبش مور بر پلاس سياه در شب تار ، پنهان تر است.
امام حسن عسكري عليه السلام :
حُبُّ الأبرارِ لِلأبرارِ ثَوابٌ لِلأبرارِ وحُبُّ الفُجّارِ لِلأبرارِ فَضيلَةٌ لِلأبرارِ؛
محبّت نيكان به نيكان ، ثوابى براى نيكان است و محبّت بَدان به نيكان ، فضيلتى براى نيكان است.
امام حسن عسكري عليه السلام :
مِنَ الجَهلِ الضِّحكُ مِن غَيرِ عَجَبٍ؛
خنده بيجا از نادانى است.
امام حسن عسكري عليه السلام :
مِنَ الفَواقِرِ الَّتي تَقصِمُ الظَّهرَ جارٌ إن رَأى حَسَنَةً أطفَأَها وإن رَأى سَيِّئَةً أفشاها؛
از جمله بلاهاى كمرشكن ، آن همسايه اى است كه چون نيكى بيند ، نهانش دارد و چون بدى بيند ، آن را فاش كند.
امام حسن عسكري عليه السلام :
إتَّقُوا اللّه َ وكُونوا زَينا ولاتَكونُوا شَينا؛
از خدا پروا كنيد و موجب آراستگى (و آبرومندى) باشيد ، نه مايه زشتى (و بدنامى).
امام حسن عسكري عليه السلام :
بِئسَ العَبدُ عَبدٌ يَكونُ ذاوَجهَينِ وذالِسانَينِ؛
چه بد بنده اى است بنده اى كه دورو و دو زبان باشد!
امام حسن عسكري عليه السلام :
اَلغَضَبُ مِفتاحُ كُلِّ شَرٍّ ؛
خشم ، كليد هر بدى است.
امام حسن عسكري عليه السلام :
أقَلُّ النّاسِ راحَةً الحَقودُ؛
كينه ور ، كم آسايش ترينِ مردم است.
امام حسن عسكري عليه السلام :
قَلبُ الأحمَقِ في فَمِهِ وفَمُ الحَكيمِ في قَلبِهِ؛
دل بى خرد در دهانش ، و دهان فرزانه در دلش است.
امام حسن عسكري عليه السلام :
لايَشغَلكَ رِزقٌ مَضمونٌ عَن عَمَلٍ مَفروضٍ؛
مبادا كه روزىِ ضمانت شده از كار واجب ، بازت دارد.
امام حسن عسكري عليه السلام :
ما تَرَكَ الحَقَّ عَزيزٌ إلاّ ذَلَّ ولا أخَذَ بِهِ ذَليلٌ إلاّ عَزَّ؛
هيچ عزّتمندى حق را ترك نكند ، مگر آن كه خوار شود ، و هيچ خوارى به حق نگرايد ، مگر آن كه عزّت يابد.
امام حسن عسكري عليه السلام :
خَصلَتانِ لَيسَ فَوقَهُما شَى ءٌ : الإيمانُ بِاللّه ِ ونَفعُ الإخوانِ؛
دو خصلت است كه وراى آن دو ، چيزى نباشد : ايمان به خدا و سودرساندن به برادران.
امام حسن عسكري عليه السلام :
جُرأةُ الوَلَدِ عَلى والِدِهِ في صِغَرِهِ تَدعُو إلَى العُقوقِ في كِبَرِهِ؛
گستاخى فرزند بر پدر خود در خُردى ، به عاقّ او در بزرگى انجامد.
امام حسن عسكري عليه السلام :
اَلتَّواضُعُ نِعمَةٌ لايُحسَدُ عَلَيها؛
فروتنى ، نعمتى است كه بر آن حسد نبرند.
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَن وَعَظَ أخاهُ سِرّا فَقَد زانَهُ ومَن وَعَظَهُ عَلانِيَةً فَقَد شانَهُ؛
هر كه برادرش را نهانى پند دهد ، او را آراسته است ، و هر كه برادرش را درحضور ديگران پند دهد ، او را سرافكنده كرده است.
امام حسن عسكري عليه السلام :
ما أقبَحَ بِالمُؤمِنِ أن تَكونَ لَهُ رَغبَةٌ تُذِلُّهُ؛
چه زشت است براى مؤمن ، به چيزى دل بندد كه خوارش سازد.
امام حسن عسكري عليه السلام :
لَيسَتِ العِبادَةُ كَثرَةَ الصّيامِ وَالصَّلوةِ وإنَّمَا العِبادَةُ كَثرَةُ التَّفَكُّرِ في أمرِ اللّه ِ؛
عبادت به بسيارىِ روزه و نماز نيست . همانا عبادت ، انديشيدنِ بسيار در كار خداوند است.
امام حسن عسكري عليه السلام :
نَحنُ كَهفٌ لِمَنِ التَجَأَ إلَينا ، ونورٌ لِمَنِ استَضاءَ بِنا ، وعِصمَةٌ لِمَنِ اعتَصَمَ بِنا، مَن أحَبَّنا كانَ مَعَنا فِي السَّنامِ الأَعلى ، ومَنِ انحَرَفَ عَنّا فَإِلَى النّارِ
امام عسكرى عليه السلام : ما پناهگاهى هستيم براى كسى كه به ما پناه آورَد و نورى هستيم براى آن كه از ما پرتو طلبد و موجب مصونيت كسى هستيم كه از ما پناه جويد. هر كه ما را دوست بدارد در مراتب بالا با ما خواهد بود و هر كه از راه ما كج گردد به سوى آتش ره خواهد برد.
رجال الكشّيّ : 2 / 814 / 1018 ، المناقب لابن شهرآشوب : 4 / 435 ، الخرائج والجرائح : 2 / 740/ 54 ، كشف الغمّة : 3 / 211 كلّها عن محمّد بن الحسن بن ميمون .
امام حسن عسكري عليه السلام :
_ لِشيعَتِهِ _ : اُوصيكُم بِتَقوَى اللّه ِ ، وَالوَرَعِ في دينِكُم ، وَالاِجتِهادِ للّه ِِ، وصِدقِ الحَديثِ، وأداءِالأَمانَهِ إلى مَنِ ائتَمَنَكُم مِن بَرٍّ أو فاجِرٍ، وطولِ السُّجودِ، وحُسنِ الجِوارِ ، فَبِهذا جاءَ مُحَمَّدٌ صلي الله عليه و آله . صَلّوا في عَشائِرِهِم ، وَاشهَدوا جَنائِزَهُم ، وعودوا مَرضاهُم ، وأدّوا حُقوقَهُم ، فَإِنَّ الرَّجُلَ مِنكُم إذا وَرَعَ في دينِهِ وصَدَقَ في حَديثِهِ وأدَّى الأَمانَةَ وحَسَّنَ خُلُقَهُ مَعَ النّاسِ قيلَ: هذا شيعِيٌّ، فَيَسُرُّني ذلِكَ. اِتَّقُوا اللّه َ وكونوا زَينًا ولا تَكونوا شَينًا ، جُرّوا إلَينا كُلَّ مَوَدَّةٍ وَادفَعوا عَنّا كُلَّ قَبيحٍ ، فَإِنَّهُ ما قيلَ فينا مِن حَسَنٍ فَنَحنُ أهلُهُ ، وما قيلَ فينا مِن سوءٍ فَما نَحنُ كَذلِكَ
. لَنا حَقٌّ في كِتابِ اللّه ِ وقَرابَةٌ مِن رَسولِ اللّه ِ وتَطهيرٌ مِنَ اللّه ِ ، لا يَدَّعيهِ أحَدٌ غَيرُنا إلاّ كَذّابٌ . أكثِروا ذِكرَ اللّه ِ وذِكرَ المَوتِ وتِلاوَةَ القُرآنِ وَالصَّلاةَ عَلَى النَّبِيِّ صلي الله عليه و آله ، فَإِنَّ
الصَّلاةَ عَلى رَسولِ اللّه ِ عَشرُ حَسَناتٍ . اِحفَظوا ماوَصَّيتُكُم بِهِ، وأستَودِعُكُمُ اللّه َ، وأقرَأُ عَلَيكُمُ السلام
امام عسكرى عليه السلام _ به شيعيان خود _ : شما را سفارش مى كنم به تقواى الهى و پارسايى در دينتان و كار و كوشش براى خدا و راستگويى و اداى امانت به كسى كه امانتى به شما سپرده است، نيكوكار باشد يا تبهكار و سجده طولانى و نيكو همسايه دارى ؛ زيرا محمّد صلي الله عليه و آله براى اين امور آمده است. در ميان عشيره هايشان، نماز بخوانيد، در تشييع جنازه هايشان، شركت ورزيد، از بيمارانشان، عيادت كنيد، حقوق آنان، را بگزاريد؛ زيرا هرگاه فردى از شما در دينش، پارسا و در گفتارش، راستگو باشد و امانت را ادا كند و با مردم خوشخويى كند، گفته شود: اين شيعه است و اين، مرا شاد مى سازد. از خدا پروا كنيد و مايه آراستگى ما باشيد، نه باعث ننگ و زشتى، هرگونه دوستى را براى ما جلب كنيد و هرگونه زشتى را از ما دور سازيد؛ زيرا هر خوبى كه در حقّ ما گفته شود، ما اهل آن هستيم و هر بدى كه درباره ما گفته آيد، نه چنانيم. ما را در كتاب خدا، حقّى است و با رسول خدا، خويشاونديم
وخداوند، ما را پاك شمرده است و جز ما، هر كس
چنين ادعايى كند، دروغ گوست. خدا و مرگ را، فراوان ياد كنيد و بسيار قرآن بخوانيد و فراوان بر پيامبر صلي الله عليه و آله صلوات فرستيد؛ زيرا صلوات بر رسول خدا صلي الله عليه و آله ده ثواب دارد. آن چه را به شما سفارش كردم پاس داريد، شما را به خدا مى سپارم و بدرودتان مى گويم.
تحف العقول : 487 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
قَد وَضَعَ بَنو اُمَيَّةَ وبَنُو العَبّاسِ سُيوفَهُم عَلَينا لِعِلَّتَينِ ، إحداهُما: أنَّهُم كانوا يَعلَمونَ أنَّهُ لَيسَ لَهُم فِي الخِلافَةِ حَقٌّ ، فَيَخافونَ مِنِ ادِّعائِنا إيّاها وتَستَقِرُّ في مَركَزِها . وثانيهِما : أنَّهُم قَد وَقَفوا مِنَ الأَخبارِ المُتَواتِرَةِ عَلى أنَّ زَوالَ مُلكِ الجَبابِرَةِ وَالظَّلَمَةِ عَلى يَدِ القائِمِ مِنّا ، وكانوا لا يَشُكّونَ أنَّهُم مِنَ الجَبابِرَةِ وَالظَّلَمَةِ، فَسَعَوا في قَتلِ أهلِ بَيتِ رَسولِ اللّه ِ صلي الله عليه و آله وإبادَةِ نَسلِهِ ، طَمَعًا مِنهُم فِي الوُصولِ إلى مَنعِ تَوَلُّدِ القائِمِ عَجَّلَ اللّه ُ فَرَجَهُ ، أو قَتلِهِ ، فَأَبَى اللّه ُ أن يَكشِفَ أمرَهُ لِواحِدٍ مِنهُم ، إلاّ أن يُتِمَّ نورَهُ ولَو كَرِهَ الكافِرونَ
امام عسكرى عليه السلام: بنى اميّه و بنى عباس به دو دليل به قتل و كشتار ما پرداختند: يكى اين كه: آنها خود مى دانستند كه خلافت، حقّ آنان نيست، لذا مى ترسيدند كه ما ادعاى خلافت كنيم و خلافت در جايگاه [اصلى ]خود استقرار يابد. دوم اين كه: آنها، از طريق اخبار متواتر فهميده بودند كه حكومت جباران و ستمگران به دست قائم ما نابود خواهد شد و از طرفى در اين كه آنان از جباران و
ستمگران هستند، شكّ نداشتند. از اين رو، در كشتار اهل بيت رسول خدا صلي الله عليه و آله و نابود كردن نسل او كوشيدند تا بلكه با اين كار، مانع تولد قائم عجل اللّه تعالى فرجه شوند يا او را به قتل رسانده باشند.
اما خداوند نخواست كه قضيّه او [قائم] حتى براى يك نفر از ايشان (خلفاى اموى و عباسى) معلوم شود تا آن گاه كه نور خويش را كامل گرداند، هرچند كافران خوش نداشته باشند.
إثبات الهداة : 3 / 570 / 685 عن عبداللّه بن الحسين بن سعيد الكاتب .
امام حسن عسكري عليه السلام :
_ فِي الصَّلاةِ عَلى وَلِيِّ الأَمرِ المُنتَظَرِ عليه السلام _ : اللّهُمَّ صَلِّ عَلى وَلِيِّكَ وَابنِ أولِيائِكَ الَّذينَ فَرَضتَ طاعَتَهُم ، وأوجَبتَ حَقَّهُم ، وأذهَبتَ عَنهُمُ الرِّجسَ وطَهَّرتَهُم تَطهيرًا .
اللّهُمَّ انتَصِر بِهِ لِدينِكَ ، وَانصُر بِهِ أولِياءَكَ وأولِياءَهُ وشيعَتَهُ وأنصارَهُ وَاجعَلنا مِنهُم .
اللّهُمَّ أعِذهُ مِن شَرِّ كُلِّ باغٍ وطاغٍ ومِن شَرِّ جَميعِ خَلقِكَ ، وَاحفَظهُ مِن بَينِ يَدَيهِ ومِن خَلفِهِ وعَن يَمينِهِ وعَن شِمالِهِ ، وَاحرُسهُ وامنَعهُ أن يوصَلَ إلَيهِ بِسوءٍ ، وَاحفَظ فيهِ رَسولَكَ وآلَ رَسولِكَ ، وأظهِر بِهِ العَدلَ وأيِّدهُ بِالنَّصرِ ، وَانصُر ناصِريهِ ، وَاخذُل خاذِليهِ ، وَاقصِم بِهِ جَبابِرَةَ الكَفَرَةِ ، وَاقتُل بِهِ الكُفّارَ وَالمُنافِقينَ وجَميعَ المُلحِدينَ ، حَيثُ كانوا وأينَ كانوا مِن مَشارِقِ الأَرضِ ومَغارِبِها وبَرِّها وبَحرِها ، وَاملَأ بِهِ الأَرضَ عَدلاً ، وأظهِر بِهِ دينَ نَبِيِّكَ عَلَيهِ وآلِهِ السَّلامُ ، وَاجعَلنِي اللّهُمَّ مِن أنصارِهِ وأعوانِهِ وأتباعِهِ وشيعَتِهِ ، وأرِني في آلِ مُحَمَّدٍ ما يَأمُلونَ وفي عَدُوِّهِم مايَحذَرونَ ، إلهَ الحَقِّ آمينَ
امام عسكرى عليه السلام _ در درود فرستادن بر ولى امر منتظر عليه السلام _ : بار خدايا، بر ولىّ خود و فرزند اوليايت درود فرست؛ همانان كه اطاعت از ايشان را فرض دانستى و حقّ آنان را واجب شمردى و پليدى را از وجودشان زدودى و به كلّى پاك و پاكيزه شان گردانيدى.
بار خدايا، به واسطه او دينت را مدد و حمايت كن و به وسيله او دوستان خود و دوستان او و شيعيان و يارانش را يارى رسان و ما را از آنان قرار ده.
بار خدايا! او را از گزند هر بيدادگر و سركشى و از گزند همه آفريدگانت، محفوظ بدار و از پيش رو و پشت سر و از راست و چپش، او را نگهدار و از اين كه بدى و آسيبى به او برسد، پاسدارى و حراستش فرما و با حفظ او، رسول و خاندان رسول خود را حفظ كن؛ عدالت را با دست او آشكار ساز و او را نصرت عطا فرما و يارانش را يارى رسان و كسانى را كه تنها و بى ياورش گذارند، تنها و بى ياور گذار و به دست او، جبّاران كفر پيشه را درهم شكن و كافران و منافقان و ملحدان را، هرچه باشند و هر كجا باشند، در شرق عالم و غرب آن، در خشكى ودر دريا، همگى را نابود كن و به وسيله او زمين را آكنده از عدل و داد گردان و دين پيامبرت _ درود بر او و خاندانش _ را رونق بخش و ما را، بار خدايا! از ياران و مددكاران و پيروان
و شيعيان او قرار ده و مرا زنده بدار تا ببينم كه خاندان محمّد به آرمانها و آرزوهايشان رسيده اند و دشمنان آنان به آن چه از آن مى ترسيدند، گرفتار آمده اند، آمين اى معبود راستين.
مصباح المتهجّد : 409 ، جمال الاُسبوع : 300 كلاهما عن أبي محمّد عبداللّه بن محمّد العابد .
امام حسن عسكري عليه السلام :
_ في التَّفسيرِ المَنسوبِ إلَيهِ ، في قَولِهِ تَعالى : «وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ»
امام عسكرى عليه السلام : _ در تفسير منسوب به ايشان درباره آيه شريف «و تا آنان طلب آمرزش مى كنند ، خدا عذاب كننده آنان نخواهد بود» _ : يعنى اظهار توبه و انابه مى كنند ؛ زيرا از احكام خداوند در دنيا ، اين است كه تو را به پذيرفتن ظاهر و جستجو نكردن از باطن ، امر مى فرمايد ؛ چون دنيا سراى مهلت و فرصت است ، و آخرت ، سراى سزاست و نه عبادت و عمل.
الأنفال : 33.
امام حسن عسكري عليه السلام :
أولَى النّاسِ بِالمَحَبَّةِ مِنهُم مَن أمَّلوهُ .
امام عسكرى عليه السلام : مردم ، كسى را بيشتر دوست دارند كه به او اميد [بيشترى ]دارند .
أعلام الدين : 313 ، بحار الأنوار : 78 / 379 / 4 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَن كانَ الوَرَعُ سَجِيَّتَهُ وَالكَرَمُ طَبيعَتَهُ وَالحِلمُ خَلَّتَهُ ، كَثُرَ صَديقُهُ وَالثَّناءُ عَلَيهِ ، وَانتَصَرَ مِن أعدائِهِ بِحُسنِ الثَّناءِ عَلَيهِ .
امام عسكرى عليه السلام : هركه پارسايىْ خوى او ، كرمْ سرشت او و بردبارىْ صفتش باشد ، دوستش زياد و ستايشش بسيار گردد و در برابر دشمنانش ، ستايش نيكوى ديگران يارى اش مى دهد .
أعلام الدين : 314 ، بحار الأنوار : 78 / 379 / 4 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
خَيرُ إخوانِكَ مَن نَسِيَ ذَنبَكَ ، وذَكَرَ إحسانَكَ إلَيهِ .
امام عسكرى عليه السلام : بهترينِ برادرانت ، كسى است كه خطايت را فراموش كند و از نيكوكارى ات در حقّ خودش ياد كند .
أعلام الدين : 313 ، بحار الأنوار : 78 / 379 / 4 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
إنَّ مَعرِفَةَ حُقوقِ الإِخوانِ يُحَبِّبُ إلَى الرَّحمنِ ويُعظِمُ الزُّلفى لَدَى المَلِكِ الدَيَّانِ ، وإنَّ تَركَ قَضائِها يَمقُتُ إلَى الرَّحمنِ ويُصَغِّرُ الرُّتبَة
عِندَ الكَريمِ المَنّانِ.
امام عسكرى عليه السلام : شناخت حقوق برادران دينى ، انسان را محبوب خداى رحمان مى كند و او را به آن سلطان قهّار ، نزديك تر مى سازد؛ و به جا نياوردن آنها ، انسان را در درگاه الهى منفور مى سازد و منزلت او را نزد خداى بزرگوار بخشنده ، پايين مى آورد .
التفسير المنسوب إلى الإمام العسكريّ عليه السلام : 321 / 164 ، بحار الأنوار : 74 / 23 / 25 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
: إنَّ اللّه َ تَعالى _ بِجودِه
ورَأفَتِهِ _ قَد مَنَّ عَلى عِبادِهِ بِنَبِيِّهِ مُحَمَّدٍ صلي الله عليه و آله بَشيرا ونَذيرا ، ووَفَّقَكُم لِقَبولِ دينِهِ ، وأكرَمَكُم بِهِدايَتِهِ . . . فَلَم تَزَل نِيَّتُنا مُستَحكِمَةً ، ونُفوسُنا إلى طيبِ آرائِكُم ساكِنَةً ، القَرابَةُ الرّاسِخَةُ بَينَنا وبَينَكُم قَوِيَّةً . وَصِيَّةٌ أوصى بِها أسلافُنا وأسلافُكُم ، وعَهدٌ عُهِدَ إلى شُبّانِنا ومَشايِخِكُم ، فَلَم يَزَل عَلى جُملَةٍ كامِلَةٍ مِنَ الاِعتِقادِ ، لِما جَمَعَنَا اللّه ُ عَلَيهِ مِنَ الحالِ القَريبَةِ ، وَالرَّحِمِ الماسَّةِ ؛ يَقولُ العالِمُ سَلامُ اللّه ِ عَلَيهِ إذ يَقولُ : المُؤمِنُ أخُو المُؤمِنِ لاُِمِّهِ وأبيهِ .
امام عسكرى عليه السلام _ از جمله آنچه به مردم قم و آوه نوشت _ : خداوند با بخشش و مهربانى خود ، بر بندگانش منّت گذاشت و پيامبرش محمد صلي الله عليه و آلهرا نويد دهنده و
بيم دهنده فرستاد و شما را براى پذيرش دينش توفيق
داد و به هدايت خود ، گرامى داشت ... نيّت ما همواره استوار و جان هايمان به انديشه هاى پاك شما آرام است . خويشاوندىِ برقرار ميان ما و شما نيرومند است . اين [خويشاوندى] ، سفارشى است كه گذشتگان ما و گذشتگان شما بدان سفارش كرده اند و عهدى است كه با جوانان ما و پيران شما بسته شده است و به سبب حالت نزديك و خويشاوندى پيوسته اى كه خداوندْ ما را بر آن نگه داشته است ، همچنان بر اعتقادى كامل ، استوار است . عالمِ [معصوم] عليه السلاممى فرمايد : «مؤمن ، برادرِ تنىِ مؤمن است» .
المناقب لابن شهرآشوب : 4 / 425 ، بحار الأنوار : 50 / 317 / 14 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
: قالَ رَسولُ اللّه ِ صلي الله عليه و آله لِبَعضِ أصحابِهِ ذاتَ يَومٍ : يا عَبدَاللّه ِ ، أحبِب فِي اللّه ِ ، وأبغِض فِي اللّه ِ ، ووالِ فِي اللّه ِ ، وعادِ فِي اللّه ِ ؛ فَإِنَّهُ لا تُنالُ وِلايَةُ اللّه ِ إلاّ بِذلِكَ ، ولا يَجِدُ الرَّجُلُ طَعمَ الإِيمانِ _ وإن كَثُرَت صَلاتُهُ وصِيامُهُ _ حَتّى يَكونَ كَذلِكَ . وقَد صارَت مُؤاخاةُ النّاسِ يَومَكُم هذا أكثَرُها فِي الدُّنيا ؛ عَلَيها يَتَوادّونَ ، وعَلَيها يَتَباغَضونَ ، وذلِكَ لا يُغني عَنهُم مِنَ اللّه ِ شَيئا .
فَقالَ الرَّجُلُ : يا رَسولَ اللّه ِ ، فَكَيفَ لي أن أعلَمَ أنّي قَد والَيتُ وعادَيتُ فِي اللّه ِ ؟ ومَن وَلِيُّ اللّه ِ عز و جل حَتّى
اُوالِيَهُ ، ومَن عَدُوُّهُ حَتّى اُعادِيَهُ ؟
فَأَشارَ لَهُ رَسولُ اللّه ِ صلي الله عليه و آله إلى عَلِيٍّ عليه السلام ، فَقالَ : أتَرى هذا ؟ قالَ : بَلى . قالَ : وَلِيُّ هذا وَلِيُّ اللّه ِ ؛ فَوالِهِ ، وعَدُوُّ هذا عَدُوُّ اللّه ِ ؛ فَعادِهِ ، ووالِ وَلِيَّ هذا ولَو أنَّهُ قاتِلُ أبيكَ ووَلَدِكَ ، وعادِ عَدُوَّ هذا ولَو أنَّهُ أبوكَ ووَلَدُكَ .
امام عسكرى عليه السلام _ به نقل از پدرانش _ : پيامبر خدا روزى به يكى از يارانش فرمود : «اى بنده خدا ! در راه خدا دوست بدار ، در راه خدا دشمن بدار ، در راه خدا دوستى بورز و در راه خدا دشمنى بورز ؛ زيرا ولايت خدا ، جز از اين راه به دست نمى آيد و انسان ، گرچه نماز و روزه اش بسيار باشد ، طعم ايمان را درنمى يابد ، مگر آن كه چنين باشد؛ ليكن امروز ، بيشتر دوستى ها و برادرى هايتان براى دنيا و در راه آن است . بر اساس آن ، با يكديگر دوستى مى كنند و براى آن با يكديگر دشمنى مى ورزند؛ حال آن كه اين دوستى و دشمنى ، در برابر خداوند ، هيچ سودى برايشان ندارد» .
آن مرد گفت : اى پيامبر خدا ! چگونه بدانم كه در راه خدا دوستى و دشمنى كرده ام ؟ و دوست خدا كيست تا با او دوستى كنم؟ و دشمن خدا كيست تا با او دشمنى ورزم ؟
پيامبر خدا به على عليه السلاماشاره كرد و به آن مرد فرمود :
«آيا او را مى بينى ؟».
گفت : آرى .
فرمود : «دوست او ، دوست خداست . پس با او دوستى كن . و دشمن او دشمن خداست . پس با او دشمنى كن . با دوست او دوستى كن ، گرچه قاتل پدر و پسرت باشد ، و با دشمن او دشمنى كن ، گرچه پدر و پسرت باشند» .
معانيالأخبار: 399/58 عن محمّدبن زياد ومحمّد بن سنان وص37/9 ، عيون أخبارالرضا عليه السلام : 1/291/41، علل الشرايع : 140 / 1 ، صفات الشيعة : 125 / 65 ، الأمالي للصدوق : 61 / 21 كلّها عن محمّد بن زياد ومحمّد بن سيّار ، التفسير المنسوب إلى الإمام العسكريّ عليه السلام : 49 ، روضة الواعظين : 457 من دون إسناد إلى الإمام عليه السلام ، تنبيه الخواطر : 2 / 99 وليس فيه من «فقال الرجل .. . إلخ» ، بحار الأنوار : 27 / 54 / 8 و ج 68 / 79 / 140 ؛ حلية الأولياء : 1 / 312 عن ابن عمر عنه صلي الله عليه و آلهنحوه وليس فيه «فقال الرجل . . . إلخ» .
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَن لَم يَتَّقِ وُجوهَ النّاسِ لَم يَتَّقِ اللّه َ .
امام عسكرى عليه السلام : هر كه از مردم پروا [حيا] نكند،از خداوند [نيز] پروا نمى كند.
بحار الأنوار : 78/377/3.
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَن وَعَظَ أخاهُ سِرّا فَقَدزانَهُ ، ومَن وَعَظَهُ عَلانِيَةً فَقَد شانَهُ .
امام عسكرى عليه السلام : هر كه برادر خود را پنهانى اندرز دهد، او را آراسته است و هر كه در برابر ديگران موعظه اش كند، او را لكّه دار كرده است.
تحف العقول : 489.
امام حسن عسكري عليه السلام :
التَّواضُعُ نِعمَةٌ لا يُحسَدُعلَيها .
امام عسكرى عليه السلام : فروتنى، نعمتى است كه به آن حسادت نمى شود.
تحف العقول : 489.
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَن أكثَرَ المَنامَ رأَى الأحلامَ .
امام عسكرى عليه السلام : هر كه زياد بخوابد، خواب هاى پريشان بيند.
الدرّة الباهرة : 43.
امام حسن عسكري عليه السلام :
لا تُمارِ فيَذهَبَ بَهاؤكَ ، ولاتُمازِحْ فيُجتَرأَ علَيكَ .
امام عسكرى عليه السلام : مجادله مكن كه احترامت از بين مى رود و شوخى مكن كه بر تو گستاخ مى شوند.
تحف العقول : 486.
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَن مَدَحَ غَيرَ المُستَحِقِّ فَقَد قامَ مَقامَ المُتَّهَمِ .
امام عسكرى عليه السلام : هر كس فردى را كه استحقاق ستايش ندارد بستايد، خود را در مقام اتهام و بدگمانى قرار داده است.
أعلام الدين : 313.
امام حسن عسكري عليه السلام :
جُعِلَتِ الخَبائثُ في بَيتٍ وجُعِلَ مِفتاحُهُ الكذبَ .
امام عسكرى عليه السلام : [همه] پليديها در يك خانه نهاده شده و كليد آن، دروغ قرار داده شده است.
الدّرة الباهرة : 43.
امام حسن عسكري عليه السلام :
_ بَعدَ تَقبِيحِ تَقلِيدِ عَوامِ اليَهودِ لِعُلَماءِ الفَسَقَةِ _ : فَمَن قَلَّدَ مِن عَوامِّنا
مِثلَ هؤلاءِ الفُقَهاءِ فَهُم مِثلُ اليَهودِ الذينَ ذَمَّهُمُ اللّه ُ بالتَّقليدِ لِفَسَقَةِ فُقَهائهِم .
فَأمّا مَن كانَ مِن الفُقَهاءِ صائنا لنفسِهِ حافِظا لِدينِهِ مُخالِفا على هَواهُ مُطِيعا لأمرِ مَولاهُ فلِلعَوامِّ أن يُقَلِّدُوهُ ، وذلكَ لا يكونُ إلّا بَعضَ فُقَهاءِ الشِّيعَةِ لا جَميعَهُم .
امام عسكرى عليه السلام _ بعد از تقبيح تقليدِ عوامِ يهود از علماى فاسقشان _ : اگر (مسلمانان) از چنين فقهايى تقليد كنند ، مانند همان يهوديانى
هستند كه خداوند آنان را به سبب تقليد و پيروى از فقهاى فاسق و بدكارشان نكوهش كرده است .
اما هر فقيهى كه خويشتندار و نگاهبان دين خود باشد و با هواى نفْسش بستيزد و مطيع فرمان مولايش باشد ، بر عوام است كه از او تقليد كنند و البته اين ويژگيها را تنها برخى فقهاى شيعه دارا هستند ، نه همه آنها .
الاحتجاج : 2/510/337.
امام حسن عسكري عليه السلام :
إذا نَشِطَتِ القُلوبُ فَأودِعْها(فَأودِعُوها) ، وإذا نَفرَت فَوَدِّعُوها .
امام عسكرى عليه السلام : هر گاه دلها به نشاط آمدند، به آنها امانت بسپاريد و هر گاه كوچ كردند، با آنها بدرود گوييد.
الدّرة الباهرة : 43.
امام حسن عسكري عليه السلام :
إذا كانَ المَقضيُّ كائِنا فالضَّراعَةُ لماذا ؟ !
امام عسكرى عليه السلام : اگر قضاى الهى واقع شدنى است، ديگر ضعف و زبونى چرا؟!
نزهة الناظر : 147/21.
امام حسن عسكري عليه السلام :
إنَّ الوُصولَ إلَى اللّه ِ عَزَّوجلَّ سَفَرٌ لا يُدرَكُ إلّا بامتِطاءِ اللَّيلِ .
امام عسكرى عليه السلام : رسيدن به خداوند عز و جل سفرى است كه جز با نشستن بر مركب شب، پيموده نشود.
بحار الأنوار : 78/380/4.
امام حسن عسكري عليه السلام :
_ في صِفَةِ عُلَماءِ السُّوءِ _ : وهُم أضَرُّ عَلى ضُعَفاءِ شيعَتِنا مِن جَيشِ يَزيدَ عَلى الحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ عليهماالسلاموأصحابِهِ ، فإنَّهُم يَسلُبونَهُمُ الأرواحَ والأموالَ ، وهؤلاءِ عُلَماءُ السُّوءِ ... يُدخِلونَ الشَّكَّ والشُّبهَةَ عَلى ضُعَفاءِ شيعَتِنا فيُضِلّونَهُم .
امام عسكرى عليه السلام _ در وصف عالمان بدكردار _ فرمود : زيان آنها براى شيعيان ناتوان (آسيب پذير) ما بيشتر از زيان سپاه يزيد براى حسين بن على عليهماالسلامو ياران اوست؛ زيرا آنها جان و مال ايشان را گرفتند و اين علماى بدكردار ... در دل شيعيان ناتوان ما شكّ وشبهه مى اندازند وگمراهشان مى كنند.
الاحتجاج : 2/512/337.
امام حسن عسكري عليه السلام :
الوَحشَةُ مِنَ النّاسِ عَلى قَدرِ الفِطنَةِ بِهِم .
امام عسكرى عليه السلام : كناره گرفتن از مردم، به اندازه شناخت از آنهاست.
بحار الأنوار : 70/111/14.
امام حسن عسكري عليه السلام :
ما تَرَكَ الحَقَّ عَزيزٌ إلّا ذَلَّ،ولا أخَذَ بِهِ ذَليلٌ إلّا عَزَّ .
امام عسكرى عليه السلام : هيچ عزّتمندى حقّ را فرو نگذاشت مگر اين كه به ذلّت افتاد، و هيچ ذليل و ناتوانى حق را نگرفت مگر اين كه عزيز و نيرومند شد.
بحار الأنوار : 78/374/24 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
إنَّ اللّه َ تَبارَكَ وتَعالى أرى رَسولَهُ بِقَلبِهِ مِن نورِ عَظَمَتِهِ ما أحَبَّ .
امام عسكرى عليه السلام : خداوند تبارك و تعالى از نور عظمت خويش، چندان كه دوست داشت، به قلب رسول خود نماياند.
الكافي : 1/95/1 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
أعدى عَدُوٍّ لِلمَرءِ غَضَبُهُ وشَهوَتُهُ ، فَمَن مَلَكَهُما عَلَت دَرَجَتُهُ وبَلَغَ غايَتَهُ .
امام عسكرى عليه السلام : دشمن ترين دشمن آدمى ،خشم و شهوت اوست . هر كه بر اين دوچيره شود ، مقامش بلند گردد و به هدف خود برسد .
غرر الحكم : 3269
امام حسن عسكري عليه السلام :
ما أقبَحَ بالمُؤمِنِ أن تكونَ لَهُ رَغبَةٌ تُذِلُّهُ .
امام عسكرى عليه السلام : چه زشت است در مؤمن خواسته اى باشد كه او را به خوارى كشاند .
بحار الأنوار : 78/374/35 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
مِنَ الجَهلِ الضَّحكُ مِن غَيرِ عَجَبٍ .
امام عسكرى عليه السلام : خنده اى كه از روى تعجّب نباشد ، نشان نابخردى است .
بحار الأنوار : 76/59/10 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
_ لمّا سُئلَ عن عِلَّةِ وُجوبِ الصَّومِ _ : لِيَجِدَ الغَنِيُّ مَسَّ الجُوعِ؛ فَيَمُنَّ على الفَقيرِ .
امام عسكرى عليه السلام _ در پاسخ به پرسش از علّت واجب شدن روزه _ فرمود : تا توانگر درد گرسنگى را بچشد و در نتيجه ، به نيازمند كمك كند .
بحار الأنوار : 96/369/50 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
لا يَعرِفُ النِّعمَةَ إلّا الشاكِرُ،ولا يَشكُرُ النِّعمَةَ إلّا العارِفُ .
امام عسكرى عليه السلام : [قدر] نعمت را نشناسد مگر سپاسگزار، و شكر نعمت نگزارد مگر آن كه [قدر] نعمت را شناسد .
أعلام الدين : 313 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
إنَّ ... للشَّجاعَةِ مِقدارا ، فإن زادَ علَيهِ فهُو تَهَوُّرٌ .
امام عسكرى عليه السلام : شجاعت اندازه اى دارد كه اگر از آن فراتر رود بى باكى است .
بحار الأنوار : 78/377/3 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
إنَّ للسَّخاءِ مِقدارا ، فإن زادَ علَيهِ فهُو سَرَفٌ .
امام عسكرى عليه السلام : همانا بخشندگى را اندازه اى است كه اگر از آن فراتر رود اسراف است .
الدرّة الباهرة : 43 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
إنّ للسَّخاءِ مِقدارا فإنْ زادَ علَيهِ فهُو سَرَفٌ .
امام عسكرى عليه السلام : بخشندگى اندازه اى دارد كه اگر از آن فراتر رود اسراف است .
بحار الأنوار : 69/407/115.
امام حسن عسكري عليه السلام :
_ لأبي هاشمِ الجَعفريِّ _ : قَبرِي بِسُرَّ مَن رَأى أمانٌ لِأهلِ الجانِبَينِ .
امام عسكرى عليه السلام _ خ_طاب به اب_و ه_اشم جعفرى _ : قبر من در سُرَّ مَن رأى (سامرّا) مايه امن و امان ساكنان هر دو طرف (فرات) است .
بحار الأنوار : 102 / 59 / 1 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
لَو عَقَلَ أهلُ الدنيا خَرِبَتْ .
امام عسكرى عليه السلام : اگر اهل دنيا عقل خود را به كار مى بستند ، دنيا ويران مى شد [چون به دنيا بى رغبت مى شدند].
بحار الأنوار : 78/377/3 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
لا يَشغَلْكَ رِزقٌ مَضمونٌ عن عَمَلٍ مَفروضٍ .
امام عسكرى عليه السلام : مبادا [سرگرم شدن به]روزى ضمانت شده ، تو را از كار واجبى باز دارد .
بحار الأنوار: 78/374/22
امام حسن عسكري عليه السلام :
_ في تفسيرِ البَسْملَةِ _ : اللّه ُهُو الّذي يَتألَّهُ إلَيهِ عِندَ الحَوائجِ والشَّدائدِ كُلُّ مَخْلوقٍ عِندَ انْقِطاعِ الرَّجاءِ مِن كُلِّ مَن هُوَ دُونَهُ ، وتَقَطُّعِ الأسْبابِ مِن جَميعِ مَن سِواهُ .
امام عسكرى عليه السلام _ در تفسير «بسم اللّه الرحمن الرحيم» _ فرمود : اللّه هموست كه هر مخلوقى در نيازها و گرفتاريها وقتى اميدش از همه ، جز او قطع مى شود و رشته هر سببى جز او بريده مى گردد ، به وى روى مى آورد .
التوحيد : 231 / 5 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
خَيرٌ مِن الحياةِ ما إذا فَقَدْتَهُ أبْغَضْتَ الحياةَ ، وشَرٌّ مِن المَوتِ ما إذا نَزَلَ بِكَ أحْبَبتَ المَوتَ .
امام عسكرى عليه السلام : بهتر از زندگى آن است كه هرگاه آن را از دست دهى از زندگى بيزار شوى، و از مرگ بدتر آن چيزى است كه هرگاه بدان گرفتار آيى، آرزوى مرگ كنى .
تحف العقول : 489 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
أعْرَفُ النّاسِ بحُقوقِ إخْوانِهِ وأشَدُّهُم قَضاءً لَها أعْظَمُهُم عِند اللّه ِ شَأنا .
امام عسكرى عليه السلام : آن كه به حقوق برادران خود آشناتر باشد و در رعايت كردن آنها كوشاتر ، نزد خداوند ارجمندتر است .
الاحتجاج : 2/517/340 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
أقلُّ النّاسِ راحةً الحَقودُ .
امام عسكرى عليه السلام : كم آسايش ترين مردم، كينه توز است .
تحف العقول : 488
امام حسن عسكري عليه السلام :
مِن الجَهلِ الضّحكُ من غيرِ عَجَبٍ .
امام عسكرى عليه السلام : خنده اى كه از روى تعجب نباشد نشانه نادانى است.
تحف العقول : 487 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
الجَهلُ خَصْمٌ .
امام عسكرى عليه السلام : نادانى دشمن [انسان]است.
الدرّة الباهرة : 44 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
حُسنُ الصُّورةِ جَمالٌ ظاهِرٌ ، وحُسنُ العَقلِ جَمالٌ باطِنٌ .
امام عسكرى عليه السلام : نِكويى صورت ، زيبايى ظاهر است و نكويى خرد ، زيبايى درون.
أعلام الدين : 313.
امام حسن عسكري عليه السلام :
ذُكرَ عند الصّادقِ عليه السلام الجِدالُ في الدِّينِ، وأنّ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله والأئمّةَ المعصومينَ عليهم السلام قد نَهَوا عنه ، فقالَ الصّادقُ عليه السلام : لَم يُنْهَ عنهُ مطلَقا ، لكنَّهُ نهى عنِ الجِدالِ بغيرِ الّتي هِي أحسَنُ .
امام عسكرى عليه السلام : در حضور [امام] صادق عليه السلام از جدال كردن در دين و اين كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و امامان معصوم عليهم السلام از اين كار نهى كرده اند، سخن به ميان آمد، [امام ]صادق عليه السلام فرمود: از آن به طور مطلق نهى نشده بلكه از مجادله كردن با روشى جز روش پسنديده تر نهى شده است.
بحار الأنوار : 2/125/2.
امام حسن عسكري عليه السلام :
ما مِن بَلِيّةٍ إلّا وللّه ِ فيها نِعمَةٌ تُحيطُ بِها .
امام عسكرى عليه السلام : هيچ گرفتارى و بلايى نيست مگر آن كه نعمتى از خداوند آن را در ميان گرفته است.
بحار الأنوار : 78/374/34.
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَن أنِسَ باللّه ِ اسْتَوحَشَ مِن النّاسِ .
امام عسكرى عليه السلام : هر كه با خدا همدم شود از مردم دورى مى گزيند .
الدرّة الباهرة : 43 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
_ وقد سُئلَ عن الحُجّةِ والإمامِ بعدَهُ ؟ _ : ابْنِي محمّدٌ ، وهُو الإمامُ والحُجّةُ بَعدي ، مَن ماتَ ولَم يَعرفْهُ ماتَ مِيتةً جاهليّةً . أمَا إنّ لَه غَيبةً يَحارُ فيها الجاهلونَ ، ويَهْلِكُ فيها المُبطِلونَ ، ويَكْذِبُ فيها الوَقّاتونَ ، ثُمّ يَخرُجُ فكَأنّي أنظُرُ إلَى الأعْلامِ البِيضِ تَخْفِقُ فوقَ رأسِهِ بِنَجفِ الكوفةِ .
امام عسكرى عليه السلام _ در پاسخ به پرسش از حجّت و امام بعد از ايشان _ فرمود : فرزندم محمّد ، اوست امام وحجّت پس از من. هر كه بميرد و او را نشناسد به مرگ جاهلى مرده است. بدانيد كه او را غيبتى است كه پس از آن ، ظهور مى كند؛ غيبتى كه جاهلان در آن سرگشته مى شوند و باطل گرايان به نابودى مى افتند و كسانى به دروغ [براى ظهور او ]زمان تعيين مى كنند. گويى پرچمهاى سفيدى را مى بينم كه در نجفِ كوفه بر فراز سر او در اهتزازند.
بحار الأنوار : 51 / 160 / 7 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
ما تَرَكَ الْحَقَّ عَزيزٌ إِلاّ ذَلَّ وَ لا أَخَذَ بِهِ ذ ليلٌ إِلاّ عَزَّ؛
هيچ عزيزى حق را ترك نكرد، مگر اين كه ذليل شد و هيچ ذليلى به حق عمل نكرد مگر اين كه عزيز شد.
بحار الأنوار، ج 78، ص 374، ح 24.
امام حسن عسكري عليه السلام :
فى تفسير قوله تعالى «وَ قُولُوا لِلنّاسِ حُسْنا»قالَ: قُولُوا لِلنّاسِ كُلِّهُمْ حُسْنا مُؤْمِنِهُمْ وَ مُخالِفِهُمْ، اَمَّا الْمُؤْمِنونَ فَيَبْسُطُ لَهُمْ وَجْهَهُ وَ اَمَّا الْمُخالِفونَ فَيُكَلِّمُهُمْ بِالْمُداراةِ لاِجْتِذابِهِمْ اِلىَ الاْيمانِ. فَاِنِ اسْتَتَرَ مِنْ ذلِكَ بِكفِّ شُرورِهمْ عَنْ نَفْسِهِ وَ عَنْ اِخْوانِهِ الْمُؤْمِنينَ؛
در تفسير آيه «با مردم، به زبان خوش سخن بگوييد»، فرمودند: يعنى با همه مردم، چه مؤمن و چه مخالف، به زبان خوش سخن بگوييد. مؤمن، به هم مذهبان، روى خوش نشان مى دهد و با مخالفان، با مدارا سخن مى گويد تا به ايمان، جذب شوند و حتّى اگر نشدند، با اين رفتار، از بدى هاى آنان در حقّ خود و برادران مؤمنش، پيشگيرى كرده است.
مستدرك الوسائل، ج 12، ص 261.
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَنْ وَعَظَ اَخاهُ سِرّا فَقَدْ زانَهُ وَ مَنْ وَعَ_ظَ_هُ عَلانيَةً فَقَدْ شانَهُ؛
هر كس برادر (دينى اش) را پنهانى نصيحت كند، او را آراسته و اگر آشكارا نصيحتش نمايد، ارزش او را كاسته است.
تحف العقول، ص 489.
امام حسن عسكري عليه السلام :
نَظَرَ اَميرُ المُؤْمِنينَ عَلىٌّ عليه السلاماِلى رَجُلٍ فَرَأى اَ ثَرَ الْخَوْفِ عَلَيْهِ، فَقالَ: ما بالُكَ؟ قالَ: اِنّى اَخافُ اللّه َ. قالَ: يا عَبْدَ اللّه ِ! خَفْ ذُنوبَكَ، وَ خَفْ عَدْلَ اللّه ِ عَلَيْكَ فى مَظالِمِ عِبادِهِ، وَ اَطِعْهُ فيما كَلَّ_فَكَ وَ لاتَعْصِهِ فيما يُصْلِحُكَ ثُمَّ لاتَخَفِ اللّه َ بَعْدَ ذلِكَ فَاِنَّهُ لايَظْلِمُ اَحَدا، وَ لايُعَذِّبُهُ فَوْقَ اسْتِحْقاقِهِ اَبَدا، اِلاّ اَنْ تَخافَ سوءَ الْعاقِبَةِ بِاَنْ تَغَيَّرَ اَو تَبَدَّلَ، فَاِنْ اَرَدْتَ اَنْ يُؤْمِنَكَ اللّه ُ سوءَ الْعاقِبَةِ، فَاعْلَم اَنَّ ما تَاْتيهِ مِنْ خَيْرٍ فَبِفَضْلِ اللّه ِ وَ تَوْفيقِهِ، وَ ما تَاْتيهِ مِنْ شَرٍّ فَبِاِمْهالِ اللّه ِ وَ اِنْظارِهِ اِيّاكَ وَ حِلْمِهِ عَنْكَ؛
امير مؤمنان على عليه السلامبه مردى نگريستند و در چهره او نشانه ترس ديدند. به او فرمودند: در چه حالى؟ گفت: از خدا مى ترسم. فرمودند: «اى بنده خدا! از گناهانت و از عدالت خدا درباره ظلم هايى كه به بندگان خدا كرده اى بترس و خدا را در آنچه تو را موظّف نموده، پيروى كن و از او در آنچه صلاح تو درآن است، نافرمانى نكن. پس از آن، از خدا نترس؛ زيرا او به هيچ كس ظلم نمى كند و هرگز كسى را بيش از استحقاقش مجازات نمى كند. مگر اين كه نگران عاقبت بد باشى، به اين كه سرنوشت، دگرگون شود و تغيير
يابد. پس اگر خواستى از عاقبت بد درامان باشى، بدان هر خيرى كه به تو مى رسد، از لطف خدا و توفيق اوست و هر شرّى به تو مى رسد، به جهت مهلت دادن خدا به تو و بردبارى اش درباره توست».
تفسير امام حسن عسكرى7، ص 265، ح 133.
امام حسن عسكري عليه السلام :
خَيرُ إخوانِكَ مَن نَسِيَ ذَنبَكَ ، وذَكَرَ إحسانَكَ إلَيهِ .
امام عسكرى عليه السلام : بهترين برادر تو ، آن است كه گناهت (بدى ات نسبت به او) را فراموش كند و خوبى ات را نسبت به او به ياد داشته باشد .
أعلام الدين : ص 313 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
جُرأَةُ الوَلَدِ عَلى والِدِهِ في صِغَرِهِ تَدعو إلَى العُقوقِ في كِبَرِهِ .
امام عسكرى عليه السلام : گستاخى فرزند بر پدر و مادر در خردسالى ، به نافرمانى در بزرگْ سالى مى كشانَد .
تحف العقول : ص 489 .
امام حسن عسكري عليه السلام :
: شَكَرَ اللّه ُ لِأَبي إِسحاقَ إِبراهيمَ بنِ إسماعيلَ صَنيعَتَهُ إِلى شيعَتِنا، و غَفَرَ لَهُ ذُنوبَهُ ، و رَزَقَهُ ذَكَرا سَوِيّا قائِلاً بِالحَقِّ، فَقُل لَهُ : يَقولُ لَكَ الحَسَنُ بنُ عَليٍ : سَمِّ ابنَكَ أَحمَدَ.
امام حسن عسكرى عليه السلام _ به جعفر بن شريف جرجانى _ : خداوند ، خود از خدمت ابو اسحاق ابراهيم بن اسماعيل به شيعيان ما سپاس گزارى كند و گناهان او را بيامرزد و پسرى تمام و كمال و حق باور ، روزى اش گردانَد . به او بگو كه حسن بن على مى گويد : نام فرزندت را احمد بگذار .
الخرائج والجرائح : ج 1 ص 424 ح 4، كشف الغمّة : ج 3 ص 217 كلاهما عن جعفر بن الشريف الجرجاني.
امام حسن عسكري عليه السلام :
جُرأَةُ الوَلَدِ عَلى والِدِهِ في صِغَرِهِ ، تَدعو إلَى العُقوقِ في كِبَرِهِ.
امام عسكرى عليه السلام : گستاخى فرزند بر پدرش در كودكى ، به سركشى در بزرگى فرا مى خوانَد .
تحف العقول : ص 489.
امام حسن عسكري عليه السلام :
امام حسن عسكري عليه السلام :
مِنَ التَواضُعِ السَّلامُ عَلى كُلِّ مَنْ تَمُرُّ بِهِ،
وَ الْجُلُوسُ دُونَ شَرَفِ الْمَجْلِسِ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
س_لام كردن به هر كس كه بر او مى گذرى
ونشستن در جايى كه پايين تر از جايگاه (توست)
نشانه تواض_ع و ف_روتنى اس_ت.
بحارالانوار 78: 372 ح 9
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَنْ رَضِىَ بِدُونِ الشَّرَفِ مِنَ المَجْلِسِ
لَمْ يَزَلِ اللّه ُ وَمَلائِكَتُهُ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ حَتّى يَقُومَ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
كسى كه در مجلس به پايين تر از جايگاه خود راضى شود، همواره خدا و فرشتگان الهى بر او درود مى فرستند تا وقتى كه برخيزد.
تحف العقول: 486
امام حسن عسكري عليه السلام :
قَلْبُ الاَْحْ_مَقِ فى فَ_مِهِ
وَ فَمُ الْحَ_كيمِ فى قَ_لْبِهِ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
قلب و دل احمق در دهان اوست
و دهان انسان حكيم در (اختيار) قلب اوست.
(يعنى انسان نادان نسنجيده حرف مى زند
وانسان خردمند وحكيم پس از انديشه صحبت مى كند.)
بحارالانوار 78: 374 ح 21
امام حسن عسكري عليه السلام :
جُرأَةُ الْوَلَدِ عَلى والِدِهِ فى صِغَرِهِ
تَ_دْعُو إلَى العُ_قُوقِ فى كِ_بَرِهِ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
پررويى و گستاخى فرزند در مقابل پدر در كودكى
موج_ب نافرمانى و آزار او در بزرگى مى ش_ود.
بحارالانوار، 78: 374 ح 27
امام حسن عسكري عليه السلام :
حُسْنُ الصُّ_ورَةِ جَمالٌ ظاهِرٌ،
وَ حَسْنُ الْعَ_قْلِ جَمالٌ باطِنٌ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
زيبايى چهره، زيبايى ظاهرى است
و خوبى انديشه زيبايى باطنى است.
بحارالانوار 1: 95 ح 27
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَنْ كانَ الْوَرَعُ سَجيَّتَهُ، وَ الْكَرَمُ طَبيعَتَهُ،
وَ الْحِلْمُ خُلَّتَهُ، كَثُرَ صَديقُهُ وَ الثَّناءُ عَلَيْهِ،
وَ انْتَصَرَ مِنْ أَعْدائِهِ بِحُسْنِ الثَّناءِ عَلَيْهِ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
كسى كه پارسايى جزء سرشت او وجود و سخاوت جزء طبيعت او و بردبارى دوست او گردد دوستانش و تعريف او زياد خواهد شد و از دشمنانش با ستايش كردن بر او انتقام مى گيرد.
اعلام الدين 314
امام حسن عسكري عليه السلام :
لايَعْرِفُ النِّعْ_مَةَ اِلاَّ الشاكِرُ،
وَ لا يَشْكُرُ النِّعْمَةَ اِلاَّ الْعارِفُ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
نعمت را ج_ز سپاسگزار كسى نمى ش_ناسد
و جز عارف و دانا نعمت را سپاسگزارى نمى كند.
اعلام الدين 313
امام حسن عسكري عليه السلام :
خِ_صْلَتانِ لَيْسَ فَوْقَ_هُما شَ_يْءٌ:
أَلايم_انُ بِاللّهِ وَ نَف_ْعُ الإخ_وانِ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
دو خصلت است كه بالاتر از آنها چيزى نيست:
1 _ ايمان به خدا
2 _ سود رسانى به برادران دينى.
بحارالانوار 78: 374 ح 26
امام حسن عسكري عليه السلام :
اَلْغَضَبُ مِفتاحُ كُلِّ شَرٍّ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
خشم، كليد هر بدى و زشتى است.
تحف العقول: 488
امام حسن عسكري عليه السلام :
جُعِلَتِ الْخَبائِثُ كُلُّها فى بَيْتٍ،
وَ جُعِلَ مِفْتاحُها الْكِذْبُ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
ت_مام پليديها در خ_انه اى گردآم_ده
و كليد آنها دروغگويى قرار داده شده است.
جامع الاخبار ص 418 ح 1162
امام حسن عسكري عليه السلام :
اَعْرَفُ النّاسَ بِحُقُوقِ إخوانِهِ وَ أشَدُّهُمْ قَضاءً لَها
أعْظَ_مُ_هُمْ عِنْدَ اللّهِ شَ_اَ?ا،
وَ مَنْ تَواضَعَ فى الدُّنيا لاِءخوانِهِ
فَهُوَ عِنْدَاللّه ِ مِنَ الصِّدّيقينَ
وَمِنْ شيعَةِ عَلىِ بْنِ أبى طالِبٍ عليه السلامحَقّا.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
برترين مردم پيش خدا كسى است كه نسبت به حقوق برادرانش آشناتر و در اداى آن حقوق كوشاتر باشد، و كسى كه در دنيا براى برادرانش فروتنى كند، او پيش خدا از صديقين و از شيعيان راستين على بن ابى طالب عليه السلام به شمار مى آيد.
نكته: شناخت حقوق متقابل در ميان افراد، به تحكيم و سلامت روابط كمك مى كند.
بحارالانوار 41: 55 ح 5
امام حسن عسكري عليه السلام :
لاتُ_مارِ فَي_َذْهَبَ بَهاءُكَ
وَ لاتُمازِحْ فَيُجْتَرَءَ عَلَيْكَ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
ستيزه و جدال مكن كه آبرويت مى رود،
و ش_وخى نكن كه بر ت_و گس_تاخ شوند.
بحارالانوار 78: 370 ح 1
امام حسن عسكري عليه السلام :
بِئْسَ الْعَبْدُ عَبْدٌ يَكُونُ ذاوَجْهَيْنِ وَذالِسانَيْنِ،
يُ_طرى أَخاهُ شاهِ_دا وَ يأْكُ_لُهُ غائبا
إنْ اُعْطِىَ حَسَدَهُ، وَ إِن اُبْتُلِىَ خانَهُ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
انسانى كه دو رو و دو زبانه باشد بد بنده اى است،
در روب_رو از برادرش تع_ريف مى ك_ند
و پشت سر گوشتش را (با غيبت) مى خ_ورد،
اگر نعمتى به او داده شود حسد مى ورزد
و اگر گرفتار شود به او خيانت مى كند.
نكته : نفاق و دورويى، موجب سلب اعتماد در جامعه مى گردد.
اى جان فداى آنكه دلش با زبان يكى است.
بحارالانوار 78: 373 ح 14
امام حسن عسكري عليه السلام :
خَيْرُ إخْوانِكَ مَنْ نَسِىَ ذَنْبَكَ
وَ ذَكَ_رَ إحس_انَكَ اِلَ_يْهِ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
بهترين برادر تو كسى است كه:
خ_طاى ت_و را فراموش ك_ند
و نيكى تو را نسبت به خودش يادآورى كند.
اعلام الدّين: 313
امام حسن عسكري عليه السلام :
مَنْ وَعَظَ أخاهُ سِرّا فَقَدْ زانَهُ
وَ مَنْ وَعَظَهُ عَلانِيَةً فَقَدْ شانَهُ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
كسى كه دوستش را در خلوت موعظه كند
او را آراس__ته اس_ت،
و كسى كه آشكارا او را موعظه كند
عيبهاى او را بر م_لا كرده است.
بحارالانوار 78: 374 ح 33
امام حسن عسكري عليه السلام :
مِنَ الْجَهْلِ الضِّحْكُ مِنْ غَيْرِ عَجَبٍ.
امام يازدهم عليه السلام فرمود:
خنده بى جهت و بدون تعجّب
نش_انه ج_هل و ن_ادانى اس_ت.
تحف العقول 487
امام حسن عسكري عليه السلام :
لَ_يْسَ مِ_نَ الْأَدَبِ
إِظْهارُ الْفَرَحَ عِنْدَ الْمَحْزُونِ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
شادى كردن در حضور انسان غمناك
از ادب انس_انى نيس_ت.
تحف العقول : 489
امام حسن عسكري عليه السلام :
مِنَ الْفَواقِرِ التّىِ تَقْصِمُ الظَّهْرَ، ج_ارٌ
إنْ رَأى حَسَنَةً أَطْفَأَها وَ اِنْ رَأى سَيِّئةً أَفشاها.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
يكى از مصيبتهاى كمرشكن، همسايه اى است كه:
چون خوبى را ببيند روى آن سرپوش مى گذارد
و اگر بدى ببيند آن را افشا مى كند.
تحف العقول: 487
امام حسن عسكري عليه السلام :
أَقَ_لُّ النّاسِ راحَ_ةً الحَ_قُودُ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
كم آسايش ترين م__ردم،
انس_ان كينه توز است.
تحف العقول: 488
امام حسن عسكري عليه السلام :
حُبُّ الأبْ_رارِ لِلأبْ_رارِ ثَوابٌ لِلأبْ_رارِ،
وَ حُبُّ الفُ_جّارِ لِلأبْرارِ فَضِيلَةٌ لِلأبْ_رارِ،
وَ بُغْضُ الفُ_جّارِ لِلأبْرارِ زَيْنٌ لِلأبْ_رارِ،
وَ بُغْضُ اْلأبْرارِ لِلْفُجّارِ خِزْىٌ عَلَى الفُجّارِ .
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
محبت خوبان با همديگر براى خوبان پاداش دارد، و محبت تبهكاران نسبت به خوبان براى خوبان فضيلت است، و دشمنى تبهكاران با خوبان زينت براى خوبان است و دشمنى نيكان با تبهكاران مايه خوارى تبهكاران است.
نكته : دوستى معيار شخصيّت انسانهاست.
انسانهاى مكتبى، در دوستى و دشمنى هاى خود، ارزشهاى دينى را معيار قرار مى دهند.
بحارالانوار 78: 372 ح 8
امام حسن عسكري عليه السلام :
ما تَرَكَ الحّقَ عَزيزٌ إلاّ ذَلَّ
وَ لاأَخَ_ذَ بِهِ ذَليلٌ إلاّ عَ_زَّ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
هيچ با عزّتى حق را رها نكرد مگر اينكه خوار و ذليل شد، و هيچ خوار و ذليل حق را نگرفت مگر اين كه عزّت يافت.
بحارالانوار 78: 374 ح 24.
امام حسن عسكري عليه السلام :
لاتُكْرِمِ الرَّجُلَ بِما يَشُقُّ عَلَيْهِ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
هيچ كس را به گونه اى احترام نكن
كه او را به رنج و مشقّت بيفكند.
نكته : تكلّف، زندگيها را تلخ و رابطه ها را غير صميمى مى سازد.
بحارالانوار 78: 374 ح 34
امام حسن عسكري عليه السلام :
عَلَيْكَ بِالإقْتِصادِ وَ إيّاكَ وَ الإسْرافَ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
بر تو باد به ميانه روى و اعتدال
و پرهيز از ولخرجى و اسراف.
نكته : اقتصاد، حدّ اعتدال ميانه اسراف و بخل است.
احقاق الحق 12 ص 467
امام حسن عسكري عليه السلام :
وَاعْلَمْ
اَنَّ لِلسَّخاءِ مِقْدارا، فَاِنْ زادَ عَلَيْهِ فَهُوَ سَرَفٌ،
وَاَنَّ لِلْحَزْمِ مِقدارا، فَاِنْ زادَ عَلَيْهِ فَهُوَ تَهَوُّرٌ…
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
جود و بخشش حدّ و مرزى دارد. اگر از آن حد بگذرد اسراف به شمار مى آيد، و دور انديشى و احتياط هم اندازه اى دارد، اگر از آن تجاوز كند بى باكى است.
اعلام الدين 313.
امام حسن عسكري عليه السلام :
لَيْسَتِ الْعِبادَةُ كَثْرَةَ الصِّيامِ وَ الصَّلاةِ،
وَ إنَّما اَلْعِبادَةُ كَثْرَةُ التَّفَكُّرِ فِى أمْرِ اللّهِ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
عبادت به روزه و نماز زياد نيست، بلكه عبادت، زياد فكر و انديشه كردن درباره كار و امر خداست.
بحارالانوار 78: 373 ح 13
امام حسن عسكري عليه السلام :
اَوْرَعُ النّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهَةِ،
اَعْبَدُ النّاسِ مَنْ أقامَ عَلَى الْفرائِضِ،
أزْهَدُ النّاسِ مَنْ تَرَكَ الْحَرامَ،
أشَدُّ النّاسِ إجْتِهادا مَنْ تَرَكَ الذُّنُوبَ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
پارساترين مردم كسى است كه در موارد شبهه توقف كند،
عابدترين مردم كسى است كه در برپايى واجبات، استوار باشد،
زاهدترين مردم كسى است كه حرام را ترك كند،
كوشاترين مردم شخصى است كه گناهان را رها كند.
بحارالانوار 78: 373 ح 18
امام حسن عسكري عليه السلام :
أكْثِرُوا ذِكْرَ اللّهِ وَ ذِكْرَ الْمَوْتِ
وَ تِلاوَةَ الْقُرآنِ وَ الصَّلاةَ عَلَى النبىِّ صلي الله عليه و آله،
فَإنَّ الصَّلاةَ عَلى رَسُولِ اللّه صلي الله عليه و آله عَشْرُحَسَناتٍ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
زياد ياد خدا و ياد مرگ باشيد و قرآن را زياد بخوانيد و برپيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فراوان درود فرستيد كه درود بر رسول خدا صلي الله عليه و آله ده حسنه به شمار مى رود.
بحارالانوار 78: 372 ح 12
امام حسن عسكري عليه السلام :
قَ_دِمَ جَم_اعَةٌ فَاسْتَ_أْذَنُوا عَلىَ الرِّضا عليه السلام وَ ق_الُوا:
نَ_حْنُ مِنْ ش_يعَةِ عَ_لىٍّ عليه السلام، فَمَ_نَعَهُمْ أيّ_اما ثمّ لَمّا دَخَلُوا ق_الَ لَهُ_مْ:
وَيْحَكُمْ اِنَّما شيعَةُ عَلىٍّ أميرِالْمُؤْمِنينَ عليه السلام
اَلْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ سَلْمانُ وَ أبُوذرٍّ وَ الْمِقْدادُ وَ عَمّارٌ وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَبى بَكْرٍ اَلَّذينَ لَمْ يُخالِفُوا شَيْئا مِنْ أوامِرِهِ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
گروهى خدمت امام رضا عليه السلام رسيدند و اجازه ورود خواستند و گفتند: ما از شيعيان على عليه السلامهستيم. امام چند روز اجازه ورود نداد . سپس (بعد از چند روز اجازه گرفته و) داخل شدند. امام عليه السلام به آنان فرمود:
واى بر شما! شيعه اميرمؤمنان على عليه السلام امام حسن و امام حسين عليه السلام و سلمان و ابوذر و مقداد و عمار و محمد بن ابى بكر هستند كه با هيچ يك از فرمانهاى على عليه السلام مخالفت نكردند.
نكته : شيعه بودن به عمل و رفتار است، نه به ادّعا و شعار.
سفينة البحار 4: 551
امام حسن عسكري عليه السلام :
عَلاماتُ الْمُؤْمِنينَ [المؤمن] خَمْسٌ:
صَلاةُ الاْءحْدى وَالْخَمْسينَ،
وَ زيارَةُ الْأرْبَعينَ،
وَ التَّختُّمُ بِالْيَمينِ،
وَ تَعْفيرُ الجَبينِ،
وَ الْجَهرُ بِبسْمِ اللّه الرَّحْمنِ الرَّحيمِ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
نشانه هاى مؤمنان (شيعيان) پنج چيز است:
1 _ پنجاه و يك ركعت نماز (نمازهاى واجب و مستحب روزانه)
2 _ زيارت اربعين
3 _ انگشتر به دست راست داشتن
4 _ پيشانى را (در سجده) بر خاك نهادن
5 _ بس_م الله الرح_من الرحيم را (در نمازها) بلن_د گف_تن.
نكته : پيروان اهل بيت عليهم السلام بايد با نحوه عملشان معرِّف مكتب خويش باشند.
مصباح المتهجد 788
امام حسن عسكري عليه السلام :
إتَّ_قُوااللّه َ وَ كُونُوا زَيْنا وَ لاتَكُونُوا شَيْنا،
جُرُّوا إلَيْنا كُلَّ مَوَّدَةٍ، وَادْفَعُوا عَنّا كُلَّ قَبيحٍ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
از خدا پروا كنيد و مايه زينت باشيد و مايه ننگ نباشيد، همه محبّتها را به سوى ما جلب كنيد و همه زشتيها را از ما دفع كنيد.
ميزان الحكمة 5: 241 ح 9976
امام حسن عسكري عليه السلام :
ما أقْبَحَ بِالْمُؤْمِنِ أَنَ تَكُونَ لَهُ رَغْبَةٌ يُذِّلُهُ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
چه قدر زشت است انسان مؤمن دلبستگى
و خواسته اى داشته باشد كه او را خوار سازد.
نكته : دو عامل مهّم اسارت انسان «ترس» و «طمع» است.
تحف العقول: 489
امام حسن عسكري عليه السلام :
مِنَ الذُّنُوبِ الَّتى لاتُ_غ_ْفَرُ:
لَي_ْتَنى لا اُؤاخَذُ اِلاّ بِهذا.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
از گناهان نابخشودنى اين است كه گفته شود:
اى كاش مرا به غير از اين گناه مؤاخذه نكنند
(يعنى گناه را كوچك و سبك شمارد).
تحف العقول: 487
امام حسن عسكري عليه السلام :
اَلاِْش_ْ_راكُ ف_ِى ال_نّاسِ
اَخْفى مِنْ دَبيبِ النَّمْلِ عَلَى الْمِسْحِ الأْسوَدِ
فى اللَّي_ْلَةِ الْمُ_ظْ_لِمَة.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
ش_رك در مي_ان م__ردم
از ردّ پاى مور بر فرش سياه در شب تيره وتاريك
مخ_فى ت_ر اس_ت.
تحف العقول: 487
امام حسن عسكري عليه السلام :
إنَّكُمْ فى آجالٍ مَنْقُوصَةٍ وَ أيّامٍ مَعْدُودَةٍ وَالْمَوْتُ يَأتى بَغْتَةً، مَنْ يَزْرَعْ خَيْرا يَحْصُدُ غِبْطَةً وَ مَنْ يَزْرَعْ شَرّا يَحْصُدُ نَدامَةً، لِكُلِّ زارِعٍ ما زَرَعَ. لايُسْبَقُ بَطيى ءٌ بِحَظِّهِ وَ لايُدْرِكُ حَريصٌ مالَمْ يُقَدَّرْ لَهُ. مَنْ اُعْطِىَ خَيْرا فَاللّهُ أَعْطاهُ، وَ مَنْ وُقِىَ شَرّا فَاللّهُ وَقاهُ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
عمرهاى شما رو به كاهش است، دوران شما محدود است، مرگ ناگهان فرا مى رسد،
هر كه نيكى بكارد خوشى درو مى كند وهر كس زشتى بكارد، پشيمانى درو مى كند،
هر كسى آنچه را كشت كند درو خواهد كرد، نه كند رو از بهره و نصيب خود عقب مى ماند و نه حريص بيش از آنچه مقدّر اوست به دست آورد،
به هر كس خيرى برسد از خداست، و هر كس از شرّى حفظ شود خدا او را حفظ كرده است.
تحف العقول: 489
امام حسن عسكري عليه السلام :
لايَشْغَلَكَ رِزْقٌ مَض_ْمُونٌ
عَ_نْ عَ_مَلٍ مَف_ْرُوضٍ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
مبادا روزى تضمين شده (كه درهرحال به تو مى رسد)
تو را از كار و فعاليت واجب بازدارد.
تحف العقول: 489
امام حسن عسكري عليه السلام :
أُوصيكُمْ بِتَقْوَى اللّه ِ، وَالْوَرَعِ فى دينَكُمْ،
وَ الاْءجْتِ_هادِ لِلّهِ، وَ صِدْقِ الْح_َدي_ثِ،
وَ أداءِ الْأمانَةِ اِلى مَنِ ائْتَمَنَكُمْ مِنْ بِرٍّ وَ فاجِرٍ،
وَطُولِ السُّجُودِ، وَحُسْنِ الْجَوارِ،
فَبِهذا جاءَ مُحَمَّدٌ صلي الله عليه و آله.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
شما را سفارش مى كنم به: تقواى الهى، پارسايى در دين خودتان، و كوشش و تلاش براى خدا و راستگويى و اداى امانت به كسى كه شما را امين شمرده است چه خوب باشد يا بد، و طولانى كردن سجده و خوش همسايگى، كه حضرت محمد صلي الله عليه و آلههمين برنامه ها را آورده است.
نكته : زبان عمل، گوياترين زبان و رساترين تبليغ است.
بحارالانوار 78: 372 ح 12
امام حسن عسكري عليه السلام :
اَلْحَمُد لِلّهِ الَّذى لَمْ يُخْرِجْنى مِنَ الدُّنيا
حَتّى أرانِىَ الْخَ_لَفَ مِنْ بَعْ_دى،
أشْبَهُ النّاسِ بِرَسُولِ اللّه ِ صلي الله عليه و آلهخَلْقا وَ خُلْقا،
يَحَفَظُهُ اللّه ُ تَبارَكَ وَ تَعالى فى غَيْبَتِهِ،
ثُمَّ يُظْهِرُهُ فَيَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلاً وَ قِسْطا
كَما مُلِئَتْ جَوْرَا وَ ظُلْما.
احمد بن اسحاق مى گويد: از امام حسن عسكرى عليه السلامشنيدم كه مى فرمود:
سپاس خدايى را كه مرا از دنيا بيرون نبرد تا اينكه (فرزندم و) جانشين بعد از خودم را به من نشان داد، كه او در خلقت و اخلاق شبيه ترين مردم به رسول خدا صلي الله عليه و آله است، خدا او را در غيبتش حفظ و نگهدارى مى كند، و بعد او را آشكار مى كند تا زمين را پر از عدل و داد كند، همان گونه كه از بى عدالتى و ستم پر شده باشد.
كمال الدين 408 ح 7
امام حسن عسكري عليه السلام :
هذا صاحِبُكُمْ مِنْ بَعْدى.
عمرو اهوازى مى گويد:
امام عسكرى عليه السلام فرزندش را به من نشان داد و فرمود:
اين فرزند، بعد از من صاحب (و امام) شماست.
كافى 1/328 ح 3
امام حسن عسكري عليه السلام :
فَإذا قامَ قَضى بَيْنَ النّاسِ بِعِلْمِهِ
كَ_قَ_ضاءِ داوُدَ عليه السلاملايَسْأَلُ البَي_ِّنَةَ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
زمانى كه (حضرت مهدى عليه السلام) قيام كند، در ميان مردم با علم خودش قضاوت مى كند، همان گونه كه حضرت داود عليه السلام قضاوت مى كرد و از مردم، بيّنه و شاهد نمى طلبد.
كافى 1/509 ح 13
امام حسن عسكري عليه السلام :
... أم_ا إنَّ لَهُ غَي_ْبَةٌ يُحارُ في_هَا الْجاهِلُونَ،
وَ يَهْلِكُ فيهَا الْمُبطِلُونَ، وَ يُكَذِّبُ فيهَا الْوَقّاتُونَ،
ثُمَّ يَخْرُجُ فَكَأَن_ّى أنْظُرُ اِلىَ الأَعْلامِ الْبيضِ
تَخْفِقُ فَوْقَ رَأسِهِ بِنَجَفِ الْكُ_وفَةِ.
امام عسكرى عليه السلام فرمود:
حضرت مهدى عليه السلام داراى غيبتى است (طولانى) كه
نادانها در آن زمان متحير مى شوند،
اهل باطل در آن غيبت به هلاكت مى رسند
و وقت تعيين كنندگان دروغ مى گويند،
سپس ظهور و خروج مى كند،
گويا مى بينم پرچمهاى سفيدى را كه در نجفِ كوفه بالاى سر او به اهتزار در آمده است.
نكته : غيبت امام زمان يك «امتحان» است و عصر غيبت، تكليف شيعه را سنگين تر مى كند.
كمال الدين 409 ح 9
امام حسن عسكري عليه السلام :